STER-TABAK
SLECHTE AARDAPPELEN
DURE GROENTEN?
y'- Wj
HAVERMOUT H-O
lw
P a INnfffroW
THEOLOGISCHE SCHOOL-NUMMER WOENSDAG 12 JUNI 1929 -PAG. 4| J]
DE TEGENWOORDIGE HOOGLEERAREN DER THEOLOGISCHE SCHOOL.
L. LINDEBOOM emeritus
Dr. H. BOUWMAN.
Dr. A. G. HONIG
Dr. RIDDERBOS.
Dr. T. HOEKSTRA.
Dr. S. GREYDANUS. Dr. J. J. ESSER (lector).
SAMENWERKING.
Door
PROF. DR. F. W. GROSHEIDE.
Hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
De redactie verzoekt mij ter gelegenheid
van het diamanten jubileum van de Theolo
gische School te Kampen een stukje te
schrijven.
Ik wil aan dat verzoek van harte gaarne
voldoen. Te meer, omdat ik weet, dat al
hebben mijn ambtgenooten aan de Vrije
Universiteit mij geen opdracht of volmacht
gegeven om uit hun naam te spreken, ze
het van harte eens zullen zijn, met wat ik
hier schrijf.
Ik koos als titel Samenwerkinq, omdat in
'dat woord naar mijn overtuiging het best de
verhouding tusschen de Theologische School
te Kampen en de Vrije Universiteit te Am
sterdam ligt uitgedrukt.
Natuurlijk, elke school, ook deze beide,
heeft haar eigen typen. En er zullen altijd
rnenschen zijn, die de neiging hebben om
vooral op die verschillen te letten. Studen
ten b.v., die al heeft zich hun liefde aan de
wetenschap verpand, toch gewone menschen
blijven, die op hun tijd examen moeten doen
en die daarom vooral in den examentijd,
gaarne informeeren of Professor X. te IJ.
evenveel „vraagt" als hun professor Z. en
of ze voor A. te B. niet minder hebben te
„doen" - dan voor C. te D.
Zulke verschillen zijn er ook tusschen
Kampen en Amsterdam en men hoort de
ingewijden daarover spreken.
Maar wat beteekent zulk een onderscheid?
Misschien nog voordeel, als de hier en daar
opgeleiden straks elkander in de practijk
van het leven ontmoeten en de een weet te
geven wat den ander ontbreekt.
Ik leg er nadruk op, dat er tusschen Kam
pen en Amsterdam algeheele samenwerkinq
is. Die betreft in de eerste plaats het be
ginsel. En dat is de hoofdzaak. Ik zou niet
eenig verschil in richting weten aan te wij
zen. En ik denk, dat niemand dat kan. Want
wat men zoo wel eens buiten den Gerefor
meerden kring komt aanvoeren, zal binnen
dien kring niet worden aanvaard. Ik heb
zelfs (nict-Gereformecrde) mannen van be-
teckenis van verschillen hooren spreken,
toch telkens weer ervaren, dat zulk een ver
schil noch aan den IJscl, noch aan het IJ
werd erkend te bestaan.
Die samenwerking betreft in de tweede
plaats de methode. Ik zou daarvan weer
kunnen gaan zeggen, wat ik zoo juist over
het beginsel schreef, maar zal dat natuurlijk
niet doen en bepaal me nu tot het vast
len van het feit
Maar wel moet ik er nog op wijzen, dat
"die eenheid in beginsel en methode geleid
heeft tot een in de Gereformeerde theologie
zeer profijtelijke verdeelinq van arbeid. Van
zelf zijn hier de vakken onderscheiden. Men
kan moeilijk samen een symboliek of een
liturgiek schrijven. Doch wat begint er niet
te komen, nu de hoogleearen te Kampen en
te Amsterdam in samenwerking met die te
Utrecht en nog andere theologen zich wis
ten te verstaan op het groote terrein van
de Schriftuitlegging? Ook inzake het schrijven
van handboeken is een arbeidsverdeeling.
Die levert Kampen aan Amsterdam en Am
sterdam aan Kampen.
Eindelijk noem ik, dat die samenwerking
bevorderd wordt, doordat de hoogleeraren te
Amsterdam en te Kampen, alhoewel niet in
deizelfde verhouding staande tot de Gerefor-
tneerde kerken in Nederland, gelijkelijk bc-
geeren die kerken te dienen.
Dat laatste brengt mij naar een ander
punt. Juist in den dienst van de Gerefor
meerde kerken hobben de twee groepen van
hoogleeraren elkander telkens weer ontmoet.
Daardoor hebben ze elkander beter leeren
kennen en waardeeren en is de samenwer
king op het engere gebied van de theologi
sche wetenschap gemakkelijker geworden.
Daar komt nog bij, dat te Kampen profes
soren arbeiden, die te Amsterdam werden
opgeleid en omgekeerd. En in den laatsten
tijd ook, dat het aantal theologische studen-
DE „THEOLOGISCHE NOOD".
Door
A. WINCKEL.
Docenf aan de Thcól. School der Vrije Evang. Gemeenten, te Apeldoorn.
INGEZONDEN MEDEDEELHTG.
Er heerscht In onzen tijd een
nood: een theologische.
Over heel de wereld. In de oude cultuur
landen; onder de Angelsaksische bevolking
der werelddeel en; in pas gekerstende stre
ken; ook daar, waar de Zending haar ar
beidsterrein heeft
Dit is het smartelijk iretuigenis, dat ge
van alle kanten opvangt: met heilig idealis
me komen overal jonge mannen, a.s. evan
geliedienaren aan Universiteiten, Semina
ries, Opleidingsscholen, aan colleges van
Staats- of van Vrije Kerken; van Presbyte-
riaal of congregationaal georganiseerde ge-
meentegroepen; van oude kerkelijke institu
ten of van kerken, kortelings uit Goddelijk
heclevingswerk geboren En ziet, straks
gaan de meesten hunner uit in den arbeid,
bewust of onbewust geestelijk lamgeslagen
door de ingegoten en ingedronken leeringen
De oude binnenplaats vóór de afbraak.
ten opzichte van de Heilige Schrift.
Zeg ik te veel, als ik spreek van een
theologischen nood? Waar vindt de
theoloog, de op to date theologische werken,
die ten volle staan op 't standpunt: „Al de
Schrift is van God ingegeven"?
En hoe is 't nu in ons Vaderland? Ook
hier betreurenswaardige verschijnselen,
r ook dingen, die aanleiding geven tot
hartelijken dank. Niet alleen een gemeen
te, die is blijven leven bij den eerbied voor,
bij het geloof in de Heilige Schrift. Maar
ook een theologische wetenschap, die zich
daardoor kenmerkt.
De bedoeling van hen, die een School als
te Kampen stichtten, moge allereerst ge
weest zijn, te voorzien in de behoefte der
emeenten aan predikanten hun daad
eeft vérstrekkende gevolgen gehad voor
alle eeloovige kringen en voor de theologi
sche wereld van ons Vaderland. Een behou
dende invloed ging er van uit. Schriftver-
klcxm-en en wetenschappelijke werken ver
schenen, die niet alleen de kerkelijk of in
terkerkelijk Gereformeerden gebruiken,
maar die ook dankbaar door andere groe
pen Christ-geloovigen worden ter hand ge
nomen.
Men zal in dit blad iets ervan kunnen le
zen, wat de Theol. School te Kampen voor
de kringen, waarvoor zij in 't leven geroe
pen werd, geweest is.
Maar moge ik, als theol. docent aan de
jongste, en nog heel bescheiden, Nederl.
Theol. School, die der Vrije Evangelische
Gemeenten, het hier eens uitspreken, dat
..Kampen" rechtstreeks of zijdelings ook
voor andere geloovige kringen wetenschap
pelijk tot grooten zegen is geweest.
Dat in ons vaderland de theologische nood
niet zoo groot is als in schier alle landen
valt m. i. mede te danken aan de inrichtin
gen van Hooger Onderwijs der Gereformeerd
den.
Zij de Theologische School te Kampen
met haar staf van Schriftgeloovige hoog
leeraren ook verder een zegenkanaal voor
de eigen kerken en voor alle kringen, waar
men den Heere Jezus in onverderfelijkheid
liefheeft.
den grond "der zaak één volk en moet
zich, zal het wel zijn, als zoodanig openba
ren. In het licht dezer gemeenschap kunnen
wij ook de Theologische School te Kampen
als één onzer gereformeerde organen waar
deeren en haar gelukwenschen. Ook zij
heeft een plaats ingenomen in ons gerefor
meerd volksleven en wij mogen zeggen met
Wat zij in den dienst van de gereformeer
de religie heeft mogen doen, heeft zij gedaan
voor het gansche volk, dat de gereformeerde
belijdenis lief heeft. Daarvoor is dat volk
dankbaar en daarvoor heeft het Gode te dan-
ten zoo groot is, dat men noch te Kampen,
noch te Amsterdam allen zou kunnen op
leiden, of er moesten ingrijpende maatrege
len tot uitbreiding van het aantal hoog
leeraren en de onderwijslokalen worden ge
nomen.
De aanraking van de niet-theologische
hoogleeraren te Amsterdam met die te Kam
pen is uit den aard der zaak niet zoo groot,
maar ook die ontbreekt toch niet geheel.
Ik ben blijde, dat ik op het diamanten
jubileum van de Theologische School juist
deze samenwerking eens naar voren mag
brengen. God geve, dat ze steeds inniger
worde! Tot eere van Zijn Naam en tot be
vordering van de Gereformeerde theologie!
HET DIAMANTEN JUBILEUM.
DS. L. H. VAN DER MEIDEN.
Chr. Geref. Predikant te 's-Gravenhage.
Toen In 1834 de „zieke moeder" het kind,
dat alle rechte middelen zocht aan te wen
den om onder den zegen des Heeren de
kranke te genezen, met stokken en zwaarden
in de gevangenis en op straat wierp, stond
het van allen en alles, behalve van God, ver
laten. Het kind, Gode meer gehoorzaam dan
de menschen, wandelde in de wegen des
Heeren. Dit kon niet anders, want God leid
de de afscheiding van alles, wat de Kerk
niet was. Het werk van 1834 was Gods werk.
„Met het oordeel over de reformatie van
1834 hangt ook principieel saam het oordeel
over deze eigene Opleidingsschool der Ker
ken", schreef Prof. Lindeboom, in „Des Hee
ren werk herdacht", bldz. 5. Dit is zoo. Onze
vaderen wandelden kerkelijk weder in de
rechte banen. En die stoere voortrekkers
hebben goed begrepen wat het zeggen wilde
„de opleiding voor de kerk door de kerk"
Ze hebben ook goed verstaan, dat opleiding
eiseh der Schrift is. Geen wetenschap werd
verworpen, doch wel goed begrepen, dat de
theologie de heilige wetenschap, de koningin
der wetenschappen is. Hun encyclopaedic
was nog primitief doch in beginsel zuiver.
De opleiding werd met kracht ter hand ge
nomen en in rechte banen geleid. En de
Theologische School herdenkt, dat het 73
jaar geleden is, dat de Chr. Afgescheidene
Kerk haar School stichtte te Kampen. Dit
diamanten jubileum is van groote beteeke-
nis. Jaren van strijd zijn doorleefd. Maar
de Theol. School te Kampen bloeit en groeit
Dit verblijdt one. Het beginsel der Scheiding
triumleerde. Wie het principieele standpunt
der opleiding door de kerk voor de kerk
verlaat, loochent het werk der Scheiding.
En in deze vrucht van '34 zien we nog glan
zen wat allen liefhebben, om Gods wil,
die naar dezelfde beginselen leven.
We kunnen ook dankbaar meeleven, om
dat de Theol. School te Kampen voor de we
tenschap niet zonder beteekenis is. Onnoodig
is het om dit hier nader te verduidelijken.
Dit is bekend. Kostelijke werken zijn er van
de hand der Hoogleeraren verschonen.
Wij feliciteeren van heeler harte Ilaar, die
dit diamanten jubileum viert. Voor den grij
zen Prof. Lindeboom zijn het vooral bijzon
dere dagen.
Zegene de Heere deze School verder. Blijve
die school „pal staan, trots den smaad van
al wie wetenschap onvereenigbaar achten
met het geloof". Iloude zij „de koningin en
het licht van alle wetenschap hoog". (L. Lin
deboom, t.a.p.blz. 62). Geve de Heere ook door
middel van deze school nog vele „Schriftuur
lijke Godgeleerden", die vol des geloofs en
des Geest.es recht Dcum dicere, tot Gods eere;
die, als Paulus, recht roemen in het Kruis
van Jezus Christus en die het arme en nood
druftige volk Gods, het ware brood recht uit-
deelen mogen. De Theologische School te
Kampen bloeie en groeie, Gods Naam tot
heerlijkheid en der Kerk ten zegen, totdat
geen opleiding meer noodig zij.
KAMPEN.
DR. J. SEVERIJN.
Ned. Herv. Predikant te Dordrecht.
Gaarne voldoen wij aan een tot ons ge
komen verzoek om een woord van belang
stelling te doen hooren naar aanleiding van
het 75-jarig jubileum van de Theologische
School te Kampen.
Kerk en School hooren nu eenmaal bijeen
zoo moest de formatie van een afzonder
lijke Kerkelijke organisatie, waartoe de
gebeurtenissen van 1834 hebben geleid, ook
de behoefte aan een opleiding der Leeraren
doen gevoelen, in welke door de stichting
van de Theologische School te Kampen in
het jaar 1854 werd voorzien.
De Kerkelijke orthodoxie bewaart steeds
met zekere sympathie de herinnering aan
de mannen van '34, die om den geloove
zelfs verdrukt zijn geworden. Er Is in de
afscheiding van 1834 een glans van dien
heroïeken geloofsmoed, die eerbied af
dwingt.
Des ondanks heeft echter de afscheiding
an '34 evenmin als de doleantie tot de ver
gadering van het Gereformeerde volk in
een Gereformeerd Kerkverband gevoerd.
Integendeel zag men én na '34 én na '8G
in de Hervormde Kerk de kracht der ortho
doxie weer toenemen in zoodanige mate,
dat de Kerkelijke vraagstukken met name
voor het Gereformeerde volk bijzondere
moeilijkheden brachten.
Immers, de afzonderlijke organisaties van
Gereformeerde belijders gingen zich min of
scherp afteekencn en namen een
eigen karakter aan.
Onderlinge geschilpunten en dogmatische
inzichten binnen het kader van de gemeen
schappelijke Gereformeerde belijdenis, wer
den schier tot tegenstellingen opgescherpt
tusschen de groepen. Men denke aan bet
vraagstuk omtrent het infra- en supra-lap-
sarisme en het standpunt van Bavinck en
Kuyper in dit opzicht Men denke voorts aan
art. 36.
Dergelijke verschilpunten worden weldra
aangegrepen tot rechtvaardiging van de ver
deeldheid van een volk, dat bijeen behoort.
Het zal ieder duidelijk zijn, dat de opleiding
der Leeraren op dit proces van grooten in
vloed kan zijn en dat de afzonderlijke School
voor de afzonderlijke kerkelijke organisatie
een gevaar kan beteekencn voor de gemeen
schappelijke geloofsopenbaring van het Ge
reformeerde volk.
De weg van de School naar de kerkelijke
Synode is veelal niet lang. Men zij echter
behoedzaam en wachte zich om schoolsche
stellingen en inzichten haastig tot dogmen
te maken, wijl daarin gevaar schuilt, dat
staketsels worden opgericht, die het gerefor
meerde volk verdeeld houden.
De invloed van de School kan ook een
andere rijn. Immers valt op te merken, dat
bij al de scheidingsmotieven ook het grond
principe, dat naar de gemeenschap des ge
loofs heendrijft, niet onwerkzaam was. Het
jaar 1869 zag oen fusie tot stand komen van
de „afgescheidenen" en de „Kerken onder
het Kruis", 1892 een saamvloeiing van de
Christelijk-Gereformeerde Kerk met de ker
ken der doleantie, waarbij ook de Theologi
sche School van Kampen nauw werd ver
bonden aan de Vrije Universiteit van Am
sterdam.
Welk een zegen kan er voor de toekomst
van het gereformeerd kerkelijk leven en
dlea voor de gansche natie zijn weggelegd
indien de School de gemeenschap des geloofs
voor oogen houdt
'Het gereformeerd belijdend vo$k is toch
Uu/ fabcr/c
ken, die gaven en krachten schonJc.
De geestelijke gaven Gods komen het gan
scha lichaam des Heeren toe en de vruch
dier gaven laat zich niet binnen de perkei
van een zekere kerkorganisatie besluiten.
In dit licht dragen wij ook aan de Theo
logische School te Kampen onze beste wen
schen op. De Heere stelle haar tot een zegei
voor het onderzoek en de verbreiding vai
het Evangelie des Kruises en make haai
dienstbaar tot de openbaring van de ge
meenschap des geloofs van ons verbrokkeld
Gereformeerde volk.
OVER KERKMUREN HEEN.
DS. G. HOFSTEDE.
Doopsgezind Predikant te Blokzijl.
Ik ben geen nazaat van Schol ten of De
Cock, hoewel mij wel eens de eere ten deel
js gevallen te worden genoemd „de Coksiaan-
sche kandidaat". Toch voel ik mij aan hen
verwant, die feestvieren bij gelegenheid van
het diamanten jubileum der Kamper Theo
logische School. Over kerkelijke scheidsmu
ren heen voel ik mij met hen één in het
ééne, algemeene, ongetwijfeld christelijke
geloof en dies bied ook ik mijn bescheiden
gelukwenseh aan. Daartoe noopt alreeds
christenplicht; immers, Paulus heeft gezegd:
„verblijdt u met de blijden". Maar meer dan
christenplicht dringt mij verblijd te zijn om
de blijdschap der broeders. Blijdschap om
des Heeren wiL Blijdschap om mijns zelfs
wil.
Blijdschap, als ik gedenk, hoe met groote
opoffering en zeldzame trouw de mannen
van '34 het beginsel der eigen opleiding
tegenover de staatsbemoeiing ook in zake de
opleiding tot den dienst der Kerk hebben
hoog gehouden en doorgevoerd; als ik ge
denk, hoe de Kamper School steeds onver
zwakt gehandhaafd heeft de zuivere wat
heid naar de Schrift. Waar ook principiee
verslapping te constateeren viel, waar oo
verflauwing der grenzen intrad, wij wistei
Kampen staat pal, Kampen wijkt niet af.
Blijdschap, als ik gedenk den wetcnschai
pelijken arbeid van mannen als Bavincl
Biesterveld, Van Andel en zoovele anderei
aan do School verbonden of door de Schoc
opgeleid, waarmede zij gediend hebben ei
tot zegen zijn geweest velen ook buiten de
eigen kring.
En die blijdschap wordt tot dankbaarheid
wanneer ik gedenk, hoe ik voor mijzelf voo
mijn denken en gelooven van dien arbei
de vruchten heb mogen plukken.
En daarom bid ik den feestvierenden broe
ders toe, dat de Hee re,de School nog lang
jaren tot een zegen moge doen zijn voor ds
deel van Zijn wijngaard, waarvoor zij i
bestemd; maar ook, dat die zegen naar bui
ten blijve werken tot hedil van heel oo
volk.
De uitbreiding der Theologische School.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Dan maar liever de voedzame vlug kokende
Ook als toespijs op velerlei wijze te be
reiden. Receptenboekje op aanvraag gratis
verkrijgbaar.
