WOENSDAG 31 JULI 1929 DERDE BLAD
PAG. 9
DERDE BLAD.
EEN MIJLPAAL
BLERIOTS TOCHT OVER HE;T
KANAAL
HOE ZIJ PLAATS HAD
Parijs, 29 Juli 1929.
Misschien is het belachelijk om, wan
neer het over de luchtvaart gaat aan oude
beeldspraak vast te houden en nog over
„mijlpalen" te spreken! Wat is yo°i den
bedendaagschen aviateur één mijl? En de
luchtwegen, waarlangs hij reist, zijn „on-
henaald De tijd ligt echter nog kort
achter ons, dat afstand wel degelijk^een
factor van veel gewicht was bij het vlieg
wezen; de eerste Kanaal-vlucht, door Blé-
riot volbracht in 1909, is er een duidelijke
herinnering aan. Men heeft den - ko<ene
pionier op den twintigsten verjaardag van
ziin tocht, in de Sorbonne gehuldigd, en
ook in Calais herinneringsfeesten georga-
niHet is interessant om die oude historie
nog weer eens op te halen. De couranten
koning Lord Northcliffe, die een vriend
van allerlei gewaagde ondernemingen
was, en er van hield deze in de hand te
werken, loofde tegen het einde van het
jaar 1908 een prijs van 25000 francs uit
aan den eersten vliegenier, die er m slaag
de, het Kanaal over te steken. Dit was
toenmaals, toen de aviatiek nog in haar
kinderschoenen stond, een halsbrekende
onderneming. Toch waren er drie Fran-
schen, die het wagen wilden, en zich He
ten inschrijven. Dit waren de vliegeniers
Latham, Lambert en Blériot. De overtocht
zou het beste kunnen plaats hebben van
Calais naar Dover, en daarom hadden do
drie waaghalzen, die elkander den prijs
wenschten af te winnen, hun machines
ook in dezelfde omgeving opgesteld, name
lijk in de nabijheid van Calais.
De eerstgenoemde vliegenier had zich
geïnstalleerd in de nabijheid van Sangatte,
flat iets zuidelijker dan genoemde haven
ligt, en maakte herhaaldelijk proefvluch-
door een scheepvaartkundige was ge-
ten. Hij bestuurde een machine, welke
bouwd, en deze bijzonderheid was van
groote beteekenis. Het toestel kwam name
lijk herhaalde malen in zee terecht, doch
daar het dreef als een dobber had de avia
teur niets anders te doen dan te wachten,
totdat hij verlost werd door een voorbijva
rend schip. Hieruit ziet men reeds, dat de
pioniers der lucht onverschrokken kerels
bij uitnemendheid waren, dat zij zich door
een ongeluk niet lieten afschrikken, doch
hardnekkig telkens opnieuw begonnen.
Blériot was ook niet voor een klein ge
ruchtje vervaard. Een paar dagen voordat
bij bij Calais de lucht inging moest hij
zich met behulp van een paar krukken
voortbewegen, daar hij verbrande voeten
had, ook al een ongelukje, tijdens een
.vliegtocht opgeloopen.
Enfin, de weerberichten werden met
spanning gevolgd, alsof het de voorberei-
dig tot een oceaanvlucht gold, en toen er
eindelijk een paar gunstige dagen in het
zicht waren, besloten Latham en Blériot
het er op te wagen. De Fransche regeering
had voor elk hunner een torpedojager be-
schikbaar gesteld, welke dezelfde route zou
volgen om in geval van nood ter hulp te
kunnen schieten! Deze hulpschepen gingen
reeds den voorafgaanden avond in zee om
stelling te nemen,' en'aan boord ontwaarde
men in den vroegen morgen de aeroplaan
van Blériot, die de lucht in ging voor een
laatste proefvlucht, en achter een duin
daalde. Na eenige oogenblikken steeg de
eendekker nogmaals op, en nu was het
grimmige ernst! De torpedojager stookte
met man en macht zijn ketels op en bracht
zijn machines op uiterste snelheid, om den
luchtvaarder zoo dicht mogelijk te volgen,
maar natuurlijk was dit een onbegonnen
werk! De vliegmachine verdween als een
yogel in de strak-blauwe lucht.
Intusschen ging de wind opsteken, en
ftan boord maakte men zich ernstig over
het lot van den onverschrokken waaghals
ongerust Immers, zijn toestel was slechs
met een zeer lichten motor uitgerust en
had het ergste te vreezen, indien het zware
windstooten zou ondervinden. Men was
ten 'zeerste verlangend om spoedig in
Dover te zijn, teneinde over het lot van
Blériot in zekerheid te geraken. Toen deze
Engelsche haven in het gezicht kwam, be
gon men voor het lot van den wakkeren
aviateur te duchten. Dover zag er een
zaam en verlaten uit, niet als een stad
die zoo juist een luchtheld een glorierijken
intocht zou hebben bereid! Maar ziet, een
luitenant der Engelsche marine komt aan
boord van het Fransche oorlogsvaartuig, om
uit naam der Engelsche regeering vergun
ning te verleenen tot een verblijf in de En
gelsche wateren, en deze marine-officier
bracht tegelijkde felicitaties van zijn
regeering over voor den welgeslaagden tocht
van Blériot! Blériot was in de nabijheid van
Dover geland, weliswaar niet zonder kleer
scheuren, want zijn landingstoestel en
ichroef werden vernield, doch hij zelf was
ongedeerd. Vanaf het strand wuifde hij zijn
landgenooten toe. Waarom Dover zich zoo
weinig enthousiast betoond had, dat men
van zee uit reeds aan een ongeluk geloofde?
De Engelschen zijn een volk, dat zeer
streng waakt voor de Sabbathsrust, en de
Kanaalvluoht had op een Zondag plaats
gehad. Doch den daaropvolgendcn Maandag
werd hij met geestdrift gehuldigd; de eerste
vliegtocht over den zeearm welke Engeland
van Frankrijk scheidt was in den tijd van
38 minuten volbracht!
In het groote amphitheater van de Sor
bonne, waar men dit groote feit uit de ge
schiedenis der luchtvaart herdacht, heeft
ook de minister van luchtvaart het woord
gevoerd. „Zij die van Blériot tot Lindbergh
elkander de hand reiken en als het ware
één keten vormden om den hemel te be
stormen", zoo zeide hij onder meer, „heb
ben de menschheld verrijkt". Niets was dan
ook treffender en beteekenisvoller dan de
hulde, die de eerste overwinnaar van den
oceaan aan hém bracht, die het eerst het
Kanaal overwonnen had. Al was daartus-
schen een afstand van zeventieen jaren, bei
den hadden één gedachte, één wil, éen ziel
die hen voorwaarts drong".
Zoo is het. Men heeft uit elkanders po
gingen geleerd, uit nederlaag en succes bel
de ervaring opgedaan, en onvermoeid voort-
gearbeid aan de verovering van het lucht
ruim. Mooi was daarom ook wat Louis
Blériot op de vele oraties antwoordde: „Ver
gunt mij een deel van de eer, welke mij he
den avond te beurt valt, over te laten aan
al diegenen mijner kameraden, die neder-
stortten uit een hemel, welke hun roem is!"
HET STRAND TE KATWIJK
DE STRANDVEREENIGING
DE BADGELEGENHEDEN
Men schrijft ons uit Katwijk aan Zee:
Het „stille strand", een plant, gelijk men
weet, van den modernen tijd, en die eigen
lijk tot onze in 't wild groeiende flora be
hoort, heeft in dezen tijd zijn voile ontwik
keling bereikt Ook deze plant kon eenige
leiding niet geheel ontberen. Ze heeft we
laten nu beeldspraak ter zijde het nut
van organisatie ingezien en, ofschoon aan
veel wisseling in z'n deelen uiteraard on
derhevig, een vereeniging opgericht, welker
leden jaarlijks een gulden contributie moe
ten offeren. Een bestuur, uit de leden geko
zen, heeft de dagelijksche leiding. Voorzitter
is de 'heer Van Dijk, leeraar aan de Chr.
Kweekschool te Dordrecht, terwijl de schat
kist beheerd wordt door een dame ui
Utrecht
Hoewel het verband der leden onderlint
•in deze vereeniging niet zoo bijzonder vast
is, mag niet ontkend, dat haar werk eenige
vrucht heeft opgeleverd. De bezittingen om
vatten reeds een reddingslijn en een pomp.
De eersite, om st.ille-strandenaars (de
zwakke sexe natuurlijk inbegrepen), die de
vaste onderlaag in het zilte nat te ver uit
het oog (of liever uit de voeten) verloren en
in een noodtoestand geraakten, zooveel mo
gelijk levend aan het strand te halen. De
tweede, de noi tonpomp, om naast het zoute,
ook over zoet water te kunnen beschikken.
Verder is met succes bij het gemeentebe
stuur op politietoezicht aangedrongen, zoo
dat ongewenschte elementen of toestanden
geweerd kunnen worden.
Daar het „stille strand" zoowel zuid- als
noordwaarts, volop vrijheid en volop gele
genheid geeft tot het baden in zee, is dit
zonder badkoets, opdat het badbedrijf niet
al te zeer afbreuk worde gedaan, van de
Uitwatering tot het einde van den Boule
vard verboden. Daar echter nog voortdurend
overtredingen van dit verbod geconstateerd
werden, houdt men hieraan thans streng
de hand. Op verschillende punten op het
strand worden de bezoekers aan dit verbod
herinnerd.
Ook het natte element herbergt in het sei
zoen bezoekers van önze badplaats. De Oude
Rijn en het Kanaal of de Binnen watering
verschaffen immers de gelegenheid, ook per
scheepsgelegenheid alhier te arriveeren.
Men treft nu, zoowel achter de Buiten- als
de Binnensluis, een aantal jachtjes aan, sa
men, de kleine met de grootere, een twintig
tal.
Kerknieuws.
VERMINDERING VAN DEN AANSLAG.
Te IJ muiden-Oost heeft de Kerkeraad
dor Ned. Herv. Gemeente, om aan veler be
zwaar tegemoet te komen, besloten voor dit
jaar een vierde gedeelte van den aanslag in
den verplichten hoofdelijken omslag te la
ten vallen.
PREDIKANT EN POLITIEK.
Ds. H. C. van den Brink te Leiden schrijft
in „Woord en Geest":
Op zichzelf genomen kan aan dominees
met het recht worden betwist, dat ieder
staatsburger heeft, om actief aan den po
li tieken strijd deel te nemen en zelfs een
plaats vooraan in de gelederen in te nemen.
Zij doen dit dan natuurlijk niet als dienaren
des Woords, maar als personen, als Christe
nen. En zij kunnen daarbij geestelijke lei
ding geven en een gezegenden invloed
oefenen.
Doch de gevaren, daaraan verbonden, mo
gen wel onder het oog worden gezien.
Voor henzelf het gevaar ('k spreek uit
ervaring!), dat eigen geestelijk leven er
schade van lijdt. En voor hun gemeente het
gevaar (nogmaals: 'k spreek uit ervaring!
dat aan hun geestelijken invloed nadeel
wordt toegebracht.
De kerkleden maken over het algemeen
niet de onderscheiding tusschen predikant
en stemgerechtigd burger. Wat Ds. A. of B.
cn de kicsvereenigingon stellen er om
begrijpelijke redenen prijs op, dat het Ds.
•niet wordt weggelaten op een vergade
ring zegt of in een courant of strooibiljet
schrijft, is volgens de algemeene opvatting
der gemeenteleden niet het woord van mijn
heer A. of B., maar van den dominee. En al
naar gelang de gemeenteleden met dit
woord instemmen of niet instemmen, wordt
de verhouding tot hun dominee daardoor be-
invloed. Het komt voor, dat de politiek
maalct menigeen zoo verbazend hartstoch
telijk een predikant door zijn optreden
de actieve politiek jaren lang, zoo niet voor
altijd, den toegang tot oor en hart van ge
meenteleden verspert, indien zelfs niet af
snijdt.
In mijn Rotterdammer periode heb ik,
meenend daartoe wegens bijzondere omstan
digheden verplicht te zijn, mede vooraan go-
staan in de leiding der a.-r. partij. Daarna
heb 'k me meer, ten slotte zelfs geheel op
den achtergrond geplaatst. En de laatste
houding heeft mijn consciëntie meer bevre
digd dan de eerste.
Natuurlijk denk 'k er ruiet aan om aan
mijn collega's van welke kerkgemeenschap
ook, den weg voor te schrijven.
Met nadruk spreek 'k nogmaals uit, dat
door niemand hun vrijheid om naar eigen
overtuiging te handelen mag worden be
twist noch aangerand. Ook hier geldt: een
ieder zij in zijn eigen gemoed ten volle ver
zekerd.
GEREFORMEERDEN IN CANADA.
Ds. IT. Beeta te Grand Rapids (737 Madi
son Ave. S. E.; Michigan), Zendingsdirec
teur verzoekt ons mededeeling te doen van
een invitatie, die uitgaat van de Chr. Geref.
Kerk in Noord-Amerika, gericht aan Neder
landers die zich in Canada vestigen en be
doelende aansluiting bij stam- en gel
genooten aldaar.
Hij wijst er op, dat Canada den gods
dienst respecteert en dat 97 van elke 100
inwoners tot een of andere Kerkengroep
behooren. Daarbij wijst hij op de Chr. Ger.
Kerk, die gefundeerd is op de oude Waar
heid in den Heid. Catechismus en de andere
Belijdenisschriften onzer Gereformeerde
vaderen. In de godsdienstoefeningen wor
den de oude Hollandsche Psalmen op de
oude Nederlandsche manier gezongen, ter
wijl ook dezelfde formulieren worden ge
bruikt. „Gij zult ervaren dat wij er ernstig
naar streven om te wandelen in de voet
stappen van ons Godvreezend Geuzen-voor
geslacht. En wij kunnen u te beter ver
staan en met u medegevoelen omdat velen
onzer i u verwelkomen zelf emigranten
waren, zij of hunne voorouders. Wij zijn
vleesch van uw vleesch en been van uwf
beenderen".
Als adressen worden dan opgegeven:
Hamilton (Ontario): Ds. J. Balt, 186 Roth-
say Ave.
Chatham (Ontario): Ds. T. de Boer, 23&
Parkstreèt.
Windsor (Ontario): H. Knapper, „General
Delivery", Walkerville.
Winnipeg (Manitoba): J. Wijenberg, 765
Mainstreet; kerkgebouw Newton Ave, 451.
Yorkton (Saskatchewan): Ernest Blom-
maert, box 174, Yorkton (voor een groep
Vlaamsche Gereformeerden).
Edam (Saskatchewan): John Goutbeek.
Prov. Alberta: Ds. J. Mulder, Noble-
ford, Alberta (voor een groepje Holland
sche Gemeenten op het platteland).
Edmonton (hoofdstad van prov. Alberta):
H. de Goede, 1016593 rd. Street; pastorie
aan de 93 rd. Street 10509.
Neerlandia (Alberta): Ds. J. van der
Woude; scriba W. Krikke.
La Combe District (Alberta): P. Bruins-
ma, La Combe P. O.
Vancouver (B. Cl): Ds. P. Hoekstra, 1871
Seventh Ave., E.; en L. A. Kool, 1129 Wood
land Drive.
PREEKEN MAKEN.
Een moeilijke bezigheid onder de zon!
Het werk stelt niet geringe eisclien. Dr. K.
Dyk, van Den Haag, schrijft in het aldaar
verschijnend „Kerkblad" o.m.:
INGEZONDEN MEDEDEELING.
KING pepermunt fj
is bereid uit echte pe.
per muntolie, vandaar de
krachtige, lekkere smaak
„De eischen voor het pare eken maken zijn
daarom zoo zwaar, omdat wjj met Gods Woord
te doen hebben. Wij hebben de boodschap des
Eeuwigen te vertolken. Wij moeten den
heid, die over tyd en eeuwigheid beslist, ver
kondigen, en dat is het geweldige in onze be
diening. En in de stad èn in de dorpen. En
zeker, er zijn ook wel andere omstandigheden,
die het preeken zwaar maken. Ik denk aan de
veelheid van wenschen, die met name in
stadsgemeente op een dominé aankomt als een
onstuimige zee. De een vraagt om onderwij
zing en de ander om vermaning. De een wil
meer practyk en een ander meer mystiek. Deze
roept om „diepzinnige" en gene om „kunst
zinnige'' preeken. Broeder Onderlegd mint
niet de veelheid der toepassing, en Zuster
Gevoeligheid geniet juist als het toepasselijk
gedeelte lang en treffend as. Tal van jongeren
zien uit naar „jeugdpreeken'' en menig oudere
ergert zich aan al die overdreven belangstel
ling voor de jeugd. Aan de eene zijde vraagt
men om verscherping van het sociale element,
en aan den anderen kant klaagt men over
te weinig bevinding. Broeder Zuchter schudt
het hoofd over al die lichte dominé's, die veel
te weinig den donder der wet laten rollen,
broeder Zanger meent, dat wij te sterk in den
mineurtoon preeken, en dat èn in de preek èn
in het gezang uitbreiding van het kerklied
noodzakelijk is, endit is nog slechts
een klein deel van de onstuimige golven".
Te midden van al die menschen is er slechts
één veilige koers. En die is: „Predik het
Woord!" en noch links noch rechts zien.
DOMINEES HOOREN.
Dat is nog wat anders dan preeken hooren.
En bij dat dominees-hooren doen de hoor
ders veel aan vergelijken. Zelfs zonder maat-
s'af. Met naime in de steden komt dat voor.
Ds. K. Schilder schrijft in de „Reforma
tie" o.m.:
„Onlangs deden twee dominees in eon
stadskerk ongeveer tegelijk intree. Pracht
kans voor vergelijkingswellustelingen. De
eene had nauwelijks twee zinnen van het
gebed gebeden, of op de galerij fluistert een
zaad der kerk: geef mainmaa r(den
anderen van het tweelingpaar der Benja
mins). U hoort: 't was niet de tale Kanaans,
maar de taal van den Heer Blanche: Geef
Mij maar Miss Blanche.
En men moet toegeven, dat er in de stad
vele Kanaanieten zijn, die de talc Blanches
spreken in de kerk. Alle merken onderschei
den ze tenminste, zoolang ze weten wat
ze rooken. Anders gaat het hun als den siga-
rettenrookers, die onlangs bleken den smaak
kwijt te zijn als ze geblinddoekt waren. Pre
cies zoo zou het gaan met de geestelijke fijn
proevers der Miss-Blanche-keuze: als hun
preekjes eens gedrukt werden o wee.
Inmiddels zoo is het volk in aller
Welt. Men moet de kerkmenschen eerlijk
beoordeelen.
Overigiens zijn er veel steden tegemvoor-
Tenminste weinig dorpen.
Vanwege onze civilisatie, moet U weten.
Mitsgaders: ons Verkeer".
Gemengd Nieuws.
AUTODIEVEN.
Vanuit de Hemonystraat te Amsterdam werd
een auto ontvreemd. Even later vond men
het voertuig in de Linnaeusstraat terug. Er
bevonden zioh toen vier personen in, waar
van er twee de vlucht namen. De twee an
deren, een IS- en een 15-jarige jongen, ver
klaarden, door een der ontvluchte personen
te zijn uitgenoodigd mee te rijden. De laat
ste, een 19-jarige magazijnbediende, is in
zijn woning aangehouden.
LIJK AANGESPOELD.
Naar men zich zal herinneren, stortte den
19en Juli het" vliegtuig Soesterberg no. 547
in het Marsdiep, waarbij beide inzittenden
om het leven kwamen. Van een hunner, de
serg.-vlieger A. Flick, werd het lijk spoedig
gevonden, dat van den bestuurder, den luit.
vliegenier D. Brugma, zocht men tevergeefs
Zondagmorgen is het lijk van den vlieger
aan den Zeedijk te Den Helder aangespoeld.
AUTO-ONGELUK.
Zondagavond is te Susteren (L.) een zeer
ernstig auto-ongeluk gebeurd. Vijf fietsers,
die uit de richting Sittard kwamen, werden
door een passeerende auto aangereden. Twee
van hen genaamd Jansen en Philippe,
uit Roosteren, werden overreden eil liepen
ernstige verwondinen op.
De getroffenen zijn naar het Fran
sche klooster te Sittard overgebracht. Hun
toestand is levensgevaarlijk, nl de auto za-
een dokter uit Amsterdam en een uit
Heerlen.
VERDRONKEN.
In het Winschoterdiep is de zevenjari
ge S. Westerhuis, wonende op een schiip,
iver boord geslagen. De vader sprong zijn
kind direct na en bracht het aan den wal.
Met was echter niet meer mogelijk, het kind
bij te brengen. De dokter moest den dood
constateeern.
Zondagmiddag is de 16-jarige C. Preis,
uit Helmond, terwijl hij nabij Sluis 6 in de
Zuid-Willemsvaart aan het visschen was, te
water geraakt. Daar het water ter plaatse
tengevolge van de
sluis sterk stroomt,
dronken.
Zaterdagavond is bij paal 8 ten zui
den van Den Helder bij het baden in zee
verdronken een achttienjarige jongeman,
woonachtig te Den Helder. Het lijk werd
korten tijd daaraa gevonden.
Bij de stuw te Borghaven is bij het
baden in de- Maas verdronken de zestien
jarige Van Hees, wonende aan den Populier
weg te Limmel, Maastricht. Zijn lijk is den
zelfden dag opgehaald.
In het Wilhelminakanaal te Tilburg is
het lijk opgehaald van den 46-jarigen F. de
R. die vermoedelijk per ongeluk te water is
geraakt,
DE DOODELIJKE STROOM.
Gistermiddag moest de 23-jarige Wester-
veld te Enschedé in een kelder van een cafe
in de Walstraat aldaar eenige vaten bier
brengen. Toen hij het electrischc licht wilde
aansteken kwam hij in aanraking met de
fittings van een electrische lamp en kree
doordat hij op een vochtigen vloer stond,
Hij was onmiddellijk dood.
MIJNENGEVAAR.
Volgens een draadloos rapport van het
Engelsche motorschip Somersetshire werd
gisteren in de Noordzee op 58 gr. 3 min. Nbr
en 4 gr. 19 min. O.L. een groote mijn,
aan zich een drietal voelhorens bevond,
drijvende aangetroffen.
DOODELIJKE VAL UIT HET RAAM.
Te Enschede is in het R.-K. Ziekenhuis de
63-jarige patient B. uit een raam geva
Het zwaar verminkte lijk werd 's morgens
gevonden. Het ledikant van B. was van 't
raam door middel van een tochtscherm ge
scheiden. Daar de man zeer zwak was, ver
wonderde men zich er ten zeerste over, dat
hij heeft kunnen opstaan.
BOTSING TUSSCHEN AUTO'S.
Een van de Stadhouderskade komende
Gem. Autobus van lijn A kwam in botsing
met een vrachtauto, die uit de tweede Jan
Steenstraat kwam. Bij de botsing werden
beide wagens beschadigd. In de vrachtauto
die weggesleept moest worden, zaten naast
den chauffeur twee personen, die door de
glasscherven van de voorruit licht gewond
werden. Omtrent de oorzaak van het onge
luk staat nog niets met zekerheid vast
OVERREDEN EN GEDOOD.
Per auto is naar het Wilhelmina-Gasthuis
te Amsterdam vervoerd een 40-jarige wiel
rijder, di"e in de De Clerqstraat door een
auto was aangereden en bewusteloos was
geraakt Bij aankomst in het ziekenhuis
bleek hij te zijn overleden.
Rechtzaken.
HAAGSCHE RECHTBANK
OPLICHTING VAN WINKELIERS.
Bij de voortzetting van de behandeling
van de zaak tegen den los-werkman W. G.
udt Den Haag, recidivist en gedetineerd, be
schuldigd vaai oplichting, tezamen met den
bloemist J. B., van verschilende winkeliers,
door dezen telefonisch goederen te bestellen
en die goederen te laten bezorgen aan onbe
woonde huizen, tot welke verdachten zich
toegang hadden verschaft met behulp van
valsche sleutels, heeft het O. M. 1 jaar ge
vangenisstraf tegen den verdachte geëischt.
De vorige week was tegen den verdachte B.
1 jaar en 6 maanden gevangenisstraf ge-
eischt
De uitspraak in bedde zaken werd be
paald op 10 Augustus a.s.
RIJWIELDIEFSTAL.
Wegens diefstal, gepleegd op 25 Mei j.l.,
van twee rijwielen, welke onbeheerd stonden
voor perceel en respect aan de Thomson laan
en aan de Heemstraat is tegen den chauf
feur P. B. uit den Haag, gedetineerd. 2 ja
ren en 6 maanden gevangenisstraf geëischt
Het O. M. hield bij dezen eósch rekening
met de omstandigheden, dat verdachte nog
meerdere rijwielen heeft gestolen en dat het
aantal rijwiel-diefstallen in Den Haag en
omgeving in den laatsten tijd weder toe
neemt
ARTIST-OPLICHTER.
De artist G. B., uit Den Haag, recidivist en
gedetineerd, had zich te verantwoorden we
gens oplichting. Hij had een rijwiel fabrikant
weten te bewegen tot afgifte aan hem van
twee rijwielen door zich uit te geven voor
gemachtigde van zijn broer, die agent was
van bedoelden fabrikant, en daarbij gebruik
te maken van een valschlijk opgemaakt
volgbriefje. Deze verdachte, die volledig be
kende, hoorde 8 maanden gevangenisstraf
tegen zich eischen
Radio Nieuws.
Wocntdas 31 Juli.
HUIZEN* (1875 M.) 10—10.15 Morgenwijding.
12.152 Concert. 22/30 Gramofoon. 2.303.30
Kurhau* Schevenlngen. 3.30—5 Concert. 5.30—
Lezing door G. Kuhe over: Het tot stand komen
van de voorziening in groenten en fruit. 6.01—
6.45 Concert 6.45—7.15 Piano-recitaL 7.15 Voort
zetting concert. 8.018.15 Gramofoon. 8.15 Kur-
Na afioop
i het c
Persl
r. Dae
i Gramofoon. 12
Sluiting.
HILVERSUM (258 M. Na 6 uur 1070 M. UlteL
NCRV-Ultz.) 11—11.30 Ziekendienst.\ 12.30—3
7—7.30 Cauaei
Christelijke a
Praatje door den NCRV-voorzitter. 8 Co'n^ït
DAVEN'TRT (1554 M.) 10.35 Morgenwhdina.
10.50 Nleuwsber. 11.06 Lezing, n.so Gramoioon
12.20 Concert 12.60 Gramofoon. 1.202,20 Orkeal
4.20 Muziek. 5.05 Orgel. 6.35 Kinderuurtje. 6 20
Muzikaal Intermezzo. 6.35 Nieuweber. 6.50 Tuin-
praatje. 7 Muzikaal Intermezzo. 7.45 Lezing, 8.04
Voordracht. 8.20 Opera. 9.20 Nleuwsber. 9.35 L*.
zing, 9.50 Nieuwsber. 9.56 Vervolg Opera. 1L25-W"
12.20 Muziek.
PARIJS „Radio-Paris" (1725 M.) 12.50 Gramo
foon. 1.25 Vervolg van 12.50 -..05 Orkest. 8.54
Gramofoon. 8.55 Orkeat.
LANGENBERG, (473 M.) 7.35—7.50 Gramofoon;
7.60—8.50 Orkest. 10.3S—12.10 Gramofoon. 12/3ft"
Gramofoon. 1.25—2.50 Orkest 6.55—6.50 Concert'
8.20—9.15 Orkest. 9.20 Orkest. Daarna Nieuw*,
ber. en tot 12.20 Muziek.
ZEESEN (1635 M.) 6.10—11.05 Berichten en
lezingen. 12.201.15 Gramofoon. i.15—5.20 BericK
ten en lezingen. 6.206.20 Concert 6.208.20 Be
richten en lozingen. 8.50 Liederen-voordracht
9.20 Muziek. Daarna. Persber. en tot 12
Muziek. y
HAMBURG (421 MO 4.36 Orkest 5.30 Orkeat
8.20 Muziek. 9.20 Orke-st. 10.36 Orkest.
BRUSSEL (508 M.) 5.20 Concert 6.50 Gram*»
foon. 8.35 Concert. 9.20 r
Donderdag 1 Augustus.
HUIZEN (1875 M.) 10—10.15 Morgenwijding.
12.152 Concert. 22.30 Gramofoon. 2.304 Mu«
-6 Orgelconcert. 5.30—7.15 Concert 7.15— t
16 Concert 7.16— T
o-dokter. 8.01—
"■h H:irmnfilA.nr.
7.46 Spreekuur van den 'Radio-
10.30 Concert Coor het Haagsch Harmonle-Ór-'
kest. Intermezzo: Lezing door Mr. Dr. P Oos-
De Juridische vragi
Liebermann. Na" afloop
ber. Daarna Gramofoon. 12 Sluiting.
HILVERSUM (298 M. na 6 uur 1071 M. UiteL
NCRV-ultz.) 11—11.30 Zlekendlenst. 12.30—1.4*
Concert. 66.30 Concert. 6.307 Gramofoon. 1—
8 Orgelconcert. 8 Concert Daarna Persber.
DAVENTRY (1554 M.) 10.35 Morgenwijding;
10.60—11.05 Nleuwsber. 11.20 Gramofoon. 12.20
Concert. 1.20—2.20 Concert. 2.20—Ï.45 Beelduit
zending. 3.20 Vesper in de Westminster Abbey.'-*.
4.05 Voorlezing. 4.20 Concert. 4.60 Muziek. 5.SS'
Kinderuurtje. 6.20 Muzikaal Intermezzo. 6.35 1
Nleuwsber. 6.50 Marktberichten. 6.65 Muzikaal
Intermezzo. 7.05 Liederen-voordracht. 7.20 Ac-
tueele causerie. 7.45 Lezing. 8.06 Concert 9.20
Nleuwsber. 9.35 Lezing. 9.50 Nieuwsber. 9.55
Tooneel. 10.45—12.20 Muziek
PARIJS „Radio-Paris" (1725 M.J 12.50 Gramo
foon. 1.25 Vervolg van 12.50 4.05 Muziek. 6,5»
Gramofoon. 8.26 Concert.
LANGENBERG (173 M.) 7.20—7.50 Gramofoon.
7.50—8.60 Orkest 10.35—12.10 Gramofoon. 12.3*
Gramofoon. 1.25—2.50 Orkest 6.205.55 Ergen*
in West Duitachland. Uitzending van de haver»
Ruhrort-Dulsburg. 5.556.50 Orkest 8.20 Concert
Intermezzo: Liederen-voordracht Daarna Nieuw*
ber en tot 12.20 Muziek.
ZEESEN (1635 M.) 6.10—11.05 Berichten en
lezingen. 12.20—1.15 Gramofoon. 1.155.20 Be
richten en lezingen. 5.20—6.20 Concert. 6.20—8.20
Berichten en lezingen. 8.20 Populair orkeat.
Daarna Pertfber. en tot 12.60 Muzlok.
HAMBURG ("421 M 5.20 Orkest. 6.20 Concert,
8,20 Operette. 11.05 Cabaret
HAMBURG (421 M.) 5.20 Orkest. 6.2Q Cancert
8.20 Operette. 11.05 Orkest.
BRUSSEL (508 M.) 5.20 Muziek. 6.20 Piano
recital. 6.55 Gramofoon. 8 35 Orkeat. 9.20 Concert
uit de Kurzaai te Ostende.
LUIDSPREKERS IX DE KERK. i
In de Marlakerk te Thorn in Polen ia act!
door Philips Radio uitgevoerde luidspreker-In*
allatie aangebracht, met microfoons op den
msel en het altaar. De resultaten zijn zeer
■vredlgend.
GELD, DAT SMELT ALS IJS VOOR DE ZON
Tegen den koopman L. van S., uit Den
aag, remiddvist en gedetineerd, is wegen»
verduistering van pl.m. i 12, welk bedrag
hij geïnd ha d als venter met een ij swage»-
tje, 2 maaimlen gevangenisstraf, met afteek!
der preventieve hechtenis geëischt
KERKDIEF.
De verpleger J. B. vaai B., uit Den Haag*
reoidivist en gedetineerd, stond terecht ter
zake van diefstal van een zilveren reliquie^
toebehoorende aaji de St AnthottiiLSparo
chie, uit de R.K. Kerk aan de Prmsesse-
gracht, gepleegd op 25 Juni jJ. Verdacht»
heeft het gestolen voorwerp in het Haag-
sche Bosch verborgen en daarna den pas
toor van de parochie geschreven, dat deze
de ïeliquie onder zekere omstandigheden
kon terugkrijgen. De pastoor moest zich'
daartoe op een aangegeven dag en uur hij
de Bosch brug bevinden. Een en ander lieeft
geleid tot vendachte's arrestatie.
Het O. M. eischte tegen dezje verdachte*
die reeds herhaaldelijk is veroordeeld, 2 ja-
nn gevangenisstraf. i
Uitspraken 10 Augustus a.s.
S3GRID UNDSET'S KRISTIN
LAVRANSDOCHTER
door Br. J. ff. GUNNING JJI.sn,
II.*)
Krislin Lavransdochter is opgegroeid op
Jórundsgaard in het Gudbrandsdal en wordt,
naar landszede in" die dagen, door haar
vader, schoon niet zonder haar eigen toe-
«temming, met een aanzienlijk man ver
loofd, Simon Andreszoon, een man zoo'n
beetje aan den saaien kant, maar een eer
lijk en rechtschapen karakter. Zij echter
weet nog niet wat liefde is, maar het duurt
niet lang of zij weet het goed en dan
1b het ongeluk haars levens bezegeld. Zij
verliest, nog wel als kloosterlinge zij is
Voor een jaar ter opvoeding naar de vrome
nonnetjes van Nidaros gezonden haar
hart enhaar eer, haar „bruidskrans"
aan den ridderlijken, maar lichtzinnigen
Erlend Nicolaaszoon, een der eigenaardig
ste mannenfiguren, die Undset ooit getee-
kend en zeker wel zelf verzonnen heeft.
Het is waarlijk niet te verwonderen, dat
Lavrans tegen dezen nieuwen pretendent
naar de hand van zijn dochter, een man
wiens jeugdleven allesbehalve onberispelijk
is geweest, groote bezwaren heeft, maar
tegen den hartstochtelijkcn wil van zijn
kind kan hij niet op. Met de beschrijving
Het cerate deol stond in ons nummer
[Nan gister.
van hun schitterende bruiloft, waar de
gouden „bruidskrans", die zij niet had mo
gen dragen, de schoone Ingrid siert, ein
digt het eerste deel.
Het tweede deel „Vrouw", geeft ons het
geluk en het bittere lijden van dit vrouwen
leven te zien, dat, met zeven zonen geze
gend, verteerd wordt door angst voor den
innig-geliefden, en haar toch gestadig-
miskennenden man, een genialen losbol,
die allerlei droomen najaagt van Vikinger
daden, haar telkens verlaat om velerlei
dwaasheden te doen,die onophoudelijk met be
rouw, met geschenken en allerlei beloften
wederkeert, om haar dan, gestadig op
nieuw in „blijde verwachting" gekomen,
lange weken en maanden alleen te laten.
Tenslotte wordt hij in een samenzwering
tegen Koning Magnus gewikkeld en brengt
er, na gefolterd en van al zijn bezittingen
beroofd te zijn, met moeite het naakte lijf
af. Ter zelfder ure wordt hij op het smee-
ken der ridderschap, niet het minst door
den ijver van zijn zwager Simon, die met
Kristin's jongere zuster gehuwd is ge
raakt, maar altijd in volkomen-reine liefde
Kristin is blijven vereeren, uit zijn gevan
genis ontslagen.
In het derde deel, „Het Kruis", stapelen
zich de rampen op. Door Kristin's schuld?
Door misverstand? Door de tragiek van het
Lot? worden Kristin en Erlend geheel
van elkander verwijderd. Erlend verlaat
zijn vrouw, gaat ellendig en armzalig in
het gebergte leven en wordt ten slotte doo>
een boer vermoord. Kristin's kinderen ra
ken gedeeltelijk ook van haar vervreemd,
twee sterven, twee gaan in een klooster,
twee trekken de wijde wereld in en slechts
één blijft op de oud-vaderlijlce hoeve wo
nen. Ook ddar echter heeft de arme Kristia
geen rust. Levensmoede en teleurgesteld
gaat zij in het klooster, dat destijds hare
eerste en laatste zedelijke ontsporing be
dekt had; zij wijdt zich geheel aan ellendi-
gen en verlorenen en sterft tenslotte als
offer van haar naastenliefde bij de
verschikkelijke pest-epidemie, die als „de
zwarte dood" half Europa ontvolkte.
Slechts één mensch is haar trouw geble
ven: Ulf Haldorszoon, een onecht kind, ge
lijk het in dezen roman van bastaarden
wemelt, die haar met onbezweken liefde
trouw blijft tot in den dood.
Ziedaar in korte potloodstre^nen het
dorre geraamte van dit geweldi» boek,
maar hoe rijk is het en hoe vol vïh tinte
lend, bruischcnd leven! Welke simpele
recensent kan de schitterende rij van al
die Norrlandmenschen voor u doen leven,
gelijk ze aan uwen geest in dit boek voorbij
gaan, dat zoo bont is als het leven zelf!
Lavrans, vader van Kristin, met zijn
zwaarmoedige, stille nobele vrouw. Welk
een mooi karakter is hij. Door-en-door-eer-
lijk, oprecht geloovig christen. Voorzichtig,
een man, die geleerd heeft te zwijgen en te
verdragen.
Erlend. Eigenlijk geen heiden en geen
christen, maar met de allures van bei
den, trotsch als een edelman van middel-
eeuwschen stempel, en even weinig bekom
merd om zijn leven als om zijn zaligheid.
Ulf Haldorszoon. Nog geheel vast
zittend aan de heidensche gebruiken en
bijgeloovigheden, maar louter en trouw.
Simon Andreszoon. Een nobele
figuur. Hij kan Kristin, zijn vroegere ver
loofde, nooit vergeten, maar nimmer heeft
hij zich één woord, laat staan een daad
tegenover haar veroorloofd, die de perken
te buiten ging. Het is aangrijpend te lezen
hoe Ramborg, Kristin's zuster, het gevoelt
dat haar man in het diepst van zijn ziel
Broeder Edvin, de monnik. Welk
een heerlijk karakter, welk een vroolijk
kind Gods! Hij is onder ons, Calvinisten,
een ondenkbare figuur, deze Franciscus
van het Noorden. Maar hij brengt u on-
williekeurig onder zijn bekoring en laat
een stil helmwee bij u achter.
De schildergave van Mevrouw Undset is
buitengewoon. Ik heb geenerlei aanteeke-
ningen gemaakt met het oog op een recen
sie ik heb eenvoudig het boek genoten,
liggend aan de boorden van vader Rijn of
dobberend op zijn majestueuze golven, op
weg naar Loreley. Bornhofen, Camp of
Coblenz maar er zijn van die beelden,
die je bijblijven en die ik wel uit het hoofd
durf citeeren.
Als Kristin, nog geheel onschuldig en
rein, voor het eerst met de brutale passie
van een priester-kleinzoon kennis maakt,
slaat zij dien aanval op haar eer wel af,
„maar de maagdelijkheid van haar ziel
had hij toch geroofd". Voortaan is de
begeerte bij haar ontwaakt.
Wanneer een troep woeste ruiters een
aantal stille voetgangers voorbij rennen,
voelen dezen, die zich angstig aan den kant
van den weg terugtrekken, „den damp van
de warme, berijmde paardenlichamen te
gen zich aanslaan". Als Kristin door de
ontluikende lenteweelde heenwandelt, staat
er zoo schoon: „het rook naar groei". Zoo
heeft de schrijfster tal van beelden, die ons,
vermoeid van de „zilveren maan" en de
„smart van ons hart" onzer traditioneele
dichters, door haar heerlijke oorspronke
lijkheid verheugen. Zelden las ik zoo iets
ontroerends als de afscheidsgesprekken
van den stervenden Lavrans met Ragnfrid,
zijn vrouw, en met Kristin.
Vertellen kan Undset zelfs de verve
lendste dingen genealogie, de .ver
wantschap van allerlei menschen met voor
óns oor onmógelijke namen zoodat je
toch geen regel overslaat. Evenals Ibsen in
zijn dialogen, maakt zij" den lezer op deze
wijze met allerlei zaken bekend, die hij ten
slotte toch weten moet en die voor don
samenhang van het geheele geschiedver
haal van beteekenis zijn- Er wordt geen re
gel geschreven, geen naam, geen feit ver
meld, of 't heeft zijn plaats en beteekenis.
De schrijfster laat ons Kristin, de hoofdper
soon, die alle deze drie boeken vult met
haar vreugde en haar lijden, haar zonden
en baar deugden, in al de bedenkelijkheid
van haar karakter zien. Simon Darre,
haar versmade verloofde die haar toch
levenslang trouw zal blijven getuigt
in een van zijn ontroerdste oogenblikken
van haar: „ik meende dat zij een voor
werp was van zuiver goud, maar bij
nauwkeurig onderzoek blijkt het alleen
maar uit koper en tin te bestaan".
En zóó moedig is haai- schuldige, onwaar
en onrein begonnen liefde voor Erlend, dat
zij, in het huis van een lichtekooi of in een
kerk, ook onder de- grofste beleediging en
miskenning van Erlend zeiven, altijd nog
hem en zijn „liefde" verkiest boven alles,
wat haar aan ouderliefde en kinderliefde,
aan vriendentrouw en dankbaarheid, door
anderen wordt geschonken. Zij voelde zich
„mede verantwoordelijk voor alles wat hij
deed", ook al moest zij het hartgrondig
verfoeien. „Zij zou het aan haar eigen
lichaam voelen wanneer Erlend zijn vel
schramde". „Zij dacht aan haar eigen hart,
dat zoo goed wist wat recht en goed was
en dat toch altijd lust i.ad in ong litig-
heid". „Zelf had zij hem gekozen. had
hem in een roes van liefde gekozen, i ze
had hen- iederen dag opnieuw gekozen :n
de harde jaren thuis op Jórundsgaard. Zijn
onbedachtzame liefde had zij boven de
liefde van haar vader gesteld, die (toch)
niet verdragen kon dat er een onzachte
wind tegen haar aanwoei. Zij had het lot
verworpen, dat haar vader voor haar ge
kozen had, toen hij haar in de armen hiui
willen leggen van een man (Simon Darre)»
die haar stellig langs veilige wegen ge*
voerd zou hebben, en die zich toch gebogen
zou hebben om ieder steentje, waaraan zij
haar voet had kunnen stooten, te verwijde
ren. Zij had het gekozen met den ander
mee te gaan, die haar op dwaalwegen
bracht. Monniken cn priesters hadden haar
op den weg van berouw en boete naar het
tehuis van den vrede gewezen zij had
den onvrede gekozen, liever dan dat zij
haar dierbare zonde had willen loslaten!
„Die man had haar betooverd terwille
van Erlend ging zij met vreugde over
gloeiende steenen". En als die Erlend haar
bedrogen, verwaarloosd, mishandeld, ver
laten heeft, haar dan later weer eens op
zoekt, en tenslotte, van plan weer heen te
gaan, vraagt of zij in den nacht, daar ze
bang is alléén te slapen, de honden bij haar
wil hebben, vraagt hij:
„Durf je dan in mijn armen te slapen?"
Zij voelde zijn glimlach in het donker cn
bezweek er onder.
„Ben Je niet bang dat ik je dood zal
drukken, Kristin
„Deed je het maar Zij wierp zicb i»
zijn armen.
„Zij opende haar lippen tegen zijn mond
en sioeg haar armen om zijn hals. Nooit,
nooit was dat zoo zalig geweest!"....
Men „staat paf" bij zulk een psyche,
maar, geloof mij, Sigrid Undset kent hare
sexe en ook de „buiten"-staander gevocii.
met innerlijke ontroering dat zij waarheid
spreekt, dat hare beelden aan de werkelijk
heid der vrouwelijke psyche ontleend zijn.
