^liriuuc £Viïtsrtjf (L'ournnt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. VACATIE-ADRESSEN BINNENLAND. Leger en Vloot. Land- en Tuinbouw. Uit Oost-Indië Nijverheid. Gemengd Nieuws» ABONNLMLNXi Per kwartaal 3.25 (Beschikkingskoslen 0.15). Voor het Buitenland bij Weke- lijksrhe zending 8.-» Bij dage'ijksche zending 9 7*— AH es bij vooruitbetaling. Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7% cent. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aan gesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 5893a No 280 4 VRIJDAG 26 JULI 1929 ADVERTENTIE Hl Van I tot 5 regel» 1.17% Elke regel meer m 0.22% Ingez Mededeelingcn van 1—6 regels - 2.30 Elke rego meer 0.45 Bij contract belangrijke korting. Voor bet bevragen aan het bureau wordt berekend f 0.10 10e Jaargang. fi! bestaat uit TWEE bladen. Met het oog op de groote drukte bij onze administratie, nu zoo velen onser lezers met vacantie gaan, wordt men vriendelijk verzocht, deze tijdelijke adresveranderingen zoo spoedig mo gelijk op te geven, liefst enkele dagen van te voren. Komen zulke aanvragen op het laatste oogen lik, dan is het Biet zeker, dat men aan z'n nieuwe gdres direct den eersten dag de krant li ontvangt en lnerop stellen de lezers lelf toch zeker even grooten prijs gis wij. LEERZAAM. Groot is de belangstelling, waarin zich de patste jaren de schoolarts verheugen mag. Wij behooren niet tot hen, die van oor deel zijn, dat onder geen omstandigheid Ban den schoolarts plaats mag worden in geruimd, maar wenschen wel zijn aanwe zigheid tot de noodzakelijkste gevallen be perkt te zien en zijn arbeid een adviseerend Karakter doen dragen. Hoe moeilijk' het echter is het maat schappelijk leven te onttrekken aan d& grijparmen der Overheid, wordt maar al te yaak gedemonstreerd. De Staat, maar ook de Gemeente, blijkt telkens weer te zijn de Leviathan, die de eenmaal vastgeklemde prooi niet prijsgeeft, paar geheel verslindt. Een merkwaardig exempel daarvan al lerminst een uitzondering levert de ge- peen te Heemstede. Deze gemeente is in het bezit eener ver ordening op den schoolartse.ndienst, wyaf- n ook de arbeid van den schooltandarts wordt geregeld. Het gewone verschijnsel dus: de school irts effent den weg voor den schooltandarts Nog een ander feit toont aan, dat de Overheid in haar zorg steeds verder gaat: aanvankelijk trad de schooltandarts hier ad viseerend op, doch daarmee kon niet wor den volstaan en behandeling vanwege de gemeenschap moet plaats hebben. In hun advies aan den Raad zeggen B. en tV. dienaangaande: ,Ten tijde, dat de schoolarts nog toezicht hield op de gebitten is gebleken, dat de peeste ouders geen gevolg gaven aan een wenk om de kinderen te laten behandelen. Met het oog op het algemeen volksbelang, dat hierbij betrokken is, zal deze taak door de gemeente behooren te worden overgeno men". Deze motiveering is nogal mager, hier wordt niet gemotiveerd, maar geconstateerd. Met het vraagstuk van de grenzen der Overheidstaak houdt zich Heemstede's ge- neentebestuur niét bezig, het stelt slechts vast, dat de tot dusver gevolgde regeling liet voldeed en daarmee acht het verder in grijpen gewettigd. Schreef niet eenmaal Mr. Levy in een po lemiek met Prof. Fabius: „Wanneer alzoo de "hoogleeraar Fahius. met 't oog op een of ander voorschrift, prin cipieel vraagt: „Mag dit?" Zou de opmer king, kwam zij van een student, een glim lach op de lippen voeren. Men zou dezen laatsten aan het verstand brengen, dat er niets is, absoluut niets, heigeen de Staat, is cr algemeen belang of zelfbehoud in het spel, niét mag". Wie ernst maakt met de dingen en be seft welke gevaren dreigen van een toonie- looze machtsuitbreiding van Staat en Ge neente, zal de gerenzon der overheidswerk zaamhoid niet al te ruim trekken. Hij zal zich herinneren dat op eiken eer sten stap een tweede zooveel gemakkelijker Volgt. CONSULTAIRE DIENST. De Consul der Nederlanden te Aleppo (Syrië), de heer A. Poche, is overleden. Met de waarneming van het consulaat is belast de vice-consul der Nederland aldaar, de heer R. L. M. Poche, aan wicn in de Fransche taal geschreven moet worden. COLLEGE VAN TOEZICHT ZIEKTEWET. Bij Kon. besluit is benoemd tot lid, te vens voorzitter van het College van Toe zicht, bedoeld in arL 119 der Ziektewet, Mr. J. R. H. van Schaik, 1-id van de Tweede Kamer der Staten-Generaal te 's-Graven hage, en zijn benoemd tot leden van dat College Mr. H. W. Groeneveld, hoofd van de afdeeling Arbeidersverzekering van het Departement van Arbeid, Handel en Nij verheid, te 's-Gravenhage; Mr. G. W. Sanr nes, lid van de Tweede Kamer der Staten- Generaal te 's-Gravenhage; J. R. Snoeck Henkemans, lid van de Tweede Kamer, te 's-Gravenhage; A. Borst Pzn., directeur van de N. V. v. d. Meer en Schoep's Bakkerijen Handelmaatschappij te Rotterdam; H. P. Gelderman CMzn., lid van de firma H. P. Gelderman en Zonen te Oldenzaal. Dr. L. G. Kortenhorst, algemeen secre- tarisch der Aigemeene Roomsch-Katholieke Werkgeversvereniging te 's-Gravenhage; Mr. P. W. J. H. Cort van der Linden, algemeen secretaris van het Verbond van Ned. Werkgevers te 's-Gravenhage; S. de la Bella Jr., secretaris-pen ningmees- '.r van het Nederlandsch Verbond van Vak vereenigingen, te Amsterdam; E. Kupers, voorzitter van het Ned. Ver bond van Vakvéreoriigingen, te Amsterdam; J. S. Ruppert Jr., penningmeester van het Christelijk Nationaal Vakverbond iai Nederland, te Utrecht: J. A. Schutte, secretaris van 't Roomsch- Katholiek Werkliedenverbond in Nederland te Utrecht. Bij beschikking van den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid is voorts aan bedoeld College als secretaris toegevoegd de heer E. M. Teenstra. oud-lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. AUDIËNTIES. De wekeliiksche audiëntie van den Mi nister van Waterstaat zal tot nader be richt niet plaats hebben. De gewone audiëntie van den Minister van Financiën zal op Maandag 29 Juli a.s. niet plaats hebben. DE DANKBARE LORD MAYOR. Reuter seint uit Londen: In een vergadering van den gemeen!0 raad van Londen, waarin 'dè Tófd mayor mededeeling, deed vart zijn bezoek aan Am sterdam, is besloten, een telegram te zenden Êan den burgemeester van Amsterdam met een dankbe uigirig voor de hoffelijke ont vang"! vam het hoofd der stad Londen. De heer Studd zeide, dat hij overal met de grootste vriendelijkheid ontvangen was. LUCHTVAARTSCHIKKINGEN Het ministerie van huitenlapdsche zaken mankt hekend, da' de Britsche regëering op 16 Mei j.l. heeft opgezegd de op 11 Juli 1923 te 's:Gravenhage tusschen Nederland en Groot-Brittannië en Ierland getroffen voor lorinige luchtvaartschikking. Op grond van art. 17 lid 2 van voornoem de schikking heeft deze door de opzegging ters ond opgehouden van kracht te zijn. CHR. HISTORISCHE UNIE. „De Nederlander" meldt: Gisteren vergaderde te Utrecht het volta! lig hoofdbestuur der Chr.-Hist Unie. Met ui zondering van enkele leden, die in hc; buitenland vertoefden, waren alle stemheb bende en arlviseerende leden tegenwoordig. De vergadering was "'♦«■hiifend gewijd aan de bespreking van de houding van de Ka merkring vereeniging Rotterdam bij de jong ste verkiezing. Aan het uitvoerig debat hebben vele leden deelgenomen, onder welke de heeren J. M Krijger Jr.. Mr. H. Verkouteren, Di J. Th. de Visser. Mr. J. A. de Visser Ds. Is. Voorst eegh, de voorzitter en de lste secretaris der Unie. Ten slotte werd met op twee na algemee ne stemmen de volgende motie aangenomen- Motie. Het hoofdbestuur van de Chr.-Hist. Unf gehoord de besprekingen over de houding van het Ro'terdaimsch Kamcrkringbestuui acht die houding statutair en organisato risch onjuist; keurt deze houding af; keurt de houding van het Dagelijksch Be stuur der Unie goed; en gaat over tot de orde van den dag. OFFICIEELE BERICHTEN LANDMACHT. RIJKSVELDWACHT. Blijkens een mededeeling in het Alge meen Politiehlad heeft de Minister van Ju stitie den heer W. F. van Meerendonk, dis tricts-commandant, tevens inspecteur der Riiksveldwacht met ingang van 1 October 1029 ontheven van het beheer van het 5de district der Rijksveldwacht, met standplaats Middelburg en hem gesteld aan het hoofd van het 7de district der Rijksveldwacht met standplaats Utrecht DE N. R. V. HET 80.000e LID INGESCHREVEN. Vanwege de Nederlandsche Rels-Voreeniging wordt medegedeeld, dat de Vereenigifcg haar 30.000e iid heeft kunnen boeken.- DE CLAIMS DER ZEEVISSCHERS INZAKE ZEE CORLOGSCHADE EN HET DOOR ENGELAND GEVOTEERDE EEN 1 ILLIOEN GULDEN. De vcrdeeling onder belanghebbenden. In verband met de aajihieding door de En- gelsche Regeering van een millioen gulden ter afdoening van de door de zeevisscherij ingezonden vorderingen inzake zee-oorlog- schade, hadden vertegenwoordigers van den Centralen Bond van Transportarbeiders en den Ned. Bond van Christ. Fabrieks- en Transportarbeiders „St Bonifacius" op het Ministerie van Buitenlandsche Zaken een be spreking met heeren voorzitter en secretaris van de Ministerieele Commissie voor de ver deeling van deze vergoeding. De vertegenwoordigers der vakbonden ver zochten in kennis te worden gesteld met de regelen, onder welke de finale afdoening met Engeland tot stand kwam en met het standpunt der Ministerieele Commissie ter zake de verdeeling onder alle belanghebben den van het beschikbaar gestelde bedrag, Door den voorzitter der Ministerieele Commissie, vice-admiraal Surie, werd mede gedeeld: a. dat het door Engeland verstrekte een millioen gulden alleen bestemd is voor ver verrekening van schadeclaims ingediend voor schepen, destijds betrokken bij de- ha- ringvisscherij én de IJslandvaart en in de zomermaanden van het jaar 1916 opgebracht naar en vastgehouden in Engelsche havens. b. dat deze schadeloosstelling uitsluitend zal worden aangewend voor vergoeding van schade aan vaartuig, vischwant of lading. c. dat de Engelsche regcoring schadeloos stelling voor tijdverlies niet heeft willen er kennen; d. dat de Commissie voornoemd een nauw gezet onderzoek instelt naar de juistheid der ingediende claims en alle waarborgen zal verlangen, dat naar recht en billijkheid ieder der betrokkenen het hem toekomende aandeel van het beschikbaar gestelde bedrag zal ontvangen; e. dat de door verschillende reederijen ge durende de aanhouding in Engeland der visschersschepen, aan leden der bemannin gen of aan hun gezinnen verstrekte voor schotten, niet in de verrekening van het aandeel in de totaal besomming van dat jaar zijn opgenomen doch ten laste der schadeclaims zijn aangebracht en thans daarmede zullen worden verrekend. Door de vertegenwoordigers der vakbon den werd er nog op aangedrongen de gele genheid open te stellen in gevallen van ge schil bij de verrekening en alvorens beslis sing te nemen, vertegenwor rdigers van de zeevisschers te hooren. ARBEIDSWET EN WERKTIJDENBESLUIT. EEN NIEUWE UITGAVE VAN SAMSON. Zooals bekend, zal met ingang van 1 Jan. a.s. de Arbeidswet 1919 ook voor den arbeid in winkels volledig in werking treden en zullen de bepalingen van het Werktijdenbe sluit, opgenomen in het Staatsblad no. 313 van dit jaar, van kracht worden. Voor de winkeliers in de eerste plaats Is deze nieuwe regeling van veel belang en ve len zullen zich vóór de inwerkingtreding gaarne op de hoogte willen stellen van het geen hun door deze bepalingen wordt opge legd. Het spreekt vanzelf, dat daarbij eenige toelichting onmisbaar, in ieder geval zeer ge- wenscht is. De uitgever Samson te Alphen a. d. Rijn vond den heer H. G. W. M u n n i k, admini stratief ambtenaar bij de arbeidsinspectie der Ie klasse, bereid een boekje samen te stellen. Het is getiteld: Wettelijke bepalingen op den arbeid in winkels. Deze uitgave voorziet in een behoefte. Zij is van belang voor dén winkelier. Maar ook anderen, die met de nieuwe wettelijke bepa lingen in aanraking komen zal een handlei ding zeker welkom zijn en zonder twijfel goede diensten kunnen bewijzen. Ten einde de raadpleging te vergemakke lijken, zijn marginale aanteekeningen aan gebracht, terwijl een alphabetisch register werd toegevoegd. Op Zaterdag 14 Sept. e.k. hoopt de Kon. Ned. Vereen. „Ons Leger" op het slot Loeve- steyn haar aigemeene vergadering te hou den. TUBERCULOSEBESTRIJDING ONDER HET RUNDVEE. In Noord-Hol ladn.wordt krachtig doorzui vel-, veeteelt- en landbouworganisaties de tuberculose onder het rundvee bestreden. Z.g.n. reacticdieren worden gemerkt en zijn in den handel als tuberculeus geteekend. Thans zijn er meer dan 20 plaatsclijke bestrijdingsorganisaties met bijna 1000 le den-veehouders. In den afgeloopen winter zijn 16.400 stuks rundvee onderzocht, waar van 11.860 boven de 2 jaar en 4533 bene den de 2 jaar. Van de 11.860 stuks boven de 2 jaar hebben 2664 runderen gereageerd of 22 beneden 2 jaar was het reaeticperccn- tage ongeveer 9 Er zijn 25 dieren wegen? open tuberculose afgemaakt of 0.16 Hei reactie-percentage der plaatselijke organise tics loopt sterk uiteen. Terschelling heeft 0.9 en 2.15% reactiedieren. Het hoogste reactie cijfer was 53 toch nog lang niet zoo hoog als het reactiecijfer rond Amsterdam, dat bijna 70 is, waar bovendien 1.6 der die ren lijdende is aan open tuberculose. Rond Amsterdam heeft men bijna geen fokkerij en wordt de veestapel slechts aangevuld do r aankoop. De veeuitvocr daalde In het afgeloopen halfjaar. Wel was de uitvoer van jonge paarlen grouter. doch de mindere uitvnei van oudere dieren maakte de totale uitvoer aanzienlijk lager dan in 1928. De uitvoer van slachtvee was zeer groot, doch de afzet van fokvee was minder groot dan in 1928. En zeer 6terk daalde de uitvoer van varken", n.l. van 84.000 tot 14.000 stuks. Opk schapen en lammeren daalden tot ver beneden de helft. Anders staat het met levende hoenders, waarvan het aantal 783.000 stuks (waarvan alléén in Juni 271.000), veel grooter is dan vorig jaar. Daarbij komt dan nog een hoeveelheid van bijna 1200 ton geslacht pluimvee, hetgeen eveneens meer is dan in de eerste zes maanden van 1928. De halfjaarlijksche uitvoer van verscli vleesch bedroeg ruim 27 mill. K.G., w.o. ruim 17 mill. K.G. varkensvleesch. Er werd ruim 26 mill. K.G. uitgevoerd. De eieruitvoer was grooter dan in 1928. De Juni-uitvoer bedroeg 7800 ton, die gedu rende de eerste zes maanden 43.116 ton (waarde 35y2 millioen), Duitschland. En geland en Argentinië waren de voornaam ste afnemers. Bijna 2 mill. K.G. boter werd er meer uit gevoerd dan in 1928. Kaas 3 mill. K.G. meer. De uitvoerwaarde bleef echter gelijk. De uitvoer van melkproducten was ook grooter. ONZE LANDBOUWUITVOER. In het afgeloopen halfjaar bleek België de grootste afnemer van onze aardappelen te zijn, n.l. ruim 83 mill. K.G. op een totaal uitvoer van ruim 213 mill. K.G. Duitschland betrok ruim 65 mill. K.G. en in Juni j.l. gingen er .van de ruim 26 mill. K.G. 16 mill. K.G. naar onzo Oosterburen. Ook Frankrijk, Zwitserland, Portugal en Fjnland namen belangrijke hoeveelheden af. Ondanks den zeer grooten uitvoer naar Engeland van 22% millioen K.G., wordt de uilvoer van uien geleidelijk geringer. Hel halfjaarlijksche cijfer daalde n.l. van 41 tot 37 millioen K.G. Van zaaigranen is de uitvoer in het afge loopen half jaar zeer groot geweest. Zoo werd 4460 ton zaaihaver uitgevoerd, waar van 3250 ton afzet door Finland. Ook van met-zaaigranen is de uitvoer grooter ge weest dan in 1928. De afzet van erwten was in Juni 2260 ton en 33.000 ton in de afgeloo pen zes maanden. Ook van de andere peul vruchten was de buitenlandsche afzet be vredigend. Behalve koolzaad toonen ook de handcis zaden aanmerkelijk grooteren uitvoer dan vorig jaar. Duitschland en Amerika zijn de groote afnemers er van. De totalé vlas-uitvoer (bewerkt en onbe werkt) heeft bedragen 6% millioen; er gaat nog steeds zeer veel onbewerkt product naar België. DE AARDAPPELOOGST OP FLAKKF.E. Men meldt ons, dat op Oostelijk Flakkee het beschot der aardappelen bevred'gend is. zoodat gedolven wordt van 120 tot 150 mud per gemet. DE SJALOTTENCAMPAGNE. Uit Ouddorp wordt ons gemeld: Het pluk ken van de sjalotten is bekomen. De op brengst te minder dan gewoonlijk, een ge volg van de groote voorjaarsdroogte dl?, de uitgroei der plant ten zeerste belemmerde. De prsij is thans bijzonder stationair en loopt denke'ijk hooger. Men besteedt 10 cent per kilo, zoodat de teelt nog rendabel is. AMOKMAKER. SOERABAIJA, 24 Juli (Aneta). Toen een inlandsch rechercheur aan boord van de „Swartehondt" een inlander wilde fouilleeren, greep deze den dienstrevolver van den recher cheur, en loste hiermede vier schoten, waar door de rechercheur gewond werd. Vijf sche pelingen werden ten slotte gearresteerd, o.w. een Makassaar. Hierop schoolden dertig Ma- kas.-aaren tezamen voor het politiegurenu te Tandjong Perak en namen een dreigende hou ding aan. Zij werden door de politie met de gummistok uiteengedreven. ONGELCK MET EEN MITRAILLEUR. MEESTER CORNEUS, 24 Juli (Aneta). By het houden van oefeningen met de mitrail leurs met losse patronen heeft de Europee- sche infanterist der le klasse Versteylen een ernstige buikwond gekregen. Naar de oor zaak vtn dit ongelukkig voorval wordt een onderzoek ingesteld. VEROORDEELD. KOTA R XDJA, 24 Juli (Aneta). De krijgs raad veroorCc Hde den len luitenant der in fanterie P. A. Saro tot zes maanJcn gevan genisstraf en vervallen verklaring van de militairen stand wegens verduistering van landsgelden. OPENING DER GENERAL MOTORS FARIEK TE EECKE REN IN SEPTEMBER VERWACHT. We vernemen, dat de werkzaamheden aan de nieuwe General Motors fabriek te Eec- keren tAntwerpen) op bevredigende wijze vorderen, zoodat de opening vermoedelijk te gen half September zal kunnen plaats vinden Zoowel de installatie der fabriek als de in richting der kantoren schieten flink op. De beide montagelijnen op de eerste verdieping zijn nu geheel gereed en beproefd, terwijl ce assemblage-lijn beneden voor de wagens, die niet van meet af te Antwerpen worden gemonteerd, ook spoedig voltooid zal zijn. De emailleer-oven voor onderdeel?;- als pantsers, spatborden en dergelijke is in bru'k genomen. Een Decauville spoorweg verbindt de kaden met het inwendige der fabriek en de laagste op haar beurt met het Belgische spoorweg net, wardoor een vlotte expeditie van onder deden etc. naar België en het buitenland wordt verzekerd. Bijzonder vermeldenswaard is het thans gereed gekomen test track in den trant van het bekende General Mo'ors proeftenvin na bij Detroit, hoewel bet Antwerpsche proef- terrein uit den aard der zaak bescheidenei afmetingen heeft; het parcours is niet wei dan 400 M. lang bij een wegbreedte van 5 M Het geheele proefterrem neemt evenwel bij na 9000 M2 in beslag. ANTHONIE DONKER OVER POEZIE DE DICHTER ZELF EVEN VERBAASD ALS DE LEZER. „EEN WICHELROEDE IN JE ZIEL". G. H .te 's-Gravenzande, die op vraagge- sprekaen met dichters uitgaat voor „uen uuKien Wmckel huu uog eeu iulervievz te goed met Amuonie Donder, die voud, êi^i luj er zich niet toe had te leenen, nu mj tweemaal bekroond werd, nl. door de Maat schappij voor Neuerlandsche Letterkunde en met uen Domprijs voor poëzie. \Y'e laten van zijn uiuaungen hieronder sn en ander volgen: „Een dichter is iemand, die meer voelt dan de groote massa. Dat kan men zonder aanmatiging zeggen, maar zeser niet meer dan de overige geprononceerde persoonlijk heden, menscuen \an aliens gesoels- en ge dachten^ en. Want zijn dichterschap zit heeiemaal met in de apartheid en superi onteit van zijn gevoeiens, maar in zijn meesterschap over de taaL Veie mensclien hebben niets glanzends, een dichter straalt dat toevallig uit in de taal. Een dichier ïs een mensch, die een ge voelsleven, dat even diep is, even zuiver en even intens als van audere wat fijner be snaarde menschen toevallig onder woorden kan brengen, die niet dat gevoel bijna ge heel ove-i eensteinmeai. Zijn groote waarde is, dat hij kans ziet bijna een equivalentie te scheppen tussciien innerlijk leven en woord. Als mensch is hij lieeiemaal niet meer dan een ander, als is hij natuurlijk niet de eerste de beste". „Er is een soort collectieve overschatting van de dichtere, vooral van de jongeren. Maar er is geen adonation inutuelle! De toon van hun correspondentie en gesprek ken zijn daar het bewijs voor. Het geheel van onze poëzie is, geloof ik, wel wat overschat. Toch is onze poëzie iets bijzondere, ai 50 jaren en ze handhaaft zich tegenover liet buitenland. Dat zeg ik niet, omdat ik het zoo leuk vind, maar in de Fransche, Duitsche en Engelsche poëzie van nu zie ik werkelijk geen krachten als Holst, Nijhoff, Buning en Slauerhoff. Toevalliger wijze is het zoo en we hoeven er verder niet trotsch op te zijn; het gaat hier alleen om liet feit" „De rol van het verstand in poëzie Die onderscheidingen van verstand en ge voel zijn erg onbeholpen. Het innerlijk le ven is zoo gecompliceerd en zoozeer een eenheid, dat men er niet in kan gaan on derscheiden en de categorieën, die men on derscheidt meer nuanceeringen zijn, die toch weer in elkaar vervloeien. De onder scheidingen, die men maakt zijn alleen als werkhypothesen, ais hulpmiddelen te ge bruiken en als zoodanig toelaatbaar. Er zijn wel ujtgesproken verschillen- uitingen, waarvan de schakelingen en de associaties duidelijk waarneembaar zijn, en daartegenover ongeregelde, ongeschakelde uitingen, met overspringende en ontbreken de schakelingen, dat zijn vooral de intuïtie ve. Die zijn het minst te betrappen en te beschrijven en ze werkeh juist in poëzie. Daarom is het eigenlijk niet vast te stellen hoe poëzie in zijn werk gaat Poëzie is het opspringende woord, in eens, ook al gaat het schijnbaar langzaam, want het is een proces. De dichter staat er bijna even verbaasd over als de lezer. De lezer en dichter denken beide: waar haal-je liet vandaan? Als "ik een gedicht geschreven heb, denk ik wel eons: dat is het laatste, boe heb ik dat gekund. Zoo kan ik het nooit meer. Magie is wel een groot woord, maar toch is het typeorend. Daar is een wichelroede in je ziel, die plotseling water aanwijst, maar hoe dat nu koint, dat weet je niet" Het vrije versJa, liet schijnt voor bij te zijn, maar alles kan in poëzie, dus zelfs het vrije vers. Ik hou er niet van en er is een boel leelijks in gemaakt en luk raak in geschreven, maar als liet mooi is, aanvaard ik het Van Sehagen en Mussche hebben dingen gemaakt, die aan den zelf kant van de poezie liggen, maar het werk van Van Sehagen is onmiskenbaar poëzie, ofschoon het formeel proza is. En ook Mar nix Gijscn, die iets gebondener is, heeft prachtige dingen gemaakt. Ik ben blij, dat we het achter den rug hebben, dat vrije vers. Poëzie daaronder is de uitzondering, die den regel bevestigt, dat het vrije vers een onding is. En vooral, het rijm loslaten zou een groote verarming zijn, al kan er principieel mooi blank verse geschreven worden. In het rijm echoot de grondtoon van een gedicht Dat maakt liet zoo suggestief: de muziek van een Alpenhoorn, voortdurend weerkaatst van een anderen kant Het is hetzelfde geluid, maar telkens andere, ver deraf, dicliteroij. Zooiets voel ik in liet rijm. Dat weggeven vind ik zonde, het mooie blank verse niet te na.gesproken. De menschen denken, dat liet rijm een kunstmiddel is, maar dat is juist bet raad selachtige van liet dichten: je roept het rijm niet op, maar liet rijm roept soms je ziel op. En dat is het bewijs van den inner- lijken samenhang van de krachten van liet ziels- of geestesleven, waarin geen gru dueerfngen mogelijk zijn. Elk kan op zijn beurt bet voornaamste zijn, bet hangt ten nauwste samen, liet rijm en je ziel." „Wat vindt u van liet onvolkomen rijm?' Met is een voordeel, dat men het aan durft, omdat de rijmparen betrekkelijk be perkt zijn. En het kan een muzikale cliar me hebben, hoewel het voor ouderen op slordigheid lijkt. Dat is bet tocli niet In ieder geval weerlegt de prachtige poëzie van Slyuerhoff de meening, dal het niet deugt. Maar voor een dichter, die het niet in zijn macht heeft, kan het een vrijbrief zijn voor gemakzucht. Den dans ontspringt hij dan niet, want het zal toch blijken, dut hij een slecht vers heeft geschreven. Ik geloof overigens, dat in poëzie onge veer alles kan, als je het aan een dichter overlaat Die wichelroede trilt op de onver hoedsche plekken en op de on waarschijn lijkstc manier. Ik geloof, dat cr geen aestlie te schrij v< KERKELIJK ORGELSPEL. REIZEN IN ZUID-AFRIKA. Zuid-Afrika is als land om te bereizen bui- tengwoon. Het is niet ontbloot van historisch, belang. De kunst is niet alleen het tnoneel van nationale maar ook van wereldgebeurtenissen geweest. Zuid-Afrika bezit in klein bes lek een belangrijke verscheidenheid van landschappen, een flora van de denneboom tot de palm toe, een klimaat van het gematigde tot het tropi sche, menschen van elk ras en type. Bezit het de gemakken en bekoorlijkheden van de Euro- peesche en Noord-Afrikaansche reisverblyven niet, het heeft daarentegen nog veelal de beko ring van het ongerepte en van het nergens- anders-geziene en van het afwisselende. Zoo het althansnog. Als overal waar de „be schaving" verschijnt, verdwijnt het vreemde en schilderachtige. Over een poos zal er ook in id-Afr.ka weinig afwisseling voor den reizi- r overblijven. Zuid-Afrika, daarom zal nh gezien moeten worden wil het zijn eigenaardig heden nog ooit aan de wereldtoersten toonen. Vandaar dat men onder gezag van «len Alee- meenen Bestuurder der Zuid-Afrik. Spoorwc- cen en Havens een boekje is uitgegeven, dal da bezienswaardigheden van Zuid-Afrika in den breede, toegelicht met foto's, beschrijft en de Nederl. Zuid-Afrikaansche Vereerrg.'ng 0113 dit boekje ter aankondiging toezond. I'it boekje vergt wat inspanning van den lezer omdat de inhoud blijkbaar strikt uit het Engelsch ver taald is, maar het bevat in elk geval een vol- led'ge gids voor de aparte bezienswaardighe den en schoonheden van het land der Boeren. DE WATERPEST. Bij Heerenveen is de Schoferlandsche Compagnonsvaart voor een groot deel niet waterplanten dichtgegroeid. Men hoopt in den herfst pogingen aan te wenden, om zich van dit lastige goedje te ontdoen, o.a. doop uitdieping. BRANDGEVAAR DOOR HOOfRROEI. Om nocibroel te voorkomen is allereerst '100- ig, dat het gras werkelijk hooi zij, alvorens het wordt binnengehaald. In de tw-ede plaats is noodig, dat een behoorlijke hoeveelheid *oufc in het hooi gestrooid wordt en lagen oud hioi of stroo er tusschen worden aangebracht. Zout verhoogt bovendien den smaak van het hooi. Het oude hooi en vooral het stroo nemen hier door zeer in voedingswaarde toe. Beide (het zont en de lagen oud hooi en stroo» temperen den broei. In de derde plaats behoort elke hooi tas van ten minste één luchtkanaal te zijn voor. zie, dat gemakkelijk te vervaardigen is van stevige mandenmakerstwijgen of van eenvoudig latwerk. Het is vrij zeker, dat zich geen gevaarlijke broei zal voordoen, wanneer de drie bovenom schreven maatregelen zijn genomen. Met gevangenisstraf of geldboete wordt hij bedreigd, aan wiens schuld brandgevaar door hooibroei zou ontstaan. DOOR EEN ZONNESTEEK GEDOOD. Te Zaandam werd de arbeider Lamers tijden® zijn werkzaamheden door een zonnes'.eek ge troffen. De ongelukkige stierf aan de gevol gen. EEN REUZEN VALK. Te Haarle (Ov.) wist een jachtopziener een valk neer te schieten. De roofvogel had de zeld zaam groote vlucht van ruim een «reter. DE VIERLING VAN OSS. De dezer dagen te Oss (N.-Br.) gebaren vier ling is overleden. Het waren twee jongens en twee meisjes. DOOR DE WARMTE GEDOOD. Te Dwingelo (Dr.) is een jongetje ran A. R. ten gevolge van de warmte gestorven. ONDER EEN KRUIS VERPLETTERD. Te Asten (N.-Br.) kreeg op het nerahof een steenhouwer, die daar werkzaam was, een stee- ren kruis op zich. De ongelukkige stierf aan dc gevolgen. OVERREDEN EN GEDOOD Te Epe (Gld.) werd de 17-jarige R., wonend» te Arnhem, toen hij achter een «ragen, .lie in d.' Beekstraat stond, door een auto uit Devea- ter gegrepen en gedood. EEN NOODLANDING. De bestuurder van een militair vliegtuig was ceor een motorgebrek genoodzaakt op en wei land bij den Sioterweg by Amsterdam een noodlanding te maken. Ongelukken vonden niet plaats en het vliegtuig was niet uesciiadiga. DOOR EEN ^UTO GEDOOD. Woensdagnvddag is het 4-jarig dochtertja van F. de B. nabij de ouderlijke woning in de Kanaalstraat te IJmu'den, terwijl het zich even op den rijweg begaf, door een luxe auto overreden. Het kind werd in zorgwekkenden toestand naar het Antonius Ziekenhuis over gebracht, waar het 's nachts is overleden. HET HEMELVUUR IN HET VEEN. Tijdens een hevig onweder sloeg .^e bliksem in het veen van het Kolonieveld by Esmeer, oe. hoorende tot de Rykswerinrcht'nsen te Veen huizen. Vanwege genoemde inrichtingen wera den direct middelen beraamd om den brand te blusschen, Tot heden is di. niet gelukt, doch stygen nog steeds dikke rookwolken op. DOODELÏJK AUTO-ONGELUK. Te De Lier is het 2-jarig kind "an *ved. K. n de Oostbuurt door een vrachtauto aanbre ien en gedood. VERGIFTIGE RIJVTKNRRIJ. orgelspel, mej. Al. Lk<u, te Hoek van Hol- worden na het gebruik van rijstenbnj met c-s- land en de hoeren W. Alathener Wzn. te sensap. Zy leden allen aan hevige brakingen Delft on J. Slotema te Middelburg. Afgewe- j en hooge koorts. Hoewel weer hersteld, mag zen twee .andilaten. t gezin bet liekenhui# nog niet verlaten*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1