DINSDAG 20 AUGUSTUS 1929 TWEEDE BLAD PAG."
BINNENLAND.
HOFBERICHTEN
DE KONINGIN-MOEDER NAAR DE
ZUIDERZEEWERKEN.
Het bezoek van H.M. de Koningin-Moeder
ian Medcmblik en Amüijk is vastgesteld op
Jansdag 20 Aug. H.M. arriveert met den
rein van 11.46, waarna het gemaal zal wor-
len bezichtigd. Daarna gaat men per auto
laar Andijk om naar Medcmblik terug te
leeren. Om 2.14 zal H.M. per boot naar Wie-
iiigeü" vertrekken.
PRINSES JULIANA KAMPEERT.
Prinses Juliana is met eenige vriendin-
en weder gaan kampeeren op het terrein
achter het Aardhuis te Apeldoorn. De be
daking is opgedragen aan de rijkspolitie.
PE HAAGSCHE CONFERENTIE
THANS STRESEMANN ONWILLIG?
IjJaar aanleiding van de besprekingen van
Jenmiddag tusschen de vier ministers van
buitenlandschc zaken, schrijft de „Informa-
If. Er gaan zelfs geruchten, dat Stresemann,
ïing is, dat de termijn voor de ontruiming
Tan het Rijnland, welke door de Fransche
jnilitaire deskundigen is voorgesteld, te lang
is. Er gaan zelfs geruchten, dat 'Sresemann,
wanneer hij bij zijn particulier ondemoud
met Briand dit Fransche standpunt ni;-t ver
mag te veranderen, aan de onderhande
lingen der vier ministers niet langer zal
deelnemen.
INTERNATIONALE JUSTITIE
BESCHIKKING OVER DE VRIJE ZONES.
Het Permanente Hof van Internationale
Justitie heeft gistermiddag te 4 uur in de
jaak der vrije zónes tusschen Frankrijk
n Zwitserland een beschikking gegeven,
■aarbij het ingevolge het compromis van
30 October 1924 den termijn, binnen wel-
Frankrijk en Zwitserland het eens
kunnen worden, omtrent het régime van
s vrije zónes bepaald heeft tot 1 Mei 1930.
In. cle overwegingen van die beschikking
geeft het llof aan art. 435 van het verdrag
▼an Versailles een interpretatie, welke in
hoofdzaak overeenkomt met het Zwitser-
gche standpunt
LANDSTORMLANDDAG
In „Meer en Bosch" te Apeldoorn zal 5
September a.s., aanvangende om half 12
een interprovinciale landdag van de Bijz.
Vrijwillige Landstorm worden gehouden,
waarvoor een uitgebreid programma-is sa
mengesteld,
De Trompetters van het Korps Rijdende
Artillerie zullen openen met een fanfare;
Waarna de Voorzitter Luit.-Kolonel b.d.
K J. Lavaleye de openingsrede houdt.
Vervolgens Vendelzwaaien, Colonne Ge-
*eer en Springconcours, waarvoor mooie
prijzen beschikbaar zijn gesteld.
Wanneer de afdeelingen bij de Gedenk
naald zijn aangekomen, worden ze ontbon-'
■den en vol rt een wandeling door het Ko-
Milinklijk Park. Daarna kan men per auto-
f> I
het terrein van den landdag
Troerd worden.
Het uitvoerige programma geeft voorts
alle inlichtingen over goedkoope treinen,
#oegang, lgoies, consumptie enz.
Er wordt veel bezoek venvacht
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Reitsum, J. van Dijk te
Duurswoude. Te Haulerwijk en Surhdis-
terveen, cand. J. B. Vogelaar te Heemse.
Aang
G. W. v
Bedankt: Voor Batavia (vac.-J. A. C.
Rullmann), W. H. van der Vegt te Bergum.
Voor Lecns, B. Bouma te Dirkshorn.
Voor Sleen, cand. G. W. van Houten te
Zwolle.
NED. HERV. KERK.
Drietal: Te Leegkerk, L. J. Wesseldijk
te Opwierda, Dr. K. Sonies te Stadskanaal
•n A. H. Hellemans te Rottum.
Beroepen: Te Sprang, P. A. A. Klüse-
ner te Nieuwpoort Te Spijkenisse, J. P.
E. C Eerhard te Keihel.
BEROEPINGSWERK.
Ds. L. R. van der Broek, vrijzinnig, pred.
der Ned. Herv. Gemeente te Berkens.voude
(bij Gouda), nam een beroep naar lloorn
aan. Eerstgenoemde Gemeente is geheel
vrijzinnig.
Dezer dagen herdacht te Alphen aan den Rijn de Chr. Besturenbond zijn koperen
jubileum. Zittend van linies naar rechts: Ds. H. W. H. van Andel, W. Slrijbis Pzn.,
mej. S. G. Heidema, H. v. d. Pol, Ds. N. G. Veldhoen, Ds. J. G. L. Brouwer. Staand van
links naar rechts: J. Snel, A. Groeneveld, C. Koren, A. van Vliet.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE.
Ds. H. J. D ij c k m e e s t e r, van IJmuiden,
hoopt, naax de „Stand."' meldt, Zondag 2?
October as. by de Ned. Herv. Gemeente te
Arnhem bevestigd te worden door Prof Dr. W.
J. Aalders, van Groningen, en dienzelfden
dag zyn intrede te doen.
Ds. R. W. Huizing nam Zondag j.l. van
de Geref. Kerk te Harlingen afscheid met
Hebr. 13 vs. 8, de gemeente wijzende op de
heerlijkheid van Christus, die onveranderlijk
dezelfde blijft Nadat gezongen was Ps. 2 vs.
7, wendde spr. zich tot de gemeente met een
persoonlijk woord van afscheid. Achtereen
volgens werden toegesproken de kerkeraad.
de Commissie van beheer, dc afgevaardigden
van dc Classis en de Gemeenteleden in het
algemeen. Namens den Kerkeraad werd dc
naar IJsselmuiden vertrekkende lceraar toe
gesproken door ouderling F. Anema, nemens
Kerkeraad en Gemeente en door Ds. F. Wiers
ma, van Oosterbierum, namens de classis
Franekgr. Beiden brachten in hartelijke be
woordingen dank aan Ds. Huizing voor zijn
verrichten arbeid, waarna hem Ps. 121 vs. 4
werd toegezongen. De slotzang was Ps. 122
vs. 3. Na de godsdienstoefening werd aan de
gemeente gelegenheid gegeven den leeraar
een laatsten handdruk te geven, waarvan een
druk gebruik werd gemaakt.
Ds. Joh. Langman, emeritus-predi
kant, oud-lid der Tweede Kamer, wonende te
"Vvassenaar, hoopt zijn intrede als predikant
der Ned. Herv. Gemeente te Wassenaar te
doen op Zondag 15 September a_s., na beves
tigd te zijn door Mr. Dr. J. Schokking, eme-
ntus-predikant. lid der Tweede Kamer en
Burgemeester van Katwyk.
Ds. K. van der Veen nam Zondag
j.l., wegens vertrek naar Maarssen, afscheid
van de Geref. Kerk te Schildwolde, wier
zeer geliefde herder en leeraar hij was. Hij
preekte over Hand. 20 32. Hij bepaalde de
Gemeente bij: 1. een heerlijk vooruitzicht; 2.
een machtig Bouwheer, en 3. een blijde ver
wachting. Ouderling Ridder sprak namens
Kerkeraad en Gemeente, waarin werd ge
waagd, van de hechte handen van liefde en
hoogachting die er waren tusschen leeraar
en Gemeente, waarna de Gemeente haar
scheidenden leeraar toezong Ps. 1214. Na
mens de Classis voerde Ds. J. H. Lommcrts
van Appingedam, het woord en liet zingen
Ps. 18 6. De naburige Kerken van Over-
schild, Siddeburen en Harkstede waren ver
tegenwoordigd door afgevaardigden en
spraken ook een woord van afscheid, terwij!
de heer R. Raap, hoofd der Chr. School, de
rij der sprekers sloot. De kerk was overvol.
JUBILEA.
Ds. W. d e L c e u w, Ned. Herv. predikant
te Grootc Lindt, hoopt Zondag 25 Augustus
a.s. zijn 40-jarige Evangeliebediening te ge
denken. Op 25 Aug. 1889 aanvaardde hij
haar te Wilsum (bij Kampen). Hij vertrok
in 1895 naar Altforst c.a., in 1900 naar Daerle
en deed op 30 Nov. 1902 zijn intrede in zijn
tegenwoordige Gemeente Groote Lindt en
Heer Oudelandsambacht. De a.s. jubilaris is
scriba van den Ring Zwijndrecht.
Ds. I. H. Schreuder, nestor der
Ned. Herv. predikanten te Arnhem, hoopt
Zondag 25 Augustus a.s. zijn 40-jarig ambts
jubileum tc vieren. Iman Hendrik Schreu
der werd 15 Jan. 1S62 te Sommelsdijk gebo
ren, studeerde aan de Utrechtsche Universi
teit en aanvaardde het predikambt te Bleis-
wijk; vertrok in 1S97 naar Ovezandc en deed
4 Mei 1902 zijn intrede in de Gcldersche
hoofdstad. De jubilaris is o. a. oefc voorzitter
van het Ned. Herv. Diaconcssenhuis te Arn
hem, van het Chr. Mil. Tehuis aldaar, van
de Ned. Herv. Scholen, van dc Chr. Oranj'c-
verecniging, secretaris van dc Arnhemschc
afd. van het Ned. Zendelinggenootschap,
van die van -de Ncd. Gustaat Adolfvcreeni
ging, praetor van den ring Arnhem, presi
dent van het Prov. Kerkbestuur van Gelder
land en redacteur van het „Arnhemscli Pre
dikbeurtenblad".
Het bericht in ons nummer van gisteren
omtrent het 45-jarig ambtsjubileum van Ds.
J. Hoek te Den Haag zij inzooverre gerecti
ficeerd, dat de jubilaris niet van de Geref.
Kerk, maar van de Ned. Hervormde Ge
meente te Oudewater emeritus-predikant is.
RECHTS EN LINKS.
Geweigerde orthodoxe vroegdienst.
Twee dominees tegelijk voor den kansel.
Men schrijft ons het volgende:
Te Dokkum doet'zich bij de Ned. Her
vormde Gemeente een eigenaardige kwestie
voor. Had Dokkum vroeger twee predikan
ten, reeds bijna dertig jaar is één dezer pre-
ilikantsplaatsen onbezet, omdat de Gemeente
financieel niet bij machte is het aanvullings
traktement op te brengen. Ten vorigen jare
werd daarom gepoogd tot opheffing dezer
tweede prcdikantsplaats te geraken. Het
Prov. Kerkbestuur in Friesland ging hier
mee accoord, doch in hoogster instantie be
schikte de Synode afwijzend. De vacature
bleef dus voortduren, terwijl de vacature
beurten voorzien worden door den Ring.
waarvan de predikanten naar toerbeurt icde-
ren Zondag ééns in Dokkum optreden, 's zo
mers des middags te 2 uur en des winters,
al naar gelang de dienst van den Dokkumer
predikant geregeld was te 10 of G uur.
Eind Juli ontstond een tweede vacature
doordat Ds. Reddingius het beroep
's-Gravenhage aannam. De Ring, zich beroe
pend op het Synodaal reglement, stelde ook
in deze vacature een predikbeurlenlijst yast.
Maar toen kwam de moeilijkheid.
De Ring Dokkum is overwegend orthodox,
terwijl de Kerkeraad van Do'«' urn tot de
vrijzinnige richting behoort, hij wenschte
dan ook, dat er eon vrijzinnig predikant
optreden en besloot daarom op het gewone
uur, dus 10 uur des morgens, een predikant
van vrijzinnige beginselen te doen optreden.
Om echter ook aan het verlangen van den
Ring te voldoen stelde men de morgenbeurt
van den Ring vast op... des morgens 7 uur
Hij was daartoe krachtens Synodaal regle
ment bevoegd. Van dc getroffen regeling
werd den praetor van den Ring kennis ge
geven.
J.l. Zondag zou cle nieuwe regeling voor 't
eerst functioneeren en tegen 7 uur in den
morgen hielden koster, organist, collectanten
en verder personeel zich gereed. Evenwel
verscheen de door den Ring aangewezen pre
dikant Ds. II. G. van den Hoek, van Drie-
sum, niet en daarom werd besloten de dienst
niet te doen voorgaan.
Om 10 uur zou de vrijzinnige dienst plaats
hebben, waartoe Ds. G. J. A. Offerhaus, van
Eernewoude, uitgenoodigd was. Nu meldde
zich ook Ds. van den Hoek aan. Dezen moest
ecljter den toe,gang tot den kansel ontzegd
worden. Ds. Offerhaus leidde daarop den
dienst, die zonder verdere stoornis verliep.
Het verder verloop vnn deze historie zn!
zich thans wel in dc onderscheiden Kerke
lijke colleges afspelen.
JODEN IN PALESTINA.
Mr. Cohen, uit Rotterdam, heeft een reis
door Palestina gemaakt. Deze Israëliet ging
naar Palestina om te zien, of de Zionisten
duur gekocht moet worden van de Ara
bieren.
Hij wilde, aldus verhaalt Ds. W. J. J. Vel-
ders, van Rotterdam, in „Noord-Holl. Kerk
blad", hij wilde Joodsche steden, Joodsche
cultuur, echt Joodsch leven zien.
En nu schrijft hij over de vijf voornaam
ste Joden-steden: over Jeruzalem, TeUAviv,
Haifa, Tiberias, Sefad.
Het oude Sichem (tegenwoordig Nablus),
Jaffa, Djennin e. a. zijn Arabisch bezit, maar
volgens Mr. Cohen, staan zij in economische
belangrijkheid verre ten achter bij de 5 Jood
sche steden. Maar „Jodensteclen", die bena
ming maakt den indruk, alsof in die vijf
steden, alleen maar Joden wonen.
Doch dat is niet zoo.
Jeruzalem heeft een zeer gemengde be
volking en over het oude tempelplein heb
ben de Joden nog niets te zoggen.
Haifa en Tiberias hebben een Joodsche
minderheid als Inwoners, maar in deze bei
de steden is toch de macht wel in handen
der Joden.
In geografische grootte valt Jeruzalem
met Haarlem te vergelijken en in econo
misch aanzien met Amerafoort Maar als
middelpunt van het Joodsche leven, dat
tusschen Christelijke en Moliammedaansclie
heiligdommen door, zich met kracht baan
breekt, overtreft Jeruzalem iedere stad der
wereld.
Hier is het Ilebreeuwsche leven.
Bij de oude muren, worden de nieuwe lie
deren gezangen, het moderne Hcbreeuwsch
gesproken, de historie verteld en over de
toekomst geïdealiseerd.
De Jood knarst met zijn tanden als hij
de Moslemsclie jeugd ziet spelen op de
pleinen, die bet Jodendom heilig zijn en
ls hij in het Kidrondal staart, waar hei-
,gen als Jesaja, Zacharia e.a. Oud-Testa-
mentische profeten begraven werden, die
de vurige Zionist in één adem noemt met
de dooden uit onzen tijd, zooals: De Ha
Stella Levisson e.a., dan wordt hij getroost
door het geloof, dat al die „heiligen" eens
zullen opstaan en de gouden poort, die tot
den tempel toegang geeft, bestormen. Het
Jodendom zal ten laatste weer hegrschen.
Maar eerst moet Palestina herbouwd
worden.
In buitengewoon snel tempo hebben de
Joden in de laatste jaren huizen gebouwd,
vooral in de voorsteden. Mea-Sjariem,
Bechawja, Talploth, Bath-Kerem, die een
modern aanzien hebben.
Maar hinderlijk is voor den Jood. dat
Jeruzalem met 2/3 Joodsche bevolking
door het lang geen 1/3 Arabieren bestuurd
w ordL
De Joden hebben nu ongeveer 2000 jaren
door de wereld gereisd, en daar bij alle
smaad en verdrukking, heel wat kennis op
gedaan en die kennis willen zij productief
maken in en aan het land, waar zij nog
steeds met hun gehcele hart aan hangen.
Schoon is Jeruzalem. Schoon van ligging
en natuurschoon, maar hoe schcon zal do
stad eens zijn, als het Joodsch bestuur over
al uitblinkt;
Welk een toekomst gaan toch de Joden
tegemoet. De Joden van Nederland mochten
het wel eens bedenken en hier niet langer
sinaasappelen met „verlies" verkoopen, maar
trekken naar het land, waar die sappige
vrucht ook geteeld wordt.
Laten de gojim dan de verliespostjes maar
hebben!
„lil. Door ket toelaten van elke vriend
schappelijke discussie, mits in broederlijken
zin en geest .tusschen de leden onderling,
inzake de leerlingen van den Heere Boeddha.
Tot zoover het werkprogram.
„Uit het feit, dat het secretariaat van deze
boeddhistische propagandagroep is gevestigd
een Europeesch hotel, mogen wij aflei
den hier met een actie van Europeanen, en
dan speciaal theosofische Europeanen, te
doen te hebben.
„Het treft altijd pijnlijk en doet aan als
een verraad aan de eigen samenleving, wan
neer men hen, wie het ontzaglijke geluk er
voer in eene samenleving té zijn geboren
welke hun den zegen bracht der Christelijke
cultuur, en niet de diepe misère welke
Britsch-Indië met zijn boeddhisme en hin
doeïsme kent, ziet ijveren voor iets dat uit
cultureel oogpunt alleen reeds (van de
religie zelf spreken wij hier niet eens)
het nemen van groote stappen terug in de
geschiedenis der menschhoid beteekent
„Wij behoeven hier niet naar de diepe el
lende van Britsch-Indië te verwijzen, naar de
achterlijkheid op alle gebied, welke daar
heerscht en ook op Cevlon, vanwaar men
monniken zou willen doen overkomen, om
het fatale van een propaganda als thans
beoogd wordt, aan te tonnen.
„In tijden van geestelijke moeheid, waar
in stuurlooze menschen het altijd ver van
huis zoeken, terwijl vlak bij hen het geluk
hangt „als een druiventros", zijn in een uit
sluitend Europeesche samenleving acties als
de hier gesignaleerde, merkwaardig als
symptoom van verwording en ontbinding.
Zij leveren echter geen gevaar op voor die
samenleving, welke hare remmen'de, haar
automatisch-corrigeerende krachten er te
genover stelt, zoodat het evenwicht niet
wordt verstoord.
„Anders wordt het, kan het althans wor
den, wanneer in een samenleving als onze
koloniale maatschappij, een overwegend Mo-
hammedaansche, en gemakkelijk tot fanatis
me overslaande, bevolking aan dergelijke
experimenten wordt bloot gesteld
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Ede (G.) heeft een lid der Gere*.
Ktrk een complete electrlsche lichtinstallatie
aar. de Geref. Kerk aangebeden. Deze prach
tige gift is door den Kerkeraad met groote
dankbaarheid aanvaard.
nde deskundiger
a. de facul'
de Rüksunfvi
Eek, prJvaatdo<
bü het Rükshei
aan het Stad:
K. Soherlnga. apotheki
- ig. apothek
BOEDDHISME IN NED.-INDIE.
Spelen met vuur.
In het „Nieuws van den Dag voor Ned.-
Indië" is onder het opschrift „Spelen met
vuur" o.m. het volgende te lezen:
„Volgens de „Java-Bodc", die vaak uit
theosofische kringen berichten publiceert,
zou te Weltevreden zich een groep hebben
gevormd tot verspreiding van het Boeddhis
me op Java.
„Het werk-program dier groep ziet er als
volgt uit:
„1. Aan belangstellenden, voor zoover mo
gelijk. alle gewenschte inlichtingen te ver
strekken omtrent het Leven van den Bocd
dha, Zijne Leer, en de door Hem gesticht
Orde.
„2. Het bestudeeren van het boeddhisme
in alle vormen waarin het zich vertoont, en
wel:
„I. Aan de hand der heilige boeken, voor
zoover hiervan vertalingen zijn in een der
bekende Europeesche talen, of in een der
talen, bekend aan een of meer der leden,
die dan zijne (hare) hulp bij het vertalen
verlopen zal.
„II. Door het kennis nemen van den In
houd van de diverse periodieken, uitgegeven
door Boeddhistische instellingen in andere
landen, als The Maha Bodh Society Journal
Buddhist Review, Buddhism in England,
enz.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
Dc opvolger van Prof. Kan. Met de benoe-
ling van een hoogleeraar in de Keel-, Neus-
n Oorheelkunde aan de Leidsche Universiteit
als opvolger van Prof. Kan schijnt het nog
steeds niet te willen vlotten. Heeft onlangs
Dr. A. P. H. Kleyn, arts te Utrecht, voor 't
aanzoek om den vacanten hoogleeraarszetel
te bezetten, bedankt, thans heeft ook Prof. Dr
C. E. Benjamins, hoogleeraar in de Keel-, Neus
en Oorheelkunde te Groningen gemeend voor
het hem door de Leidsche Geneeskundige
Faculteit gedaan aanzoek te moeten bedanken.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN
Prof. Dr. F. M. J ae g e r te Groningen heeft
bedankt voor den nieuwen leerstoel voo
Geologische Wetenschap, hem aangeboden door
de Filosofische Faculteit der Universiteit tc
Utrecht,
LAGER ONDERWIJS.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
IJmuiden (Comité-School, hoofd
S^.ers), A. Langhout te Nieuw-Loosdrecht
en T. Straatsma te Leeuwarden. Voor
tijdelijk.
PER SLEEPBOOT NAAR INDIE
EXAMENS.
EXAMENS-NOTARIAAT.
1 SAujj. Gesl. voor het
EXAMENS-APOTHEKER.
Bö beschikking
tj«. Kunaten en
ende faculteiten v
het apotheken
of lectoren dor
rsltelt behoo-
lej. Dr. H. J. 8te«
aan de RUksunlversInte
i Bosch, oud-apothekci
wis- en nat'
te Lelden:
Rüksi
Zalt-Bommcl;
n Itallle. privaatdoce
mlvcrslteit te Amst
apotheker
n; N Keulemaj
Amsterdam.
EXAMENS-NIJVERHEIDSONDERW1JS.
Den Haag. 19 Aug. Akte N9a Geslaagd da
seren: J. Douwlnga, Amsterdam; Ph. van der
orst, Leeuwarden: B. Hoving. Groningen; J.
louwen. Amsterdam; C 1L M. Koster. Rotter-
G. F. J. Star
:olk, Schiedam
EXAMENS-HOOFDAKTE.
m. Geslaagd de heer B. G 3. Zwee
e d a. Geslaagd de he<
i G. F. Loekefec
Afgew. S cand.
Etten; J. J. W. Dorfc
hlnker. Meppel; 1
Geslaagd 4e heeren:
hage; C. Vos. Schiedam
hage; Afgew 4 cand.
eslaagd de dames: E
r- M. de Boer en F. H
G. Hlematra,
Mey
lem. Geslaagd de heeren R. Jc
Itlk; N E. Boekhoven. B. C. Elska:
eveen. allen tc Haarlem. Afgew. 9
cht Geslaagd: mej. J. Namlnk
agd F. J. "Wegdat
EXAMENS FRANSCHE TAAL
ulzen; W. Ra'
relde, Terneuzei
>op; P. H. Pllon,
Akte L. O. Voorm.
H. Hofenk en M. v. d. Mey.
te Arnhem; W. H.JToppen, Applngedai
dam; K. H. L Wltsenhaur
en R. Bonder. Deventer
en J. G. W. VOlker. M
D M. Kloot*. Lei-
Uit Oost-lndie.
De sleepboot „Kraus", kapitein Kok van bureau Wijsmuller, zal met de sleepboot „Ta
Ta" een reis maken naar Nedcrlandsch-In dië. Een heele onderneming, maar 't moet
den gezagvoerder volkomen zijn toevertrouwd.
DE BROMO.
MALANG, 19 Aug. (Aneta). Nadat het
bi en dagen laug met uitzondering van de
enkele periode dat er rust was asch gere
gend heeft, is het eindelijk heden weer voor
de eerst maai beider weer.
DOODVONNISSEN BEKRACHTIGD.
MEDAN, 19 Aug. (Aneta). De gouve
generaal bekrachtigde heden tie doodvon
nissen, eenigen tijd geleden uitgesproken
over twee iaüandsche schuldigen, die be
trokken waren bij den zevenvoudigen moord
te Siantar,
EEN AMOKMAKER.
PADANG, 19 Aug. (Aneta). Groote conste£
natie heerschte den afgcloopen nacht in de
kazerne van de veldpolitie te Sawa Loento
toen een agent, Saiporo geheeten, plotseling
aan 't amokmaken sloeg. De als een krank-
zannige tekeer gaande agent greep onmid
dellijk naar zijn karabijn en snelde op den
hoofdposthuiscornmandant Achmed toe, dia
hij met enkele schoten doodelijk wist te tref-
fey. Daarna vuurde hij op den agent van da
veldpolitie eerste klasse Martowidjojo en
den agent tweede klasse Wardi, die hij bei
den vrij ernstig verwondde. Vervolgens sloeg
de dader de hand aan zich zelf en maakta
een einde aan zijn leven.
De aanleiding tot deze daad is niet bekend;
DE „PAX-VOBISCUIVr-BROEK
Vrij naar het Duitsch,
door
ERNST VON WOLZOGEN
4)
„Kijik eens hier, meneer Supperdent", ver
telde hij in roerende verlegenheid, „wan
neer iemand hier boven in deze arme
6tre>ek met zeven kindoren zit, die allen
moeten eten en drinken en aangekleed
worden, dan is menigmaal de nood aan den
man en de huisvrouw komt met al haar
versteilen en oplappen, draaien en keeren
toen het heele jaar niet door.
En toen nu het vorige jaar liier een wel
gestelde boerenvrouw ter gelegenheid van
haar gouden huwelijksfeest een nieuw al
taarkleed aam dc kerk had geschonken,
toen liet ik het oude in*"t openbaar verkoo
pen, omdat het te oud cn versleten was om
nog langer te gebruiken. Behalve mij deed
niemand er een bod op dan een oude dag-
looner en zoo heb ik het zelf voor een zacht
prijsje kunnen koopen.
Nou enne zie, meneer de Supperdent,
mijne Louise is zoo handig met alles
toen heeft ze mij daarvan een paar kuit
broeken en eon vest gemaakt en voor de
kleine meisjes is er nog een lief winter
manteltje uit gekomen. Mijn vrouw wilde
eerst de inscriptie er uit tornen, maar ik
meende, dat de broek dan gauwer zou
scheuren, wanneer ik wat beweging maak
en daarom heeft zij het goud or maar in
laten zitten. Men kan toch -ok eerbiedig
tijn met alle gewone dingen, idet^a--- mijn
heer de Supperdent? En vrede hebben wij
allen noodig en het is goed als wij er
I steeds aaai hcrinneid worden of het nu in
den bijbel staat of op een altaarklecd of
I acluer op een broek.
Over het gelaat van Dr. Schneckenfett
I vloog een zeldzame trek half van ingehouden
I lachen, half van ontroering. Hm, hm! brom
de hij slechts en wist niet, wat hij daarop
zeggen moest.
I Ündertu&suhen keek de goede Gutenberg
hem oplettend aam, maar wist niet, waar
hij zich aan te houden had en gimg zuch-
tend naar de deur.
j Per slot van rekening vond de gestrenge
heer de heilige inscriptie in zijn broek
toch zeker niet op haar juiste plaats en
de goede man bedekte snel met beide ham-
den zijn gewijde postoriores en glipte dan
haastig door de deur, om zijn rok te halen.
Toen de Super.inienidutfit de deur hoorde
sluiten cn zag, dat hij alleen was, brak hij
in een lang en onbedaarlijk gelach uit. Zijn
hreede schouders schokten, zijn weldoor
voed buikje ging op en neer en zijn ronde,
blauwe oogen werden zoo vochtig, dat hij
zich de droppels vam zijn brilleglazen moest
vegen. Maar dit alles was nog slechts een
veelbelovend begin van al de wonderlijke
dingen, welke hij dien dag beleven zou
1 Men ging naar de kerk, een eenvoudig,
haast armelijk dorpsbedehuis, zonder eoni
gen stijl of ornamenteering. Alleen de jon
gens en meisjes, aannemdingen, hadder
voor groen en bloemen gezorgd. Er hingen
guirlandes om het altaar (de Luthers oh n
kerken in Duitschlamd hebben een altaar)
en om den preekstoel, evenals om den
leuningstoel, welken men voor den Super-
imtendent had gereed gezet naast de plaat-
1 w voer de der i'meedamüie Vstemd. De
geweldige Dr. Schneckenfett vond het wel
wat onbehagelijk, ïn den bekransten stoel
plaats te nemen en vreesde daardoor aan
de gemeente eenigszims belachelijk voor te
i komen. Daar hij echter op aller gelaatstrek
ken niets dam de\ote ernst waarnam, zette
hij zich n*t een glimlach neder. Vlak naast
hem zat Doortje, heel lief en zedig, zeer
i blond en zeer slank-
De geestelijke heer kon niet nalaten nu
en dan een blik vol welgevallen op het
ijverig zingende meisje te werpen, dat er in
haar eenvoudige, slecüit zittende katoenen
j kleedje toch zoo bekoorlijk uitzag. Behalve
Doortje waien alleen nog Lotje en Ivlaar-
tje naar de kerk pegaam, de moeder had
zich verontschuldigd on Lili tot hulp in de
keuken bij zich gehouden.
Eigenlijk had de oudste thuis moeten
blijven, maar zij was zoo begeerig, haar
vaders preek tc hooien, en in de oogen van
den geliefden candidaat te zien, wat deze
waard was, dat zij van haar moeder de
toestemming had afgebedeld om ter kerk
te ga am.
Het orgelspel was vreeselijk, hot gezang
der meisjes-aannemolingen, die aan beide
zijden van het altaar zaten, voldeed niet
bepaald aam hooge eischen van zuiverheid
en welluidendheid en de gotir van haar
sterk gepommadeerde kapsels was niet bc
-mid liefelijk.
Boven op de galerij tegenover den preek
toel zat Johannes naast zijn vader, den
uden boor Möbius, met een ondeugend
'r.cliend gezicht, terwijl hij Doortjes blik
iri 'ihtte op te vangen.
Eindelijk besteeg de eerwaarde Gothelp
Gutenberg den kansel. De Superintended
im zijn beknamstcn zetel en de candidaat
boven op de gi.lerij zetten tegelijkertijd de
J schoongepoetste brillen op en keken den
bleeken prediker onderzoekend aan.
Doortje zuchtte en werd vuurrood en toen
stond de heele gemeente op, om het evan
gelie aan te hooren. De tekst voor dien
morgen was uit. het tiende hoofdstuk van
het Evangelie vam Johannes, het 12e vers:
I „Ik ben de goede Herder, een goede herder
laat zijn leven voor de schapen. Een huur
I ling echter, dien de schapen niet kennen,
ziet den wolf komen cn verlaat de schapen
i en vliedt en de wolf komt en verscheurt
j de schapen en verstrooit ze. Amen."
Men nam weder plaats, schuivelde met
de voeten, hoestte, schraapte met de keel
en toen het weder stil was geworden, ving
do goede predikant aldus aan: „Geliefde
gemeente, gij kent mij nu reeds sedert 20
jaren.Gij weet, dat ik voor God een een-
vomdig inan hen en met een deemoedig
hart steeds getracht heb, de schapen van
de aan mij toevertrouwde kudde naar mijn
hoste weten te weiden. Toch zou ik niet
gaarne van mij zelve zeggen, dat i k dc
igoe.de herder was. Hiermede is mze lieve
Hoiland bedoeld, Die Zijn eigen leven voor
Zijne schapen gegeven heeft Ik zelf ben
ook slechts een schaap in de groote kudde
van dien oppersten Herder der schapen cn
misschien zelfs maar een huurling, want ik
word ervoor betaald, dat ik deze kleine
Christenkudde hier in het dorp en boven
de filiaal-gemeente in het naburige gehucht
cider mijn hoede neem.
„Ja, ik word als een huurling betaald,
maar indordaad zoo ellendig betaald, dat
menigeen vam u, mijne schapen, het beter
heeft dan ik, de herder. Maar ziet gij, ik
woon hier twintig jaar onder u en mijn
lieve vrouw heeft voor mij en voor u mijn
zeven meisjes ter wereld gebracht» IK be
werk mijn akker, evenals gij. Wat gij oogst
j oogst ik ook en wat bij u de hagel stuk
slaat, dat doet deze ook bij mij. Daarom
behoor ik hij u, zooals gij behoort bij my.
evenals de rechte herder bij de rechte scha
pen. Uf ik ook naar het voorbeeld van
onzen grooten Meester een goode herder
ben, om dut te onderzoeken, daarvoor is de
geleerde man uit Weimar gekomen, dien gij
I allen hier op den feestelijk bekransten stoei
ziet zitten.1'
Hier maakte hij een kleine pauze, om de
gemeente tijd te geven, den geleerden man
j uit Weimar goed op te nemen eu om zich
i de zwendroppeds van het voorhoofd te
wisschen. Doortje keek omhoog ïaar de
galerij het hoofd van den candidaat ver
dween juist met heftig schokkende bewe-
gingen achter de balustrade. Daarop keek
zij van tor zijde angstig naar don Super-
imtendent, die vuurrood geworden was, on
rustig op zijn kussen heeu en weer draaide
cn zijn blik met een vreemde uitdmkkhig
over de gemeente liet gaan. Maar nog
steeds vertoonden de als uit marmer ge-
houwen gelaatstrekken, zoowel van mannen
I als van vrouwen, denzelfden ernst en
eerbied.
i De arme predikant ving een toornigen
blik op van den Kerkvisitator en zijn stom
beefde, toen hij zijn preek vervolgde: „Gij
weet, geliefde gemeente, dat ik u rnet raad
en hulp, met troost en vermaning, ten allen
I tijde heb bijgestaan, hetzij een koe of een
kind krank was, de oogst was verregend
of een uwer geliefden gestorvea Daarom
ziet gij mij thans ook aan aJs de rechte
schapen hun reohten herder en gij weet,
dat ik u niet zal verlaten, wanneer de wolf
komt, die de kudde verecheurt en verstrooit
•Vat «e dat eohter voor wi wolf, waarvan
het Evangelie spreekt geliefde gemeente?'*
1 Hij maakte opnieuw een kleine pauze,
liet zijn blikken over de aandachtige schor®
weiden en richtte ze dan met een zekeren
trioraph op den Superintendent dae zeer
onrustig werd en een kleur kreeg, want na
de reeds beleefde ongeloofelij ke verrassin
gen zou het hem niets verwonderd hebben,
wanneer hij zelf aam de gemeente als de
wolf werd voorgesteld. Hij keek zeer boos
1 door zijn gouden bril naar den preekstoed
omhoog, maar de goede predikant glim
lachte hem vriendelijk toe en zeide: „Ik zaJ
het u zeggen, mijn lieve kinderen. Dat ia
niet één wolf, dat zijn vijf wolven. En ter»
wijl hij dat als een triomphkreet uitriep»
sloeg hij krachtig met de vuist op den rand
van den preekstoel en keek den Super-
imtendent uitdagend aan. Deze schrok en
streek zich mot de hand door het haar,
terwijl hij van verbazing mond en oogen
j wijd opendeed.
Het bevende Doortje naast hem kromp
van schrik ineen en het scheelde niet veel,
,of zij was m tranen uitgebarsten. Boven op
de galerij echter snoot iemand met ontzet-
I tend veel geraas zijn neus en Doortje wist,
dat onder dit geluid Johannes Möbius zijn
lachen verborg. Die arme vader! Als hij nu
maar niet uit zijn ambt werd ontzet!
De eerwaarde Gutenberg echter ging on
verstoord verder met een vriendeiijken
glimlach op zijn goedig gelaat: „Mijn vrien-
den, daar ls ten eerste de wolf van den
hoogmoed. Deze komt van de bergen af en
beeldt zich in, dat hij hoog boven de asi-
deren vertwven ist
(Wordt vervolgd), 1
