DONDERDAG 10 OCTOBER 1929
VERVOLG, PAG. 2
Ons Praatuurtje
Wat ik hoorde,
zag, las en dacht.
Op reis en thuis.
Dat lijkt goed, zeiden wij, toen we het
bericht lazen, dat de Deensche varkens
stapel in een jaar tijds met 9% vermeerder
de en er nu al zoo om ende bij 3,G5 millioen
van dat knorrig goedje in het landbouw
nijvere Denemarken gevonden worden.
Dat is bijna twee en een half maal zoo
veel als in ons land.
Ook wat de hoeveelheid koeien aangaat
staan ze boven ons. Ongeveer 45%.
Dat beteekent nog al wat.
Wel gaan we nu de cijfers van verschil
lende jaren met elkaar vergelijken, doch een
groote fout wordt door ons daardoor niet
gemaakt.
We hopen, dat er het volgend jaar
een veetelling gehouden zal worden.
Dat zal weer een heele drukte worden,
Evenals de
BOSCHTELLING,
Economie
er]
die ze in Zweden gehouden hebben en
waarbij de inspecteurs verplicht waren
alle bosschen door te loopen.
Men zegt, dat ze met elkaar een af
stand afgelegd hebben, die vrij wat groo-
ter is dan de omtrek der aarde. Behalve
de vele zolen en hakken der wandelaars
heeft het ook nog 1,3 millioen Zweedschc
kronen gekost, zooiets als 800.000 gulden.
En zoo zal de bestrijding van de
BASTERDSATIJN
ook heel wat geld kosten als we niet da
delijk er werk van maken de thans duide
lijk te vinden nesten der rupsen te ver
nietigen. Men moet niet meenen, dat die
oiieen gevonden worden in Duitschland,
tusschen Keulen en Kleef, in Limburg, de
Achterhoek en de omstreken van Nijmegen
met de Over-Betuwe.
Deze plaatsen worden veel in de kran
tenberichten met name genoemd.
Dat is niet goed, want zoo meent het pu
bliek buiten die plaatsen |n streken, dat
ze rustig kunnen zijn.
En dat is niet het geval.
Bij een van onze zwerftochten door ons
land zagen wij de nesten ook in den om
trek van Utrecht aan de pereboomen zit
ten, en dienzelfden dag in de buurt van
Loenen in de haagdoorn. In de eiken waar
ze ook voorkomen, vonden wij ze nog niet.
Maar we zochten er ook niet naar. Dat «e
ze zagen was heel toevallig, omdat ons
RAMP VOOR ONS LAND WORDEN.
Die de kale boomen. in Limburg en Nij
megen en in de Achterhoek zag, zal be
grijpen wat ons te wachten staat, als de
rupsenoverheersching steeds verder naar
het Westen doorgaat.
De enkele voortrekkers, die ik zag wij
zen al op het naderend gevaar.
Alle nesten opzoeken, uitsnijden en ver
branden. Een in benzine gedoopte lap die
in brand gestoken is er onder houden, als
men er niet bij kan komen is ook goed,
doch hierdoor lijdt de boom nogal.
liet nest uit elkaar scheuren en wat
vertrappen, zooals men wel eens ziet doen,
geeft niet. Er blijven dan nog genoeg rup
sen in 't leven.
En al is de winter nog zoo fel, doodvne-
zen doen ze niet.
Verschillende plaatselijke verordeningen
werden al uitgevaardigd. Misschien is een
algemecne verordening beter. Een plaatse
lijke wordt vast alléén maar uitgevaardigd
als de toestand al heel erg is.
Eigenlijk moest een verordening niet
noodig zijn, omdat ieder, die de nesten in
zijn boomen opmerkte, ze uit eigen bewe
ging vernietigde.
Maar zoover zijn we nog niet, hoewol er
gelukkig wel zulken gevonden worden.
Evenals er ook nog genoeg boeren en
boerinnen zijn geweest, die op de tentoon
stelling te Scliagcn zich niet lieten verlei
den door het mooie weer en de vele amu
sementen die de tentoonstelling bood, maar
grooten getale den nuttigen
PRAATMIDDAG
bezochten.
Op het einde daarvan heeft zeer terecht
één der aanwezigen daarover zijn voldoe
ning uitgesproken.
Dat verblijdt ons zeer. Want het kwam
ons voor, en op andere plaats wezen wij
er indertijd met nadruk op, dat voor ve
len het zwaartepunt der landbouwtentoon
stellingen gelegd werd en gezocht werd in
de bijkomende pretmnkerij, die lang niet
altijd veroordeeld behoeft te worden.
We mogen heusch wel eens een daagje
uit onzen moeizamen arbeid breken en
het nuttige bij het aangename parende,
een landbouwtentoonstelling bedoeken en
aan de onschuldige vermaken iüteedoen
Dat zal nog eens weer verfrisschend
werken op onzen arbeidslust en -kracht.
Maar het zwaartepunt moet het vermaak
niet zijn.
En daar was wel eenige neiging toe.
Zooals Drenthe, Oost Drenthe wel te
verstaan, neiging vertoont zich hoe langer
hoe
In verschillende gemeenten begint men
proeven te nemen, nu het in een deel van
Emmcn zoo goed gaat, onder de energ:eke
leiding van den burgemeester aldaar, die
in heel de gemeente proeven met tuin
bouw gewassen aanmoedigt. Men zorgt,
naar we hooren er voor, dat over de sor
teering maar heel weinig is aan te mer
ken. Dat is niet overal zoo.
Ook de commissaris der Koningin toont
zijn belangstelling en was de vorige week
aanwezig bij het verzenden van den hon
derdsten wagon uit Nieuw Amsterdam.
De vooruitgang aldaar laat zich het best
zien door de cijfers. In 1927 werd voor 20
duizend gulden omgezet aan de veiling al
daar. In 1928 voor 50.000 gld. En nu was
men de 90 mille gepasseerd.
En in Friesland heeft men veel tomaten
geveild. Toen de prijzen begin September
tot 4 cent per Kg. daalden waren er velen,
die gezien de geweldige concurrentie van
het buitenland, die teelt voor de Friesche
kweekers een reuzenstrop achten, 't Blijkt,
dat ze het mis gehad hebben. Er komt
thans veel vraag uit het buitenland voor
Friesche tomaten. De A-soort maakt goede
prijzen in Engeland, terwijl de B-soort
vooral in Duitschland zeer gewild is.
Voornamelijk moet dit verklaard wor
den uit het feit, dat de kleigrond een to
maat van uitmuntende kwaliteit levert
Maar ook de zeer voortreffelijke sorteering
met electrische machines moet van groo
ten invloed zijn.
Iets wat we al vele malen beweerden, en
wat steeds weer herhaald moet worden,
ook voor fruit is dit:
GOED SORTEEREN
is het middel om goede prijzen te maken
op de veilingen.
En op de veilingen is het 't beste ver-
koopen.
Dat hebben de vorige jaren wel bewezen,
toen het uit de hand verkoopen voor me
nigeen een strop is geworden, daar de
Voorvcilingen toen beste prijzen gaven,
terwijl de commissionairs, die ook thans
weer troebel water pogen te maken, groote
partijen voor lage prijzen wisten te be
machtigen.
Maar in het laatste geval is men vrij
van sorteeren. Maar dit voordeel weegt in
gee,n geval op tegen de schade die men
heeft. Natuurlijk zijn er altijd uitzonde
ringen.
Maar dat kan men altijd verwachten,
zooals er bij uitzondering ook wel eens een
niet bloeiende veiling zal zijn. Met de
meeste gaat het anders wel naar wensch
voor zoover ik kan nagaan.
Daar hebt ge de coöperatieve veiling te
Barendrecht waar dezer dagen de
OMZET VAN 2 MILLIOEN GULDEN
werd overschreden.
Zie dat zijn van die aangename dingen,
waarover men eens babbelen kan. Er is
zooveel in onze veelsoortige bedrijven,
waarover men niet in zoo'n opgewekten
toon praten kan. 't Zuur cn 't zoet wisse
len elkaar af en wij zijn gewoon om alleen
op het zure te letten en 't zoete nemen we
zoo en passant mee.
Dat is niet goed. In tegenspoed geduldig,
in voorspoed dankbaar, zoo is het de eisch.
En die dankbaarheid, doet dan weer met
nieuwe moed werken. De blijmoedige wer
ker, die bij alle tegenslagen, toch ook nog
lichtpunten in zijn bestaan vindt, zal het
gemakkelijkst door het leven gaan en te
genspoeden overwinnen.
Dat geldt ook voor hen die donkere wol
ken zien samenpakken nu in de Verecnig-
ne Staten plannen .beraamd worden om
den invoer van
Dus eerst, begin Augustus, besluiten om
deze invoerrechten niet te verhoogen, cn
nu komt me daar de Californische Sena
tor met voorstellen om ze toch te verhoo
gen. Wordt dit voorstel aangenomen, dan
wordt onze handel daardoor zeer bena
deeld. En dan zou het wel eens kunnen
zijn, dat velen, die de tomatcncultuur voor
een min of meer groot deel verwisselden
voor bollencultuur met deze verandering
van de regen in de drup terecht kwamen.
En dat is geen verbetering.
Maar zulke dingen kan men niet vooruit
overzien.
Kweekers houden van flink aanpakken.
Dat ziet men in Aalsmeer, waar thans
naar men mij mededeelde weer
bestemd worden.
Dit beteekent, dat 1 y2 A 2 millioen rozen-
stekken noodig zijn en dat het volgend
jaar 15 a 20 millioen rozen meer aan de
veilingen verwacht kunnen worden dan
dit jaar.
Of dit nu rozengeur en maneschijn be-
GEMENGDE VEEVOEDERS
De heer Van Rappard heeft aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw de volgende schriftelijke vra-
gep gesteld'
Is het juist dat het comité in zake vee
voeder opgericht in Januari 1928 door be
langhebbenden bij den handel in gemeng
de veevoeders in overleg met den direc
teur van het Rijkslandbouwproefstation
voor veevoederonderzoek te Wagepingcn,
een plan heeft ontworpen tot vrijwillige
controle op de samenstelling van gemeng
de voeders en dat dit plan aan Uwe Ex
cellentie is aangeboden ter omzetting in
een Koninklijk besluit?
Zoo ja, zou Uwe Excellentie dan willen
bevorderen, dat over den inhoud van dit
ontwerp de centrale landbouworganisaties
worden gehoord, alvorens dit ontwerp
zonder meer tot Koninklijk besluit wordt
verheven?
teekent, kunnen wij nog niet zeggen. Zoo
op het oog zouden wij het eerste wel ver-
wachteri, hoewel de geur der rozen bij het
streven naar trekrozen wel wat geleden
heeft.
Maar rozéngeur en maneschijn bedoelen
voorspoed en welvaart, en dit brengen de
rozentrekkerijen voorzeker.
Maar ook veel zorgen en risico's. Veel
kennis en inzicht vragen zij.
't Is n.l. niet zoo gemakkelijk als iemand
in Het Volk laatst beweerde, die verze
kerde dat het jaar inkomen van een kwee-
ker op een middelbedrijf, groot 3 kwart
H.A. gerust op 21000 gld gerekend kon wor
den, waar dan al ruim voldoende voor af
schrijving en risico's is afgetrokken. En
trekt nu ook nog de rente van het bedrijfs
kapitaal op, dan blijft er zuiver over 16.500
gulden.
Also sprach Zara.... pardon! zoo zegt
Het Volk, die dit dan weer aanvoert als
bewijs, dat het heel wel mogelijk is om
het loon der arbeiders met 50% te ver
hoogen.
Toen ik het las en eens even ging na
rekenen de cijfers, die werden gegeven,
heb ik het blad dicht gevouwen, een ver-
sche pijp gestopt, dikke rookwolken uitge
blazen en gedacht: zoo beneveld zal het
daarginds er ook uitgezien hebben toen ze
dit schreven.
Maar mijn pijp is uitgegaan door dit ge
babbel. 't Wordt tijd een versche te stop
pen en aan 't werk te gaan.
'n Praatje is goed, doch werken Is beter.
A propos! Hebt ge gehoord dat de
WILIIELMINATARWE EEN
CONCURRENT
kreeg?
Toch niet waar, zegt ge. Ja 't moet wel
tvaar zijn. Volgens officieele proefnemers
moet wat korrelopbrengst aangaat enz. een
doqr Prof. Broekman door kruising ver
kregen nieuwe soort de Wilhelmina over
treffen. Deze nieuwe soort W.E.P. heeft
echter korter, stijver slroo doch een na
deel is dit niet naar het ons voorkomt.
Vooral niet op zware gronden, cn bij zwa
re bemestingen, waar licht en lang stroo
gauwer tegen den grond zal gaan.
Maar nu is het heusch tijd hoorl
Tot de volgende week!
ECONOMIE
Een der zaken, die voor den nicl Duit-
scher, bij zijn bezoek aan de „Gmga" te E«
sen moet opvallen, indien hij namelijk bij
de tuinbouw geïnteresseerd is, is wel het
feit, dat zoo nadrukkelijk gewezen wordt
op bet feit, dat Duitschland nog voor 500
millioen mark aan tuinbouwproducten uit
het buitenland betrekt.
Of, zooals het daar gezegd wordt, dat er
nog 500 millioen mark het land uitgaan.
Dit is nu wel precies hetzelfde, doch hot
spreekt meer tot den Duitschcr, uit wiens
land al zooveel millioenen gaan.
Het streven van onze Oostelijke naburen
is zooveel mogelijk vrij te zijn van het bui
tenland.
Nu kunnen ze nog niet. zonder ons, dat is
wel waar. Maar dit behoeft voor ons geen
reden te zijn, om te doen alsof wij cle macht
in handen hebben.
Die macht hebben wij misschien gehad,
doch ze glipt ons hoe langer hoe meer tus
schen de vingers uit.
Hun waren mogen dan voor een deel nog
niet kunnen concurreeren met wat Hollund
kan leveren; wat niet is kan komen.
Wij schreven daar met opzet: wat Holland
kan leveren.
Wat kan geleverd, wordt niet steeds ge
leverd.
Er wordt ook wol naar het buitenland,
ook naar Duitschland, gebracht waar ze
dan wel tegen concurreeren kunnen, wat
kwaliteit aangaat.
Als men meent, dat dit concurreeren is,
heeft men het mis.
Wanneer Nederland inferieure waar op 'de
buitenlandsche markt brengt, kan dat geen
concurreeren heeten, doch alleen vergeleken
warden met zelfmoord. Nationale zelfmoord.
Ons eenigste middel van behoud van 'een
plaats op de buitenlandsche markt is om te
zorgen, dat we door prima waar een goede
naam behouden.
Er blijft altijd een zéér belangrijke cate
gorie menschen, die voorkeur blijft geven
aan gcrenonleerde producten, zooals men
dat noemt.
Producten waar een naam aan ls verbon
den, die er een zekere waarde aan geeft.
Zelfs al zullen dan later ook producten
van andere afkomst, even goed, misschien
zelfs iets beter, op de markt komen, dan
duurt het nog wel een menschengeslacht en
langer voordat deze de gerenomeerde pro
ducten met succes verdrijven.
Van Houten's cacao en Singers naalmachl.
nes zouden nooit zoo lang hun repui'atie be
waard hebben en den strijd om het bestaan
volgehouden, tegen de tientallen concurren
ten, die later kwamen, als ze niet steeds
eerste kwaliteit waren blijven leveren.
I>it moet ons een voorbeeld zijn.
Onze waar moet door kwaliteit, door sor
teering, door verpakking uitblinken.
Blijven uitblinken.
En dan kunnen wij nog gemakkelijk' een
NIET het trachten om zoo GOED
KOOP mogelijk, maar WEL om
zoo GOED mogelijk te leveren, kan
ons behoud zijn.
Ligt hier geen taak voor de orga
nisatie?
oorname plaats op de Duitsche markt b$
houden.
Maar allen moeten hieraan meewerken.
En die door allerlei geknoei onze naam
schade aandoet moet gestraft.
Wij kunnen niet inzien, waarom dit niet
gaat.
Als iemand eens anders naam in opspraak
brengt heeft hij groote kans met den recln
ter in aanraking te komen.
Als iemand onze nationale naam aantast
mag hij toch niet vrijuit gaan?
Juridisch Wie noemt dat woord daar?
Ja, juridisch, ik weet het heel goed, zal het
niet zoo gemakkelijk gaan. En de officieele
weg is zoo heel, heel lang soms. Och hadden
wij oen Mussolini, zucht ik wel eens, als ik
dit ales bedenk. Dan was het in twee dagen
klaar.
Doch wij hebben onze organisaties.
Wat dan langs wettelijke weg niet kan,
kan dat ook langs den weg der organisaties
niet?
'k Heb wel eens gehoord, dat ze op de Ef
fectenbeurs iemand, die ze niet mogen er
handig uit weten te dringen.
Kunnen mischien op andere wijze, de o*.
ganisaties niet handelend optreden?
Er is te veel aan gelegen, dan dat we mei
enkele feiten te constateeren, met enkele
artikelen te schrijven, met deze artikelen
nadrukkelijk hoofdknikkend te lezen er af
kunnen komen.
Onze uitvoer aan tuinbouwproducten h
nog beduidend.
We moeten niet meenen, dat de grenzen al
zoo goed als dicht zijn.
Vergeleken met 1913 is het nog zoo leelljk
niet.
De uitvoer van afgesneden bloemen ent
was in 1927 nog 65 boven 1913.
Wat hoeveelheid aangaat. Aan bloembol
len en vaste planten ook ongeveer 69
Kool ging in 1927 meer dan driemaal zoo
veel over de grens als in*1913.
Aan andere warmoezërij-gewassen steeg
de uitvoer sedert 1913 met veel meer dan
100%.
Kijk', dat lijkt nog zoo kwaad niet,
Rtaar we moeten niet vergeten, dat we nU
al 1929 hebben en dat juist in de laatste ja»-
ren verschillende concurrenten opkwamen,
en dat ook in deze laatste jaren de drang
naar het voor zichzelf zorgen zoo groot werd.
En we leven tegenwoordig snel.
De strijd om het bestaan is, op elk ter
rein, zwaar.
I-Iet dagelijksch brood wordt, op elk ter
rein, met moeite gewonnen.
Vooral op het gebied van landbouw ett
tuinbouw is de strijd zwaar en de moeit®
groot.
Maar wij Holanders hebben niet de ge
woonte om bij de eerste slagen al ons go-
wonnen te geven.
Alleen, die zichzelf helpen, helpt God.
Alleen als we ons uiterste best doen etf
rechte paden bewandelen, zal ons pogen ge*
zegend worden.
MEDISCHE KRONIEK.
BACTERIËN
Het zijn kleine, zeer kleine wezens, waar
van de afmetingen feitelijk ontsnappen aan
onze voorstelling. Afmetingen var, een dui
zendste of tienduizendste van één millime
ter, kunnen wij ons feitelijk niet voorstellen.
En dit toch zijn de afmetingen van
de kleinste levende wezens.
Men kan ze slechts onderscheiden en bestu-
deeren door ontzaglijke vergrootingen en
door bijzonder fijne kleuringsmethoden.
Waar moet men ze onder rangschikken?
Onder de kleinste dieren of onder de klein
ste exemplaren der plantenwereld.
Deze geheimzinnige levende wezens ver
menigvuldigen zich door deeling, zij split
sen zich in twee deelen, die elk dan
weer een apart leven leven. Ook geven zij
deeltjes van zich af, sporen genaamd, die
opnieuw tot bacteriön worden. Bacteriën
zijn taai en moeilijk te dooden. Sporen zijn
nog moeilijker onschadelijk te maken.
Iedereen spreekt er wel van zonder zic.i
nu juist rekenschap te geven wat hun be
staan cn levenswijs is. Over het algemeen
weet men wel, dat zij zijn
de verspreiders der besmettelijke
ziekten.
Van ouds is het reeds bekend, dat er over
draagbare d. i. besmettelijke ziekten zijn.
Ziekten, die zich op geheimzinnige wijze»
van mensch op mensch voortplanten. Deze
overplanüng geschiedt bij de eene soort dooi
de lucht bij anderen door het water of door
voedingsmiddelen, bij anderen weer door
aanraking van mensch op mensch of van
dier op mensch. Van oudsher was dit reens
bekend. In den Bijbel vindt men reeds
maatregelen om bij de verschrikkelijke be
smettelijke ziekte, de mclaatschheid. de be
smetting tegen te gaan, door de zieken te
isoleoren, zoodat zij door aanraking anderen
niet konden besmelten.
Reeds vroeg kende men hot ondersc.ienl
tusschen besmetting en vergiftiging.
Vergift is een bepaalde stof. die een moei
of minder ernstige ziekte bij den mensch
kan teweeg brengen. Het vergift groeit niet.
Eén lood blijft één lood. Het kan niet meer
schade doen, dan overeenkomt met zijn ge
wicht Het vergift cp zichzelf is doode stof.
Bij besmetting is dit ganscli anders.
Hl«r is lavende s'.oL
Bacteriën groeien cn vermenigvuldigen
zich. kunnen 'daardoor tal van menschen
aantasten, die op hun beurt v eer anderen
besmetten. Bacteriën (althans de ziekm u.
dc, cr zijn neg onschadelijke gredann -ge
bacteriën ook) maken den mensch ziek. Dit
komt, omdat zij zich in 't lichaam van den
mensch vermenigvuldigen, oen vergil pro-
duceeren, dat de ziekteverwekker is. iscn
mensch vergiftigd door vergift is voor ande
ren onschadelijk, een mensch vergiftigd door
bacteriën kan ook een ander besmetten, dus
vergiftigen.
Iedere besmettelijke ziek'e heeft zijn eigen
aparte soort van bacterie; elke aparte soort
scheidt een apart vergift uit, dat op zijn
beurt weer een aparte ziekte verwekt.
Kon men alle bacteriën van het mensche-
lijk lichaam afweren, of verhinderen dat zij
in het menschelijk lichaam indrongen, dan
aren er geen besmettelijke ziekten meer en
de levensduur der menschen zou aanmerke
lijk worden verlengd. Veel leed door vroeg-
tijdigen dood, door ziekte of invaliditeit ware
weggenomen.
De strijd tegen de bacteriën is dus wel de
moeite waard te worden gestreden.
De bacteriën zijn overal;
men kan ze niet ontloopen.
Gelukkig leven zij ook in voortdurender.
onderlingcn strijd, zoodat de een, den ander
kan verdelgen. Daartegenover staat ook, dat
soms meerdere soorten den mensch tegelijk
aanvallen om hem ziek te maken, soms te
verdelgen.
Geheel de bacteriën ontvlieden kan men
niet. Men vindt ze zoowel in de lucht, in het
wa'er, in den bodem, in de groenten of an-
i't voedsel, zelfs in de meest welriekende
bf rmen.
Alles waar men mede in aanraking komt
hi'i-rt bacteriën. Zij kleven aan geld
stukken, aan bankbiljetten, aan boeken uit
bibliotheken en oude archieven. Men vindt
ze ook in het wijwaterbekken in de R.-K.
kerk.
Zij komen op den mensch op allerlei slink-
sclic manieren, b.v. door insecten, vliegen
(de vlieg gaat van den mesthoop soms re
gelrecht naar onze boterham), door vlooien
en luizen. Luizen zijn vooral de gevreesde
overbrengers vaak via de ratten, van de pest.
Vandaar dat gedurende den laatsten grooten
oorlog een welgeslaagde verdelgingsstrijd te
gen de luizen is ondernomen. De bacteriën
gaan van mensch op mensch door kleeding-
stukken, door kussens in den trein, door een
handdruk, en zelfs verloofden ten spijt, door
een kus.
Ook lekkernijen, als de oester, kunnen ge
vaarlijk zijn. Vaak is de oester de herberg
der typliusbacil. Ook levensmiddelen, waar
onder vooral de melk behoort, brengen vaak
besmettelijke bac'eriën over. Zoo ook groen
ten. waaronder vooral de sla, als zij in on
rein water is gewassclien. Andere groenten,
ilie niet rauw gegeten worden, maar voor
het gebruik gekookt, hebben daardoor dit
gc\aar verloren.
Op dc zonderlingste manieren kunnen
bacteriën viordcn overgebracht. Zoo is mij
een geval hpkend, althans met groote zeker
heid is vastges'eld, dat
roodvonk reisde per brief
van uit Amsterdam naar een afgelegen
plaatsje in Gelderland
Het is dus geen overdreven vrees, als men
zich zooveel mogelijk wapent tegen bacte
riën, zonder dat men daarbij tot het over-
drevcne én belachelijke behoeft te komen.
Wanneer men eet, is het niet overdreven,
vóór dien tijd de handen te wasschen. Dit
doen de Joden trouw, vooral is dit noodig.
wanneer men van te voren allerlei vieze
dingen 'heeft aangeraakt en hiertoe behoort
zeker wel geld; dit is zeker in allerlei, ook
met smerige, handen in contact geweest.
Dat men niet hoest of nietst, zonder de
hand voor den mond te houden, leert de
welvoegelijkheid reeds; doch uit oogpunt
van gezondheid is dit evenzeer noodig.
Een niet te onderschatten bron van be
smetting is
het nagelvuil,
dat telkens weer opnieuw zich onder de na
gels ophoopt. Rein houden der handen is
dan ook onder alle omstandigheden noodig.
Ontloopen kan men de bacteriën niet. Men
vindt ze overal, in klceden, tapijten en klee-
dingstukken, in de lucht, vooral waar veel
menschen bijeen zijn. Ook vindt men onder
de menschen z.g. bacteriëndragers, men
schen die zelf bacteriën huisvesten, b.v. in de
keel, anderen kunnen besmetten, maar zelf
de ziekte niet krijgen.
Bacteriën zijn raadselachtige en vaak ge
vaarlijke wezens cn het is wel de moeite
waard, den strijd er tegen aan te binden.
Doch gelukkig'zijn zij niet altijd gevaarlijk,
d. w. z. duizenden menschen zullen bloot
staan aan een soort bacterie, doch slechts
enkelen zullen ziek worden. Het zaad valt
niet overal op een wel toebereiden akker.
|Een mensch heeft
geen vatbaarheid voor alle ziekten.
Ieder is voor sommige ziekten beslist on vat
baar, vandaar, dat niet iedereen, die in een
besme ts omgeving heeft verkeerd, ook die
besmettelijke ziekte krijgt. Sommige men
schen verplegen dag in dag uit tijden lang
een besmettelijke zieke zonder getroffen to
worden, anderen komen er nauwelijks niedr
in aanraking of zij worden besmet.
Het gaat in 't gewone leven eveneens zoo.
Honderden loopen in den storm, slechts een
enkele hoed waait af; duizenden varen op
zee, of reizen per spoor, slech's weinigen
treft een ongeval, hoewel allen dezelfde-
kans beliepen.
Het is intusschcn wel noolig, dat men
weet, dat er bacteriën zijn, dat rnen ze zoo
veel mogelijk moet \ermijdcr. en dut zij
daar liet wrligst tieren, waar dc grootste on
reinheid hecrscht.
Voorschrift in dien strijd is: zindelijkheid
op huis, lichaam, kleeding en eten. Dit is
liet kort begrip der bvgicne. Iedereen kan
die voorschriften opvolgen. Doch ieder ook
oj> eigen wijze. Wat Piet de smeerpoets nog
zindelijk noemt, zal een ander al onrein vin
den. wot dc éen nog helder vindt, daar zal
een ander reeds van walgen. De beste strijd
tegen dc bacteriën is dus reinheid ten allen
tijde en overal.
v. d. H
Vraag cn Antwoord.
Vragen moeten vergezeld gaan van 20 eta.
non postzegels, zullen zU voor beantwoording
in aanmerking komen.
Vragen, welke een algemeen karakter
dragen, zullen Ir de krant worden beant
woord, de andere per brlet
292. G. V. te M. Na informatie is ons ge
bleken dat de zaak volkomen in orde is.
De heer S. Boertjes „is inderdaad colporteur
van Helpt elkander" in Zuid-Holland. De
vereenigmg is steun waard. De circulaires
zijn wei van eenigszins ouden datum en
verschillende der aanbevelende onderteeke
naars zijn reeds overleden.
293. A. v. t B. te A. Daar is niets tegen
te beginnen. Die venijnige zwam vreet het
hout zoo aan, dat u maar rekenen moet, dat
u om cle twee jaar den vloer zult moeten
vernieuwen. Het eenige afdoende is een dun
laagje beton onder den vloer aan te bren
gen. Maar dan moet vooraf nog secuur alles
nagezien worden, dat niets van de zwam in
naden of reten oorzaak wordt, dat toch het
kwaad weer boven den beton vloer terugkeert
en het hout aantast.
294. A. S. te R. U moet de brandplelc af
schrappen en dan weer in' de vcreischte
kleur bij beitsen. Misschien is het wel beter
het even door een vakman te laten doen. Het
afschrappen kan. met een stukje glas ge
beuren.
295. A. J. te A. Daarvoor hebben die men
schen een zoogenaamd bouw-crediët, dat elke
bank u verschaft als ge goede borgen kunt
stellen. Maar zonder die begint men er na
tuurlijk niet aan.
296. L. te S. Voor opeengehoopte wratten
levert een apotheek of de drogist u Salicyl-
zeep-pleister. Alleenstaande wratten moet u
liever door een dokter laten wegnemen, wij*
het daarvoor te gebruiken rookend salpeter
zuur een gevaarlijk goedje is.
297. G. G. i. V. te S. U zult daarvoor een
der bestaande schriftelijke cursussen moeten
nemen. Adressen daarvoor worden in deze
rubriek niet gegeven. Daar deelt men u ook
de exameneischen mee. Wc meenen te weten
dat voor de door u bedoelde functie na-
oenoeg geen kans op plaatsing is. Hulpkcur-
mcesters voor het slagersbedrijf zien we in
het blad der slagers nogal eens gevraagd.
Maar daarvoor moet ge natuurlijk slager
geweest zijn.
29S. J. D. te H. Wc hebben nooit iets in het
nadeel dier zaak gehoord. En 't prospectus
vertelt u precies waar u aan toe bont. Het
lcelijke van zulke bemiddelingsbureaus is
vaak, dat men later zooveel moet betalen
maar dat is nu bijkbaar niet bet geval.
Wc raden u .vm eens te vragen bij den hecA
T. J. Kraan, Loosd. Kade 111, den Haag, een
adres dat meer speciaal in onze kringen bo
kend is.
Rivierberichten.
HANSWEERT, 9 OCTOBER.
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: de st. Elisabeth, Telegraaf 3,
Charlois 8. Wiladcor; Carlton, Den Dunnen;
Damco 3. Robens; Daraco 4, Spaan.
AMSTERDAM: Amstel 5. st., Stad Amsterdam
10. st.
ROSSUM: Succes, st.
ALKMAAR: St. Joseph. Koreman.
MANSWEERT: Morgenster. Oomens-
LAGE ZWALUWE: 2 Gezusters, st.
DUITSCHLAND: Helena, St.; Goede Hoop, st.;
Sophia 3. Neyenhoff; Jeannetfe, Rekkers.
BELGIE: de st. Christina. Volharding. St. An
toine; Somina. van Hooywegen; Hoop op wel
vaart, van den Ande]: Arbon, Verborght; Schel
deboord, Willems: Angellque. Hulsman: Floren
tine, Cop; Phcn. RHenan 3, Scheen.Libra, Tuil
3 Gebroeders, van Alphen; Tarn, Hermansphan;
Camee, Marquini; Zwerver, Hazewlndus; Ani
mo. Teekman: Coralle, Seeldrayers; Everdlne,
Boekhorst:; Dranaco. 6. West veer: Orinoco. Wan
ders; Amlcal, de Ruiter; Wiljo. Bcrsje; Corne
lls, Fromm Machienstec-n 17. dc WÖS; Rubens.
Boselaars; Eendracht, Faasse; Bertha. Schmitz;
Sago. Oosterloo: Verwisseling. Roelofs; Cecilia,
van den Heuvel; Thllla 3, van de WUserd.
LOBTTH, 9 October.
Gepasseerd voor 4 uur en bestemd voor:'
ROTTERDAM: stoomschepen: Johan; Groa;
Eendracht; Spica; Ajax; Pr. Juliana; Meuse;
Hanicl 3; K_ Vaart 9; At la; Otto ICrawehl; Co-
blenz; Somme; Tlgrc; Charltas; Vanlr; Elisa
beth: Legla; Johanna; Norvl; Garula; Fiat 11;
Rakata; Kenia; Escaut 2; Victoria, Duven; Hu.
ka, v. Nispen; Slndoro, v. d. Zande; Walsum 30.
Braber; Mannheim 222, Wust; Neckarthal, Pe
ter; Hencor, Wigman; Tijd Is geld, Ruytenberg;
Dipping 4, Schut; Egon, Klaassen; Jurgens 10,
Dolk; Fanto 12, Hilp; Spes, Stoter; Malbar,
Rörsch; Goentoer, Gaggla; Karl Helnrlch, Era-
mig; Pole, Stobbelaar; Mars, Schmidt; Walsum
11, Bekkers; Maria, Rieken; Maria Elisabeth,
.Toosten; Henriette, v. Ooyen; Harloff 6, Bech-
told; Haruna, Cornelissen; Eckewart, Lam-
nierts; Schumann 6, Schwlnn; Schurmann 34,
Tepper; Klarya, Hoek; George Sand, Ehern-
fried; Ticino. Greunlich; Aleida, v. d. Heuvel:
der Rhein, Höfer; Orient. Reinarz; Theodor,
Mussig; Beethoven, Kimpel; Karoline. Weber;
Columbus, Nieman; Klazina, Barten; RIsquons,
Verschuren; Anna Catharlna, Butefur; Valerie 1,
Schellemans; Entreprise, v. Zijl; Tam bora. Ra
makers; st Noordkaap: Johann Wagner 3; Lie-
schen. Retzel; D.A.P.G. 11, Lehmann; Jolea,
Witjes: Nederrtjn 1, Wolz; Bavaria, Hammei;
Vios, Vale; Odln, Schmltt; Adrl, de Boo; Isto,
van Meel; Chardin, Westerhout; Germania,
Staal; Gelria, den Breejen; st. Beta; St. Anto-
nlus; Wacht a. Rheln 5; Math. Stlnnes 10; Har
monie 5; Groningen; Progres. L A. Nout; st.
Deutschland; KRABBENDIJKE: Henriette,
Tak: LOBITH: Ideaal, Ponraad; SCHOONHO
VEN: Plus 10, Beenen: LEERDAM: Cama, de
Paap: ARNHEM: Claziena. Goedhart: VLAAR-
DINGEN: Montaigne. Rüder; Constant. Joos-
ten; Kornet, Zins: KATER VEER: Atalante.
Troost: DEN HAAG: Ken, Meckel; TERNEU-
ZEN: Johanna. Otjens: MOERDIJK: Spes Sa-
lutis. Blom; TERNEUZEN: Marjo, Borsje: AM.
STERDAM: Molenaar, v. d. Berg; Cornelia Hen
riette. van Schalk: NIJMEGEN: Gungner, Zee
man: RIDDERKERK: Verwisseling, Duym;
RENKUM: Klazina, Hukcma; TIEL: Johanna.
Vermaas; de Hoop. Mnashach; NIJMEGEN.
Ge—'-wiKsrUebe. Kchuhmacher* IJMUIDEN-
Lombardo, Hartman: GOUDA: Nelly, van OostJ
LOO: St Amtonius, Rutjes; ANGEREN: Maria.
Kemperman; WASPIK: Annie, van 8tee>n|'
ALPHEN a/d. RIJN: Antonla Magdalena, van
Alen; UTRECHT: Bavaria 33, Slegel; MIDDEL-
STUM: Eben Ezer. Drijfhout; DEN HAAGf
Vlieland, Le Sage; NIJMEGEN: Geertrulda Eli
sabeth. van Steen; VLAARDINGEN: Helen*
Probst; 's-BOSCH: st Herman; LEMMER: Jo-
han, Verweymeren; MAASSTRICHT: st Cordle;
St. Antonïus: Leonora; DORTMUND: Supru, d»
Pooter; JUTPHAAS: Cosmopolite, v. d. Graaf;
VELZEN: Jeanne, Breur; DE STEEG: IJsel 5.
Arts; Bertha, Koppers: ALPHEN a/d. RIJN:
Helena 2, Verburg: VLAARDINGEN: Coöpe
ratieve 1, schot; DEN HAAG: Renovatie. Otter
speer; ZWIJNDRECHT: Patience. Knleppt
ARNHEM: Maria, Adrian; DE STEEG: Elisa
beth, ReUmers; MEDEMBLIK: Catharina, Koop
man; st Maria; Taurus; Cornells.
BELGIë: Hecopile, v. Maar en; et. RJJn Schelde
8; Alpha, Wlltens; Jef, v. Wijk; Mannheim 234,
Gold; Dranaco 4, H. Zijlmans; Neeltje, P. Schaap;
C G. Maler 10, L. Zöller; Maestrichter Sta er.
Hameiers; Rosa 2, de Potter; Fraternltê 1, v. d.
Kreke; Fraternité 4, Somers; Rudolf, van Thull;
Allegonda, Jansen; Lina, van Os; Fdans Florls,
Pleters; De Keyzer, van Overloop; Chrlstophel,
Timmermans; Trols Freres, Dumez; Commerce
Engelsma; Helena, de Saever; Karei Miry, v. d
Bosch; Stad Nieuwpoort, Wuyts; Junior 12,
Bruer; Markwart, Otjens; Edouard, Verhagen;
Frangois Boucher, Possemelrs; Nautilus 1, Se-
kuur; Adour, Gerrltsma; Liberte, van Hooft;
Flore, Jansen; Energie, Klap; Tamsa 29, de
Block; Lujo, Groothaert; Risico, Smit; St An
tonïus, Klerks; Tamsa 30, Pfelfer; Corbulo, Tot-
DUITSCHLAND: st Vauban; Droma; Wlngl;
Fransiska Maria; Jannaj Westri; Victoria; Her-
man; K. Vaart 1; Sophie; K. Vaaxt 10; Credo,
Koreman; Merbaboe, Both; Gotelinde, Platte-
schorre; Emma, v. Woerkom; Ardjoeno, v. d
Meyden; Vertrouwen, de Boer; Credo, Janssen;
Atreus, Elerrnann; Elnigkelt, Fellman; Adrlana
v. d. Linde; Helena, v. Deurzen; Llsbeth Greto
Pecher; Speculant, Muller; Vasta, de Boer;
Maria Wilhelmina, v. Boekei; Stad Leuven, v
Meel; Vier Gebroeders, Hofman; Verandering
Kleine; Guta, do Vroedt; Tarnhcml, Groen,
Naptha 2, Kühne; Ut Deus Vult, Fretter; Joan
Vermee.ren; Willi, aus dem Kahmen; Arül Har
v Wageningen; Succeseur, Hompus; Berth!
Allda, Kranenburg; Wotan, Tromp; Klazina
Wakkee; Maria, Nout; Emanuel, Fernhout
Navis 7, v. d. Heijden; Joffre, Zwets; Alsacla
Smit; Lugano, Beyer; Risico, Suiker; Hansa, En,
gel; st. Alsatla; Die Oder, Syre; st Arnhem-,
Ora et Labora, Rennings; Rhelnfahrt 152, Schlt
ferdeckérGemünden, V&th; Mannheim 207
Hornecker; Marie, van Strien; Tremonla, Bo
dinglus; Cor, de Koon; Alfredshof, Wernlng
Rosalia, Raab; Anna, van Deelen; Niedcrwald
Stempel; De Tweeling, Minnaert; Die Rosen
burg, Becker; Anna Gertrud, Buchel; Damco lf
de Jong; st. Seam 1; Neptun, Goob; Winscher
mann 27, Wagner; Asteroth 8, Rohleder; st
Elise; Kara; Obi; Herman Helnrlch, van Koe
veringen; st .Veritas; Mosania, Bakker; Johan
nes, Eleveld; Majapa, v. d. Klooster; Thejo
Scheeren; Lydia Jacoba, de Kwatdstenlet; si
Christine; Wijkdienst 20, Sasse; Marcel Louis
Kieffer; Odessa. Velenturf; Onderneming. Reya
goudt; st. Hans Adolf; Harmonie 3; Cornelia
Timmerman; Camatilda, ICloos; Fiottant, Tya
sen; H. Paul DIsch, v. Koeverden; st. Anna
Harmonie 4; Risico. Koenen; Lerchen. Lammer
st Ideaal; Willem 1; Johanna 2; Vatna; Ober
*al: Brabantia; Fiat 4; Tollma.
