WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1929 TWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS.
AANVANGSUREN VEEMARKT EN
VETTE VARKENSMARKT.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
'hengen ter algemeene kennis, dat zij, ge-
et op het bepaalde bij artikel 3 van de
herordening op de Veemarkt hebben be
taald, dat de Vette Varkensmarktcn en de
/eemarkten in het tijdvak aanvangende
net 27 Augustus en eindigende met 4 Üc-
ober a.s. zullen aanvangen te 7 uur.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Leiden, 21 Augustus 1929.
SCHIETWEDSTRIJDEN
„WILLEM TELL"
Gistermiddag zijn in tegenwoordigheid van
oen aantal leden van het eerc-comité, waar
onder zijn voorzitter, mr. A. van de Sande
Bakluiyzen, van de wedstrijdcommissie, be-
akuur en genoodigden de nationale wedstrij
den van de Leidsche Schietvereeniging „Wil
lem Teil" georganiseerd ter gelegenheid van
haar 30-jarig bestaan officieel geopend.
De voorzitter van het bestuur cn de wed-
strijdcommissie, de heer W. Alphenaar, heette
allen welkom, in het bijaonder den voorzit
ter en de leden van het eere-comité alsmede
le afgevaardigden van de zustervereenigin-
gen cn verdere genoodigden.
Spr. bracht dank aan allen, die door het
beschikbaar stellen van prijzen hadden bij
gedragen om het succes dezer wedstrijden
reeds bij voorbaat te verzekeren en gaf
.ervolgens het woord aan onzen burge
meester, die zeide met genoegen dit tour-
ïooi te willen openen, omdat dit althans
oorloopig de kroon is op het vele werk
'oor de wedstrijdcommissie tijdens de voor-
«ereiding verricht.
Terecht, zoo zeide spr., is door den voor-
itter in zijn openingswoord terloops opge-
nerkt, dat de schietsport hier ter stede
tiefmoederlijk bedeeld is en daarom ver-
-.eugde het spr.. dat er vereenigingen zijn
Is „Willem Teil", die al het mogelijke doen
m dezen nuttigen tak van sport op een
;ooger peil te brengen.
De organisatie van nationale wedstrijden
ereischt groote energie en de voortreffc-
ijke regeling van dit tournooi bewijst, dat
iet bestuur daarover beschikt
Spr. besloot met zijn beste wenschen uit
a spreken voor het welslagen van de wed-
«rijden.
Hierna werd de eerewijn rondgediend en
fete de burgemeester de eerste schoten.
„LEIDSCHE PEUERAARS".
Voor velen is bet niet onbekend, dat de
bewoners van Leiden bekend zijn om liun
iefhebberij tot peuren. Toevallig kregen
•,Vij over dat peuren iets onder de oogen,
Tvergcnornen uit een „Vademecum op jagt
•n visscherij", dat voor pl.m. een eeuw
verd geschreven door mr. E. van Olden, in
lien tijd burgemeester van Voorhout.
,.llet peuren of poyeren is een bijzondere
iefhebberij, waar machtig veel koude bij
ipgedaan wordt; veel verlokkends heeft ze
liet, slechts in weinige oorden van ons
vaderland wordt van deze wijze van aaltjes
vangen gebruik gemaakt, bij uitnemend
heid zijn er echter de wevers van Leydcn
lefhebbers van, men ziet ze dan ook van
\pril tot September, des avonds met me-
ïigte, ieder in een klein schuitje met eene
>e\veegbaar luifeltje achterop, varen of stil
Jggcn in de vaarten om die stad, vandaal
lat steeds gezegd wórdt: Leyenaar Fove
as r. Wil men echter eens peuren, zoo neme
nen een klein schuitje, laag van boord,
.leekt dit des avonds tegen licht en don kei-
net een paar steekstokken vast, 12 tot 20
oet van den kant van een vaart, waar niet
0 veel stroom is en waar het water ten
loogste 3 voet diep is. Men heeft te voren
;ereed gemaakt een „peur", dat is: men
ieeft aan een stevigen en half el langen
Ij-aad, met behulp van een stopnaald, ge-
etren 30 tot 40 dikke pieren of wormen,
•.oodanig, dat die draad midden door de
engte der pieren heengaat, men bindt nu
lie gepierde draad in een bosje te zamen.
aan een driedaads schakel touwtje, 6 of s
oalm lang; op dat bosje pieren laat men
rusten een stukje lood, dat men afschrapt
opdat het glinsteren zoude, groot als twee
geweerkogels-, liet doelmatigst is een gaatje
door het lood te boren en het touwtje er
doorstekende, dit door eigen zwaarte op
het bosje pieren te laten rusten; nu bindt
men het andere eind van het 6 palm lange
driedraadstouwtje aan een stokje, een half
01 lang, neemt nu dat stokje in de hand en
laat buiten boord het bundeltje pieren zak
ken tot men voelt, dat het op den bodem
van het water is; dan houdt men het bun
deltje in gedurige beweging nabij den bo
dem door het even op té halen en neer te
laten. Zoodra er een aaltje aan bijt, voelt
men de schudding in de hand; men haalt
iu zonder rukken het touwtje met her,
klosje pieren cn lood uit het water en over
loord heen en het aaltje zal loslaten en in
le schuit vallen. Men heeft voor deze vis
scherij noodig stil weer en een binnen-
Vvind; bij naderend onweer bijten zij hard,
doch laten spoedig los. zoodat men er wei
nig binnen boord krijgt.
Stil zitten en niet praten is een ver-
eischte. men moet dus alleen in het schuitje
zitten. Dcoh ik herhaal het, dit is geen be
zigheid voor liefhebbers. Ook de aal die
men vangt is meestal bijzonder dun, zoo
dat een, die dik is als een vinger, al een
heele baas is, en de vangst van zoohi „dik
ken paling" (zegt de wever Levdenaar) in
het wevershuiscezin den volgenden dag nn-
rier het afkluiven of met de graat inslik
ken verhaald en gecommentarieerd wordt,
meerder, breeder en langer dan wijlen va
der Barcnds, zal, ged., de vangst van den
grootsten walvisch deed". (N.R.C.)
DE SCHOOL AAN DE HOOGLANDSCHE
KERKGRACHT.
De St.Ct. No. lfiO bevat het Kon. besl. in
zake onteigening van perceelen alhier voor
het"stichten van een gymnastieklokaal als
uitbreiding van het aan de Hooglandsche
Kerkgracht gelegen schoolgebouw der Ver-
ec-niging tot oprichting cn instandhouding
van scholen voor L. en M.U.L.'O. op Geref.
prondsla aldaar, alsmede voor uitbreiding
van de kaasmarkt.
BENOEMING.
De heer B. G. H. Melot, conn (i de
Gem. Dienst voor Sociale Zaken -r is
benoemd lot directeur van de Arbeidsbeurs
te Leeuwarden.
VERPLAATSING KLINIEK.
Heden is de polikliniek voor huid- en ere
slachtszieken van Prof. Siemens overge
bracht naar het daarvoor bestemde gebouv.
op het terrein van liet Nieuwe Academisch
Ziekenhuis. De kliniek zal eerst over ge-
riiimcn tijd in gebruik worden genomen.
LEIDSCH POLITIE-MUZIEKGEZELSCHAP.
Tuinconcert.
In den tuin van Zomorlust aan den Sta
tionsweg is gisteravond door het Leidsch
Poli tie-.Muziekgezelschap een concert gege
ven, dat hoewel het de moeite van een oe-
zook ongetwijfeld ten volle waard was,
sieolits matig was bezooht. Er waren nog
wel aardig wat menschen, maai- in de groo
te tuin leken liet er althans maar weinigen,
hoewel het muziekgezelschap zich daar
door in iiet geheel niet heeft laten ontmoe
digen, maar integendeel het programma
van negen nummers op uitstekende wijze
heeft ten gehoore gebracht.
Er lieerschte in de tuin gedurende den
gelieolcn tijd van de uitvoering een wel
doende rust De menschen liepen niet heen
en weer, maar bleven kalm op hun plaats
en vulden de pauzen mot licht gemompel,
dat gezapig aandeed op dezen koelen, maar
overgens mooieitf zomeravond.
De aanwezigen hebben 'n heerlijke avond
gehad, waamp zij dankbaar kunnen terug
zien, evenals het muziekgezelschap, dat zijn
concert als uitnemend geslaagd mag be
schouwen.
We zullen niet de verschillende num
mers van het programma afzonderlijk gaan
bespreken. Er zouden natuurlijk wel aan
merkingen te maken zijn, maar er is aan
den anderen kant zooveel te loven, dat we
deze lof veel zwaarder moeten laten wegen.
Men moet niet vergeten, dat het Leidsch
Politie-Muzie.kgezelsnliap uitsluitend bestaat
uit koperblazers, waardoor hot wel eens
zeer moeilijk is de noodige soepelheid te
verkrijgen, wat veel makkelijker is al men
eenige houtblazers heeft in een corps, zoo
als bij harmonie-gezelschappen.
Intusschen heeft de directeur, de heer
Bolderdijk, alle eer van zijn werk. Hij weet
van dit corps wat te maken en bij de veel
heid van zijn werk hebben we hier te meer
respect voor. Hot Leidsche Politie-Muziek-
gezeischnp heeft het gisteravond weer be
wezen, dat het lang niet de minste as onder
de broederen, maar integendeel op 'n voor
aanstaande plaats mag aanspraak maken.
ZILVEREN JUBILEUM.
Heden viert de heer H. Kapaan, brugwach
ter le klasse zijn 25-jarig jubileum in ge-
meent edienst alhier. De heer Kapaan kwam
in 1904 als brugwachter 2e klasse in dienst
en werd in 1920 tot le klasse bevorderd.
Hedenmorgen is de jubilaris ontvangen
door den burgemeester, die hem het gebrui
kelijke geschenk onder couvert overhandig
de. Per auto naar het Waaggebouw gebracht
met zijn echtgenoote werd de heer Kapaar,
aldaar toegesproken hij ontstentenis van den
directeur van Markt- en Havendienst, door
den adjunct-directeur, den heer Kooyman.
Vervolgens weid de jubilaris gehuldigd
door het personeel. Bij monde van den
voorzitter van de huldigingscommissie, den
heer S. van Dissel, werd hem. een gouden
horloge aangeboden, terwijl zijn vrouw bloe
men ent-ving en een platteel-vaas.
Vertier werd nog het woord gevoerd door
dm oud-rechercheur van Markt- en Haven
dienst den heer B. Broers en door den brug
wachter J. Arend, waarna de jubilaris weer
naar huis werd gebracht, om in familiekring
d'en dag verder te vieren.
WATERTEMPERATUREN.
Zweminrichting H. Rijndijk 2 X 20%o 0.
Zweminrichting De Zyl 2 X 19o C.
BURGERLIJKE STAND
GEHUWD: A Fillppo en J Stam A Quartel
en M C I'erin A v As en W J Stoute G
Don en M Boom G Libochant en J Feitsma
W PiUct en u Serdljn Th Scalke en j Heruer
P H Montfoort en M Bavelaar A Starreveld
en C v d Belle.
BEVALLEN" J. W Nieuwenhujjsen—de Ro-
meyn z\N' SnUderGelderman d N Blana-
saar—de Graaf d S W P Schep*—Brouwers
haven z P Veld hu IjzenFlorlsson d M de
llu—Onderwater d M M Speel—Prins d L
van Grocnlngenv.d. Kiugt z A de Ridder-
Boekhout d-JJ Bleüs—Knönenburg d G C
Hoogstratenv Leeuwen z A BurgerVoost
d M J Flamnn—HovestRd z M J E Karre-
man—Bik d IC J BetigeL-dijk—Ter Haar s
M P 1' v HooBstrafften—van Duren d M J
Nagtegeller—v.d. Linden d j M Hoogstraaten
Koope d G E Klaassen—Langcveld d J
Faas—v Evert z A Bunk—Lemstra z A
Kneseh—de Vries z N M Kemmors—Herlaar
d M Buiis—Hout z I J VierlineHennig z
O H v.d. Kwast—Dool z Th Houwellng—Dek
ker d H Vülbref—van Oosten d C Mcm-
inersSantrop d M AVegman—Maarden d
M W Kok—Verhoopt G J Blom—Koene z.
OVERLEDENC van Gorkum. jd. 3 jveken
A J v d Hoeven wed. 70 j. M Boot—van AVel-
zen wed. 7!» j. C M ChrlstlaanseLemmers
vr. 29 J. J Zlerikzcc. gehuwd met G. P. Onvlee
vrouw 26 J. J AVnrmerdamKapteljn wed. 7-1
j. J J Loke ges. 7i j.
Uit den Omtrek.
KATWIJK.
RAADSLID BEDANKT.
De heer De Jong, die namens de Chr.
Volkspartij zitting 'heeft in den gemeente-
naad, heeft Avegens gerezen moeilijkheden
im die partij als lid van den Raad bedankt.
KATWIJK AAN DEN RIJN
ONGEVAL.
De doohter van Th. de L. is hedenmorgen
tengevolge van ontstqjne pijnen bij het „Wa
terloopje" in elkaar gezakt en buiten be
wustzijn geraakt. Voorbijgangers namen
haar op en droegen haar naar huis, waar
zij zich onder geneeskundige behandeling
moest stellen.
KATWIJK AAN ZEE
ZAKKENROLLERS.
Onder den stroom iva.ni vreemdelingen, dia
hier in het seizoen aankomt of zijn tenten
opslaat, schijnt zich soms een enkel vinger
vlug individu op te houden, dat zich aan
minder goede practijken schuldig makt. Zoo
werd van een Leidsche d'ame, die een éta
lage stond te bezichtigen, uit een taschja,
dat wellicht open stond, een porfcemonntair
gerold, een bedrag van pl.m. f 15 inhoudend.
CHR. VOLKSPARTIJ.
Het is hommeles geworden in de Chr
Volkspartij alhier, en deze oneeniigheid is
oorzaak geworden, dat dc voorwitter en de
secretaris der fractie hun functie hebber
neergelegd. Hel geschil liep Ave slippeD
(hier slechts bftcnopt het zakelijke aan
over het Raadslid D. de Jong, die in loon
dienst der gemeente was. Dc overige Raad»
leden dezer fractie cischten nu terstond zijp
aftreding als Raadslid, zoodoende werd de
weg die tot een vreedzame oplossing had
kunnen leiden, afgesneden. Wellicht zit aan
deze kwestie iets meer vast, doch om dit
verder te ontleden ligt buiten het bestek Aan
een kort bericht. D. de Jong heeft nu al»
Raadslid zijn ontslag ingediend.
LISSE.
WONINGBOUWVER. „VOLKSBELANG".
Door bovcnivcrmelde vereeniging is bij den
Gemeenteraad het verzoek ingediend om
gelden beschikbaar te willen stellen voor
d'en bouw van 25 Avoningen.
RAADSVERGADERING.
De Raad dózer gemeente hoopt in een zit
ting bijeen te komen op Donderdag 22 Aug.,
's avonds 8 uur.
Land- en TuinbouAv.
BLEEKPOEDER TEGEN KOOLRUPS.
Een der correspondenten van den Planten-
ziektenkundigen Dienst te Wageningen
schreef in zijn jaarverslag:
De kool in mijn tuin begon 'er vreesclijk
uit te zien. 't Vangen der rupsen was een
onbegonnen werk. De waschvrouw had de
wnsch juist schoon en zou ze gaan chlooren.
Een teil werd vólgedragen met 10 emmers
regenwater. Hierin kwam een pakje bleek-
pocder (ik meen Wenninks) dus 1 op 1000.
De wasch ging er in en toen ze eruit kwam,
nam ik het water, deed het in den gieter en
begoot de kool. Van den gieter was de broes
af. De grond was enkele uren later als met
doode rupsen bezaaid en de kool ging reus
achtig aan 't doorgroeien. Rupsen zijn er
niet meer in geweest. Ik schat de sterkte
minder dan 1 op 1000, omdat er veel chloor
in de wasch getrokken was. Dit jaar doe ik
't natuurlijk weer, maar nu niet met een
oplossing, waar de wasch in gechloord is. In
den beginne wil ik de sterkte iets minder
nemen dan 1 op 1000.
BESTRIJDING VAN RITNAALDEN.
Reeds meermalen is opgemerkt, dat super
fosfaat een gunstige werking zou uitoefenen
tegen ritnaalden. Zoo had te Heiloo een
landbouwer, die erg met ritnaalden te kam
pen had, zijn land met Chilisalpeter bemest.
Daarbij was hij Chili te kort gekomen, en
had toen verder Super gestrooid. Na eenigen
tijd was op de rij af het verschil in ritnaal-
den-beschadiging te zien.
Het is nog niet uitgemaakt of deze wer
king te danken is aan een beteren groei der
planten tengevolge der bemesting, of wel
aan een schadelijken invloed op de ritnaal
den. Ongetwijfeld heeft een krachtige plant
meer weerstand.
GERINGE HEIDEBLOEI.
Men schrijft ons uit Veencndaal:
De bijenhouders, die hun hoop op de hei
de hebben gevestigd, zullen dit jaar, al
thans in deze omstreken, teleurgesteld zijn.
De bloei is van weinig beteekepis en ge-
heele vlakten, die andere jaren met duizen-
dc heidebloempjes prijkten, Avaar het ge
zoem der bijen als vroolijke muziek in de
ooien van den imker klinkt, zijn thans
niet gekleurd, waaruit het honingrijke
bloempje slechts zeer sporadisch en
schuchter haar rose kopje verheft. Hier is
voor zijn volken niets te wachten en daar
om zal hij genoodzaakt zijn elders zijn ten
ten op te slaan, daar waar de natuur rijker
is bedeeld. Daarom was het een gelukkige
gedachte van de afdeeling Veenendaal van
den Ned. Imkersbond, om dit jaar geza
menlijk met de volken naar de Veluwe te
gaan. Een commissie daartoe benoemd, om
dit plan ton uitvoer te brengen, zou alles in
de puntjes regelenhelaas, tot heden lieri
ze niets van zich hooren. Zeer zeker te be'
treuren, daar het spoedig te laat zal zijn.
Het eerste gewin is vaak het beste.
Kunst en Letteren.
NICOUES MJES.
„Jnno" voor Nederland teruggewonnen.
Het belangrijke schilderij „Juno" of „De
Luisteraareter" van Nicolaes Maes, inder
tijd op de veiling van Six naar Engeland
verkocht cn thans, na schoongemaakt to
zijn door den heer D. de Wild, tentoonge
steld in de Kon. Kunstzaal te 's-Gravenhage,
is, naar de „N. R. Ct," meldt, door aankoop
overgegaan in particulier Nederlandsch be
zit
PRIJSKAMP VOOR VLAAMSCHE
LETTERKUNDE 1929.
De Bestendige Deputatie heeft op advies
der jurie toegekend:
lc prijs van 3000 fr. Dr. Allaeys te Antwer
pen voor zijn West-Vlaamsch epos ,,'t Onzent
in 't Westland", werk dat behalve om de
literaire verdienste om zijn uitgesproken
West-Vlaamsch karakter de eenparige sym
pathie verwierf.
2e prijs van 2000 fr. aan Urb^in van de
Voorde te Brussel voor zijn bundels „Het
donkere Vuur" en „Diepere krachten".
Premies werden voorts toege\vezen aan
André Demedts te St. Baafs-Vye voor de
bundel „Jasmijnen"; Daan Boons te Oosten
de voor „De late passagier"; Marcel Matthys
te Ste Kruis voor dc roman „Ankers cn Zon-
nes" en Pectcrs te St. Andries voor kinder
sprookjes.
„HET MIDDELBAAR ONDERWIJS."
Mien Proost heeft een boekje versjes uit
gegeven, getiteld „Het Middelbaar Onderwijs
en andere Gedichten". Eén er van luidt:
Verlaine heeft slecht geleefd
en was heel dikwels dronken.
Hij had een leelijlc gezicht,
ons heeft hij gedichten geschonken.
Het mooist is „Sagcsse",
dat schreef hij in staat van genade.
Van de rest deugt niet veel,
toen was hij met zonden beladen.
Nog iets in die trant:
De school, dat is zoo'n béte gedoe
Ik ben de thema's zoo bar moe
Ik geef niet meer om snauw of straf
Maar als ik Aveg ben, val ik af.
Ofschoon het o.i. (vooral voor Mien Proost
zelf) niet ongevaarlijk is over dergelijke leu
terpraat veel te schrijven, zijn deze uitingen
van „kinderlik criticismc" in zooverre van
belang als we er uit op kunnen maken dat
ons middelbaar onderwijs bij vele zijner leer
lingen niet de minste aansluiting heeft ge
vonden en het bij niet weinigen instee van
sympathie en belangstelling voor de aveten-
schap, apathie opwekt. Mien Proost's verzen
geven aan die leerlingen-antipathie tegen
het systeem van het tegenwoordig ondenvijs
uiting. „Zij willen Avcten", zegt Anton van
Duinkerken, „waarom zij de dode graven
van Holland moeten kennen". Zij Avillen de
bestaans-reden kennen van de slavernij,
waarin de school hen heeft gebracht.
Men ziet: de tijden veranderen en de
jeugd met hen.
HOE LEZEN WIJ ROMANS?
Aan deze vraag, die P. H. Muller in De
Vriend des Huizes stelt, behoort een
andere vooraf te gaan, n.l.: „Moeten wij
romans lezen? Ons dunkt, dat ave deze
maar niet al te volmondig moeten beant
woorden. Het lezen, het verslinden van ro
mans is voor menigeen geworden een ziekte.
Het aanmoedigen van romanlectuur staat
gelijk met water naar de zee dragen, nlte-
gendeel moet op beperking worden aange
drongen. Vooreerst omdat een groot deel der
romanliteratuur Avormstekelig is. Maar ook,
wijl het al maar lezen van romans tijd en
lust beneemt zich in boeken van ernstiger
aard te verdiepen.
Maar na de vraag of Ave en hoeveel romans
Ave zullen lezen, is overweging waard de
kwestie: hoe avc romans lezen?
Muller in bovengenoemd artikel zegt:
„Zoolang men nog een boek leest, simpel
en alleen om het verhaal, om Avat er gebeurt,
leest men zulk een roman niet op de rechte
wijze. Want het gaat er veel minder om,
welke de lotgevallen zijn van een hoofdper
soon, dan wel hoe hij staat tegenover het
leven, Avelke zijn houding er in en er tegen
over is. E n het gaat er om, hem, dien hoofd
persoon en de bijfiguren, te lecren zien als
representaties van levensbeschouwingen, die
den auteur sympathiek of antipathiek zijn."
„Zoo hebben wij in de roman-lectuur onzer
dagen vele soorten van boeken. Daar zijn,
om er slechts enkele aan te duiden, de zeden
romans, onder welke „De Opstandigen" in
den laatsten tijd wel dc grootste bekendheid
verwierf, de emancipatie-romans, de sociale
romans, die allerlei economische situaties
belichten, de huwelijksromans met de liefde
der beide sexen tot altijd varieerend onder
werp, de pacdagogische romans, die de vra
gen over opvoeding en groei behandelen,
etc.
Al deze auteurs en autrices hebben groote
belangstelling voor het leven, dat ons opi-
ringt, dat ons eigen leven is, van eiken dag.
Hun ondenA-erpen zijn niet ontleend aan een
fantasie-Avereld. Ze vermeien zich niet in
kunstig, maar eigenlijk nutteloos geschrijf,
dat mht onzen arbeid en ons leven in geen
of verwijderd verband staat. Integendeel
Er is bijna geen vraag, die wij, lezers, ons
stellen, op welk levensgebied ook, of deze of
gene romanschrijver heeft ze belicht in zijn
werk, niet van' één, maar van verschillende
zijden."
Het is hier de plaats er op te Avijzen, hoe
juist dit betoog van Muller klem helpt geven
aan de waarschuwing tegen de moderne
problemenroman voor ieder, die niet zelf een
vaste, veelomlijnde overtuiging bezit. Om
trent de kwesties die de auteurs in roman
vorm behandelen. Indien het ons bij het le
zen van romans alleen te doen is om de le
vensbeschouwing van den schrijver, zijn
kijk op de levensverhoudingen, zijn oplos
sing van de levensraadselen cn -moeilijkhe
den, waarom zullen av e d,a,n m,o,d,e,r-
n e romans lezen? Weten wij niet reeds,
zónder dat, hoe de on- cn anti-christelijke
mensch het leven beziet? Is het dan niet veel
meer plicht ons dieper te doordringen van
de beginselen der Christelijke levens- en we
reldbeschouwing?
Muller geeft daarvan zelf een paar voor
beelden.
„Daar is bijv. de verhouding van den
mensch tot God. In hoeveel boeken is de re-
ligicuse ervaring, het geestelijk leven, de
kern van den inhoud!
Lees „Francesco Campana" en ge worstelt
met de jongensfiguur van dien naam mede
oïh' de zekerheid. Lees „De Stille Lach"
van Van Suchtelen, waarin scherpzinnig
wordt geredeneerd over het monistische
godsbegrip. Geniet de boekon, die verhalen
\'an Merijntje Gijzcn's jeugd en ge leert er
uit, hoe ge God moet beschouwen volgens
de-n schrijver De Jong: Hij is een God van
liefde, die men zich overigens vrij denken
mag, zooals rnen dat wil (denk aan Fiere-
fluiter en den ouden pastoor)."
Legt men de nadruk op de wereldbeschou
wing van den auteur, dan is de zaak spoe
dig beslist: Wat gaat ons de levensidee van
Scharter-Antink aan, wat raakt ons het mo
nisme van Van Suchtelen, Avat hebben wij
van doen met de rcligieuse en sociale war-
geesterij van A. M. de Jong? Hebben wij
daaraan behoefte? Willen wij daar wat van
overnemen? Moeten we onderzoeken of som
mige elementen eruit ingeA'oegd kunnen
worden in onzen gedaehtengang?
Of bestaat er geen groot gevaar, dat men
zoo zachtjes aan op de hoogte raakt met
monisme, pantheisme, determinisme, enz.,
om in de kennis van het christendom al meer
te vcrachteren? Het is juist „dat voor een
moderne mensch in het algemeen, het leven
open ligt in al zijn uitingen, in zijn volle
breedte en diepte, in de romans van onzen
tijd." En zij, die leiding hebben te gaven
aan dat leven van thans, kunnen dank zij
romanlectuur, a'eel dingen beter in hun ont
staan, karakter en gevolgen begrijpen. Wie
de kwalen van een a'olk wil genezen,
moet ze zelf eerst kennen.
Maar voor het publiek als zoodanig is liet
onnoodig, haarfijn precies op dc hoogte te
zijn met de Godsidee van De Jong of Van
Suchtelen. Van veel grooter belang is hel
steeds beter op de hoogte te komen van de
Schriftuurlijke Godsidee.
De levensbeschouwing van den romanau
teur is geen onverschillige zaak. Integen
deel, zij beslist mede ov.ir de al- of niet aan
vaardbaarheid van zijn werk voor onze men
schen.
Dus juist in dien zin. dat, wanneer oc
diepere idee, welke aan een werk ten grond
slag ligt, aan de Christelijke ten ecnenmale
vijandig is, (gelijk in de bovengenoemd e
voorbeelden), dat boek voor onze menschen
niet kan en niet mag worden aanbe
volen.
„DE GREEP VAN DEN TIJD."
Gerard Kuuvelderover deze nieuwe ro
man van A. Jurriaan Zoetmulder, Avelke de
strijd beeldt tusschen oud cn nieuw in onze
zuidelijke gewesten:
„De romanfiguren van Zoetmulder, zij al
len, zijn feitelik in zich te onbeduidend om
er over te schrijven, het zijn goede chefs,
goede tyrans, goede organisatoren, goede of
slechte minnaars, maar in geen enkele w^et
de auteur voelbaar te maken de banneling
uit een hunkerende naar het Paradijs van
geluk. En alleen in dat opzicht, of althans
van dat gezichtspunt uit gezien, is de mens
van rcéel belang."
Schoolnieuws.
ZONDER BEWIJS VAN ZEDELIJK GEDRAG
In antwoord op de vraagteekens, die we
vorige week plaatsten onder een bericht, dat
te Grootegast sollicitanten voor hoofd der
Openbare School voorloopig geen bewijs van
zedelijk gedrag behoeven op te zenden, wyst
men ons er op, dat bedoeld bewijs niet by
sollicitatie, maar eerst na e.v. benoeming be
hoeft overlegd te worden. Deze maatregel
wordt in navolging van het Bijzonder Onder
wijs almeer toegepast om de leges-kosten te
j ontgaan.
DE VEGETARIER
Motto:
Een vegetariër is iemand,
Die bang is voor niemand.
V/ir Vegetariër fürchte.i nur Fleisch,
Sonst nichts auf der Welt.
Een vegetariër schiet nooit met spek, vischt
nimmer achter het net of vangt bot, moet
nooit ergens haring of kuit van hebben, even
min gaat zijn pijp uit; de zeer strengen vra
gen nooit, „lus je nog een eitje'1. Hij zal zelfs
geen koe bij de horens nemen, nooit met
„hondenweer'uitgaan. Ook geen hond er op
uitsturen, geey kat in den zak koopen, maar
ook evenmin de kat in het donker knijpen of
haar de bel aanbinden. Hij zal geen slang aan
zijn boezem koesteren of een aal bij den staart
grijpen en geen paard van Troje in huis halen
Jachtwater is voor hem „taboe''. Hij zal met
geen aardigen pisang uit visschen kunnen
gaan, noch een stok vinden om 'n hond te
slaan. Hij zal ook nooit iemand :net een dure
pelsjas de oogen uitsteken of den gebraden
haan uithangen of zich met andermans veeren
tooien, en de dames (vegetarische natuurlijk)
gaan nooit met een mof uit. Ook zal hij geen
uilen naar Athene dragen. Hij eet natuurlijk
geen blinde vinken en doet geen vlieg kwaad
en zal geen knuppel in het hoenderhok wer
pen en niet als de vos de passie preeken
Hij is ook geen hartedief en maakt geen
troei met hartenaas. Evenmin aast hij op iets.
Ik betwijfel het of hij moe als een paard kan
zijn, dan wel slapen als een beer of loopen
als een haas, 0f eten als een wolf; iets na-
aper. haat hij, ofschoon hy veel apenootjes
eet. (Hier komt nu met recht de aap uit den
rr.ouw). Koeping tikoes mag hij niet eten
ook geen dent de lion of ezelsooren en koemis
koetjing mag hij niet drinken, evenmin een
aftreksel van schapenhaar (millefolium).
T-iij denkt er niet aan om van een mug (ano
pheles) een olifant te maken of paarlen voor
de zwijnen te werpen. En mocht hij ook met
een weduwe trouwen, dan is dat voor hem
nog geen reden om worst te eten; als anti-
vivisectionist snijdt hy' zichzelf trouwens niet
gaarne in de vingers. Aan een vossenjacht
kan hij niet meedoen. Man en vrouw leven
nimmer als een hond en kat. Zij zijn tegen
standers van de „hondenbelasting''. Hij is
tegen het gebruik van trekhonden1', ho-wel
bij inconsequenterwijze het gebruik van trek
„torren"' sterk aanbeveelt. Overigens dopt 1 ij
zijn eigen boontjes, ofschoon hij sinds Speen
hof de smaak aan boonen verloren heeft. Blau
we boonen lust hy heelemaal niet.
Het kan zijn, dat hij als rauwkosteter als
de bok op de haverkist zit, daarentegen het
neusje A-an den zalm versmaadt, maar wel
appeltjes voor den dorst bewaart.
Öok heeft een (strenge) vegetariër liever
een leege dop dan een half ei, en zal hy
liever tien vogels in de lucht zien. dan er eén
in de hand hebben.
En (de strenge alweer) is never crying
over spilt milk. Hy is te humaan om boter
aan de galg te smeren en er is (bij den strenge i
natuurlijk nooit sprake van botertje tot den
boom, en hij gaat nooit met boter op het
ihoofd in de zon staan.
Over zekere zaken laat hij geen gras groei
en, hy zal niemand het gras voor de voeten
wegmaaien. Kamper uien vindt hy minder sma
kelijk, evenmin houdt hij van apekool. Het zal
voor hem (den strenge) niet noodig zijn den
put te dempen als het laatste kalf verdronken
is. Als hij tevens dierenbeschermer is, zal hij
het paard liever achter den wagen of ploeg
spannen en zichzelf er vóór en is overigens
te verstandig om een gekregen paard in den
bek te zien. Er zijn er helaas onder, die, uit
liefde voor de dieren, nogal dikwijls oude
koeien uit de sloot halen, terwijl men er .maar
Aveinige onder vindt, die hun schaapjes op het
droge hebben, daarvoor hangen de druiven
dikwijls te hoog. Gewoonlijk hebben zij veel
kennis a'an „boomen'', omdat men aan de
vruchten den boom kent. Zij komen soms in
a-erdenking, omdat zij uit principe nimmer
boter bij de visch kunnen doen, maar het moei
lijk is veeren te plukken van een vegetarische
kikker. Hy zal nooit de huid van een beer
verkoopen of koopen, hetzy de beer al of niet
LAATSTE
DE MANOEUVRES.
Naar wij zooeven vernemen zal II. M. de
Koningin morgen de legermanoeuvres bij
Ede bijwonen.
Naar wij vernemen logeert de nieuwe Mi
nister van Defensie, Mr. Deckers momen
teel te Arnhem in verband met zijn bezoek
aan de manoeuvres in Gelderland.
DE HAA6SCHE CONFERENTIE
Hedenochtend heeft de heer Loucheur een
bezoek gebracht aan Hilfering om hem het
rapport der deskundigen te overhandigen.
Het Eerste Kamerlid, Oud-Minister Rink,
heeft hedenochtend de inrichting van de
perskamers in de Grafelijke Zalen in oogen-
schouw genomen. I-Iij Aver ddaarbij rondge
leid door den voorzitter van liet Algemeene
Perscomité, Mr. Plemp van Duiveland.
De financieele deskundigen hebben gister
avond hun arbeid beëindigd.
Hedenochtend is in Hotel des Indes een
bijeenkomst gehouden van de vier delega
ties van Frankrijk, Italië, België en Japan,
ter bespreking van den algcmcenen toestand
rniede van het rapport der deskundigen.
TWEEDE KAMER
DE VACATURES RUYS EN DECKERS.
De Voorzitter van hot Centraal Stem
bureau voor de benoeming van de leden der
Tweede Kamer heeft in de opengevallen
twee plaatsen in die Kamer door het ontslag
nemen als lid door Jhr. Mr. Ch. J. M. Ruvs
de Beerenbrouck, Minister van Binnenland-
sche Zaken en door Dr. L. N. Deckers, Mi
nister van Defensie, benoemd verklaard
tot lid der Kamer de heeren M. C. F„ Bon-
gaerts te 's Gravenhage on F. G. C. J. M.
Teulings te 's Hertogenbosch.
AUTO TE WATER EN BUS
GERAMEID
TWEE DOODSN, TWEE GEWONDEN.
Gisteravond is een Belgische auto E. 4S11,
toebehoorende aan den koopman Weasels uit
Rotterdam, onder Ter neuzen op den Avcg
van Gent naar Temeuzen in 't water gere
den. Zoowel de eigenaar als een inzittende
Engelschman zijn verdronken.
De auto is met veel moeite uit 't water
gehaald. De lijken van de slachtoffers waren
hedenmorgen nog niet gevonden.
Gisteravond te half 10 werd de autobus
van Selznete op Terneuzen staande gehou
den in verband met 't auto-ongeval op den
weg van Gent naar Terneuzen, waarbij twee
mannen verdronken.
Een uit de richting Sas van Gent komende
personenauto reed op de bus in, waardoor
twee menschen ernstig wefden gewond. De
bestuurder van de personenauto werd dooi
de politie aangehouden. i
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(blr. 1)
De legermanoeuvres rondom Ede.
Het jaarverslag van Pro SenectuU.
Blz. 2.
Overleden is Prof. Dr. R. C. Boer, hoog
leeraar in de Oud-Germaansche Taal te
Amsterdam.
Jaarvergadering van den Kon. Ned. Mid
denstandsbond te Enschede.
(Blz. 3).
De Koudelcerksche brug is gister officieel
in gebruik genomen.
Indische reisbrief XXI.
(blz. 5.)
De Haagsche conferentie.
Met de Utrechtsche Stadszending naar de
Hollandsche Rading.
BUi i ENLAND
tbldz. 2)
Dc spanning in Oostenrijk en de aard van
het conflict. Nieuwe botsingen nabij Weenen
geschoten is. Hy is een zeer beleefd man want
hij heeft nimmer vogeltjes onder zijn hoed.
Zij heeten wetenschappelijk, in tegenstelling
met omnivoren en herbivoren, fructivoren maar
volgens een bevoegde autoriteit (Speenhof)
zijn het „boonivoren'',
Een vegetariër zal zich nimmer met ape-
klieren laten ccculeeren, hoewel een oude bok
wel van een groen blaadje houdt.
Een ,.rauwkost''eter heeft nooit voor iemand
een potje te vuur. Als anti-vivisectionist zal
hij nimmer iemand het vuur aan de schenen
leggen of iemand een leelyke pyp laten rooken
Evenmin zit hy zelf graag op heete kolen, of
schoon hij dol is op kool. Het is een feit, dat
men over vegetarisme theorieën verkondigt,
waarvan de sop de kool niet waard is,
Ook zijn er vegetariërs, die hun oude schoe
nen, omdat ze van leder zyn, wegwerpen, voor
dat zy' nieuwe hebben. Van tyd tot tyd breekt
zijn klomp.
Er is slechts één stad in de geheele wereld
waar uitsluitend vegetariërs wonen, dat is de
stad der houten hammen.
(Uit de Veg. Bode)
Marktberichten.
AMSTERDAM, 21 Augustus. Vee. Aanvoeren
en prllzen: 270 vette kal voren., lo kw. 106—120
c.t 2e Uw. 90106 c., 3e kw. 6870 c., per leg
levend gewicht; 550 nuchtere kalveren ƒ12—
20 per stuk; 450 varkens, Overzcesehc cn Gel-
dersche le kw. 110—lil c.. 2e kw. 109—110 c.f
spelcvarkens 107109 c., per kg. alachtgewlcht
AMSTERDAM, 21 Augustus. Aardappelen
Prllzen onveranderd. Aanvoer 3 ladingen, zijn
de 767 H.L.
DELFT, 21 Augustus. Varkens. Aange
voerd 65 stuks. Prijzen: zware. 90—92—93 c.,
zouters 86—88 c., per kilo.
ROTTERDAM. 21 Augustus. (Coöp. Tuin
bouwveiling „Rotterdam en Omstreken" G. A.>.
Bloemenveiling Prijzen- hadlcy 2—4.90. but
terfly 1.40—3.60, bolumbin f2.8(r,-ptncn-pern*
1 1,30. ophelia t 1—1.20. golden opholia 1.30
—2.40, rosaland.a 1.40—2.90. keizerin 0.90—
I SO. gladiolen 0.70—1.70, dahlias 1.20—4.90,
lathyrus 17 c. per bos, asparage plumosa lang
2627 c., idem kort 1012 c., belde per bos;
sprengcrl 8'j c. per bos.
ROTTERDAM. 21 Augustus. (Coöp. Tuin
bouwveiling „Rotterdam en Omstreken" G. A.).
Tomaten veiling. Prijzen; tomaten A ƒ7.60—9.
Idem B 5.70—9. idem C 7.40—8.60, idem CC
ƒ5.10—6.40. alles per 100 pond.
NIEUWS.
HET PIRATENSCHIP „VALKE".
Ilet Gezantschap der Vercenigde Staten
van Venezuela in Nederland heeft ons de
volgende verklaring afgelegd:
Dc Regeering van Venezuela heeft het
schip „Falke" als piratensehip verklaard,
overeenkomstig de Venezolaansche nationale
wetgeving en heeft zulks aan alle bevrien
de regecringen medegedeeld. Alleen heeft
zij zich in het bijzonder gewend tot groot
Brittannië, aangezien de „Falke" op het
eiland Trinidad aangekomen is. Het gesprek
met de Duitsc.he Regee-ring over de zaak van
de „Falke" is door onderlinge gevoelens van
hartelijkheid geïnspireerd.
CONFLICT TUSSCHEN SCHEEPS
BEVRACHTERS EN SCHIPPERS.
Te Groningen is een conflict gerezen tus
schen de scheepsbevrachters cn de schip
pers. De laatsten zijn met de vrachtprijzen
niet meer tevreden en eischen hoogere
vracht. Daar de bevrachters daartoe niet
genegen zijn heeft de moderne schippers-
veieeniging naast de bestaande schippers-
heurs der scheepsbevrachters een eigen
schippersbeurs gevestigd.
De handeldrijvende en industrieele mid
denstand zal echter zoo weinig mogelijk
over deze nieuwe beurs bevrachten. .Met
werkwillige schippers eventueel scheepsbe
vrachters zal onderhandeld worden. Bij
autoriteiten wordt aangedrongen op be
scherming van vrije en eigen schippers bij
molestatie.
DE PRODUCTIE DER LIMBURGSCHE
MIJNEN.
De totale netto-opbrengst der gezamen
lijke Limburgsche mijnen gedurende Juli
bedroeg 1.024.000 ton. Deze maand heeft de
productie voor het eerst de millioen ton
overschreden.
Het totaal getal arbeiders op 1 Aug. be
droeg 24538 ondergrond- en 10619 boven
grondarbeiders.
DOODELIJK MOTORONGELUK.
Op den weg van Miste naar Winterswijk
werd de klerk bij de gemeentewerken te
Winterswijk, J. B. F., bij zijn motor dood
aan den berm gevonden.
Hij was den vorigen nacht van Breede-
voort komen rijden en heeft denkelijk door
te snelle vaart de bocht daar ter plaatse
niet kunnen nemen, waardoor hij tegen een
boom opreed en vermoedelijk op slag ge
dood werd.
DOODELIJK ONGEVAL.
Gistermiddag heeft op het terrein
Lood- en Zinkpletterij van de firma Ham
burger aan den Leidschen Weg te Utrecht
een doodelijk ongeval plaats gevonden.
De voerman A. S., 54 jaar, liep naast een
zwaar met zinken platen beladen wagen,
bespannen met twee paarden.
Waarschijnlijk gleed hij uit, waardoor
hij onder den wagen terecht kwam.
Een der achterwielen ging den ongeluk
kige over den buik. Naar het Ziekenhui?
vervoerd, bleek hij bij aankomst te zijp
overleden.
