|lirtiu"f iTriitsiljr (Ëhurant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
(Bcschikkingskosten f 0.15)
Voor het Buitenland bij Weke-
6.—
„7.—
lijksche zending
Bij dagelijksche zending
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7/2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2845
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1929
ADVERTENTIES:
Van 1 tot 5 regelsƒ1.17%
Elke regel meer „0.22%
Ingez. MededeclingeL
van 1—5 regels„2.30
Elke regel meer „0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
1Qe Jaargang
Wie zich heden als kwartaalabonné opgeeft aan ons blad, ontvangt de
lot 1 October a.s. verschijnende nummers gratis. Zich op te geven aan de
Agenten of het Bureau van ons blad.
ADMINISTRATIE,
ti? nummer bestaat uit TWEE blader?
EEN NIEUWE ROOMSCHE
KATECHISMUSVERKLARING
ui.
In het eerste deel (bl. 163 e. v.) be
gint de schrijver eenvoudig weer te ge
ven hetgeen Mozes, op ingevirig Gods,
aangaande de schepping van het heelal
en de vorming van al het geschapene in
het eerste hoofdstuk van zjjn eerste
Boek beschreven heeft: de schepping
van hemel en aarde in den beginne 'en
de ontwikkeling en vorming, ook wel
tweede schepping genoemd, die in zes
dagen geschiedde.
Wil men echter meent de schrijver
den zin der H. Schrift, wat betreft
dit scheppingsverhaal goed vatten, dan
dient men te letten op het doel, dat de
gewijde schrijver voor oogen had.
Welk was dan het doel van hem, die
het scheppingsverhaal schreef?
De Roomsche geleerde meentDe
schrijver bedoelde volstrekt niet een
wetenschappelijk boek te schrijven over
de natuurwetenschappen, maar het volk
in den godsdienst te onderwijzen.
Mozes wilde zijn volk levendig voor
oogen stellen, dat er maar één God is,
en dat die ééne God hemel en aarde
heeft geschapen. Geheel de schepping is
aan den mensch onderworpen, maar de
mensch zelf aaii God, zijn Schepper.
D,aarom spreekt Mozes over de natuur
verschijnselen niet in de taal der geleer
den, maar in de taal zijner tijdgenoo-
ten, als gewoon mensch in gewone
schentaal (zooals ook de sterrei
gen in hun gewone gesprekken van der.
opgang en ondergang der zon spreken).
Daarom spreekt Mozes over de dingen
niet altijd gelijk zij in werkelijkheid
zijn, maar dikwijls gelijk zij zich aan ile
zintuigen van den gewonen mensch
voordoen.
In dezen zin noemt Mozes terecht de
zon en de maan de twee groote lichten,
en geeft hij aan de sterren slechts een
bescheiden plaatsje, al zijn dan ook som
mige veel grooter dan de zon en alle
millioen malen grooter dan de maan.
Om diezelfde reden mag Mozes eerst
van de vorming der aarde spreken, en
pas later van de zon, omdat zij, eerst na
het verdwijnen der zware nevelen, die
de jeugdige aarde omhulden, deze met
haar volle licht kon bestralen.
Mozes schreef geen wetenschappelijk
boek over.de natuurwetenschappen, er.
daarom stelt hij zich tevreden, het
scheppingswerk in weinige groote trek
ken uit te beelden.
Hieruit volgt, datjnen in het verhaal
van Mozes niet met angstvallige juist
heid de tijdsorde vindt afgebakend,
waarin planten en dieren op aarde ver
schenen! De aardkunde leert intusschen,
dat het tijdperk van den reusachtigen
plantengroei aan het tijdperk der groo
te land- en waterdieren voorafging.
Merkwaardig is ook hetgeen de
schrijver oordeelt over de zes schep
pingsdagen: „Mozes zegt, dat de wereld
in zes dagen geschapen is, maar daaruit
volgt niet, dat Mozes in tegenspraak is
met de aardkunde, die leert, dat de ver
schillende aardlagen met haar overblijf
selen van planten en dieren bewijzen,
dat de aarde duizenden jaren moet be
staan hebben, vóórdat zij in haar tegen-
woordigen toestand kwam.
Maar wat beteekenen dan de zes
scheppingsdagen van Mozes?
Bij de beantwoording van de vraag:
„Wat moeten wij verstaan door de ingeving
van den Heiligen Geest" was reeds in 't al
gemeen als regel aangegeven, dat moet on
derzocht worden welke de gedachte, de mea
ning, de zin is die de gewijde schrijver, en
derhalve ook God, wiens werktuig hij is, wil
uitdrukken. Wil de bijbelschrijver een ge
schiedkundige waarheid neerschrijven, b.v.
de overstrooming der aarde door den zond
vloed, dan moet dit ook als een werkelijk
gebeurd feit geloofd worden.
Spreekt hij over natuur- of sterrenkunde,
enz., niet om op dat gebied gelijk een vak-
leeraar, iets te onderwijzen, maar volgens de
opvatting en spreekwijze zijner hijbclgenoo-
tcn, dan moet dit ook in denzelfden geest
worden opgevat. Zoo ontkent de H. Schrift
door hare gezegden over liet ondergaan der
zon geenszins de omwenteling der aarde.
(I bl. 60).
De Roomsche schrijver eindigtmet
eenwij weten 't niet zeker
„Het zij genoeg hier op te merken,
dat de schriftuurverklaarders het niet
eens zjjn omtrent den zin van het schep
pingsverhaal, maar dat ook de natuur
wetenschap zich nog altjjd met min of
meer waarschijnlijke hypothesen om
trent de ontwikkeling der wereld en de
vorming der aardkorst behelpen moet;
en dat zij, zelfs in haar onderzoek naai
de opeenvolging van planten en dieren,
op geen volkomen zekere uitkomsten
roemen mag" (1 bl. 167).
Wèl houdt hij een bepaalde oplossing
voor de meest waarschijnlijke.
Deze: Op populaire wijze stelde Mo
zes God voor als een werkman, die zes
weekdagen arbeidt en den zevenden dag
rust (tegelijkertijd bekrachtigde hij
zoodoende het gebod der Sabbatsrust
door het goddelijk voorbeeld).
Over die zes werkdagen verdeelde
Mozes nu kunstmatig het scheppings
werk, evenals de Evangelisten het leven
van Christus niet verhalen in chronolo
gische volgorde, maar indeelen in grue-
pen, die volgens haar inhoud bijeenpas-
sen.
Al onthoudt de schrijver zich van een
definitieve uitspraak, toch vonden we
in zijn boek veelzeggende verondeistel
lingen als deze: „wel wijzen vele teeke
nen er op, dat de duur van het ontwik
kelingsproces bij het worden van den
onmetelijken wereldbouw mülioenen
jaren (cursiveering van mij) geduurd
heeft."
En elders: „zoo leidt Stein uit het
uraanloodgehalte der oudste rotsen met
grooteiwaarschijnlijkheid (ik cursiveei 1
af, dat de aarde reeds omtrent ander
half milliard jaren oud is."
Morgen hopen we het slotartikel te
plaatsen. K.
OFFiCIEZLE BERICHTEN
VREEMDE ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is vergunning verleend
tot het aannemen en dragen van de ordetce-
kenen van Commandeur 2e klasse in de Orde
van liet Zwaard aan den gepensionneerden
generaal-majoor-titulair der cavalerie G. J.
Maris.
BURGEMEESTER.
Bij Kon. besluit is aan R. J. M. M. A. graaf
de Geloes, op zijn verzoek, met ingang van
15 September 1929, eervol ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Kysden,.mcl
dankbetuiging voor de langdurige diensten,
door hem in zijn betrekking bewezen.
EESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In Slaatscrt. na 177 wordt medegedeeld
een opgaven van het aantal aangegeven ge
vallen van besmettelijke ziekten (bedoeld in
de wet van 4 December 1872, Staatsblad 135,
zooals deze gewijzigd is laatstelijk bij de wel
van 11 Februari 1928, Staatsblad 29), over de
week van 1 tot en met 7 September 1929.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
Het Tweede Kamerlid J. ter Taan heeft
den minister van Financiën gevraagd:
1. Is het juist, dat met ingang van 1 Sep
tember 1.1. iie kommiezen bij 's Rijks belas
tingen W. Brink en J. Ivoetze, respectievelijk
geplaatst te Nieuwe Schans en te Wedde
inspectie Winschoten verplaatst zijn naar
Sellingen?
2. Is het juist, dat als motief voor deze ver
plaatsingen heeft gegolden, dat de in vraag 1
genoemde ambtenaren in hun vrijen tijd
met steunlijsten hebben gewerkt voor de
stakende landarbeiders in Oostelijk Gronin
gen en dat zij op deze lijsten teekenden, dat
zij verkiezingsmanifesten hebben uitgereikt
en deel hebben genomen aan een 1 Mei feest
en voorts dat zij lid waren van een arbci-
derszangverecniging en van het Instituut
voor Arbeidersontwikkeling?
3. Indien de bovenstaande vragen bevesti
gend moeten worden beantwoord, hebben
deze verplaatsingen dan de instemming van
den minister? Zoo neen, is de minister dan
bereid deze verplaatsingen ongedaan te ma
ken?
Door den heer Braat zijn aan den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw,
de volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat de Ne-
derlandsche landbouw reeds nu en nog meer
in de toekomst, onberekenbare schade zal
ondervinden van het dumpingssysteem, dat
de Duitsche Regccring toepast door den in
voer van liaar overtollige granen, in dit ge
val enorme kwantums haver, welke gra
nen hier te lande worden ingevoerd en ver
handeld tegen een prijs voor dergelijke kwa
liteit ver heneden den wereklprijs en den
prijs, waarvoor de Ncdcrlandsche landbou
wer deze producten kan verknopen daar de
kostprijs van verbouwing en landbuur hier
van meer zullen bedragen?
Is het den Minister bekend, dat de Duit
sche Regeering dit den Duitschcn landbou
wer mogelijk maakt door dezen uitvoer met
zes Mark per 100 K.G. te steunen en zoo
doende elke concurrentie onmogelijk maakt,
zoodat genoemde dumpingspolitiek den Ne-
derlandschen landbouw zal doen ondergaan,
wat een terugslag zal geven op den Neder-
landschen handel in het algemeen met zijn
funeste gevolgen?
Welke maatregelen denkt de Minister te
nemen tot bescherming van onzen eigen
landbouw?
NOG EEN VRAAG VAN DEN HEER BRAAT
Dc toegangswegen tot de brug bij Spijkenisse
Door den heer Braat zijn aan den Minis
ter van Waterstaat de volgende vragen ge
steld:
Is het den Minister bekend, dat de toe
gangswegen tot de brug over dc Maas
Spijkenisse, welke door het Rijk moeten
derhouden worden, reeds sedert eenige
maanden in zeer slechten toestand verkee-
ren?
Is de Minister bereid, mede te deelen,
waarom dit onderhoud zoo slecht geschiedt,
wat de redenen zijn van dit laten verval
len en of wij een beteren onderhoudstijd
tegemoet gaan?
KOMT TROTZKI NAAR
NEDERLAND?
DE HEER ALBARDA STELT VRAGEN.
gesteld:
1. Zijn de Ministers
bereid mede te dee-
"•n. of ook aan de Ne
erlandsche Regee
■mg rechtstreeksch
>f middellijk, dc
vraag gesteld is, wel
kc beslissing zij zou
nemen op een even
tueel verzoek van
'en voormali gen
'ussischen volks-
ïmmissaris Trotzky
■m hier te lande te
worden toegelaten,
Trotzky voor een verblijf tot
herstel van gezondheid?
2. Indien een vraag, zooals sub 1 is bedoeld
aan de Regeering is gesteld, willen de Minis
ters clan mededeelen, welk antwoord daarop
is gegeven?
3. A Is het antwoord op de vraag, sub 1 be
doeld, niet toestemmend heeft geluid, willen
de Ministers clan de overwegingen mededee
len, dit tot dat antwoord hebben geleid?
DE AMSTERDAMSCHE
WETHOUDERSCRISIS
DE RAADSVERGADERING UITGESTELD.
De Raadsvergadering, welke gistermiddag
.ou worden gehouden tot benoeming van
zes wethouders, is uitgesteld, daar men nog
tot overeenstemming is gekomen.
EERSTE KAMER
Tot voorzitter van de Eerste Kamer is
voor dc zitting, die zal aanvangen op den
derden Dinsdag in September is benoemd,
Mr. W. L. Baron de Vos van Stcenwijk.
KAMER VAN KOOPHANDEL
VOOR DELFT EN OMSTREKEN
Tn de gister gehouden openbare zitting van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Delft en Omstreken heeft de voorzitter.
Ir. P. L. Dubourcq medegedeeld, dat hij tot
zijn leedwezen genoodzaakt was het voor
zitterschap der Kamer neer te leggen, zulks
in verhand met de verandering van zijn
werkkring. Alvorens afscheid "te nemen,
wilde Spr. wachten tot na afloop van de ver
kiezing van de Kamer, die in October as
plaats hoeft.
De voorzitter dee'de mede, dat de Kamer
als liaar meening heeft uitgesproken, dat
met de verbetering van de Hoornbrug niet
mag worden gewacht totdat de nieuwe ver
keersweg Ro'.terdam's-Gravenhage gereed
zou zijn. De toestand is thans ter plaatse
van rlien aard, dat zoo spoedig mogelijk tot
den houw eoncr nieuwe brug moet worden
overgegaan.
Ten aanzien van verdere belangrijke vër-
keersvrnagstukken lipeft rle Kamer overleg
gepleegd met de zusterkamefs te Rotter-
1m. 's-Gravenhage en Vlaardingen.
De Kamer richtte met medewerking van
dc grootindustrie te Delft on de Juto een
stand in, welke een overzicht gaf van de
hoteekenis der industrie voor Delft.
Het dagelijksrh bestuur heeft zich tot ver
schillende autoriteiten gewend inzake een
weg van De'ft naar Wateringen.
Op verzoek van den voorzilter deelde de
heer A. C. van Bokhoven een en ander me
de nopens het door hem bezochte congres
van den Kon. Ned. Middenstandsbond, ge
houden te Enschedé op 20, 21 en 22 Aug. j l
Op dit congres waren meer in 't bijzonder
behandeld de vraagstukken aangaande de
huisindustrie en de distributie. Spr. deelde
voorts mede. dat het analytisch verslag van
lit congres binnenkort zal verschijnen ener
alsdan een overzichtelijk geheel zal zijn van
vele voor den Middenstand belangrijke
agstukken welke daar worden behan
delrl.
De Kamer ging vervolgens in comité.
DE VÜSS1NGSCHE HAVEN
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de wet van 25 Juli 1919 tot verbe
tering van de haven te Vlissingcn.
De gemeente Vlissingcn heeft.meermalen
aangedrongen op het vergronten van de
diepte tot 12 m. onder N.A.P. Bij de uitvoe-
ing zou die rliejite in de eerste plaats kun
nen worden aangebracht in dat gedeelte van
rle haven, dat e: legen is tegenover en ten
zuiden van den kaaimuur. Het gedeelte be
noorden daarvan zou voorloopig op een diep
te van 8.50 m. kunnen worden gehouden.
De provincie Zeeland en de gemeente Vlïs-
ingen hebben zich bereid verklaard in de
op f 105.000 geraamde kosten bij te dragen
op denzeifden voet als thans het geval is
in cle kosten van het geheele werk, de pro
vincie dus 1/9, de gemeente 2^9.
DE GEREGELDE LUCHTPOST
DIENST OP IND1E GEOPEND
DE P H A E Z
VANMORGEN VERTROKKEN
Hedenmorgen te half zeven is het eerste
vliegtuig van de reeks die den geregeldeu
luchtppostdienst tusschen Nederland en
Nedrlandsch Indië zal onderhouden, de
P.H.A.E.Z., van Schiphol naar Indio ver
trokken.
Om kwart voor zes komt de bemanning
bij het toestel. Onder algemecne belangstel
ling worden de postzakken ingelacen, on
geveer 145 K.G. mail. Kort voor 6 uur ver
zamelden de aanwezgien zich bij het toe
stel. Aanwezig zijn o.a. de heer Ir. Damrne,
directeur'generaal der posterijen, d9 heer
Van Beers, directeur van het postkantoor te
Amsterdam, de heer Plesman, directeur der
K. L. M.
Het eerst sprak Ir. Damme, die de be
manning, bestaande uit de vliegers Smir
noff en Beekman en den mecanicien Yee-
nendaal een goede reis toewenschtï.
Namens den raad van beheer van Je
K.L.M. neemt de voorzitter, de heer Wurf-
bain, afscheid van de vliegers.
Om zes minuten voor half zeven stapt de
bemanning het Fokkervliegtuig in. De mo
toren draaien, en na éénmaal over het veld
gecirkeld te hebben, verdwijnt de P.H.A.E.Z.
in Oostelijke richting.
Hedenmiddag zal zij te Boedapest aan
komen.
VON SWEDENBORG
EN DIENS VISI0NNAIRE GAVE
CHR. MILITAIR TEHUIS TE LEIDEN
HERDENKING 65-JARIG BESTAAN
Donderdag 19 September a.s. hoopt het
Bestuur van bovengenoemd Tehuis met be
zoekers, oud-bczoekens, en verdere belangstel
lenden te herdenken, dat vóór 05 jaren de
Tehuisarbeid in Leiden werd aangevangen
tot heden mocht worden voortgezet. Aan
den avond van dien dag is daartoe eene ver
gadering belegd in de Stadsgehoorzaal aan
de Breestraat (aanvang 8 uur).
Degenen, die met den Tehuisarbeid hebben
kennis gemaakt, weten welk een gezegende
vloed hiervan is uitgegaan. Honderden
ngc mannen, die hun dienstplicht moesten
rvullen en hiervoor de ouderlijke woning
moesten verlaten, hebben in het Tehuis voor
Militairen een tijdelijke, vriendelijke, woning
teruggevonden.
Onder de oud-bezoekers van het Tehuis is
thans een actie gaande, om op den a.s. jubi
leumavond gezamenlijk van hunne dankbaar
heid jegens dat tehuis te doon blijken. Allen
die daaraan willen medewerken, kunnen
hunne giften afdragen of opzenden aan den
hiertoe aangewezen penniningmeesier, den
heer J. de Moed, Rijn en Schiekade No. iiii
te Leiden, postrekening No. 1520S9. Voor Rot
terdam en omstreken kunnen de giften ook
worden afgedragen aan den heer A. v. d.
Nadort, Mathenesscrstraat No. 8a, telefoon
333S9, alwaar desgewenscht nadere inlichtin
gen kunnen worden verkregen.
DE ALASTRIM
Te Almelo zijn eenige van Alastrim ver
dachte ziektegevallen geconstateerd, welke
echter door den Inspecteur der Volksgezond
heid niet als zoodanig worden beschouwd.
Twee patiënten zijn evenwel in de Kin
derbewaarplaats aan het Kolkpad, die tot
barak is ingericht opgenomen.
Dop/ den Geneeskundigen Dienst zijn Dins
dag te Amsterdam drie verdachte gevallen
van alastrim opgespoord. Thans is gebleken
dat het in twee gevallen geen alastrim be
treft, terwijl liet derde geval, een dame in
W"4"rgraafsmeer betreffend, nog dubieus is.
MR. D. R. OKMA
DE BEGRAFENIS TE LEEUWARDEN
Gistermiddag heeft te Leeuwarden onder
groote belangstelling de begrafenis plaats gs-
wijlen mr. D. R. Okma, in leven kan
tonrechter en oud-voorzitter van den Raad
an Arbeid aldaar. O.m. waren aanwezig ta!
an rechterlijke autoriteiten, het personeel
vaq het Gereformeerd Gymnasium en van
den Raad van Arbeid..
Aan de groeve werd allereerst het woord
woerd door den w ijkpredikant van de fami-
2 Olcma, Ds. S -W. Bos. Spr zeide dat de
rust het kenmerk van den overledene geweest
die gebonden was aan het Woord" Gods,
dat hij liefhad. Namens het curatorium van
het Geref. Gymnasium voerde Dr. H. R. Ger-
brandy het woord. Spr. teekende den overle
dene als een scherpzinnige geest met een
zachtmoedig hart.
Ds. L. J. Kreyt richtte als persoonlijk
vriend van den overledene woorden van troost
tot de familie.
Tenslotte werd gezongen Ps. 68 vers 2,
waarna de droeve plechtigheid beëindigd
werd.
Rede van Dr. A. Kuyper Jr. voor de
Vereen, tot Chr. verzorging
van Zenuwlijders
Varidaag had in hotel „Figi" te Zeist de
algemeene vergadering der Vereeniging tot
Christelijke verzorging van Zenuwlijders
Nederland plaats.
In de morgenvergadering worden de ge
wone verslagen uitgebracht en had de ver
kiezing van bestuurleden plaats.
In de middagvergadering hield D r. A.
Kuyper Jr., van Rotterdam, een rede
Spr. wil le iets meedeelen over den per
soon en het leven van Von Swedcnborg, 2e
luisteren naar wat Von Swedenborg zag en
hoorde, en op grond daarvan leerde, 3e.
Dr. A. KUYPER Jr.
de vraag beantwoorden hoe wij hierover
hebben te denken.
I. Geboren 1688 te Stockholm in een vroom
gezin, zijn vader was bisschop van Skara,
ontving Von Swedenborg een voortreffelijke
opvoeding, studeerde le Upsala en bezocht
verschillende hoogescholen in Duitschland,
Nederland en Engeland. Door Karei XII
werd hij benoemd tot Raad in het college
van bergwerken, en sqhrijft over Wis- cn
Natuurkunde, en verwerft zulk een roeni,
dat Upsala hem een piofessoraat aanbiedt,
en velerlei eerbetoon hem te beurt valt. Hij
ontwikkelde zich zeer -universeel en beoefen
de onderscheiden wetnischupjien. Van jongs
af had hij een mystieken aanleg, las theoso-
phische hoeken en hield de theologische
studie aan. In het jaar T.43 ontvangt hij,
naar hij mededeelde, een goddelijke roe
ping, hij ziet God, wordt ingeleid in dc
geestenwereld, en onderhoudt zich met en
gelen en duivelen. De verborgen zin van
liet Woord was verloren gegaan, en
die werd hem geopenbaard. Hij is ge
roepen den verborgen zin van het Woord
te prediken, waardoor de nieuwe hemel op
aarde komt in de kerk van het Nieuwe
Jeruzalem. Hij sterft 1772 in den ouderdom
van 85 jaar, en zijn volgelingen hebben die
kerk gesticht.
II. Von Swedenborg beweerde visionnaire
gave te bezitten, de geestelijke wereld te
zien en met engelen en geesten te spreken.
Op grond van al die openharingen leerde hij
dat er een zichtbare en onzichtbare wereld
was, en dat er tusschen deze twee analogie,
correspondenties of overeenstemmingen ge
vorulen worden. De dingen zijn in de gees
telijke wereld evenals in de stoffelijke we
reld, maar fijner een volkomener. Dit is
een van de hoofdstellingen in zijn boeken.
Zijn leer komt in het kort hierop neer,
dat de Heilige Schrift Gods Woord is, maar
niet alleen letterlijk, doch ook geestelijk en
hcmelsch verstaan moet worden.
Van het N. Testament aanvaardde hij al
leen de vier Evangeliën en de Openbaring
van Johannes. Dit laatste boek is door hern
bijzonder geliefd. De Dricëenheid bestrijdt
hij als Tritheïsme. F.r is één God, die in
Christus een menschelijk lichaam aanneemt
en de van Hem uitgaande kracht is de
Heilige Geest.
De satisfactie-leer wordt met groote bs-
s'istheid door hem verworpen, er is van
borgtochtelijk lijden ter voldoening van onze
schuld geen sprake. Chris:us kwam alleen
om door Zijn kracht ons te verlossen van
de macht der hel.
De leer der uitverkiezing acht hij een fa
tale leugen. Hij heeft gezien in de geesten
wereld dat Calvijn in de diepe put is weg
gezonken, omdat hij de ui'tverkiozing leerde.
De mensch is volkomen vrij in zijn wils-
keuze tusschen goed en kwaad. De dood is
geen straf voor de zonde, maar een afleggen
voor eeuwig van het stoffelijk lichaam. Na
het sterven komen de zielen in een tus-
schenplaats tusschen hel en hfmel, in „de
wereld der geeslen" en daar wordt over hun
Later lot beslist. De engelen en geesten zijn
de zielen der afgestorvenen.
Een laatste oordcel op den jongsten dag
is er niet, want het algemeen oordeel is ge
komen met den ondergang der oude kern,
om plaats te maken voor de kerk van het
Nieuwe Jeruzalem en het persoonlijk oor
deel begint na het sterven.
De wederkomst van Christus is niet een
persoonlijk wederkomen van Christus, maar
een komen in geest en kracht om den ver
borgen zin van het Woord bekend te ma
ken en de kerk van het Nieuwe Jeruzalem
op aarde te hrengen.
III. Von Swedenborg is mysticus, theosoof
en spiritist. Rcteekenis heeft hij voor allen
die matcria'ist zijn. tn de handhaving van
de geestelijke wereld.
Hij had bijzondere visionnaire gaven, zoo
als blijkt uit het feit, dat hij in 1759 te Gu
tenberg den brand te S'ockholm zag. waar
van men eerst dagen later hoorde.
Over zijn verkeer met de gces'en en en
gelen moet gedacht worden als over hei
Spiritisme, ondanks het protest van de Swe-
denborgianen, met name van den heer G
Barger.
De visionnaire gave behoort tot het ter
rein van het occulte leven. Er zijn ziels
krachten hij sommigvn werkzaam, zona s
blijkt in clairvoyance, telepathie, snmnam-
>me, waarvan wij nog te weinig weten
Maar het Spin's isme is in Gods Woord ab
soluut veroordeeld. Hier weiken leugen en
bedrog, want bijna al wat Von Swedenborg
uit de geestenwereld vernam is vierkant ir.
strijd met Gods Woord.
Ook voor de Sweden.borgïanen geldt; T-it
de Wet en de Getuigenis, indien niet naar
dit Woord, zij zullen geen dageraad heb
beiu
INGEZONDEN MEDEDEELING.
NED. HERV. (GEREF.) PREDIKANTEN
VERGADERING TE UTRECHT
HET OPENINGSWOORD VAN
DS. TJALMA
Te Utrecht werd he<ien de Hervormd®
(Geref.) Predikantenvergadering gehouden.
D r. G. T j a i m a, predikant der Ned. Hcrv.
Gemeente te Veen, sprak, na de opening met
het zingen van Psalm 118 11 cn gebed het
Openingswoord.
Spr. handelde daarbij over 1 Cor. 3 11—
15 en wees op de verdeeldheid in de Gemeen
te van Corinthe: aanhangers onderscheiden
lijk van Paulus, Apollos, Cefas en Christus.
Maar 't was Paulus die plantte. Apo los die
natmaakte en Christus Die den wasdom gaf.
Gods medearbeiders, aldus Spr., waren zi|,
d.w.z. in Gods werk opgenomen, en dienten
gevolge werkzaam. Geen synergistcn, die 't
werk met God deelden, znodat ieder een af
zonderlijk deel verrichtte. God een deel,
Paulus een deel en Apollos een deel. Van
God ging het gehee'e werk uit; in Ziinhaml
rustte hun hand: in God deden zij hun werk,
waarin Hij hen ingezet had en waartoe Hij!
hen bekwaamde. In Zijn gemeenschap voe
ren zij het uit; door God wordt het hun toe
gerekend alsof het in henzelvcn zijn oor
sprong had, wat Hij hen doet doen, cn da
geloovigen in Corinthe hadden het als zoo
danig te erkennen.
Zoo is de Gemeente Gods akkerwerk cn
Gods gebouw. Naar de genade Gods, hem
gegeven, had Paulus als een wijs bouw
meester het fundament gelegd. Nu bouwde
een ander daarop: Apollos eerst, later volg
den weer anderen. De Apostel was daar
niet steeds sn leefde ook niet altijd. Daarom
het woord: Een iegelijk ziet toe hoe hij
daarop houwt. Want niemand kan een an
der fundamant leggen dan hetgeen gelegd
is, dat is Jezus, de Christus. Met dien naam
ging Paulus de wereld door. Door de kracht
van dien Naam werd de Gemeente van Co
rinthe en de gansche Kerk gesticht.
Dat Woord is tevens tot een getuigenis
voor ieder die beproef! een ander fundament
te leggen, dat hij niets zal uitrichten. De
Apostel verbiedt niet, op dat fundament to
bouwen, maar roept wel een halt toe, om
eerst de deugdelijkheid van hol materiaal
na te gaan. Hij noemt twee soorten: goud,
zilver en edelgesteenten; stukken hout. hooi
en stoppelen of riet. Eerst noemt hij edele
metalen en steenen, welke bij dal kostbaar
fundament, Jezus de Christus, wel passen;
dan stukken hout, hooi en stoppelen, welke
mot dat kostbare fundament niet overeen
komen.
Die kostbare dingen bezitten wij van ons-
•lvcn niet; de andere heeft ieder voor het
oprapen.
Die tweeërlei soorten verschillen niet en
kel in waarde, maar ook in hoedanigheid,
en de hoedanigheid van het werk komt een
maal op de proef: daar gaat over alle werk
licht op, en over alle werk gaat een gericht.
Hier voorloopig, en dat wordt bevestigd in
het eindgericht. in den dag van Christus.
Alle werk komt in het vuur. Blijft het, door
staat het de proef, dan zal de werkmeester
loon ontvangen: wordt daaren'egen het
werk verbrand, dan lijdt de werker schade,
al za'. hijzelf behouden worden, indien er
eenige gemeenschap is met dat zoo weinig
geachte fundament, doch alzoo als door
vuur.
Wat bedoelt de Apostel met dal goud. dat
zilver en die edelgesteenten? Goud duidt in
de Heilige Schrift de heiligheid aan. Op de
gouden vonrhoofdsplaat van Aiiron stond ge
graveerd: De hei'dgheid des Hoeren (F.x. 28
vers 35). We vinden dat aangewend in den
tempel, en de straat van het nieuwe Jeru
salem is van zuiver goud evenals de stad.
Zilver spreekt van vastheid. Van dat edele
me'aal waren de 40 voeten onder de horde
ren in -den Tabernakel, en de twee zilveren
trompetten, waarmee de verzoening in volle
kracht luide verkondigd werd. (F.x. 20 19
en Num. 10 110). Edelgesteenten wijzen
op de heerlijkheid der nieuwe schepping in
Christus, ge'ijk zij ook in de eerste schep
ping heerlijkheid vertoonden. Die vinden wo
'n het land van I-Iavila, op den horsftlnp
an den Hoogepriester en in het nieuw? Je-
usalem als een vollen zegen der heerlijk
heid. (Gen. 2 12. Ev. 28 9 v.v. en Openh.
21 19 v.v.). Daarom lezen we in Openh.
3 18: Ik raad U dal gij van mij koopt, goud,
beproefd komend uit het vuur, dat dc proef
doorstaan heeft, en vuurvast is.
Gods heiligheid, de heiligheid van Jezus,
de Chrislus, de heiligheid dor Gemeente en
der gansche Kerk, hebben wij dus in a'Ie
schuchterheid te ontzien; niet op dat fun
dament te bouwen uit het ome, want dan
komen we mot de scherpec zijde van Go.ls
vuur, Gods heiligheid, in aanraking en he
komen we brandwonden, maar Ie leven uit
do verlossing van Christus, dan is Zijn hei
ligheid onze roem.
Uit Ocst-lndie.
PASAR GANDIR GESLOTEN.
BATAVIA, 10 September. fAneta). De
isar Gandir, die 28 Augustus geopend
erd, is gisteravond pesloren met een groot
feestmaal, waaraan een 15-tal gasten aan
zaten. Tafelpresident was de burgcmeesKr
tnf. Meyroos. Het aantal beta
lende bezoekers van de Pasar Ganlir in
1929 heeft 500.167 bedragen.
ERNSTIGE VERDENKING.
KEBOEMFN, 10 September. (Aneta). Tegen
de ontslagen dame van de huishouding van den
heer Merland, agent van dc Electric'tei;-maat
schappij die op 6 dezer onder verdacht
