DE ONTWIKKELING
VAN ROTTERDAM
HET GLAS ALS
BOUWMATERIAAL
GELDEN beschikbaar
ItegelhandelI
BOUWBLAD No. 14, PAO. 3 MAANDAG 9 SEPTEMBER 1929
TE KOOP: ROTTERDAM
Hl 2 met groote voor
in en achtertuinen aan de Moflaan 67-69.
Oppervlakte per pand 550 M2.
IHH Zie geïllustreerde bespreking in dit blad van 12 Augustus 192),
P. DE RUYTER Zn. - hU^Mll 1(1.01533-562/1
MOOI BUITEN WONEN
Terbregsche Weg te Hillegersberg g
TE KOOP onder architectuur gebouwde g
Buitenhuizen. Prijs f 8000.—.
Inlichtingen bij P.C.D. MELIS, Rusthoflaan 18, Rotterdam
lIllBlIlMlilBll
III.
Een overzicht van de voornaamste stra
tenplannen door particuliere ondernemers
uitgevoerd in de jaren 18831900 laten we
hieronder volgen:
lil dit eerste jaar kwamen tot' stand de
Diergaardelaan ,met gedeelten van den
Stationsweg ^Kruisstraat, Ammanstraat en
Helmersst.raat. De hoofdweg daarvan, de
Dicrgaardelaan, moest dienen als nieuwe
toegang tot de Diergaarde. Opmerkelijk
is het, dat de Kruisstraat, bestemd om de
verbinding mat een nieuwe stad te onder
houden, in de richting van het Stationsplein
op 15 M. is ontworpen en in de andere
richting slechts op 11 M. De onvoldoende
diepte van het bouwterrein aan deze straat
is verder oorzaak, dat slechte woningtoestan
don werden geschapen en bestendigd. Vooral
het achterliggende Binnenhof toont een
verzameling van willekeurig neergeworpen
woninggroepen.
De uitvoering van dit stratenplan bevor
derde tevens tie verbetering van de Kruis
kade, waarvan in 1884 over een lengte van
250 M. de onooglijke sloot aan de Zuidzijde
gedempt werd, waardoor de bruggetjes en
vlonders verdwenen, die daar nog altijd
toegang tot de huizen en lanen verleenden
In 1885. werd de Bokelstraat ontworpen
die het eindpunt van de doodloopende
Faampoortstraat zoü verbinden met de
Schiekade O.Z. De straat werd bebouwd met
werkmanswoningen, meere-ndeels in dub
bele panden met twee verdiepingen.
De terreinen in het plan tussc'nen den
Goudscherljweg Z.Z. door Hooge-boezem en
Vlietkade, werden in 1887 onder handen ge
nomen. De bebouwing bestaat geheel uit
arbeiderswoningen, in perceelen die voor
een belangrijk deel slechts één verdieping
hebben, aan straten van 12 M. breedte.
De plannen omvattende het terrein tus-
sclicn de Noordsingel-wetering, Bergweg,
Hofdijk en Schoterboschstraat, een gedeelte
van de Zomerhofstraat en verder de ge-
hecle van der Duijnstraat (18S9) moeten
beschouwd worden als het begin der groote
stadsuitbreiding door particuliere in overleg
met de Gemeente. Met uitzondering van do
Noordsingel, waar een middenstandsbebou
wing kwam, namen de straten in cleze plan
nen voorkomende, uitsluitend werkmans
woningen op in. perceelen met twee ver
diepingen, waardoor vele z.g. „dubbele
panden"
Door de uitvoering van het plan begrensd
door de Nieuwe Plantage, Oostzecdijk en
Oudedijk, verdwenen in 1895-tal van ty
pische buitenwijken. Het plan liet echter.
ongerept de buitengewoon slechte bcbou-
wing tussc'nen de Slaakkade O.Z. en de.
..beruchte Zwanensloot. De plaatselijke toe
stand verergerde ontegenzeggelijk, nu de
nieuwe straten: Schouten straat en Oost-
einde, aanzienlijk hooger kwamen te liggen
Met uitzondering van den aanbouw langs
Oudedijk, Oostzeedijk en Plantagoweg, be
staat die geheel uit arbeiderswoningen, ten
deele in perceelen met slechts één verdie
ping.
Het open vak tusschen de Bloemkweekers
laan en de Gouvernestraat, werd in 1892
gevuld door het aanleggen van Gaffel- en
St. Mariastraat. Uit dit plan blijkt, dat de
toenmalige directeur van Gemeentewerken
De Jongh, losliet het denkbeeld van Rose
om de Van Oldenbamevcltstraat en de
Aert van Nesstraat in westelijke richting
door te trekken. Zonder zware offers was
toen nog verlenging mogelijk geweest. Op
dit terrein vindt men een aanbal dubbele
panden met één verdieping en verder hui
zen met twee verdiepingen, d.w.z. drie
woningen.
Het sehoon dat te loor ging door het m
de jaren 1900—1902 opofferen van den
mooisten buitenweg in den omtrek van
Rotterdam is onherstelbaar. We bedoelen
de buitenplaats Jericho, die moest verdwij
nen door den aanleg van de Jerichoalan,
le en 2e Jerichostraat. Taxistraat en Wil-
deveenstraat. En toch had deze mot eenige
goeden wil gespaard kunnen worden, door
het verkeer te leiden langs een hreeden
diagonale weg, ter vervanging van de Lust
hofstraat. Men dacht het verlies nu te kun
nen vergoeden door den aanleg van een
wandeling langs den Plas.
- Toen het plan omvattende de Saftleven-
■atraat, de le. 'Volmarijnstraat en gedeelten
van den N. Binnenweg, den 's-Gr-avendijkwal
de Mothenesserlaan en de Clae/s de Vriese-
laan. met de betrokken maatschappijen in
1893 beklonken was, kon De Jongh inderdaad
spreken van een overwinning. Immers, daar
mede kwamen vast te liggen de hoofdwegen
van zijn project voor den Coolpoldcr: de 40
M. breede Ceintuurweg, 's-Gravéndijlcwal en
de eveneens 40 M. breede Mathenesserlaan,
deze laatste als de hoofdader van de breed
opgezette wijk in het nieuwe Westen, waar
in de ontwerper zich van Groot-Rotterdam
ook monumentale gebouwen als raadhuis, ar
chief, museum gedacht had. Zoo ziet men
hoe vele malen een en hetzelfde plan uitge
dacht wordt.
Door de uitvoering van het plan Spiegel-
nisserkade, Koepelstraat, van Galenstraat en
Haverlandstraat verdween in 1894 een der
laatste en meest typische laantoestanden: de
Wafeïlaan met enkele nog overgebleven koe
pels en buitenhuizen, waarachter een kamp
weiland.
I-Ioe in vroeger tijd de gr werd volge-
pool, illustrèercn uitnemend ci nog bestaan
de huizenblokken welke aan dit plan gren
zen ey door een reeks van overbouwde
doorgangen uitkomen aan den Goudschen-
rijweg 155.
Een beschouwing van het 1896 gereed ge
komen plan Wiekstraat, Vletstraat en Snel-
lemansdwarsstraat en de daarbij aansluiten
de plannen geeft een juist inzicht in het
legkaartachtigc der uitbreiding van het
noordelijk stadsdeel, tot stand gekomen door
het achtereenvolgens in exploitatie brengen
van grillig gevormde perceelen land, in han
den van verschillende eigenaren die niet
altijd dezelfde belangen hadden.
llet plan Pijnackerplein, dateerende van
1897, betreft het meest omvangrijke stra
tenplan in het noordelijk stadsgedeelte,
tusschen Bergweg, Gerard Scholtenstraat
en het Geldelooze pad. Alleen aan het plein
en aan den Bergweg zijn middenstands-
woningen gebouwd; overigens bestaat de
bebouwing uit werkmanswoningen.
De reeks van grondexploitaties voor ar
beiderswoningbouw in den Kralingschen
Voorpolder opent in 1897 het plan van het
terrein der voormalige buitenplaats het
Paradijs, waarmede tevens de transforma
tie van den Ouden Dijk werd ingeluid, toen
een der mooiste buitenwijken van Rotter
dam; ook liet Oosten moest meer intensief
dienstbaar worden gemaakt aan de huis
vesting der staag groeiende arbeidersbe
volking.
In de jaren 1898—1900 werd het geheele
(errein tusschen Bergweg en Rotte tot aan
de grens van Hillegersberg in exploitatie
gebracht. De legkaart was af. De bebouwing
sloot niet dan gebrekkig aan bij wat de
limiet, op Ilillegersbergsch territor, ge
bouwd was. Het geheele kwartier bevat zoo
goed als uitsluitend arbeiderswoningen,
veelal in perceelen met èèn verdieping, dus
met twee woningen, aan straten van 10—
12 meter breedte
In dezelfde jaren kwamen de gronden
aan den Linkeroever in exploitatie. De
gekoesterde verwachtingen bleven echter
onvervuld. Wel schiep de gemeente bouw
terrein, maar deed niets om het leven der
bewoners, stoffelijk en geestelijk, ook maar
dragelijk te maken, om niet te spreken van
te veraangenamen; zelfs in het verkeer
met den anderen oever werd nauwelijks
vóórzien.. Wie aan de overzijde van de ri
vier ging wonen deed dit min of' meer ge
dwongen en eerst de 20e eeuw zou den
grooten toeloop naar den Linkeroever
brengen, onder den drang van scherpen
woningnood.
Een uitgestrekt stratencomplex tusschen
den Oudedijk en de Lusthofstraat (1899,
levert een voorbeeld wat het gevolg is, als
te veel rekening wordt gehouden met be
staande toestanden; men heeft willen ont
zien wat daar reeds gebouwd was.
TEGELS IN HET INTERIEUR
Het is nog niet zoo lang geleden daf de
tegel voor ihet eerst werd gebruikt om de
manneren schoorsteen-omranding te ver
vangen. De „waardigheid" van zóo'n zwart
(dikwijls ook nog imitatie) marmeren dek
en belegstuk om de meestal ook zwarte
heard werd in twijfel getrokken toen een
frissohere geest door de wereld ging. Tege^
Ifjk met de imitatie-ebben zwarte gravure-
lijsten en diverse andere heiligheden van
het vorige geslacht, werd het marmer opge
ruimd en vervangen door een meer leven
dig materiaal. Tegels pasten wonderwel in
het nieuwe kleine moderne huis, zij waren
te metselen in velerlei vórmen, brachten
mogelijkheden om van de schoorsteen iets'
„te maken": nissen, spiegelomlijstingen,
aardige voor- en terugsprongetjes naast het
moderne haardje; ook bij hoekschoorstee-
nen hadden tegels het voordeel van minder
stijf ie zijn dan het vroeger algemeen aan
gebrachte marmer. De hall's in de nieuwe
huizen werden te klein voor plavuizen, zoo
dat vloertegels graag genomen werden, in
derdaad waren ze beter van verhouding
in die omgeving. Architecten en interieur-
kunstenaars gingen met het nieuwe mate
riaal spelen, zochten steeds andere groe
peeringen en hadden een kinderlijk plezier
om fantastische bouwwerkjes er mee sa
men te stellen.
We willen in de komende weken de
nieuwe mogelijkheden van hetgeen met te
gelmateriaal tot stand kauworden gebracht
in eenige geïllustreerde artikelen aan
toon en!
GOEDE GR0NDP0LITIEK
Eon polimiek is gevoerd tusschen het
„Vaderland" en hot „Haagsche Volk" be
treffende het Gemeentelijk Grondbedrijf.
Het S. D.-blad vereenzelvigt afzet van grond
met erfpacht, het lib. blad daarentegen ver
staat onder afzet behalve erfpacht oók ver
koop.
Ziedaar het principieele verschil. De S.
D. zweren bij het erfpachtdogma eal het
Vad. wil van dit dogma niet weten.
En o.i. terecht! Een goede grondpolitiek.
zorgt, dat een gemeente zich tijdig in het
bezit van de daarvoor in aanmerking ko
mende gronden stelt. Maar als die grond
zijn bestemming bereikt heeft, dan moet
behoorlijk gelegenheid worden geboden tot
verkoop van den grond, welken de gemeëöë
te noodig heeft niet voor eigen behoefte
en voor eventueele eigen behoefte d.w.z.
dit eventueel reëel genomen en niet zóó rek-
baar, dat het ook de zuinigheid omvat
En zeker verkoop van grond in de bin
nenstad, welke nimmer meer voor.open-,
bare doeleinden zal worden gebezigd
tnenschelijkerwijzo gesproken.
Een goede grondpolitiek stélt ook voorop
dal de gemeente niet tracht misbruik vow
cenig haar wettelijk toegekend recht te
maken.
Van een stelselmatig ageeren tegen hét
Grondbedrijf behoeft geen sprake te zijrf.
Wèl tegen een grondbedrijf, dat door het
erfpachtsdogma is gedenatureerd tot een
soc.-dem. Grondbedrijf. De voorstanders
daaraan zullen ons steeds als tegenstanders
op hun weg vinden.
Laat men buiten beschouwing de schep
pende kracht van Abbe, Schott en Zeisz,
wier arbeid zich hoofdzakelijk richtte op de
volmaking voor bepaalde doeleinden, dan
kan men do vraag opwerpen: „Waarom
heeft het glas, als cultuurfaktor van de
eerste soort, <de architectuur in den loop der
eeuwen zoo weinig of in 't geheel niet be-
iijvloed; waarom is het glas nog geen bouw
materiaal in den algemoenen zin van het
woord geworden; waarom bleef de toepas
sing van het glas in zoo nauwe banen be
grensd?
Daar, waar binnen het raam der archi
tectuur van 'een bouwwerk het glas naar
voren komt, heeft liet overwegend het ka
rakter van versiering en zal het in de mees
te gevallen in den vorm van glas in lood
met de architectuur in engeren zin samen
gaan. Als bouwmateriaal en daarmede als
bouwlid, is het glas t?t voor eenige tien
tallen jaren boven de toepassing als ge
woon vensterglas niet uitgekomen. Eerst
toen prof. Mohrmann in de tachtiger jaren
met zijn studie „o-ver de berekening der
idagverlichting van het interieur" uitkwam,
zich verder de geneesheeren, zooals prof.
1-Ierm. Cohn te Breslau, interesseerden en
verdienstelijk mankten voor de toetreding
van daglicht in schoollokalen, werd aan het
glas in bouwkringen meer algemeene aan
dacht geschonken echter ook slechts als
middel tot het doel. In ongeveer denzelfden
tijd valt vanwege de Amerikaansche re-
gcering uitgeschreven prijsvraag: „ter ver
betering van de daglichttoetreding in loka
liteiten boven en onder den grondslag". Het
gevolg was de uitvinding van een belich-
tingssystecm door middel van glazen pris
ma's, 'die spoedig met goed gevolg in de
practijk toepassing vond.
Deze uitvinding opende de mogelijkheid
om het glas in anderen vorm voor bijzon
dere doeleinden bij het bouwen te betrek
ken, daar, waar gewoon vensterglas faalde
of in 't geheel niet te gebruiken was. Daar
mee werd het glas nu in den engeren zin
van het woord materiaal tot bouwen ge
schikt, dat door de bouwmeesters deels
eigener beweging, deels noodgedwongen
werd gebruikt en met name daar, waar het
gold de natuurlijke lichtbron tot het bruik
baar maken van ruimten boven of beneden
den grondslag, tot het uiterste te benutten.
In den loop der jaren werd dit systeem
der lichtbreking en lichtverstrooiing verbe
terd en da belangstelling der architecten
verhoogd. En er werd zoowaar in de vol
gende tientallen jaren groote vooruitgang
door bijzondere speciale glasconstructies ge
maakt. Genoemd wordt slechts het tegen
vuur beètand zijnde glas, z.g. Electro-glas,
plastische glas-kristal-afdekkingen, glasdek
kingen, wanden en vensters in verband
met gewapend beton, enz.
Mocht daarmede het glas al in construc
tief en kunstzinnig opzicht, door aanzien en
vorm in de bouwbedrijven grootere belang
stelling en meerdere toepassing vinden, toch
bleef het als glasmatcriaal tot bepaald ge
bruik begrensd, zonder dat de architecten
zich met het materiaal vertrouwd maakten
OM UIT TE KNIPPEN
BAD SCHOONMAKEN. Vlekken op
een geëmailloerd bad ontstaan door
het klonten der zeep in hard wa
ter, wanneer men niet steeds nadat een
bad is genomen de kuip schoon wrijft. Om
deze vlekken te verwij deren moeten we een
in parafine-olie gedrenkten flanellen doek
in zout stoken en er flink de vlekken mee
wegschuren. Wrijf vervolgens eerst met
heet water en nog eens droog na. Gewoon
zout helpt ook dikwijls als de vlekken nog
niet te zeer zijn ingevreten. Anders een
klein beetje geest van zout
HOUTLUCHT UIT NIEUWE KASTEN
TE VERDRIJVEN. Om de lucht van nieuw
hout, die sommige menschen erg onaange
naam vinden te laten verdwijnen, wordt
wel eens versch gebrande koflie, die nog
rookt, of eenige dagen achtereen een kom
met zoete melk in de kast gezet. Daarna
laat men de kast open staan en smeert het
binnenwerk met politoer in. De poli-
toerreuk vervliegt snel.
BEHANGSEL REINIGEN. Behangselpa
pier is te reinigen en wel op de volgende
manier. „Neem vier kopjes bloem en een
half kopje gevuld mei restant jes zeep,
maak met heel weinig water er een stijve
deegachtige massa van, die in vier partjes
wordt verdeeld. Daarvan kneed men halle
tjes, die de reinigende werking in zich dra
gen. Door nl. met zulke toovernalletjes over
het behang te rollen gaat het vuil aan de
balletjes zilten. Als het balletje besmeurd
is héeït het zijn dienst gedaan en dient een
volgend balletje te worden gebruikt
LINOLEUM BOENEN. Bijenwas met ter
pentijn is uitmuntend, maar maakt den
vloer glad. Gelijke deelem lijnzaad en azijn
hieraan toegevoegd maken een mengsel
zónder dit nadeel.
of hun interesse er naar uitging.
Deze interesse ontstond eerst de laatste
jaren, toen enkele bouwmeesters het glas
bij het ontwerpen en uitvoeren hunner
bouwwerken als bewust bedoeld uitdruk
kend materiaal naar voren brachten eD
zelfs als sterkste uitdrukkingsmiddel in hun
architectuur bezigden. Daar werd het meer
dan middel ten doel, daar werd het glas-
bouw in den werkelijkcn zin.
Met al deze constructicwijzcn, waaraan
het glas ten grondslag lag, kon wel de lust
tot bouwen met glas worden opgewekt en
aan den glasbouw de weg worden gewezen,
die nieuwe mogelijkheden ontsluit. Voor de
hand liggend zou het zijn het glas van de
omhullende constructie vrij te maken, door
en in zichzelf als bouwmateriaal heerschend
te laten .werken. Dat .dit echter nog. niet ge
beurde, is minder Uè'wijten aan de mach
teloosheid van den scheppenden bouwkun
stenaar als aan het materiaal, het glas
zelve. Veel te weinig nog werd en wordt
aan het glasmateriaal door do architecten
aandacht geschonken.
Een oorzaak hiervan is, aldus P. Liese in
Zentr. bid. Bauverw., dat het materiaal af
schrikt, men ls huiverig voor het licht
breekbare, onbestemde, ongewiss* van het
materiaal. Wel trekt het geheimzinnige en
de glans den kunstenaar en zet hem tot ge
bruik als versieringsmateriaal aan, echter
niet tot vormgeving en opbouw der archi
tectuur.
Het moet mogelijk zijn, de ovengenoemde
bezwaarlijke eigenschappen, die de toepas
sing van glas in vele vormen in de archi
tectuur tegenwerken te verhinderen, te over
winnen en van de glasindusric is tc vorde
ren, aan het bouwbedrijf een goed bruikbaar
glasmateriaal te leveren. Glasfabrikanten
cn wetenschap kunnen samen het bouwglas
vinden, dat van meer algemeene beteekenis
bij het bouwen kan zijn. Het gaat er om hot
starre en tegelijk broze uit het materiaal te
nemen en in velerlei betrekking de toepas
singsmogelijkheid te verhoogen, zonder dat
daarbij het liehtbrekingsvormogon van 6las
wordt verontachtzaamd. De praktische toe
passing van zulk glas vraagt, naasi zekere
normale eigenschappen de mogelijkheid tot
spaarzaam en praktische bouwwijze. In den
glasbouw sluimeren ongekende mogelijkhe
den een nieuwe architectuur een
nieuw tijdperk een nieuwe kuituur.
Ie Hypotheken. Rente buizen
5 landerijen
Bouwcrsdieten - Financleoring -
Voorschotten.
B. SEVINGA Co.
Bssenburgstraat 71a - Tel. 385ÖB
ROTTERDAM
NAALDWIJK.
De gemeenteraad heeft met
7 tegen 6 stemmen besloten
tot aankoop van oen bouwter
rein aan den Geestweg voor
f 17.300.
In beginsel is besloten tot
den bouw van een nieuw ge
meentehuis en een crediet be
schikbaar gesteld om door
drie architecten, onder wie
prof. ir. M. G ran pré Molière,
hoogleemar aan de techni
sche hoogeschool te Delft,
plannen te laten ontwerpen
De mogelijkheid van restau
ratie van de gevels van het
oude, uit de zeventiende eeuw
dateerende raadhuis zal on
derzocht worden; het politie
bureau zal er waarschijnlijk
gevestigd worden.
De gemeenterekening over
1928, sluitende met een batig
saldo van f 64.677, werd goed
gekeurd.
Woninggids
VAN LEEUWEN Co.
Prins Mauritsplein 21
DEN HAAG. Tol. 55329
Vraagt aanbiedingen van
TE HUUR en TE KOOP
zijnde perceelen.
7.50 PER WECK
VOLGENS HUURT00PSYSTEEM
TE KOOP
PEW ÏSM
Vestibule, Trappcn-
Acacialaan. boven slaapkamers
Inlichtingen F. VAN MUFEU
Korte Hoogitr. 38, Rottor4am Tol. 17354
WINKELHUIZEN TE HUUR of TE KOOP
Van Zeggelenlaan, ruime winkels met woning. Gereed
gl einde 1929. Teekening, huur- of koopprijzen op aan-
s' vrage bij
MfiEAÜ .JAHEKBliRG". Thomsonlaan 51. DEK HAAS. Taïef. 35/06.
Rechter Rottekade
Hillegersberg
levert zeer eoneurreerend
Vuren-, Grenen-,
Dennenhout,
Sparren, enz.
Teleioon 41461 Vlugge bediening
□iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiuiiiiiiig
H. KOENE i
VOORBURG
KANTOOR: VRIJBURGSTR. 4. TEL. 78228
MAGAZIJNEN: Emplacement Ned. Spoorwegen ZZ
Groote voorraad van:
WITTE WANDTEGELS15X15 cM.
MAJOLICA WANDTEGELS15X15cM. ZZ
KUNSTGLAZUUR WANDTEGELS iedere nuanceering
ZZ PLAVUIZEN verschillende maten.
ZZ BASALTINETEGELS. - HANDVORMSTEENEN.
VRAAGT OFFERTE!
□lllllililillllllilllliillllllllllllllllllllllllÖ
TE KOOP BOSSES
HEERENHUIZEN a. d. Tomalen-
straat te Den Haag vanaf f7250.
Geen oploopende erfpacht.
Inlichtingen bij
J. A. GARNIER
Smitstr. 169, Den Haag, Tal. 34349
KYPCTHEtk AUG
N.V. HOUTHANDEL
E. J. VAN WEERELT A™.
ROTTERDAM
JENSIUSSTRAAT 5 - TEL. 43319
LINKER ROTTEKADE 36 - TEL. 50255
Wij zijn de eenige LOONZAGERIJ,
die Uw hout desgewenscht ook
„GESCHUURD" levert.
Undkuizenbouw TUSNSTADWUK ..SECBROEK"
Te koop onder architectuur gebouwde Landhuizen, ge
legen aan de Pauwenlaan en Omgeving te Den Haag.
Verkoopprijzen: TYPE A f 6400.- met garage.
TYPE B f 5950.-
TYPE C f 6450.- met garage.
Inlichtingen:
OLEANDERLAAN 39, DEN HAAG, TELEF. 33122,
alwaar op aanvrage gratis de geïllustreerde beschouwing van zijn landhuizen
in .De Bouwwereld In- en Extérieur", bijblad van deze courant, van
22 Juli j.L verkrijgbaar is.
HAARLEM.
W. stellen v%pr hen te machtigen
aan M. Nederkorn of zijn nader te
meesters of lastgevers, tegen den prijs van
15 per M2. in koop af te staan, perceelen
grond, gelegen aan de westzijde van de Kemp
straat groot pl.m. 237 M2., zulks met de be
stemming om op dien grond te bouwen twee
woonhuizen elk bestemd ter bewoning door
niet meer dan één gezin.
Ten behoeve van den aanleg van een
nieuwe algemeene- begraafplaats ten zuiden
van den Slaperdijk, stellen B. en W. voor
van de regenten van het St. Elisabeth Gast
huis perceelen grond te koopen, groot
11.10.72 H.A., voor 111.072.
SAMENSTELLING EN WERKKRING VAN DE
HiLLEGERSBERGSCHE SCHOONHEIDSCOMMISSIE
Van cle zijde van don Baad van Hillegers
berg, wordt thans aangedrongen op wijzi
ging der verordening, regelende de samen
stelling en werkkring van de schoonheids
commissie, voor zoover betroft de wijze van
samenstelling; inzonderheid wordt het ge
wenscht geacht, dat in de verordening wordt
geschrapt de bepaling, dat de leden der com
missie van Plaatselijke Werken en de Inge
nieur van Plaatselijke Werken en de Bedril
(thans hoofd van den tcchnischen dienst)
ambtshalve zitting hebben in de Schoon
heidscommissie. De bestaande band der
E EN STADSBEELD VAN NIEUW-ROTTERDAM
Eet Mathenesserplein te Rotterdam geeft een voorbeeld van groote-stade-arclutectuurIn den 'doorkijk ie kviienmruta tion Spangen,
Bovendien wordt het aan een vlotte af
handeling der aanhangige plannen bevorder
lijk geacht, wanneer de technisch hoofd
ambtenaar bij het bouw- en woningtoezicht,
die in het bijzonder belast is met het onder
zoeken van de aanvragen om bouwvergun
ning en de ingekomen plannen heeft te toet
sen aan de krachtens de Woningwet vastge
stelde verordeningen, voor zooveel gewenscht
de vergaderingen der Schoonheidscommissie
bijwoont
Indien dit verlangd wordt door de Com-
lissie of haren Voorzitter zal deze hoofd
ambtenaar in de vergadering moeten ver
schijnen. teneinde alle gewenschte inlichtin
gen te verstrekken betreffende de bouwplan
nen, welke ter beoordeeling aan de Commis
sie zijn voorgelegd
Het ligt verder in de bedoeling, dat ge
noemde ambtenaar met de bouwondernemers
voor zoover noodig, de besprekingen voert,
welke in verband met de gegeven bcoordee-
ling der Schoonheidscommissie vereischt zul
len zijn
Ten aanzien van ontwerpen van schoolge
bouw en andere door de gemeente uit te
voeren bouwwerken zal het hoofd van den
technischen dienst bij de behandeling in de
Commissie aanwezig dienen te zijn, terwijl
ontwerpen voor uitbreidingsplannen, verka
velingsplannen en straatprofielen door den
nieuw benoemden aesthctiseh adviseur der
gemeente zullen moeten worden toegelicht in
de Schoonheidscommissie.
Het komt B. en W. minder juist voor, dat
het hoofd van den technischen dienst als lid
dier commissie mede zou oordeelen en stem
men over eigen ontwerpen (plannen voor
sehoolbouw en andere door de gemeente op
te richten bouwwerken) of over ontwerpen
voor uitbreidingsplannen enz. van den
acsthetisch adviseur.
De overweging, die het wenschelijk maak
te, dat de adviseur bij zijne benoeming als
zoodanig bedankte als lid der Schoonheids
commissie, geldt evenzeer ten aanzien van
het hoofd van den technischen dienst.
In de door B. en 44'. voorgestelde verorde
ning moet art. 2 gelezen worden als volgt:
„Deze Commissie zal bestaan uit drie ar
chitecten van naam, gevestigd buiten de ge
meente Rotterdam en Hillegersberg.
De leden worden gekozen door den Baad
op voordracht van Burgemeester en 4\"et-
houders, welke twee of meer namen voor elk
der te vervullen plaatsen bevat.
Deze voordracht wordt opgemaakt uit een
drie leden van den Raad zitting hebben, opgave van architecten van naam, verstrekt
zoodat van die zijde inzonderheid de plannen |door het Hoofdbestuur van de Maatschappij
kunnen worden bezien en beoordeeld inct bevordering der Bouwkunst (Bond van
betrekking tot d? meer plaatselijke toestan- jNederlandsche Architecten),
den en dergelijke. De 4'oorzitter wordt door het College van
Reeds in hun voorstel van 18 Mei 1928 Burgemeesters en 44'ethoudcrs uit zijn mid-
hebben B. en 44'. gewezen op de onjuiste .den aangewezen en heeft raadgevende stom.
verhouding, welke gelegen is in het lidmaat-1 De gemeente-secretaris of een daartoe door
schap van het hoofd van den technisch n (Burgemeester en 44"ethouders aangewezen
dienst, die recht van stem heeft, terwijl do (ambtenaar wordt aan de Commissie als se-
Voorzitter-4Vethouder geen stem uitbrengt. Jcretaris toegevoegd."
fceide commissies, wat de bezetting aangaat,
zag men gaarne verbroken.
Van andere zijde werd bepleit, dat in de
Schoonheidscommissie alleen zitting zouden
hebben deskundige leden. Do daartoe aange
voerde overwegingen achten B. en \V. juist.
Het komt het College gewenscht voor, dat
in de wijze der samenstelling een waarborg
moet worden gezocht tegen het gevaar, dat
te eeniger tijd in de beoordeeling der Schoon
heidscommissio politieke of andere invloeden
zich geldend zouden maken. Slechts dan zal
elke twijfel aan de objectiviteit der Schoon
heidscommissie, wanneer die met betrekking
tot bepaalde beoordeelingen bij belangheb
bende bouwondernemers al mocht hebben
bestaan, in de toekomst uitgesloten zijn.
Bovendien eischt het beoordeelen van aest-
hetische waarden in de gevelarchitectuur
een groote mate van deskundigheid en erva
ring.
De leden der Commissie voor Openbare
44'erken behoeven niet persé de aesthetici
onder de raadsleden te zijn. Het College ont
gaat dan ook het nut of de wenschelijkheid,
dat raadsleden zitting hebben in de Schoon
heidscommissie, doch vooral, dat dit de leden
van de Commissie voor Openbare 4Verken
moeten zijn.
Bovendien worden de verschillende plan
nen toch ook reed tevoren in de Commissie
•oor Openbare 4Verken behandeld,
