$lieum $t'x ksrtjr Ghntmnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreker
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Schoolnieuws.
'ABONNEMENT:
Per kwartaal ƒ3.25
(Beschikkingskosten 0.15)
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending„6.—
p!? dagelijksche zending «7-—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7/2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2838
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1929
liit nummer bestaat uit TWEE bladen
REVOLUTIE FILM.
Het officieel orgaan van de Burgerwacht
yan Rotterdam heeft in een tweetal zeer le
zenswaardige en zakelijke artikelen de rol
besproken, welke de film in dienst der we
reldrevolutie speelt.
Breedvoerig wordt gehandeld over de be
ruchte Potemkinfilm. welke ten slotte zoo
goed als overal draaien kon; doch ook op
andere revolutiefilms, waarvan vrijzinnige
bladen terecht zeggen, dat men bij zulk film
werk „voortdurend het hersenvergif als zoet
opium op de tong proeft".
De Centrale Filmkeurings-commissie houdt
naar de meening van de schrijver, niet ge
noeg schadelijke films tegen.
„Een vol jaar bestaat de filmkeuring en er
ls in dat jaar geen enkele revolutiefilm ge
weerd om haar karakter, geen enkele uit die
in aantal steeds wassenden filmstroom, uit
Rusland.
Wij censtateeren dit feit al is het ons be
kend, dat vele leden der Centrale Commis
sie voor Filmkeuring graag anders zouden
Willen, „als ze maar anders zouden kunnen"
maar dat ze niet kunnen door de bindende
bepalingen van de bioscoopwet, aldus werd
ons nog korten tijd geleden verzekerd door
een der leden van die Commissie. Hoe het
Zij, het feit ligt daar en., erger nog".
Toen de filmkeuring nog niet bestond, kon
'£e „Potemkin" geweerd worden; later was
£at niet meer het geval.
Toch ware" het mogelijk geweest, deze film
te verbieden, ook volgens de interpretatie,
welke de soc.-dem. voorzitter, de heer Van
Staveren, van de wettelijke voorschrif
ten gaf.
De norm „strijd met de openbare orde
.verstaat hij aldus:
„aantasting van instellingen of groepen
j van personen, die in het algemeen belang
werkzaam zijn, het aanranden van eerlijke
overtuigingen, al wat gevaar oplevert voor
ge veiligheid van den staat of zijn instel
lingen, aansporing tot overtreding of niet op
Volging van wettelijke voorschriften, het wek
leen van valsche voorstellingen omtrent staat
en maatschappij e.d. Deze normen zijn zeer
ruim".
Ondanks deze ruime normen, welke tot
iet-toelaten konden leiden, draait de ecne
film na de andere. Soms worden enkele cou
pures aangebracht, doch deze veranderen
niets aan de geest van het stuk.
Van tweeën één zegt. de redactie van D e
burgerwacht:
„Of de Bioscoopwet voldoet niet.
Of de Filmkeuring is onvoldoende.
Hoe het zij, dit staat vast en dat moet
Éllen duidelijk voor oogen staan, dat de
yevolutionnaire filmpropagandist van de
huidige situatie partij trekt!
Ook zij, die zich niet bevoegd achten te
©ordeelen over alle kwesties, welke met de
filmkeuring samenhangen, zullen toegeven,
dat de film een machtig wapen is in dienst
van het communisme; en dat zich aan een
dwaze .illusie overgeeft, wie meent, dat ons
volk te nuchter is om onder de bekoring
yan het communisme te geraken.
Intusschen meenen wij te weten, dat bo
venstaande bezwaren thans grootendeels on
dervangen zijn.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besluit van 19 Augustus is be
noemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau M. G. van den Hurk, lid van den
gemeenteraad, te Eindhoven.
BURGEMEESTERS.
Bij Kon. besluit is aan F. M. A. van
Schaeck Mathon, op lijn- verzoek, met in
gang van 1 September 1929, eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente Nij
megen.
xaANDMACHT.
Bij Kon. hesluit van 30 Augustus is:
le. op het daartoe door hem gedaan ver
zoek, een eervol ontslag verleend uit zijn
betrekking van stations-commandant, aan
den gepensionneerden kapitein van het le
ger in Nederlandsch-Indië J. A. Saurel.wien
als zoodanig de titulaire rang van luitenant
kolonel werd toegekend;
2e. aangewezen voor de functie van sta-
tionscommandent, ter nadere bestemming
door onzen minister van defensie, de res.-
kapitein J. C. Lamster, van het 18de regi
ment infanterie.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
Bij Kon. besluit van 26 Augustus zijn, resp.
ingaande 16 Juni 1929, 1 November 1928, 22
Juli 1929, benoemd tot referendaris der pos
terijen, telegrafie en telefonie, J. A. Ris-
seeuw, J. L. van der Valk, T. Nauta, allen
thans referendaris 2e klasse der posterijen,
telegrafie en telefonie.
Bij Kon. besluit van 27 Augustus is, mei
ingang van 1 September 1929, benoemd to'
referendaris 2e klasser der posterijen, tele
grafie en telefonie mej. J. M. G. E. Comme-
lin, thans adjunct-referendaris der poste
rijen, telegrafie en telefonie.
Bij Kon besluit van 27 Augustus is aan den
referendaris 2e klasse der posterijen, tele
grafie en telefonie A. Donkersloot, directeur
van het post-, telegra f- en telefoonkantoor
te Maassluis, met ingang van 16 Dec. 1929,
öp zijn yenzoek, eervol ontslag verleend.
ZEEMACHT*
Bij Kon. besluit van 30 Augustus is aan
de magazijribewaarstcr bij het marinehospi
taal te Willemsoord, mej, J. J. Dekker, met
ingang van 15 September 1929, op haar ver
zoek, eervol ontslag verleend.
HOFBERICHTEN
KARDINAAL VAN ROSSUM OP HET LOO
Gistermiddag is. Kardinaal Van Ros-
u m, die thans in ons land vertoeft en
dezer dagen 75 jaar is geworden, door H.
M. de Koningin, Z. K. H. Prins Hendrik en
H. K. H. Prinses Juliana ten paleize Het
Loo in gehoor ontvangen.
De Kardinaal arriveerde met zijn gezel
schap om 3.49 uur aan het station en werd
le stoep van de cour ontvangen door
den opperceremoniemeester J. H. F. Graaf
du Monceau. De audiëntie duurde van vier
uur tot kwart over vijf. Bij het vertrek
ontvingen de katholieke leden van het
personeel den zegen van den kardinaal.
DIPLOMATIE
INSTALLATIE BURGEMEESTER
VAN WASSENAAR
FEESTELIJK INGEHAALD.
Gistermiddag had te Wassenaar de instal
latie plaats van Burgemeester Wiegman.
Om ongeveer half twee des middags arri
veerde deze met zijn echtgenoote aan den
Ouden Deyl, waar hij verwelkomd werd door
tal van corporaties uit de gemeente, die bij
monde van Ds. v. d. Heijden hem hartelijk
verwelkomden, waarvoor met eenige woorden
in waardeering werd dank gezegd.
Hierna werd een tocht door een groot ge
deelte der gemeente gemaakt, do Burgemees
ter en echtgenoote in een open rijtuig gevolgd
door een lange rij van automobielen, daar
iedere vereeniging met een eigen auto deze
tocht mede maakte, voorafgegaan door de
muziekvereeniging Excelsior, die ook aan den
Ouden Deyl al eenige nummers ten beste had
8 Bij de Schouwlaan gekomen scheidde de
muziekvereeniging zich af on» zich opnieuw
op te stellen aan het Gemeentehuis op de
Paauw.
Inmiddels had zich ook hier evenals langs
den geheelen weg door het dorp een groote
menigte verzameld, waar ook verschillende
vereenigingen zich door hun vaandel verte
genwoordigden.
Bij aankomst werd door Excelsior het Wil
helmus ingezet, waarna een driewerf „lang
zullén ze leven!" ten gehoore werd gebracht,
dat door een uitbundig driewerf hoera der
aanwezigen gevolgd werd.
Hierna volgde de officieele installatie in do
raadszaal door den loco-burgemeester, den
heer Drop, die hem de ambtsketen over
handigde.
Na afloop dezer korte vergadering werd de
eerewyn aangeboden, waarna de nieuwe bur
gemeester met zyn echtgenoote op het ach-
terbalcon verscheen, waar de verschillende
vereenigingen onder de vroolyke tonen van
Excelsior den nieuwen burgervader een vaan-
delgroet brachten. Hiermede was de officieele
plechtigheid afgeloopen.
HAZARDSPEL MET AUTOMATEN
De minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft aan de gemeentebesturen
een circulaire gezonden van den volgenden
inhoud:
Ter voldoening aan het desbetreffend ver
zoek van mijn ambtgenoot van Justitie heb
ik de eer het navolgende onder uw aandacht
te brengen.
Het ligt in de bedoeling van mijn genoem
den ambtgenoot, krachtig op te treden tegen
het misbruik, in verschillende streken des
lands bestaande in het gelegenheid bieden
tot deelneming aan hazardspelen door middel
in automaatkasten.
Deze automaten, die verschillende namen
hebben als clown-, paljas-, climax-spel enz.
verschillen onderling wel in kleinere bijzon
derheden, doch zijn alle, of nagenoeg alle te
beschouwen als instrumenten waarmede een
hazardspel, als omschreven in artikel 254bis
lid 2 Wetboek van Strafrecht, kan worden
uitgeoefend.
Ook op verschillende kermissen worden ge
legenheden aangetroffen waar spelen wor
den beoefend, die aan hazardspel doen den
ken. Een optreden nu tegen de eigenaren van
dergelijke gelegenheden brengt altijd eenige
onbillijkheid mede, omdat zij standplaatsen
innemen, na daarvoor te hebben betaald,
hetzij aan het gemeentebestuur, hetzij aan
een vereeniging, die met toestemming van de
betrokken burgemeester een kermis doet hou
den. Het verdient daarom ter voorkoming de-
zér onbillijkheid, aanbeveling, dat de ge
meentebesturen bij verhuring van stand
plaatsen op kermissen rekening houden met
de omstandigheid, dat deze niet behooren te
worden verhuurd aan personen, die zich met
exploitatie van bedoelde automaten willen
bezig houden.
Hetzelfde geldt voor exploitanten van met
de wet strijdige loterij-bedrijven op kermis
sen. Ingeval van twijfel zou het gemeente
bestuur zich met den betrokken ambtenaar
van het Openbaar Ministerie over de vraag
of in bepaald geval van loterij sprake is,
kunnen beraden.
BOOTTREIN
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND
Het agentschap der N.V. Stoomvaart Mij.
„Nederland", de Firma Kuyper, Van Dam
en Smeer te Rotterdam, meldt, dat de boot
trein van het s.s. „Koningin der Nederlan
den", hetwelk a.s. Vrijdag van Genua zal
afvaren. Donderdagmorgen 5 dezer,
vertrekken van Rotterdam (Maas) te 8.20
uur en van 's-Gravenhage (S.S.) te 8 u. 47.
HET MARINEPERSONEEL
DE AMSTERDAMSCHE CRiSSS
WAAROM GAAT ER ZOOVEEL
VERDERF VAN DE MARINE UIT?
EEN PLEIDOOI VOOR VERBETERING
Men schrijft ons uit Marinekringen:
Eenigcn tijd geleden is door een hoofdbe
stuurslid van den bond van Christelijk Ma
rinepersoneel voor den radiomicroloon te
Huizen een rede gehouden, teneinde wat
meerdere bekendheid aan genoemden bona
te geven in den lande. Duidelijk is daarbij
naar voren gekomen, dat de christenen het
bij de marine nu niet bepaald gemakkelijk
hebben. Bij de marine wil men per sé geen
christenbeleving hebben en ook de officieren
schroomen soms niet te laten blijken, dat
e er niets van willen weten. Men staat er|
erbaasd van hoe het mogelijk is (en nu
stellen we voorop, dat we bij alles wat we
behandelen, de goeden niet te na spreken)
elk een ruwe taal er gesproken wordt, ook
door hen die we toch moeten rekenen tot
meer beschaafde en ontwikkelde deel
der marine, onze officieren. Ons werd eens
oor de voeten geworpen, dat op fabrieken en
andere groote werkplaatsen ook geen dienit-
bodentaal gesproken wordt, maar dat be
hoeft geen reden te zijn om maar stilzwijgend
alles te dulden. We hebben nu al eenige
ja-ren aaneen wat nauwer contact gehad met
de adelborsten van het koninklijk instituut
te den Helder en we stonden ook verwon
derd van de gemepne taal en het vloeken uu
al van deze jongelui, de toekomstige zee
officieren.
En nu moet men niet denken dat dit aan
den commandant van het instituut ligt en
zeker niet aan den tegenwoordigen, die we.
hoogachten en kennen als een hoogstaand
man. Daar zien we tegen op. Neen, het gedrag
van onze marinemannen zit ingezogen in de
lucht der gebouwen en schepen, zit in de
tafels en stoelen, het is saamgeweven met
een traditie, die er prat op gaat, niet netjes
te willen wezen. Men schaamt zich a. h. w.
om voor een degelijke jongeman gehouden
te worden, immers het staat voor een zee
man veel flinker dik te doen en daden te
verrichten, die ze voor geen ding ter wereld
aan vader of moeder zouden bekennen.
Het is ons onbekend hoe het met de land
macht staat maar een vergelijking tusschen
de zcemilicicns en die van de landmacht
valt uit ten nadeele van eerstgenoemde.
Als men ter plaatse de Christelijke Mili
taire tehuizen bezoekt, dan is het aantal
wat trouw blijft aan het beginsel der ouders
bij de landmacht het grootst en toch weige
ren we aan te nemen, dat er onder de zee
miliciens geen opkomers zouden zijn van
Christelijken huize.
Hoe komt het dan, dat er van onze marine
zoovee! verder* uitgaat? O. i. komt dat, om
dat er zoo weinig meerderen de moed hebben
om eens flink met hun ondergeschikten tr
praten over hun toekomst en te wijzen op het
groote nut van een goed zedelijk gedrag. We
laten nu maar buiten beschouwing welk een
zegen cr gemist wordt door het weigeren van
iedere medewerking aan het tot zijn recm
komen van een richtige uitvoering van de
voorschriften, inzake de godsdienstige ver
zorging der manschappen. Het is niet vol
doende dat er goede voorschriften zijn, ze
moeten ook uitgevperd worden en we spre
ken het openlijk uit, hierbij wordt schier
iedere medewerking geweigerd. Op het kantje
af gaat alles officieel door en als men
maar zorgt buiten een standje te blijven dan
is de zaak in orde.
Eenige jaren terug rapporteerden we
korporaal, die schepelingen geleidde naa
kerk en toestond dat ze zich bij het hek
der kerk in de stad verspreidden. De officier
belast met het vooronderzoek lachtte
met den beschuldigde en trok bij de komst
van rapporteur een quasie ernstig gezicht.
Commentaar overbodig.
Zoo gaat het dikwijls. Duidelijk staat in
het reglement van krijgstucht, dat er niet
gevloekt mag worden of het bezigen
liederlijke taal en toch wordt het zoo
gedaan. Het zou leerrijk zijn over een tiental
jaren te weten het aantal straffen toegediend
voor vergrijpen als vloeken en liederlijki
taal. Het wordt gedaan van hoog tot laag
en het is een streep aan den balk als
melding volgt.
Daarom wordt het ook hoog tijd, dat door
de commiezen van aanneming hoogere
eisclien gesteld worden bij aanneming voor
de zee- en landmacht. Kinderen van sociaal-
democratischcn of anderen ontwapenings
huize hooren niet thuis bij onze weermacht
Onze Christen- cn andere weldenkende
ouders moeten hun jongens met een gerust
hart kunnen afstaa.i aan onze weermacht
moeten zich daarbij vooral op de hoogte hou
den van het gedrag van hun kinderen
hoe ze behandeld worden. Ook moeten niet
de eersten de besten tot commies van
neming aangesteld worden. Het moeten men-
schen zijn met veel menschenkennis. met
hart voor de weermacht en het personeel en
bovenal, het moet geen hijbaantje wezel
van hooggeplaatston. Er moeten mannen voo
aangewezen worden, die er zich geheel aai
kunnen geven cn die het onderzoek der can
didaten niet aan ondergeschikten overlaten.
Er moet zooveel mogelijk voor gewaakt wc
den, dat leger en vloot gevind wordt met li
schuim der natie on aanneming in cn v<
wijdering uit den dienst moeten ruim open
staan. Zoo alleen zal het mogelijk zijn het ge
halte van het personeel op te voeren er
zal aan onze weermacht zeer zeker ook ten
goede komen.
Maar zoo als het nu gaat deugt het
DE ANTIREV. MOTIE
A m s t e r d am, 4 Sept. 1929.
Wij publiceerden reeds een motie door
de Antirevolutionaire Raadsfractie inge
diend, inzake het conflict gerezen in den
boezem van het college van Burgemeester
en Wethouders.
Naar wij vernemen is met de andere
fracties, op welke tot voor kort het college
steunde, geen overleg gepleegd, doch
heeft men ook de R. K., de V.-D. en den
Vrijheidsbond kennis gegeven, dat deze
motie was ingediend.
De Antirevolutionairen meenden, dat zij,
die -geen wethouder in dit college hebben,
het eerst waren aangewezen den Raad een
bepaalde uitspraak voor te stellen.
Zien wij juist, dan zijn zij niet vervallen
in de fout der Christelijk-Historischen, die
an den Gemeenteraad een soort parle
ment hebben gemaakt Ze spreken niet
vertrouwen of wantrouwen in alge-
raeenen zin, ze spreken zich zelfs niet uit
over den door het college voorgestelden
maatregel, ze beperken zich tot de kwestie
in de z.g. woordbreuk.
De Antirevolutionaire fractie ontkent die
woordbreuk, en keurt dus het aftreden van
den heer Ter Haar, dat een crisis ver
oorzaakte op een punt als dit, af.
Dat de motie zal worden aangenomen
lijkt ons niet waarschijnlijk. De commu
nisten, de Christelijk-Historischen cn de
Soc.-Democraten zullen vermoedelijk wel
tegen stemmen.
Dan zal het college zich opnieuw moe
ten beraden, en zal het collectief aftreden
wel moeten volgen.
Maar dan kunnen ook die groepen, die
tegen de motie hebben gestemd, zich moei
lijk onttrekken aan de verplichting, tot
vorming van een nieuw college mede te
iverken.
Hiermede gelooven wij is althans be
reikt, dat er weer zuiverheid in de politie
ke verhoudingen komt, Hoe dan verder c!e
samenstelling van het college zal zijn valt
jiog moeilijk aan te geven. Maar de drie
groepen, die wij reeds nu voor tegenstem
mers houden, kunnen niet samen een col-
DE ALASTRIM
Nieuwe gevallen van alastrim hebben
zich voorgedaan: te Scherpenzeel (Utr.) 1,
te Hilversum 1, en te Delft 2.
NEDERLAND-BELGIE
De correspondent van de N. R. Crt.
Brussel meldt:
Naar de Libre Belpique meent te weten
zou de aanwezigheid van verscheidene le
den van de Belgische regeering te 's Gra
venhage wel iets gegeven hebben op het
gebied van de Nederlandsch-Belgische be
trekkingen. In goedineelichte kringen
blijkt men zulks te bevestigen, zonder ech
ter ook maar 't minste aanvullend detail
te willen of te kunnen geven.
Men zal dus ook met de andere groepen
overleg moeten plegen en het spreekt wel
vanzelf, dat op dit oogenbük moeilijk eeni-
aanwijzing is te doen. Wij meenen, dat
een radicale wijziging thans de meest ge-
wenschte is en ook voor de vastheid van
beleid in de komende jaren aanbeveling
i.uiènt Maar de politiek is nu eenmaal
ri wonderlijk ding.
UIT HET SOCIALE LEVEN
de orders. Wij kunnen u evenwel de stel
lige verzekering geven, dat een ieder, me
de in zijn eigen belang, alles in het werk
zal stellen, om de bedrijven zoo spoedig
mogelijk normaal te laten werken. Mede
door den langen duur van het conflict zijn
verschillende bedrijven intern georgani
seerd, hetgeen tot gevolg heeft dat voor 17
arbeiders geen werk meer is. Bovendien
zijn reeds vaste arbeiders in dienst geno-1
men, tengevolge waarvan de plaatsen van
41 arbeiders bezet zijn, waarvan er bij de
N.V. W. Pont dadelijk een 12-tal in lossen
dienst in werking kan worden gesteld.
Ten slotte zijn er nog 4 arbeiders, welke
m zeer bijzondere andere redenen niet
peer aangenomen kunnen worden".
De ledenvergadering der werknemers
ereenigde zich met het standpunt der Be
stuurders: gelijktijdige oplossing van het
conflict met de bootwerkersvereeniging
„Eensgezindheid". Verder sprak deze ver
gadering haar teleurstelling uit over het
genoemde aanbod betreffende arbeidsvoor
waarden, hetgeen naar haar oordeel niet
tot een bevredigende oplossing der staking
kan leiden. In geen geval meende men ech
ter te kunnen bewilligen in een wijze van
liquidatie der staking zooals de werkge
vers zich die voorsetllen. Dit wordt als een
onoverkomelijk beletsel voor de oplossing
van het conflict beschouwd.
Met 695 stemmen tegen 7 slemmen blan
co besloot de vergadering dan ook op de
voorstellen der werkgevers niet in te gaan.
Het collectief contract niet aanvaard.
De bondsraad van den Algemeenen Ne-
derlandschen Bond van Arbei lers(sters) in
het Bakkers-, Chocolade- cn Suikerbewer-
kingsbedrijf heeft het beleid van het bonds-
bestuur, ter zake de onderhandelingen met
de werkgevers in het bakkersbedrijf no
pens het collectief contract voor de groote
steden goedgekeurd. Met algemeene stem
men werd vastgesteld, dat de overeenkomst
niet kan worden aanvaard omdat de werk
gevers o.m. niet wenschen in te gaan op
de voorstellen der arbeiders tot loonsver-
hooging voor alle bedrijfsgenooten en be
perking van arbeidsduur voor de brood
bezorgers.
Ingevolge deze beslissing zal ten spoe
digste overleg plaats hebben met de bestu
ren en met de leden der betrokken afdee-
lingen.
DE STAKING TE ALMELO
In de gister gehouden vergadering van het
personeel der NV. Leeuwarder Textielfabriek
is uitvoerig de stand van het conflict bespro
ken doch tot een of ander besluit kwam men
niet. Bij de fabriek wordt gepost. Enkele
werkwilligen worden door de gemeentepolitie
naar hun woningen geleid.
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels fL17Vi
Elke regel meer „0.22%
Ingez Mededec lingeu
van 1—5 regels „2^0
"like regel meer „0.45
Bij contract belangrijke korting.
,or het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
1Qe Jaargang
NAT. CHRISTEN GEHEEL
ONTHOUDERS VEREENIGING
DE 50ste ALGEM. VERGADERING
IN HAARLEM
DB ACHTERUITGANG IN HET
LEDENTAL TOT STILSTAND
Dr. J. H. Slotemaker de Bruine wordt
weder voorzitter
De fungeerende voorzitter der algemeene
;rgadering, ds. P. Veen, zeide in het
openingswoord ter algemeene vergadering,
ciat thans er stilstand in den achteruit
gang van het ledental is gekomen. Hij
hoopte, dat die stilstand een blijvende mo
ge zijn. De afdeelingen wekte spr. op een
werkzaamheden voor de winter-
campagne te maken. Allen drukte spr. op
het gemoed te gebruiken de gaven, die een
ieder gegeven is naar de genade, opdat het
worde een Gode welgevallige offerande.
I)e secretaris deelde nog mede, dat deze
maand te Steenwijk zal gehouden worden
een zangconcours, dat alcoholvrij zal zijn.
Daarna werden de gemelde verslagen
goedgekeurd.
t ~i van een vaandeL
Vmsterdam, deeld»
van het nieuwe
■en. Dank bracht
,en, die er een bij-
H' aandel.
CHRISTELIJK NATIONAAL VAKVERBOND
In het laatste nummer van „De Gids" le-
m wij: Het ledental der bij het Chr. Nat.
Vakverbond aangesloten organisaties, is in
het tweede kwartaal 1929 zeer belangrijk ge
stegen.
Het ledental klom van 60.934 op 1 April
jj. tot 67.826 op 1 Juli. Een vooruitgang dus
et 6.892 leden of met 11.3 pet.
In dit aantal zijn begrepen 1409 leden
van den Bond van Chr.-Prot. Post-, Tele-
;raaf- en Telefoonpersoneel, welke bond in-
jaande 1 Juli jj. weer tot ons Verbond is
toegetreden.
Maar ook zonder deze extra winst te re
kenen, is het een goed kwartaal geweest.
Want de reeds aangesloten organisaties
gingen toch met 6S92 1409 is 5483 leden
vooruit
Niet alle organisaties mochten zich in een
stijgend ledental verheugen. De diamantbe
werkers bleven gelijk. Zij behielden hetzelf
de ledental van 1 April.
Twee organisaties gingen in ledental te
rug, n.l. de Mijnwerkers met 59 en de Siga
renmakers met 16 leden. Samen boekten
dus deze organisaties een teruggang groot
leden.
Achttien organisaties zagen het ledental
stijgen, n.l. Ambtenaren 135; Belastingamb
tenaren 8; Bouwarbeiders 1225; Fabrieks-en
Transportarbeiders (met de Zeelieden) 1353;
Grafische arbeiders 24; Houtbewerkers 179;
Kantoor- en Handelsbedienden 114; Kleer
makers 37; Landarbeiders 1847; Marineper
soneel 3; Metaalbewerkers 314; Personeel in
Publieke» Dienst 93; Spoor- en Tramweg
personeel 89; Technici 18; Textielarbeiders
51; Verzekeringsagenten 13; Voedings- en
Genotmiddclenarbeidcrs 53 en Werkmeesters
12.
Samen gingen deze organisaties met 5558
leden vooruit.
De zuivere vooruitgang bedraagt alzoo
5.558 75 5.183 1.409 6.892.
DE STAKING TE ZAANDAM.
Voorstellen der werkgevers afgewezen.
Door de besturen der samenwerkende or
ganisaties in het houtbedrijf is gistermid
dag in de ledenvergadering verslag uitge
bracht omtrent de gevoerde bespreking
met de werkgevers. Waren de werkgevers
den vorigen keer niet bereid geweest bun
aanbod te verruimen, thans wilden
gaan tot 1% maal per keer voor de losse
beiders en 50 c. p. week voor de drie laag
ste klassen van vaste arbeiders en 25 ets.
per week op de contractloonen der overige
vaste arbeiders. De werknemersafgevaar
digden gaven hun teleurstelling over deze
geringe tegemoetkoming te kennen en
meenden, dat hun leden deze als onvol
doende zouuen qualificeeren. In dit sta
dium opende men de besprekingen ove
eventueele liquidate, van de staking.
Het resultaat is vervat in een brief der
werkgevers van 2 September, waarin om
trent dit punt werd gezegd:
„Hoewel oen deel onzer leden zich
sterk maakt, dat binnen een maand na i
hervatting van den arbeid, de bedrljvi
weer op normale wijze zullen functionnee-
ren, willen toch niet allen zich aan dezen
termijn binden. Immers sommige bedrijven
zijn geheel afhankelijk van binnenkomen
HOOGER ONDERWIJS
RECTORAATSOVERDRACHT.
Op 20 September zal Prrf Dr. Ir. N. L
Söhngen, rector-magnificus Ar Landbouw
hoogeschool te Wageningen. liet rectoraa
overdragen aan zijn opvolgei Prof. Dr. G.
Grijns,
VOORTGEZET HANDELSONDERWIJS.
Verschenen is het prospectus van het voort
gezet handelsonderwijs in het gebouw der Ned.
Handels-Hoogesehool te Rotterdam, cursus
1929—1930.
Prospecti en inlichtingen zijn te verkrijgen
by het secretariaat: Leuvehaven 74, waar te-
van 9 tot 14 Sept. gelegenheid bestaat
tot inschrijving.
LAGER ONDERWIJS.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
otterdam (Oranje Nassauschool, Vel
gen luststraat, hoofd H. A. van den Hoven van
Gendereri): H. Slings te Beverwijk. Tijdelijk.
m sterdam (Admiraal de Ruyterschool,
hoofd J. Nauta): J. Vogel te Eibergen.
Doorn (hoofd H. Bijl)G. van Heerde te
Wjj he.
mnekom (hoofd J. Douwes)mej. G.
E. de Gooyer aldaar.
Waardhuizen (hoofd C. Haspels):
mej. W. Poldervaart te Rotterdam. Tydelyk.
Den Bosch (U.L.O.): mej. A. E. Val
kenburg te Schoonhoven. Tydelyk.
Borne (Ov.): mej. J. H. Kuyvenlioven te
Rysoord.
Staphorst (hoofd J. Wiersma)J. Groen
te Rouveen.
Stadskanaal (U.L.O.):«\ H. Roelfsema
aldaar.
DE OPENB. SCHOOL EN TE KORAN.
In „Het Schoolblad", orgaan van het Ned.
Onderwijzersgenootschap merkt een zeke
ren Winlerwerp uit Garmcrvvolde liet vol
gende op:
„In verschillende leesboekjes van den
laatste.) tijd komen aardige lesjes voor ont
leend aan de koran, gewoonlijk met een
heerlijke tendenz. Talrijke collega's zal het
gaan als mij, die lesjes zouden ze niet graag
missen"
Om den schijn niet op zich te laden, dat
de openb. school alleen tot Mohammedaan
se!) e en maatschappelijke deugden zou op-
lei len, wordt het volgende er nog aan toe
gevoegd:
„Ook uit den bijbel zijn ettelijke geschie
denissen aan te halen, zeer geschikt om in
een „kinderlijke vorm" in de leesboekjes te
worden opgenomen, 't Is mijn vaste overtui
ging dat in deze richting onze leesstof kan
worden aangevuld in 't belang van onze
openbare school".
Maar nü komt de aap uit dc rhouw. Vs
deze openb.-school-hadji! Lees maar:
„Vele ouders zouden daarin een zekere
„tegemoetkoming" zien, wat vooral in dezen
tijd van belang is. Er zijn toch heel wat or
thodoxe predikanten, die maar een klein
„zetj." behoeven om terug te koeren naar de
openbare school. Als er b.v. eens per week
.ijbelsche geschiedenis wordt gelezenin
den geest als ik het boven aanwees, zou
aan de behoefte (de mentaliteit van een
groot gedeelte van de ouders is ooi-zaak van
dit teeken) worden voldaan, terwijl genoem
de predikanten gelegenheid werd gegeven
te retireeren".
De heer A 1 i
mede, dat de a
vaandel kan p:
spr. aan al de n
drage voor hadui
dat daarna werd omhuld, bevat het
gende in gulden letteren op donkerblau-
wen achtergrond: „N. C. G. O. V. Ned. Ver.
van het Blauwe Kruis. Opgericht 1881", met
in het midden een embleem van het Kruis.
Ds. Veen aanvaardde voor het Hoofd
bestuur het vaandel.
Komst van Dr. Slotemaker de Bruine
Ter middagvergadering kwam Dr. Slo
temaker de Bruine binnen wiens
komst met hartelijk applaus werd begroet.
Ds. Veen zeide heel dankbaar te zijn, dat
de „Voorzitter der Vereeniging" weder in
het midden der vergadering is en wilde
hem den voorzittershamer weder aanbie
den.
Dr. Slotemaker de Bruine gaf
echter den hamer
weder aan Ds. Veen
terug. Ik hoop wel
weder voorzitter te
worden en dan de
volgende vergade
ring te presideeren,
voegde spr. daaraan
toe.
Heel dankbaar t n
k, dat ik weder al-
u-lei werk kan gaan
•i vatten, da.t ik
voeger met blijd-
.•hap deed, vervolg-
le spr. Het is me
gebleken dat het on
mogelijk is leiding aan gansch een volk te
geven tenzij een groot aantal uit allerlei
levenskring mede het werk doet De orga
nisatie heb ik leeren waardeeren.
De verdere agenda.
De behandeling der agenda werd daarna
hervat. Het voorstel der afdeeling Assen
dat inhield dat het Hoofdbestuur leiding
aan een „Elk-lid-een-lid-actie" werd
aard. Het Hoofdbestuur verklaarde
zich verder bereid een onderzoek in te
stellen naar doelmatige propaganda-ar-
beid onder de arbeiders bij de werkzaam
heden aan het Twente-Rijnkanaal met of
zonder reg^sringssubsidie.
Avondsamenkomst
Gisteravond had een samenkomst plaats
in de Nieuwe Kerk met als sprekers ds. H-
E. Beker, van Haarlem, en ds. D. van
Krevelen, van Lichtenvoorde.
Zitting van heden.
Heden is met de behandeling der agenda
voortgegaan. Nadat de voorstellen waren
afgehandeld hield ds. P. M. de Jong,
van Zutfen, een referaat over „Patrona
ten". Verder sprak drs. J. van der Spek
van Heemstede over „De individueele en
de sociale kant van ons werk".
EEN NACHTELIJK EXAMEN.
Het moet in den tijd der czarcn in Rus
land gebeurd zijn volgens het „Ilbl."
In een klein dorpje kwam de gouverneur
van het district te middernacht in zijn rij
tuig aan. Z.Exc. klopte bij een der leden
van de schoolcommissie aan en gelastte, dat
er onmiddellijk examen moest gehouden
wórden.
Het heele dorp sliep, maar geen nood: de
onderwijzeres werd gewekt en de nachtwaker
porde de dorpelingen uit hun zoete droomen.
Opstaan, vlug, we hebben examen!
Dit begon, na eenigen tijd ep het duurde
tot het ochtendgloren. Dat de kinderen hel
er schitterend hebben afgebracht, laat zich
denken, maar ook de leden varvde school
commissie en de andere autoriteiten knik
kebolden van slaap. Dit deed er echter niet
toe. Hoofdzaak was, dat de gouverneur
zooals hij zich had voorgenomen het exa
men had bijgewoond, en dit schikte hem nu
juist dien nacht nogal goed!
EXAMENS.
EX A MENS-\OT.A R|
's-Gravenhage. Gesl. 80 deel de heer A.
ZUIstra te Zwelns; le deel de lireren L. M. Zee-
EXAMENS-HOOFD AKTE.
Breda. Geslaagd de
Loon. Bergen
M. A. Bekers. St. Wlllebi
HeUden. Wnnhvlik; \V. va
H. J. J Loos. Nisper
Gesl. de heer J. J. A.
1 xtln geëindigd.
