jEUrttttrr £eiJtsrif r Gfottmttt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
VACANTIE-ADRESSEN
llit de Pers.
BINNENLAND.
ONTZETTENDE RAMP BIJ
VEENOAM.
ABONNEMENT:
Per kwartaal
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending C
Bij dage>!ijksche zending m 7
Allies bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7y2 cent.
No 2803
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aan gesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58935.
DONDERDAG 25 JULI 1929
ADVERTENTIENl
Van 1 tot 5 regels1.17V3
Elke regel meer m 0.22V;
fngez. Mededeelingcn
van 1—5 regels 2.31
Elke regel meer 0.4!
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend
10e Jaargang.
[ii! nummer beslaat uit TWEE bladen.
Met het oog op de groote drukte bij
onze administratie, nu zoo velen onzer
lezers met vacantie gaan, wordt men
iriendelijk verzocht, deze tijdelijke
jdresveranderingen zoo spoedig mo
gelijk op te geven, liefst enkele dagen
van te voren. Komen zulke aanvragen
op het laatste oogen lik, dan is het
niet zeker, dat men aan z'n nieuwe
idres direct den eersten dag de krant
ontvangt en hierop stellen de lezers
jelf toch zeker even grooten prijs
lis wij.
RELIGIE EN NEGOTIE.
Het is een gewoonte van den Journalisten
kring om hen, die wegens hun verdienste-
jjken arbeid worden gehuldigd, niet op hun
lauweren te doen rusten, maar hen eenige
»tof te laten leveren voor journalistieke be-
ipiegeling.
Zoo sprak Dr. de Visser ditmaal over het
nteressante onderwerp: „Staatkundige par
ijen en parlementaire herinneringen".
Aan de hand van een uitspraak van Dr.
vuyper, die pakkend juist werd genoemd,
tamelijk dat er twee machten zijn die het
•kederlandsche volk in beweging brengen:
'm ie religie en de negotie, wees de spreker op
- Ie excessen in de ontwikkeling der partijvcr-
ning te onzent.
Den factor der negotie zien we doorwer-
ten wanneer we letten op het ontstaan der
lerschillende bclangenpar ijtjes.
Wat de sterk doorgevoerde splitsing naar
[odsdienstige verschillen aangaat, daarom-
I rent merkte Dr. de Visser op:
- „Men vraagt zich daarbij niet af, welke
loodlottige gevolgen dit dogmaj ische kra-
eel in een land met een zoo gemengde gods
dienstige bevolking kan hebben en ook niet
T»f daarbij eenig positief politiek resultaat
ii worden bereikt. Het is slecb s om getui
gen te doen. En wij zien die partijtjes heden
rerschijnen en morgen verdwijnen, omdat
estdrift bij het aanhooren van steeds
dezelfde klanken, zonder dat men eenige
4 rucht ziot, natuurlijk van lieverlede ver
-lapt en dan weer iets anders tijdelijk op-
jeld moet doem Maar intusschen is het
l geschied en gaat de kanker der par
4jverbrokkeling, die belemmerend werkt op
I en goeden gang van zaken, gestadig voort".
Terecht»
Maar al te vaak wordt vergeten, dat de
jj artijformatie nimmer mag zijn doel van
en electoralen kamp, maar altijd moet blij-
middel, zij het ook een gewichtig mid-
- el, waardoor het landsibes'uur wordt mo-
olijk gemaakt en het volk daarop imvloed
-jlitoefent.
Met leuzen en parolen kan men geen staat
Muren, naast de politiek als wetenschap
met de politiek als praxis worden beoefend.
De waarde van het getuigenis voor het
Staatkundig leven wenschen wij allerminst
g 3 ontkennen, haar beteekenis heeft de A.-R.
li 'artij steeds beseft en aanvaard, alleen maar
men mag er niet bij blijven stilstaan.
Een partij, die niet verder komt dan getui-
3&pn Pn voor den invloed op 't staatsbestuur
lind is, heeft haar taak en roeping nim-
"4ier leeren verstaan.
KABINETSFORMATIE EN
SOCIALE POLITIEK
Het oordeel van de Gids.
Het orgaan van het C.N.V. geeft een uit-
'oei •ig artikel over de kabinetsformatie en
Ie sociale politiek.
We citeercn enkele pasasges:
„Politiek" blijve uit de kolommen van
e „Gids" geweerd. Maar het kan de chris
ilijke vakbeweging natuurlijk niet onver-
Ohillig zijn. in welke richting do regee-
ingspolitiek van den komenden tijd zien
al oriënteeren.
Indien een rechtsch parlementair kabinet
logelijk zal blijken, dan zal het voor on*
en reden tot verheuging zijn. Noodig is
en kabinet dat met beslistheid positie
voor de handhaving van de christe-
jke grondslagen van ons volksleven.
Maar of een kabinet, steunende op de
artijen der rechterzijde, mogelijk ^al biij-
in">
Naar onze meening moet zulk een kabi
et een politiek voeren met een sterk so
nlon inslag.
Wat de anti-revolutionaire en de christe-
jk-historische partij betreft, moet gecon-
fateerd worden, dat generaal genomen de
hristelijke arbeiders en ambtenaren, deze
artijen trouw geblever zijn.
De anti-revolutionaire partij schijnt wel
eenigszins af te brokkelen, maar die af
brokkeling heeft plaats naar den kant van
hen die in geen enkel opzicht ook maar
iets van sociale politiek en sociale wetge
ving willen weten.
Willen echter deze partijen het vertrou
wen der christelijke arbeiders, ambtenaren,
kantoorbedienden, etc. blijven behouden,
dan zal een politiek gevoerd moeten wor
den met een sterk socialen inslag".
Nadat de „Gids" met instemming van de
afwijzing van het Staatspensioen gewag
heeft gemaakt, wordt gezegd, dat toch in
elk geval de uitkeeringen, overeenkomstig
de Invaliditeitswet verhoogd zullen moe
ten worden.
En deze herziening zal eenige millioenen
kosten.
In dit verband citeert de „Gids" uit een
artikel in de „Standaard" het volgende:
„Het budgetaire perspectief is niet gun
stig. Minister De Geer koesterde de hoop,
dat de door hem voorgestelde en inmid
dels aangenomen maatregelen van ver
schillenden aard gedekt zouden kunnen
worden uit de normale toeneming der
middelen.
Wij achten dit uitgesloten. Veeleer
meencn we, dat men in 1931 voor een
tekort zal komen te staan, ook al
wordt geen enkele nieuwe maatregel,
die geld moet kosten, voorgesteld. Komen
er echter enkele van zulke nieuwe maat
regelen bij, dan wordt dat tekort aan
zienlijk en zit men weer midden in moei
lijkheden van de minst aangename soort.
Want men vergete niet, dat hier en daar
groote verwachtingen gewekt zijn".
Het is niet geheel duidelijk, zegt de
„Gids", wat de bedoeling van de „Stan
daard" is. Zij voorspelt dat men in 1931
voor een tekort zal staan, ook al wordt
geen enkele nieuwe maatregel die geld kost,
voorgesteld.
Maar wat dan? Gen nieuwe maatregelen
die geld kosten? Dus geen herziening der
Invaliditeitswet b.v., die geld kost?
Of wel noodzakelijke sociale maatregelen
die geld kosten nernen cn dan zorgen dat
daarvoor dekking komt?
Wij hopen het laatste. Wij verwachten
ook niet anders. Want thans, nu de laatste
jaren telkens niet onbelangrijke overschot
ten brachten, nu de werkelijke inkomsten
nog altijd niet onbelangrijk uitgaan boven
de raming, nu, Gode zij dank, het bedrijfs
leven weer tot bloei kwam, de werkloosheid
belangrijk is afgenomen, nu met het oog
op 's lands financiën het nemen van sociale
maatregelen die geld kosten afwijzen, gaat
niet (meer
Eei^ kabinet dat dat aan zou durven, het
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot officier
van de Oranje Nassau orde Mr. A. Veen, ad
ministrateur, chef van de afdeclingen voor
de regeling van plaatselijke belastingen eti
voor de statistiek ter gemeentesecretarie van
Rotterdam.
tot ridder in de Oranje Nassau-orde J. D.
A Visser, hoofdcommies bij het Centraal
Bureau voor de Statistiek, te s-Gravenhage;
is toegekend de bronzen eeremedaille der
Oranje Nassau-orde aan J. L. van Wees, we
ver bij de N.V. Wollenstoffenfabrieken van
H. Eras en Zonen te Tilburg.
VOOGDIJRADEN.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van
den Voogdijraad te Arnhem D. A. Vorster,
predikant bij de afd. Arnhem van den Ned.
Protestantenbond;
is op verzoek eervol ontslagen met dank
C. L. van Buuren als lid van den Voogdij
raad te Leiden;
is benoemd tot secretaris van den Voogdij
raad te Roermond Jhr. Mr. A .C. H. M. Mi
chiels van Kessenich, advocaat-procureur
en kantonrechtcr-plaatsvervanger, wonenje
te Herten.
POSTERIJEN ENZ.
Bij Kon. besluit zijn op hun verzoek eer
vol ontslagen met ingang van 1 Dec. 1929
de referendaris 2e kl. der posterijen, telegra
fie en telefonie J. P. Brontsema van Eikema
en met ingang van 1 Januari 1930 de adj.
referendaris der posterijen, telegrafie en te
lefonie F. J. Nipperus.
AUDIËNTIES.
De gewone audiëntie van den Minister van
Onderwijs, K. en W. zal op Maandag 29 Juli
e.k. niet plaats hebben.
DE KABINETSCRISIS
Naar wij vernemen, zullen in verhand
met nadere mededeel ingen, door den Kabi
netsformateur, Jhr. Mr. Ruys de Becrcn-
brouck gedaan, weder vergaderingen ge
houden worden der Kamerfracties- uit de
rechterzijde.
De Antirevolutionaire fractie had daar
toe gisterochtend een bijecnkomsL De
Roomsch-Katholieke fractie vergadert mor
gen te half twee 's namiddags.
Omtrent een evcntuecle bijeenkomst van
de Chr.-Historische fractie was gister nog
niets hekend. Wel heeft gister te Utrecht
een bijeenkomst plaats gehad van 't hoofd
bestuur der Chr.-Historische Unie.
DE EMMABLOEM-COLLECTE
VOOR HET EERST OVER DE 150.000.
Naar Tegen do Tuberculose mededeelt zij
bii de Emmahlormrollecte geplaatst 1.316 70(1
bloem nies 'eger. 1.245.600 in 1023.
De geheele opbrengst is f 154.065,21 Dit 1
voor de eerste maal, dat de opbrengst de
150.000 overschrijdt.
Den Haag neemt met f 10.008,57 de tweede
plaats is na Amsterdam, dat f 14.714,84 heeft
opgeleverd.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
De heer Polak, lid van de Eerste Ka-
er, heeft aan den Minister van Onderwas
de volgende vragen gesteld:
1. Zou de Minister kunnen mededeelen,
er reeds maatregelen zijn genomen, die
de kanselarij te Leeuwarden kunnen behoe
den tegen een herhaling van het ernstige
lar voor brand, dat op 13 Maart 1929
het prachtige historische gebouw, met zijn
rijken inhoud, heeft bedreigd?
2. Acht de Minister het niet noodiig, het
terrein van het op vorengenoemden datum
verbrande huis aan te koopen en het, ter
beveiliging van de kanselarij, onbebouwd
te laten?
3. Zou het geen aanbeveling verdienen,
de kanselarij geheel van belendende huizen
te bevrijden, ten einde haar aldus voor ver
nietiging door het vuur te vrijwaren?
4. Acht de Minister het niet in elk geval
noodig, alles te doen wat mogelijk is ter
voorkoming van een ramp, die op meerge-
noemden datum dreigde, die wellicht nog
ernstiger zou zijn dan die, welke het stad
huis van Leiden getroffen heeft?
WIJZIGINGEN INVALIDITEITSWET
HEDEN IN WERKING GETREDEN.
Op 10 Juni j.l. zijn eenige wijzigingen in
de Invaliditeitswet in werking getreden,
voornamelijk betreffende de navolgende
punten:
a. de loongrens van 1200 voor opname
in de Invaliditeitsverzekering is verhoogd
tot ƒ2000 per jaar.
Voortaan is dus ieder, die in loondienst
is, jonger dan 35 jaar is en niet meer dan
2000 per jaar verdient, verplicht zich
bij den Raad van Arbeid aan te melden tot
het verkrijgen van een rentekaart.
Voor degenen, die thans niet onder den
verzekeringsplicht vallen en die tusschen
30 Juni 1922 en 10 Juni 1929 in de verzeke
ring zouden zijn opgenomen, indien do
loongrens voor deze opname toen reeds
2000 per jaar was geweest, is de gelegen
heid opengesteld om alsnog in het bezit
van een rentekaart te komen, mits aan nog
enkele bij de wijzigingswet gestelde voor
waarden wordt voldaan. Zij, die meencn
van deze gunstige bepaling gebruik te kun
nen maken, dienen zich ten spoedigste,
doch in ieder geval vóór 10 Augustus 1930,
bij den Raad van Arbeid te melden.
Ter voorkoming van misverstand wordt
nog opgemerkt, dat de werkgever voor een
verzekerden arbeider zegels moet plakken,
zoolang het loon van dien arbeider minder
dan ƒ3000 per jaar bedraagt.
b. Fooien of andere ontvangsten van der
den, die een arbeider ontvangt in verband
met den ten behoeve van den werkgever
verrichten arbeid, worden Thans, steeds als
loon aangemerkt.
Voor kellners, die uitsluitend tegen
fooien werkzaam zijn, moet dus thans ook
door den werkgever geplakt worden. Zijn
deze arbeiders niet in het bezit van een
rentekaart, jonger dan 35 jaar en ontvan
gen zij niet meer dan ƒ2000 per jaar, dan
moeten zij zich aanmelden bij den Raad
van Arbeid, teneinde in bet. bezit van een
rentekaart te worden gesteld.
Zij, die thans niet onder den verzeke
ringsplicht vallen en die reeds vroeger in
de verzekering zouden zijn opgenomen, in
dien de hierbedoelde bepaling ten aanzien
van fooien of ontvangsten van derden reeds
op 3 December 1919 in werking was getre
den, kunnen nog in het bezit van een rente
kaart worden gesteld, mits aan bepaalde bij
de wijzigingswet gestelde voorwaarden
wordt voldaan. Zij dienen zich ten spoedig
ste, doch in ieder geval vóór 10 Augustus
1930, bij den Raad van Arbeid te melden.
c. Zij, die persoonlijk in aangenomen
werk arbeiden, worden thans, indien zij
niet bekend zijn bij de Rijksverzekerings
bank als werkgever in den zin der Onge
vallenwet of Land- en Tuinbouw-Ongeval-
lenwet, evenals hun hulpen geacht in loon
dienst te zijn van den „aanbesteder". Deze'
laatste moet dan zoowel voor den „aanne
mer" als voor diens hulpen plakken.
d. Ieder, die bij wijze van werkverschaf
fing te werk gesteld is cn daarvoor een gel
delijke uitkeering geniet, wordt geacht
krachtens arbeidsovereenkomst in loon-
dionst te werken van dengene, die het werk
verschaft. Deze laatste moet thans voor
den te werk gestelde zegels plakken.
e. De Raad van Arbeid kan thans het be
drag, dat wordt nagevorderd, afgescheiden
van evcntueele strafvervolging, met 10
verhoogen. Dit moge een aansporing zijn
voor de werkgevers om regelmatig en in
de juiste loonklasse zegels te plakken ter
voorkoming van financieele schade.
f. De berekening van het aantal benoo
rligde premiën voor het recht op ouder
domsrente ex artikel 373 is thans voor
den verzekerde gunstiger geworden, door
dat onder bepaalde omstandigheden daar
bij ook rekening kan worden gehouden met
de weken, gedurende welke tengevolge van
ziekte of gebrek aan werk niet is
geplakt
EX-KROONPRINS WILHELM
BEZOEK AAN WARMOND.
De Duitsche ex-kroonprins Wilhelm is in
gezelschap van zijn vrouw en graaf en gra
vin Zu Hölen te Warmond afgestapt en
heeft op de boerderij Meerrust gedineerd.
Hij chauffeerde zelf zijn rooden reiswagen.
Door de vele internationale gasten werd hij
herkend en begroet.
De ex-kroonprins zal hedenmiddag Zand
voort, waar hij sinds eenige dagen logeert,
weer verlaten. Dan wordt ciaar prins Eitel
Friedrich verwacht, die eenigen tijd te Zan-I
voort zal blijven.
..HOENDERLOO"
HET DOORGANGSHUIS TE HOENDERLOO
Door de Stichting „Hnenderloo" werden
in de maand Juni 193 Regoeringskindereri
verpleegd, n.l. 126 op de Stichting en 68 in
gezinsverpleging: er waren 76 vongdijkinde
ren, resp. 49 en 27: voorts resp. 20 en 7
voogdijkinderen van zusterverenigingen en
van particulieren 19 kinderen op dc stich
ting.
Voorts staan er nog onder toezicht 32
voorwaardelijk ontslagenen en 17 in mili
tairen dienst.
CHRISTELIJKE BOEREN- EN
TUINDERSBOND
VERGADERING PR0V. AFDEELING
Een nieuwe naam
Dinsdag 23 Juli heeft een vergadering
plaats gehad te Rotterdam van de provin
ciale afdeeling Noord-HollandZuid-Hol
landWest-Brabant onder leiding van den
heer P. Biemond.
Op de gebruikelijke wijze werd de ver
gadering geopend door den voorzittdf. In
zijn openingswoord zette spr. uiteen de be
doeling van deze bijeenkomst, n.l. te komen
lot combinatie van de beide provinciale af
deelingen teneinde meerdere kracht en in-
•loed te verkrijgen bij de behartiging der
men ongerept
De heer Van Woerden, van Maas
land, vraagt eenige inlichtingen over de
sterkte aer provinciale afdeelingcn.
De heer Van H ouwel ingen, van
Giassen-Oudkerk vraagt of het terrein niet
te ruim zal worden.
De heer Havenaar, van Berkel, vraagt
of de beteekenis der plaatselijke afdeelin
gen niet zal verdwijnen, terwijl de heer
Kamper uit Haarlemmermeer, inlichtin
gen vraagt over de bevoegdheid dezer vei
gadering inzake beslissingen die hier staan
genomen te worden.
De Voorzitter beantwoordt de spre
kers, waarna de heer V e r k u ij 1, van
Heemstede nog andere toelichtingen ver
strekt.
Met algemecne stemmen wordt tot sa
menvoeging der provinciale afdeelingen be
sloten.
De naam zal nu voortaan zijn: Hol-
landsch-Brnbantsche afdeeling van den
Christelijken Boeren en Tuindersbond in
Nederland
Daarna wordt overgegaan tol de behan
deling der statuten die na enkele opmer
kingen, het wijzigen van een enkel artikel
worden aangenomen met alle stemmen
voor.
Daarna volgde bestuursverkiezing. Het
dag. bestuur zal bestaan (art. 11) uit vijf
leden. Hiervoor worden gekozen de heeren:
P. Biemond, BleiswijkJoh. V e r k u ij 1,
Heemstede, Laan van Rozenburg 5, secr.
penningm.; A. D. v. d. Schans, Andel; J.
v. Berke 1, Maasland; Chr. v. d. Heuvel,
Heemstede.
Door de verschillende afdeelingcn zal
worden aangewezen voor het zitting heb
ben in het algemecne bestuur een lid, cn
zulks in overeenstemming rnet de desbe
treffende bepalingen in artikel 11 der Sta-
'tUieu. i
Op verzefck van den heer Havenaar.
te Berkel, zal spoedig een exemplaar dei-
statuten worden toegezonden aan de pro
vinciale afdeelingcn mede in verband met
de toewijzing der bestuursleden.
De Voorzitter spreekt daarna nog 'n
ernstig opwekkend woord tot de vergadc
ring, wijst op de groote belangen die ons
roepen tot activiteit in verband met Je
maatschappelijke vraagstukken die alleen
dan voldoening kunnen geven als gerekend
wordt met de Godsopenbaring.
Na rondvraag, waarbij enkele zaken
worden gevraagd en besproken, wordt de
vergadering gesloten en gaat de heer C h r.
v. d. Heuvel in dankzegging voor.
UITZENDING VAN KINDEREN
NEDERL. KINDEREN NAAR BUITEN.
Algcm. vergadering.
Dczor dagen werd te Utrecht onder voor
zitterschap van dr. N. M. Josephus Jitta ge
houden de algemeene vergadering der Cen
trale commissie voor uitzending van Neder-
landsche kinderen naar buiten.
Tot leden der C. C. werden benoemd: arts
J. A. Putto te 's-Gravenhage; mevrouw E.
C. de Roock—van Heusden te Arnhem; mcj.
D. E. Ch. Deelman te Domburg; ds. E. W
ten Oever te Gorredijk; dr. J. Ph. Elias tc
Rotterdam; arts A. A. M. P. Kooien te
Schijndel; dr. J. J. Th. Doyer te Hilversum
cn dr. A. J. A. Thomas te Baarn.
Het verslag van den secretaris over 1928
werd zonder eenige discussie goedgekeurd
De heer \V. F. van Voorst bracht liet Dag
bestuur hulde er voor, dat het geslaagd is
in het afgeloopen jaar in de gezinnen der
C. C. ale noodige en gewenschte hygiënische
maatregelen tot stand te brengen.
De voorzitter deelde mcrle, dat wegens de
langdurige vorst in het begin van 1929 lie*
uitzendingswerk later dan andere jaren was
begonnen en m'sschien daardoor het totaal
der uitgezonden kinderen iets kleiner zou
worden dan dat van het vorige jaar.
Op dc laatste vergadering van het Dag
Bestuur werd de heer J. Rietveld, die reeds
ruim 10 jaar als boekhouder der Central»-
Commissie werkzaam is, tot administra
teur benoemd.
Met cen kort sympathiek woord werd
door den lsten secretaris-penningineestci
het werk van wijlen den heer Joh. Brand
sma, te Gorredijk herdacht, die van af de
oprichting in 1918 der Centrale Commissie
zijn beste krachten aan de kindcruilzcnding
wijdde.
Nndat de penningmeester nog had mede
gedeeld, dat het aantal particuliere hijdra
gen in de heide laatste jaren aanzienlijk
was gestegen en ook het totaal bedrag daar
van steeds honger werd. uitte de voorzitter
hierover zijn groote voldoening; hierin:
meende hij te kunnen constnteeren, dat hc'
werk der C. C. steeds meer waardeering
vindt.
HET DEPARTEMENT VAN
DEFENSIE
HEEFT GEEN LAST MEER VAN DE
WAlfliE EN WERKT THANS
NORMAAL-
Men deelt ons mede, dat de besparing van
den arbeidstijd aan het Departement vau
Defensie, wegens de warmte, slechts gegol
den heef; voor den Donderdag en den Vrij
dag der vorige week. Daarna is de normale
werktijd weer ingesteld.
HET DEPARTEMENT VAN
BUITENLANDSCHE ZAKEN
HET AANTAL AMBTENAREN.
Bij K. B. is bepaald, dat het aantal bur
gerambtenaren bij het Departement van
Buitenlandsche Zaken ten hoogste bestaa.
uit vier administrateurs, tien referendaris
sen, twaalf hoofdcommiezen en 42 commie
zen, adjunct-commiezen en klerken
DE ROEMEENSCHE GEZANT
IN AFSCHEIDSAUDIËNTIE ONTVANGEN.
De Koningin heeft gisteravond ten pa
leïze Het Loo ontvangen den heer Jean P.
Carp, die II. M. zijn terugroepingsbrief over
handigde als buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van den koning van
Roemenië bij Hr. Ms. Hof.
Na deze audiëntie namen de afgetreden
gezant en mevr. Carp deel aan den maal
tijd der Koningin en bleven zij ten paleize
overnachten.
De Koningin heeft den aftredenden ge
zant het grootkruis der orde van Oranjc-
Nassau verleend.
EEN GEZANT VAN ZUID-AFRIKA
Een Rcutertelegram uit Kaaps'ad meldt,
dat de in den Volksraad ingediende gewij
zigde begrooting voorziet in de aanstelling
van een gevolmachtigd minister voor Zui.l-
Afrika te Rome, Washington en Den Haag.
I-Iet salaris voor den post in Den Haag bd
draagi 2000 pd. st
De begrooting voorziet tevens in de benoc
ming van een handelssccretaris te Den
EXTRA-MAIL UIT INDIE
PER „TABANAN,, 28 JULI TE MARSEILLE
Met het op 5 dezer in extra reis van Tand
jong Priok vertrokken stoomschip „Taba
nan" is een volledige mail cn zeepost ver
zonden, welke ongeveer 28 dezer te Mar
seille en ongeveer 5 Augustus te Rotterdam
verwacht Wordt
Er zal in aansluiting op deze boot geen
extra-trein van Marseille naar 's-Graven-
liage rijden; de mail wordt ongeveer twee
dagen na aankomst te Marseille hier te
lande verwacht
UITDIEPEN VAN DE EEM
Tn de vergadering van de Kamer van
Koophandel voor de Geldersrhe vallei, te
Amersfoort gehouden, werd door den serre
aris medegedeeld, dat de uitvoering der
werkzaamheden voor het uitdiepen van de
Eem wacht op de beslissing inzake de ver
binding Amsterdam—Bovenrijn.
..ZANDBERGEN"
MAATSCHAPIJ TOT OPVOEDING VAN
WEEZEN EN ANDERE MINDERJARIGEN
IN HET HUISGEZIN.
Jaarverslag over 1928.
De Stichting had een moeilijk jaar. Hel
aantal Staatsweczen neemt af, zoowel als
dat der andere kinderen, en daarom kan
men ook minder kinderen tegen gereduceer-
den prijs opnemen.
Gezinsverpleging is nog altijd het groote
ideaal, waarnaar men streeft.
Einde 1928 werden er 345 kinderen ver
pleegd.
In hot Herstellingsoord het „Trccker Berg
je" werden in 1928 totaal 29 patiënten op
genomen, waarvan 15 van „Zandbergen" zelf.
De exploitatierekening sluit met een be
drag van 194.84Ü.in uitgaaf en cen te
kort van 11.772,—.
Het verslag bevat ccn aardige penteeke-
ning van den heer K. Bouwman, die ongc
veer 48 j; ar in dc tuin werkzaam was en
1 April 1929 mei pensioen ging.
Het riagclijksch bestuur van Zandbergen
bestaat uit de hccron ds. J. D. van Cu leur.
voorzitter. Beverwijk; A. J. Mendes da Cos
ta, onder-voorz., Amslcrdam (Oost), Huysch-
straat 3; mr. Julius Hoog, secretaris, Haar
lem, Brederodcstraat 44; A. M. Vorstman,
penningmeester, Schcveningen, Corn. Jol
sl raat 52.
Directeur is: jhr. W. A. Ortt.
TENTOONSTELLING VOOR DEN
VREDE
ZE WORDT 1 DECEMBER GEOPEND.
De opening van de vredes en volken
hondstentoonstelling, uitgaande van de
„Verecniging voor Volkenhond en Vrede", is
thans definitief vastgesteld op 1 Dcrembci
a.s. Ze wordt gehouden in de Grafelijke Za
len te Den Maag, daartoe door de regeering
ter beschikking van het tentoonstellings
comité gesteld, .en duurt tot 10 Jan. d.a.v., op
welken datum de verecniging het tien jarig
bestaan van den Volkenbond wenscht te her
donken.
De tentoonstelling zal vijf afdeelingcn om
vatten. De eerste betreft de vredesgedachto
van den vroegsten tijd tot 1815; de tweedi
betreft -de georganiseerde vredesbeweging
van 1S15 tot op lieden; dn derde betref! de
stroomingen op economisch, geestelijk, in
tellectuee) gebied, die het internationanl
karakter van de wereld en van de volkeren
samenleving hebben versterkt; de vierde h<
treft den oorlog en zijn ellende in tiet alge
meen en den grooten oorlog 1914/18 in het
hijzonder, terwijl de vijfde betrekking heeft
op den Volkenbond, zijn arbeid cn samen
stelling.
ZES DOODEN EN TAL VAN
GEWONDEN
Een fabriek en twee boerderijen
in vlammen.
Te Ommelanderwijk-Zuidwending, een half
uur gelegen van Veendam (Gr.), heeft gister
middag te ongeveer 4 uur een ontploffing op
de aardappelmeel- en dextrinefabriek van do
fa. K. en J. Wilkens een ontzet lende ramp
veroorzaakt
Het vreeselijk ongeval moet te wijten zijn
aan een ontploffing in een apparaat, waar
mede dextrine wordt bereid. Het zuur, dat
bij het bereiden van dextrine wordt gebezigd
is zeer ontplofbaar, en heeft wel de meest®
schuld aan deze ontzettende ramp.
Er ontstond onmiddellijk brand in de fa
briek en de arbeiders sprongen verschrikt
van de zolders naar beneden. Velen hunner
kregen meer ol minder ernstige brandwon
den. Zoo sterk was de luchtdruk, dat arbei
ders, die vóór de fabriek werkten, in het ka
naal werden geslingerd en zich zwemmend®
moesten redden.
Bovendien werden vele arbeiders door
rondvliegende stukken hout en andere voor
werpen getroffen. Een 18-tal arbeiders liep
verwondingen op, vifn wie verscheidenen van
ulk ccn erustigen aard, dat zij, nadat d»
eerste hulp verleend was, per auto naar hei
Academisch ziekenhuis Ie Groningen en be*
ziekenhuis te Winschoten vervoerd moesten
worden.
Al spoedig na de ontploffing stond een
boerderij, welke pl.m. 25 meter van de fa
briek verwijderd staat, eveneens in volt®
vlam. Deze boerderij behoort aan de fa. Wil
kens en was volgeladen met aardappelmeeL
Toen de motorspuit van Veendam arriveer!®
stond een tweede boerderij ook al in brand.
Heel de inboedel werd vernield.
Nader wordt gemeld:
Het schijnt, dat bij een klein binnen
brandje in de fabriek de hulp van verschil
lende werklieden is ingeroepen, ook van d®
vrouw en dochter van den opzichter Mie-
dema. Dadelijk daarop ontstond de vreese-
lijke ontploffing in de fabriek.
Vele arbeiders werden licht, een vijftal
zwaar gewond, waaronder de 19-jarige zoon
van den opzichter Miedema, die in zeer
ernstige» toestand naar liet Ziekenhuis t®
Winschoten werd vervoerd.
Hedennacht is hij overleden.
De ontzettende ontploffing heeft een
tons stoomketel een tiental meters ver weg
geslingerd. Muren stortten in, en daaron
der zijn de slachtoffers bedolven.
Onder de puinhocpen werden de geheel
verkoolde lijken govonden van Kruizinga,
fabrieksarbeider, ongehuwd, te Meeden,
mej. Mi edema, de vrouw van den opzichter
der fabriek en ie fabrieksarbeider Molog,
te Veendam. Laa stgenoomde is gehuwd en
vader van één kind.
Vermist werden nog de ongehuwde arbei
der Bos en de 22-jarige dochter van Mied®>
ma. Als tragische bijzonderheid kan nog
worden vermeld, dat de opzichter Mi edema,
die zijn vrouw en twee kinderen verloor,
eenige jaren terug ook reeds een zoontje
verloor, doordat deze in een teil met ko
kend water viel.
Vijf ar sen hebben voorloopige hulp ver
leend, waarna de gewonden, die onder Ja
puinhoopen werden weggehaald door hot
Groene Kruis en particuliere auto's werden
vervoerd.
Onbeschrijfelijke tooneelen hebben plaats
gehad. Men zag vrouwen zoeken naar haar
mannen, zij wisten niet of hij misschien bij
het blussehingswerk hezig was, of hij gewond
en vervoerd was, of vermist werd. Een vrouw
die zich op het ergste reeds had voorbereid,
liep weenende door de menigte. Even daarna
kwam zij haar man slechts licht gewond t®-
gen. Hij had geholpen hij de brandweer.
Na den brand kwam nog een oude arbeider
uit cen koelkelder te voorschijn, die zich daar
schuil had gehouden en niet gewond was.
Van het groote gebouwencomplex zijn
slechts de muren blijven staan.
In de omgeving van de fabriek zijn de op
zichterswoning en twee boerenbehuizingen
vernield. De schade, door dezen brand berok
kend, is enorm. Voor duizenden guldens aan
meel, in een der boerenbehuizingen opgesla
gen, is totaal vernield.
Gedurende den brand cirkelden twee vlieg
tuigen, die uit Duitschland kwamen, boven
het terrein.
Dc justitie was op do plaats des onheil®
aanwezig om een onderzoek in te'stellen.
INSTITUUT VOOR WETENSCHAP
PELIJKE REIZEN
KLEINE, SELECTE CLUBJES.
Dezer dagen is ongericht het Instituut
voor wetenschappelijke en andere select®
reizen, gevestigd te Heemstede. Het doel is
excursies te orgnniseeren op wetenschap»®-
lijken grondslag, waarbij hoofdzakelijk be
zocht werden: Het Oosten, Fndië. Amerika,
en die landen in F.umpa. wnar de taal rn
de volksaard voor den bezoeker moeilijk
heden kunnen opleveren liet instituut h®.
oogt kleine selecte clubje® te vormen, waar*
hij meer op het cultureel deel der reizen
gelet zal worden, 's Winters zal het bureau
lezingen doen houden.
De rand van toezicht icstant uit de hee
ren Ds. A. G. H. van H genliuvze, Amster
dam. voorzitter: Mr. M. P Th. Th. van der
Hoop van Slodderen, burgemeester van
Rreukplfih: Mr. A, F. baron 'ckay. Zdst;
Mr. Trenssaart ridder van Rapnard, Den
Haag: Mr. C. A Star Nuninn, Groningen
en VV. de Vlugt, burgemeester van Amste>
dam.
