v. ROSSEM's is de beste KOFFIE
TWEEDE BLAD.
Radio Nieuws.
DINSDAG 16 JULI 1929 TWEEDE BLAD PAG.g
BRIEVEN VAN EEN SCHEEPSARTS
NAAR PRIOK
Amice Prof,
Misschien herinner je je nog uit m'n vorig
gchrijven hoe we in Port Said 's avonds de
ankers lichtten. Het is een wonderlijke sen
satie te middernacht door het Suezkanaal te
gaan. De lichtpunten van Port Sa'id verdwij
nen kwijnendi achter u in den donkeren
nacht, en onder den sterrenhemel ziet ge
niet veel meer dan de twee groote, divengee-
rende Lichtbundels van den schijnwerper op
den voorsteven, dde voortdurend worden ge
richt op de beide rechtlijnige ramden van het
Kanaal. En even vreemd is het als ge den
ivolgenden ochtend vroeg door de patrijspoort
de woestijn 'bemerkt: een oneffen, golvende
landvlakte, wier geel-bruine oneindigheid
slechts gebroken wordt door verre groepen
dadelpalmen of door de hooge kameelruggen
van voorbijtrekkende karavanen. Het land
schap heeft de fijne lijnen van een ets en de
Ijle kleuren van een aquarel.
Dat aan het onderhoud van het 85 zeemij
len lange, sluizenlooze kanaal met zijn vrij
krachtigen stroom voortdurend wordt ge
werkt, spreekt wel van zelf. De voor ons be
sef enorm hooge doortochtprijzen dekken de
kosten slcch's gedeeltelijk. De grootste zorg
eischt natuurlijk het voorkomen van verzan
iddng en cr.cral liggen dam pok de bagger
molens met C. R. (Canal Suez) gemerkt. Toch
was op verscheid enen plaatsen de kademuur
over grootere gedeelten afgebrokkeld, zonder
dat teeltenen van herstelpogingen waren te
yindem.
Daarentegen zag ik een klassiek voorbeeld
▼an Sisyphusarbeid op een plaats waar de
kanaairand niet gemetseld was en. 't droge
woestijnzand naar beneden kon glijden in 't
troebele, maar prachtig groene water. Hier
Immers schepten mannen het zancl beneden
in manden, die ze, met hun bloote voeten
diep wegzinkend in 't mulle zand, moeizaam
naar boven droesem, o:» ze diaar vlak aan
den kant weer leeg te storten. De arbeids
krachten moeten wel heel goedkoop zijn
als een elevator hier niet beter op zijn plaats
I tou zijn!
De Roode Zee had in mijn naieve voorstel
ling van 'vroeger altijd meer van een groot
meer dan van een echte zee. Maar als de
boot de gewone route middenop volgt, riet
men de kustlijnen van Afrika en Azië niet.
Toen ik niets opmerkte wat het epitheton
rood in haar naam kon verklaren, stak ik
eens hier en daar mijn licht op. Ónder de
I uiteenloopende verklaringen, die ten beste
gegeven werden, scheen (mij d'ie der roode
mist het meest plansibel. Hoewel zelden,
komen hier soms groote zandverstuivingen
voor, die dagen aanhouden. Het door den
woestijnwind opgejaagde, poederfijne zand
hangt als een dikke, roode mist op de zee,
ligt in een laag op het watier en kleurt alles
►-water, schip en kleeren rood. Er waren
officieren aan boord, die de roode mist uit
eigen ervaring kenden.
Van rood gesproken in de tropische
Jiitte, waar de RoocHe Zee zoo berucht om is,
openbaart zich bij Europeanen dikwijls reeds
'e in Indië zoo welbekende Roode Hond
lichen tropicus). Deze lastige, maar onschul-
Üge huidaandoening, die niets te maken
leeft met onze infectieuze Roode Hond (Ru-
ola) berust op een ontsteking der hyper-
functioneerende zwcetklieren en is in de tro
pen zoo frequent, dat vele gezinnen altijd
een Roode-Hondbewassching in de liuisapo
tb eek hebben staan.
Na drie dagen rvan wazige, windstille
•armte, waarin de electrische fans tever
geefs ons koelte trachtten loe te wuiv&n, was
'het een verluchting eindelijk Perim te ont
baren. Dit beteekende immers voor ons het
einde van onzen tocht door de Roode Zee.
Dit kleine, kale eiland is een belangrijk ko
len- en oliestation, en het was voor me in
teressant om in een Engelseh hoek te lezen
onder welke omstandigheden hier eens de
vlag van Groot Brittannië is geheschen. Tur
kije, dat het vóór dien bezat, Liet zich wei
nig gelegen liggen aam d't onbewoonde
eilandv In den tijd nu, dat de Framschcm het
kanaal aan 't graven waren, liepen een paar
Fransche oorlogschepen! de haven van Aden
binen om kolen te bunkeren. De gastvrije
Gouverneur richtte onmiddellijk een groot
diner aan met bal na afloop.
Het feest duarde tot in den ochtend.
Uit beleefdheid vroeg niemand' natuurlijk
naar het doel der Franschen, maar eigener
beweging vertelden de officieren dat ze op-
weg waren naar Cochin China. Toen ze ein
delijk wegvoeren en na enkele uren Perim
bereikten, wapperde tot hun verbazing de
Union Jack lustig van het hoogste punt van
't eilanid en langs het strand marcheerden
rustig Britsche mariniers. De verklaring?
Cherchez la femme. Onder den dians had
een jonge Fransche cavalier aan zijn dam;
condidentie's gedaan omtrent Liet werkelijke
doel hunner reis. Zij zorgde dat de Gouv
neur het kwam te watcn, dde nog meer wijn
en champagne liet aanrukken, het feest
rekte, en tijdens de korte nachtrust der
Franschen vliegensvlug 50 man inscheept.'
naar Perim, die het 6 uur eerder dan de
Franschen bereikten.
De vroeger zoo gevreesde Guarda-ful (Gar-
der en fuir) rijst den 13dcn Mei bij 't vallen
ivan den avond voor ons op. Achter ons, in
't Westen, zinkt de zon snel in zee en dicht
boven de hooge rotsachtige kust van Ita-
liaansdh Somaliland hangen wolken, grijs en
rood gekleurd, met gedempte tinten. Wc
zijn nu in den Indischen Oceaan en op het
zelfde oogenblik brengt een flinke bries het
schip in beweging, de beginnende West
Moesson, die ons op de thuisreis meer kwaad
zal doem. Langer dan een week draagt ons
deze inmense wa'ervlakte. Hoe weinig va
riatie ook schijnbaar, overdag blijft de zee u
boeien met al de aspectwisselingen van haa'
beweeglijk relief, met haar springende dol
fijnen en vliegende visschen, en 's nachts
schitteren niet alleen de equotoriaal maar
ook reeds enkele Zuidelijke sterren. Niet
ver van de sier, die het dichtst hij owze aar
de is (de centauri), staat liet Zuiderkruis
(Crux Australis) een beeld, dat uit vier ster
ren bestaat, -wier denkbeeldige verbindimgs-
lijmen een staand kruis vormen.
Over Sabang en Emmahaven (op Suma
tra's Wes'kust) koersen we naar Priok, van
waaruit is een kleine trip over Java hoop
te kunnen maken.
Vale
tt.
2b
BRIAND EN DE VEREENIG DE STATEN VAN EUROPA
SUEZKANAAL
Verband met het verzet tegen Londen
als conferentie-stad
ANGSTDROOMEN VAN BRIAND DE
AAN LEIDENDE OORZAAK
(Van onzem Parijschon Correspondent.)
Van Fransdhe zijde heeft rncn er zich mot
hand en tamid tegen verzet dat de in de
eerste week van Augustus te houden scliul-
d'&n r eg e li Ti g s con fe remti e te Londen zou bij
eenkomen!'
Waarom?
Niet geheel ten onrechte werd er beweerd
dat meai aan een -neutrale stacl de voorkeur
gaf, omdat men vreesde dat in de Engelsche
hoofdstad de invloed der Labourmannen
zich meer dan gewensoht is zou doen gel
den.
Thans echter .oppert men van verschillen
de zijden de meening, dat achter deze af
keur voor een verblijf aan de Theems nog
wat meer schuilt.
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken Briand houdt zich op ernstige wijze
bezig mot het plan, de staten van Europa op
economisch terrein tot het aangaan van een
federatie te bewegen, en zou de bijeenkomst
der schuldenrcgelingsconferentie willen be
nutten, om achter de schermen het terrein
daartoe te effenen.
Daarom zou men er op aansturen om deze
internationale bijeenkomst in Zwitserland te
doen plaats hebben.
Engeland er buiten.
Naar de geruchten gaan, bestaat er niet
veel kans op, dat Engeland deel van een
dergelijke feclora/tie van Europeesche staten
zou uitmaken.
Terecht wijst men er in de Fransche pers
op, dat het er Groot-Brittan je in de aller
eerste plaats om te doen is, op vriendschap-
pelijlcen voet met de Vereenigde Staten te
blijven.
Een der eerste daden van het Labour-Iva-
binet was immers de hand naar Washington
uitstrekken.
Mode hierom zijn er hier velen, die in dc
plannon van Briand niet anders zien dan
een hersenschim, welke in de practijk zich
misschien wel kortstondig zal kunnen reali-
seeren, doch voor het bestaan der Europee
sche staten eerder nadeelig, dan bevorder
lijk zal zijn.
Machteloos internationalisme.
Velen loopen nog weg met de idee van het
internationalisme, doch heeft deze tot op
heden werkelijk zoo veel reden tot dit enthou
siasme gegeven?
Neem in de eerste plaats de socialistische
beweging?
Ami den vooravond van den grooten
log kwam de rijkskanselier Hermann Muller
naar Frankrijk, om de Fransche socialisten
gerust te stellen: mocht de partij van den
Keizer er toe dreigen, Frankrijk den oorlog
aan te doen, zoo zou de geheele sociaal-de
mocratie zich als een eenig man daartegen
stellen.
Doch enkele dagen later stemden het hon
derdtal sociaal-democraten dat in den
rijksdag zitting had, vóór een begrootiing,
welke een inval op Fransch en Belgisch ter
ritoir zou mogelijk maken.
Anderen wijzen op het instituut van den
Volkenbond, dat ook met zulke grootsche ide
alen in elkander is gezet, en vellen er dit
oordeel over: men spreekt er meer dan dat
men er handelt. Op welke wijze kan de
Volkenbond optreden? Hij is ten eenenmale
verstoken van alles wat naar machtsmidde
len zweemt en was nog niet eens in dt
legenhedd aan een kleine republiek als Li-
thauen is zijn wil op to leggen.
Internationalisme en nationalisme.
Is overigens in Eurona de geest van inter
nationalisme genoegzaam doorgedrongen om
aan een eenzijdig doorgevoerd gevoel van
vaderlandsliefde het zwijgen op te leggen?
Dat kleiner soort van vaderlandsliefde, dat
zoo heel egoïstisch kan zijn, dat het aa
belangen der overige wereld nauwelijks een
gedachte wijdt?
Kort na den oorlog was 'er een oogonblik
sprake van, om uit de ruïnes van het uit
eengevallen Oostenrijk-Hongarije oen Donau-
Statenhond, een federatie van nieuwe lan
den, welke de erfonis van het oude keizer
rijk zouden kunnen aanvaarden zonder al
te veel successie-rechten daarop te moeten
betalen.
Het was duidelijk dat het voordcelig zou
geweest zijn, indien de verschillende volken
cn rassen, welke eertijds geleidelijk tot een
economische eenheid gevormd waren, deze
eenheid in économisch opzicht hadden be
waard, in stee van even zoovele ccono-
misch-zelfstandige nieuwe s'atcn te institu-
eeren, waarbij een algeheele economische
reorganisatie moest plaats hebben, veel af
ronding en veel versnippering.
Destijds, dit bleek ten duidelijkste, was
echter de tijd voor een dergelijk groot' plan
nog niet rijp.
Voor een deel kan men dit verklaren uit
e-cn zeer natuurlijke reactie: men had zoo
lang onder Russisohe.cn Habsburgsche voog
dij gezeten, dat men niet anders wilde aan
vaarden dan een complete zelfstandigheid.
Doch is sindsdien dc geest in deze staten
gunstig gewijzigd, of ziet men veel meer een
Hand over hand toenemen van het klein
geestig soort nationalisme, dat wij boven
reeds noemden?
En wat denkt men dat Italië zal doen, het
fascistisch en expansief modem Italië? Het
lijkt al heel weinig te strooken met don
geest van den Duce om zijn land een vast
eii scherp begrensd plaatsje te laten aanwij
zen in dc legkaart van het federatief
Europa.
Hóeft Briand, wion men deze plannen toe
schrijft, voor dit alles dan geen oog?
Men is denkelijk niet ver van de waarheid
af indien men hem niet zoozeer economische
dan wel angstdroomen toeschrijft
Alle voorteekenen wijzen er thans op, dat
de Rijnland-ontruiming voor de deur staat en
wat zal deze ontruiming in de naaste toe
komst voor gevolg kunnen hebben?
De zoozeer van Fransche zijde gevreesde en
weerstreefde „Anschluss", de nauwe toena
dering tussohen Duitschland en het van alle
kanten gekortwiekte Oostenrijk.
De staatsman Benes moet als zijn mee
ning te kennen hebben gegeven, dat de tot
standkoming van dezen „Anschluss" op
nieuw oorlog zou beteeken en. Vandaar de
pogingen om deze D uits oh -O os ten rij ks ch e
aaaisluitingspolitiek dm een federatief samen
voegen van Europa te neutraliiseeren.
De herstel conferentie, welke men in Zwit
serland wal bijeenroepen zou dus. moeten
dienen om een tweede Zwitsorsche conferen
tie voor te bereiden, welker opening tegen
hot einde van dit jaar zou kunnen worden
tegemoet gezien.
Engeland zou tot deze federatieve confe
rentie niet worden uitgenoodigd, omdat men
bevreesd is van die zijde een weigerend ant
woord tc bekomen.
Maar gesteld dat een dergelijke staten-fe-
deratic tot stand kwam zonder deze invloed
rijke mogendheid, werkt men dan niet zelf
in de hand dat cr zich een sterk Anglo-Sak-
sisch blok gaat vormen, dat Engeland en
Amerika zich tezamen stellen tegen oen ge
sloten Europeesoh front?
Hoe men er in Frankrijk over
Zooals reeds gezegd, men beschouwt hier
de plannen van Briand als een droom, die
zeer waarschijnlijk niet zoo spoedig te ver
werkelijken is, en zoo hij mocht tot stand
geraken vormt hij niet zoozeer een uitweg
uit oude moeilijkheden, dan wel een hel
ling, die weer in nieuwe en wellicht nog
grootere gevaren stort!
Kerknieuws.
RECHTS EN LINKS.
In de Evangelisatievereeniging in de Ned.
Ilerv. Gem. te Nijmegen is ongenoegen ont
staan vanwege het besluit der merderheid van
de reehtsche leden van het kiescollege om
in de plaats van wijlen Dr Hoog (vrijzinnig)
weder een vrijzinnig predikant te beroepen.
Dit besluit was door het bestuur der Evan
gelisatie, welke als leider bij de kerkelijke
verkiezingen optreedt, overgenomen en mede
gedeeld aan het bestuur der afdeeling van d«
Netïeri. Protestantenbond,, dat hetzelfde doet
ten opzichte der vrijzinnigen. Naar aanlei
ding van dit besluit en het goedkeuren daar
van door het Evangelisatiebestuur werd ii
dc laatste ledenvergadering der Evangelisa
tie een motie van afkeuring met één stem
meerderheid aangenomen. Tengevolge daarvan
heeft nu het Evangelisatiebestuur collectief
zijn ontslag genomen. Ook de beide recht
zinnige predikanten, welke in dat bestuur
zitting hebben, Ds Van Selms en Ds Post
humus Meyes. Wanneer een voltalliger ver
gadering deze motie handhaaft zal de tijd
der kerkelijke stemmingen, welke niet zelden
scherp gevoerd werden, weder terugkeeren.
Aan de andere zijde wenscht men, dat de
bemoeienis der Evangelisatie met de kerke
lijke verkiezingen zal ophouden en een ker
kelijke kiesvereeniging deze taak zal over
nemen. Met spanning wordt het verloop
dezer geschiedenis tegemoet gezien. Echter
zal daardoor nog geen verandering gebracht
worden in de afwikkeling der vacatureHoog
omdat voordien geen stemming voor het kies
college gehouden wordt en de rechtsche meer
derheid besloot een vrijzinnig predikant te
beroepen.
Te Naaiden heeft de vrijz. pred. Dor-
gelo aan de Hen-. Evangelisatie een brief
gezonden waarin hij zijn ochtendbeurt in dt
Ned. Herv Kerk op 22 Sept. as. te beschik
king stelt van genoemde Evangelisatie, met
verzoek allereerst aan Ds J. Weener, ethisch
HET AUTO-ONGELUK BIJ DUBBELDAM
In den nacht van Zaterdaq op Zondag is bij de tweede lol onder de gemeente DubbeU
dam op den straatweg DordrechtWillemsdorp een vreeselijk auto-ongeluk gebeurd.
Een Ford-auto vloogdoordat het benzinereseruoir sprong, in brand. Van de vier
jongelui, hierin gezeten waren, werden twee uit de wagen geslingerd, waardoor één
op slag gedood werd. De andere twee, die zich niet snel genoeg in veiligheid konden
stellen, kwamen in de vlammen om. Een foto van de plaats des onheils.
Weerbericht.
Barometerstand.
Hoogste stand 768.9 te Groningen.
Laagste stand 755.9 te Vardö.
Verwachting van het Koninklijk Meteorc
logisch Instituut te De Bilt:
Zwakke tot matige Oostelijke tot Zuide
lijke wind, helder tot half bewolkt, warm en
droog, l|ater eenige kans op onweer.
FIETSERS LICHT OP:
Van 17IS Juli van 9.40 nam. tot 4.30 vm.
predikant te Haarlem die eenige zijner beur
ten aan vrijzinnigen afstond, die beurt af
te staan en bij diens verhindering aan een
anderen orhodoxen predikant.
VALSCEE MESSIASSEN.
Prof. Dr. H. Th. Obbink schrijft in het
„Alg. Weekblad voor Christendom en Cul
tuur" over het verschijnsel van geloof aan
messiassen, verlossers, in het algemeen, en
ziet ook in figuren als Gandhi menschen, die
door de hunnen als (nationaal-geestelijke)
anessiassen worden beschouwd.
Nu zou men verwachten, dat dezen ook
het heil zouden prediken van de toekomsti
ge verlossing: den hemel tegenover de aar
de. Maar dat doen ize niet, merkt Prof. Ob
bink op. Ze doen het niet, omdat het door
het Christendom verdiepte zondebesef hun
vreemd is. Ze zien den mensch niet als
daar, maar als goddelijk wezen, <vat tot het
inzicht in zijn waren goddelijken aard moet
worden gebracht En daarom prediken ze
niet 't toekomstig, maar het tegenwoordig
heil, en draagt hun prediking, ondanks alle
mystieke elementen, een. intellectualistisch
karakter. Ze dringen niet door tot den bo
dem van den men schol ij ken nood; het zon
dig menschenhart. En allen, die voldoende
ver van het Evangelie zijn vervreemd oi
kunnen golooven. dat zonder regeneratie
(wedergeboorte) het heil voor de aarde en
de menschheid kan komen, luisteren eerbie
dig naar de „nieuwe" (d. i. zeer cude) leer
van een Krishnamurti, een Bo Yin Ra, een
Tagore, en hoe ze verder heetem mogen, die
dus, ondanks hun geestelijk gestemde pre
diking, aardsche Messiassen zijn.
„Maar een deel der menschheid heeft hier
weer wat om te vereeren en te huldigen...'
HUIZEN (187S M.) 10—10.15 Morgenwijding-,
2.152 Concert. 2—2.45 Kookpraatje. 2.45—3
ramofoon. 3—4 Maak het zelf. cursus. 4.30—
5.30 Microfoon-debutanten. 5.307 Concert. 7-7.45
Lezing door den heer A. den Hertog over: pt»
militaire dienst vóór 100 Jaar. 8.01—8.30 AVRO-
Boekenhalf uurtje. 8.3U'J.l 5 Wagner-conccrt.
—10 Solistc-n-concert. 10 Persber. 10.10 Con-
Daarna: Concert door de Hong. Zigeuner-
el. 13 Sluiting.
(Uit
uurtje. 12.1!
2—2.20 Knip
7 Gramofoonpli
Cnlplea. 2.203.2't
1.15—2 Gra
>r de vrouwen. 5—
7.25 Cursus Kerklatijn,
sus Kerklatijn, gevordcr-
8.25 Tooneel. Na het 2e
D.\VENTItr (1554 M 10.35 Kerkdienst. 11.05
20 Orgelconcert. 1.2o
uurtje. 6.20 Ge-
.05 Concert. 7.20
35 Muziek. 7.45 Lezing. 8.05 OrKest.
(8.20 Lezing). 9.20 Ni
g. 11.20 Gramofoi
4.20 Orkest. 5.!
rzing. 6.35 Nlci
r<sbor. 10 Vaudevi
55 Ni<
en. U M'
PAKIJS ..Radio-P
Taptoe.
.725 M.) 12.50 Gra-
1.05 Orkest. 6.55 Gramofoon. 8.55
:es. 5.20—7.20 Afvaart van het ss. Bremen. 8.33
loncert. 9.20 Hoorspel. Daarna Concert.
HAMBURG (372 M.) 5.20 Uitzending van het
•ertrelc van het ss. Dromen op ziin eerste rei»
iaat New-York. 7.50 Orkest. 9 Orkest.
BRUSSEL (512 M.) 5.20—6.20 Concert. 6.50 Gra*
le Antwerpsclie die»
lofoon. 8.20 Com
HUIZEN (1875 M.)
f 17 Juli.
-10.15 Morgenwüi
nu. 2.30-
-4.30 Cot
Concert. 2—2.30 Grt
Kurhaus te Scheveningen. 3.30—
door het AVRO-Kwintet. 5—5.45 i
het omroeporkest. 5.45—6.15 Lezing door Dr. H.
L. J. M. Will ems over; De gevaren van het baden
AVRO-Boekenhalfuurtje. Dr. P. H. Rittei
bespreekt ..Nederland, spiegel eener be-
relberg. 8.01—S. li
-11.30 Kt
Solistenconcert. 22.30 Gramofoonplateu
2.304.30 Concert. 4.305 Gramofoon.
en per^. 7.30—8
Praatje tot de luisteraars door den NORV.-
voorzltter. S—9 Solistenconcert. 9—10 Bespeling
EEN LUCHTREUS
Op de Dornierwerf te Alteurliein in Zwitserland is een twaalfmotorig vliegtuig klaar
gekomen, dat plaats zal bieden aan ongeveer 150 personen. Op onze foto ziet men
dat het 12-motorige schip in het Bodenmeer wordt te water nelalen. Dit is de eerste
st •-elloop van dezen aard in de geschiedenis van het vliegwezeru
FEUILLETON
Ge Waard uit de Dubbelde Wille Sleutels
of: De kajuitsjongen van de- Mauritius
Door J. M. DROOGENDIJK.
(34
Enkele dagen later kwamen de schepen
ln de Straat van Manilla aan.
Bij een klein eiland, dat volgens de in
boorlingen den naam van Capoul droeg,
werden de ankers uitgeworpen.
Van af de schepen kon men duidelijk een
dorp zien liggen. Het scheen evenwel alsof
het was uitgestorven, want hoe Van Noort
ook door zijn kijker tuurde, hij bespeurde
geen levend wezen.
Toen er na drie dagen nog niemand voor
den dag gekomen was, zond Van Noort eenig
Volk naar land.
Om den bewoners van het dorp schrik
aan te jagen, losten de Hollanders eenige
(schoten. Hierop kwam er een Chinees voor
den dag, die den bezoekers te verstaan gaf,
dat-de eilandbewoners zich uit angst schuil
hielden en zeker bereid zouden zijn tegen
betaling levensmiddelen te leveren. Voorts
waren ze zeer vredelievend van aard en
wilden gaarne met iedereen in eendracht
leven.
Hoe vredelievend de eilanders waren,
kwam één der matrozen to wetem Deze
waagde zich, onvoorzichtig genoeg, 'n eind
landwaarts in. Hij keerde niet weer terug,
zoodat men van meening was, dat hij door
de inlanders was overvallen en gevangen
gemaakt
Daar men niet wist, hoe talrijk de inlan
ders waren en er ook niet van op de hoog
te was, of ze dn het bezit van vuurwape
nen waren, oordeelden de Hollandei's het
verstandigst den onvoorzichtigcn matroos
voorloopig aan zijn lot over te laten en naar
boord terug te keeren om Van Noort van
hun bevindingen op de hoogte te brengen.
Deze zond nu één der gidsen met de sloep^
naar land terug met de opdracht levens-^
middelen te koopen.
Dc zwarte achtte de gelegenheid tot ont
vluchten blijkbaar te schoon. Hij kwam ten
minste niet meer terug.
Zijn makker meende eveneens wel een
poging te kunnen wagen om zijn vrijheid
te herwinnen. Hij liet zich des nachts stil
overboord zakken en zwom naar 't eiland.
Zoodoende raakte Van Noort dus beide
gidsen kwijt
Hij begreep nu wel, dat hij er niet op be
hoefde te rekenen, dat de inboorlingen hem
vrijwillig levensmiddelen zouden afstaan.
De ontvluchte gidsen zouden daarvoor wel
te veel moois van de vreemdelingen verteld
hebben
Den volgenden morgen ging de admiraal
zelf met een goed gewapenden troep naar
land. Het dorp vond men geheel verlaten,
allen waren bij de nadering der Hollanders
gevlucht.
Men trok nog verder landwaarts in en
ontdekte nog enkele andere dorpen, maar
geen menschen. Die hadden allen hun heil
gezocht in de dichte bosschen, die verder
van de kust lagen. Ook de verdwenen ma
troos werd niet teruggevonden.
Een hoeveelheid rijst, die werd aangetrof
fen, verklaarde Van Noort voor goeden buit.
Daarop werd het eiland verlaten, daar de
admiraal het te gewaagd vond zich in de
bosschen te begeven.
Zonder gidsen voer men nu verder tus-
schen de tallooze eilandjes. Gelukkig ver
meesterde men enkele dagen later een kano,
waarin twee inboorlingen gezeten waren.
Deze werden aan boord van het admiraal
schip gehouden.
Den volgenden dag wist men de hand te
leggen op een Chineesche Champon, die
twee honderd zakken rijst aan boord had.
Dit vreemdsoortig vaartuig wekte zeer de
belangstelling der Hollanders. Van voren
was het schip zeer laag en plat. Als zeilen
deden gevlochten matten dienst cn de an
kers waren van hout vervaardigd. In plaats
van watervaten was in het midden van het
schip een bak of tank aanwezig.
Moet dit schip ook in den grond ge
boord worden, vader? vroeg Dirk.
Ik weet het nog niet, antwoordde deze
peinzend.
Laten wij het meenemen, drong Dirk
aan. Zoo'n vreemd vaartuig heeft zeker nog
niemand in Holland gezien. Wat zullen we
daar een bekijks hebben als we in Rotter
dam aankomen.
En in gedachten zag hij zich zelf reeds
als kapitein op dit Chineesche vaartuig de
Oude Haven binnen varen en hoorde hij de
de verwonderde Rotterdammers roepen:
Kijk. dat is zoo waar Dirk uit „de Dub
belde Witte Sleutels", wat is me die jongen
gegroeid. En daar heb je zoo waar Hannes
van den kaarsenmaker ook.
Van Noort overlegde eenige oogenblikken
met zijn stuurman en het resultaat hiervan
was, dat men de Champon niet liet zinken,
De schipper en de loods van het vreemde
vaartuig moesten aan boord van de Mau
ritius lcomcn en daar als gids dienst doen.
Daarna zei de admiraal tot zijn matrozen:
Ik heb zes man noodig om op dit schip
over te gaan. Wie heeft daartoe lust?
Ik, ik, riepen twee stemmen.
Neen, Dirk, daar komt niets van in,
zei de admiraal. Jij blijft aan boord van de
Mauritius en jij ook, Hannes. Je weet, dat
ik je vader heb moeten beloven, dat ik je
onder mijn toezicht zou houden. Jij blijft
dus ook hier. Maar en het scheen alsof
de admiraal de gedachten van zijn zoon haa
geraden als we het schip tot in Holland
kunnen brengen, dan beloof ik jullie, dai
Dirk als kapitein en jij als stuurman er de
Maas mee mogen opvaren.
Er waren echter behalve de twee jongens
nog wel andere liefhebbers te vinden. Bijna
alle matrozen stelden zich beschikbaar om
op de Champon over te gaan.
Nu er zooveel zijn, zal ik een keus
moeten doen, zei Van Noort Jacob Theu-
niszen, Cornelis Dirksz, Cent Adriaansz,
Nico laas Kasper, Jan Apt en Pieter Jansz,
I jullie wijs ik aan. Wees echter op je hoede
Ivoor de Chineezen. Wees zoo verstandig ons
steeds in het oog te houden. Gaat ook niet
alle zes tegelijk naai' kooi, maar laat er
steeds drie waken, wanneer dc anderen sla:
Ipen. Anders zou het wel eens kunnen ge-
I beuren, dat we elkaar niet meej- terug
zagen.
Veertien dagen lang voeren de schepen
nu door den Archipel. Toen, op den morgen
van den 21sten Ootober, kon mon aan
boord van de Mauritius geen spoor meer
van het Chineesche vaartuig ontdekken.
Hoe men den gezichtseinder ook afzocht, 't
schip was en bleef weg. Nooit hebben de
Hollanders meer iets van het vaartuig of
de opvarenden vernomen, zoodat het zeer
waarschijnlijk is, dat de Chineezen het zes
tal hebben overvallen en vermoord.
Nog eenige weken kruiste Van Noort hier
rond, alle schepen, die hij tegenkwam, voor
goeden buit verklarende. Dit moest hij wei
doen. De Spanjaarden wilden de Hollanders
niets leveren en de opgestookte inboorlin
gen evenmin.
Thans was Jaap met de roode ooren in
zijn element Dat was ander werk dan de
llollandsche vlag verdonkeremanen.
Ook Hannes en Dirk vonden dat zeeroo-
vertje spelen lang niet onaardig en Dirk
had al vele malen herhaald als ze weer,
zonder veel tegenstand, een schip vermees
teixl hadden:
Zie je nu wel, dat de Spekken laf
bekken zijn.
Wat Hannes dan volmondig beaamde.
Natuurlijk werd de inhoud der genomen
schepen steeds aan een grondig onderzoek
onderworpen. Levensmiddelen waren altijd
welkom, want de Hollandsche Jantjes had
den grage magen.
Maar ook vele ander© dingen werden op
de Mauritius cn de Eendragt overgebracht
Zoo kwamen ze in het bezit van spece
rijen, zijden en purperen stoffen, sommige
met gouddraad doorweven, en wat de
Jantjes wellicht nog het aangenaamst von
den van een flinke hoeveelheid goud.
Van Noort liet dit alles wel zooveel mo
gelijk optergen, maar hij kon toch niet
verhinderen, dat er menig stukje zijde in da
scheepskist, of een staafje goud naar de
wijde broekzakken van Janmaat verhuisde.
In den beginne had Van Noort zich wel
wat bezwaard gevoeld door de op deze wijze
verworven schatten. Hij gevoelde wel, dat
liij thans meer als een brutale zeeroover op
trad dan als admiraal van een handels
vloot Dat hij de Spanjaarden beroofde was
nog tot daar aan toe: dat waren onze vij
anden. Het was zijn plicht om deze zooveel
mogelijk afbreuk te doen.
Met de inboorlingen en de Chineezen
stond het echter andere. Daarmee verkeer
den we niet in vijandschap.
Van Noort trachtte zijn handelwijze wel
goed te praten door telkens tot zich zelf te
herhalen:
Nu, de heeren reeders zullen ook niet
gaarne zien, dat ik met leege handen thuis
kom. Die hebben hun goede geld waremjiel
niet voor niets gegeven. En of nu de zijde
van de Spanjaarden of de Chineezen komt
zal hun wel niet veel kunnen schelen. Bo
vendien, de inboorlingen en de Chineezen
schijnen goede vrienden met de Spanjaar
den te zijn. Goed beschouwd zijn dat dus
ook onze vijanden.
Met dergelijke drogredenen trachtte de
admiraal zijn handelwijze tegenover zjch
zelf goed te praten.
En de mindere schepelingen? Die rede
neerden heelemaal niet Die waren uitge
varen om buit te vergaren en wie hen die
leverde liet hen volmaakt onverschillig.
(Wordt vervolgd)*
