$Limm GTmtratit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
EERSTE KAMER
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lójksche zending 8,—.
Bij dagerfijksche zending m
Allies bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 71/cent.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
Mo 2792
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
VRIJDAG 12 JULI 1929
ADVERTENTIBNl
V in 1 tot 5 regels1.17VÏ
E ke regel meer 0.22%
fngez. Mededeelingcn
van 15 regpls 2.30
Elke regel meer B 0.43
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang.
Pit nummer bestaat uit TWEE Maden.
VAN EEN
.TERUGGENOMEN STUK
MAAR HOE?
EEN STAALTJE
VAN GEWETENSDWANG
Onze lezers hebben Dinsdagavond kun
nen zien, dat de heer C. De Jonge een in
ons blad van 1 Juli j.l. opgenomen stuk,
dat het politiek optreden der S.G.P. scherp
.veroordeelde, zou hebben teruggenomen.
Men zal zich herinneren, dat de consciën-
tiekreet van den heer De Jonge gold het
valsch getuigenis geven tegen de anti-rev.
partij door den politicus Kersten en diens
medewerkers en hun ruw optreden in
.woord en geschrift
De schrijver bedoelde te doen uitkomen,
dat niet alle kerkelijke geestverwanten
.van den heer Kersten diens politiek
optreden kunnen goedkeuren en hem daar
om in politicis niet volgen.
Met de feiten werd aangetoond, dat in
den kring der S.G.P. de practijk menig
maal in tegenspraak is met wat met den
mond als „beginselen" beleden wordt. Zoo
ten aanzien van de verzekering, als van
het vrouwenkiesrecht. En ten aanzien van
art 36 werd opgemerkt, dat de S.G.P. na
•10 jaren nog geen practische toepassing
voor dit artikel weet aan te geven.
Ten slotte werd er op gewezen, dat ook
In don kring der kerkelijke medestanders
van Ds. Kersten ernstig geklaagd wordt
over weinig geestelijk leven.
Dit wierp weer een eigenaardig licht op
de verwijten van Ds. Kersten tot anderen
gericht over oppervlakkigheid en wereld-
Zin in hun kringen, als hij bezig is politie
ke beginselen en kerkelijk theologisch-
"dogmatische beschouwingen dooreen te
haspelen en zich het oordeel aanmatigt
over anderer zieleleven en staat voor God.
Ds. Kersten zoo werd geraden
moest, dan eerst maar eens in eigen kring
jondzien en wieden.
J Een zeer begrijpelijke verwijzing, omdat
ook Ds. Kersten meermalen somber ge
klaagd had over verslapping in zijn
kerkelijke kringen, waar, bij behoud van
vormen, de kracht van het leven des ge-
Joofs inzinkt.
i Tegen het afgeknipte haar werden ker
kelijke strafmaatregelen genomen, ter be
strijding van die wereldgelijkvormigheid.
En'schreef niet Ds. Kersten zelf in Maart
J927 in „De Saambinder" het volgende:
- „Tal van gemeenten vergaderen onder
het lezen. Ge moet u soms er over verwon
deren, dat de gemeenten nog zoo bij el
kander blijven. Maar toch anderzijds de
toestanden schreien om getrouwe leeraars.
Neen, geloof niet, dat zij de oude schrijvers
willen ruilen voor een indringer; voor
iemand die zich zelf presenteert: voor een
die geen getuigenis heeft van God geroe
pen te zijn. Als wolven in schaapsklede
ren zouden zij de gemeenten verscheuren
om verderven. Dan liever opgaan onder
het lezen der oude schrijvers, waaronder
inen zich gerust nederzetten lean. Maar het
opkomend geslacht! Reeds spiegelt
zich het verval in de kerkera
den af.
1 Och, laat ik niet te veel zeggen!
En toch! Welk een verschil op menige
plaats onder de ouderlingen weleer en
thans"
Nieuwe ideeën! Verslapping! Wereldge
lijkvormigheid!
J Verval, dat zich „reeds" afspiegelt in de
kerkeraden! Hoe ver, hoe diep moet het
kwaad, ook in den Oud-Gereformeerden
kring, ondanks de oude schrijvers, on
danks de „beginselen der vaderen" niet
reeds zijn doorgevreten, dat ook het „fijne
gqud" dat zijn toch immers de kerkera
den: de room der vroomheid verdonkerd
moet heeten! Het duizelt indien we dan
hierbij nog gedenken aan de vergelijking
ven hel groene hout en het dorre
Waarlijk het was geen nieuws toen
de heer De Jonge herinnerde aan de erva
ring van don proponent, die in de Geref.
Gemeenten rondgepreekt had.
De genoemde feiten zijn inderdaad klaar
als de dag voor iedereen, die niet door fra
sen zich laat verblinden, maar op de wer
kelijkheid het oog richt.
En nu lezen we in de „Banier" de mede-
deeling, dat de heer de Jonge zijn stuk zou
hebben teruggenomen, blijkens de verkla
ring, die door ons is overgenomen. En met
genoegen is overgenomen. Want we worden
èr door in staat gesteld om een en ander
mee te deelen over de wijze, waarop deze
verklaring is afgeperst geworden, „in den
moest letterlijken zin des woords."
Hetgeen daaraan is voorafgegaan, is van
dien aard, dat we niet anders kunnen dan
het gebeurde te brengen naar het forum
niet alleen van onze naaste geestverwanten
maar van ons geheele volk. Men zal er uit
kunnen zien, met welke middelen de gees
telijke leiders in den kring der Gerefor
meerde gemeenten degenen, die in het open
baar durven getuigen van politieke denkbeel
den, welke het optreden van den politicus
Ds. Kersten en zijn aanhangers veroordee-
lcn. bejegenen en pogen klein te krijgen.
Het lijdt voor niemand twijfel, dat de
ernstige bezwaren van den heer de Jonge
golden het optreden van Ds. Kersten als
leider der S. G. P. en niet diens theologi-
eigen consciëntie genoegzaam zijn. Zoo is
het met den heer de Jonge.
Deze is lid der Geref. gemeente in Den
Haag, maar heeft rekenschap gegeven
ook vroeger reeds van de redenen, waar
om hij in het staatkundige den politicus
Kersten niet volgt, maar aan de anti-
rev. partij zijn sympathie schenkt.
Voor de kerkelijke autoriteiten der Kaag-
sche Geref. gemeente schijnt deze eenvou
dige en logische onderscheiding echter niet
duidelijk. Gelijk blijkt uit hun handelingen
Wat hebben zij dan met den heer de Jon
ge gedaan?
We vernamen het reeds Maandagmorgen
vroeg en niet uit den mond van den betrok
kene zelf. Onze aanvankelijke inlichtingen
werden later volkomen bevestigd.
De heer de Jonge ontving in den loop
van de vorige week van zijn kerkeraad een
aanschrijving om Donderdag voor hem te
verschijnen. Hij zou over zijn schrijven
worden gehoord.
De heer de Jonge ging echter niet.
Onmiddellijk volgde een nieuwe sommatie
om Zaterdagmiddag te komen.
Dat is toen gebeurd.
Twee en een half uur lang heeft de heer
de Jonge zich toen moeten verdedigen tegen
de aanvallen van een zevental personen,
die hem verweten, dat hij met zijn schrijven
„valsch getuigenis" had gegeven van den
predikant Kersten. Een politieke handeling
trokken zij dus in de kerkelijke sfeer. De
heer de Jonge had zijn schrijven terug t
nemen en anders zou in den kerkelijkon
weg verder met hem gehandeld worden. En
ook zou men desnoods publiek maken wat
hij voor een persoon was.
Dat giDg op de mysticistisch-gemoedelijke
manier, die niet onbekend is aan degenen,
de kringen der Gereformeerde ge
meenten geen vreemdeling zijn.
De aangevallene iemand van zenuw
achtige aard kon bijna geen gelegen
heid krijgen om aan het woord te komen.
Het was één tegen "zeven en die zeven
trachtten eensgezind hem in de engte te
dringen.
Wat tenslotte, gelukte. Wel vroeg de Jonge
nog een paar dagen beraad. Maar die wér
den hem geweigerd. Hij moest er n u onder
of het kerkelijk zwaard zou hem onmidde-
lijk in alle vreeselijkheid treffen..
De man werd bedreigd met den wercldl
ken rechter. Hij zou natuurlijk worden
'olgd wegens smaad van Ds. Kersten.
En verder zou in de krant worden gezet, dat
de Jonge ook wel eens gestaan had naar het
predikambt in de Geref. gemeenten,
hem niet gelukte, en dat hij daarom
zoo weerspannig was. En ten slótte hij
had ook nog wel eens steun van de diaconie
gehad, toen een kind van hem overleden
was en ook bij andere moeilijke huiselijke
omstandigheden en zware zorgen. Ook dat
zou openhaar gemaakt worden.
Op deze wijze zou men hem moreel aan
do schandpaal nagelen, als hij zijn woorden
niet herriep.
De Jonge, die vader is van een groot ge
zin,'begon bij zooveel bedreiging ook gevaar
voor zijn boterham te duchten en kwam on
der dit alles in een zoodanig zenuwachtig,cri
toestand.' dat hij zwichtte en zeide de hem
voorgelegde verklaring te zullen teekenen.
En tócli handhaafde hij ten volle de over
tuiging, die uitgesproken was in het stuk,
dat hem voor zijn kerkelijke rechters had
gebracht. De man, voor een oogenblik in een
toestand van zoodanige moreele depressie
gebracht dal hij voor zijn pijnigers, voor zijn
inquisiteurs, die hem de kerkelijke galg in
het vooruitzicht stelden, bezweek. Hij wilde
aan hun onmenschelijke geestelijke folte
ringen ontkomen. En tcekende
Wie is er die zich dat niet indenken kan?
Maar innerlijk was zijn overtuiging on
geschokt. En zoodra was hij niet door zijn
beulen losgelaten, of de reactie deed zich
gelden en de Jonge kwam tot het besef, dat
hij verkeerd had gedaan en betreurde zijn
zwakheid diep.
De heerschers over de consciëntie waren
met hun succes zoo bovenmate verheugd,
dat zij nog Zaterdagavond naar Ds. Kersten
te Rotterdam wilden. Een trein was niet
goed genoeg en daarom werd gepoogd bij
een der vrienden een auto te requireeren...
Opdat ze de op zoo afschuwelijke wijze afge
dwongen verklaring toch maar zoo spoedig
mogelijk in „De Banier" zou kunnen komen!
Zooals gezegd de Jonge had geen vrede
met. de door hem afgegeven verklaring. Hij
besloot daarvan aan het „eerwaarde" college,
dat zich als zulke uitnemenede kettermees
ters had doen kennen, kennis te geven. Dat
is in den loop van Maandag geschied, zoo
dat op het oogenblik, dat de afgedwongen
verklaring in „de Banier" verscheen, zij
reeds alle waarde verloren had, omdat zij
teruggo men was.
Maar de zaak was nog niet uit.
De heeren zaten danig met het geval, maar
meenden zich door voortgaande intimidatie
te kunnen redden.
Ditmaal werd niet de man, maar de
vrouw Dinsdagavond ontboden.
Geëischt werd, dat gezorgd zou worden,
dat onze redactie niet verder over het ge
val zou schrijven. Want anders zoo werd
aan deze moedér van een groot gezin voor
gehouden kon de gevangenis voor haai
man wel eens opengaan en zou haar heele
huishouden naar "den kelder gaan.
De vrouw had den moed aan deze bedrei
gingen weerstand te bieden, ondanks de drie-
urige moreele marteling waaraan ze zich
had te onderwerpen.
Nu het gruwelijk spel ten slotte toch nog
verloren was. berstte den heeren Kerke-
raadsleden het hart.
Onmiddellijk werd door deze minnaars van
de geestelijke vrijheid, die echter meer van
geestelijke geweldenaars hebben, het besluit
genomen om De Jonge onder den eersten
trap der kerkelijke censuur te plaatsen.
1 Is ongehoord en ongelooflijk. Maar 't is
zoo en a.s. Zondag zal de gemeente met dit
kerkeraadsbcsluit in konnis worden gesteld.
Moreel en kerkrechtelijk mist deze daad, die
ingegeven is door den politieken hartstocht
en haat tegen staatkundig andersdenken
den, natuurlijk alle beteekenis.
Zij getuigt van een geweten, zoo ruim,
dat daarin om met z»ker iemand te spre-
kan
sche of kerkelijke denkbeelden,
Hoewel Ds. Kersten zijn predikantsambt |<en een koets met twee paanh
blijft vereenigen met het lidmaatschap van omkeeren.
de Tweede Kamer, moet zijn optreden als
staatkundige figuur toch geheel gescheiden
worden van zijn theologische en kerkelijke
positie. Men kan hem b.v. als staatkundig
leider veroordeelen en als kerkelijk man
aanhangen op gronden,- die daarvoor voor
We wachten thans met KV;
,-at ver dei' gesi-hipJen
Lilgei.u'l 2JU we uier ...i g
lang niet. In ons dossier ligt nog wel een en
ander te wachten. En ook beperkten we ons
in hooge mate in het uiten van ons waardee-
ringsoordeel over liet -ebeurde.
We stelden er prijs op om zoo goed als
uitsluitend alleen de objectieve feiten weer
te geven.
Want die in de eerste plaats moeten in
het land van de gewetensvrijheid aan ons
volk bekend worden. Het moet we
ten welk een geestelijke dwingelandij mo
gelijk is in een kring, waar de „beginselen"
dor S. G. P. kerkelijk worden beschermd en
toegepast.
We zijn overtuigd, dat er éón kreet van
verontwaardiging en afschuw zal gaan over
wat men in de Geref. Kersten-gemeente te
Den Haag ter wille van de S. G. P. durfde
besteken.
Want als kerkelijke gemeente had zij met
dc politieke kwestie niets, letterlijk niets te
maken.
I-Iet schijnt, dat de paus te Rome niet de
eenige is, wiens woord absoluut gezag heeft.
Nu de redactie van „De Banier" het zoo
vriendelijk vroeg, hebben wij haar niet wil
len weigeren de verklaring van De Jonge te
publiceeren.
We zijn overtuigd, dat ze liet zal willen
waardëeren, dat we ons de moeite getroost
ten deze korte verklaring van eenig com
mentaar te voorzien, opdat zij recht zal kun
nen worden verstaan en gewaardeerd
Op die rechte waardeering zal ook de re
dactie van ,.De Banier" ongetwijfeld prijs
stellen en we vleien ons daarom zelfs mei
de stille hoop, dat het haar ten hoogste we1-
kom zal zijn, dat we haar en anderen den
diénst bewezen om van doze stellig interes
sante en gewichtige aangelegenheid wat-uit
voeriger kennis te kunnen nemen, opdat de
waarheid-in het.-omschreven geval zal kun
nen blijken.
Om die waarheid is het haar, zoowel als
ons te doen. We zijn overtuigd de waarheid
te dienen door aan de redactie van „De, Ba
nier" meer te geven, dan zij vroeg. We waar
dccrcn die bescheidenheid in liet vragen en
meenen den goeden vorm gevonden'te heb
ben om van onze appreciatie daarvoor te
doen blijken.
Met belangstelling wachten wc nu rustig
verder af.
De ste>ni van ops volk zal een niet ondui
delijke taal spreken. Mocht „De Banier" wel
licht nipt bevredigd zijn door onze „nadere
toelichting" van de haar zoo welkome ver
klaring, dan sta hier bij voorbaat dc vrien
delijke bereidverklaring om nog iets dieper
op de zaak in.te gaan; al geldt hier dan ook,
dat bij dieper graven niet precies -gedegen
goud zal worden gedolven.
De heer J. G. van Minnen, christelijk
onderwijzer, lid der Gereformeerde Gemeente
te Vlaardingen, dus ook behoorend tot de
kerkelijke groep van Ds. Kersten, schrijft ons
naar aanleiding van het intrekkingsbriefje
van den heer C. de Jonge:
Zegt ons dit schrijven wel voel, dat te
rugnemen van woord tot woord? Belang
rijker is de vraag: Of wat in
stuk stond geschreven door den lieer
De Jonge, waar is. of leugen,
blijft dc groote vraag.
't Terugnemen zegt niets, dat. is
kwestie van den schrijver en de beweeg
redenen, die hem er toe genoopt hebben.
Of, vergeef me (dwalen is men schel ijk,
doordenken wensclielijk) zou er van lioo-
gerhand pressie op den moedigen schrij
ver zijn uitgeoefend.
Afgezien van, mot welke bedoeling de
lieer de Jonge hei schreef en ook terugnam,
de lezer met objectief oordeel vraagt: „Wat
in dat stuk stond is dat waar of niet"
Laat de heer De Jonge dan wel ove
gen en eerlijk eens schrijven, of hij ii
stuk leugens verteld heeft of van a tot z
't gelogen heeft.
Ik hooi) van niet
Ja zullen vurige S.G.P.-crs zeggen, hij
hoopt van niet, omdat dan de S.G.P. of
haar Ieider(s) in 't zonnetje gezet wordi
Mis broeders.
Ik hoop van niet omdatomdat
anders ook sterk moet twijfelen aan
waarheid van 't. bovenstaande stukje v
den heer De Jonge.
1-Iet, verheugt ons, rlat de heer Van Min
nen hierboven reeds kan lezen hoe de vork
ill den steel zit. Overigens hopen wij van
harte, dat de heer Van Minnen geen last
ondervindt van zijn schrijven. Gelukkig we
ten wij. dat hii niet zoo spoedig uit zijn- lood
igen wordt.
FINANC1EELE VERHOUDING
RIJK EN GEMEENTEN
Begint ans één belangrijke vraag haar
antwoord te naderen? Er is steeds gevraagd
i. Kersten, Ds. Zandt en den heer Van
Dis, de eerste van de Gereformeerde Ge
meente, de tweede Ned. Hervormd, de derde
Chr. Gereformeerd: zeg ons, welke kerk vol
gens art. 36 de ware moet worden genoemd
i Overheidssteun heeft te genieten'? Hierop,
,vam geen antwoord.
In verband met wat den heer C. de Jonge
wedervoer, is het good te lezen, wat in „De
Banier" van Woensdag jl. stond. In een ar
tikel van Ds. Kersten, gezien de ondertee-
kening, staat als ideaal der vaderen „voor
het pehf
cle la
open
godsdienst". Dit idéaal blijkt nog het
ideaal van den schrijver te ziin. Vrager is
dit dus volgens Ds. Kersten de groep der
Gereformeerde Gemeenten? Andere belijde-
mogen niet in hét openbaar ver
zamelen?
Zoo ziin wij er dus eindelijk. Wat denken
Ds. Zandt en Ir. Van Dis hiervan? Prettige
aandoening. Of verdwijnt vanaf heden art,
i vee: in den nevel'?
Met belangstelling wachten wij het ant-
oord af.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
en andere transpireerende
lichaamsdeelen moet men behandelen
met Purolpoeder, als zijnde het meest
afdoende middel daarvoor.
Purol-Voet - Toilet- en Kinderpoeder in
Bussen van SO cent en 1 rid. a
F J - :;nth pn O'
Vergadering van 11 Juli 1929.
OVERZICHT
Gelukkig begonnen we gisteren don dag_
met een sol ieder betoog, dan dat van den'
lieer Wibaut, dat Woensdagmiddag wel met
veel gewichtigheid werd voorgedragen, maar
dat ondanks zijn zespuntige aanklacht heel
weinig gewicht in de schaal legde. Minister
de Geer zal niet de mooie, ietwat holklinken
de zinnetjes van den rooden senator een ge
makkelijk spel kunnen spelen. Want ont
daan van alles, kwam zijn betoog hierop neer:
ik ben beducht voor belemmeringen op den
weg van het gemeente-socialisme en daar
om ben ik tegen deze wet.
Mr. Slingenberg heeft reeds kort, maar af
doend aangetoond, dat die voorgewende
vrees voor de bedreigde autonomie der ge
meenten weinig reëel is. Ze is pose sociaal
democratische pose, maar niet meer dan
theatrale pose. Op gemeentelijk belasting
gebied is ook nu dc gemeentelijke autono
mie niet groot en het wordt niet erger dan
liet reeds is.
Het gejammer van den heer Wibaut, dat
de Personeele Belasting sluitpost zou moe
ten worden, indien de Fondsbelasting vonr
de; gemeenten eons niet voldoende opbracht,
is ook al weinig serieus te noemen. Hij zeil
heeft het bewijs voor het tegendeel geleverd
In een tijd toen de heer Wibaut op cle finan-
cieele politiek van Amsterdam grootcn in
vloed had, stegen claar de uitgaven met
6 millioen, maar de Gem. Inkomstenbelas
ting daalde met 20 millioen, terwijl an
dere heffingen sterk stegen. Wibaut is du:
niet Wibaut te verslaan. Men kan gelooven
dat Minister de Geer van diens aanklacht
geen draad heel zal laten.
De dag van gisteren was voor den Minis
ter zeer gunstig.
De heer Koster poogde tusschen twee stoe
len te gaan zitten, terwijl de heer De Zeeuw
gaarne op die van zijn chef Wibaut ware
gaan zitten, maar omdat daarop niets dan
critiek te vinden was, er de voorkeur aan
gat de andere in beslag te nemen. Daar vond
hij althans het wetsontwerp.
Opvallend was de "felle critiek van dezen
soc.-dcm. op de hehatideling der wet in d'
Tweede Kamer. Hij voelde er zoo iets van
verachting voor.' De Volkskamer had zich
door den Minister vrijwel laten bedottenen
as op onvoldoende gegevens, maar met
lïnisterie'ele wijzigingen meegegaan.
De Rotterdamsche wethouder vond thans
3 Eerste Kaïncr nog zoo slecht, niet. Zij or
en hij spéciaal kon nu tenminste gedegen
critiëk laten hoor&n.
Voor 't overige ondervond d-e Minister veel
steun, al waren er op de on der deel en he
denköngen. De hoofdgedachte van het ont
werp werd algemeen toegejuicht en voor de
uitwerking er van hadden velen grootenlof.
De Minister, die ziin rede kon aanvangen,
zal haar lied-en voortzetten.
Het debat loopt dus vandaag wel af. Het
schijnt, dat er weinig animo bestaat om voor
het Suikerwetje terug te komen. Dat zal,
naar verluidt, van dc agenda worden afge
voerd on in September a.s. te worden be
handeld.
VERSLAG
De lieer .larssen (R. K.), gisteren de
eerate spreker, was vol lof over het door den
Minister van- Financiën geleverde kloeke en
goe ie werk.
Hij erkende, dat de Regeering niet andere
kon .doen dan zij gedaan heeft om den gï-
meentcliiken belastingdruk gelijkmatig *p
maken. Het -wetsontwerp regelt op alleszins
te verdedigen wiize de financieels verhou
ding tusschen Rijk en gemeenten.
De bezwaren tegen de komende wijziging
in het gemeenteliik belastingstelsel zijn, ook
door den heer Wibaut, veel te breed uitge
meten. De gemeentelijke bewegingsvrijheid
staat of valt niet met afschaffing of be
houd der Gem. Inkomstenbelasting. Het bui
tenland bewijst dat, maar ook onze eigen
Jarenlange practijk. Wat de heer Slingen
berg over Amsterdam zei, was op dit punt
zeer sterk.
Wat nu aan de gemeenten geboden wordt,
zal haar in staat stellen haar groeien te
taak ook in de naaste toekomst te blijven
vervullen.
De Personeele Belasting is ongeschikt om
sluitpost te worden voor de gemeentelijke
inkomsten. Opvoering van die belasting zon
al spoedig tot ongelijkmatigen druk leiden.
Mochten gemeentebesturen hun verhoogde
uitgaven niet kunnen opvangen door be
staande bruikbare middelen, dan zou dal
ongewenscht zijn. Maar het staat geenszins
ast, dat in het algemeen zulk een tocstnn t
al intreden. Mocht zulks wel het geval zijn,
dan zal eventueel door eenvoudige wijziging
au het wetsontwerp aan gerezen bezwaren
kunnen worden tegemoet gekomen.
Wat de nitkeeringen betreft, had de lieer
Janssen eenig bezwaar tegen het nemen van
'oorafgaande. jaren als basisjaren en het
uitschakelen van 1929. Ook had rekening
moeten rijn gehouden met -de ingeteerd"
saldi. De hoofdsom van de Pers. Belasting
iver 1928 had voorts buiten de berekening
oor de uitkeering moeten zijn gehouden.
Bes'' werd met den wensch, dat, indien
iog voor de inwc rkingtrediiig fouten mor.h
en werden ontdekt, de Regeering zoo spoe-
ig mogelijk met een novelle zou komen om
gemeenten, die te weinig uit de Fondsbelas
ng zouden krijgen, te helpen.
De lieer Koster (Lib.) was het eens met
de hoofdgedachte van het wetsontwerp, maar
rcesdc dat de gemeenten, die door de nieu-
re regeling in beter doen zullen geraken,
/-makkelijk tol nieuwe uitgaven zullen over
gaan en zich geen rem zullen aanleggen.
Bestreden werd de bewering, dat in het
iiitenfand greoter vrijheid voor gom. belas
ncheffing zou beslaan.
Het cgaliseeren van den belastingdruk
erd als een goede maatregel toegejuicht.
Geprnt--«tee-d werd tegen het handhaven
in dc Zokel'jke Bedrijfsbelasting en vat-
"t Mö-irecht.
Ten slotte wrrder de gegevens vonr hal
r-oordeelen van de gevolgen der wet der
iate onvoldoende gc-o-lit, dat het aar.vaar-
on er van als een sprong in het duister
crJ l'osclimw l.
Het zal van het antwoord der ministers
afhangen of d" heer Koster zijn stom aan
het ontwerp zal geven.
De Arnsteraanische burgemeester, de heer
De Vlugt (A. R.) stelde voorop, dat het
voorstel der Staatscommissie van 1921 on
voldoende was, omdat zij in haar voorstel
len te veel rekening hield met de verouder
de wet van 1S97.
Met. sympathie begroette hij het, dat de
Regeering de hoofdgedachte der commissie
had losgelaten en eigen banen had gekozen.
De gemeenten hebben volledig recht op
tegemoetkoming in de vele haar door de
Rijkswetgeving opgelegde lasten. Hoe dat ge
beuren moet, is eem kwestie.van doelmatig
heid. De gemeente is niet maar zonder meer
als orgaan van liet Rijk te beschouwen.
De egalisatie van den belastingdruk had
de instemming van den Amsterdamschen
burgervader. Hij hoopte, dat in de toekomst
niet zal worden voortgegaan met 't systeem
an afwentelen van lasten op .den rug dei-
gemeenten. Het probleem van de verdeeling
van lasten moet worden aangevat door de
Regeering, willen we niet in het oude e
vervallen.
Betreurd werd, dat aan de gemeenten
geen gelegenheid werd gegeven, een eigen
beperkte Inkomstenbelasting te heffen. Met
het oog op de uiteenloopende plaatselijke
behoeften, zou dit een zeer aanbevclcnswaar
dige maatregel zijn geweest. De bezwaren
er tegen,- b.v dat dan liet hek van den dam
zou kunnen raken, werden niet gedeeld.
Ee.i ander bezwaar was, dat maar 75 pet
der gTvndbp'asting -vin de gemeenten wordt
ï'ltgekf eic Hier was een volle uitkeering
n-. dig geweest.
Ook had met de kosten der particuliere
avmenuorg rekening moeten zijn gehouden.
Dc lie éi* 'de Vlugt zag in liet ontwerp een
aanslag cp de gemeentelijke autonomie en
tvneens een belemmering voor het vervul
len vai &e sociale taak der gemeente.
Er is niet aangetoond, dat op het stuk
van belasting en finantiën gemeentelijke au
tonomie bestaat. Noch voor, noch na 1848
valt caarover te spreken.
Men moet zich voorts wachten voor over-
schatt -g der gemeentelijke sociale taak.
Aan de sociale belangen mag niet al het an
dere ondergeschikt worden gemaakt. En
met proefnemingen zij iedere gemeente voor
zichtig.
Het ontwerp verhindert allerminst, dat de
gemeenten een bedachtzame, geleidelijke
sociale politiek voeren.
De wettelijke grens valt vrijwel samen
met de natuurlijke grens, die gesteld wordt
aan het belasten der burgerij. Ware die
grens niet getrokken, de practijk zou zelf
voor reguleering gezord hebben. De wet
wrrkt in dit opzicht .crzond-pui'dagogisch.
We moeten het met dit ontwerp pfoöeeren
en het een eerlijke kans gegeven. Wie het
thans gebodéne zou verwerpen, zou
goede regeling voor onbèpaalden tijd
schuiven.
Gaarne zou de heer de Vlugt aan
vvt 1stntwerp" zijn stem geven, in de hoop,
dal dc- Regeering spoedig haar zorg zal wij
den aan een regeling, voor de verdeeling der
lasten tusschen Rijk en Gementen, die de
gemeenten tot tevredenheid stemt.
•v.» senator Blomjous (R. K.) moest
weer zijn' licht laten schijnen over het wets
onhv«-rp. Er was geen "woord nieuws bij en
dus kunnen we volstaan met melding te ma
ken van de instemming met de opheffin;
der forensenbelasting.
De heer de Zeeuw (S. D.) schaarde zich
aan de zijde van zijn partijgenoot Wibaut
wat diens critiek betreft. Maar aan minis
ter de Geer bracht hij toch lof voor het
knappe werk, dat deze bijna tot een goed
einde heeft gebracht. De minister gaf een
eigen stelsel; de staatscommissie miste in
haar voorstel zelfs het begin van een stel
sel.
Zware critiek werd daarna geoefend op
cle wijze, waarop de Tweede Kamer het on
derwerp behandeld heeft, 't Was, naar hel
oordeel van den heer de Zeeuw, allerprul-
lerigst. Daar kwam het op neer. Genoegen
wérd genomen met een groot tekort aan ge
ns „de dieren aten uit de ministerieel'
hand." Het was een herder, die met de kud
de overlegde.
Ook de heer de Zeeuw had gaarne een
gemeentelijke Inkomsten belasting gezien,
hij zeide zelfs, overtuigd te zijn, dat die spoe
dig noodzakelijk zal blijken.
Mr. dc Veer (A. R.) was eveneens zeer
ingenomen met de betere verdeeling der las
ten. Hij vroeg of de schatkist ook thans nog
de uitkeering van 20 millioen kon dragen
en meende, dat de verdeelingsformule over
jaar, wanneer de garantie weer aan de
de komt, zal moeten worden herzien.
De afschaffing der forensenbelasting, ook
>or de werkforensen werd niet onverdeeld
gunstig geacht.
Ook de heer Reymer (R. K.) prefereer
de het stelsel der Regeering boven dat der
Staatscommissie en zag voor de gemeente
lijke autonomie geen ernstige bezwaren. Het
denkbeeld van de afschaffing der gemeente
lijke inkomstenbelasting is ook zoo nieuw
niet; daarmee werd ook reeds in de proe
van Kan en Treub in 1903 rekening
houden.
De afschaffing der werkforensenbelasting
werd toegejuicht. Er zal, zoo besloot cle heer
Reymer, geen enkele regeling te bedenken
'jn, waartegen niet enkele gemeenten be
varen zullen hebben.
Nadat Mr. Verkouteren (C. H.) nog
eens duidelijk had pogen te maken, dat de
autonomie der gemeenten geen onverander
lijk iets is, kwam
Hij begon met te ontkennen, dat liet eer
ste ontwerp een soort recht voor de gemeen
ten in het leven zou hebben geroepen, en
wees daarna de scherpe critiek van den
heer de Zeeuw op de Tweede Kamer af. Het
voorstel is er met nauwgezetheid behandeld.
De wijziging van den aftrek der personee
le belasting was een gevolg van den aige-
mecnen aandrang om de classificatie te
schrappen. De Regeering deed een bemid
delingsvoorstel, waarbij behoorde een wijzi
ging der garantiebepaling, welke minder
kosthaar vonr het Rijk was.
lieden zal de minister zijn rede voort
zetten.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is verleeind de gouden
eere-niedaille der Oranje Nassau-orde aan
\Y. Evers,, deurwaarder bij de rechtbank te
Maastricht, te Meerssen.
RIJKSADVOCAAT TE ARNHEM.
Bij Kon. besluit is benoemd tot plaatsver-,
vanger van den Rijksadvocaat te Arnhem
tot wederopzeggens en huiten bezwaar van.
den lande, Mr. Dr. J. C. Maris, adv. en proc."
te Arnhem
DEPARTEMENT VAN ARBEID.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot adjunct-,
commies:
1. bij het Departement van Arbeid rnej.
B. Hooremans, mej. E. A. Meerdink, mej.
J. J. van Eek, mej, J. M. van Lier, P. L. da
Weever, A. H. Wouters, mej. H. J. Carrière,
mej. W. Rutgers, I. C. Mol, mej. P. F. .1.
Roosje, H. E. C. M. Renekens, H. W. J. van
Engelen en mej. G. van Beek;
2. bij den Dienst der Werkloosheidsverze
kering en Arbeidsbemiddeling: A. Beelard,
mej. A. C. W. Korten, A. W. Loeffcn, mej.
E. Mullem, mej. A. A. M. "Snik, J. P. van
der Straaten, mej. S. R, Cohen, mej. T. Ja
ger en P. J. van der Panne;
bij het Departement van Arbeid: E. Ver-,
kruissen.
RAAD VAN BEROEI.
Bij Kon. besluit is ingesteld een enkelvou-
MIJNRAAD.
Bij Kon. besluit is benoemd voor vier
jaren tot lid van den Mijnraad de heer Ir.
P. Ilövig, oud-hoofd van den dienst van
den Mijnbouw in Nederl.-Indië, te 's-Graven-
hage.
RIJKSBEURZENCOMMISSIE.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid en'
voorzitter der Rijksbeurzencomnüssie Dr. L
Th. de Visser, oud-Minister van Onderwijs,
te 's-Gravenhage.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
DE POSTBESTELLING IN DE GROOTE
STEDEN.
Op vragen van het Tweede Kamerlid den
lieer van Braambeek, heeft de minister van
Waterstaat geantwoord:
Het onderzoek, om in de groote steden te
komen tot een meer bevredigende regeling vau
de diensten van het bestellend personeel, is g2-
koppeld aan de proef, welke te Groningen
werd genomen met de opheffing van de vierde
bestelling.
Toen in deze plaats weder werd overgegaan
tot invoering van deze bestelling, werd de ver
wachting gekoesterd, dat daardoor tevens ge
legenheid zou worden gevonden, proefonder
vindelijk vast te stellen, hoe op de minst kost
bare wijze in de gioote steden zou kunnen
worden voorzien in een aantal van vier bestel
lingen per dag met een dienstregeling voor de
hestellers, welke zooveel mogelijk zou zijn ont
daan van de bezwaren, welke daaraan tot dus
verre kleefden.
Nadien is gebleken, dat de moeilijkheden van
het vraagstuk zich ook hier weder in sterker
mate deden gevoelen dan gehoopt werd, terwyi
zij bovendien tijdelijk nog werden vergroot
doordat het invallen van de hevige koude en
daarna een buitengewoon groot aantal ziekte
gevallen onder het personeel een normale
dienstuitvoering ge ruimen tyd onmogelijk
maakt. Ook het overleg met de personeelsbla
den vergt meer tijd dan aanvankelijk gedacht
werd.
De aangelegenheid heeft echter by voortdu
ring de volle aandacht der bedrijfsleiding en
zal met de grootste voortvarendheid, die het
belangrijke vraagstuk toelaat, verder worden
behandeld.
EEN FORMEEL ONTSLAG
De lieer A. B. Kleerekoper neemt ontslag alt
Statenlid van Noord-Holland.
Naar Het Volk verneemt, heeft de heer A.
B. Kleerekoper ontslag genomen als lid
van de Provinciale Staten van N'oord-Hollani.
De reden is, dat a.s. Vrijdag 26 Juli in de
Staten de stemm.ng plaats heeft voor leden
der Eerste Kamer, waarbij geen enkele van de
Statenleden kan worclen gemist, terwijl het in
geen geval gewenscht is, dat de heer Kleere
koper die, naar men weet, ongesteld is, dan
de vermoeienis van den tocht naat Hain ore
doormaakt.
EEN NIEUW SANATORIUM
Berg en Bosch.
Dinsdag heeft de K. K. Vereeniging tot be
strijding der tuberculose Herwonnen Levens
kracht, instelling vau het R. K. Werklieden
verbond, een voorloopige koopacte ondertee
kend betreffende den aankoop van een groot
complex bosschen onder de gemeente de Bilt,
gelegen aan de Gezichtslaan te Bilthoven.
De koopsom bedraagt f 180.000.
Er zal een nieuw sanatorium gevestigd wor
den.
NED. HEIDE MIJ.
De Raad van Commissarissen van de
Ned. Heidemaatschappij vergaderde te
Middelburg tot vaststelling van de reke
ning over het jaar 1928. (lok Werd een ex-
ie gemakk<. over de eilanden Walche
ren en Zuid-Beveland.
De Algemeens Vergadering van de Maat
schappij zal dit iaar te Leeuwarden wór«
den gehouden op 6 September a.s. Den 7en
September zal een excursie genjankt wor
den naar Be«sbbi*waag*
