r
KJ
EOT;S©dbq®
BEBOUWING MATHENESSERPLEIN
TE ROTTERDAM
TEGELHANDEL i
i h. koene
RIANT WONEN OP STAND
M. SMITS en GEBR.SPINDLER
rlU
0
BOUWBLAD No. 13, PAG. 3
MAANDAG 5 SEPTEMBER 1929
TE KOOP: ROTTERDAM
H 2 HeerertEiuizen met grootc voor-
flj en achtertuinen aan de HolSaan 67-69.
-f: Oppervlakte per pand 550 MJ.
Zie geïllustreerde bespreking in dit blad van 12 Augustus 1929,
op aanvraag gratis tc verkregen bij
P. DE RUYTER Zn. - Oudedijk 20Ï, Rollerdam - M 06533-562//
■111
MMÊÊMÊmMMBÊÊKm
MOOI BUITEN WONEN
Terbregsche Weg te Hillegersberg
TE KOOP onder architectuur gebouwde
Buitenhuizen. Prijs f 8000.—.
Inlichtingen bij P. C. D. MELIS, X-wMT""-
JHBHBBHi
I
SCHEPPING VAN HARMONIE EN ORDE -
Men versta ons goed.
Wanneer wij herhaaldelijk onze voldoe
ning er over hebben uitgesproken, dat hoe
langer hoe meer de particuliere bou\(?r cr
too overgaat om voor het ontwerpen van
ziin bouwwerken de hulp van eon deskun
dig architect in tc roepen, dan wil dit
geenszins zeggen, dut alle bouwwerken,
waarvan door deze of gene architect een
ontwerp is gemaakt, daardoor goed ge
noemd kunnen worden.
Nadrukkelijk loggen wc hier vast, dat de
naam van een architect niet de vlag mag
zijn waar achter eon bouwer zich. schuil
houdt. Trouwens, de ware architect zal zich
alvorens aan de wcnschen van zijn op
drachtgever te voldoen, zich wel degelijk
overtuigen ol zijn man in staat is een werk
naar bchooren uit te voeren. Hij zal niet
tevreden zijn met het uitsluitend ontwer
pei), maar zal ook tijdens den houw zijn
belangrijke adviezen geven daar waar deze
•-noudig zijn.
De combinatie: Ir. J. II. v. d. Broek te
'Botterdam en de aannemers Snoek en Van
der Velde, eveneens aldaar, demonstreert als
liet ware wat we hier boven schreven.
Met vaardigen hand wist architect v. d.
Broek een winkelcomplex van de beste
soort te ontwerpen en in die aannemers
.heeft hij monschen gevonden, die in alle
opzichten in staat waren deze schepping
van harmonie en orde te voltooien.
Geenszins was het een gemakkelijke taak
waarvoor Ir. v. d. Brock was komen te
staan. Voor de bebouwing van het Mathe-
n esscrplcin, waarvoor we in deze beschou
wing uwe speciale aandacht vragen, was
\un de zijde van Gemeentewerken van
Rotterdam een schema gemaakt, waarin
n a. liet denkbeeld van een bebouwing, aan
sluitende aan dc monumentale Mathencs-
serhrug was neergelegd.
Ir. .1. II. v. d. Broek nu heeft dc denk
beelden, door Gemeentewerken in schema
gelegd, uitgewerkt. Bij die uitwerking heeft
de genoemde dienst niet gestaan op een
tdaafach navolgen van ,wat het had aan
gegeven; architect en aannemers hebben er
van persoonlijke opvattingen ruimschoots in
kunnen getuigen, zoodat met behoud van
de algcmcene contour, het type vrijwel ge
heel is gewijzigd.
I-Iet complex gebouwen aan weerszijden
au de Mathenesserbrug, waarvan dc hier
bij afgedrukte perspectief tcekening een
beeld geefl, heeft men zich gedacht als een
centraal punt in een zich snel ontwikke
lende winkelwijk.
De geheele situatie op dit plein met zijn
eiken dag toenemend verkeer, verklaart
deze opvatting, maar eischt ook, dat aan
ruimte cn inrichting der winkels strengere
fisciien werden gesteld. Hier zijn dan ook
langs het plein winkels ontworpen breed
6.15 .if.; diep 14 M. cn gemiddeld 4 M. hoog,
die. doordat de bovenbouw op een ijzlr-
constiuctie rust, naar believen gecombi
neerd kunnen worden.
Langs liet geheele complex loopt een
breede glazen luifel, terwijl op de verdie
pingen vrije bovenhuizen liggen. In totaal
bestaat het complex uit 18 winkels, 1 café
restaurant, 28 vrije-étago-wonlngen on 5
woningen of kantoren in dc toren, terwijl
2-4 woningen aan dc Aelbrechtskadc zijn
geprojecteerd. Aan deze kade bevinden zich
ile benoodig/de pakhuizen, die iij verbinding
kunnen worden gebracht met dc diepe
kelders van de winkels.
Aansluitende aan de brug, liggen lagere
vleugels, waaronder een groot café-restau
rant met daktuin. Teneinde deze aanslui
ting architectonisch beter te kunnen ver
zorgen, leek 't gewenscht deze vleugels tc
verlengen en af te ronden. Een betoncon
structie moest worden toegepast om van de
fundeering van de brug vrij te kunnen
blijven, waardoor het uiteinde van deze
vleugels 7 M. buiten de oorspronkelijke
rooilijn cn de fundeering werd uitgebouwd.
Trouwens, do geheeld fundeering heeft met
het oog op grondslag en straathoogtc het
plein ligt maar even 4.50 M. hooger dan de
Aelbrechtskadc bijzondere eischen ge
stold.
Op het ontmoetingspunt van hooge-
lagc bebouwing, staat ter weerszijde een
28 M. hoog torenhuis, waarin kantoren of
woningen per lift verkrijgbaar zijn. Ze zijn
bedoeld als markant punt op de aanslui
ting van bebouwing cn brug cn vormen dus
als liet ware de tegenhangers voor dc ver
hoogde koppen van dc brug aan de zijde
van den Mathenesserweg. Zoodoende wor
den al deze verschillende elementen in een
groot geheel opgenomen, wat aan het stads
beeld ter plaatse zeer ten goede is ge
komen.
Het geheele plan is, vooral architecto
nisch, hoog belangrijk en geeft voldoende
blijk van het kunmen van dezen architect.
De heeren Snoek en van der Velde heb
ben door prima uitvoering van afwerking
het hunne, bijgedragen tot het welslagen v;
dit mooi geheel.
BOUWMEESTER.
CENTRAAL WONINGBEHEER
Verschenen is het verslag van de stichting:
„Centraal Woningbcheor" te den Haag. Wij
ontleenen daaraan:
Op 1 Januari 1928 bedroeg het aantal in
het belang der volkshuisvesting gebouwde
en verbouwde verhuurbare gemeentcwonin-
gon 7032, benevens 121 winkelvvoningen,
4 winkels en 105 pakhuizen, werkplaatsen
cn stallen. Op 31 Dcc. 1928 was dit aantal
gestegen tot 7212 woningen, benevens 122
winkelwoningen, 4 winkels cn 103 pakhui
zen en stallen.
Het aantal aanvragen voor gemeentewo-
GRONDHONGER
B. en W. van' Rotterdam
hebben aan den Raad een
voorstel gedaan (betreffende
aankoop van grond in den
Luag-Zostienhovenschen pol
der. „Ons Eigendom" is hier
over maar half te spreken.
Meer dan 700 H.A. door mid
del van een onteigeningsplan
aan dein Linker Maasoever, en
thans 312 H.A. onder Over
sell ie: de gemeente Rotter
dam krijgt hoe langer hoe
moer honger naar grond, zoo
wel binnen als huiten haar
grenzen! De toelichting voor
deze aankoop onder Overschie
komt het blad al bijzonder
vaag en mager voor. Vooral
over de productiviteit van de
zen aankoop, waarmee toch
weer meer dan twee en een
half millioen gulden belas
tinggeld zal gemoeid zijn, la
ten B. en W. de burgerij ge
heel in het duister» („Als de
Cioinoente het maar heeft!")
«lat is blijkbaar het leitmotiv.
ELD BE LEG GING!
JB TE KOOP onder architectuur ge-
bouwde panden a.d. Halleystraat en
Swammerdamstraat te SCHIEDAM.
Toekomstige verkeersweg Rotterdam—Schiedam—
Vlaardingen. Inlichtingen
J. B00Y- Hilledijk 287 - Rotterdam.
Hl „Hiliegen
I Rechter Rottekade Hillegersberg
levert zeer concurreerend
Vuren-, Grenen-,
Dennenhout,
Sparren, enz.
Telefoon 41461 Vlugge bediening
inlagen bedroeg 2950 d.ï. 123 meer dan in
1927.
In 56 gevallen bleek het noodzakelijk de
huur op te zeggen.
De reden van opzeggang was in; 38 geval
len wanbetaling; 7 gevallen wangedrag of
burenruzie; 3 gevallen weigering tot ontrui
ming van de woning; 8 gevallen andere oor-
tzaken.
31 huurders zijn inmiddels vertrokken; 10
huurders hebben geheel of gedeeltelijk de
achterstallige huur aangezuiverd; slechts in
één geval moest tot gerechtelijke uitzetting
worden overgegaan. De overige gevallen zijn
nog in behandeling.
Op een totaal bedrag van f 2.060.376.62 aan
verschuldigde huur (met inbegrip van glas-
verzekering) moest f 586.60 of 0.03 als
verlies worden afgeschreven, terwijl de huur
schuld aan het einde van het jaar f 747.S5
of 0.01 bedroeg.
Uit de vuftelijiconde cijfeis met de vorige
jaren blijkt' dat er een gestadige daling van
het verlies door leegstaan valt waai' tc ne
men, al blijft het bedrag nog zeer hoog.
Dit jaar baarde, vooral dc verhuring van
Duindoirp veel zorg; dit is voornamelijk
het gevolg van aanbouw van veel particu
liere woningen in de omgeving. In 1927 be
droeg het verlies door onverhuurd staan in
deze wijk f 4.038.50, zoodat er een stijging
is van f 14.648.45.,
(Is hiermede niet duidelijk aangetoond dat
het particulier initiatief best in staat is aan
de behoeft'' aan woningen te voldoen? Red.)
Spoorwijk daarentegen is veel gunstiger cu
geeft een daling van f 21.263.80 aan. Nu
Spoorwijk IV (woningen van lage huurwaar
de) eenmaal verhuurd is, komt leegstaan
niet meer voor. De aanvraag overtreft verre
het aanbod.
(Voor insiders zegt deze passage niets! Wij
blijven bij onze meening, dat vele van deze
woningen l>ewoond worden door personen
die door bun maatscliappiijke positie- een
hoogcrcn huurprijs kunnen cn moeten ver
wonen. Dat dc aanvraag verre het aanbod
overtreft is dan ook niets bijzonders; cn dus
is dit tc betreuren. Red.)
Het complex aan den Trekweg wordt nog
steeds vlot verhuurd, het hum-verlies dooi
onverhuurd is vrijwel gelijk gebleven:
f 5425.87 tegen f 5620.54 in 1927.
Het gemiddelde aantal leegstaande wonin
gen bedroeg 134 of 1.83 van het totaal te
gen 160 of 2.32 in 1927.
De woningen werden in het algemeen
verhuurd aan gewinnen, die niet aan dc
eischen voldoen, welke aan de overige huur
ders van gemeentewoningen worden gesteld.
(Dit geldt zéker niet voor de bewoners van
Spoorwijk. Red.) Geplaatst werden 38 gezin
nen uit oude gemoentewoningen, aangekocht
of onteigend tot verbetering der volkshuis
vesting, 36 gezinnen uit onbewoonbaar ver
klaarde woningen, 12 gezinnen uit hulpwo
ningen aan den Westduinweg. 25 gezinnen
uit zeer slechte woningen.
Kostte het in een enkel geval wel" eens
moeite een krotbewoner te bewegen naar dc
nieuwe woning tc verhuizen, in het alge
meen ging men er gaarn heen, waartoe dc
gunstige ligging van het complex veel bij
droeg.
De hulpwoningen aan den Westduinweg
zijn in 1916 betrokken, zoodat zij ruim 11
jaar,in gebruik waren. Zij begonnen teeke-
nen van verval te vertoonen en nu het mo
gelijk werd, ze tc ontruimen in verbapd met
den bouw van Duindorp III cn de woningen
aan de Vuurbaakstraat, werd hiertoe door
B. cn W. besloten. In bet begin van dit ver
slagjaar waren cr nog 56 van de 74 bewoond.
Deze werden in den loop van dit jaar ont
ruimd.
Van deze 74 gezinnen vonden er 47 een
plaats in een andere gemeente woning; tor-
wijl 27 gezinnen een particuliere woning be
trokken.
Bij B. en W. is door het bestuur een voor
stel aanhangig gemaakt om het vrijkomende
terrein van bovengenoemde hulpwoningen
tc bestemmen voor den bouw van eenvoudige
woningen, geschikt voor personen, die in het
visscherijbedrijf hun brood verdienen.
Gedurende het verslagjaar werden 1744
reeds bewoond geweest zijnde nieuwe ge
meentewoningen verhuurd. Van de gezinnen,
aan welke deze woningen werden verhuurd,
kwamen er 448 uit een andere nieuwe ge
meentewoning en 1296 uit een particuliere
woning. (Dit spreekt boekdeelen. Red.)
Met de geleidelijke huurverhooging van dc
visschenswoningen te Scheveningen werd
voortgegaan. Op 1 Januari werden de huren
weer met gemiddeld 10 cents verhoogd.
Ook werd voortgegaan met de verhooging
van -de huur van die gezinnen, welke door
verandering van werkkring en daardoor ge
wijzigde omstandigheden niet meer voor een
goedkoop? visscherswoning in aanmerking
komen. (Het ware te wcnschen dat deze
maatregel over de geheele linie werd toe
gepast. Red.)
Op 31 Januari 1928 bedroeg hét aantal
oude perceelen in de stad 244, te Schevenin
gen 105, op 31 December 1928 waren er in
de stad 251 en te Scheveningen 33 perceelen
bij de Stichting in beheer.
In do stad zijn 5 woningen ontruimd, nl.:
Veenkade 2 en Huygenspark 3 perceelen.
Van «Ie gezinnen, die ze bewoonden werd één
in een andere gemeentewoning geplaatst.
TE KORT AAN WONINGEN VAN
LAGE HUURWAARDE
In een slotbeschouwing!, toegevoegd aan
liet verslag betreffende de telling van on
bewoonde woningen te Amsterdam aan het
eind van 1928, schrijft de directeur van de
woningdienst, ir. Keppler:
Resumeerende kan worden gezegd!, dat
ten aanalen van Ihet aantal onbewoonde
woningen een bevredigende toestand' eerst
bestaat in de huurgroepen boven f450 per
jaar. Dit is belangrijk ongustiger dan aan
het einde van 1927; toen viel reeds een
gunstige woningmarkt te constateercn
boven f350.
Bij de oudere woningen, welke dichter bij
het centrum der stad liggen, is de reserve
STICHTING VAN EEN VOLKS
LOGEMENT TE AMSTERDAM
De Vereeniging Amsterdamsch Bouwfonds
heeft plannen uitgewerkt voor den bouw
van een volkslogement.
B. en W. merken, naar aanleiding daar
van, in de eerste plaats op, dat aan een in
richting als door de vereeniging Amster
damsch Bouwfonds bedoeld in Amsterdam
groote behoefte bestaat. Dc toestand op het
gebied van volkslogementen zijn over
algemeen zeer ongunstig. Bij een
aantal jaren geleden ingesteld onderzoek
is gebleken, dat slechts enkele van deze in
richtingen aan daaraan tc stellen eischen
voldoen.
Het zal gewenscht zijn. dat een eenvou
dig, goed ingericht volkslogement komt in
dc binnenstad, liefst niet tc ver van het
havengebied, wijl h.v. ook dokwerkers
havenarbeiders daarvan een veelvuldig ge
bruik zullen maken.
Bij. den opzet van de plannen is dc uiter
ste soberheid betracht, opdat de inrichting
ook inderdaad onder bet bereik zal va"
van hen, voor wie zij is bedoeld.
Het gebouw bestaat uit een kelderverdie
ping daarboven vier woon- en slaapverdie
pingen en den solder.
De beganc-grcmdverdieping bevat verschil
lende dicnst\ertrekkenn, o.a. eetzaal, vcr-
blijfzaal de keuken en een woning voor
beheerder. De eerste verdieping bevat 2-4
slaapkamertjes en een linnenkamer, de
tweede en derde verdieping bevatten elk 28
slaapkamertjes. In de kamertjes komt een
zeer eenvoudig meubilair, doch geen wasch-
gelegcnheid. De wascligclegenheid wordt
ondergebracht in afzonderlijke op de eerste,
tweede en derde verdieping gelegen wasch-
kamers. Verder is op elke bovenverdieping
een douche aanwezig.
De totale oprichtingskosten zullen bedra
gen f 125.000, waaronder f 10.000 voor inven
taris.
B. en W. geven den Ruad in overweging
de plannen van liet Amsterdamsch Bouw
fonds te steunen. Het bedrag der garantie
ware met het oog op eventueel disagio bij
het afsluiten der gcldlecning te stellen op
f 127.500.-.
ARCHITECTUUR ALS HANDWERK
Gabriel Guevrekian, architect te Parijs,
heeft in „Innen-Dekoration" een geloofs
belijdenis geschreven bij een reeks mooie
afbeeldingen van een door hem in Neuilly
gebouwd landhuis. Het, gaat, zegt hij, niet
om den mensch in een huis, maar om het
huis rondom een mensch. Deze behuizing
is gebouwd zonder het doel een „kunst
voorwerp" te maken. Ik ben van meening,
dat een huis een gebruiksding is.-Het ze-
vaarlijke woord „kunst" is in de architec
tuur veel te vaak gebezigd. Het laat speel
ruimte voor allerhande misverstanden.
Een principieels quaestie is: is een nuttig
heids-architectuur een „kunstwerk?"
Neon. Ze is het nooit geweest en zal het
nooit kunnen zijn. Een bouwwerk zal een
kunstwerk kunnen worden als het niet
met de dagelijksche behoeften der men-
schen te doen heeft. (Gedenkteekens, re
presentatiegebouw en enz.). Een kunstwerk
kan als voorlooper ontstaan, zonder dat het
door zijn tijd begrepen wordt, het is niet
aan „omstandigheden" onderworpen. Maar
het nuttigheidsbouwwerk ontstaat onder de
begrenzing door de behoeften en de techni
sche middelen van zijn tijd.
De architecltuur van lieden is een hand
werk, een wetenschap. Ze levert den men-
schen een huis zooals de kleermaker zijn
costuum. (Er zijn goede en slechte kleer
makers.) Ze houdt zich niet aan modes,
werkt slechts een semester zooals de dames
hoeden. Ze wisselt van geslacht op geslacht
tenzij veranderingen optreden, welke
een geheel tijdperk wijzigen, sociale of tech
nische omwentelingen.
nog uiterst gering. Herhaald wordt hier,
dat daaruit tevens blijkt, dat dc nieuwe
woningen in vergelijking met de oude te
duur zijn. De afwerking van en de ruiimte
in de nieuwe woningen is vaak van dien
aard, dat vele gezinnen slechts noode naar
een nieuwe woning verhuizen. Dat de drang
naar Ihet betrekken van een nieuwe woning
welke aan hoogere hygiënische eischen
voldoet, wel bestaat, getuigt het onmidde-
lijk verhuurd zijn van de soms verafgele
gen woningen, welke door (vereenigingen
werden gebouwd en welke toch ook self
supporting worden verhuurd.
In de lagere huurgroepen was 'de toe
stand nog verre van normaal. Er bleek nog
een nijpend tekort te bestaan, hetwelk
steeds grooter wordt. Het aanbod, hetwelk
ini de lagere huurgroepen aanwezig was,
bestond voor een zeer groot deel uit wonin
gen, welke tot de krotten gerekend! moeten
worden.
Door de uitkomsten van het onderzoek,
waarop al het vorenstaande betrekking
heeft, wordt nog eens duidelijk aangetoond,
dat ook dn de huurgroepen, waarin kos
tendekkend woningen, zouden kunnen wor
den gebouwd en geëxploiteerd, niet yol-
doende wordt gebouwd.
DELFT, 31 Augustus. Voor
het bouwen van een klooster
aan de Nassaulaan werd het
laagst ingeschreven door P.
Mokvcld te Delft, met 92.700
Voor HUUR en VERHUUR
adverteere men in
„DE BOUWWERELD",
N.V. HOUTHANDEL
E. J. VAN WEERELT Azn.
ROTTERDAM
JENS1USSTRAAT 5 TEL. 43319
LINKER ROTTEKADE 36 TEL. 50255
Wij zijn de eenige LOONZAGERIJ,
die Uw hout desgewenscht ook
„GESCHUURD" levert.
□iimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiig
VOORBURG
KANTOOR: VRIJBURGSTR. 4. TEL. 78228
MAGAZIJNEN: Emplacement Ned. Spoorwegen
Groote voorraad van:
WITTE WANDTEGELS15X15 cM. Z=
MAJOLICA WANDTEGELS15X15cM
KUNSTGLAZUUR WANDTEGELS iedere nujnceerint
m PLAVUIZEN verschillende maten.
BASALTIN'ETEGELS. - HANDVORMSTEENEN.
VRAAGT OFFERTE!
□lllllllllllllllliliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiG
Nieuwbouw MATHENESSERPLEIN
te ROTTERDAM. TE HUUR per 1 October—1 November
Vrije Etages van 3—9 Kamers.
f 75.—65.—60.—50 45.— per maand.
Parterre met Beletage f 70.— per maand.
Torenwoningen met lift f 60.— per maand.
Te bezichtigen aldaar.
Te bevragen op het werk of Telefoon 41351—53866.
Aan het RUBENSPLEIM,
bij de Burgemeester Knappertlaan te
Schiedam,de toekomstige verkeersweg
Rotterdam - Schiedam - Vlaardingen,
bouwen g
(lotted. Rijweg 156, Overschie Wijnbrugstraat 4, Rotterdam
Telefoon 40381 Telel. 50723-33272-36134
een WINKELGALERIJ met vrije étages,
naar een ontwerp van het Architectenbureau GRANPRÉ
MOLIÈRE, VERHAGEN en KOK, Rotterdam.
Inlichtingen bij SMITS en SPINDLER. M
(l
LID
Aanzicht Bebouwing Mathenesserplein Ie Rotterdam. ArchitectuurIr. J. H. VAN DER BROEK, Uitvoering: SNOEK EN VAN DER VELDE,
