BUITENLAND.
WOENSDAG
11 SEPTEMBER 1929' EERSTE BLAD PAG. 2"
DE VOLKENBONDSVERGADERING
APPONYI AAN HET WOORD.
De bejaarde Hongaarsche staatsman
Graaf Apponyi heeft gisteren in de Volken
bondsvergadering bij de algemeene debatten
een rede gehouden, waarin hij eerst instem
ming betuigde met Stresemann's opmer
king, dat de minderhedenkweslie opnieuw
ter sprake moet komen en voorts critiek
oefende op de feedragingen der groote mo
gendheden, die van de kleine staten ontwa
pening eischen.
Met verheffing van stem verklaarde Ap
ponyi, dat, hij de onderteekening van dn
vredesverdragen, ook de overwinnaars den
plicht tot ontwapening op zich namen.
In het vervolg van zijn rede zeide graaf
Apponyi, dat zijn land nooit zal kunnen
vergeten, dat het door het vredesverdrag
van Trianon verscheurd en in stukken ge
deeld werd. Men zal begrijpen, dat Hongarije
hoopt, dat aan dit onrecht eens een einde
zal komen.
Dit moet echter niet met wapengeweld
geschieden, doch door een revolutionecring
in het geweten en den geest der volken.
Zooveel, dat vroeger onmogelijk werd ge
acht, werd werkelijkheid. In zijn lange po'.«
tieko leven zag spreker rijken ontstaan cn
vergaan.
Met bijzonderen nadruk pleitte Apponyi
voor de ontwikkeling van verplichte arbi
trage. Wanneer de landen afzien van ge-
weldmiddelen. dan moet hun een vreedzaam
middel tot bijlegging van internationale ge
schillen ter beschikking worden gestalu
STRESEMANN'S REDE.
In de Engelsche en Fransghe pers wordt
Stresemann zeer geprezen om zijn jongste
rede in de Volkenbondsvergadering, als
een uiting van goeden wil om aan de pac»
ficatie mede te werken. De „Times" meent
dat zulk een rede niet uitgesproken zou
zijn als de beslissing tot de ontruiming
van het Rijnland nog niet gekomen was
DE HERZIENING VAN VEROUDERDE
VERDRAGEN.
China en artikel 19 van het
Volkenbondsverdrag.
De laatste spreker van gisteravond was
de gedelegeerde van Cliina, die een mot'e
indiende, waarover zeker nog heel wat te
doen zal zijn.
Hij stelde voor, dat de Volkcnbomlsverga-
dcriug een bijzondere commissie benoemen
zou om in hel komende jaar een studie te
maken van de beste miudelen en methoden
om te kunnen overgaan lot de toepassing
van artikel 19 van het Volkenbondsverdrag
betreffende het aanbevelen van een herzie
ning van verouderde verdragen.
.Natuurlijk had de gedelegeerde van
Clnna hierbij het oog op de ongelijke ter-
drayen die China en de Westerscne mo
gendheden jaren geleden gesloten hebben,
doen iedereen weet, dat er tal van kringen
in Duitschland en Hongarije bestaan, die de
hoop gevestigd hebben op artikel 19 om
lanys dien weg tot een herziening van hel
vredesverdrag van Versailles en dat van
Trianon te komen.
Daarom zal het Chineesche voorstel, dat
ten doel heeft de toepassing van artikel ,19
in de hand to werken, zeker ook in het licht
van de vredesverdragen worden bekeken.
Op de üuitsche en Hongaarsche banken
werd de Chineesche gedelegeerde levendig
toegejuicht, terwijl op andere banken een
Ijzige koude hoerschte.
TWEE FRANSCHE VOORSTELLEN.
Intusschen heeft ook de Fransche delega
tie vandaag twee belangrijke voorstellen in
gediend; het eerste heelt tot strekking, dut
de volkcnbondsraad een nieuwe economi
sche wereldconferentie zal bijeenroepen, die
ditmaal echter niet zal zijn samengesteld
uit onafhankelijke deskundigen, doch uit
officieele vertegenwoordigers der regeerin-
gen.
In de considerans van het Fransche voor
stel wordt opgemerkt, dat geen nieuwe voor
uitgang op economisch gebied mogelijk
schijnt zonder uitdrukkelijke raadpleging
der regeeringen. De Fransche motie stelt
voor dat de volkenbondsraad na raadple
ging van het economische volkenbonds-
comité een beknopt en precies program
voor deze nieuwe economische conferentie
zal vaststellen.
Natuurlijk is het de bedoeling dat dt
kwestie van de invoerrechten daarbij be
sproken wordt.
Als gevolg van de aanneming van het
Fransche voorstel neemt men aan dat dan
't voorstel van Graham om gedurende tv.ee
janr de invoerrechten niet te verhoogen,
zal worden ingetrokken in afwachting van
een beslissing op de economische confeicn-
tie.
Een dergelijke intrekking van het Engel
sche voorstel schijnt den Franschen niet on
welkom te zijn, daar het gisteren verluidde,
dat de Franschen op dit oogenblik nog niet
bereid zouden zijn van iedere verdere ta-
riefsverhooging af te zien.
Het tweede voorstel beoogt de bijeenroe-
ping van een conferentie van regerings
vertegenwoordigers uit de landen, die recht
streeks belanghebbend zijn bij de steenkool-
en de suikerersis.
Deze conferentie zou moeten overwegen
de mogelijkheden van internationale maat
regelen om de tegenwoordige prijsschnm-
melingen van steenkolen en suiker te tem
peren en een beter evenwicht tot stand te
brengen tusschen de productie en de behoef
te der verbruikers.
De conferentie zou slechts voorbereidend
zijn. Indien de vraag bevestigend zou wor
den beantwoord, zal eerst hierop de confe
rentie volgen die precies mantregelen zal
hebben te troffen.
BMen ziet uit deze voorstellen van China
en Frakrijk. dat er in de eerstvolgende da
gen nog heel wat leven in de brouwerij zal
zijn, ook al is Briand vandaag vertrokken
en al zal Stresemann zijn voorbeeld morgen
volgen.
TRYGER OVER DE DOUANETARIEVEN.
De Zweedsche minister van buitcnland-
sche zaken Tryger zeide gisteren In de Vol
kenbondsvergadering, dat de economsche
vraagstukken in stijgende mnte hun stein-
pel op de politieke vraagstukken drukken.
Slechts welnge landen hebben aan de aan
bevelingen der econmoische wereldconfe
rentie van 1927 gevolg gegeven.
Verscheidene staten hehben zelfs hun
douanetareven verhoogd. Deze ontwikke
ling is niet alleen voor het economisch wel
zijn van Europa gevaarlijk, doch brengt nok
ui politiek oogpunt ernstig nadeel mede.
MOWINCKEL OVER DE HERSTELBANK.
In een rede, waarvan de Haagsche confe
rentie het voornaamste onderwerp uitmaak
te, heeft Mowinckl, de Noorsche minister
DE BOMAANSLAGEN IN
DUITSCHLAND
Een belangrijke arrostatie.
In Krempe bij Itzehoe is gistermiddag in
verband met de bomaanslagen van den
laatsten lijd een persoon gearresteerd, die
naar het heel, vroeger commissaris van po
litie is geweest. Zonder eerst verhoord te
worden is hij terstond naar Hamburg over
gebracht. Over zijn persoon wordt het
strengste stilzwijgen bewaard.
De gearesteerde moet reeds eenigen tijd
gadegeslagen en gezocht zijn. Hij is gister
per auto naar Krempe gekomen en mm
zijn intrek in het Hotel Krentper Hof. Hij
was van plan per trein verder te gaan
naar Heide. Kort na zijn aankomst werd
hij echter in hechtenis genomen.
Een geheimzinnig telefoongesprek.
Volgens de „ICieler Neuesten Nachrich
richten" heeft de politie te Kiel een ge
heimzinnig telefoongesprek op te helderen.
Gistermiddag kort na half drie hoorde ei-.n
telefoonjuffrouw bij een gesprek, dat door
de aansluiting van het koffiehuis Nielsen
aan den Knooperweg' werd gevoerd, de
woorden „dezer dagen plegen wij hier een
aanslag". De spreker, die na dezen zin ter
stond den haak ophing, was blijkbaar zeer
opgewonden.
Op grond van het politioneel onderzoek
vermoedt ï^en, dat in dit koffiehuis een
omstreeks fO-jarige man, die een kop kof
fie bestelde, vervolgens telefoneerde en
wegging, zonder de koffie te hebben ge
bruikt, het gesprek heeft gevoerd. De man
was zonder hoed en droeg een donker pak
Hij had kort haar en een vol, rond gezicht.
van butcnlandsche zaken, de meening uit
gesproken, dat de Volkenbondsvergadering
haar bijzondere aandacht moest schenken
aan een speciaal onderdeel van het Young-
plan, n.l. de internationale bank. Mowinckel
meende de vraag te moeten stellen of de
internationale bank niet vanzelf volgons
aritkel 24 van het Volkenhondsverdrag on
der de autoriteit van den Volkcnboud moet
worden geplaatst.
In ieder geval vond Mowinckel dat het de
plicht van den Volkenbond is de belangen
van al zijn leden met betrekking tot de ves
tiging der internationale bank te behartigen.
Volgens do Young-deskundigen zou de in
ternational bank zch n.l. niet alleen bezig
houden met de herstelbetalingen, doch ook
werkzaam zijn met credietvrleeniiig voor
geheel andere doeleinden.
De internationale bank zou een grooten
invloed kunnen uitoefenen op den ecunom -
schcn en financieelen otestand van de pe-
heele wereld, welke kwestie een der woni
naamsta aangelegenheden der Volken
i bondsbemiddoling is. Daarom uit'.e Mo
winckel zijn vertrouwen, dat «leze Volken
bondsvergadering het vraagstuk der inter
national bank niet onbesproken zou latei.
DE STIUJD TEGEN HET OPIUMKWAAD
In de namiddngvergadering hoield de ge
lelegeeerde van Uruguay een scherp heioog
tegen de werkwijze der opium-commissie
van den Volkenhond, waardoor het kwaad
der verdonvem'o middelen lang niet
doende energiek bestroden worclt. Ilij kon
digde nan in d vijfde cornmsnie op de epi
umbestrijding te zullen terugkomen.
DE ZAAK-SHEAHER.
De Amerikaanschc Scnaatscomn.iv o voor
onderzoek naar de zaak-Sheaivr is bijeen
gekomen. Senator Borah noemde in de com
missie hot optreden van de scheepsbouw
maatschappijen schandalig. Zij hebben zich
aan een nvsdndigo samenzwering schul r
gemaakt. Men betwijfel! ecliter of het ouJ.r
zoel: resultaten zal hebben.
RUSLAND EN DE VEREENIGDE STATEN
VAN EUROPA
Dcet niet mee.
I Moskou wordt gemeld, dat met betrek
king tot de vraag betreffende medewerking
van Rusland aan de Vcreenigde Staten van
Europa, Rusland het standpunt inneemt, er
geen belang hij te hebben, mee te werken
aan een opbouw van Europa voor den strijd
tegen Europa. De Sowjet-regeering zal aan
de Vcreenigde Staten van Europa niet deel
nemen. Zij zal neutraliteit bewaren in den
oeconnmisehcn strijd tusschen Europa en
Amerika. Met betrekking tot de toetreding
van Amerika tot. het Internationaal gerechts
hof in Don Haag wordt van Russische zijde-
verklaard, dat de sowjetrcgcoring niet tot
het Hof zal toetreden.
AMERIKA EN DE VER. STATEN VAN
EUROPA.
Volgens een bericht van de Associated
Press uit Washington, wordt in officieele
kringen verklaard, dat de Amerikaanschc
regeering haar aandacht heeft geschonken
aan de poging tot een politieke of economi
sche organisatie van Europa.
De huidige, door Briand en Stresemann,
ondersteunde poging wordt als de belang
rijkste van deze pogingen verklaard. Men is
er bijzonder erkentelijk voor, dat Stresemann
er den nadruk op gelegd heeft, dat hij de or
ganisatie van Europa niet nis een blok tegen
de Vcreenigde Staten van Amerika wil opge
vat zien.
INTERNATIONALE VEREENIGING VAN
VOLKENBONDSJOURNALISTEN.
Waardeering voor het werk te 's-Gravenhage;
twee Nederlanders in het bestuur.
Uit Genève wordt aan de N. R. Ct. geseind:
Dinsdag is de stemming gehouden voor
hot nieuwe bestuur der internationale ver-
eeniging van volkenbondsjournalisten. In de
plaats van don aftredenden en zich niet moer
herkiesbaar stellenden Belgischen voorzitter
Rcné Gerard is gekozen de heer Oryng (Po
len). De verkiezing heeft verder duidelijk de
erkentelijkheid vaq de buitenlandsche jour
nalisten doen blijken voor den arbeid van
hot Nederlandsehe perscomité tijdens de
Haagsche conferentie. De secretaris-generaal
van dit comité, dr. M. van Blankenstein, is
namelijk met een zeer groote meerderheid
uit een groot nnntal candidaten tot lid van
het bestuür der internationale vorooniging
van volkenbondsjournalisten gekozen. Daar
tevens dr. B. de Jong van Beek en Donk,
werd herkozen als penningmeester, hebben
er dus twee Nederlandsehe journalisten zit
ting in het uit twaalf personen bestaande
bestuur.
INGEZONDEN LiEDEDEELING.
RUSLAND EN CHINA
Het bombardement van Pogranitsjna.
Een officieel communiqué uit Moekdcn
meldt: Het station, het radiostation- en het
telegraafbureau van Pogranitsjna zijn dooi
de bommen der Russische vliegtuigen ver
nield. Daarbij werden vijftig soldaten en
circa twintig spoorwegambtenaren gedood
of gekwetst.
Russische schepen hebben getracht de
Socngari op te varen, doch de Chineezen
hielden den riviermond onder vuur.
Nieuwe actie der Russische vliegers.
Uit Charbin werd gisteren geseind*
Russische vliegtuigen hebben opnieuw Po
granitsjna gebombardeerd, waar een volko
men anarchie moet licerschen. De straten
worden door roovers onveilig gemaakt
Hedenmorgen hebben de Russische vlie
gors ook bommen geworpen op de stad
Moelin (ten W. van Pogranitsjna), waarbij
zij het Chineesche hoofdkwartier lot doel
wit kozen.
DE GRAF ZEPPELIN
De Graf Zeppelin zal Donderdag onder
commando van kanitein Lchmann een tocht
maken naar het Westfaalsche industriege
bied. Deze tocht zal ongeveer 18 uur duren.
OVer Stuttgart, Hanau en Siegcn zal men
naar Westfalon gaan, waar de industrieste
den bezocht worden. In Noordelijke richting
gaat men dan, wanneer cr voldoende tijd is,
ovc-r Hannover en Bronswijk naar Berlijn.
Anders gaat het luchtschip over Eisleben,
Weimar. Koburg en Llm weer huis vaarts.
AUTOBUSRAMP
DERTIEN MENSCHEN VERBIUND.
Volgens een bericht uit Madrid is in Zuid
Spanje door onbekende oorzaak een auto
bus in brand geraak met het gevolg, da.
13 personen om het leven kwamen, terwijl
cr 4 zoo ernstige brandwonden bekwamer,
dat aan hun behoud wordt gelwyfeLL
DE TOESTAND VAN POINCARE.
Na een geneeskundige consultatie werd
stermorgen een bulletin omtrent Poincn-
ré's toestand gepubliceerd, waarin ver
klonr l wordt, dat-diens toestand bevredi
gend is.- Kr is geen temperatuureverhoo-
ging en de voóüselopname is normaal.
HET BELGJSC3E KABINET.
Naar verluidt, zal minister-president
Inspar binnenkort ecnige persoonswisse
lingen in zijn Kabinet aanbrengen en daar
in doen opnemen den Vlaamsch-gesinden
ingenieur Van Caeneghen cn den YVanl-
schen democraat Tsc'ioffcn, die een noga!
gezond inzicht in de Vlnamsche beweging
moet hebben Het doel zou dus zijn' het mi
nisterie wat sympathieker voor de Vlaam-
sche nationalisten te maken. Of hij daarin
slagen zal, is nog een open vraag.
PARLEMEMT30NTBÏNDING IN
AUSTRALIë.
Uit Canberra wordt gemeld: De regee
ring heeft de nederlaag geleden in de com
cissie voor de afschaffing van de wet op
de arbitrage bij arbeidsgeschillen.
De ontbinding van het parlement wordt
morgen verwacht.
0\
TANKBOOT ONTPLOFT.
Tien dooden, negen zwaar gewonden.
Op de Wolga in de buurt van Jaroslawl is
een tankboot in de lucht gevlogen. Twee le
den der bemanning werden gered, de tien
anderen verdronken. De door de ontploffing
veroorzaakte brand sloeg over op een in de
nabijheid liggend stoomschip, van welks
equipage negen personen zwaar werden ge
kwetst.
DE RESTAURATIE VAN DE ST. PAULS.
Het kerkbestuur en de deken van de St.
Pauls Cathedraal hebben gisteren een nieuw
contract met de firma Brown te Sheffield
gesloten om nog een stalen hand om den
koepel te leggen. Voor twee jaar heeft de
zelfde firma een eersten band gelegd die
30.000 kilo woog; nu wordt er op (1e grootste
breedte een tweede gelegd, die dubbel zoo
zwaar zal zijn en 450 yards in omtrek meet.
Ilct werk moet in twee jaar klaar zijn.,
RUSSISCHE SCHEEPSBOUWORDERS.
De Sovjet-regeering heeft aan een scheeps-
bouwwerf te Aberdeen contracten toegewe
zen voor den botnv van zeven schepen, tot
een waarde van 60.000 pond sterling.
OUD MINISTERS IN DEN HANDEL.
Reuter meldt dat bevestigd wordt dat de
oud-ministers Sir Austen Chamberlain en Sir
Laming Worthington Evans de uitnoodiging
om tot den Raad van Bestuur van de Grea
ter London and Counties Trust Ltd., waar
van oud-minister Lord Birkenhead presi
dent is, toe te treden, hebben aanvaard.
HET WERELDSNELHEIDSRECORD
OPNIEUW GESLAGEN.
Nu 572.4 .M. per uur.
Pogingen van de Engelsche vliegers luit.
ter zee Stainforth en kapitein-luit. ter zee
Orlebar om het Zaterdag j.l. door Atcherley
en Waghorn gevestigde wereldrecord te ver
beteren, zijn geslaagd.
Beide hebben gisteren viermaal de afge
bakende baan van 3 K M. gevlogen. Stain
forth behaalde met zijn Gloster Napier 6 een
gemiddelde uursnelheid van 541.107 K.M. en
daarna bereikte Orlebar in zijn Rolls Royce
0 gemiddeld een snelheid van 572,483 K.M.
Laatsftgenoemdo hoopt nog deze maand zijn
eigen record te kunnen verbeteren en te
brengen op 370 lot S75 mijl (plm. 592 tot
600 K.M.)
UITGESTREKTE VEENBRAND
IN FRANKRIJK.
De landstreek de „Briero", uit do uitge
strekte venen hij de Vendée bestaande, staat
sinds eenige dagen over een lengte van 9
K.M. Ln brand. Er is gelukkig weinig wind,
maar toch kunnen de hl us-brigades het vuur
niet mees!er worden. Ze kunnen slechts de
gehuchten en dorpen beschermen.
Acht jaar geleden heeft daar ook een uil-
gestrekte en langdurige veenbrand gewoed
WANDADEN DER BELGISCHE
FASCISTEN.
De Jeunesses Nationales, waarvan de an-
nexionist Pierre Notcmb de leider is en die
verwoesting van een sowjet-tentoonstelling,
herhaaldelijk van zich doen spreken, o.m. door
hebben thans weer van rich laten hooren door
Maandagavond de affiches af te rukken, de
ruiten te verbrijzelen en verder den ingang te
beschadigen van een bioscoop in het cen
trum der stad, waar de Russische film Moe
der, raar den roman van Maxim Gorki,
draait.
HET POSTVLIEGTUIG VAN DE
„BREMEN".
Naar de „B.Z." meldt is het postvliegtuig
van de „Bremen"' gisteravond 900 K.M. van
de Amerikannsehe kust verwijderd, van boord
van de „Bremen" opgestegen. Toen het de
kust bereikte, ontmoette het een dikken mist,
waardoor het gedwongen was terug te ked-
ren. Na ongeveer 6 uur gevlogen te hebben,
keerde het weer terug en werd veilig aan
boord van de „Bremen" geborgen.
BOTSINGEN TUSSCHEN CHINEEZEN EN
MONGOLEN.
Het Chineezen opper commando deelt uit
Moekden mede, dat Zondag op 100 K.M. van
Chailar, aan dc Mongoolsch-Chineesche gren
zen, botsingen zijn voorgekomen tusschen
de Mongoolsche troepen en Chineezen. De
Mongolen hebben dc Chineezen troepen met
machinegeweren bestookt en met vliegtui
gen aangevallen, waarbij het den Chince-
schen troepen gelukt is 2 vliegtuigen neer
te schieten. Dc verliezen moeten zeer groot
zijn. De Chineesche regeering heeft verster
kingen naar de grenzen gezonden.
GEARRESTEERDE ARABIEREN.
Uit Jeruzalem wordt gemeld:
In verband met de onlusten zijn in de laat
ste weken in totaal 500 Arabieren gearres
teerd. Don gearresteerden', waaronder zich
ook politic-agenten bevinden, wordt ten las
te gelegd, dat zij deel hebben genomen aan
aanvallen op de Joodschp bevolking. Van
weerskanten is nu een handelsboycot begon
nen.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Rljsoord, cand. C. M Krij
ger te Den Haag. Te Ticl, Dr. J. C. Wis
sing te Vucht Te Oudcmlrdtim, A. van
der Kooij te Kampen. Te Si. Michielsge
stel, P. van der Linden te Nicuwcrkcrk (Z.).
Te Ouvvcrkeik (Z.), J. N. Drost, O. I. pred
met verlof, te Den Haag.
Bedankt: Voor Spijkernissc, J. P. E. C.
Eerhard te Kcthel.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Hillcgom, J. W. van Ree té
Barendrocht en K. Groen'te Nieuw poort.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen: Te Mcliskerke, J. D. Barth
ie Vierdingen.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
De Classis Barendrccht der Geref. Kerk' n
voldeed in haar vergadering van 4 Sopt. j.l.
aan het verzoek van den lieer J. D. \an
Glnhoven, Theol. cand., tot verlenging van
het recht om in do Geref. Kerken te propo-
neeren, overeenkomstig het besluit van de
Gen. Synode van 1927. Dc heer Van Ginho
ven kan thans een beroep van een der Kin
ken aanvaarden. Zijn adres is Punt O 216,
Middelburg.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Cand. G. Brouwer te Vloardtngcn
hoopt Zondag 6 October a.s. intrede te doen
als predikant der Geref. Kerk. te Echten
(Fr.), na bevestiging door Ds. D. B. Hagen
beek, van Vlaardingen,
Cand. W. E. M. LI o e k z e m a, van Gro
ningen, weivl Zondag jl. bevestigd als pre-
idikant der Nod. Herv. Gemeente van i'ae-
sens en Moddergat door zijn oom, Ds. J. A.
Hoekzoma, van Hilversum, die tot tekst
had Hand. 1 8 midden: „Gij zult Mijn ge
tuigen zijn". Aan de handoplegging nam
deel Ds. YV. A. II. Nelck, van Nes en Wie-
rum, waarna de zegenbede van Psalm 134
3 werd toegezongen. Des middags deed de
nieuwe leeraar intrede met een predikatie
over Jolt. 1 29b: „Zie het Lam Gods, dat
de zonde der wereld wegneemt". In deze
predikatie wees Ds. Hoekzema op het Lam
Gods: 1 als het behoud van den mcnsch, en
2 als inhoud der Evangelieprediking. Daar
na volgden toespraken van den consul on t
Ds. Nelck; van Ds. G. van Dijk Pzn., van
Anjum, als praetor van den Ring Mestla-
wier; en van cand. H. Bocrsma, van Eng-
wiersum, beroepen predikant te Schoone-
beek, namens de Groninger theologen en
studievrienden. Mede aanwezig waren Ds.
Chr. Broekhuizen, van Oostrum; Ds. K.
Kloosterman, van Hantum; en Ds. A. Loot-
sma, van Saaxum. Door Ds. Hoekzema wer
den onderscheiden toespraken gehouden. In
beide diensten was liet kerkgebouw overvol.
Ds. H. C. J. II o og end ij k hoopt Zon
dag 20 October a.s. afscheid te nemen van de
Ned. Herv. Gemeente te Kats (Z.) en Zondag
27 October d.a.v. intrede te doen te Sittarcf.
Als bevestiger zal optreden Ds. G. A. Barger,
van Hees.
Ds. W. de Kam te Zoutelande, die het
beroep naar De Lier aannam, zal D. V. Zon
dag 27 October des namiddags afscheid nt-
men te Zoutelande en Zondag 3 Nov. d.a.v.
intrede doen hij de Ned. Herv. Gemeente te
De Lier, na bevestigd te zijn door Ds. C. W.
Bastiaanse to 't Woudt
Ds. P. D. Kuyper hoopt Zondag 6 Oc
tober a.s. afscheid te nemen van de Geref.
Kerk te Oud-Loosdreeht en Zondag 20 Octo
ber d.a.v. intrede te doen te Sassenheim, na
bevestiging door zijn vader, Ds. L. Kuyper,
van Kampen.
Ds. J. Langman, oud-lid der Tweede
Kamer, wonende te Voorburg, hoopt zijn in
trede te doen als predikant der Ned. Herv.
Gemeente te Wassenaar, Zondagmiddag 15
September a.s.
Cand. J. ter Sphegget, van Stomp-
wijk, deed Zondag j.l., na bevestigd te zijn
door Dr. J. G. Geelkerken, van .Amsterdam-
Zuid, zijn intrede als predikant der Geref.
Kerk in Hersteld Verband te Ilarkema-Op-
einde mot een predikatie over Lukas 19 15
Na afloop werd hij toegesproken door Dr. N.
D. van Leeuwen, van Leeuwarden, namens
de Classis; door oud. Nieuwenhuis, namens
den Kerkeraad; en door den heer Overdijk,
voorganger der Vrije Evang. Gemeente te
Houligehage. Toegezongen werd Ps. 134 3.
Onder de aanwezigen, die het kerkgebouw
geheel vulden, bevond zich ook Ds. C. Ver-
maat, van Baarn.
JUBILEA.
D r. P. W. J. van den Berg, pred. der
Ned. Herv. Gemeente te Njjeveen, heeft ter
gelegenheid van zijn zilveren ambtsfeest Zon
dag jl. een gedachtenisrede gehouden over
Psalm 103 8. Ouderling H. Mijnheer sprak
hem namens Kerkeraad en Gemeente hartelijk
toe.
D s. J. B o o y, pred. der Ned. Herv. Gem.
te Capelle o. d. IJssel, viert heden zijn zilve
ren ambtsjubileum, Joseph Booy werd 1 Juli
1878 te Woerden geboren en studeerde te
Utrecht. De jubilaris werkte achtereenvolgens
te Goudswaard, Puttershoek, Leimuiden, Vrie-
zenveen, De Lier en sinds het voorjaar van
1929 in zijn tegenwoordige Gemeente. Gedu
rende zijn verblijf te Puttershoek was Ds.
Booy enkele jaren voorzitter en lid van het
Classicaal Bestuur van Dordrecht. Daar riep
hij mede de Chr. H.B.School in het leven, die
hij als voorzitter en later als leeraar in de
Chr. religie enkele jaren diende. Door vertrek
naar Leimuiden moest Ds. Booy zijn functie
neerleggen.
De jubilaris hoopt a.s. Zondag een gedach
tenisrede te houden.
D s. Joh. K ijne, Ned. Herv. predikant
te Wageningen, heeft, in verband met zijn 25-
jarige ambtsbediening Zondag jl. "voor zijn
Gemeente een gedachtenisrede gehouden over
Genesis 31 13. De Gemeente zong hem Psalm
134 3 toe.
D s. LI. M u 1 d e r, pred. der Geref. Kerk
van Amsterdam, die 31 Juli zijn 25-jarige
ambtsbediening mocht herdenken, ver'eende,
waar de huldiging deze week plaats heeft, gici
teren receptie op de middag- en avonduren,
waarvan een zeer druk gebruik gemaakt werd.
Des middags kwamen al de ambtgenooten ter
plaatse, bij welke gelegenheid Dr. B. Wiel'enga
als nestor een toespraak hield.
Ds. G. DOEKES. t
Gisternamiddag te half vijf is te Voorscho
ten, waar hij de laatste jaren woonde, 55 jaar
oud, overleden Ds. G. Doekcs, emeritus-pre
dikant der Geref. Kerk van Nieuwdorp (Z.).
Ds. Doekcs werd 9 Dec. 1873 geboren en
studeerde aan de Theologische School te
lu mpen, wel e onderwijsinrichting hij een
hij nadere liefde toedroeg. Op 30 Januari
1898 deed hij zijn intrede als predikant te,
llcemse, waar hij 9 jaren met groote nauw
gezetheid arbeidde. Op dezelfde wijze diendt
hij in het ambt te Nieuwdorp (Z.), waar hij
van 17 Maart 1907 af tot den ingang van zijn
emeritaat op 9 Aug. 1925, gestaan heeft. On
gezondheidsredenen moest Ds. Doekes eme
riiaat aanvragen.
De overledene gaf ware bediening d«
Woords. l>ij kende dc Schriften, was ca
streng Schriftuurlijk prediker cn gaf 1 li'
van groote dogmatische kennis cn een h<-
dcr oordeel. Op een prijsvraag van (le Vc-
coniging val Predikanten in dc Geref Kr-
Icen gaf hij een verhandeling over Romoinn
9, die een eervolle vermelding verwierf.
Voorts verschenen van zijn hand nog n-
kcle geschriften: „Het ambt der gclcovige
„Het Kerkelijk Doctorenambt" cn de buncis
overdenkingen: „liet Gebed", „Die onsJit
zoo grooten nood verlost heeft", „O, fae
groot is uw goed" en „Mirre, Aloë en fts-
sio", terwijl Lij in do brnchuronreeks j)ns
Arsenaal" een nummer schreef over „D(An-
inomianen".
Jarenlang was hij redacteur van het fek-
blacï „De Wachter", .waarin hij on.dafh.ei-
den mated het pleidooi gevoerd heefjvoor
de verleening van het doctoraat -.oh de
Kamper School. Ook heeft hij zijn rricjwer-
king verleend aan de „Zecmvsche Korbnde
cn het „Gereformeerd TheologiscljjTijd
schrift". Met Ds. J. C. Riilltnann waj:j '-c-
dacteui* van het „Jaarboek ten dioriit van
de Geref. Kerken in Nederland".
KERKGEBOUWEN.
Te B r u n ss u ni R u in pen (bij ïlforien.
L.) is Zondagmiddag een godsdienst 'Luing
gehouden ter gelegenheid van de ingebruik
neming der vergroote en verfraaide Herv.
Kerk. Het kerkgebouw mooi met asters
versierd, was geheel door belangstellenden
bezet M
Dr. Wieten sprak over Joh. 10 22 en 23
In zijn wijdingswoord had hij gelegenheid
om waardeerend te getuigen van dc mild
heid van de directie der Staatsmijnen, die
dc kosten der vernieuwing vóór haar reke
ning had genomen.
Ds. W. Bax (Maastricht), praesesvan het
Classicaal Bestuur, en Ds. W. J.Kan, (Tree-
beek) hebben een gclukwensch gebracht
aan de feestvierende gemeente en fiaar pre
dikant. Deze heeft nadien een brief voorge
lezen van Dr. G. J. Weyland, den president
der Synode, en een van Dr. C. F. M. Deelc-
rnan, lid van het Provinciaal Kerkbestuur
van Noord-Brabant met Limburg, die beiden
van hun belangstelling deden blijken, in de
ze jeugdige mijngemeente. wier kerk (in
haar eersten vorm) vóór tien jaren,, mede
door de mijndircctic, werd gebouwd. Een
geoefend koor luisterde dc plechtigheid op.
EVANGELISATIE.
De Elisabeth-Bode, De bekende
heer A. Mijnhardt te Zeist heeft na het over
lijden zijner echtgcnoote, Mevr. J. E. H.
MijnhardtKeiler, een maandblad opgericht
onder den naam „De Elisabeth-Bode met
het doel: „den arbeid zijner overleden echt-
genootc voort te zetten, wier grootste geluk
het was den klank van het haar dierbaar
Evangelie ook anderen te doen hooren".
Tot op heden (er zijn nu rijf nummers
verschenen) werd dat tijdschrift bijna uit
sluitend gratis toegezonden aan 3000 perso
nen of gezinnen, in hoofdzaak zieken, afge-
dwaalden, armen enz.
Uitgaande van de grondgedachte dat het
beste daarvoor nauwelijks goed genoeg is,
heeft de heer M. er alles op gezet om van
zijn blad iets superieurs t" maken.
Het wordt gedrukt op rwaar kunstdruk
papier. Elk nummer bevat inclusief het om
slag 24 pagina's groot formaat. Redacteur is
Dr. Ph. A. Lansberg te Zeist, die bijgestaan
worclt door een groote staf Van medewer
kers, waarvan we noemen: A. van Hoogstra
ten—Schoch, Ds. R. E. van Arkel, V. Witte
Eechout, Dr. J. H. Gunning J.Hzn., Joh.
Breevoort, J. M. Westerbrink—Wlrtz, L. E.
J. Hollander, Ds. J. A. Tnzelaar, C. Brons
veld, O. A. de Ridder, J. Claus, Dr. C Tnze
laar, Ds. P. Nomcs.
We vernemen nu, dal de heer Mijnhardt,
die zelf zal blijven voortgaan de bovenge
noemde 3000 exemplaren te verspreiden, bin
nenkort een verzoek zal richten tot geheel
Christelijk Nederland om den arbeid zooveel
mogelijk gelegenheid lot uitbreiding te ge
ven. Aan den eenen kant door persoonlijk
een abonnement te nemen. De winst die
daarop gemaakt wordt zal dan de gratis
verspreiding ton goede komen. Aan den an
deren kant door het voorbeeld van den stich
ter te volgen cn, zij het dan geen 3000, dan
toch één of meer abonnementen aan andere
adressen to doen verzenden en zelf te be
kostigen.
Belangstellenden verwijlen we naar het
I-Ioofd-córrespondentSthap der „Elisabcth-
iBode", Postbus 10, Baan.
Weerbericht.
laroinetemtand.
Hoogste Stand 770.3 te Dresden en Ham*
burg.
Laagste Stand 74S.5 te Akureyri,
Verwachting van het Koninklijk Meteoro
logisch Instituut ie De Bilt:
Zwakke tot matige Oostelijke tot Zuidelijk©
wind, meest licht bewolkt, droog, behoudens
later geringe kans op onweer, weinig veran
dering in temperatuur.
FIETSERS LICHT OP»
Van 12—13 Sept. van 7.51 nam. tot 5.59 vm.
ZENDING.
De Rotteoxlamsche Vereeniging tot be
vordering der Zendingszaak houdt 23 Sep
tember a.s. haar 77ste jaarlijksche verga
dering te Rotterdam, waar do oud-Mdndster
Dr. J. Th. de Visser een rede zal houden.
De Ned. Zendingsvereenigimg houdt 16
October a.s. haar najaarsvergadering te Rot
terdam.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Dr. I. H. Gosscs, Rector-magni ficus te Grcn
nhgen, zal op 16 September 1929, des namid-
dlgs te twee uur precies, in de aula der Uni-
vositeit een redo uitspreken en verslag ge-
Vfn van de lotgevallen der Universiteit in
het afgeloopen studiejaar, om daarna zijn
vaardigheid over te dragen aan Dr. W. J.
Jaldcr, voor het studiejaar 1929—1930.
PROF. DR. F. L. R. SASSEN.
Dr. F. L. R. Sassen, nieuwbenoemd hoogr
Leraar aan de R.-K. universiteit te Nijme
gen, die 13 Aug. 1894 te Nijmegen is geboren
cn sedert begin September to Holduc de Fi
losofie doceert, studeerde aanvankelijk aan
het Gymnasium der paters Jezuieten te Nij
megen. In 1912 deed hij eindexamen. Datzelf
de jaar begon hij zijn studies aan de Uni
versiteit te Freiburg (Zwitserland) en in 1915
promoveerde hij tot Doctor in de Filosofiè
op proefschrift: „De theoria cognitionis PIo-
tini". In Sept. 1915 ging Dr. Sassen voor
priester studeCren aan het grootseminarie te
Roerm md. Begin April 1919 w.rd h"m door
mgr. Schrijnen de priesterwijding toege
diend. Dr. Sassen verleende medewerking
aan verschillende tij I schrift en, als „De Ka
tholiek", „Dc Beiaard", „Museum", Stuaia
Ca h lica", „Boekzaal" enz.; tot vorige jaar
verschenen van zijn hand: „Geschiedenis
van de wijsbegeerte der Grieken en Romei
nen" en „Geschiedenis der patristische mid-
deleeuwsche wijsbegeerte".
CHR. LYCEUM TE ALMELO.
De nieuwe cursus is Dinsdag aangevangen
met 28 leerlingen in klasse 1, 21 klasse 2, 19
klasse 3 H. B. S., 11 klasse 4 II. B. S., 7 klas
se 6 H. B. S., 11 klasse 3 Gymn., 6 klasse 5
Gynrn., totaal 86 leerl. vcor afd. H. B. S. ej»
-o vooi ue Gymn.-afdeeling.
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN
Wie ringen, Justing, ond. te Alpheu
a...1. Lijn.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
West-IJ so lm on de (hoofd K. Mulder).
II. Alniekindcrs te Axel, Mede op tweetal
stond J. de Ridder to Zevenbergen.
Ten Post, B. J. Saninga, aldaar. Als kW,
met akte.
's-Gravenzande (Herv. School), J. A.
G. vuil Oosten te Delft.
Schipluiden, mej. C M. dc Knegi l«
Drift.
Brcedevoort, mej. G. W. Mculcnbrug
e Doesburg.
VEREEN. VAN CHR. ONDERWIJZERS.
Opgericht is een afdccling „De Betuwe*
van de Verecniging van Chr. Onderwijzers
i Onderwijzeressen in Nederland en de
j erzeesche Bezittingen.
ONDERWIJZERS IN ZUID AFRIKA.
Er wordt wel eens getwijfeld, aldus schrijft
„Neerlaudia", of er nog plaats is in Zuid-
Afrika voor onderwijzers van overzee. Vrij
kort vóór zijn on verwachten dood heeft de
heer W. J. Yiljoen, Directeur van Onderwijs,
zich daarover uitgelaten in het Congres der
S.A.T.A. (S.A. Teachers Association, Ondcr-
wijzersvcrecniging) te Uitenhage.
Na dc onderwijzers tot eendracht te heb
ben aangespoord, verklaarde hij, in de leus
„Suid-Afrika eerste" te geloovcn, maar niet
to kunnen meegaan met de leus „Suid-Afri
ka alleen". Reeds alleen do geestelijke zorg
voor de niet-blanken, waarvan men omringd
is, verplicht tot het kiezen van de beste
krachten, waar ook te krijgen.
„Die beste brein is nie te goed vir Suid-
Afrika nie", zei Dr. Viljoen, „en ons moet dit
vorkrij waar ons kan. Die verlede het ons
die voordeel gcleer van na oorsee te gaan.
Wat 'n skat is ons nie aan Skotland, Hol
land, Duitsland en die Verenigde State ver-
skuldig niel Die heel mooi om te praat van
„Afrika vir di Afrikaners", en hy sou die
voorkeur aan 'n S. Afrikaner gee, as alle
dinge gelyk is, veral as hy ondervinding het,
maar hy sou nie andere uitsluit nie."
„Elc voel dit diep", zei spr. nog, „dat ons
niet verhinder behoort te word om onder-
wyzers van oorsee na mate ons vereiste te
verkry. Ons sal almal des te heter vir 'n
bietjie infusie van brein wees."
EXAMENS.
EXAMENS DELTSTOFKUNDt,.
Dc mondelinge examens voor de akte M. O. Is
Delfstof-, Aard-, Plant- en Dierkunde (akte K
4). worden dit Jaar afgenomen te:
Utrecht (Bot. Lab.): 30 September, 1 «n t
October .telkens van 10 tot 11 uur en van 14
tot 15 uur;
Amsterdam (Bot. Lab.): 18. 19. 20 Novem
ber. telkens van tot 12 uur cn van 13 tot 16
uur; 25 2G 27 November, telkens van 9 tot II
uur en van 13 tot 15 *ur.
Lelden (Zotit Lab.): 2, 3. 4 December, tel
kens van D tot 11 uur en van 13 tot 15 uur; 9,
10, 11 December, telkens van 9 tot 10 uur, vü.n
II tot 12 uur, van 13 tot 14 uur en van 15 tot
16 uur.
EXAMENS-LAND EN TUINBOUW.
Deze examens zön geëindigd. Voor Landbouw
kunde hadden zich aangemeld 108 candidaten.
Hiervan slangden 56. werden 33 afgewezen, trok
ken zich 16 terug en kwamen 3 niet op. Het aan
tal candidaten voor Duinbouwkunde was 70. van
wie 40 slaagden. 16 werden afgewezen, 3 zich
terugtrokken en 5 niet opkwamen.
EXAMENS-VRIJE EN ORDEOEFENINGEN.
Amsterdnm. Gcëx. 8 cand.. geul. de da
mes: G. T. G. Brunlngs, Rotterdam: L. A 3.
Crone, Utrecht; Th. F. Fikendal, Apeldoorn; cn
do hoeren: J. G. v. d. Knaap. Rotterdam; S.
Bark. Hilversum; C. A. de Boer, Bovenkerk
Don Haag. Geëx. 8 ennd.. gesi. de dames:
A. J. van der Valk en K. Recourt, beiden Rot
terdam.
EXAMENS-STUURMAN.
Den Hang, 10 Sept. Gesl. voor 2c stuurman
gr. stoomvaart, de hoeren S van Hrplrren, J.
Verkruisen, E. v. tl. Veen, H, C, Hooghoudt
