DE BRAND IN DE OLIEVELDEN VAN MOREN! woed! reeds eenige maanden lang en niets vermag
het vuur te stuiten, daar steeds nieuwe olie de oude brandstol aanvult. Er bestaat daardoor ernstig,
gevaar voor het geheele oliegebied.
ZEPPELIN houdt thans de algemeene
belangstelling gaande. Het luchtschip Is
op weg voor de tweede étappe van
Friedrlchshafen naar Tokio. Men ziet
den luchtreus, gekiekt uit een begelei
dend vliegtuig, terwijl de onderliggende
landstreek zich scherp aiteekent.
Land- en Tuinbouw.
DE PULLORUM ZIEKTE DER KUIKENS.
De A. N. P. V. schrijft ons:
Onder dezen naam is een ziekte bekend,
welke onder de kuikens, vooral in de eerste
veertien dageai van hun bestaan, vreeselijke
verwoestingen aanricht. Het gebeurt niet
zelden, dat heele partijen eraan te gronde
aan; er zijn tal van gevallen bekend, waar
bij van 500 of 1000 pas gekochte kuikens,
binnen eenige dagen er nagenoeg geen en
kele meer over was, bijna allen waren be
zweken aan deze ziekte, terwijl de enkelen,
die er doorheem komen, de smetstof hij zich
dragen en gevaar voor hun omgeving en
voor hun nakomelingen opleveren.
Wat beteekent 't woord „Pullorum?" Het
ts een Latijnsch woord on liet beteekent
letterlijk „van de kuikens". Als wij dms spra
ken van de pullorumziekte, of kortweg van
pullorum. dan zeggen wij eigenlijk: „de ziek-
te vam de kuikens" of de „kuikenziekte",
rooals wij ook spreken van de „hon-denziek-
te". om daarmede aam te duiden, dat bijna
tedere hond deze ziekte krijgt. Daarom is
het woord pullorum-aiekte, de ziekte der
kuikens, goed gekozen, want als de ziekte
under een koppel uitbreekt, geloof dari rnaar
gerust, dat er weinig of geen zullen zijn, die
er vrij van blijven.
Het verloop van de ziekte is verschillend
Somtijds win dit met de doode diertjes in de
kunstmoeder liggen, zonder dat eenig voor
afgaand verschijnsel ons heeft gewaar
schuwd; een ander maal lijden ze eenige
dagen aan diarrhc, die men dikwijls „witte
diarrhé" noemt om de kleur van de uitwerp
selen., die aan het dons blijven vastkleven
en aan het achterlijfje een harden koek vor
men. Hoe ook de verschijnselen zijn, bijna
altijd is de ziekte doodelijk en bijna altijd
neeft het drama in de kunstmoeder zich af
gespeeld, vóór de diertjes veertien dagen
oud zijn.
Wie onder zijn jonge kuikens groote sterf
te heeft, zal goed doen de d'iertjes op te zen
den naar de Rijksseruminriehting te Rotter
dam, waar ze kosteloos onderzocht worden,
zoodat mem weet, wat er aan gemankeerd
heeft eb wat men in de toekomst .moet doen
en laten.
Ken middel om de zieke kuikens te gene
zen, heeft men nog niet gevonden, maar wel
is de wetenschap zoover, dat zij' ons geleerd
heeft, dat de kuikens de smetstof ontvangen
uif het ei en daar de ziekte zeer besmettelijk
is, brengen zij het weer over op andere ge
zonde kuikens, met het bekende gevolg, dat
vrij wijl alle dieren uitsterven. Het gaat dus
zóó: een hen, die besmet is, legt eieren
waarvan een aantal de smetstof bevatten,
de kuikens, die uit die eieren gc.boren wor
den brengen de ziekte mee, zoodra zij het ei
verlaten; na eenige dagen breekt de kwaal
uit, zij besmetten door hun uitwerpselen de
andere kuikens en bijna de geheele partij
gaat te gronde, terwijl de weinige overle
venden weer zorgen, dat er nieuwe besmet
ting voor het volgend jaar is, waardoor het
treurspel op dezelfde wijze wordt voortgezet.
Het is dus een kringloop, waaraan geen
einde komt: een besmette kip, besmette
eieren van die kip, besmette kuikens, die
uit die eieren geboren worden, overbrenging
van de ziekte op andere kuikens, opgroeien
van enkele overlevende exemplaren, die dan
weer besmette kennen worden, welke be
smette eieren legven, zieke kuikns voort
brengen, enz. éniz. De zaak lijkt hopeloos er.
het is, of arien er op die wijze nooit uitkomt,
zoolang er geen geneesmiddel voor de kui
kens wordt gevonden, of een enting, zooals
we die bij diphterie kennen, die de diertjes,
onvatbaar maakt voor de ziekte.
Helaas, een dergelijk geneesmiddel of een
entstof zijn nog onbekend en wij kunnen
dus voorloopig alleen de middelen toepas
sen, die de wetenschap ons heeft verschaft
cn die middelen zijn, wanneer zij nauwkeu
rig worden uitgevoerd, voldoende om met
zekerheid te kunnen zeggen, dat de ziekte
kan worden overwonnen, niet als zij zich
eenmaal heeft geopenbaard, maar vóórdat
zij is uitgebroken.
F.r is maar één middel om dien onverbid-
deüjken loop te stuiten en dat is, om den
kring op een bepaalde plaats ie verbreken
en de wetenschap heeft ons het middel aan
de hand gedaan om dit te doen. Zij heelt
ontdekt, dat aan het bloed der dieren is t»
onderzoeken, of zij besmet zijn, zooals er
MEDISCHE KRONIEK
ARBEID DER GEHUWDE VROUW
BUITENSHUIS
1-h,. is een zegen, dat in de tegenwoordige
maatschappij, ook het meisje, in velerlei be
roep kan arbeiden, zich dus nuttig kan ma
ken eenerzijds en anderzijds voor zicli zelve
de kost kan verdienen. Wel zijn er ook
schaduwzijden aan den arbeid van jonge
meisjes .tegelijk op kantoor of werkplaats
met mannen, doch deze bez.waren wegen niet
op, tegen het voordeel, dat ook een meisje,
in de maatschapnij kan optreden en een zelf
standig bestaan kan leiden. Vooral is dit het
geval voor vrouwen, die niet tot een huwe
lijk komen.
Geheel anders wordt de situatie wanneer
het meisje trouwt. Dan behoort zij in het
gezin op te treden als huisvrouw en later als
moeder. Dan Jieeft zij eene hongore cn moei
lijker roeping dan op school, kantoor of
werkplaats. Ik acht het dan ook verderfelijk
wanneer bet meisje trouwt en zij blijft dan
in haar beroep en zou dit alleen in builen
gewone gevallen geoorloofd aehton.
Valt voor een kindprlooze vrouw de arbeid
buitenshuis al moeiliik, nog meer is dit voor
de moeder. Zoo moeiliik zelfs dat 't voor velen
de weg voor Neo-Malthusiaansclie middelen
begeerlijk maakt cn doet toepassen, alleen
om een kinderloos huwelijk te kri:cren en
dus een minder zwaar leven te hebben.
De ervaring leert reeds, dat de vrouw onk
de ongehuwde, wat de arbeidsnr^statie aai'
gaat, in het algemeen moet achterstaan hu
.den man. Zii is nbvsiek zwakker. Bovendipn
is het een feit. dat de arbeidende vrouw niet
alleen vaker ziek is, dan de arbeidende man,
maar dat ook bij de vrouw de ziekten van
langer duur zijn niet alleen, maar dat het
I uigcr duurt voor zij weer zooveel zijn aan
gesterkt. dat" zij weer bekwaam en sterk
g 'uocg zijn voor haar arbeid.
Bovendien zijn er tal van vrouwen, die
i uiandelijks een of meer dagen, bij de perio
de. totaal ongeschikt zijn voor haar arbeid.
Dit is dus een bezwaar voor den werkgever
en daarom is als werknemer de man ook
wieer waard. Voorts kan als bezwaar bij de
gehuwde vrouw nog komen, de tijd dat zij
zwanger is en na de geboorte. Dit zijn samen
enkele maanden, dat zij aan haar arbeid
is onttrokken. Het zijn dus in elk geval
sleebtere risico's voor den werkgever.
Doch dit zijn maar geldelijke bezwaren,
die ik niet eens wil wegen. Het grootste be
zwaar is voor de werkende vrouw zelve en
voor haar gezin.
Het gezin van de vrouw, die buitenshuis
werkt, wordt verwaarloosd.
De vrouw moet al beginnen met 's mor
gons heel vroeg op te staan om de hoogst
noodige huiselijke bezigheden voor ontbijt
en andere zaken te regelen. Tndicn er kinde
ren zijn, moet zij deze eerst kleeden, voeden
en verzorgen. Is er geen dienstbode, dan
komt alles op de vruw neer, zooals bij de
arbeidersvrouw regel en bij vele ambtenn
ressen ook wel bot geval is. Is er wel een
dienstbode, dan gaat deze niet alleen mol
oen groot gedeelte van het inkomen strijken
doch wordt gewoonlijk oen groote huisplaag
daar de huisvrouw oen groot gedeelte van
don dag geen toezicht heeft op huis en kin
deren en zoo wordt de dien si bode ,die vank
de baas in huis wordt, ook een bron van
huiselijk leed.
f« de werkende vrouw buiten baar huis in
haar dienst, betrekking of kanloor, dan
moet zii wel hnnr krachten wijden, doch
haar endaohfen zullen veelal thuis ziin en
niof bij haar werk, vooral als zij kinderen
heeft.
Wanneer zulk een vrouw dan van haar
arbeid thuiskomt, kan zij niet als de onge
huwde of als de man rusten, maar begint
voor baar weer eene nieuwe taak, de huis
houding, met al wat daaraan is verbonden.
Geen wonder, Wat zulk een vrouw uit haar
humeur raakt., vermoeid en verzwakt en
een ellendig bestaan krijgt.
De gehuwde vrouw, die buitenshuis werkt,
moet inderdaad werk voor twee volledige
menschen presteeren. Het werk waar zij
geld mede verdient en haar huishouding ver
zorgen. Het is min of meer arbeiden als een
moderne slavin. Instede dat men de vrouw
beschermt, en het werk voor de gehuwde,
buitenshuis verbiedt (behoudens enkele uit
zonderingen) noemt men het hare vrijheid
juist dat zij mag werken en hare rechten
verkorten, indien men het werk verbiedt.
Een mannelijk ambtenaar of werkman, in
Rijks- of Gemeentedienst, ir.ag er niets bij
verdienen, een gehuwde ambtenares of werk
vrouw wel, d.w.z. in haar werk als huis
vrouw. Immers toch elke werkkring, zoowel
van ambtenares air van buisvrouw eischt
d :n vollen menscli. Zulk eene vrouw doet
dan voor twee menschen arbeid terwijl de
ervaring al lgert, dat zij dit eigenlijk nog
niet kan voor één menscli.
Ecu man mag geen twee beroepen hebben,
do werkende huisvrouw wel. Bovendien men
kan geen twee hoeren dienen. Ook zal een
enkele vrouw al eens sterk genoeg zijn om
èn als huisvrouw cn als ambtenares te die
non, toch zal zij in een der beide functies
minder presteeren: men kan geen twee
Is hot dus in vele opzichten oen zegen en
een wol te waardereen feit, dat de meisjes
buitenshuis hunne betrekkin^ hebben en
daardoor in bun onderhoud kunnen voor
zien. znodra zij gehuwd zijn belmoren zij
thuis on is dit op ethische cn medisch"
«ïi-cn-l"U noodig.
meer ziekten door bloedonderzoek kunnen
worden onderkend. Daarvoor is dus noodig,
dat een beetje bloe-d wordt afgetapt van de
volwassen hennen of hanen, he'geen vol
strekt niet schaadt en dat dit beetje blo3ri
wordt onderzocht, hetgeen gratis aan de
Rijksserum-inrichting geschiedt. Dat bloed
kan een positieve reactie geven en dan is
het zeker, dat het dier besmet is, zoodat hot
voor de fokkerij niet mag worden gebruikt,
of wel het bloed geeft een negatieve reactie
en dan is het zeer waarschijnlijk, maar nog
niet volstrekt zeker, dat het dier onbesmet
is. 1-Iet is helaas bij veel onderzoekingen het
geval, zooals bij dit onderzoek der hoenders,
dat een posjtieive reactie volkomen zekerheid
geeft van besmetting, terwijl een negatieve
reactie wel een zeer groote kans, maar geen
yolstrekte zekerheid geeft, dat mensch of
dier, van Wie het bloed afkomstig is, niet
besmet zijn.
Hieruit vloeit voort, dat men het bloedon
derzoek zijner dieren eenige jaren moet
voortzetten, wil men zeker van zijn zaak
zijn en natuurlijk dat men alle positief rea-
geerende dieren onverbiddelijk moet af
slachten.
Door de A. N. P. V. (Algemeene Neder-
landsche Pluimveefokkers Vereen igingi
werd in 1928 een studie-commissie benoemd
om te onderzoeken, op welke wijze een be
strijding van de pullorum ziekte mogelijk is.
In die Commissie hadden onder meer zitting
de meest xooraanstaande mannen op het ge
bied der diergeneeskunde, o.a. Prof. Do
Blieck te Utrecht, Dr. Berger, de Directeur
van het veeartsenijkundig Staatstoezicht,
Dr. Lourens, de Directeur van de Rijksse
ruminrichting, Dr. Te Hennepe c. a. Zij
heeft een uitvoerig rapport uitgebracht,
waarin de raad gegeven werd, de ziekte
langs organisatorischen weg te bestrijden.
Gevolg gevende aan dien raad, Werd door
de A. P. N. V. een nieuwe commissie inge
steld, waarin wetenschap en praktijk te sn
men werken, welke commissie in het najaar
van 1928 voor het eerst den strijd tegen de
ziekte georganiseerd heeft aangebonden. En
met succes! Terwijl het hoogste aantal bloed
on de rzoek in gen in eenig voorafgaand jaar
9.747 had bedragen, werden in 1928/29 onder
zocht 136.750 bloedmonsters, een vooruitgang
van maar even 125.000 onderzoekingen in
dit eene jaar.
Het is niet mogelijk hier uitvoerig uiteen
te zetten, op welke wijze deze „Pullorum-
Commissie" of de „I-andelijke Georganiseer
de pullorum-bestrijding", zooals zij in dc
wandeling genoemd wordt, haar arbeid ver
richt. Het is ook niet noodig. Zij, die er be
lang in stellen, kunnen volledig worden in
gelicht; door bij den amdinistra'eur der Com
missie. don heer H. W. Schilt te Groenekan
(bij Utrecht) de reglementen en al wat zij
willen weten, aan te vragen.
De bestrijding der ziekte geschiedt georgn
niseerd cn moet georganiseerd geschieden
omdat het bloedonderzoek alléén natuurlijk
niets helpt, wanneer niet tevens alle posi
tief regeaeerende, dus besmette dieren, van
het bedrijf worden verwijderd en wanneer
daarop geen controle van volstrekte neutra
le zijde wordt uitgeoefend. Dan alleen heeft
men de. grootst mogelijke zekerheid onbe
smet materiaal te ontvangen. Wanneer b v
iemand advcrtcret, dat hij pullorum-vrije
dieren heeft, dan i° '•-f zeer best mogelijk,
dat dit bombast en bedrog is, want ook in
do pluimveeteelt komt bombast en bedrog
Slechts een fokker of een hroedinrichting,
die 1 rrcid is daarop controle too te staan.
<jceft de zekerheid, da', alles gedaan is, wat
mogelijk is om besmetting te voorkomen.
Betrek broedeieren en kuikens voortaan
uilsluitend van bedrijven, die aangesloten
zijn bij de Landelijke Georganiseerde Pullo
rum-bestrijding en indien omtrent eenig be
drijf twijfel Lestaat, men wende zich dan tot
H. W. Schilt, Groenekan bij Utrecht,
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
75 Van 10 tot 17 Augustus
De druk, die de disconto verkooping te New
York 9 dezer op de Amsterdamsche beurs
uitoefende was jl. Maandag weder geheel op
geheven. De mededeeling van de directie van
de Bank van Engeland, dat zij, meende niet
noodzakelijkerwijs ook tot verhooging der ren
tetarieven over te moeten gaan en het t'-t
heden inderdaad uitblijven van zulk een maal
regel, gaf weder vertrouwen, dat bovenaan
gesterkt werd door het ruime aanbod van geld
op prolongatie aan onze eigen beurs, waar
het den eersten dag der week op 4% ver
krijgbaar was.
Er liepen geruchten, dat de Engelsche Bank
van groote Amerikaar.sche banken credieten
tot steun van het Pond had verkregen, het
geen evenwel positief werd tegengesproken
Toch ligt het vermoeden voor de han-1 dat de
Eank op de ten of andere wyze gesteund
w ordt.
Voor Margarine Unies was mede onder in
vloed van Londen de stemming weder heel
vast, hetgeen een stijging van 30 punten ten
gevolge had. Men koestert t.a.v. de Margarine
Unie nog steeds de stoutste verwachtingen
en heeft in de komende emissie een pracht
iets om elkanders fantasie aan het werken te
brengen. Wij vermoeden echter, dat al heel
veel van het te verwachten moois in de huidi
ge koers is verdisconteerd.
Galvé's liepen Qp van 248 tot 265.
Aandeelen Koninklijke Olie werden ook weer
uit hun slaap gewekt cn konden een avans be
halen van 8 welke vooruitgang voor een
groot deel te danken is aan Fransche aart-
koopen. De dagelijksche producten van Olie
in de Vereenigde Staten is in de week per
10 Aug. voor het eerst geringer dan in de
v/eek tevoren; r.l. 2.846.000 barrels tegen
2.909.000 barrels in de week geëindigd per
3 Aug. Het is mogelijk, dat dit van invloed
is geweest doch het is de vraag of de ver
mindering niet aan toevallige omstandigheden
is te wijten. Van samenwerking der produ
centen blijkt althans nog niet veel.
Uit New-York wordt bericht, dat de Ko
ninklijke groep zich daar, in hevige concur
rentie met de Standard Oil, gaat toeleggen op
den detailhandel en daartoe reeds tienntallen
kleine zaken heeft opgekocht.
Ook voor Perlakken en Exploraties bestond
eenige dagen belangstelling.
Nederlandsche Fordwaarden stegen ruim 30
pCt. onder ruimen handel. Vooral Vrijdag
was de vraag groot op het bericht, dat alle
Europeesche Fordaandeelen ook in New-York
zullen worden geïntroduceerd.
Deensche Fords konden eveneens monteeren.
Voor de Kuchenmeisterfondsen moet een be
langrijke verbetering van stemming vermeld
worden op geruchten, dat de verhouding tus-
sehen de groote concerns veel veraangenaamd
is. Beide aandeelen konden flink verbeteren.
Van Berkels Patent waren zeer kalm.
Van -de rest der beurs vnl't niet V2^l bij
zonders te zeggen. De groote belangstelling
voor de Margarine Unies maakt, dat aaö
Philipsen niet zoo veel gedacht wordt waar
bij komt, dat het fonds op zulk een peil
land is, dat niet velen er zich nog aan dur-
ven wagen. f i
Kunstzij den waar den liepen eerst wat ofl
doch daarna wèer terug.
In Cultuurfondsen was de omzet gering; da
stemming prijshoudend.
De Economische Commissie van den Vol-
kenbond, die zich met het vraagstuk der sui
kercrisis heeft bezig gehouden heeft rapport
uitgebracht. Zij geeft als haar meening, dat
de crisis door een overeenkomst der produ
centen moet worden opgelost Eerst daarna
zouden de regeeringen er toe kunnen ot
gaan de invoertarieven te herzien.
De Amerikanen waren in overeenstemming
met New-York vast. U S. Steels werden ge
kocht op berichten over aandeelensplitsing.
9 Aug. 16 Aug.
6Nederl. 1922 AB f1000 104*/ia 103%
4%% Nederl. 1927 flOOOlOO'/ie 100 GÖ
4%% Indië 1926 f1000 98 97% lb
5% Amsterdam 1925 101 %gl 102
5Den Haag 1925 99 101%
5% Rotterdam 1925 101% 101% B
4 Nat. Hyp.bank 98% 98.
Van Berkel A. 305% 301%
Margarine Unie Cert. 536 566
Calvé Cert. 248% 265
Enka 348% 337%
Philips Gem. B.A. 900 905
Koloniale Bank A. 231% 232%'
Ned. Handel-Mij. C. 174% 173 GB
Beth. Steel Cert. 120% 129%
Koninklijke Olie A. 384 392%
Ned. Scheepvaart Unie A. 205% 204% gl
Cultuur-My, Vorstenlanden 155 155%
H.V.A. 644% 643%
Deli-Mij. 397% 399%
Deli Batavia Tabak A. 425 427
Amsterdam Rubber 264% 262
Kord Nederland 372% 403
Boeton 247% 256
K. Accoustiek A. 152% 176%
Middle West Ut. 365 431
North American 165 164
K. Ultraphoon A. 165% 196
Aniem Nat. Bez. 470 471GB
Ind. Gas. Nat. Bez. 290 286'
Rechtzaken.
FAILLISSEMENTEN.
DllieapNlieai
DEN HAAG, 16 Augustus. J. Vermeulen, open
bare koopvrouw, Spui 209. Den Haag. Rechter-
ccmm. Jhr. Mr. H O Feith. Curator mr. mei,
W H v d Slooten, Don Haag.
J. A. Laagland, wiens laatste woonplaats hier
te lande was 'i-Gravenhage, waar h(j gehandeld
heeft cn alsnog handelt onder den naam Sche-
veningsche Electrisoho Meubelfabriek, West
straat 331, thans wonende to Soerabala N.O.I.
Reehter-comm Jhr. mr. dr. Th. W O Calkoehl
Curator mr. J W Notenboom, den Haag.
C A .1 Steffen, zonder beroep, den Haag
leyden.
at 5. Reehtei
ator mr. P S Noyon, dei
XV. Spit.
Irnnt 94."Rechter-c'omm. "hrVrV-O FelthJ
ir J F B Rutgers, den Haag.
