uPi A ml
MMMëMMMmk M
Vrouwenhanden
EN HET NOG DUISTER WAS
r MAANDAG 7 OCTOBER 1929 TWEEDE BLAD PAG. 5
WANDELING DOOR PRAAG
EN STAD IN FEESTKLEED
ier de steenen spreken konden
wij langzaam de trappen afdalen, die
bet hoogere deel der stad naar de ka-
fan de Moldau en naar het lagere stads-
leklen, dan is de schemer reeds ver gc-
5i'd en spiegelen de lichten van de on-
•e lantarens zich droomend in het door
jogle van den zomer zeer laagstaande
ivan de Moldau, of liever van de 01-
'zooals izij thans heet.
Bekoorlijk is het stadsbeeld,
Tü'oh dat thans aan ons vertoont, in
i-azigen avondnevel van een prachtigon
mberdag.
r een bijzondere bekoorlijkheid geeft
avond juist, wan.t Praag is in feest-
heel de stad, liever heel het Tsjecho
jak'sche ),and, staat in het teeken van
eest van St. Venceslaus, den bescherm-
revan de Boheennsche natie, den stich-
sn den Tsjechischen staat, die vóór nu
aren door tzijn broeder werd vermoord,
staan op een der negen bruggen, die
leitle oevers verbinden, en wel op de
;te: de hangende brug, met zijn vier
sale ijizerpilaren aan de oevers,, met
jzcren trekstaven als vuisten zoo dik,
a één keer heel de breede rivier over-
Helaas zal' deze brug moeten worden
rd aan het verkeer en binnen enkele
plaats moeten maken voor een brce-
wij zieh om ons heen: verbaasd, ver-
erd, verruikitl
5 daar, in het midden van de rivier op
eilandje, dat kleine gebouw van de
iciteitswerken, hel verlicht, datd'e bij-
e bekoring heeft dat heel zijn beeld
et water wordt weerkaatst,
daar op de hoogte d'e uitzichtstoren;
laar de kerk van St. Nicolaas, de torens
it Vito in de verte; zie ook het gebouw
iet Tsjechische nationaal-theater!
vergeet niet even te kijken naar den
ischen kruittoren; wend u even om
de torens en beelden van de prachtige
IV-brug en dan wordt vaneelf uiwoog
id door het
prachtige paleis Hradsjany.
tuiinen van dit paleds, onder de
ers van den hier zoo vereerden grijizen
dent Masaryk, die zijn verblijf heeft
lagen in deze hem door het volk waar-
gekeurde historische Koningsburcht;
zijn de machtige schijnwerpers gesteld,
het gansche op een hoogte- gelegen
el in al zijn pracht doen aien. Reeds bij
iomineert het heel de stad, wijzen de
tien 't u met trots te zeggen: „ddar woont
rtje Masaryk", maar 's avonds, verlicht,
van een majestueuze schoonheid,
de steenen eens konden spreken, wat
in ze hier ontzaglijk veel kunnen ver-
ar izij zouden dan voor ons onverstaan-
zijn, want zij zouden natuurlijk Tsje-
h spreken, zooals hier alles Tsjechisch
kt of Slowaaksch, wat vrijwel- hei-
te is, het verschil is minder giroot dan
:hen Hollandsch en Vlaamsoh.
dat is een moeilijkheid hier: geen
is ons bekend, geen woord kunnen
eizen. Hoogstens een enkel internatio-
begrip kunnen wij raden, maar ook zei-
meer dan raden.
ree volle dagen hadden wij in Praag
geloopen, toen voor den eersten keer
DE MAASBRUG BIJ GRAVE
^^2 csp^Sfei r0sr.
Zaterdag werd de Maasbrug bij Grave door Minister Reijmer officieel geopend. Hierboven een foto van de 515 Meter lange brug.
bekende geluiden ons oor troffen. In win
kels redden wij ons, doordat de ouderen, die
onder Oostenrijk-Hongaarsch bestuur de
school bezochten, vaak nog wel wat Duitsch
verstaan. De jongeren echter verstaan dat
meestal niet, en -dan wordt hat een mengel
moes van gebarentaal, van Duitsch en
Fransch.
Het resultaat is dan meestal wel, dat wij
in het bezit komen van het verlangde en
het noodige ge'ld kwijt raken, maar soms
ook slagen wij in het eerste niet. Gelukkig
kent iemand van ons eenige woorden
Poolsch, en die taal verstaat men hier even
goed als 3)ij ons Zuid-Afrikaansch, die, jam
mer genoeg slechts zeer geringe kennis,
helpt reeds iets, maar toch blijven
komische situaties
niet uit Iemand van ons had reeds wanho
pige pogingen gedaan om een kamermeisje
te vertellen, dat hij om 6 uur gewekt wilde
worden, wat zij tenslotte begreep, toen hij
zes vingQrs opstak en zeil op de deur ging
kloppen!
Onze Poolsch-kenner bestelde, met ietwat
zelfbewustzijn, een „Gémonata tsitronova",
hij bedoelde citroenlimonade. De kellner re
peteerde: „Gémonota i tsLtronova" en hij zei
„tak" (ja), want hem was dat kleine ver
schil, die i, niet opgevallen. Wat een lang
gezicht -zette hü echter, itoen de kelner limo
nade en citroen bracht Een buurman, die
Duitsch en Tsjechisch kende, beslechtte het
met veel gebaren en veel onbegrepen, woor
den gevoerde twistgesprek, en bewoog den
kellner één der glazen iterug te nemen.
Verondersteld echter, dat de steenen spre
ken konden in een ons bekende taal, b.v. in
Esperanto, zooals onze Tsjechische vrienden
deden, toen zij ons eenige dagen door de
stad -begeleidden, wat zouden zij ontzaglijk
veel vertellen over
Want rijk ls die historie, veel rijker dan
de historie van ons landi; want hier, in het
centrum van Europa, bruiste het volle le
ven, woedden oorlogen en innerlijke woe
lingen, volgden staatkundige zelfstandigheid
en onderworpenheid aan vreemde machten
elkander op.
Hier de Karelsbr'ug, gebouwd door Karei
de ÏVe, aan wiens regeering Bohemen zoo
veel te danken heeft; en op die brug tien
tallen van beelden, die elk op zichzelf een
stuk geschiedenis zijn-. Hier b.v. Johann-is de
Nepomuk, dde op deze plek in het water
werd gestooten, omdat hij weigerde den Ku
ning de biechtgeheimen van de Koningin le
vertellen. Hier het groot'e vergulde Christus
beeld, dat in den dertigjarigen oorlog dooi*
een kogel werd' getroffen, zoodat het hoofd
eraf werd geslagen en midden op de brug
geworpen, wat zulk een opwinding veroor
zaakte onder de Bohcemsche troepen, dat
zij met vernieuwde woede voorwaarts trok
ken en de Zweden onder Gustaaf Adolf wis
ten te keeren.
Want Bohemen, als België in den grooteu
oorlog, ligt midden tusschen de grootmach
ten en was dus gedurende heel den 30-jari-
gen oorlog en gedurende vele andere twis
ten steeds het slagveld
Zie hier
het standbeeld van Johannes Hus,
den voorlooper der Hervorming, die hier
echter minder als zoodanig wordt geërd dan
als stichter van de Tsjechische schrijftaal;
en dan links het Raadhuis, waar in 1618 de
opstand plaats had van de Boheemsche ede
len tegen Oostenrijk, welke opstand de 30-
jarig-e wanorde in Midden-Europa ontke
tende.
En hier het nationaal theater, waar uit
sluitend in de Tsjechische taal wordt ge
speeld; een gebouw van millioenenwaarde,
dat zonder staatshulp voor ongeveer 60 jaar
werd gesticht door het volk om de taal te
bewaren en dat, nauw gereed, verbrandde,
zoodat opnieuw millioenen bijeen moesten
worden gebracht.
En dan bier het Vcnceslausplein, bij' ons
meer bekend als Wenzelsplein, het stand
beeld- van St. Venceslaus, het gebouw van
het groote dagblad Narodny politika; maar
hierover zou een boek te vullen zijn.
Op dit pleip is morgen het feest, dus
daarover later.
J. H. V.
TIEN JAAR K. L. M.
gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Kon. Luchtvaart Maatschappij voor
triand en Koloniën werd de directie door het personeel een klok aangeboden, ver-
ïdigd door de N.V. Metaalgieterij JiollandAmsterdam. Op onze foto ziet men van
naar rechts: den heer en mevr. Pies man, Hans Martin en den heer Guilonard,
die de klok aanbood.
Gemengd Nieuws.
HERSENONTSTEKING
OP MARKEN
Twqs kinderen gestorven.
Naar het „Hb^." verneemt, hebben zich op
het eiland Marken drie gevallen van ence
phalitis postvaccinalis voorgedaan, alle bij
kinderen, waarvan twee in één gezin, die
beiden zijn overleden.
Het heet, dat het derde kind aan de bete
rende hand is.
KINDERVERLAMMING.
Te Baflo (Gr.) is kinderverlamming ge
constateerd bij een tweejarig kind vai
J. V. Binnen enkele weken is dit het vierde
geval ter plaatse.
DE TYPHUS OP DENNENOORD.
Betreffende de typhusgevallen op de
stichting „Dennenoord" wordt medegedeeld,
dat de gevallen bejierkt zijn tot een der
vrouwenpaviljoens, nl. paviljoen 14. Er zijn
thans vijf zusters aangetast, die allen zijn
opgenomen in de barak van 't Academisch
Ziekenhuis te Groningen.
Van de patiënten van paviljoen 14 zijn
zeven aangetast, die in een gedeelte
het paviljoen worden verpleegd, dat geheel
van de rest van het paviljoen geisoleerd
wordt gehouden.
De toestand van alle zieken is bevredi
gend.
DOODELIJKE RUZIE.
De 39-jarige kermisreiziger K., die Woens
dagavond bij een twist in het woonwagen
kamp te Leiden door den kermisreiziger B.
met een revolver in de zijde is geschoten, is
in het academisch ziekenhuis aldaar
de gevolgen overleden.
DE BRAND TE EINDHOVEN.
Omtrent den brand in de sigarenkistenfa-
briek Juliana re Eindhoven kan nog worden
gemeld, dat liet i-cdrijf geheel is stilgelegd.
De 150 arbeider^ die werkloos zijn gewor
den, zijn tegen L. orijfsschado verzekerd. De
directie dekt over zes wel:en het bedrijf
weer g dteltcUj! op gang te kunnen bren
gen. B ine:: een bn!f laar vermoedt men
(kit het geheele bedrijf weder in werking
zal kunnen worden gesteld. De directie ver
moedt tevens, dat aan de orders der 6igaren
fabrikanten nog geruimen tijd zal kunnen
worden voldaan, zoodat op dit gebied geen
stagnatie te verwachten is.
De schade wordt op circa 4 ton geschat.
Het geheel is op beurspolis verzekerd.
ONDER DE ROODE VAAN
VOORBIJ
INGEZONDEN HEDEDEELING.
SPREKENDE CIJFERS
De groei der Hakenkreuzler
(Van onzen Duitschen correspondent)
In zijn glanstijd moet keizer Wilhelm II
eens gezegd hebben: „Am deutschen Wesen
soil die Welt genesen!"
De wereld heeft er echter hartelijk voor be
dankt en wie tegenwoordig in Duitschland
leeft, die kan zich met den besten wil der
wereld niet voorstellen, wat Duitschland's
voormalige keizer eigenlijk met dat Duit-
sche wezen heeft bedoeld.
Natuurlijk valt er voor iedereen, die onbe-
invloed om zich heen kijkt, hier wel een en
ander te leeren.
Maar vooral in negatieven zin.
Denlct men des avonds, rustig na over liet
vele, dat men op een enkelen dag heeft mee
gemaakt, dan is men gelukkig bij de ge
dachte, dat ons land en volk het vele be
spaard is gebleven, wat Duitschland in den
harren oorlogstijd moest doorworstelen.
Meer nog, men vraagt zichzelf af, waarom
wij gespaard bleven voor de binnenlandsche
verdeeldheid, welke de opstandige socialis
ten ons weliswaar een ondeelbaar oogenblik
in 't gedenkwaardige jaar 1918 wilden aan
wrijven, waar echter de overgroote meerder
heid van 't Nederlandsche volk toen hard-
grondig voor bedankte.
Wat er onder de door hen gewensclitie om
standigheden van ons land terecht gekomen
ware, dat kan men in Duitschland precies
vaststellen. Ook hier geven sedert de om
wenteling de socialisten voor een goed deel
den toon aan. In rijksdag en landdag, in
stad en land bekleeden zij een positie, welke
men eertijds niet had kunnen droomen. Aan
bijdragen wordt jaarlijks de kapitale som
van 13—15 millioen mark geïncasseerd en
het kapitaal der partij bedraagt ongeveer 40
millioen mark! In het afgeloopen jaar wer
den 126000 nieuwe leden ingeschreven.
1214 Duitsche steden telt men 7662 socialis
tische gemeenteraadsleden en in 8152 lande
lijke gemeenten 31348 socialistische vertegen
woordigers. Men telt tegenwoordig in
Duitschland 889 socialistische burgemeesters
en S97 socialistische wethouders.
Ik zou u nog vele andere cijfers kunnen
noemen, om u een beeld te geven van de uit
breiding der socialistische macht, meen ech.
ter tot nader order hiermee te kunnen vol
staan.
Als tegenhanger noemde men u totdusver
veelal de
partij der Duitsch-nationalen.
Sedert Hugenberg hier de leiding heeft,
een goed deel van de uitgesproken rechts
staande pers beheerscht en ook in de film
wereld een belangrijke politieke rol speelt,
heeft deze partij ongetwijfeld aan macht toe.
genomen.
Deze wordt deels nog onderstreept door de
Staalhelm-organisatie, welke officieel welis
waar niets met de partij heeft uit te staan
maar desondanks naar het Sportpalasl
wordt gecommandeerd, wanneer Hugenberg
er eendrachtig naast'Seldte ageert tegen het
verdrag van Versailles en het Youngplan.
De Staalhelm ala^zoodanig is geen partij;
ze is bij verkiezingen aangewezen op de par
tij der Duitsch-nationalen en haar naastic
geestverwanten. Daar ze vooral den laatsten
tijd met de tactiek der Diutsch-nationalen
niet tevreden zijn, hoort men veel spreken
over de nationaal-socialisten,
de Hakenkreuzler,
Dezen vormen wel degelijk een eigen par
tij, hebben hun vertegenwoordiging in rijks-
cn landdag. Zij kennen geen verschil van
stand, denken nationaal, dat wil zeggen
Duitsch en willen van andere rassen dan 't
Germaansche, dus vooral van de joden niets
weten.
Meerdere nationaal-socialisten staan op 't
oogenblik onder de zware verdenking, dat
zij de bomaanvallen in verschillende deelen
De zomer was vol klaar geluid
En barstte in blije klanken uit,
De zomer is een vroolijk feest
Van zon en kleur geweest.
De zomer heb ik meegevierd,
Ik heb door Veluwsch schoon gedwaald,
De heuvels ben ik opgestormd
Daar lag mijn land, zonoverstraald!
Vol sterke vreugd was ied're dag
Alsof die vreugd niet sterven kon,
Alsof zij nimmer dorren sou
Bloeide de wereld in de zon
Nu is het zomerfeest voorbij
De lucht is bleek, de boomen tuachten
Hun blaad'renroof, en k hoor het zachte
ruischen van regen: 't is voorbij.
(Nadruk verboden).
van 't Duitsche rijk op hun geweten hebben.
Men spreekt zelfs van een Internationale der
nationalisten en bedoelt hiermede, dat er
tusschen soortgelijke organisaties in Duitsch
land, Frankrijk en IÜalië voortdurend onder
handelingen worden gevoerd over een even-
tueele samenwerking tegen de socialisten,
de communisten en niet 't laatst tegen de
joden, die overwegend tot de democratische
partij behooren.
Schaakrubriek.
HET WERELDKAMPIOENSCHAP.
De negende partij.
Thans, is tusschen de schaakmeesters
Aljechm en Bogoljoebof de negende partij
gespeeld in den strijd om het wereldkam
pioenschap. Deze eindigde met remise.
Ze verliep als volgt:
1. d2—d4 d7—dó; 2. c2— c4 c7—c6; 3. Pgl
—f3 PgS—f6; 4. Pblc3 e7—e6; 5. Rel—g5
PbSd7; 6. e2—e3 Dd8-a5; 7. Pf3—d2 Rf8
b4; 8. Ddlc2 0—0; 9. Rfl—e2 d5Xc4; 10.
Rg5Xf6Pd7Xf6; 11. Pd2Xc4 Rb4X c3t; 12.
Dc2Xc3 DaóX c3f; 13. b2Xc3 Rc8—d7 14.
Re2—f3 Tf8dS; 15. a2—a4 Ta8—cS; 16.
Kei—d2 Tc8c7; 17. Thl—bl Rd7—c8; IS.
a4a5 Pf6-d7; 19. Kd2—c2 KgS—f8; 20.
Pc4b6 a7Xb6; 21. a5Xb6 Pd7XbG; 22. Tbl
X'b6 KfSe7; 23. Tal—a7 c6-c5! 24. Ta7—
ai TdSd6; 25. d4Xc5 Tc7Xc5; 26. Tb6—1>4
Td6d7; 27. Ta4^-a3 Td7—c7; 28. Ta3-d>3
e6e5; 29. Rf3Xb7 Rc8Xb7; 30. Tb4Xb7 Tcó
Xc3f. Remise.
De tiende partij.
Wit: E. Bogoljoebof. Zwart: Dr.
Aljedham.
1. d2—d4 d7d5; 2. c2—c4 c7-c6; 8. Pgl
—f3 Pg8—f6; 4. Pbl—c3 e7—e6; 5. Lel—g5
Pb8—<17; 6. e2e3 DdS-a5; 7. Pf3—d2 LfS
b4; 8. Ddl—c2 d5Xc4; 9. Lg5Xf6 Pd7Xf6
10. Pd2Xc4 Da5—c7; 11. Lfl—e2 -0; 12
blijven ondanksalle huishoudelijke arbeid
gaaf, zacht en blank door
^ruRQL
Radio Nieuws.
HUIZEN (1S75 M.) (Uitsluitend N.C.R.Y.)',
10.30 Tijdsein. 10.30—11 Korte Ziekendïensc te
:n door Ds. N P. E. van Ucheien, Ned. H£rv.
predikant te Hilversum. 12.30 Tijdsein. 12.30—J..45
n heer Jai
r Herman Po<
ivoudlgo ge
dichten". 6 Tijdsein. 6—6.30 Gramofoonplaten-
ert. 6.307 Literaire lezing door dep heer
H. de Groot te Amsterdam. Onderwerp: Het
K van H. J. Heynes. 7 Tijdsein. 7—8 Uurtje
de Rjjpore eJugd. Spreker: De heer H. A. de
Boer Azn.
terug moet
Sprker: Ds. J. Rijks, predikai
Hollandsch
serie
king
heer
Perberichten,
HILVERSUM (298 M.. na 6 uur 1071 M.) 10—
10.16 Morgenwijding, 12.15—2 Concert AVRO-
Ivwartet. 2—2.45 Kookpraatje. 2.451.30 Orkest,
6—6 Kinderuurtje. 6—6.30 Concert-Omroeporkest.
6.45—7.15 Boekbespreking. 7.16—7.45 Engelsche
s. 8 „Der Fliegende Hollander", van Rich,
'agner. Orkest o. 1. van Bern. Diamant. In da
luze Pcrsber. Daarna tot 12 Gramofoon,
Dinsdag S October.
HUIZEN, (1S76 M.Uitsluitend KKO.-Uitz.)]
11.30—12 Godsdienstig halfuurtje. 12 Tijdsein van
de K'RO.-klok. 12.15—1.15 Lunchmuziek door het
KRO-Trlo. onder leiding van Piet Lustenhouwer.
•2 Nieuwste gramofoonnlaten. welwillend
in bruikleen afgestaan door de NV. Muslca uit
Roilbaix.
Hollandsche-Vlaamsche
en Percncnies". Muzikale
Het Chr. Radio-orkest o. 1.
P. v. d. Hurk te Utrecht. Hiei
les ln knippen,
eerles en Costu
.St. Eei
'55'
ilzikaal gedeelte. 83.30 Eersto
laaien en versieren van lin
es, uitgaande van do R.IC,
•heids Onde"
muziek. 6—6.45 Gram
je ln het Esperanto, door den heer P. Heilker,
te Hoofddorp. 7—7.30 Spreker: Mr. H. F. A.
Donders. Onderwerp: „Geschiedenis strafwet
geving". 7.30—8 Spreker: Henrl Hermans, be
stuurslid van hek R.K. Werkliedenverbond, lid
van de Tweede Kamer der Staten-GeneraaL On
derwerp: „De cultureele beteekeni* van onze
R.K. Arbeidersbeweging" 8—10 Concert door het
Arnhemsche Orkest onder leiding i
Martin Spanjaai -- --
0—0 Tf8dS: 13. Tal—dl Pf6—d5; 14. Pc3—
e4 Lb4e7; 15. a2—a3 b7—b6; 16. Le2—d3 Ls8
bT; 17. Tdl—cl Ta8—c8; 18. b2—b4 h~—hS;
19. Dc2—b3 Pd5f6; 20. Tfl—dl Pf6—g4; 2L
Pc4g3 c3c5!22. d4Xc5 b6Xc5; 25. bi—
b5! Lb7d5; 24. Db3—c2 Pg4—e3; 25. Pc4Xe»
b6; 38. Pe2di Db6—d8; 39. Tdl—d3 Lf6X|
De5b2; 28. a3—a4 TdSXdlf; 29. TclXdl
Db2b4; 30. Dc4—c2 c5—c4; 31. Pg3—e3
Le7—f6; 32. g2—g3 c3—c4; 33. Tdl—bl Dbi—
a5; 34. Kgl—g2 Tc8—d8; 35. Dc2—<?4 Td8—
(12. 36. De4c4 Td2—c2; 37. Tbl—dl Da5—
b6; 38. Pe2d4 Db6—dS; 39. Tdl—d3 Lf6X
di; 40. Td.3Xd4 Dd8—f6; 41. Td4—f4 Df6—
e5; 42. e3—e4? Tc2—d2; 43. Dc4—cSt Kg8—
h7; 44. Tf4Xf7 Da5Xe4f; 45. Kg2—h3 T<12—
d6; 4GTf7f-i Td5-ih5t; 47. Kh3—gi Da4—
c2t; 48. f2—f3 Th5—g5f; 47. Kh3-gi Da4—
c2f 49. Kg4—th3 De2 flf; 50. Kh3-hi.
Bogoljoebof geeft het op.
De stamd Is nu Aljechdm 5, Bogoljoebof 2.
EEN WERELDREIS PER AUTO
Drie dames vertrokken kortgeleden uit New York voor een reis om de wereld per auto*
woonwagen, die haar voor den geheelen duur dezer tocht als tijdelijke verblijfplaats zal
dienen, aangezien getracht wordt voor zoo weinig mogelijk geld, zooveel mogelijk van
de wereld te zien en te genieten. De dames zijn 'voornemens het geheel zonder manne
lijke hulp te stellen. Voor dit nieuwe avontuur werd uit economische overwegingen een
Chevrolet truck gekozen. Deelneemsters aan de expeditie zijn Barones von Brandenstein
vroeger hofdame bij de ex-keizerin, Miss Marquerile <T Angulo, een Canadeesche en Miss
Nada de Namur, een Amerikaansche. Reeds zijn de reizigsters onderweg op haar trip
dwars door het Amerikaansche continent; van Vancouver wordt overgestoken naar
Australië om vervolgens het Verre Oosten, Britsch-Indië, Perzië, Arabië, Egypte en,
Noord-Afrika te bereiken. Met Spanje als uitgangspunt wordt een bezoek gebracht aai
alle Europeesche Staten,
FEUILLETON
Door
GUY THORNE.
(13
s. Byars glimlachte dikwijls om deze
wekken, wamt hij had liever over enn-
i onderwerpen en oudheidkundige orvt-
iingen gepraat, maar de professor
ren te prefereeren te praten over het
;en van lekkere sausen,
a koffie kwam en nu kon Ds. Byars ook
gesprek beginnen, dat hem belang in;
temde. Sir Robert merkte wel, dat hij
aam niet ontkomen zou, dus schikte hij
tich maar im.
oen hij er eenmaal mee op dreef was,
«derde zijn manier van optreden ge-
Het materialistische masker viel weg
i zijn gelaat, hij zag er jonger en opge-
kter uit, terwijl hij over allerlei intores-
le onderwerpen sprak.
Iet gesprek, scheen van laneen duur te
len zijn. Dit zag Spence wel in en daar-
stelde hij voor om een wandeling te
an maken met Helena en de twee predi
kanten samen met Llwellyn achter te laten.
Toen zij weg waren, werd het gesprek" der
drde hoeren nog belangwekkender.
Eerst was het een soort samenspraak tus
schen Ds. Byars en Llwellyn. Gorbre's ken
nis vam de oudheden was te algemeen cn
te oppervlakkig, dam dat hij er veel deel aan
kom memen. Hij zat op zijn gemak zijn
kopje koffie te drinken en maar het ge
sprek der beide anderen te luisteren. Van
het eerste oogenblik af aan had hij een
tegenzin tegen Llwellyn opgevat en dat ge
voel had hij mog, maar toch werd hij weJ
genoodzaakt te erkennen, dat de man een
geleerde was en uitstekend op de hoogte
der oudheidkundige wetenschap.
Stap voor stap gingen de beide archaeolo-
gen de nieuwste ontdekkingen na, vooral
die gedaan waren tusschen den stadsmuur
van Jeruzalem en den heuvel van Jere-
mia's spelonk. Zij spraken over het blauw
en purper mozaïek, dat gevonden was op
den Olijfberg, over alles wat door de Engel
sche en Duitsche commissies van onderzoek
en excavatie gedurende de laatste jaren ge
daan was.
I Langzamerhand werd de discussie intie
mer en ze begon de groote resultaten te
raken.
Ds. Bvars scheen vol belangstelling, zijn
kennis gang ver cn Llwellyn realiseerde al
I spoedig, dat die bijna even groot was als
de zijne, maar die beteekende tooh in wer
kelijkheid niets bij de groote geleerdheid
Ivan Llwellyn-
„Ik begrijp uit wat u zegt ,professor, zei
Da Byars, „dat de ligging en toestand van
het Heilige Graf mog een zaak is, die veel
twijfel en onzekerheid geeft Uw idee daar
omtrent zou mij zeer interesseeren."
„Mijn idee," zei Llwellyn op ennstögen
toom, „is eigenlijk, dat de plaats van het
Heilige Graf nog miet onherroepelijk is vast
gesteld." v
„Em daar hebt u zeker uw redenen voor?"
De professor boog en antwoordde: „Ja,
maar ik zelf twijfel geen oogenblik aam de
gegrondheid van mijn bewering. De kerk
van het Heilage Graf is buiten de kwestie.
Er da in werkelijkheid geen historisch be
wijs voor dan een droom van keizerin He
lena in 326. De menschen, die op de hoogte
zijm, laten die traditioneele plek terstond
buiten beschouwing. Het wordt wel ge
loofd, maar men kam niet verwachten, dat
de wereld over het algemeen op de hoogte
zou zijn van het werk der geleerden. De
kanunnik Mac Coll heeft gezegd, dat
de traditioneele plek de ware is en alge
meen wordt zijn verklaring voor waar aan
genomen. Dam komt de kwestie van een
andere plek, waar vele menschen gelooven,
dat men het ware Golgotha en het echte
Heilige. Graf zou gevonden hebben. Dit
wordt het „Gordon Graf' genoemd en heeft
bij de ontdekking zeer de aandacht getrok
ken. U zult zich misschien herinneren, dat
ik toen in opdracht van de „Times" naar
Jeruzalem geweest ben om de zaak te on
derzoeken. U zult nog wel weten, dat ik
duidelijk bewezen heb. dat dit geen
Joodsch graf was, maar het graf van een
Christen en dus een aanmerkelijkcn tijd ixa
dien dood van Christus moest gemaakt zijd.
Toen het graf onderzocht werd in 1873 was
het vol menschenbeendercn en overblijfse
len van lichamen. Er waren rood geschil
derde kruisen op de muren. Het graf was
dicht bij het groote Kruisvaarders hospi
tium en ik twijfel er geen oogenblik aan, of
het werd gebruikt voor het begraven vam
pelgrims. Buitendien hebben mijn opgravin
gen bewezen, dat de tweede stadsmuur om
deze nieuwe plek had heen gestaan en dat
het Evangelie-verhaal de nieuwe theorie
geheel onmogelijk maakt Ik had 27 nieuwe
bewijzen toen in mijn stukken, die ik in de
„Times" geplaatst heb. Volgens mijn opinie
zijn wij nog niet in staat om met zekerheid
de ware plek aan te wijzen, waar zich Gol
gotha bevond en het Heilige Graf."
„Maar denkt u wel, dat men de plek
vinden zal?" vroeg Gortre.
„Ik geloof zeker, dat wij op het punt
staan om verrassende ontdekkingen te doen
op dit gebied," antwoordde Llwellyn.
Hij sprak met zooveel nadruk en op zoo'n
gewichtigen toon, dat de twee geestelijken
elkander veelbeteekenend aanzagen. Het
scheen hun toe, dat Llwellyn nieuwe ont
hullingen verwachtte. Zij wisten, dat hij
stellig voortdurend in contact 6tond met
alles wat in Palestina op dat gebied ge
daan werd. Het was wel merkwaardig, dat
zijn woorden aan beiden een gevoel van on
rust gaven. Zij hadden zoo'n idee, dat er
iets achter stak en de professor meer wist
dan hij wel kon of wilde zeggen.
Het was een gewichtige zaak voor hen om
samen te zijn met een der hoogste autori
teiten op oudheidkundig gebied en zijn
meeniimg te vernemen. Zijn kennis scheen
zoo veelomvattend, dat er een, zekere in
vloed van hem uitging.
Ofschoon beide heeren datzelfde gevoel
hadden van een dreigend onheil, kanden zij
toch niets bedenken wat zij daaromtrent
vragen konden en Llwellyn scheen ook geen
vragen uit te lokken. Gedurende hot ge
heele gesprek had hij voortdurend gods
dienstige kwesties ontweken. Hij had alleen
historische onderwerpen behandeld.
Zijn positie in de godsdienstige wereld
was zeer eigenaardig. Hij scheen een gron
dige kennis van Bijbelse he geschiedenis te
hebben, maar toch stond hij niet bekend als
een geloovige.
Zijn houding was steeds onverschillig ge
weest; hij had altijd zijn werk gedaan zon
der iemands partij te kiezen en liet word
algemeen aangenomen, dat zijn persoonlijke
overtuiging of meening nimmer zou ge
vraagd worden.
Men meende, dat Sir Robert Llwellyn
niet geloofde in de Godheid van Christus,
maar zekerheid had men daaromtrent niet;
het was slechts een opinie e.n die was nooit
donr hem bevestigd geworden.
Er volgde een korte pauze van diep stil
zwijgen en eindelijk zei de professor:
„Laat ik u eens een kaartje wijzen, dat
ik gemaakt heb van het Heilige Graf; dan
zal ik daarop de grondslagen van den
stadsmuur aanteekenen,"
Hij haalde een gouden potlood uit zijn zak
en voelde toen of hij ook een geschikt stuk
papier had, waarop hij de teekeniing ma
ken kon. Ilij vond een brief.
Gortre cn Ds, Byars gingen dichter ibij
hem zitten.
Plotseling ontstelde Basil lievig on zijn.
hart begon sterk te kloppen. Hij kreeg weer
datzelfde gevoel, dat hij gehad had in dien
nacht voor zijn ziekte. Het aroma van een
verdorven en slechte persoonlijkheid scheen
in zijn brein te komen. De oorzaak daar
van was, dat hij het stuk van den brief had
gezien, waarop de professor zijn teekening
maakte. Op den achterkant van dit papier
stond met vaste hand geschreven: Con
st a n t ij n Schnabe.
Met een verontschuldiging over de war
me atmosfeer dn de kamer stond hij op en
ging naar buiten.
Zijn gedachten waren vervuld met aller
lei vreesolijke voorgevoelens. Hij had een
gevoel, alsof hij in een net gevangen it en
de nachtmerries van tijdens zijn ver
volgden hem weer; er scheen dia-;. (lï o:n
hem heen te hecrschen; het geve.-! \a:i
dreigend gevaar was vaag, maar ir-?ii:ic
afschuwelijk.
•Met een strak geJaat liep hij de verlichte
kiosk van het Casino voorini. Ilij wildo
naar huis om te bidden en Gods hulp en
vervolgd.)!
