DINSDAG 17 SEPTEMBER 1929 EERSTE BLAD PAG. 2
DE VOLKENBONDS
VERGADERING
COMMISSIE-VERGADERINGEN
HULP AAN AANGEVALLEN STATEN.
De discussie ln de derde commissie over
liet Finsche plan i. z. financieele hulp aan
aangevallen staten vordert slechts langzaam.
I)e groote moeilijkheid is nog steeds onder
welke omstandigheden de Raad finuncieelc
»ulp ook kan toekennen vóór het uitbreken
Ïin vijandelijkheden. Hierover bestaat prin-
pieel mceningsverschil tusseheu Frankrijk
fp Engeland. Lord Robert Cecil meent dut
fm in een tijd van spanning tijdverlies te
doorkomen, da Raad bevoegd moet zijn met
tlgerrieene stemmen te beslissen welke staat,
zich niet aan zijn aanbevelingen houdt, en
financieele assistentie toekenne aan den
staat die de aanbevelingen van den Raad wel
respecteert.
De Fransehen willen den Raad dere be
voegdheid alleen dan geven wanneer de sta
ten te voren verklaard hebben dat zij zich
aan de aanbevelingen van den Raad zullen
houden.
De Fransehen beroepen zich op de tot nu
toe algemeen geldende opvatting dat de
Raad, zoolang geen aanval heeft plaats ge
had, slechts aanbevelingen mag doen en
geen sanctie-maatregelen mag nemen. Cecil
heeft geen bezwaar de bevoegdheden van
den Raad krachtens art. 11 door bijzondere
conventie uit te breiden.
Graaf Bemstorff (Duitschland) vond finan
cieele hulpverleening vóór het uitbreken van
vijandelijkheden ongewenscht, omdat de
Raad daardoor belemmerd kan worden in de
bemiddeling tusschen de partijen, en de toe
stand gedurende de bemiddelingsproccdure
kan veranderen.
HULDE AAN NEDERLAND.
Verder zijn te vermelden discussies over
de opvoeding tot de Volkenbondsgedaehtc en
de strijd tegen de verdoovende middelen. Bij
de bespreking van deze twee punten werd
Nederland gehuldigd om zijn voortvarend
heid in dezén m eigen land.
HET YOUNG-PLAN
DE COMMISSIES BEGINNEN HAAR
ARBEID.
De ter Haagsche conferentie ingestelde
commissies voor de voorbereiding van het in
werking treden van het Young-plan, n.l. bet
comité voor het liquidecren van het verleden
en het treffen van overgangsmaatregelen en
het comité voor de leveranties in natura zijn
heden haar werkzaamheden begonnen.
DE TOESTAND IN PALESTINA
DE BRITTEN SLAAGS MET ARABIEREN.
In Palestina heeft een treffen plaats ge
had tusschen Britsche troepen en Arabieren
en wel ten Noord-Oosten van Nazareth. Hier
bij werden 1G Arabieren gedood en een aan
zienlijk aantal gewond. De Britsche troepen
zouden geen verliezen geleden hebben.
DE EXTERRITORIALITEIT IN
CHINA
DE NANKING REGEERING ZAL NOG DIT
JAAR DOORZETTEN.
De Chineesche minister van buitenland-
sche zaken heeft met nadruk verzekerd, dat
het loopende jaar de pogingen tot afschaffing
der exterritorialiteit in China zullen worden
.voortgez ;t.
In het geval hiermee geen succes wordt
verkregen, zal de Chineesche nationale re
geering nog voor het eind van het jaar op
eigen gezag een verklaring publieeercn, waar
in de exterritorialiteit voor afgeschaft wordt
verklaard.
GENERAAL FENG ONTSLAGEN
Uit Peking wordt gemeld:
Maarschalk Tsjang Kai-sjek heeft een be
velschrift onderteekend, waarbij generaal
Feng ontheven wordt van zijn post van op
perbevelhebber van het Chineesche Noorder-
leger. De Christen-Generaal wordt gepensio
neerd. Dit plotseling ontslag wordt i erklaard
door het feit, dat Feng zou hebben geprobeerd
opnieuw en politieke groep in het Chineesche
leger te vormen voor den strijd tegen de dic
tatuur van maarschalk Tsjang.
RUSLAND VERWERPT CHINA'S
VOORSTELLEN.
Herstel stains qno geëischt.
Naar uit Moskou gemeld wordt vond Za
terdag aldaar onder voorzitterschap van
Rykof een vergadering van den Raad van
Volkscommissarissen plaats, waarin de
plaatsvervangende commissaris voor Bui-
tenlandsche Zaken, Litwinof, mededeelingen
deed over de betrekkingen met China.
Hij verklaarde, dat de Sovjet-regeering
niet in staat is, de laatste Chineesche voor
stellen, die op 11 September door bemidde
ling van het Duitsche gezantschap werden
overhandigd, aan te nemen. De Sovjet-regee
ring eischt onmiddellijk \erstel van den
status quo on den Chineesehen Oosterspoor-
weg. De antwoordnota zal heden via het
Duitsche gezantschap aan de Chineesche
regeering worden overhandigd. Dc militaire
maatregelen, die de Sovjet-regeering heeft
genomen, blijven tot nader order gehand
haafd.
De opperbevelhebber van de Russische
troepen, generaal Blüoher, heeft medege
deeld, dat in de laatste 24 uur de Chinee
sche troepen aan de Russisch-Ghinecsche
grens sterk zijn geconcentreerd en dat de
Chineezen den strijd van de Witte Russen
tegen de Sovjet-Unie ondersteunen.
SNOWDEN'S TAAIE HOUDING EN
DE ENGELSCHE KOLENDELVERS
In een rode te Leeds heeft minister Turner
die, naar men weet, een inspectiereis door
de steenkoolgebieden maakt, gisteravond ge
zegd, dat door Snowden's vasthoudendheid
in Den Haag werk gevonden zou worden
voor 12 tot 15.000 F.ngelsche kolcndelvers.
Hij behandelde voorts zijn waarschuwing
aan patroons- en arbeidersorganisaties om
ten spoedigste bijeen tc komen en met echt-
Engclsche openhartigheid hun kaarten op
tafel te leggen, teneinde in December een
herhaling van de stakingen uit 1921 en 1926
te voorkomen.
DE BOMAANSLAGEN IN
DUITSCHLAND
BEKENTENIS.
Naar verluidt, heeft een der in verband
niet de homaanslagen gearresteerden, gister
avond bekend, dat hij den bomaanslag te
Niebüll heeft gepleegd.
Dientengevolge zouden nog slechts de aan
slagen te Lüncburg en op het rijksdagge
bouw opgehelderd moeten worden.
DE VLOOTBEPERKING
Te Washington verluidde gisteravond, dat
Staatssecretaris Stinison het hoofd van de
Amerikaanschc delegatie ter conferentie ov__
de vlootbepcrking zou worden en dat Senator
Borah in elk geval lid der delegatie zal
worden
De Amerikanen vonden Londen de ge
schiktste plaats van bijeenkomst voor de vol
tallige conferentie der vijf groote zeemogend
heden, maar er waren geruchten opgedoken
als zouden Frankrijk en Italië de voorkeur
geven aan de hoofdstad van een neutralen
staat.
Voorts geloofde men te Washington, flat
de conferentie niet. in December, maar op
zijn vroegst half Januari bijeen zal kunnen
komen wegens het vele voorbereidende werk
en den afstand dien de Japansphe delegatie
zal moeten afleggen.
Een Amerikaan en drie Belgen.
Zaterdag is te Hankou de Amerikaansche
zendeling Morris door Chineezen beroofd en
gedood. Hij wilde naar de provincie Hoepeh
vertrekken om daar zijn werk te verrichten
Het Amerikaansche gezantschap heeft on
middellijk hij de regeering te Nanking we
gens den moord op den zendeling geprotes
teerd en bestraffing van de moordenaars ge-
eischt, die echter nog niet door de Chineesche
politie gevonden zijn.
Naar Reuter uit Itsjang bericht, zijn drie
Belgische r. katli. zendelingen nl. de bisschop
Trudo Jans en twee Franciscaner paters,
Bruno en Rupertus, in het dorp Liaotang, in
de provincie Hoepe, door bandieten ver
moord. De bisschop was reeds 22 jaar in
China werkzaam.
Het vermoeden bestaat, dat de bandieten
toen zij van de geestelijken vernamen dat
dezen geen geld hadden, in blinde woede
ontstaken en den moord pleegden.
MAC DONALDS REIS NAAR
AMERIKA
EEN NIEUW HOOFDSTUK IN DE
WERELDGESCHIEDENIS.
LONDEN, 17 September. De „Daily Mail"
schrijft in een hoofdartikel, dat het bezoek
van Mac Donald aan de Ver. Staten een reis
van dc grootste betcekenis zal zijn. Indien
alle verwachtingen in vervulling gaan, zal
zijn bezoek een nieuw hoofdstuk openen in
dc wereldgeschiedenis.
Er bestaat goede hoop tusschen de
beide regeeringen zoo spoedig overeenstem
ming zal worden bereikt, dat de overeen
komst nog in dc a.s. zitting aan het Parle
ment en in dc Ver. Staten aan den Senaat
ter goedkeuring kan worden voorgelegd.
Deze overeenkomst zal de belangrijkste
stap 'zijn, die tot nu toe gedaan is naar de
algemecne ontwapening en ter bevrijding
van ds wereld va» den gruwel Yan den
oorlog.
DE GRAF ZEPPELIN
LANGS DE NEDERLANDSCHE GRENS.
De „Graf Zeppelin" zou vanmorgen weer
een tocht over Duitschland aanvangen, waar
bij ook de Nederlandsche grens bij Ivaldcn-
kirchen bezocht zou worden.
BINNENKORT OOK OVER NEDERLAND.
Uit Winterswijk wordt gehield, dat de
„Wintersvvijkschc Courant," met het oog op
het bezoek van de „Graf Zeppelin" op mor
gen, waarbij ook over Bocholt wordt gevlo
gen, dat slechts 18 K.M. van dc Hollandsche
grens af ligt, een telefonisch onderhoud ge
had heeft met de commandant van het
luchtschip.
De Winterswijksche Courant verzocht den
commandant, ook over Winterswijk te vlie
gen. Deze antwoordde echter, dat dit nu
niet mogelijk was, daar binnenkort het lucht
schip een bezoek aan Holland zal brengen.
Dr. ECKENER TERUG.
Dr. Eckencr is uit Amerika te Cuxhafen
teruggekeerd. Vandaar zou Eckener onmid
dellijk naar Hamburg doorreizen, waar hij
belangrijke besprekingen zal voeren. Vermoe
delijk zal Eckencr twee dagen te Hamburg
blijven.
FRIEDRICHSHAFEN, 17 September. Het
luchtschip „Graf Zeppelin" is hedenmorgen
te 4.11 ur voor zijn vlucht naar Noord-
Duitschland gestart. Na den start vloog het
luchtschip nog eenmaal over het vliegveld
en verdween daarna snel.
Uit Kerkrade wordt gemeld: Het Duitsch»
luchtschip „Graf Zeppelin", passeerde heden
morgen te 9.10 uur langs de Nederlandsche
grens. Het luchtschip kwam uit de rjchting
Aken, en vloog over Euskirehen in Noorde
lijke richting. Het luchtschip was te Kerk
rade goed waar te nemen, hoewel de nevel
het uitzicht bemoeilijkte. Het luchtschip
vloog tamelijk hoog.
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Rótlerdam-Zuid. L. H. van
der Meiden te Den Haag en C. S. van der
Ven te Arnhem. Te Vlissingen, J. Hovius
te Nieuwe-Pekela en A. Zwiep te Zeist.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Eindhoven (2de pred.),
A. K. Krabbe te Mijdrecht. Te Sohoon-
dijke, cand. D. de Vries Jzn. te Ermelo.
Aangenomen: Naar Westbroek, cand.
W. Schouten te Vreeswijk.
Bedankt: Voor Opperdoes, vand. W.
Schouten te Vreeswijk. Voor Metslawier-
Niawier, J. E. Visser te Domburg-West-
kapelle.
NED. HERV. KERK.
_3roepen: Te Marken, cand. F. K. van
Evert te Den Haag. Te Menaldum, H. P.
Fortgens te Voorschoten. Te Katwijk a. d.
(toez.), E. Warmolts te Sckerpenzecl
Te Hansweert (toez.), cand. J. Jv
ïfvers te Vieringen.
Eed an kt: Voor Huizen, N.-H. (vac.-C. E.
Holland), J Ch. W. Kruiskoop te Soest.
AFSCHEID, BEVESTIGIN EN INTREDE.
D s G. J. G. d e B e 1, van Sliedrecht geko
men, werd Zondag doer Ds. K. de Bel, van
Schiedam, bevestigd als predikant der Nod.
Herv Gemeente te Warmond met Hand. 10
33b *en deed des namiddags zijn intrede
een predikatie ever 1 Colloss. 1 27b en
2S, daarbij handelend over: 1. den inhoud, 2.
dcii omvang en 3. het doel der prediking.
Toespraken tot den nieuwen leeraar werden
geh< uden door Ds. W. W. van Haaften, van
Notrriwqk-Blnnen, on Ds. T. J. Jansen van
Schoonhoven, van Oegstgeest. Toegezongen
V.rrd Ps. 121 4. Mede aanwezig waren: Ds.
S. It. Hermanides, van Valkenburg; Ds J. J.
H. Klomp, van Voorhout; Ds H. C. Touw,
Kage; Ds W. G. Krijkamp, van Sassetv-
heim; en de consulent Ds. Jansen Schoon
hoven, van Oegstgeest.
D 6. B. J. van Gard eren, overgeko
men van Nieuw- en St. Joodand (Z.), deel
Zondag j.l., na des morgens door Ds. J. J.
Kloots, pastor loei, me* 2 Tim. 4 2 bevestigd
te zijn, intrede bq de Ned. Herv. Gemeente
van Maassluis met eer. predikatie over 2 Cor.
5 20. Spr. wees op de taak van den gezant,
uitkomend in ootmoed, getrouwheid en zeker
heid in zqn bediening en van de Gemeente in
het hooren in zachtmoedigheid, blijmoedigheid
en onderworpenheid raar 't Woord, dat gepre
dikt wordt. Na het toespreken van collega's,
Ktikeraad en Gemeente, werd de nieuwe
leeiaar toegesproken door Ds. A. J. Bosman
ais voorzitter van den Kerkeraad en werd
hem door de Gemeente toegezongen Gezang
91 3. Beide dienster, was het ruime kerk;
bci7w flink bezet.
D s. I. C. G r o e n e v e ld nam Zondag j.l.
afscheid van de Ne;!. Herv. Gemeente
Leerdam naar aanleiding van Openbaring 21
Ga. Na afloop der godsdienstoefening werd hq
toegesproken door den consulent, Ds. J. Klocts
van Heukelum, die der scheidenden leeraar liet
toezihgen Ps. 121 4. Verder richtte tot Ds
Groenevdd 'n woord de hr. C. Breedveld, gods
dienstonderwijzer te Leerdam, die het toezin
gen Ps. 134 3. Zichtbaar ontroerd verliet de
zeer groote schare, die het afscheid bijwoonde
hit kerkgebouw.
Ds. Joh. Langman, van Voorburg,
werd Zondagmorgen bevestigd als predikant
der Ned. Herv. Getneente te Wassenaar, door
Mr. Dr. .T. Schokking, van Kalwijk aan
die tot tekst had Jesaja 40 9: „Zie hier
is uw God."
Spreker schetste de taak, dne een herder
en leeraar te vervullen heeft in Ie Gemeen
te. Na de be\estig-ng werd toegezongen Ge
zang 91 3.
Des middags deed Ds. Langman zijn in
trede voor een overvol kerkgebouw, spre
kende over 2 Cor. 3 f», betuigende dat hij
niets wenscht# te prediken dan het Woord
van God in denzelfden geest als de groote
Apostel Paulus dit gedaan heeft. Spr. richtte
daarna zich tot zijn bevestiger, den consu
lent, kerkelijke dienaren en tenslotte de
gemeente. Inzonderheid dankte hij ook nog
Prof. Dr. J. R. Slotemaker dc Bruine, den
heer J. R. Snoek Henkemans en vele vrien
den uit Voorburg, met name den Burge
meester dier gemeente voor hunne aanwe
zigheid. Hierna werd nog het woord ge
voerd door Ds. J. Offringa van Schevenin-
gen, als consulent en door ouderling J. Mans
velt, namens den kerkeraad, die den
nieuwen leeraar Ps. 134 3 liet toezingen.
DIACONIE.
Te Katwijk a. ri. Rqn wordt het Wees
huis der Ned. Heiwormde Gemeente opgehe
ven. Sinds 30 jaar is het niet meer gebruikt.
Zelfs was er geen weesvader of -moeder meer.
Het gebouw dateert van ongeveer 1860.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Ds Technische Hoogeschool te Delft, die 10
.Juli 1905 door H. M. de Koningin officieel
werd geopend, zal in Juli van het volgend
jaar haar zilveren jubileum vieren.
Dc Technische Boogeschool kwam In de
plaats van de Polytechnische School, die yan
1 Juli 1SC4 tct 10 Juli 1905, dus ruim 40 jaar
heeft bestaan.
Zelf was dc Polytechnische School in de
plaats gekomen van de Koninklijke Akademie,
ter opleiding van burgerlijke ingenieurs zoo
van 's lands dienst als van de nijverheid er.
van kwcekelingen van den handel. De academie
daU-erde van 8 Januari 1843.
GEM. UNIVERSITEIT TE- AMSTERDAM.
Vanwege het Foods Reich zijn drie prijs
vragen uitgeschreven, te beantwoorden vóór
15 Sept. 1930:
dc Fac. der Godgeleerdheid vraagt een psy
chologische beooixleehng van Höffding's op
vatting van het wezen van den godsdienst;
de Fac. der Geneeskunde vraagt een expe
rimenteel onderzoek, liefst met doelmatige
wijziging van de tot heden gevolgde metho
diek en techniek, dat. c-p eeh der in het over
zicht van Brücke aangevoerde punten, tot
nadere bevestiging of loochening van Orbelrs
uitkomsten en theoretische gevolgtrekkingen
1U0Je Fac. dér Letteren en Wijsbegeerte ver
langt een onderzoek naar de invloeden, die
Luitenlandsche literaturen hebben uitgeoefend
op de Nederlandsche letterkunde in ae eerste
heift der negentiende eeuw.
De Faculteiten verleenen nadere inlichtin
gen. De bekroning bestaat in een gouden eere-
per.ning.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Hooglceraarsbenoeming. Bq Kon. bosluit is
benoemd tut gewoon hoogleeraar in de faeul-
tent der Letteren en Wijsbegeerte aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, om onderwijs
te geven in de Ned. Taal en Letterkunde, het
Middelnederlandsch en Algemeene Taalweten
schap: Dr. G S Overdiep, leeraar aan het
Openbaar Gymnasium te Apeldoorn
Prof. Dr. H. J. Backer is benoeriid tot
secretaris van den Academischen Senaat der
Universiteit te Groningen.
Dr. D. WIERSMA.
Naar wq vernemen, werd aan Dr. D. Wiers-
ma, geneesheer aan het Rqksasyl voor Psy-
ch-opathen te Leiden, tijdens zijn verblqf in
Amerika voor het Internationaal Congres voor
Psychologie te Now-Haven (Conn.), een bui
tengewoon professoraat in de psychiatrie aan
de Yale University aangeboden.
Dr. Wiersma heeft dit aanbod voorloopig
nog in beraad gehouden.
CHR. LYCEUM TE HARDERWIJK.
Ds. K. J. van den Berg, te Amersfoort,
voorzitter van het Bestuur van het Chr.
Lyceum te Harderwijk, wijst er ons op, dat
het vorig bericht aangaande genoemd Lyceum
inzooverre herziening behoeft, dat door het
steeds stqgend aantal leerlingen de finan
cieele zorgen wel verminderen, maar nog «iet
verdwenen zqn. Blqft het aantal leerlingen
(plm. 200) gelqk. dan is het vooruitzicht
gunstig te noemen, maar het Bestuur kan
thr.ns r.og niet zeggen dat het er is. 't Is al
tijd goed en noodig de werkelijkheid voor
oogen te houden.
LAGER ONDERWIJS
HOOFDBENOEMINGEN.
immer (Chr Nat School voor U.L.O.).
Tweetal: R. van Dqk, ond. te Ede, en P.
Xoordmans, hoofd te. Parrega.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Ridderkerk (Kerkweg 7, hoofd J. Noor.
Itnder), W. de Zeeuw te Utrecht.-Als kw. met
akte. Ing. 1 Oct.
II a r d i n x v e 1 d, H. Stouten te Gorinchem.
P. ij s wij k, Z.-FL (hoofd D. Verhoef), P. A.
de Hoon te Utrecht.
Vlaardingen (Van Kampenschool,
hoofa C. C. Fröger), mej. W C. Hartenberg
te Delft. Voor tijdelijk.
RECTORAATSOVERDRACHTEN
RECTORAATSOVERDRACHT
TE AMSTERDAM
Prof Dr J. C. H. de Meyere droeg gister
middag aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdam het rectoraat over aan Prof D.
van Emden.
Spr. behandelde allereerst de personalia
waarbij hij o.a. opmerkte dat niet minder
dan 5 hoogleeraren werden nieuwbenoemd-
Voor cle schenking van den heer J. L. Pier-
son van f 250 000 voor de Allard Bierson-
stichtmg sprak de redenaar zqn diepgevoelden
dank uit. Spr. betreurde heb dat onze Suc
cessiewet en hare toepassing in Den Haag
dergelijke schenkingen eer tegenwerkt dan
bevordert.
Voorts memoreerde de hoogl eeraar de zeer
belangrijke uiting van sqmphatie voor onze
Universiteit van den heer Rudolf August
Louis Lelumann overleden te Parijs 15 Dec.
1928 die tot zijn eenigen en universeelen
erfgenaam de stichting Rudolf Lehmannfonds
benoemde, waarvan eenige jaren geleden door
hem bij notarieele acte de Statuten waren
vastgesteld. Haar doel is „het aanmoedigen
en bevorderen van degelijke studie op het ge
bied van rechtsgeleerdheid, medicijnen en ge
neofikunde, wis- en natuurkunde, letteren en
wijsbegeerte' door uitreiking van studiebeur
zen aan minder vermogende studenten met
aanleg en lust voor studie.
Ingeschreven werden voor alje lessen 2094
voor enkele 154 in totaal dus 224S studenten
waarvan 650 vrouwelijke; tegenover het totaal
van 3075 in den vorigen cursus, dus een niet
onbelangrijke vermeerdering. Van de 414
werkelijk eerste-jaarsstudenten waren 34
pet. der mannelijke beven de 20 jaar; van
de vrouwelijke wil ik, aldus Spr., dit per
centage niet precies aangeven, maar het was
hooger; 45 pet. der eerste-jaars hadden tot
vader iemand, die een intellectueel bero»p
uitoefent; bq 32 pet. waren de vaders te be
schouwen alg leiders van groote bedrijven,
natuurlijk eveneens niet intellect, 37 pet. der
eerste-jaars waren van een gymnasium 39
pet. van een H. S. afkmstig; deze getal
len Ioopen dus nu niet ver uiteen.
In het vervolg van zijn rede besprak de
hoogleeraar studenten-toestanden. Hij had
geen moeite gehad met de handhaving van
het artikel, waarbij aan den Rector de hand
having van de tucht was opgedragen .Wel
betreurde hq het, dat er zooveel vereenigin
gen zijn van richtingen kleur en verheugde
zich erover dat de Staatscommissie vcor al
gemeene studiebelangen weer functioneert.
RECTORAATSOVERDRACHT TE DELFT.
Prof. T. K. L. Slu y t erin an heeft
gisterenmiddag het rectoraat overgedragen
aan ztfn ambtgenoot Prof. Ir. F. Westendorp
en daarbij een rede uitgesproken, handelende
over de Geschiedenis der Technische Hoogt
school, gedurende het studiejaar 1928—1929.
Prof. Sluyterman deelde mede, dat ii
studiejaar werden ingeschreven 376 voo
eerste maal en totaal 1438 studenten; het
tal afgestudeerden bedroeg 211, waarvan 5
dames.
Het aantal ingenieurs dat den doctorstitel ii
de technische wetenschappen behaalde bedroeg
dit jaar 18, waarvan 7 „met lof''.
Twee eere-doctoraten werden verleend
trel aan Jhr. C. F. Stork en aan Sir H. A.
W. Deterding.
Aan het slot van zijn rede deelde Spr. mede
De belangstelling voor het nieuw ingestelde
diploma van Natuurkundig ingenieur aan de
T. H., blqkt uit het aantal nieuw ingeschre
venen. Niet minder dan 27 Studenten werden
ingeschreven voor dit vak.
Prof. D r. Th. O bbink, Rector-magni-
ficus der Universiteit te Utrecht, heeft gis
termiddag ln het groot-auditorium, by het
overdragen der waardigheid van Rector-mag-
nificus aan Prof. Dr. A. A. Pulle, verslag uti-
gebracht van de lotgevallen der universiteit in
liet studiejaar 1928/1929.
Het universitaire leven liep het laatste jaar,
zeid Spr., „langs lqnen van geleidelijkheid'
schokkende gebeurtenissen deden zich niet
voor.
Spr. deed uitvoerig mededeelingen van de
veranderingen in het docentencorps der Uni
versiteit, en deelde mede, dat dit op het
oogenblik telt: 66 gewone, 9 buitengwone en
25 bqzondere hoogleerarei^ 16 gewone lecto-
rgn, 2 bijzondere lectoren, 33 privaat-docen
ten. samen 153 docenten.
Verschillende hoogleeraren breidden hun
wetenschappelijke kennis uit tot ver, buiten
onze grenzen. De zgn. „uitwisseling'* van pro
fessoren vond een begin van verwezenlijking.
De schriftelijke aanraking met buitenlnndsche
Universiteiten neemt gestadig toe.
Na nog enkele gebeurtenissen uit het leven
van de Universiteit tfe hebben vermeld, kwam
Spr. tot de studentenwereld. In den afgeloo-
pen cursus waren ingeschreven 2604 studen
ten, w.o. 455 vrouwelijke, en wel voor de
eerste maal 571, w.o. 118 dames.
Tien jaar geleden vermeldde de toen aftre
dende rector een getal van 1453 studenten.
Verleden jaar was het gestegen tot 2460.
thans zijn we de 2600 gepasseerl. Een in Ne
derland nog nimmer bereikt getal. Rekent
men daarbij niet het feit, dat speciaal in de
faculteit der rechtsgeleerdheid een vrij groot
getal studenten (Spr. zoude het getal 150
noemen) zich niet laten inschrijven op dc lijst
der studeerenden, omdat ze blijkbaar van oor
deel zqn, dat de daardoor vrijkomende f300
nuttiger kunnen worden besteed, dan komen
we tot de gevolgtrekking dat aan onze Uni
versiteit niet minder dan 2750 studenten hun
wetenschappelijken dorst lesschen.
Dat cqfer wordt bqna onrustbarend. Het
wordt gaandeweg onmogelijk om de ruimte in
onze onderwijsinrichtingen gelijken tred te
doen houden met den stijgenden toeloop van
hen, die universitair onderwijs begeeren.
Maar het is niet alleen gebrek aan ruimte,
dat ons met eenige vrees vervult. Ook dp
andere Universiteiten groeien geleidelijk, zq
het in ietwat gematigd tempo, en waar moet
de maatschappij straks heen met al die ge
leerdheid?
Met de leuze „ruimte voor alle bekwamen"
is Spr. het wel eens maar hij kan den indruk
niet van zich afzetten, dat het getal niet-
bekwamen aan de Universiteiten te groot
gaat worden. Maar waar is hier de man, die
hier naar billijkheid kan schiften? De eind
examens aan Gymnasia en Burgerscholen zqn
nog geheel ingeste'! op het weten van facta
en data, dat iedereen door hard en lang van
buiten leeren kan verwerven, ook hij die voor
wetenschappelijke studie volkomen ongeschikt
is. En zoo krijgen we aan de Universiteit ge
legenheid om waar te nemen, dat alle hout
geen timmerhout is.
Even vóór de Rectoraatsovedracht heeft
de heer L. R. J. van Rappard, rector van het
'Utrechtsche Studentencorps, Prof. Obbink den
ambtsketen voor den Rector-magtiificus der
Universiteit aangeboden. Bq plechtige gele
genheden zal deze functionaris voortaan de
zen keten dragen.
I
RECTORAATSOVERDRACHT
TE APELDOORN.
Heden, Dinsdagmorgen, had in de aula
der Theol School van de Chr. Geref. Kerk te
Apeldoorn de overdracht plaats van het rec
toraat door Prof. van der Schuit aan Prof.
G. Wisse.
Na gewezen te
hebben op een drie
tal feiten in hel
jaar 1929, rakende
het Protestantisme,
iet Katholicisme en
ns Nederlandsche
>lk kwam Prof v.
i. Schüi'it tot zqn
ierwerp: „Kerk en
Staat" en sprak
over beider karak
ter bider verhou
ding en beider toe
komst.
Hq wees op het
ultra4iumanigme,
dat, spruitende uit
.den Griekschen Geest over Lybertinisme
Kantianisme zijn uitloopers heeft in de
Fransche Revolutie en de Duitsche filosofie.
Beide deze richtingen, hoe ook onderschei
den, zijn hierin een dat zij de souvereiniteit
Gods loochenen en of de volkssouvereiniteit
cf de staatssoevereiniteit ten troon verhef
fen, waardoor Kerk en Staat in hun karak
ter worden aangetast.
Hierna werd het karakter van Kerk en
Staat naar Schriftelijk beginsel besproken.
Beide, Kerk en Staat zijn geen tegenstellin
gen, omdat beide moeten bevorderd worden
in de sfeer der openbaring Gods.
Daarop werd stilgestaan bq het onder
scheid tusschen de de algemeens en bijzon
dere openbaring en in dit licht het vraag
stuk van Kerk en Staat nader toeirejicht.
Met klem werd aangetoond, dat de Kerk
nimmer van de Overheid geweld en dwingend
optreden mug vragen. Art. 36. Want de Kerk
is van de kraeht van Gods Woord zoo ddep
overtuigd, dat ze niets anders noodig heeft
dan Gods Woord alleen. Wie het anders stelt
huldigt het Roumsche beginsel, dat pronkend
met de leuze: „de kork dorst niet naar bloed"
van de Overheid vroeg den beul en het scha
vot, om zelf de handen in onschuld te
scheii.
Hierna werd het karakter van den Staat
besproken. Dit karakter wordt kenbaar door
het uitgangspunt en dat uitgangspunt is voor
een Staat niet de bijzondere, maar de alge
meene Godsopenbaring
De waarde van het foedus naturae, het ver
bond met Noach, in onderscheiding van het
foedus gratiae, liet verbond der genade, is hier
van overwegende beteckenis. Juist hierom was
het beweren van Ds. Scholten geheel onjuist,
die in het tijdschrift; De Reformatie schreef,
dat alle Staten met uitzondering van het oude
Isra'el, uit den duivel zqn.
Het begrip „Christelijke Staat" is iets
ders dan „Christelijke Kerk''.
Door het verbond te treffen tusschen de
algemeene en bijzondere Godsopenbaring wor
den zij bewaard voor de groote principieele
dwaling om de materie tegenover de genade
te stellen, waaruit de vertroebeling in zake
verhouding tusschen Kerk en Staat moet
klaard.
De praktijk onzer Gereformeerde vaderen
werd ter toetsing gelegd aan Gods Woord er
om des beginsels wil afgekeurd. Met blijd
schap constateerde Spr., dat het de afscheiding
in 1834 is geweest, die het allereerst het be
ginsel van een vrije kerk in een vrijen staat
daadwerkelijk heeft hooggehouden.
De aftredende rector wenschte zeer dat de
band tusschen Staat en Godsdienst al hech
ter werd. Want al verzette hq zich tegen eer
theocratischen Staat in het heden, met veel
meer kracht gaat het verzet tegen den God-
laozen Staat.
Na een blik in de toekomst te hebben ge
slagen, waarin Spr. zoowel voor Kerk als voor
Staat zware wolken ziet oprijzen, bemoe
digde hem het „Maranatha", dat de oplossing
zal wezen bq alle toekomstige verdonkering.
Na de revue van het afgeloopen boekjaar
te hebben laten passeeren werd het rectoraat
voor den cursus 1929—1930 aan Prof. Wisse
overgedragen.
Naar we vernemen zal de rectorale rede in
druk verschijnen.
Met 375 stemmen vóór, 339 tegen en 35
blanco, hebben in de gisteren gehouden ver
gadering de arbeiders besloten de staking op
«e heffen, met dien verstande, dat het werk
eerst zal worden hervat, zoodra het geschil
tusschen de bootwerkers en hun patroons zal
zijn opgelost
Marktberichten.
BODEGRAVEN, 17 Sept. Kaas. Aangevoerd
81 partijen, waarvan 374 met rijkamerk. 16912
tuks. wegende pl.m. 128.000 kg. Prijzen:
Joudsche met rüksmerk le srt 62—56; 2®
rt 47—50; zoder rjjlcsmerk le srt 46—6Q;
Rivierberichten.
BOTTERDAM: de st. Lcendert Pleter, Tele
graaf 2. Telegraaf 17. Telegraaf 15, Telegraaf
11; Neutraal. Rennlngs Willem Johan, Eezemer
Telegraaf 10.
SNEEK: Adriana st.
AMSTERDAM: Stad Amsterdam 7, st; Amstél
SCHOLENBOND DER GER. GEMEENTEN1.
Onder leiding van Ds. G. H. Kersten werd
te Rotterdam een vergadering gehouden van
den Scholenbond der Geref. Gemeenten.
Aan de orde kwam o.m. de vraag of een
eigen Commissie van Beroep gewenscht is.
De ten vorigen jare benoemde Commissie be
staande uit de heeren Ds. G. H. Kersten, R.
C. Segers en A. van Boehove, achtte zulk een
Commissie gewenscht en zelfs haast noodza
kelijk, maar wees ook op de verschillende
moeilijkheden die zich hierbij voordoen Beslo
ten werd om indien een voldoend aantal
Schoolbesturen bereid is toe te treden, de
vorming van zulk een Commissie voor te be
reiden.
Voorts werd besloten de na-acte niet te
honoreeren dan nadat een aanteekening van
den Scholenbond zal zqn verkregen. Het Be
stuur zal als examen-commissie optreden.
CURSUS-Prof. Dr. J. WATERINK.
Woensdag 2 October vangen de cursus-
lessen van Professor Waterink weder aan. Het
vierde cursusjaar begint daarmee. Overeen
komstig zqn instructie zal Prof. Waterink n -g
gedurende twee jaar te Amsterdam zijn cursus
geven, dan komt een andere plaats aan do
cursus voor de M .O.-akte Paedagog- :k j
vangt tegelijkertijd weder aan.
EXAMENS.
EXAMENS-NOTARIAAT.
Den Haag. 16 Sept. Geal. voor het 2de deel,
de heer W. G. Weyer, Bontveld.
EXAMENS-STUURMAN.
i Haag, 16 Sept. Gesl. voor 2den ntuur-
ZXAMENS-MACHINIST.
1 Haag,_16 Sept. Gesl._voor dlpl. A. de
Helder; B. Mulder,
EXAMENS-VRIJE EN ORDEOEFENINGEN
in a. d. Riji
Groningen. Geal. de h«
n. Oudeschip. G. H. K
Stat
ia!; E. Uneken.
G. W. de .Tong. Al
an El-
O. J,
-h. van der Ven. Steenwyk; G
-.eeuwarden en G. van der Wall.' Applngcdrtm.
Den Haag. Ge6x. 8, gosl. 7 cand., nl. de
en. J. C. v. d. Schilder, C. J. E Hdrln-rhuizo.
lames: A. V. M. Visser. Delft: (3. A. J. Schol
den Haag; A. Eykelenboom, Delft; A. v. d.
3erg, Den Haag; D. Immerzeel, Rotterdam.
Oome Hein,
Amsterdam 6. Phen Rhenan 9. Gouthier: Oso
Unie 2. 'Roodlng; Hoop
1. Telegraaf 5. Telegi
6. PI
'nle
ïgh: Ai
Melpomene.
Steima; Louis
de Jong: leheldeatad. Sombers. Brabo 33, v. d.
Herm; Joh. Catharina v. d. HeUden.
■ANSWEERT. 16 Sept.
DORD-RECHT: Emanuel Leei
UTRECHT: Cornelia, «t.
DUITSCHLAND: Central 7. Huys: Martha Dan-
Trajan. Dekkers; Jacobus Dodewaard
DENEMARKEN: Twlod 8t.
BELGIE: dt A - - - -
LOBITH, 16 September.
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Suevia; st. Marie; st. Her-
mlna; st Hydra: st. Heme: st. Ludwis; st. Raafe
Karcher 8: st Saxonia; RUntje Mathllde, Pie-
tersma: Helena. Larooy; Helvetia, Huybrecht;
Ella, Hietbrink; Maria. Klaaysen; Germania,
Staal; Alsacla, Smit: Quarta, Engelsman: St,
Maria, Jegen; Altenhof, Dömmershausen; Voor
uit, Boertjes: Johannes, Lukassen; Allda, Huke-
ma; Gerpetro, Ketelaar; st. Rhenanla; st. Rljn-
zpevaart 1: D. A. P. G. 7. Leuthner; Frieda,
Fendel; Raab Karcher 72. Balbach: st. Prins
Hendrik: st. Emma; st. M. Stlnnes 4; st. Har
monie 4; st. Harmonie 1; st. Wacht am Rhein 5;
Ideaal; st. Tlreur; Waghaeusel, Grothe; Do-
:e, Langen; WUk-
v. Dei
AMSTERDAM: Espera
dienst 27, Verbrugge; st. Stompwljk; st. Vrees
wijk: st. Baardwijk; Odessa, Velenturf; Wijk
dienst 21, Grunefeld; Gerardus, Gerritsen; Wijk
dienst 10, Been; Westerschelde, Bos; Cem, 1,
Joele; Risico, Vermeulen; Damco 24, Geffen;
Deutschteer 1, Orth.
NUMAN'SDORP: Helnrloh Kitchen, Krüger;
VEGHEL: Helvetia 1, Fokkens; 'S HERTOGEN
BOSCH: St. Antonius, Spaan; ZWOLLE: Elsa.
Schippers; ALKMAAR: Volmarstein. Veehte;
OIRSCHOT: Stella Matutjn*. Kerkhof; Zwaluw,
Melnen; ARNHEM: Mevo, v. Dort; HARLIN-
GEN: Hermann. Alblas; Sulina, Ronge; UIT
HOORN: Emapuel, Wassenaar; VLAARDIN
GEN: Heinz, Kuhberg; HARLINGEN: Marcel
Louis, Kiefer.
BELGIE: Adrl, v. WUk; Josephlnt, Wygaart;'
Justine, Philippe: Albert. Cammermann; Metier,
Vermeulen; Wivina, v. d. Pluym; Marie. Eyser-
nians; Conform, Loghem; Rhenanla 25, MeJster;
Ebersteln. Broekman; Mêrkur, Blitz: Johann.
Hamersma; Alwine, Zetwitz; Magda, Claes; Na
jade, Weelden; Xeptun 41, Zwartjes: Bernardus,
Koenen: Nil, Geffen; Grttnwinkel 1, Hammer;
Maria Theresia, Vroon: Emanuel. Stoter; Chilosa,
HelleboschJoma, Bayer: Maria Catharine
Looyschelder; Spes, Coremann; Gertrulda,
Meyer; Energie, Oosterwaal.
DUITSCHLAND: Lulk 19, Paap; Wilan,
Strlen; D. A. P. G. 3, Weber; Phenlx Rhenan 8,
Hof; Walsum 27. Schröder; Westland. Tetteroo;
Joseph, Höhllg; Walsum 13. Zagten: Walsum 16,
Waardenburg; Rival, Dam; Heinrlch, Schouwen;
Anna, MöhHg; st. Ideaal; st. Roelflna: Storm
vogel, Wittmann; Asteroth 4, Lenz; Bossuet,
Aalst; Meteor. Heuss; Anher, Bruusma; Hasard.
WUlemse; William, Olieslagers; Mathllde, Ter-
Jung; Hendrina Maria, Roelofs; Amicltla, Lau-
ter; Kanaalvaart 6, Schlemmer; Cor. Roon; Tho
mas!, Passmann; st. Allemannia; Henriette. Tak;
Baden 21. Witter: Baden 33, Sander; Baden 14^
Heuss; Rhelnfahrt 4, Stumpf; Mannheim 220,
StumpfMannheim 221, Mertz: Baden 9. Schup-
pert; Matheo, Driessen; Mereur. Frledrlch;
Diana, Horchen; Rauxel 3, Middendorf; Asteroth
11, Wich: Westfalla, Werken; St. Anthony. Pop-
pelier; Walsum 10. Wiel; Petri. Fischer; Stinne*
14. Schmidt: Walsum 9, Jolie; Walsum 4. Alfter;
Lotto, Hoeck; Reonolda, Evers; SandhöVel, dé
RUn; Kanaalvaart 4, Anstadt; Theodore, vah
C'.eve: Ewald 4, Dictz; st. Lena; st. .Raab Kar
cher 3; Adrian us. Verschuren; Harpen 82, Weln-
beck; Rijnzeevaart 13, KÜhn; Flrmlne 1. KesacD
Tulko 1, Müssig; Meteor, Zeitz; Stlnnes 81. Blenl
Schmidt; Sfax, Bienhardt; Vinetta. Klooster; st.
Resoluut; D. A. P. G. 2, Schreck; Irene, Fischer;
Boompjes. Janssen: Tiguaras, Blom; Vah«rIo 3,
Eemans; Walsum 26. Grabljn; Walsum 23, Zèe-
man; Rijnland 2. Hagoort; st. Noordkaap; Anton,
Helnman; Basilla, Burger; Borussta, Leuols;
Walsum 15, Bergmann; Tremonla, Moraal; Bar
bara Cornelia, Joele; Orinoco, Wanders; Wal
sum 29, Kruithof fst. Willem 1; st. Siegfried;
st. Baroma; st. M. Stinnes 23; st. Paula 2; st
Helnrloh; st. Friesland; st. Frankfurt; st. Zuid-
wük; st Randwijk; H. Stinnes 27, Doppenbecker;
tosua. Schot; Bonafides, Tammes; Wilhelmlna,
Reymers; Neptun 41, Swartjes; Schwaben
Zimmermann; Neptun IS, Gehrke; Maria, Bau-
wens; Wilhelmlna, Liefbroer; Johanna Wilhel
mlna, v. d. Brand; st. Rijnbrug; Amstubed 1,
Doris; Nepomucena, Vermeulen; Dobo. Fuchs;
Corel, Melnen; st. Badenla 19; St Maria, van
btrien; Entreprise, v. Rooy; Josephine, Geenen;
6nSï nï0, Bauwens: Noordster, Brink;
•VUkdienst 20, Sassen; Elisabeth, Boekhorst
LONDEN: st Badenia.
BELGIS: Corjeml, Smits; Leo, Rcnnlngs:
Comptolr 22, Stoudt; Baden 19. v. DUk; Baden
4. Kissel: Daukerque, de Boeck; Geertrulda. v.
Dort; Manheim 214. Adler; st. Rljnschelde 8.
Credo. Koremans; Huberdina, Vermeeren: St
Antolne, Wellens: Stad Aalst. Kik; Donon.
»i(Jck; Egon. Klaassen: Elisabeth. Arends;
Baden 11. Leuthner; La Concurrence. Wlllaert;
Aviateur. de Kok: Radium. Wlllaert: Emllle.
Wlllaert; Gleconjean. Jorens; Ernestine. Dveaert.
Christine. Versijp: Emma. de MeU; Jo. Lesage;
Fiorina, Westerlihk; Celina, Westerlink; Corum.
de SchaeyEmmy, de Schaey; Tpelina. Krul-
zlnga; Gezina Harmanna, Mulder; B. O. B. 4.
v. d. Voorden: Louisa, Janssens; RIen Sans
Dleu. WUckmans; Glsela, Busckop: Stcd Brus
sel. Bolle: Anversols. de Hooge; Tenlers. Vefeam-
men; Madellon. Dlck; Germaine. Buschgcna:
Johanna, do Streoper; Romanic. %ollaert; Visa
Reusens; Levina, de Paep: Johanna, Burleks;
Huthead, Broekhoven; Content, v. Luyk.; Flo-
rent,. Durlnck: Borda. Michels; Thlisatad, So-
niers; Scaldis 1 "Vhtls; Marie, Boshuizen; Jol
han.na, Scheer 'arcel, Markgraf: Klndu. v.
Noolen; Ener -tmans; Zeebrouw. Verton-
gen; Aline, Go schap; Eduard, v. d. Zande;
Leoeadic, Seydt •ysdaol, BeermanMaréel,
HeUntjes; Edmor Heljntjes; St. Pierre. Kor
stanje; Lujo, Groo.haert; Agnella, de Bot.
