Jliraiue
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT*
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending
Bij dageüjksche zending
Alles bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 5% cent.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse.
Postbox 20 Postgiro 58936.
No 2797
DONDERDAG 18 JULI 1929
ADVERTENTIE F/s
Vk» 1 tot 5 regels 1.17%
Elke regel meer - 0.22%
Xng&z. Mededeelingen A
van 1—5 regels 2A0
Elke rege: meer 0.45
Bij contract belang?.-ijke korting.
Voor het bevragen a?4n hel bureau
wordt berekend 0.10
1Qe J,aargang.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
VACANTIE-ADRESSEN.
I Met het oog op de groote drukte bij
tonze administratie, nu zoo velen onzer
lezers met vacantie gaan, wordt men
.vriendelijk' verzocht, deze tijdelijke
adresveranderingen zoo spoedig mo
gelijk op te geven, liefst enkele dagen
van te voren. Komen zulke aanvragen
op het laatste oogen' lik, dan is het
Biet zeker, dat men aan z'n nieuwe
adres direct den eersten dag de krant
al ontvangt en hierop stellen de lezers
jelf toch zeker even grooten prys
als wij.
VOOR SOMMIGE LEZERS
Het schijnt, dat de post in sommige
Vacantieplaatsen den overweldigenden
Storm van poststukken niet altijd den-
telfden dag kan verwerken. Hierdoor
ontvangen sommige lezers, die daar
Verblijven, hun krant niet altijd op den
juisten datum. Heel vervelend wanneer
men niets te doen heeft en op z'n
lectuur wacht, maar onze expeditie
kan hier helaas niets aan doen.
3 RUYS MOET SLAGEN.
Wij zijn er nog zoo zeker niet van
Air Buys de Beerenbrouck zal slagen in de
samenstelling van een Kabinet steunend©
op de Rechterzijde; maar voor onze poli
tieke tegenstanders schijnt het volkomen
zeker te zijn.
't Bewijs van de laatste stelling ligt in
de felle critiek, welke nu reeds in heel de
linksehe pers geoefend wordt.
Tenvijl men eenerzijds de stelling ver
kondigt, dat *Ruys geen schijn van kans
heeft, put men zich anderzijds uit in argu
menten om aan te toonen, dat deee oplos
sing niet deugt.
Dit klopt niet.
Indien van een herstelde coalitie geen
sprake kan zijn, waarom maakt men zich
dan zoo doodelijk ongerust?
Of, herinnert men zich misschien uit
Vroeger dagen, dat van meetaf elke samen
werking tusschen protestanten en roomscli-
katholieken als onmogelijk is voorgesteld
dat we nochtans kunnen bogen op een
langjarig, vruchtdragend en gezegend be
wind onder een rechtsch ministerie?
En wat hierbij bijzonder treft, is dit
Te uit en te na heeft men het van de
Öaken verkondigd, dat men ten zeerste
prijs stelt op een parlementair Kabinet.
Maar, het mag in geen geval een rechtsch
Coalitie-Kabinet zijn
Wat het dan wel mag wezen, laat men
wijselijk in het midden. Niet één der link
sehe persorganen heeft zich gewaagd aan
een ernstige voorslag, hoe we uit de poli
tieke moeilijkheden kunnen komen.
Men kan toch niet ernstig nemen de ge
dachte van Het Volk, dat we het wel
met een combinatie rechts (geheel of
gedeeltelijk) en Vrijheidsbond kunnen, pro-
.beeren,
t zou voor de S.D.A.P. zeker een bui
tenkansje zijn; maar de eenvoudigste kiezer
zal "u zeggen, dat hij op zoo'n combinatie
heelemaal niet bedacht is geweest.
Waarom probeert de S.D.A.P. het niet
eens met de andere linksehe groepen; over
Staatspensioen is men het tenminste al
eens en ten aanzien van ontwapening is
ik wel een vergelijk te treffen.
De S.D.A.P. kan, met de internationale
toestanden voor oogen, net precies elke
kant uit,
NIET DOOR PARTIJPOLITIEK
VERBLIND.
In 't voorbijgaan vestigden we er al reeds
e aandacht op, dat niet alle vrijzinnige
bladen meezingen in het k^or: een coalitfe-
kabinet zou kiezersbedrog zijn.
Een gunstige uitzondering maakt 't U t r.
Dagblad.
Het blad is heelemaal niet gesteld op zoo'n
kabinet, maar politieke eerlijkheid gebiedt
bet om te erkennen:
„Dat een parlementaire regeering in de
op het oogenblik aanwezige omstandighe
den alleen mogelijk is op rechtsche basis,
zal niemand weerspreken
Tusschen Roomsch-Katholieken en so
ciaal-democraten is nog altijd geen voor
bereidend ar.coord getroffen, waardoor een
regeering, steunend op de Roomsche en
roode Kamergroepen mogelijk wordt,
L Bestaat er greater mogelijkheid ter rech
terzijde? Er zijn daar nog altijd (moeilijk
heden, vooral bij de Christelijk-historischc
groep, maar er zijn teekenen van toena
dering ook.
Er is voor de rechterzijde reden, zich te
bezinnen. Haar samenwerking of haar
tweedracht zal beslissen over het heil van
het land». Voortzetting van den toestand,
die onmiddellijk achter onzen rug ligt, be-
teekent voortzetting van de nationale af
brokkeling en van de stuurloosheid van
het bewind.
Moge de rechterzijde genoeg Christelij-
ken zin toonen, om thans vóór alles te
denken aan het behoud van het land, dat
van hare hernieuwde samenwerking af
hankelijk is, en niet in> de eerste plaats
aan de individualistische overwegingen
van de kleinere belangen der afzonderlijke
partij".
Preciès, zoo denken wij er ook over.
Wil men ter rechterzijde geen kabinet-
Ruys, dan zijn daarvoor uitvluchten genoeg
te vinden; doch de groote ivraag is: waar
mee is het land gebaat?
Welnu, het wèlzijn des lands vordert, dat
er geen links of gedeeltelijk op links steu
nend kalbinet optreedt; evenzeer is het
gewenscht, dat we nog langer voortsukkelen
met een extra-parlementair kabinet; en
daarom mag van de rechtsche groepen zoo
danige zelfverloochening gevorderd worden,
dat Ruys in, zijn nobel pogen slaagt.
Uit de Pers.
NOG EEN OBJECTIEF OORDEEL.
Ook de nieuwe hoofdredacteur van de
(groene) Amsterdammer, de vrijzinnig
democraat Mr. A. C. Josephus Jitta, zou het
zeer betreuren, indien er een coalitie-kabi
net optrad. Maar dat belet hem niet om te
erkennen:
„De meest voor de hand liggende oplos
sing is een nieuwe coalitie van Je
Roomsch-Katholieken, de Anti-revolutio
nairen en Christelijk-Historischen.
Reeds vóór de verkiezingen hebben de
Roomsch-Katholieken en Anti-revolutio
nairen duidelijk uitgesproken, dat zij bo
ven iedere andere combinatie en boven
een zakenkabinet de voorkeur zouden ge
ven aan een herstel van de coalitie.
De kiezers, die aan deze beide partijen
hun vertrouwen hebben gegeven, wisten
of behoorden althans te weten, dat zij
daarmede een herstel van de coalitie be
vorderden.
Anders staat het met de Christelijk-His-
torische Unie. De leiders en woordvoer
ders van die partij hebben zich in dit op
zicht tot niets gebonden. Met opzet heb
ben zij dit punt in het midden gelaten".
De meest voor de hand liggende oplossing'
Ongetwijfeld. En daarom heeft de Koningin,
gehoord de ad-viezen van diverse politieke
leiders, met bekwamen spoed Mr. Ruys uit-
genoodigd met de bepaalde opdracht de rech
terzijde aan de regcering te brengen; terwijl
de oud-premier niet voor de eer bedankte,
doch de opdracht in beraad nam.
Hij hoopt derhalve te kunnen slagen en,
gezien de felle tegencampagne, zou men
haast durven hopen, dat hij schitterend sla
gen zal.
ZIJN DE KIEZERS ZOO ONNOOZEL?
Het zwaarste argument tegen het samen
gaan van rechts in dit stadium is wgl, dat
de kiezers bedrogen zouden worden.
Een deel van hen, die dit beweren, hebben
in 't verleden nooit zoo bar veel respect voer
de uitspraak de kiezers betoond, dat we dit
argument al te ernstig kunnen nemen.
Doch ook in 't algemeen mag gevraagd, of
er eenig behoorlijk motief voor deze beschul
diging is.
Hebben roomsch-katholieken en anti-rev >-
lutionairen niet met groote klaarheid er
kend, dat zij, zoo mogelijk, zouden aanstu
ren op een rechtsch kabinet, de Christelijk-
historischen inbegrepen?
Welk verwijt kan men hen dan maken,
als ze slagen in hun pogen?
De kiezers waren volkomen op de
hoogte.
In 't bijzonder is dat van beteekenis ten
aanzien van de roomsch-kath. kiezers, die
ziel» om „Volkskrant" en „Morgen" scha
ren. Zij worden niet bedrogen, als Ruys
slaagt.
En, wat de Chr.-historischen betreft, het is
van oude tijden af bekend, dat zij gaarne
den nadruk leggen op hun eisch, de coalitie
te verbreken, wanneer een h. i. te groot pro-
testantsch offer gevraagd mocht worden.
Doch juist die eisch bewijst, dat zij samen
gaan in coalitie voor normaal houden en met
de andere rechtsche partijen hopen op een
Christelijk bewind.
Trouwens, hun pers heeft, hoe gereserveerd
soms ook voor bepaalde vraagstukken, prin
cipieel nimmer verzwegen, dat zij samen
werking in coaltie vóór elke andere oplos
sing begeert.
Het is daarom niet meer dan politieke
kinderpraat, wanneer men beweert, dat de
kiezers bedrogen worden. De rechtsche kie
zers zijn ontwikkeld genoeg om te begrijpen,
er dan slechts sprake zal kunnen zijn
van een parlementair kabinet, als Rechts de
teugels in handen neemt.
Links kan niet mennen.
HET ONTSTAAN DER COALITIE
In de laatste aflevering van „Antirevolu
tionaire Staatkunde" verscheen een artikel
van Ds. J. Rullmann over „Het ontstaan der
coalitie tusschen de rechtsche partijen".
Het kan in de bestaande omstandigheden
zijn nut en eigenaardige aantrekkelijkheid
hebben, eun enkel oitaat naar voren te bren
gen.
Toen Lobman en Kuyper reeds in 1875
in openbaar overleg traden met de Katho
lieken, werd dit door sommigen uitgelegd
als een verloochening der spreuk van Groen
van Prinsterer: „In ons Isolement ligt
onze. kracht". Deze zelf echter nam Lobman
en Kuyper in bescherming:
„De verhouding van mijn vrienden Dr.
Kuyper en Savomin Lobman tot de
Roomsch-Katholieken komt met mijn eigen
gedragslijn overeen. Hier is het levensbe
ginsel der antirevolutionaire richting op
het spel. In ons Isolem.ent ligt onze
kracht. Of wilt ge liever een Hollandsch
woord, in onze zelfstandigheid, in onze be
ginselvastheid ligt onze kracht. -
Dit was steeds het devies onzer vlag.
Zelfstandigheid, die, het heterogene afstoo-
tend, al wat homogeen is aantrekt
die, zelf onwrikbaar, ter aansluiting be
reidvaardig de hand reikt."
In hetzelfde jaar had Schaepman, aldus
de Maasbode zich vinnig richtend tegen de
liberalen, samenwerking met de anti-revo
lutionairen bepleit, en een paar jaar later
ging zijn streven uit naar 'n Christelijke Cen
trum-partij. „Voor ons, zoo schrijft hij in
1879, zijn alle verkiezingen niets dan
deel in den grooten strijd onzer dagen tus
schen de Christelijke en Anti-Christelijke we
reld".
In 1SS3 steunden de anti-revolutionairen
in Delft den Katholieken candidaat Mr. van
Berckel, tot groote verontwaardiging van
Dr. Bronsveld, die echter werd beantwoord
met een stevig artikel in „De Standaard"
van Lohman, die mede tot steun aan dén
Roomschen candidaat had geadviseerd.
Wij mogen niet vragen, zoo schrijft hij,
„of, zoo wij ook de Roomschen aan hun
recht helpen, hen dit niet versterken zal.
Want wie het recht liefheeft, vraagt niet
naar den uitslag. Wij moeten 't recht hand-
'haven; Jezus Christus houdt Zijn Kerk in
stand!" Een verder: „Voorts ben ik overtuigd,
dat op den duur slechts de ware geloovige
strijden kan voor gelijk recht voor allen."
't Is wel eigenaardig, dat Lohman het hier
door aan den stok kreeg met een Dr. Gra-
vemeyer, die o.a. den angstkreet slaakte:
„Bemerkt de wedergeborene niet nog gedu
rig een paap in zijn eigen hart?"
De aanvankelijk nog slechts plaatselijke
samenwerking tusschen anti-revolutionairen
en Katholieken kreeg intusschen na de
grondwetsherziening van 1887 en na de op
richting van den „Algemeenen Bond van
Roomsch-Katholieke Kiesvereenigingen", op
uitnoodiging van Kuyper een meer algemeen
en officieel karakter. Kuyper verdedigde in
„De Standaard" de coalitie, als een deugde
lijke zaak, eisch van plicht, geboden door de
roeping, om niet als hoogste goed de partij
maar als partij het vaderland te dienen.
Kuyper beriep zich zelfs op de „coalitie" van
Abraham met Eskol, Mamre en Aner, „man
nen die uit Kanaanieten waren", tegen Ke-
dor Laomer. Tal van vooraanstaande predi
kanten steunden Kuyper, en hij slaagde.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is toegekend de bronzen
eere-medaille der Oranje-Nassau-orde aan W.
A- Bootsma, arbeider in dienst van de N. V.
Peiman, Stok en Kersken's Vereenigde Expedi
tiebedrijven te Amsterdam.
VREEMDE EERETEEKENS.
Bij Kon. besluit is aan J. ter Haar, wethou
der der gemeente Amsterdam, verlof verleend
tol het aannemen van het vreemde eereteekei
Commandeur in de Orde van Civiele Verdien
ste van Spanje;
is aan Jhr. J. W. M. Snouck Hurgronje, ge
zantschapsattaché te Weenen, venei verleend
tot het aannemen van het ridderkruis der Orde
in St. Sava van Servië.
RIJKSPRENTENKABINET.
Bij Kon. besluit is benoemd met Augustus
tot wetenschappelijk assistent bij het Rijks
prentenkabinet te Amsterdam, Dr. C. M. A. A
Lindeman, thans tijdelijk.
RIJKSWATERSTAAT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot opzichter 2e
kl. van den Rijkswaterstaat B. Hakkeling Bzn.
te IJmuiden
HUIS VAN BEWARING.
Bij Kon. besluit is benoemd tot directeur
m het Huis van Bewaring te Assen A. W
J. Ente, commies ter directie bij de ge
vangenis te 's-Hertogenbosch.
VOORLICHTINGSDIENST.
Bij Kon. besluit is de heer R. Sybolts,
directeur van het Turf proef station te Emmeu
tevens benoemd tot ingenieur bij den Tech-
nischen Voorlichtingsdienst ten behoeve va»«
de Nijverheid
LANDMACHT.
Bij Kon. besluit is eervol ontslagen de
Officier van gezondheid eerste klasse Dr. H.
Peeters van het personeel van den genees
kundigen dienst der landmacht, en hij is
benoemd tot reserve-officier van gezondheid
bij dezen dienst.
ZEEMACHT.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie de luitenant ter zee der le klasse
W. H. C. Hoog belast met het bevel over
H. M.'s Medusa, is de luitenant ter zee der
"!e klasse P. Wentholt eervol ontheven van
de waarneming van dat bevel en is de lui
tenant ter zeer der 2e klasse S. A. l'Honoré
Naber overgeplaatst aan boord van H. M.'s
Wachtschip te Willemsoord.
ONZE NIEUWE BUREAUX, BREESTRAA T 123, THAjiS IN GEBRUIK GENOMEN.
VERKIEZINGSGELD
Het gouden kalf bij de V.D.
maar ook bij de V.B'
We lezen in „de Residentiebode":
„In de „Vrijheid" wordt 'n spottend stukje
geschreven over een gouden stortregen
welke onverwachts tijdens de verkiezingen
zou neergekomen zijn op den Vrijz. Dem
Bond.
En het blad vermeldt dan, wat het een pu
bliek geheim van Den Haag noemt, dat de
leider van een onzer grootste industrieele
concerns, tevens vrijzinnig-democraat, plot
seling een voorbeeld van scheutigheid heeft
g'dgeven, die tegelijk weldadig en wonderlijk
aandoet
En het blad voegt hierbij dan nog het vol
gende commentaar:
„Is volgens den V.-D. Bond de Liberale
Staatspartij niet de partij der werkgevers,
of wat nog meer schijnt te pakken van
de „groot-werkgevers"? En nu blijkt plotse
ling de leider van een der belangrijkste
trusts de financier van den V.-D. Bond..."
Tot zoover de „Vrijheid", die echter het
Haagsche publiek geheim maar voor de
helft vertelt
Immers, de zaak is zoo.
Door de beslissing van Mr. Fock, dat hij
wel een plaats in de Eerste Kamer wensch-
te, liep een Vrijheidsbondsche zetel in dit
hooge college gevaar.
En de leider van een onzer grootste in
dustrieele concerns heeft toen booze ton
gen beweren om zijn zetel veilig te stel
len éen zeer hoog bedrag gestort in de
verkiezingskas van den Vrijheidsbond.
Maar zoonlief, die ook wat in de zaken
te zeggen heeft, maar die als Vrijzinnig De
mocraat voor den Vrijheidsbond niets voelt
kwam er achter en stelde als eisch dat aan
de Vrijz. Democratische verkiezingskas een
even groot bedrag zou geschonken worden
als Pa aan den Vrijheidsbond had gegeven
Papa moest toen nolens volens, als Vri:r
heidsbonder een bedrag toucheeren voorde™
Vrijz. Dem. Bond, en wel hetzelfde bedr a<*
als hij voor de V. B. gegeven had.
En aangezien dit bedrag lang niet ge' *ing
as, daalde inderdaad plotseling een gou
den regen over de V. D.-propaganda n eer.
Daarom is het te verklaren, dat in d' laat
ste dagen voor de verkiezingen in h jeel de
liberale en neutrale pers een adve j-tentie-
campagne losbrak ten voordeele van de
Vrijz.-Dem. verkiezingscampagne.
Als de „Vrijheid" beweert, dat dr jZe groot
fabrikant een vermogen heeft ge geven ten
bate van de Vrijz.-Dem. verkiezing /sactie, dan
kan het blad dit weten.
Want eenzelfde vermogen va jn dit groot
concern heeft de Vrijheidsbond ook genoten"
GELUKTELEGRAMMEN
In de maand April 1929 we- rden verzon
den 12947 Geluktelegrammcn, bestemd voor
't binnenland, 385 voor het b nitenland en 1
voor een NederL Scheepsstat f0n via een Ne-
derl. kuststation.
Ontvangen werden vanui het buitenland
501 en van Nederl. scheep ^stations via een
Nederl. Kuststation 54 Gel uktelegrammen.
De opbrengst der geluk,telegrammen over
deze maand bedroeg „1358,55. Vergeleken
met de opbrengst over April 1923 valt een
stijging van 232,05 Uconstateeren.
HERVORMD GEFiEF. JEUGDACTIE
PROV. AFD. „ZUID-HOLLAND".
dering te beleggen te Terbregge (gemeenta
Hillegersberg) op het terrein aan de Molen
laan. Als sprekers zullen optreden: de heer
Vermaas, Theol. cand., Ds. G. J. Koolhaas,
Charlois, Dr. J. Severijn, van Dordrecht, on
derwerp: De goede strijd. Ds. C. B. Holland,
v. Delfshaven, slotrede.
'S-HEERENLOO
Het bestuur van de Geref. vereeniging tot
verzorging van idiote kinderen te Ermelo
zal weer een groot nieuw paviljoen doen bij
bouwen, om zooveel mogelijk plaatsruimte
te verkrijgen, dat men aan de aanvragen
voor nieuwe plaatsing zal kunnen voldoen.
GF/MEENTERAAD VAN AMSTERDAM.
CE KWESTIE VAN DE JULIANASCHOOL
DE EERSTE KAMER VERKIEZING
NUMMERING DEP; LIJSTEN.
De Voorzitter van het 'Jentraal Stembureau
maakt bekend, dat de jpenbare zitting, be
stemd voor de numme.'nng der lijsten van
candidaten voor de ve' rkiezing van de leden
van de Eerste Kamer 'der Staten-Generaal zal
worden gehouden op Maandag 22 Juli des
voormiddags te elf m Jr, in het lokaal van het
Gemeentehuis te s-Gravenhage, voorheen
voor de vergadering £n van den Raad bestemd.
ONJ UIST BERICHT
DE KAME RZETEL VAN DEN HEER
COLIJN.
V-'richt, dat de heer Colijn waar
schijnlijk lixl der Eerste Kamer zou blijven
en dus vocjr zijn zetel in de Tweede Kamer
zou bedan,ken, teekent „De Standaard" aan:
„Wij k'unnen aan het bovenstaande toe
voegen, dat de heer Colijn tot 7 Augustus
a.s. den tijd heeft een beslissing te nemen.
Tot dufiver heeft hij er echter nog niet aan
gedaebit in welke richting zijn besluit val
len ze 4l. Bovenstaand bericht moet dus als
uit d e lucht gegrepen worden geacht".
_Wij vermoedden wel, dat dit radio-bericht
uit de lucht gegrepen was. Er is voor
den heer Colijn geen enkele reden om nu
ree 4s een besluit te nemen.
De Voordracht voor Inspecteur L. 0.
PROF. WOLTJER OEFENT CRITIEK
D'» zaal davert van de warmte. De leden
kor aen traag binnen. Kwart over twee komt
he*; college binnen. De voorzitter zet zich in
pc «tuur om de straflijst te lezen. Er zijn iru
ir iers maar 22 leden aanwezig. Op het oogen-
I >lik dat de namen der afweeigen aan de
schandpaal zullen worden genageld, treedt
de heer E d. Polak binnen, die als 23ste
lid de situatie redt.
Onze
overladen agenda
wordt nog aangevuld met een interpellatie
van het Raadslid Kitsz (rev.) over het con
flict in de steenzetterswereld.
Bij de voordracht tot beschikbaarstelling
van een crediet ten behoeve van de Studie
commissie voor het vraagstuk van den hoo-
gen bouw, verklaart de heer Gulden
(soc.-dem.) dat hij over de samenstelling der
Commissie niet tevreden is.
De heer Wijnkoop (comm.) meent, dat
er teveel hoofden van Dienst in de commis
sie zijn opgenomen, 't Is een bureaucrati
sche commissie en de practische lui zijn
uitgesloten.
Het was misschien een beetje overdreven
aanval, doch een element van waarheid
school er wel in.
Voor een interpellatie van den heer Sa-
pet was
geen belangstelling
en voor vier uur hadden wij reeds zeventig
punten van de agenda afgedaan.
Maar het ergsto moest nog komen.
Daar was allereerst een aanvrage tot
schoolstichting van een Joodsche Vereeni
ging „Kennis en Godsvrucht". B. en W. stel
den voor medewerking te verleenen.
De communist W ij n k o o p verzette zich
ook hier tegen.
De wethouder kon niet anders doen dan
zich beroepen op de wet en kreeg heel den
Raad except de communisten met zich mee.
Een tweede school/aak
hield de Raad ietwat langer bezig. Daar
waren moeilijkheden aan de Julianaschool
in de De Wetbuurt. Daaruit is geboren de
drang om te komen tot oprichting van een
nieuwe school.
Nu is de vrees dat er voor beide scholen
geen plaats is en dat er geCn reden is een
nieuwe school te stichten. Evenwel, de aan
vrage, voldeed aan dc positieve eischen di?
de wet stelt, zoodat men de zaak feitelijk
niet tegen kan houden.
Tegelijkertijd kwam aan de orde de no*a
van B. en W. in verband met de onregel
matigheden aan
de JolianaschooL
De communisten probeerden natuurlijk
hieruit een rel te maken tegen het bijzonder
on denvijs.
Tot de normale proporties teruggebracht
is hier alleen he4 schoolbestuur te verwijten
dat bet ts groot ven ve-1 rouwe a is geweest.
AVONDVERGADERING.
"Wij houden van intermezzo's. Pas hadden
wij de zaak van de School Watergraafsmeer
aangesneden, en had de heer L i s s e r (com.)
al zijn gal uitgespuwd tegen het bijzonder
onderwijs, of een heel andere zaak trcxk da
aandacht van den Raad.
Wij hebben over de zaak van
reeds in ons blad geschreven. Een man van
Rechts, oud-Schoolhoofd, Leeraar Middelbaar
Onderwijs, die zijn doktorstitel heeft gehaald,
behoorde tot de sollicitanten, ongetwijfeld
was hij van de sollicitanten de meest ge
schikte. Niemand heeft dat ontkend. Da
meerderheid van het College van B. en W.
meende echter, dat deze sollicitant niet op
nummer 1 van de voordracht kon worden
geplaatst, wijl hij voorstander is van het
bijzonder onderwijs.
Het was de heer W a 11 j e r (a.r.) die deze
houding van de meerderheid van het college
aan scherpe critiek onderwierp. Als het gaat
om den meest geschikten candidaat, zou men
ongetwijfeld den heer VanderDoe moe
ten nemen.
Is er reden om een voorstander van het
bijzonder onderwijs te weren? Indien ja, dan
had men hem ook geheel niet op de voor
dracht moeten brengen. Maar er is geen re
den iemand van rechts te weren. Hij kan te
genover dat onderwijs vrij staan. Hij heeft
trouwens ook met het bijzonder onderwijs te
maken. Er pleit alles voor, dat Ln het col
lege van inspecteurs zoo even mogelijk, ook
een voorstander van het bijzonder onderwijs
wordt opgenomen.
De behandeling is grievend voor den can
didaat en voor de rechterzijde. Zoo mag men
de voorstanders van het bijzonder onderwijs
niet behandelen. Het is ook in strijd met den
eisch die de Grondwet stelt.
Het was een goede rede, scherp, op de fei
ten af.
De heer Ossendorp (soc.-dem.) probeeiv
de wel don indruk weg te nemen, maar het
gelukte hem naar ons oordeel niet. Hij bleef
in de ruimte, achtte ieder benoembaar, maar
kon in dit geval toch niet tot de daad ko
men. Hij meent dat de Gemeente-inspecteurs
met het bijzonder onderwijs niets te maken
hebben. Daarom moet men in dit college ook
voorstanders van het openbaar onderwijs
benoemen. Niet priori kunnen de mannon
/an de Rechterzijde uitgesloten worden. Maar
dan moet vast staan, dat men iemand heeft,
die met liefde het openbaar kan dienen.
De heer Romme (r.k.) liet uiteraard eoiX
ander geluid hooren. Alen heeft geen bezwaar
gemaakt tegen een algemeene oproep. Men
heeft personen uit de reeh'erzijde ook op de
voordracht gebracht Wat moet men daa
van deze achterafsche bezwaren denken?
Hij bestrijdt voorts de meening van den
heer Ossendorp dat de Gem. Inspectie geon
taak zou hebben ten opzichte van het bij
zonder onderwijs. Dat geldt niet alleen het
gewoon lager, maar ook het voorbereidend,
het herhalings- en het nijverheidsonderwijs.
Scherp gispte hij de houding van de voor
standers van het openbaar onderwijs, die da
stelling verkondigen dat ieAiand die het bij
zonder onderwijs dient, of de voorkeur geeft
niet het belang van het openbaar onderwijs
zou kunnen dienen.
Mej. Katz demonstreerde in haar reda,
dat er ten aanzien van deze zaak geen ver
schil tusschen de fracties der rechterzijde
bestaat.
Heden voortzetting.
