DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1929 EERSTE BLAD PAG. 3
NEDERLANDSCHE JAARBEURS
NIEUWIGHEDEN OP RADÏOGEBIED
COMBINATIE VAN RADIO EN
GRAMOFOON
EEN VEILIGHEIDSTOESTEL
PHILIPS TER JAARBEURS
De radio-afdeeling ter Beurze neemt, zoo
als gewoonlijk, een zeer belangrijke plaats
in. De giroote firma's benutten de Jaarbeurs
om nieuwe modellen of nieuwe onderdeelen
te exposeeren.
Een combinatie
vinden we bij den stand der Ned. Seintoe-
stellen Fabriek (N. S. F.) te Hilversum. Zij
koint met de Aristofoon, een apparaat, dat
zoowel voor radio-ontvangst als voor electri-
sche weergave van gramofoonplaten is be
stemd en bij beide gevallen als versterker
optreedt. Voor samenkomsten dus bijzonder
geschikt.
Het ingebouwd ontvangtoestel is het be
kende type N. S. F. 4, waarin echter, in
plaats van de normale eindlamp, van een 20
Watt versterking gebruik wordt gemaakt. De
bediening is hetzelfde gebleven.
Wanneer men het bovendeksel oplicht,
•iet men een gramofoonmotor, welke elcc-
frisch wordt aangedreven, zoodat het aan
houdend opwinden vervalt en de plaat auto
matisch stilhoudt als het muziekstuk ten
einde is. Een voordeel van dezen motor is
ook. dat hij uiterst regelmatig loopt en te
vens regelbaar is. Een lampje vergemakke
lijkt het verwisselen van naalden en platen,
wanneer het apparaat in een donkeren hoek
van een kamer staat.
Rechts van de platensehijf ziet men den
knop voor overschakeling van grumofoon op
radio.
Door den 20 watt versterker, waarin spe
ciale filters zijn aangebracht, wordt in com
binatie met den eveneens ingebouwden elec-
tro-dynamischen luidspreker een muziek-
weergave verkregen van een zeldzamen
klankrijkdom, welke, zoo noodig, tot groote
Sterkte kan worden opgevoerd en steeds na
tuurgetrouw blijft. In den rechter zijwand
van de eikenhouten kast is een gelegenheid
voor het aansluiten van een tweeden elec-
Iro-dynamischen luidspreker aangebracht
De geluidsterkte van de gramofoonmuziek
wordt geregeld met een knop, welke rechts
naast het front van het ontvangtoestel is
aangebracht. Links bevindt zich de hoofd
schakelaar, waardoor het toestel geheel
spanningloos wordt; dit geschiedt ook door
het openen der deurtjes aan de zijkanten
der kast.
De lampen van den versterker zijn een
E 430 en verder tweemaal een E 415; voor
de 20 watt versterking wordt tweemaal een
T. B. 04/10 gebruikt. Wij treffen in het voe
dingsapparaat waardoor het geheel aan
een stopcontact van het lichtnet aansluit-
baar is hoven een 2504 en een 15G0 aan en
beneden een 328 cn 329.
De N. S. F. brengt ook een apparaat in
den handel, dat uitsluitend als gramofoon-
versterker dienst doet cn dan uiterlijk dit
verschil heeft met het bovenbeschreven type
dat het geen frontplaat van een ontvangtoe
stel vertoont.
Eon mooi toestel
brengt de firma Siemens cn Halske, afd. Te-
lefunken, filiaal Den Haag. Zij demonstreert
haar toestel Telefunken 40, een vier lamps
toestel voor directe aansluiting aan het
lichtnet. Dit vier lamps toestel bezit de ge
voeligheid van een vijf lamps toestel en
daardoor is vo!.V>ns de vervaardigstor het
anteimevraagstuk opgelost. Het toestel heeft
een automatische beveiliging omdat liet ope
nen van het toestel geschiedt door middel
van een sleutel. Bij het omdraaien van den
sleutel worden automatisch alle spanningen
uitgeschakeld. Aanraking van onder span
ningen staande deden is dus uitgesloten.
Zoolang het toestel geopend is, kan de sleu
tel niet omgedraaid worden, dus de span
ning niet worden ingeschakeld. Hot toestel
kan dus als een veiligheidstoestel worden
beschouwd. De Telefunken 40 hoeft een
schermroosterhoogfrequentlamp, detector met
terugkoppeling en een tweetraps laagfre-
quentweerstandsversterker. De omschake
ling op golflengte is niet aangegeven In
golflengte, daar deze toch gewijzigd worden,
doch in Kiloherz. De omschakeling op 4 golf
lcneteberciken geschiedt zonder hiaten zeer
gemakkelijk van 1500— 200 Kiloherz (200—
2000 Meter), men verkrijgt daardoor een zeer
gemakkelijke afstemming tengevolge van het
verder uit elkaar liggen van do afstemmin
gen der diverse stations op den afstemtroni-
mol. De selectiviteit is over het gehecle golf-
bereik even groot.
Verdere bijzonderheden geven we over dit
toestel niet, daar. we kunnen volstaan, dal
liet zoowel wat exterieur als interieur be
treft, er keurig uitziet.
Luidsprekers
zijn er ter Beurze in overvloed. De firma II.
W. K. de Brey Co. tc Den ITaag demon
streert nieuwe Farrand Inductor Dynamic
Nieuwe Crystalphone luidspreker met 4-po-
lig. mari'ieetsytecm en nieuwe modellen mo
toren. voor electrische weergave van gramo
foonmuziek.
De N. V. Handelsmaatschappij „E x m a
to Amsterdam komt met een Vijf lamps ont
vanger „Nora" met luidspreker gecombi
neerd, een drielamps ontvanger „Nora" voor
wisselstroom, een drielamps krachtverster
ker „Nora" voor wissel- cn gelijkstroom, een
elcctr. gramofoon weergever „Nora", zeven-
lamps krachtversterker „Nora" voor wissel
stroom, „Nora" plaatspannings-apparaat
voor wisselstroom, luidspreker „Nora-Astra
Luidspreker „Nora-Dynamik", „Nora-Dyna-
mi k-Chassis", Gramofoon-radiokast „Nora-
cord".
Radiofabriek cn Ing. Bureau Van der
Heem Bloemsma, Den TIaag, laat
zien een Radio- en gramofoonversterker vol
gens een nieuw principe gefabriceerd. De
versterker kan achter hestaande radiotoe
stellen worden aangebracht. Zij toont verder
twee nieuwe modellen 3- en 4-lamps radio
toestellen, een drietal gecombineerde gramo
foon- en radiotoestellen, t. w. een tafelmodel,
ven staand model voor de huiskamer en een
grooter model voor gebruik in café s.
Dc firma Jos. Nieman tc Rotterdam
komt voor den dag met een gecombineerd
Lissen radio-gramofoon toestel met inge
bouwde electro-dvnamische luidspreker, ge
heel werkend op het lichtnet, terwijl bijzon
dere aandacht besteed is aan het sclectivi-
teits probleem en een complete serie Lissen
radiolampen volgens een nieuw door Lissen
ontworpen procédé.
Wat Philips brengt.
In aansluiting aan deze mededeelingen
over de radio-afdeelingen volge een heschrij
ving van den stan'd der firma Philips. Het
spreekt vanzelf, dat dit wcreldbedrijf apart
voor den dag komt. De reclamc-afdeeling de
zer firma bezit het geheim om bij elke Beurs
haar afdeeling een apart cachet te geven.
Nu wordt weer gedemonstreerd de wijze van
ctalagcverlichting, waarmede Philips den
laatsten tijd in verschillende plaatsen van
ons land o. a. Utrecht heeft gedemon
streerd. Een feest voor do oogen, zoo wordt
aangekondigd het nieuwe illuminatiemateri
aal, dat Philips beschikbaar heeft voor
avondfeesten en -partijen. Kleine lampjes in
allerlei kleuren zullen een schitterend effect
maken in tuin of park, wanneer de bonte
menigte in feestelijk samenzijn vergaderd is.
Iets nieuws is ook Philips Philiflood, spe
ciaal voor gevelverlichting. Dit zal speciaal
zijn nut kunnen hebben voor firma's, wier
gebouw er zich toe leent om de mooie lijnen
ervan bij avond te doen spreken. Dan wordt
op die manier het gebouw een „levende" re
clame, als het donker gevallen is. Model C 2
is geschikt voor schijnwerperlampen, terwijl
model D kan dienen voor verlichting van
tennisvelden. Model D 2 (met'gladden spie
gel) kan schepen op een afstand van 125
150 M. verlichten. Dit model is daarom zeer
geschikt voor politievaartuigen.
Philips heeft weer ecnige zeer suggestieve
geschriftjes het licht doen zien, aantoonend
het groote nut van goede verlichting in huis
en fabriek enz.
Voor het eerst is ter Jaarbeurs vertegen
woordigd Philips Cartonnage-afdeeling, die
cartonnage levert aan tal van firma's. Het
gegolfd carton voor verpakking wordt hier
speciaal aanbevolen.
Kunst en Letteren.
DEN GULDEN WINCXEL.
20 Augustus 1029
M. K. Kramers schrijft over de literatuur
in Esperanto. Daarbij sluit aan een inter
view met de Espcrantistische romancier.
E. J. Bulthuis
De heer Bulthuis is geboren in 1SG5 te
Warfum en woont thans als gepensioneerd
ambtenaar der belasting in Don Haag. In
1885 wierp hij zich op Volapiick, behaalde in
"99 daarin 't diploma en schreef er poëzie en
proza in.
In 1001 werd hij Esperantist, vijf jaar la
later richtte hij een Haagsdie Esperanto
kcreeniging op en van de instelling dei Es
peranto examens in 1000 tot nu toe is de
:icer B. secretaris der examen-commissie.
De heer Bulthuis heeft zes leerboeken, elf
vertalingen en zes oorspronkelijke werken
n het Esperanto doen verschijnen. Van de
vertalingen noemen we Van Ecden's „De
kleine Johannes,, en Conscience's „De Leeuw
van Vlaanderen". Van dit laatste werd gen
peciale editie op Hollandsch papier ge
maakt voor de Belgische koning met de vol
gende opdracht:
„Deze vertaling In de Internationale taal
Esperanto, van ci i der schoonste werken
een edelen Vlaming draag ik op aan
Zijne Majesteit, Koning van België ter her
innering aan den zoo beroemden Gouden
Sporen Slag." Treffende samenvoeging ove
rigens: de Guldensporenslag en Koning Al
bert van Belgiël
Cor van der Lugt Melsert wijdt woorden
aan de nagedachtenis van de arts-toonecl-
ihrijver Dr. Jan van Epen.
Otto van Bonchersdorf aan die van de
Oosten rij ksche dichter Hugo von Hofmans
thal. Nico Rost deelt interessante dingen
mee uit het leven en ?rk van Karl May en
over het Karl May Museum te Radeheul
Johan Koning houut een napraatje over de
koloniale tentoonstelling te 's Hage. Johan
Thcunisz karakteriseert liet laatste werk van
Charles van lerstl als een groote misluk
king. Dr. Otten kenschetst 1e „lastige com
munist" Max Hölz aan diens hoek „Voin
Weissen Kreuz zur Roten Fahne".
Max H5!z.
Max Hölz stamt af van eenvoudige ouders
zijn jeugd was allesbehalve onbezorgd. Reeds
vroeg blijkt de jongen bezield door een on
rustige geest; hij gaat naar Engeland, waar
hij een armoedig bestaan leidt. Teruggekeerd
naar Berlijn, wordt hij lid van de Christ-
lichen Verein Jünger Manner en een ijverig
olgeling van het Witte Kruis, een Christe
lijke hond, die geslachtelijke abstinentie, ten
doel heeft. Maar de oorlog heeft Hölz, gelijk
elen, alle godsdienst en geloof ontnomen.
Hölz loopt over deze fundamenteele kwestie
in zijn biografie vluchtig heen. De onrecht
vaardigheden rondom hem brengen hem aan
t twijfelen inzake de waarheid van 't Chris
tendom. Terecht merkt Dr. J. F. Otten op:
„De geroemde norzaak wordt allerminst
plansibel gemaakt. Zoo de menschen zich
slecht gedragen, wil dit immers nog niet
zeggen, dat 't Christendom als leer om deze
reden moet worden veroordeeld. Dat een
scholier op naieve wijze zulke dingen ver
wart, is nog begrijpelijk, doch dat Hölz als
olwassen man in deze zaak materie simplis
tisch afdoet, is hoogst onvoldoende en onbe
vredigend."
'Trouwens er zijn meer wonderlijke dingen
n I-Iölz' leven. Ilij ging twijfelen aan de
zaak, waarvoor hij streed. Men zou denken
dat zoo iemand dan zou probeeren van 't
front weg te komen. Maar neen, hij ver
zocht zelf om overplaatsing naar dc ge
vechtslinie!
Verklaring: Hölz is een impulsieve figuur,
:n man, die handelt onder sterke gevoels
spanningen en zijn doen en laten niet laat
behcerschen door verstandelijke overwegin
gen.
Aan 't front kwam Hölz in aanrakini met
de socialist Schumann. In Nov. '18 is hij in
Saksen cn vormt communistische soldaten
:n arbeidersraden. „Overal spreekt hij. over
al stookt hij, overr' tvranniseert hij met zijn
gewapende arbeidersbenden de burgerij."
Eindelijk wordt hij gevat en wegens hoog
verraad tot levenslange tuchthuisstraf ver
oordccld.
Over dat tuchthuisverhlijf handelt het
tweede deel van „Vom Weissen Kreuz ziir
Roten Fahne." In het Duitsch gevangenis
wezen heerschen nog immer, volgens dit
hoek. noodtoestanden, hygiënisch zoowel als
ethisch. Gevangenen worden er vaak bcwus
teloos geslagen, dc voeding Is slecht, brieven
worden achterTohouden. renuesten worden
zelden doorgegeven. In hermetisch afgcslo
ten „Tobzelle" worden geheel ontkleede go
vangenen soms da er lang, vrijwel zonder
eten opgesloten.
Hölz was er juist de man voor, om tegen
een dergelijk straf systeem tot het einde toe
obstructie te voeren. Dat veroorzaakte na
tuurlijk, gelijk Otten opmerkt, dat hij ook
meer dan dc gemiddelde gevangene heeft
moeten lijden. Tenslotte heeft Hölz revisie
van zijn vonnis weten t® verkrijgen, dank
HET FORD-VLIEGTUIG OP WAALHAVEN
Ford maakt tegenwoordig behalve wérke
lijke" autos wij konden dat nog
eens dankbaar constateeren bij een ons aan
geboden „ride" van D. P. naar Waalhaven
ook vliegmachines.
We wisten dat hier reeds, want „Ford
News" heeft er ons in woord en beeld goeii
mee op de hoogte gehouden, dat de Ford
Motor Company eenige jaren geleden de
Metal Airplane Company van de>n Ameri
kaanschen vliegtuigconstructeur Stout beeft
geabsorbeerd en daarna de ontwikkeling
Van de kortgeleden in de Ver. Staten nog
maar in de eerste kinderschoentjes staande
exploitatie van luchtlijnen, naar Europeesch
model heeft ter hand genomen.
Zoo'n Ford-vliegluig hebben we hier ech
ter nog niet gezien en we waren daarom
wel benieuwd naar de kennismaking, die oit'S
gisterenmiddag beloofd was.
Op zijn tocht door Europa was het Ford-
vlicgtuig gistermorgen te Malmö opgestegen
met de piloten Leroy S. Manning en J.
Parker Van Zandt en den mecanicien Carl
Wenzel. Hamburg werd aangedaan om ook
daar eenige demonstratievluchten te ver1
richten cn het volgend station was het Rot-
terdamsche vliegveld, vanwaar de machine
Zaterdag de reis weer verder zal voortzetten,
na o.a. gedemonstreerd te zijn voor civiele
en militaire autoriteiten.
Toen ongeveer kwart over vijven de sièf-
Iijke zilveren vogel over de Waalhaven heen
in snelle vaart en met een diep-donker ge
ronk van zijn drie motoren kwam aansche
ren, kregen wc er, eerlijk gezegd, even spijt
van dat tijdsgebrek ons belet had om van
het aanbod een rondvluchtje mee te maken
gebruik tc maken. Met een sierlijke, vlugge
bocht, op een vleugel staand, bereidde de
piloot de daling voor en even later gleed
het vliegtuig rustig-zeker naar den groiitl
en stond weldra vóór ons.
De oppervlakkige indruk, die het van dur-
aluminium gebouwde, hier cn daar met in
gebouwde stalen buizen versterkte, toestel
maakt, is cr een van groote betrouwbaar
heid. Of die indruk-juist is, laten we in het
midden, nadat we uit den mond van een des
kundige hebben gehoord, dat de houten con
structie, wegens grootere veerkracht, toch
eiligcr is dan de metalen.
Wat het model betreft, dit is bijna geheel
van de Fokker-verkeersvliegpn overgenomen.
In de lucht valt dat reeds op. De cabine is
wat nauwer dan die van de nieuwere Fok
ker-verkeersvliegtuigen. De laatstgenoemde
zijn ook economischer in het gebruik als
men weet, dat de tweemotorige Fokkers met
900 P.K. veertien passagiers en dit Fot;d-
vliegtuig met 1200 P.K. er slechts dertien
vervoert.
Dit Ford-vliegtuig heeft echter ongetwij
feld voor, dat het door het surplus aan mo
torische kracht grootere veiligheid biedt in
geval van motor-defecten. Immers met twee
motoren en volbelast kan deze machine nog
klimmen en voor het wel zeldzame geval,
dat twee van de drie motoren zouden weige
ver] iest het maar zeer weinig hoogte en
kan het zijn landingsterrein dus nog op zeer
groot oppervlak uitzoeken alvorens daling
noodzaak wordt.
Onze aandacht werd er nog op gevestigd,
dat de motoren blijkbaar van de beste kwa
liteit zijn want na de lange reis van Ham
burg naar hier zagen ze er stuk voor stuk
uit of ze nieuw waren; geen druppeltje olie
zat aan den buitenkant.
Als bijzondere technische verfijning van
dit toestel wordt genoemd het feit, dat het
uitgerust is met hydraulische remmen op
de twee groote wielen. Hicrdclorheeft mëi|J
de meer gebruikelijke staartschaats, die groo
te, vrijwel onberekenbare spanningen in de
structuur van den romp kan veroorzaken,
kunnen vervangen door een klein staartwicl.
Dit vliegtuig is, evenals allo «•'■rd Ver
keersvliegtuigen, voorzien van dubbele be
sturing in het ruime pilotcn-compatimcnt,
dat zich voor de cabine bevindt cn dat ge
heel dicht is met Triplex glasramen van vo-
en opzij. Ook de cabine-ruiten zijn van
Triplex onsplinterbaar glas, zooals ook bij
de nieuwe Ford-automobielen voor de voor
in cn hij de Lincoln thans voor alle rui
ten wordt toegepast, een niet te onderschat-
n veiligheidsfactor.
De romp is van stalen buis-constructie be
kleed met gegolfde aluminium-alliageplaten.
Het inwendige van den vleugel bestaat uit
constructiewerk in hoofdzaak van een soort
gelijk materiaal en de vleugelbedekking is
eens geheel van gegolfde platen van dit
metaal vervaardigd. Een bijzonder voordeel
van deze bedekking is o.a. dat men de be
kleed ing ermede tot een deel van de struc
tuur kan maken, waardoor groote sterkte
ergeleken bij het gewicht wordt verkregen,
terwijl tevens een bepaalde mate van buig
zaamheid wordt bewerkstelligd.
De gebruikte metaalalliage is bijzonder
:oed bestand tegen de uitwerking van zec-
vater.
De benzine-voorraad wordt in tanks iaden
vleugel meegevoerd.
Na de landing heeft het Fordvliegtuig en
kele demonstratie-vluchten boven de stad ge
maakt, die zeer tot genoegen van de genoo-
digde passagiers zijn geslaagd.
Zaterdag vertrekt het vliegtuig naar Covves
bij Southampton.
mals enthftllung von Mynona (Dr. G. Fried
lander). De biograaf volgt met authentiek
materiaal zijn held „vom schlichter osna-
briicker Buchbindcrsohn Paul Erich Re
mark bis zum bcrliner Baron Erich Maria
Remarque", van zijn jeugdroman „Die Traum
böclo", via reclame-verzen, de essays „Leit-
fade»! der Décadence" en „Uebcr das Mixen
kostbarer Schnapse", naar zijn roman „Sta
tion am Horizont."
Als tegenhanger van Remarque heeft W.
Steinbrecher geschreven: „Wir waren im
Westen" auf fcldgraucr Strasse von
Ypern bis Verdun.
In Januari 1930 zal bij van Dishoeck te
Bussum verschijnen een nieuw tijdschrift
oor literatuur en politiek onder leiding van
prof. Gerretson, prof- Geyl en dr. P. N. van
Eyk.
zij het comité (Thomas <n Heinrich Mann,
Stefan Zwcig, Dr. E. Lasker e.a.) en is hij,
i acht zware gevangenisjaren vrijgelaten.
De wensch des schrijvers, dat „Vom Weis
sen Kreuz zur Roten Fahne" in veler han
den moge komen, kunnen wij uiteraard niet
onderschrijven.
DE BEKRONING VAN ANTHONIE DONKER
In 't „Weekblad, gewijd aan de belangen
van Rotterdam", heeft dc dichter essayist
H- Marsman, protest aangeteekend tegen dc
bekroning van Anthonie Donker. Hij zegt
„De Maatschappij voor Letterkunde
heeft „Greitzcn" bekroond cn zelden heb ik
onder vrienden, ee.. touchanter moment,
derguan dan toen Donker mij zeide. zonder
zweem van onechte bescheidenheid, dat
hij die bekroning onjuist vond. Ik vond
dat ook, en wij beiden, en velen der jongere
schrijvers eveneens, zijn van meening, dat
de Maatschappij, als zij dit jaar een dichter
ilde bekronen, Slauwerhoff had behooren
te kiezen, en voorts al weet ik niet of
Donker zelf dit inzicht ook deelt dat dc
Maatschappij dit niet alleen naliet, omdat
zij misschien geen vohfoenile begrip heeft
poëzie de bekroning van Donker be
wijst het tegendeel trouwens maar
zij blijkbaar geen begrip meer heeft van
poëzie, zelfs van groote, mee van de grootste
die op het moment wordt geschreven, niet
alleen in ons land, wanneer die ook maar
cenigszins modern is. De conservatieven dee-
len de conservatieve prijzen hier uit
en er is, helaas, van conservatisme een d
delijk d' i in den dichter, den geleerdi
- 1 ker."
BERICHTEN-
Aa i t e r a i re G i d s" ontl.
we d> do berichten: Ter norse is- Hat
Erich Maria llcmai.iue wirklich geleld?" Der
Mann, das Werk, der Genius. F.ino Denk
Land- en Tuinbouw.
ONZE AARDAPPELEN UITVOER.
De Zwitsersche Bondsraad besloot het in-
oerreeht op aardappelen met ingang van
20 Augustus te verhoogen van 2 op 4 frs.
(f 1.92) per 100 K.G. cn wel met het doel om
een te grooten invoer van aardappelen te
oorkomen uit landen, waar de oogst over-
loedig belooft te worden, zooals Frankrijk,
Duitschland en Nederland..
COöP. SUIKERFABRIEK „ZEELAND".
In de Zaterdag te Goes gehouden verga
dering van de Coöp. Suikerfabriek „Zeeland",
gevestigd te Bergc-n op Zoom, welke vergaae-
'r.g door bijna f.00 leden werd bijgewoond,
\olgens het Rbld., met overgroote meer
derheid aangenomen een voorstel van een
greep uit de leden, om eer commissie te
benoemen, bestaande uit leden van het be
r, van den Raad van Toezicht en van
enkele leden, die zal trachten de fabriek op
meest voordeel ige wiize van de hand V
MELKMACHINE EN UIERONTSTEKING.
De directeur van het Melkcontrole-station
to Utrecht waar :.uwt tegen de aanschaf
fing van een melkmachine, die men in
Utrecht poogt in den handel te brengen. De
machine bestaat uit vier melkbuisjes (te
pelhuisjes), die in het tepelkanaal worden
gebracht, waarna de melk door deze buisjes
afvloeit; door gummi-slangetjes vloeien de
melkstroompjes tezamen naar een wij
dere buis, waaronder nien een emmer
plaatst enklaar is Kees!
Tegen deze melkmachine wordt gewaar
schuwd. Zelfs indien men alle mogodijke
zorgen treft, zal liet nog kunnen voor
komen, dat het brengen van een buisje of
een ander voorwerp in liet tepelkanaal oen
rustige aandoening van den uier tengevol
ge heeft Bij het dagelijksch gebruik van
■ier tepelhuisjos kunnen infecties niet ach
terwege blijven. Worden met dit instrument
meer koeien achteneenvolgons behandeld,
dan zullen gevallen van uieronsteking nood
wendig moeten volgen. Gedurende het mel
ken wordt veel melk gevormd, waarmee de
ze machine geen rekening houdt Geduren
de het melken toch moeten de n^elkküei-en
(klierblaasjes) op een bepaalde voor het
dier aangehahie manier, geprikkeld wor
den, .wil de melkafscheiding tot haar volle
recht komen. Van klierontv ikkeling zal ze
ker wel geen sprake zijn. Van een aangena
me prikkeling zal met bovengenoemd in-
rument wel absoluut geen sprake zijn, eer
.mien wij het tegenovergestelde aannemen
Een koe kan niet lecggetapt worden als
n bierton.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
MOEILIJKHEDEN VOOR DEN
SIGARENWINKELIERSSTAND.
Een Comité van Actie gevormd.
Men schrijft ons uit Utrecht:
Uit de sigarenwinkeliers alhier heeft zich
een comité van actie gevormd om te over
wegen, welke maatregelen kunnen worden
beraamd om aan de bestaande moeilijkhe
den, welke de sigarcnwinkeliersstand op
het oogenblik doormaakt, het hoofd te bie
den.
een conferentie met de plaatselijke
pers heeft het comité gistermiddag zijn
standpunt uiteengezet en zijn plannen ont-
fouwd.
Het comité bestaat uit de heeren P. Ho!,
H. J. Hamer Jr. en N. Verboom.
moeilijkheden in de sigarcnbranche zijn
ontstaan door de Tabakswet met het ban-
derollesysteem, daarna ook door de Winkel
sluitingswet cn ook door den verkoop door
middel van automaten.
De Utr. Sigarenwinkeliersverecniging en
de R.K. Sigarenwinkeliersverecniging „De
Hanze" staan bede ten volle achter de actie,
r men richtte daarvoor een apart comité
actie in, om ook de ongeorganiseerde
winkeliers (dc heer Verboom is ongeorgani
seerd) mee te krijgen.
Een grotoe vergadering zal worden belegd
tegen Maandagavond 9 Sept. a.s. in het Ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen, waar
zullen worden besproken: le. bestrijding van
de knoeierijen in den handel in het alge
meen; 2e. levering van fabrikanten aan par
ticulieren; 3e. bestrijding der Tabakswet; 4e.
Winkelsluitingswet cn verkoop door auto
maten. De eerete twee punten zullen worden
ingeleid door den heer Hamer, de laatste
twee punten door den heer IIol.
Noodig is volgens het comité krachtige be
strijding van het leveren aan particulieren
door fabrikanten, die ook aan winkeliers
leveren, omdat dan de wnkeliers gebruikt
worden om een merk erin te brengen en dan
later ed fabrikanten rechtstreeks gaan leve
ren. Voorts is noodig de bestrijding der Ta
bakswet, in verband met het banderolle-
systecm. Men is niet zoozeer tegen en be
lasting, als wel tegen den vorm, waarin die
belasting wordt geheven, waardoor op veler
lei manier ontduiking mogelijk is en wat ook
zeer omslachtig is. Bij de behandeling van
het ontwerp winkelsluitingswet heeft Min.
Slilemaker ingevoegd een bepaling, dat
cafés enz. geen sigaren enz. meer mogen
verkoopen na het sluitingsuur der winkels.
Maar toen hem gevraagd werd: „en de auto
maten?" toen antwoordde hij, geen bezwaar
te hebben tegen dc automaten. In de auto
maten schuilt echter juist het bezwaar. Do
heer Van Someren heeft, naar men zeide in
de conferentie, zeer goed het bezwaar erte
gen uiteengezet. Kinderen kunnen door mid
del van de automaten sigaretten en sigaren
bekomen, en na sluitingstijd kan de winke
lier dat niet meer controleeren.
Daarom zullen al deze punten uitvoerig
besproken worden en hoopt het comité, dat
deze vergadering de eerste stoot zal zijn tot
een krachtige actie om de moeilijkheden van
den sigarenwinkeliersstand te
UTRECHT.
ERNSTIG ONGEVAL AAN HET
MERWEDEKANAAL
ONVOORZICHTIGHEID MET DEN
DOOD BEKOCHT.
ZESTIENJARIGE KNAAP OP EEN
RIJNAAK DOODGEVALLEN.
Bij de Nieuwe Sluis aan het Merwcdeka-
naal heeft gistermiddag kwart voor vieren
een ernstig ongeluk plaats gehad, dat aan
den 16-jarigen H. G. uit de Hagelstraat het
leven heeft gekost. Hij reed daar met zijn
rijwiel over den smallcn stecnen rand, die
vlak langs het water loopt, cn zich iets ho
ven de gewone hoogte van het plaveisel ver
heft. Op de een of andere wijze is hij het
evenwicht kwijt geraakt en naar beneden in
de sluis gevallen. Daarbij kwam hij eerst
met zijn rug op den rand van een daar lig
gende Rijnaak terecht. Vervolgens is hij in
het water gevallen, waar hij onmiddellijk
in wegzonk.
Een heer uit Rotterdam cn een dame uit
Amsterdam, die zich in dc onmiddellijke na
bijheid bevonden in een roeiboot, begaven
zich te water en het mocht hen gelukken
den jongen binnen weinige oogenblikken op
den wal te brengen.
Kunstmatige ademhaling werd toegepast,
en deze had tot resultaat dat de jongen na
eenige oogenblikken bijkwam.
Per auto van den Gemeentelijken Genees
kundigen Dienst is hij naar de Rijksklinie
ken vervoerd, waar hij echter, vermoedelijk
tengevolge van erftstigj inwendige kneuzin
gen, nog in den loep van den avond is over
leden.
WEDSTRIJDEN HOSPITAALSOLDATEN.
Dinsdag en Woensdag vonden op het ter
rein Damlustkazerne sportwedstrijden plaats
voor de manschappen van de lc en 2e Com
pagnie Hospitaalsoldaten, onder leiding
den len luitenant C, F. J. Boers, en de
gcants Baartmans en Van Hulzen. Prijzen
waren beschikbaar gesteld voor het onder
deel Eerste Hulp bij Ongelukken, terwijl
daarvoor ook nog een extra-prijs was uitge
loofd door den officier van gezondheid 2e
klasse Botinga. Pionieren, polstokvèrsprin-
gen, kogelstooten, vèrspringen, estafetteloop,
hindernisbaan en touwtrekken stonden op 'i
programma. Er werd ijverig gekampt. Als
juryleden fungeerden de onderofficieren der
compagnieën.
le Luitenant Boers heeft de prijzen uitge
reikt en stelde een driewerf hoera in op H.M.
de Koningin. De dienstplichtig adspirant re
serve-officier F. Pool, sprak namens de deel
nemers woorden van dank voor hen, die de
wedstrijden leidden cn voor de jury.
ROTTERDAM.
DE R.E.T. IN AUGUSTUS
GROOTE VOORUITGANG.
Uit de vervoercijfers, verstrekt door dj
Rotterdamsche Electrische Tram, blijkt, dat
dank zij de ingebruikstelling van de nieu
we wagens het aantal passagiers met een
sprong is vooruitgegaan Natuurlijk heofi
ook de buitendienststelling van weer eeni
ge particuliere diensten tot dit resultaat
meegewerkt.
Vervoerd zijn in totaal 7.305.314 reizigers
tegen 6.338.377 in dezelfde maand van het
vorige jaar. De opbrengst steeg van
620.678,09 in 1928 tot 7112211.92 in Augus
tus van dit jaar.
Over de maanden Januari tot September
werden nu vervoerd 48.722.338 reizigers lc
gen 47.085.470 in dezelfde periode van he'.
vorig jaar. De opbrengst steeg van
4.713.021.50 tot 4.797.126.81. Hierbij dient
men er mee te rekenen, dat de invoering
van knipkaarlen de opbrengst heeft gedrukt
Rechtzaken.
VAN EEN BEKLAAGDE DIE GETUIGE
EN EEN GETUIGE, DIE BEKLAAGDE
WERD
Voor de Rechtbank te Almelo stond terecht
G. J. Markslag, landbouwer te Ambt-De den
verdacht dat hq in Juni 11. den onbezoldigd
rijksveldwachter T. Mors te Hengelo opzette
lijk heeft geslagen, geschopt, en gescholden
Verdachte ontkende het ten laste gelegde.
Niet hij doch T. Mors heeft hem geslngen,
De bedoeling is evenwel, de coöperatie
voorloopig niet te linui'leeren.
in het proces-verbaal staande.
De president wqst er getuige op dat d'
Rechtbank dit proces-verbaal niet in alh
deelen gelooft. Het 0,M. trekt de betrouw
baarheid van getuige niet in twijfel doch
waar de verklaringen tegenover elkander
staan vraagt de officier van Justitie vrij
spraak.
Daarna worden de rollen omgekeerd
staat Ter Mors terecht verdacht van r
handeling van Markslng. Beklaagde Tor Mors
en getuige Markslag houden hun verklarin
gen vol. Uok in dit geval conclud «»r
Officier van Justitie vrijspraak.
Uitspraak 17 Sept. a.s.
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
verduistkrixg.
f 6200 zou hebben verduisterd, ten nadcelc var
"hcP'o.M. meende dat de erdulatoring be.
Uitspraak 10 September.
DIEFSTAL VAX ELECTRI8CIIK EXIillGII
De meubelmaker-reiziger F. A. te Waddlm
veen werd ervan bi-« huldlgd electrlche energl
van den elcctrlclcn Erkens te hebben oni
vreemd. Er waren namelük van de radloklanto
van Erkens klachten Ingekomen, dat h.'l g.
luid dat uit dc radloluldsprekexs kwam zoo
zwak was en ook. dat er plotseling veel «to-
r In sen voorkwamen l>e monteur ontdekte al
;nlpt en er toen eens nan Ret rok ken. H>
leek. dat aan die drnden een of ander voor
rerp vastzat, wont door het trekken hoorji
Ie monteur in de kamor een plof. Hoogst ver
noedel tik zat er dus een luldsp'eker aan dl.
iaden verbonden.
Het feit vond het O.M. tamelijk ernstig, wie
Heen om het beetje energie, dat ontvrcem<
lichamelijk letsel
vrijspraak.
schuld.
29-jarlge reiziger J. v. S. zou op het
Emmapleln te Schiedam als bestuurder van een
ito daarmee hoogst roekeloos en onvoorzich
tig hebben gereden, zoodat het aan zUn schuld
jten Is geweest, dat de voetganger G J V.
die daar de straat overstak werd aangereden
an den linkervoet werd gekneusd .waar-
V. gedurende langen tUd zUn bezigheden
had kunnen waai nemen. Nadat het slacht
VERDUISTERING E.V OPLICHTING.
De 23-Jarige koperslager L. B. recidivist en
odetincerd zou zich in Juli hebben schuldig ge
ïaakt aan verduistering van een flets ten na
dele van J. Terlouw en aan oplichting van de
e winkelierster G. J. M. G. voor een bedrag
an f 10. Het O.M. eischte 9 maanden gevange-
lsstraf.
beroep tegei
iters, die we{
ng op de Zor
anls appel hadden aangeteekend.Slechts In
i geval eischte het O.M. dat liet O.M. niet
wankel tik zou worden verklaard. In de ove-
e gevallen weid bevestiging van het door
vonnis geëiecht.
aken 10 Septembei
FAILLISSEMENTEN.
den Haag. Prlnse-
J. C. v d Burcht
H. L Hoocerhuls.
Rivierberichten.
t 16; st.
Gepasseerd en bestemd voo:
ROTTERDAM: st Escaut
Wan gardst Du la; st. Flat
Fulla-, st. Kiabat; st Credo:
Escjiut 1: st. Vaubanst Fiat 6; st Arnhem;
st Somme: st. Rein; st. VIU: st Meurthe: st
Claude Bernard; st Maria Cornelia; st Adrlana;
st Emma; sl R. Xova 3; Johanna Frederika,
Kers: Rüntrans 16, v. Wesel; Dymphlna, Peulen;
Lena Maria. K'emperman; Strijd, Korsten; Heinz.
Blauw; Jantina, Kruidhof; XViljo, Avontuur:
Mannheim 174, Gassert; Baden 51. Zimmerman;
IJssel. KogelschaztAvontuur. Visser; Jurgens.
10. Dölk; Johanna. Xüenhuizcn: Anton. Her
man: Meteor. Kruger; Joseph, Möhllg; Metsu.
Hoekstra; Miereveld, Kranendonk: Eckewart,
Lammerts: Rhanania 13, Koenen: Courbet,
Blltjes. Neptun 10. Goris; Wilhelmina 2. v. Ceve-
ren; RattI, Vissers: Salak. Baldeo; EhrenfeU,
Dahlen; Maria 2. Schaden: Cornelia, Krlcssels;
Ardi Har, v Wagen re-»- H. S ine- 26. Kranz;
Adam. Ga;
Scherer; Atlas 3. Wa
Wielen; R Karcher 81. Specht; Ludwig, Paulus;
Tltania, Braun; Cura, Adriaansen; Adid&na.
Janssen; Mannheim 204. Muller: Olympla, Klr-
dorf; Thalr, Thonlssen; M. Stinnes 7», Volk; M.
Stinnes 81, Hemscheidt; Ella Hermann, Her
mann; st. Rotterdam; st M. Stlnnes 28; st. Paula
ostarn. Kuhnle: Harpen
Adri
12;
irUnc
inna; Theresw, Akkermarw
Strljp; st. Raab Karchor 1; st Paul; st Raab
Karcher 12; st. Lena; Raab Karcher 49, Prun;
Raab Karcher 37. Ertel; Raab Karcher S5. Einlg;
Raab Karcher 71, Welkorllng; Zeelandslulster,
Polman; Lotto, Hoeck; Karei. Grutter; Pielo,
Boom; Rio 2, Schullenburg; Naphta 4, Goob;
Taxandria. Lontjes; Carl Martin, Egner;
BREDA: Karolina. Xenbeck; NIJMEGEN: Hen
drik, Vegter; Neptun 30, Sack; Damco 8, Grin-
wis; HASSELTOverljsel. Bom: BERGEN:
Westfalen. Zijlmans: TERXEUZEN: Uhland,
Kessol; DORDRECHT: Petrus. Kauters; MOER
DIJK: Helmatliebe, Raab; GOES: Jube. Koch:
AMSTERDAM: Deutschteer 1, Schobben; BEEK
EN DONK: Lucia, Prins: HARLINGEN: Hema,
Duynen; POOLE: Apollinaris 2. Jonk; AMSTER
DAM: Sujo, Bruma; Wijkdienst v. d. Velde;
Figu Aras. Blom; Rian, MIchlelsen: NIJMEGEN:
St Firmtne. v Kessel; ZWOLLE: Credo, v. d.
Pluym; LEMMER: Helena 3, Steenstra; Tran
sito. Koster; ZEVENBERGENGarhardlnA Hen-
drika, de Kurver; VEGHEL: Silas. Peperkamp:
AMSTERDAM: Johan, Sllvius; STEENBERGEN
Corpejo. de Bot; BREDA: Margarant. de Bot;
UTRECHT: de Zwerver. Meyer; DORDRECHT:
Martina, VleesehhouwerAMSTERDAM: Ange-
rla. Touw; VREESWIJK: Coomopoliet Koster;
AMSTERDAMFreya. Dekkers; DEN HAAG:
Hoenera. Hoenderop; BODEGRAVEN: Noord
ster, RiJksen-, AMSTERDAMRhenonia 12. Berg
man; 1JMUIDEX: W v. Drie. 37. v d. Wens;*
TILBURG: Forluna. Baars; DORDRECHT:
Florus Helena, de Graaf; LEIDEN: Emanuel,
Versloot; BREDA: t Antonlus. v. d. Horst; AM
STERDAM: Maria, Burger; DE STEEG: Nenu
phar, v. d. Kamp: DEEST: Rheln. Schwtppert;
DELFT: Limburg. Everaert; HASSELT: Arthe-
mls. Leutz; OUDENDIJK: Volharding. Visser;
DEN HAAG: Vertrouwen, de Boer; LEIDEN:
Twee Gebroeders, Kranenburg; MASTEN
BROEK: Pro ©t Contra. Stoter; BREDA: Rol-
fien. Schellaars; ALBLASSERDAMJemaJo,
Wellens; MIDDELHARNIS: Excelsior. Both;
SCHOOTEX: Meln Bestreben. Walter.
BELGIë: Comptolr 3. Geroer; Addio. Hart-
mans; Phenix Rhenan 11. Dekker: Marianne.
Kompken; Lokon. Klaassen: Madonna 2, Hubere;
Cybele, Salmst Badenia 19: San Antonio, Pop
peller: Roger. Malux: Lajo. Jonker; NautlluB 5,
Dubbeldam; Electra, Stadhouder»; Athos. Wild
schut; Marcel. Arend» Le Progres, d'Hooge;
Camelia, v. d Meersche: Mathllde. de Dekker;
Achille. v. d. VUver; Mechtllde, Verschuren;
Josephine, Rtemens; Ntoi Deo. Tempelaars;
Marthé, Maas; Oekolonpad. Scholten; Fcllcle,
Damme; Vlnas. v. Cauwenberg; Camjoanda, Eve
raert, Zola, Flos; Arsene, Doolaege; Aduatl-
cla, Bamberg; Content. Hendriks-, Klzu, v. Cau-
teren; Annie, Kranendonk; Rosalie, Verdoodt;
Scheldestroom, Maas; Johanna, v. d. Elshout;
Gorarda, v. Emmerloot; Anna, v. WUck; Provi
dence, v. EerselGeertruida, Borst; Monte Leone
de R.dder; Maria, Verhulst; Pierre, de Smedt;
Bertrulen, Nuv; Alger, Boersma; Anna Maria.
Waal, Claxiena, Battes; Quelly. Loghem; My-
riam, ThUssen; Hollandia, Schobben; Eburonia,
Bamberg; Niobe. Blaeser;
DUITSCHLAND: WallonJa. Ba urn eist er; D.
A. P G. 5, Leuthner: D. A. P. G. 2. Schreck; st
Dörtelmann no 1; Phlllipp Jacob, Muno; DÖrtel-
mann 13. Hammersdorf; Triviaal. Storm; Ger-
dlna 2. Casparl: Saarfels, Schellt: st. Newa; Eli
sabeth, liulssaert; st. Marie; Beethoven, Kimpel;
Bavaria 20. Leeg Op: st Dwinn; st. Bnab Kar
cher 8; Harpen S. Schwenxer; Slwa. Roerflg;
Frledc, Fendel; Wllfra. NUenhoff; Walkilre,
Roth; Maria Christina. Vogel; Johanna. Hoef
nagel. Nooit Volmaakt, v Berghem: r.eclame,
Timmermans; St Marie 2. Joosten: VaK-r.e 4.
Ruiter; Schelde. Becu: Avontuur, Neef; Willem
Hendrik, Oudshoorn; Standaard. Marx. Wuia.
Hazenberg; H. Stlnnes 25, Denkhaus; Fluviale
37. de Zeeuw; Neptun 54. Gerhnrdt: Raroma;
st. Emma; st Castor; st Pollux; Lcocadlc, Sey-
del; Jordaenc. Otten; Th cod oor Verstraeten.
Heck; Betsy. Arends. Jalosie, Carnalje; Ma:Hilde.
Driedgk; St. Maria Magdalena. Schnridler: Rheln
fahrt 90. Deilacher; Walsum 31. Roth; Cnrpe
Dlem. de Halr; Kornet. Zihs; BUnland 1. Blaak;,
Wupper. Hartman- Haruna. Cornellssen; Asam*
ten Katen; Kloet. Rosenbrand; Soemblng. Ileck.
Ier; Zeus. Gassert: Elisabeth 6. Zoon; Gezlena.
Vegtcr; Cosmopollet. Verschuren; st Constan-
tlna; st. Rhln: st Bragi; st.Exvoto; st. Een
dracht. st. Lou !s; st. Wervlcq: st. Progres: st
Vergennes; st Oreia; st Walsum 1; st- Cres
cendo 3; st MaaHkade: st Kenia; st. Bar ba;
st. Stromboli: st. Ren!*; st K. Vanrt II; st
I Expres; st Mount Everest; st Bertha: st Jo
hanna.
