Jliruiur geii&djt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ABONNEMENT:
Per kwartaal ƒ3.25
I per week0.25.
(Beschikkingskosten 0.15)
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending6.—
Bij dagelijkscho zending „7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 /2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2852
Bureau: Breectraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisss. Postbox 20 Postgiro 58936.
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1929
ADVERTENTIËN:
Van 1 tot 5 regels1.17%
Elke regel meer „0.22%
Ingez. Mededeclingez. t
van 1—5 regels„2.30
Elke regel meer„0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendf 0-10
1Qe Jaargang
Wie zich heden als kwartaalabonné opgeeft aan ons blad, ontvangt de
tot 1 October a.s. verschijnende num mers gratis. Zich op te geven aan de
Agenten of het Bureau van ons blad.
ADMINISTRATIE.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
I NOG STEEDS ZORGEISCHEND.
Oppervlakkig bezien kan men het moei
lijk met den Minister van Financiën eens
zijn, dat de toestand van 's lands geldmid
delen nog steeds zorgeischend is.
De Minister heeft met opzet dit woord ge
kozen, want van zorgwekkend wil hij niet
I spreken. Zoo somber is het beeld niet.
Maar dan toch zorgeischend?
I De opvolgende staten der Rijksmiddelen
geven steeds reden tot groote voldoening.
Ondanks de verlaging der belasting en
de zeer belangrijke accijnsverlaging blijft er
een behoorlijk accres, een verblijdende klim.
I Met name valt te roemen over de posten,
welke ten nauwste samenhangen met de eco
nomische toestand. Telkens gaat de uit
komst over de raming heen; het volgende
I jaar stelt immer het voorgaande in de
schaduw.
Men mag dan ook gerust zeggen, dat de
toestand der Rijksfinanciën gezond is, kern
gezond.
Uit het staatje, dat Minister De Geer bij
de millioenennota overlegde, blijkt dit vol-
j doende.
De jaren 1924 tot en met 1928 gaven op
den gewonen dienst voordeelige saldi van
2, 45, '56, 75 en 53 millioen; terwijl het laatste
Cijfer straks nog wel eens mee kan vallen.
Ook voor 1929 wordt met goeden grond op
een overschot gerekend, al zal het waar
schijnlijk niet zoo groot zijn als, vorige jaren.
Dit laatste is geen praatje voor de vaak
om persé een sombere toon aan te slaan: er
is veel dat in die richting wijst.
Men vergete toch niet, dat hoe verder we
af komen le staan van de abnormale tijden,
hoe juister de ramingen worden. Men gaat,
zoowel wat uitgaven, als wat inkomsten
ietreft, steeds scherper ramen. Ook in dien
zin. dat men bij het samenstellen der be
grooting op de gebruikelijke stijging rekent.
Wanneer derhalve de Minister van Finan
ciën betoogt, dat al te groot optimisme niet
gerechtvaardigd is, dan dient men daaraan
geloof te hechten. Het zou onvoorzichtig zijn
te meenen, dat het maar steeds crescendo zal
gaan.
Doch daarbij voegen zich nog andere fac
toren.
De oorlogsjaren en hun nasleep hebben het
financieel evenwicht dermate geschokt, dat
land en volk nog steeds onder te groote las
ten zuchten. Toch is er niet de minste kans,
dat het voorloopig tot belastingverlaging zal
komen. Dat laat de zorgcischende toestand
niet toe.
Sommigen achten dit woord niet juist Zij
denken er anders over, doordat zij eenzijdig
zien op de meevallers van eenige achterlig
gende jaren en niet voldoende in hun aan
dacht betrekken de tientallen millioenen
welke sindsdien aan de debetzijde van de
budgetbalans een plaats hebben gevonden of
nog zullen moeten vinden. En daarom, aldus
Minister de Geer, heeft het zijn nut, dezen
feitelijken toestand scherp in het oog
vatten, opdat hij niet straks op een wellicht
ongelegen oogenblik al dan niet samen
vallende met een tegenslag in de conjunc
tuur hier of in Jndië ons plots en pijnlijk
over val le.
Dit is taal van de voorzichtige financier.
Iemand, die vooruitziet en nu reeds zorgt
voor de toekomst
Want er is nog eenige belastingverlaging
te verwachten en daarop moet tijdig gere
kend worden, zal het geen moeilijkheden ge
ven. De regeling der financieele verhouding
tusschen Rijk en Gemeenten zal in 1931 het
Rijk op een uitgave van 23 millioen komen
te staan; het is belastingverlaging voor hen,
die door onredelijk hooge gemeentebelasting
gedrukt worden.
Van deze 23 millioen hoopt de Minister
door een overschot in 1930 reeds 9 millioen
op te vangen, om zoo door het critieke jaar
1931 heen te komen.
Wij willen de toestand niet donkerder
zien dan hij is en al is op onderdeelen ver
schil van meening zeer goed mogelijk, het
komt ons voor, dat de rechterzijde in het
algemeen den Minister van Financiën in
zijn loffelijk pogen kan steunen.
Gezonde financiën ziin een zegen voor het
land.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den minister van
Financiën zal op Maandag 23 September a.s.
niet plaats hebben.
SPREEKUUR CONSULS
De consul der Nederlanden te Rio de Ja
neiro, met verlof hier te lande, de heer H.
Th. E. Bomans zal voor belanghebbenden
zijn te spreken te 's-Gravenhage in het De
partement van Buitenlandsche Zaken, op
Woensdag 25 September a.s. des v.m. van
10 tot 12 en des nam. van 2 tot 4 uur.
De eonsul-gencraal der Nederlanden te
Sydney (N.S.W.), met verlof de heer P. C.
Teperma zal voor belanghebbenden bij za
ken betreffende Australië en Nieuw-Zeeland
zijn te spreken in het Ministerie van Bui
tenlandsche Zaken te 's-Gravenhage, op
Donderdag 26 September a.s. des v.m. van
10 tot 12 en des nam. van 2 tot 4 uur.
De consul der Nederlanden te Boston
(Mass.), de heer J. II. Reurs, met verlof hier
te lande, zal voor belanghebbenden te spre
ken zijn te 's-Gravenhage in het Departe
ment van Buitenlandsche Zaken, op Maan
dag 23 September a.s., des v.m. van 10 tot
12 uur.
VOOGDIJRAAD ASSEN.
Bij Kon. besluit is op haar verzoek eervol
ontslagen met dank mevrouw R. Servatius
Corver, als lid van den Voogdijraad te As
sen.
LANDMACHT.
Bij Kon. besluit zijn op hun verzoek eervol
ontslagen uit den militairen dienst de reser-
ve-eerste-luitenants A. E. Doewes en J. J. M.
A. Klijberg, onderscheidenlijk van het 20e en
17e regiment infanterie; de reserve-eerste-
luit. H. Boet, van het 7e regiment infanterie;
de reserve-eerste-luitenant voor speciale dien
sten H. v. Zanten, van het Vrijwillig Land
stormkorps Luchtwachtdienst, en de reserve-
luit.-kolonel J. C. A. Bannink, van het 14e
regiment infanterie.
WATERSCHAPPEN.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
lo. In de provincie Groningen, tot gecoin-
mit'leerde uit het hoofdbestuur van het wa
terschap Hunsinga, de heer J. Loots Wzn.
te Wehe, gom. Leens;
2o. in de provincie Gelderland: tot plaats
vervangend heemraad in het polderdistrict
Over-Betuwe, de heer C. B. Alshce te Eist;
3o. in de provincie Noord-Holland: tot
heemraad van den polder Oostizaan, de heer
C. Dral Wzn., te Oostzaan;
4o. in de provincie Zuid-Holland: tot be
stuurslid van den polder Nieuw-Rozenburg
en Blankenburg de heer J. C. de Haas Van
Dorsser te Rozenburg.
5o. in de provincie Zeeland:
a. tot dijkgraaf van het waterschap Gou
weneer en Zelke de heer J. Koopman te
Nieuwerkerk;
b. tot gezworene van het waterschap Gou
weneer en Zelke, de heer J. J. Stals. tc
Nieuwerkerk;
c. tot gezworene van den Deurloopokler C
B. Kodde te Tholen;
d. tot plaatsvervanger van den dijkgraa!
van den Jonge-polder, de heer C.-Steendijk
Lzn., te Nieuwerkerk;
60. in de provincie Gelderland en Utrecht'
tot Voorzittend-Veenraad van het water
schap genaamd het Veenraadschap derGoi-
dersche en Stichtsche Veenen, de heer II.
van Schuppes te Veenendaal;
7o. in de provinciën Utrecht en Noord
Holland: tot hoogheemraad van het hoog
heemraadschap van Zeeburg en Diemerdijk,
de heer J. J. Bredius A.Azn. te Minderberi
gemeente Muiden.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
WEGVERBETERING.
Bij beschikking van den minister van Wa
terstaat is eervol ontslag verleend als lid
van de Rijkscommissie van Overleg voor de
Wegenverbetering aan J. Blomjous, industri
eel tc 's-Gravenhage.-
DE TALMAHOEVE
VERZORGING VAN OUDEN VAN DAGEN.
De tweede stichting geopend.
Gistermiddag heeft de officieele opening
van de Talmahoeve te Dantumawoude, de
tweede stichting van de Christelijke Verecni-
ging tot verzorging van Ouden van Dagen,
plaats gehad. Er was groote belangstelling.
Ook een der kinderen van Ds. Talma, wiens
n aan de stichting verbonden is, woonde
de plechtigheid bij.
De voorzitter der Vereeniging, de heer
Joh. Land te Kollum, hield een uitvoerige
openingsrede, waarin hij wees op de betee-
kenis van don prediker, volksvertegenwoor
diger en dienaar der Kroon, Ds. Talma, en
diens chr. socialen arbeid, met name diens
derdoms- en invaliditeitsverzekering, waar
door het mogelijk is dat ook dc arbeider een
rustigen ouden dag kan genieten en waar
aan ook dp vereeniging dienstbaar wil zijn.
Voorts wees spr. op den gezegenden ar
beid der vereeniging. waardoor het mogelijk
is geworden, dat reeds zoo spoedig na de
opening van het Talma-rustoord naar een
tweede gebouw moest worden omgezien, om
de zich aanmeldende oudjes onderdak te be
zorgen.
Namens het gemeentebestuur van Dantu-
madeel voerde vervolgens de burgemeester,
de heer Th. Nauta, het woord, die
wcnsch uitsprak, dat het bestuur zijn arbeid
steeds moge uitbreiden, opdat ons geheele
land met soortgelijke inrichtingen overdekt
worde.
Voorts werd het woord gevoerd door de
heiren Ds. J. Yntema, Doopsgezind predi
kant, Ds. T. Hettinga, Ned. Herv. predikant
en Ds. M. Bokhorst, Chr. Geref. predikant
ter plaatse.
Namens een daartoe gevormde commissie
uit de burgerij werd bij monde van den heer
Venema een radioinstallatie voor de stich
ting aangeboden.
AANBESTEDING
RIJKSGEBOUWENDIENST.
WEG DEN HAAG-ROTTERDAM
VRAGEN AAN GED. STATEN OVER
SMALLE BRUGGEN EN EEN
HINDERLIJK HEK.
De heer A. J. ten Hope heeft de volgende
vragen aan Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland gezonden:
Zijn Ged. Staten niet van meening, dat de
in den weg van Den Haag naar Rotterdam
gelegen Hoornbrug, door zijn geringe
breedte en door zijn meermalen open zijn,
een ernstige belemmering oplevert voor het
drukke verkeer op dien weg?
Zijn Ged. Staten niet van meening, dat de
belemmering van het verkeer door die
Hoornbrug nog grooter zal worden, in
dien de nieuwe, zooveel breedcre en tolvrije
Rijksweg naar Rotterdam in gebruik geno
men zal zijn en dat dan, mede door de voort
durende stijging van de verkeersintensiteit,
hierdoor de veiligheid van het verkeer in
ernstige mate zal worden geschaad?
Zijn Ged. Staten niet van meening, dat
deze Hoornbrug ten Spoedigste dient te wor
den vep-angen door een brug, welke:
a. het verkeer dezelfde breedten biedt als
de nieuwe rijksweg naar Rotterdam;
b. zoo hoog boven 't water is gelegen, dat
openen voor de scheepvaart niet meer noo-
dig zal zijn of althans zelden meer zal voor
komen?
Indien Ged. Staten het gevraagde onder de
ragen I, II en III wel vermeenen, kunnen
zij dan mededeelen, hoever de voorbereidin
gen voor een nieuwe Hoornbrug zijn gevor
derd en zijn zij bereid te bevorderen, dat
deze nieuwe brug tegelijk met den nieuwen
rijksweg naar Rotterdom in gebruik zal kun
nen worden genomen?
Zijn Ged. Staten bereid te bevorderen, dat
het in de gemeente Overschie geplaatste hek
in den nieuwen van Stolkweg van Overschie
naar Rotterdam wordt opgeruimd en de
open ruimte wordt bestraat? (Bedoeld wordt
de weg, die ten Oosten van het kanaal tus
schen de R'damsche en Delfshavensche Schie
van de nieuwe brug af, in zuidelijke richting
loopt).
Zoo neen, waarom niet?
Zijn Ged. Staten niet van meening, dat de
verbindingsbrug over den Rijn tusschen Kat
wijk en Noordwijk absoluut onvoldoende is
voor het tegenwoordige groote verkeer?
Zoo ja, kunnen zij dan bevorderen, dat
hier met den meesten spoed een breeders
brug komt?
NED. JOURNALISTENKRING
'N LEERSTOEL IN DE JOURNALISTIEK?
Het arbeidscontract.
Het Bestuur van den Nederlandschen
Journalistenkring heeft besloten, een verga
dering van den Kringraad bijeen te roepen
ter behandeling van het vraagstuk der jour
nalistieke opleiding.
Sinds eenigen tijd zijn bij het Kringbestuur
aanhangig twee voorstellen: één van de
Haagsche Journalistenvereeniging, waarvan
de kern is te komen tot de instelling vah een
candidaats- zoowel als van een doctoraal
welke speciaal gericht zullen zijn
op de eischen der journalistiek; en een an
der van den Kring-secretaris, dat zich in het
algemeen uitspreekt voor het doen geven
van onderwijs aan één of meer universitei
ten, in onderwerpen de journalistiek betref
fende.
In het Kringbestuur bestaat over een en
ander nog al meeningsverschil, zoodat het
Bestuur prijs stelt op een advies van den
Kringraad door welke methode dan boven
dien nog een goede behandeling van het
raagstuk in de aangesloten vereenigingen
gewaarborgd wordt
Dc Kringraad bestaat uit het Kringbestuur,
de gedelegeerden, en ten hoogste drie afge
vaardigden van elke aangesloten vereeniging
Het Kringbestuur heeft de besturen der
te roepen ter behandeling van de volgende
vragen:
I. Is de indeeling van examens in de jour
nalistiek (candidaats- en doctoraal) aan onze
universiteiten wenschelijk?
II. Is het oprichten van een leerstoel in
de journalistiek of het op andere wijze ge
ven van onderwijs daarin aan één of meer
onzer universiteiten wenschelijk?
III. Is het handhaven van den tegenwoor-
digen toestand wenschelijk, en zoo neen, op
welke wijze moet dan bij ontkennend ant
woord op de vragen I en II in een betere
opleiding worden voorzien?
Vermoedelijk zal de Kringraad in Novem
ber bijeenkomen, om de zaak te behan
delen.
Arbeidscontract voor Journalisten.
Eenigen tijd geleden heeft het bestuur van
den Ned. Journalisten-Kring aan het bestuur
der Directcuren-vcreeniging „De Nederland-
sche Dagbladpers" toegezonden een door de
algemcene Kringvergadering goedgekeurd
ontwerp-arbeidscontract voor journalisten
met verzoek aan de totstandkoming daarvan
als model-contract, haar medewerking te wil
len verleenen. Het bestuur der Directeuren-
vereeniging heeft er toen een eigen ontwerp
naast gesteld en aan het Kringbestuur toe
gezonden.
Thans zijn beide besturen overeengekomen
dat de twee ontwerpen behandeld zullen
worden in een conferentie van delegaties uit
beide besturen. Voor de Directeurenvereeni-
ging zullen aan dat overleg deelnemen de
beeren J. C. Pcereboom, H. Diemer en H.
Nijgh, voor den Journalisten-Kring de heeren
D. Hans, L. Schotting en G. Polak Daniëls.
NED. BANKETBAKKERSVEREEN.
Een jubileum van het orgaan.
Woensdag 2 October a.s. is het 25 jaar ge
leden dat het officieel orgaan der Nederland-
sche Banketbakkersvereeniging, Uitgever C.
A. Spin cn Zoon te Amsterdam voor het eerst
verscheen. Al die jaren is de heer J. Boerhout
uit Hilversum, redacteur van „De Banket
bakkerij" geweest
Den 2den October wordt de heer Boerhout
door de Vereeniging in een der zalen van
RIJKSBEGROOTING 1930
bouw in den !u:n van het perceel Nieuw- Hotel Restaurant Krasnapolsky te Arnster-
stad nr. 79 te Zutphen. Laagste inschrijver I dam gehuld:gd en is er des n.m. van 2 tot
wa° G. R. Wesselink Zutphen voor 1 P964.14 uur gelegenheid hem te complimenteeren.
DEPARTEMENT V. WATERSTAAT
DE VOORNAAMSTE PLANNEN
Bij de Tweede Kamer is ingediend de Wa-
terstaatsbegrooting voor het jaar 1930. De
belangrijkste voorstellen bepalen zich tot het
volgende:
Voor de normalisatie van de Nieuwe Mer-
wede is 125.000 beschikbaar gesteld.
Voor den waterweg Dordrecht—zee is
1.150.000 uitgetrokken; 800.000 voor ver
dere uitdieping der vaargeul en het maken
van zwaai kommen bij de Barendrechtsche
brug, en 350.000 als eerste termijn voor het
maken van een hefbrug in de overbrugging
te Spijkenisse.
Een plan tot verbetering van de Eem
wordt geraamd op 200.000. Voorgesteld
wordt een bijdrage tot een maximum bedrag
van 67.000 aan Utrecht te verleenen. Een
eerste gedeelte, groot 10.000, wordt voor
1930 aangevraagd.
Voor de verbetering van de Domme! wordt
50.000 aangevraagd, voor de Heldersche
Zeewering 60.000 en voor de haven van
Urk 17.000. Verder 110.000 voor den aan
leg van een vluchthaven in de Stoofpoldcr
aan de Zijpe en 50.000 voor den aanleg
van een haven te Ridderkerk.
Voor de termijn van het werk aan het Ju-
lianakanaal wordt 575.000 aangevraagd.
In aansluiting aan te beginnen werken is
thans voor de Maasbruggen 600.000 ge
raamd.
Een verlenging van de Rijksbinnenhaven
te IJmuiden zal 127.500 kosten. Voor den
dienst 1930 zal 85.000 noodig zijn.
Voor de voortzetting van de verbetcrings-
werken aan het Noord zeekanaal wordt
1.925.000 aangevraagd.
Voor de verbetering van de Gouwe te
Boskoop en Waddinxveen is een kostbare
onteigening noodig. Worden de werken tot
stand gebracht volgens de plannen van het
provinciaal bestuur, dan moeten de kostfii
worden geraamd op f 2.400.000. De minister
acht de verbetering van voldoende beteeke-
nis om de toekenning te bevorderen van een
Rijksbijdrage van 1/3 der kosten. Voor 1930
wordt 50.000 gevraagd.
Voor verbetering v.«»i de Hoogeveenschc
Vaart zal een bijdrage van 40 pet. van de op
800.000 geraamde kosten tot een maximum
bedrag van 320.000 moeten worden ver
leend. Voor 1930 is 30.000 uitgetrokken.
Een verbindingsweg .tusschen Oost- en
West Zeeuwsch-Vlaanderen zal 355.000
kosten. Er bestaat voldoende aanleiding tot
het verleenen van een Rijksbijdrage tot 25
pCt. van de kosten tot een bedrag van ten
hoogste 88.750. Een eerste gedeelte, groot
25.000, wordt aangevraagd.
De aanleg van een kanaal van Hilversum
naar de Vecht is geraamd op 1.350.000. De
minister is van meening, dat het kanaal van
voldoend algemeen belang is om de toeken
ning van een bijdrage tot een bedrag van
ten hoogste f 405.000 te bevorderen. Voor een
eerste gedeelte, groot f 50.000, wordt aange
vraagd.
Er zal een rijksbijdrage van totaal pl.m.
f 25.000 noodig zijn voor het hier te lande te
houden internationale luchtvaartcongres.
Het aanbrengen van een nieuw buiten-
sluishoofd aan de Oostsluis tc Hansweert zal
in 1929 worden besteed; de kosten hiervan
worden geraamd op f 800.000. Voor dit werk
wordt f 530.000 op deze begrooting uitgetrok
ken.
Het ligt in het voornemen, in 1931 cn 1932
de resteerende werkzaamheden aan binnen-
sluishoofd en schutkolkmuren ter hand te
nemen.
Voorstellen der Commissie.
Blijkens de memorie van toelichting op het
ontwerp van wet tot vaststelling van de be
grooting van het Staatsvisscliershavenbedrijf
te IJmuiden voor het dienstjaar 1930 is het
verslag van de Commissie van onderzoek
voor het Staatsvisscliershavenbedrijf thans
in overweging. Enkele voorstellen van de
Commissie vinden in deze begrooting reeds
toepassing.
De herziening van de erfpachtsvoorwaar-
den, welke door de N. V. Vereenigde Ijsfa
brieken bij den Minister van Financiën aan
hangig is gemaakt, zal eerlang haar beslag
krijgen, waarbij met de wenschen van be
langhebbenden vermoedelijk in bevredigen
de mate rekening zal kunnen worden gehou
den.
Ingesteld is de betrekking van onderdirec
teur van het bedrijf, welke betrekking uit
bedrijfsoogpunt noodig is.
BEGROOTING STAATSMIJNEN.
Een uitkeering van 5 pet. geraamd.
Ingediend is do begrooting van de staats
mijnen in Limburg voor 1930. Voorgesteld
wordt deel te nemen in het kapitaal der N.
V. Ned. Steenkolen Handel Maatschappij te
Amsterdam, voor f 200.000. De exploitatie
sluit in lasten en baten met f 107.981.000, de
begrooting der kapitaalsuitgaven en ont
vangsten op f 17.200.000.
Verwacht wordt, dat hot stikstofbindings-
bedrijf in den loop van 1930 met de produc
tie zal aanvangen en dat het gasdistributie-
bedrijf in 1930 aan de gemeenten Maastricht,
Roermond, Venlo en Eindhoven zal begin
nen te leveren.
Nu de staatsmijnen geacht kunnen wor
den in vol bedrijf te zijn, kan een uitkeering
van 5 pet. op het aandcelcnkapitaal worden
geraamd.
Onder het voor het stikstofbindingsbedrijf
gevraagde bedrag is begrepen een bedrag
voor den bouw van een zwavelzuurfabriek.
Overwogen wordt dan ook voor een deel van
de behoefte aan zwavelzuur door eigen pro
ductie te voorzien.
Voor arbeiderswoningen voor de staats
mijn Maurits en voor het stikstofbindingsbe
drijf is geraamd f 140.0^0 als overschot aan
de stichting „Thuis Best" voor den bouw van
350 woningen. Deze huizenbouw zal worden
gefinancierd op dezelfde wi,ze als de vorige
door „Thuis Best" ge.tictte woninggroepen.
ARBEIDSWET
De Minister van Arbeid heeft, onder be
paalde voorwaarden, overwerkvergunningen
van 24 Oct. t/m. 31 Dec. verleend voor arbeid
in bloemenbinderijen tevens bloemenwin
kels.
HANDELSVERDRAGEN
Sedert het laatste communiqué van de
Commissie voor de Herziening der Handels
verdragen is verschenen, hield de commissie
regelmatig vergaderingen ter bespreking
van verschillende aangelegenheden. Hier
omtrent kan het volgende worden medege
deeld.
Het economisch werk van den Volken
bond maakte telkenmale onderwerp van be
spreking uit, waarbij, naast den stand der
ratificatie van de internationale conventies,
betreffende de in- en uitvoerverboden in het
algemeen en die van huiden en beenderen
in het bijzonder, o.a. genoemd dienen te
worden de vraagstukken van de verlaging
der invoerrechten, van de handelspolitiek,
van de suiker en de steenkolen, en ten laat
ste ook de plannen, betreffende een alge-
meene Europeesche douane-overeenkomst.
De verdragsverhouding met de Vereenig
de Staten van Amerika maakte eenige ma
len onderwerp van bespreking uit, waarbij
de vraag inzake de wenschelijkheid eener
vervanging van het scheepvaartverdrag var
26 Augustus 1852 door een volledig handels-
en scheepvaartverdrag ernstig onder het
oog werd gezien. Dit vraagstuk is thans
meer actueel geworden.
De Commissie werd steeds regelmatig in
kennis gesteld met den stand der onderhan
delingen imet de Duitsche regecring over de
uitvoering van 2 van het Protocol bij het
Neder'andschDuitsche douane- en crediet-
verdrag van 26 November 1925 en bracht ter
zake advies uit.
De verdrag® verhouding tot Frankrijk
werd aan een onderzoek onderworpen.
In verband met de wenschelijkheid, bij
geschillen over de uitlegging en de toepns-
sing van een handelsverdrag een snelle
rechterlijke uitspraak te kunnen verkrijgen,
heeft dc Commissie een aanvulling van de
z.g. arbitrage-clausule in de bestaande han
delsverdragen in studie genomen. In de
laatstgehouden vergadering heeft de Com
missie zich nog bezig gehouden met hot
vraagstuk van de verdragsbetrekkingen met
Turkije, welk land het beslaande handels
verdrag heeft opgezegd. Met de Turksche
regeering zul'en terstond onderhandelingen
worden geopend, ten einde na den afloop
van het verdrag op 30 Novem'ber a.s. geen
verdragsloozen toestand te verkrijgen.
Ten s'otte zij vermeld, dat in dit jaar
onderhandelingen zijn geopend, resp. voor
bereid met de navolgende landen: Perzië,
Yoego-Slavië, Roemenië, Bulgarije, Argen
tinië en Paraguay. De commissie bracht in
verband hiermede telkenmale haar advies
AMSTERDAM.
HET NIEUWE COLLEGE VAN B. EN W.
De definitieve verdeeling der fonctign.
Het nieuwe college van B. en W. heeft
gisternamiddag zeer geruimen tijd twee
uren vergaderd over de verdeeling der
functiën.
De verdeeling is ten slotte als volgt ge
worden:
Wibaut: Financiën en Bedrijven.
De Miranda: Volkshuisvesting, Le
vensmiddelen en Badhuizen.
Ed. Polak: Onderwijs en Kunstzaken.
Abrahams: Publieke Werken en Han-
delsinrichtingen.
Von Fry tag Drabbe: Arbeidszaken,
Brandweer en Statistiek.
en Douwes: Maatschappelijke steun
en Openbare Gezondheid.
EEN MERKWAARDIGE STATISTIEK.
Een omvangrijke statistiek geeft ons in
zicht in het aantal verloren werkdagen bij
het Gemeent-epersoneel tengevolge van ziek
teverzuim.
Het ziektecijfcr was in 1927 ongunstiger
dan in het voorafgaande jaar. Het totaal
aantal verloren geganc werkdagen is in
procenten uitgedrukt 3.3 tegen 2.9 in 1926.
Deze toename is goeddeels veroorzaakt doi
het veelvuldig: voorkomen van influenza.
Van het totaal 18289 personen, dat aan
het einde van het jaar in dienst was (zon
der de politie en zonder het onderwijs) heb
ben 9740 ieder tenminste éénmaal en in to
taal 17570 maal verzuimd, dat is gemiddeld
1.8 verzuim per persoon. Het aantal ver
zuimde dagen bedroeg 173.953 of 18 per per
soon die verzuimd heeft en gemiddeld 10
per verzuim. In 1926 was dit laatste cijfer9.
De gemiddelde duur der verzuimen was dus
ook iets ongunstiger dan het vorig jaar.
De a'gemeene cijfers van ambtenaren en
werklieden loopen niet ver uiteen. Ze bc
dragen resp. 3.3 pet. en 3.4 pet. Groote ver
schillen zijn echter in beide groepen te vin
den tusschen dc ziektccijfers van het per
soneel in vasten en dat in lossen dienst.
Bij de werklieden js de verhouding ten
opzichte van de „vasten" ongunstig, zij heb
ben 3.4 pet tegen de losse werklieden 1.9
pet. Bij de ambtenaren is het evenals trou
wens in 1926 omgekeerd, de tijdelijke amb
tenaren hebben een percentage van 4 pet.
en de vast aangestelden slechts 3.2 pet.
Splitst men de ambtenaren in administra
tief en niet-administratief personeel, dan
ziet men dat de laatste groep dit eigenaar
dig verschil doet zien, de vasten hebben
hier 3.4 pet. en dc tijdelijke 4.8 pet., bij .10
adminstratieve ambtenaren daarentegen zit t
men een soortgelijke verhouding als bij de
werklieden, 2.9 pet. voor de vaste en een
veel gunstiger cijfer, n.l. 1,4 pet. bij de tij
dclijke ambtenaren.
Evenals vroeger treft ons het feit, dat tie
ongehuwde vrouwen meer verzuimen dan
de mannen en de gehuwde vrouwen meer
dan de ongehuwde.
Bij het personeel in vasten dienst ging bij
de mannen de ongehuwde en de gehuwde
vrouwen, resp. 2.9, 5.2 en 9.6 pet. van Y
aantal arbeidsdagen door zickte-verzui...
vcr'oren, bij het personeel in tijdelijken
dienst waren dos© percentage» achtereen-
EFFICIENCY-TENTOONSTELLING
Efficiency!
Er zijn m ensch en, wier tong dubbel slaat
s ze het woord moeten uitspreken.
Maar dat doet er weinig toe als ze maar
begrijpen wat de be teekenis ervan is.
Wie dit nog niet mocht weten of er slechts
een flauwe notie van mocht hebben, kan
thans in het Rotterdamsche Doelecom-
plex achter komen, kan daar althans lee-
ren in hoeverre de huidige stand der tech
niek het mogelijk maakt om op het gebied
van administratie, boekhouding en statis
tiek ineenvloeiende sferen, als we ons
iet vergissen de menschelijke hersenar
beid te vervangen door de maohine.
Na een vluchtigen rondgang over dez*
tentoonstelling, die de groote zaal, den foyer
en de salon in beslag neemt, zijn we
tot de nederige erkentenis geneigd, dat het
ons wel wat schemert. Het werk van den
arslaggever ligt ook wel wat al te ver van
deze wereld, waarin men er op uit is om
maar meer denkarbeid uit te schakelen.
Nochtans hebben wij getracht deze din
gen te verstaan.
En dan blijft er ten slotte toch bewonde
ring en waard ee ring over.
Allereerst gelden die gevoelens de doel
treffende samenwerking van de importeurs
van deze kantoormachines van onderschei
den fabrikaat Zij hebben niet voor het
eerst trouwens, want Amsterdam en Deven
ter zagen reeds te voren zoon tentoonstel-
lin botje bij botje gelegd om tesamen te
ex poseeren, met uitschakeling van elk ele
ment van concurrentie. Deze tentoonstelling
dra> dus volkomen het karakter van pro
paganda voor de mechaniseering van het
administratiewezen in de groote en middel
matige groote zaken en bedrijven. Vruchten
verwachten de samenwerkende irnporteuis
zooals de landbouwer ze verwacht van
het weer en zijn arbeid. Samen vormden ze
het garantie-fonds, gezamenlijk en op eigen
gelegenheid noodigden ze de in aanmerking
komende zakenlui per circulaire uit om te
komen zien op welk een hoog peil zich
thans de techniek van boekhoud- en reken
machines van allerlei aard bevindt De la-ge
toegangsprijs voor niet-genoodigden zou een
slechts toevallige bate kunnen worden.
Maar onze bewondering en waardeering
geldt ook het tentoongestelde zelf.
We kunnen ons voorstellen, dat er con
servatieve geesten zijn, die bij zoo'n tentoon
stelling het hoofd schudden en bedenkelijk
zuchten: mensch, mensch, waar moet dat
heen! Binnenkort zal het nog zoover koanen,
dat er geen bedienden meer noodig zijn en
de machine alles doet En als zoo iemand
dan het fenomeen heeft gezien, dat door
Ruys' Handelsvereeniging tusschen stalen
kantoormeubelen en statistiek-machines
door wordt vertoond: een Engelsch juffie,
dat blindelings 900 letters per minuut tikt
en een matig snel voorgelezen stuk dus ge
makkelijk volgt op de schrijfmachine, en
dat, nóg erger, een Engelsch stuk zit te tnk-
ken en terwijl in het Fransch met iemand
een gesprek voert dan zal men nóg som
berder worden en daarin een staaltje zien
van de ook in het menschelijk organisme
zelf doorvretende mechanisatie.
Wij zijn zoo niet gestemd. Integendeel,
wij juichen deze technische vervolmaking
toe omdat zij behoort bij het algemeene tem
po van dezen tijd.
De administrateur, de boekhouder en de
statistieks kunnen niet meer met oude me
thodes in dezen tijd van snelverkeer en van
machinale fabricatie van alles en nog wat,
terecht. Zij zouden met de oude berekenings
methoden en hoekingsmanieren niet alleen
hopeloos achterblijven, maar ook onmrgclij-
ke remmen gaan vormen in het snelwente-
lend mechanisme. De kantoormachine doet
dan ook, instede van werkloosheid te ver
oorzaken, de welvaart ten slotte vergrooten
door de arbeidsmogelijkheid, zij het dan in
andere schakels van het productieproces, te
vergrooten. Zij is trouwens alleen te gebrui
ken voor ondergeschikt werk, dat alleen rou
tine vereischt, en vervangt dus alleen men
schen, die ook in andere takken slechts voor
routine-werk geschikt zijn.
Het is uitteraard ondoenlijk om een be
hoorlijk overzicht van een tentoonstelling
als deze te geven. Men moet zelf naar da
Doele trekken en zich de daar opgestelde
toestellen laten demonstreeren, om een kijk
op het geëxposeerde te krijgen.
Gistermorgen is de tentoonstelling onder
veel belangstelling, in tegenwoordigheid van
verschillende leden van het eerc-comité,
door het lid van dat comité, de heer J. C.
Veder, voorzitter van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Rotterdam, geopend
met een korte rede, die door den voorzitter
van het uitvoerend comité, de heer J. de
Flines, werd beantwoord, waarbij hij ook
de buitenlandsche gedelegeerden verwel
komde.
volgens 1.6, 4.9 en 5.1 pet. Deze verschillen,
vooral bij het vaste personeel zijn zeer be
langrijk.
De administratieve ambtenaren verliezen
veel minder da ;en door ziekteverzuim dan
de met-administratieve. Bij de adminislra
tieve ambtenaren (mannen en vrnuwenl
was het ciifer 2.9 pet. voor het vaste en 1.4
voor het lijdelijke personeel, bij de niet a I-
ministratieve zag men de-ze cijfers klimmen
tot 3.4 en 48 pet. Natuurlijk speelt de aard
van het werk hier een zeer belangrijk woorq
Bij deze berekeningen is het politie-pers-v
neel niet meegeteld, wijl voor deze groep de
gegevens op een andere wijze zijn samen
gesteld. Vergelijking leert ons echter, dat
het a gemeen cijfer iets gunstiger is dan hij
de totale groep der overige niet-administra-
tieve ambtenaren.
Ook is het verzuim aan de eene diensttak
veel geringer dan aan een andere. liet gun-
stigstc cijfer geeft vnor wat de ami,tenaren
betreft de Woningdienst, die 1.1 pet laat
zien het onguns.igst verschijnt het Binnen
gasthuis met een percentage van 4.9 net.
De werklieden zijn tfl evenzeer gedifferen
tieerd! als de ambtenaren. Het laacsi s aan
de Begraafph 1 met 0.3 pet., het honest
de eemark' het Abattoir met 6.5 pci
Nu heeft op deze kleinere diensttakken het
heel ongunsitg cijfer van een of tnvee z-e-
ken reeds een tamelijk slechte invloed. De
groote bedrijven loopen niet zoo ver uiteen-
hij de Waterleiding, waar het laa?«'e cij' r
voorkwam, is dit 2.8 pet., bij de Eiectrici-
teitswerken, die het hoogste cijfer te zien
geeft, 3.6 pet.
