DERDE BLAD.
van
Radio Nieuws.
ZATERDAG 18 MEI 1929 DERDE BLAD PAG. 9
(Van onzen Haagschcn redacteur.)
MET DE K. L.M. NAAR ZÜRICH.
li.*)
Op 6 Mei 's morgens om half negen zou
den wo op Waalhaven zijn. Eigenlijk is hel
vertrekuur half 10, waar het nog niet inge
voerd zijn in ons land van den zomertijd,
maakte noodig, dat een uur vroeger ver
trokken werd.
Acht minuten over zevenen verlieten
Deu Haag. Aan het station D.P. te Rotterdam
wachtte de auto van de K.L.M. de passa
giers. Ook de heer v. d. Pauw was present
Eerst werd naar het kantoor gereden aan
den Coolsingel, hoek v. Oldenbarneveldt-
straat. l)e etalage daar stond geheel in het
teeken van den eersten Zürichtocht
Er bleek flink geboekt voor Zwitserland:
de machine zou vol zijn, vernamen we al
spoedig. 4
Twee auto's waren noodig om alle passa
giers met bagage naar Waalhaven te bren
gen.
We waren goed en wel op het vliegveld of
de machine naar Zwitserland kwam van
Schiphol aan.
Daar stond de groote blauwe vogel te wach
ten. Het was de F VII-P.H.-A.D.N.
De heer G. M. H. Frijns, ons bekend van
den Holland-Indië-tocht van verleden jaar,
was de bestuurder. Met groot genoegen heb
ben we kennis gemaakt met dezen verte
genwoordiger van het corps K.L.M.-vlieg-
tuigbestuurders, dat zich door bekwaamheid
en kalme zekerheid een zoo voortreffelijke
reputatie heeft weten te verwerven.
De formaliteiten op Schiphol waren zeer
eenvoudig en al spoedig groepte het gezel
schap bij het vliegtuig samen.
We weten niet of allen even rustig waren
maar toch werden kalm tegen negen uur de
plaatsen ingenomen, toen de motoren moes
ten gaan proefdraaien.
Het zitje binnen is heel gemakkelijk. Ieder
der acht passagiers hoeft een goed uitzicht
naar buiten.
Even later verliet de mecanicien den
•tuurstoel: de motoren deden het best
Bestuurder Frijns nam zijn plaats in en
zette den motor aan, de blokken werden voor
de wielen weggehaald, even een trilling, toen
kwam er beweging in en rolde de machine
over het veld. Nu moest het moment komen,
dat het rijden in zweven overging. Met be
langstelling keken we naar de stevige wie
len. En ja we voelden niet langer het
stooten over het veld en zagen afstand ko
men tusschen wielen en grond. We vlogen 1
Velden- en huizen en boomen gleden onder
ons weg, de afstand naar de aarde vergroot
te, steeds ruimer werd het uitzicht, terwijl
de afmetingen daar beneden zich verklein
den. Onder dat alles voelden we de machine
omhoog trekken, totdat ze voldoende hoogte
bereikt had en toen rustig voort zweefde.
Zacht wiegden de vleugels van den grootcn
vogel heen en weer, terwiil het iri snelle
vaart voortging. Zoo af en toe voelden we een
kleine beweging benedenwaarts. Later wer
den ze nog wat steviger waarneembaar.
We waren er echter al spoedig aan ge
wend en ze bekwamen ons goed. Echter niet
aan alle passagiers, ondanks misschien pil
len, watjes, kauwgom en dergelijke.
Allerlei gewaarwordingen krijgt ge in die
eerste vliegminuten te verwerken.
We hadden het routekaartje voor ons.
Nauwelijks hadden we een rustige houding
op onzen gemakkelijken stoel gevonden of
we zweefden reeds over het Hollandsch
Diep, dat den indruk maakt van een niet
zeer breed water.
Ge kijkt eens naar de wielen van het vlieg
tuig, laat uw blik naar beneden gaan over
al wat ge met speelgoedafmetingen passeert
bezint u even en krijgt den indruk, dat het is
alsof ge bijna niet vooruitgaat. Ge ziet de
machine niet vorderen, alleen de aarde glijdt
vrij langzaam weg. En toch daar is
Roosendaal reeds en ge weet, dat er een
gang van 150, 160 K.M. in moet zitten.
Dat het toch wel snel gaat constateerden
we later, toen we op de zonbeschenen aarde
den schaduw van het vliegtuig ontdekten,
die in snellen gang voortspoedde over we
gen en velden, over bosschen en huizen.
Antwerpen doemt even later voor den be
langstellenden waarnemer op. De O. L. Vrou
wenkerk rijst omhoog, ter zijde kronkelt de
Schelde en strekken de talrijke havenbassins
zich uit. Onder U een kleurenrijk landschap:
bosschen en hei in alle tinten van groen en
bruin, akkers in prachtige rechthoekjes in
gedeeld, netjes naast elkaar gerijd of min of
meer hot en her doorheen gestrooid in ve
lerlei kleurschakeering; licht en donker
hier en daar door frisch, jeugdig groen
afgewisseld. De menschen gaan als mieren
over den grond, auto's lijken voortkruipende
torren, treinen en spoorwegemplacementen
herinneren aan uw kinderspeelgoed op dit
gebied. Grooter dan een luciferdoosje schijnt
zoo'n spoorwagen niet.
Met welgevallen aanschouwt ge zoo van
uit den hooge de jonge lentepracht der na
tuur, het schilderachtige van bosch en veld
en de bekoorlijkheden van miniatuur ste
den, stadjes en dorpjes, van rivieren en
stroompjes van akkers en buitenplaatsen.
Opvallend is de groote duidelijkheid, waar
mede alles vanuit do lucht is waar te nemen.
Bij het passeeren van bosschen is het alsof
ge boom naast boom precies ziet staan. Zoo'n
bosch biedt vanuit de lucht gezien maar een
matige dekking tegen waarneming van uit
de lucht
Maar staak het mediteeren; daar is Brus
sel reeds. Vanuit de lucht leest ge het op
het vliegveld in kloeke witte letters:
Bruxelles.
De motor wordt afgezet.
Wat lijkt dat terrein klein. Maar al dalend
wordt het steeds wijder. Even helt de machi
ne over, het veld staat schuin tegen u over
dan wordt alles weer mooi horizontaal, even
later bibbert de machine over het veld, rijdt
rond, stopt, de deur wordt geopend, allen
stijgen uit en we staan verbaasd oo het enor
me Brusselsche vliegveld. Daar, in de verte
ligt Brussel. Boven alles uit teekent de
silhouet van den koepel van het Paleis van
Justitie in den lichten blauw-grijzen nevel
zich af.
'n Half uur rust.
De motoren worden nagezien en heel cje
machine geïnspecteerd. Er is in de buurt
een cafëtje, waar men zich even vertreden
kan en een kop bouillon of cenige andere
verversching gebruiken.
Kw^rt voor elf stappen we weer in. De
machine taxiet over bet veld, zweeft, vliegt
en we passeeren Brussel al. En toch schijnt
het zoo langzaam te gaan. De oorzaak van
dat verschijnsel is, dat het contact met de
aarde is verloren. Vandaar ook niet de min
ste duizeligheid bij het naar boneden kijken
en het rustig kunnen gadeslaan van de aar
de die men als een groote reliëfkaart onder
zich ziet voorbij gaan.
Dan voelt men zich klein tegenov
voel schoons en tegelijk is er bewondering
bij de gedachte: dat menschenvernuft
iets heeft mogelijk gemaakt.
Onafgebroken gaat de tocht over de meest
schilderachtige en afwisselende streken. We
passeeren het fraaie Terrueren.
Dan volgt Namen aan de splitsing van Maas
en Sambre. Vervolgens de Ardennen,
Luxemburg en het oude Lotharingen. Straats
burg en zijn machtige vestingwerken trekt
de aandacht Langs het Marne-Rijnkanaal
gaat het dwars over de Vogezen, zonder twij
fel het schitterendste punt van de route.
Daarna gaat de tocht over de Bovenrijnsche
laagvlakte, met ter linkerzijde den Rijn en
het waarlijk Zwarte Woud en ter rechter
zijde de toppen der Vogezen.
Tegen half drié wc hadden onderhand
den tijd verzet komt het fraai gelegen
Bazel in zicht en 5 minuien later dalen we
op het op een schitterend plekje uitgezochte
vliegveld.
Welk een serene rust heerschte daarl We
genoten er van op dit geheel met gele bloe
men begroeide terrein, dat uit de lucht een
schitterenden aanblik bood.
Kwart over drie namen we afscheid. Het
ging dadelijk heel hoog.
Nauwelijks vertrokken, werden ouze blik
ken geboeid door een barrière van witbe-
sneeuwde bergtoppen, uitloopers van den
Juraketcn. Machtig en onvergetelijk is dat
eerste aanschouwen van de berggevaarten,
met de lichttintelendo sneeuwkronen. Het
is alsof ge de majesteit van het bergland
schap over u voelt komen.
Tot Zürich passeerden we een echt Zwit-
scrsch landschap met zijn hoogten en dalen,
bezaaid met vriendelijke, vroolijke en kleu
rige huizengroepen, dorpjes en stedekens.
Het schilderachtig, aan de oevers van het
Züricher meer, tegen de omringende hoog
ten gelegen Zürich gaan we voorbij. Even
later wordt de motor afgezet, de blauwe vo
gel zweeft uit de hooge luchten, naar om
laag en rustig daalt hij op de in het dorpjt
Dübendorf gelegen Züricher Flugplalz. Di
aangename reis van 670 K.M. lengte is vol
bracht.
Evenals de vorige malen gaf ook nu weer
het dalen een mooie sensatie.
Ook hier zijn de formaliteiten eenvoudig
en slechts weinige minuten later nemen we
plaats in een der bekende fraaie gelo auto's
die de reizigers snel van het vliegveld naar
Zürich brengt Het is een alleraardigste rit
m een klein half uur.
Hotel Nationaal deze hotels hebben In
Zwitserland een goeden naam tegenover
het station is het eindpunt
We hadden den tijd tot den volgenden
middag ongeveer 12 uur.
Een verdeeling van de beschikbare uren
was spoedig gemaakt. Eerst naar het meer
en oan half 7 op den trein naar Luzern.
In de schoone, electrische Zwitsersche
treinen reist men prettig. De rit naar Luzern
loonde de moeite.
De donkerte van verschillende tunnels
wordt ruimschoots vergoed door den kilo
meters langen rit langs het schilderachtige
Züricher meer, het Zuger meer on door het
berglandschap met al zijn aantrekkelijkhe
den. Bloesemende vruchtboomen boeiden het
oog, het nog frissche groen glansde in den
warmen zonneschijn, in do verte imponeer
den de bergihassieven met hun sneeuw
toppen. Hier en daar een vriendelijke berg
weide, vanwaar de zilveren klanken van de
klokjes der daar voedsel zoekende kudden
zoo heerlijk omhoog kunnen trillen.
We konden ons begrijpen dat door
enthousiaste gasten van Zwitserland ge
zegd is, dat het „als een hooggestem
de hymne" is. De oogen worden niet
moede om zich te verzaden aan den over
vloed van de gouden schoonheid der natuur.
Kwart over achten kwamen we in de stad
der hotelpaleizen aan; we hadden den tijd
tot ruim negen uur.
Onze kennismaking kon dus slechts kort
en vluchtig zijjn, maar was toch alleszins de
moeite waard. Pilatus, Rigi en Bürgenstock
met hun glinsterend,en eeuwige-sneeuwman-
tcl, die in den donkerenden avond zoo scherp
afteekende, konden we dan toch zieu, een
wandeling langs de promenade kun er op
overschieten, de beroemde, door een houten
dak en zijwanden tegen weer en wind be
schutte Kapelbrilckc met haar talrijke aan
Zwiteerlands historie ontleende schilderingen
konden we passeeren en we kregen een in
druk van een stad van kunst en luxe, al
waren bijna alle winkels om 8 uur reeds
gesloten-
Verrassend was de terugreis toen we de
snolstroomende Sihlbeek voorbij waren en
weer langs do meeroevers reden. De verlich
ting van de tegen de heuvels gelegen huizen
straten en wegen was één lange en schitte
rende illuminatie, onafgebroken tot Zürich
toe. Men wordt niet moede er van te ge
nieten.
Toen we te 11 uur daar weer met onzen
laatsten trein aankwamen, waren we blij
dezen trip te hebben gemaakt
De Dinsdagmorgen is toen aan Zürich be
steed en wel zoo productief mogelijk. We
hadden lie* er op gezet ons korte verblijf
„aus zu niszen".
We zullen onze lezers daarover niet lang
ophouden. SSIechts dit uit onze vele indruk
ken: een aHerleyendigst toopeel bood de
breede, lange Bahnhofstrasse, waar geduren
de den geheelion ochtend de Züricher huis
moeders van allerlei stand, met hcngelmand-
jes en tasschên gewapend, haar inkoopen
deden aan groenten, aardappelen, bloemen,
zaden, planten en velerlei andere dingen.
Iedere straat heeft daar blijkbaar niet zijn
afzonderlijken groentenboer. Ze zouden het
trouwens op het zeer oneffen gebied der
stad niet gemakkelijk hebben.
Ook namen we dezen indruk mee: het is
in do Zwitserscjhe steden, wsar men van
mooie dingen weet, niet bepaald goedkoop
Ook de hotels, al kennen ze het fooionstelsel
niet, komen aan hun trek. Ze weten b.v.
voor een kou d en vl&09chschotcl zóó te reke
nen, dat ge er ten onzent een puik diner
voor hebt.
Onze ochtend vSqog om. En tegen half een
moesten we weer in Dübendorf zijn.
Op 12.35 was het vertrek gesteld.
Precies op tijd zette bestuurder Frijns den
motor aan en toen vlogen we Holland weer
tegemoet Het rustig genieten begon opnieuw
Het was in de lucjht heel wat kalmer dan
een dag te voren, zoodat de onderscheiden
etappes zelfs binnen de gestelde vliegtijden
konden worden afgelegd.Om vijf minuten
voor half zes stonden we weer op Waalhaven
Met een welgemeend woord van dank na-
,en we afscheid van den heer Frijns en van
den heer Soer, met wiens machine (de P.H.-
A.C.T.) de terugreis vanaf Brussel was ge
maakt
Per electrische van 6.15 verlieten we de
aasstad en stapten ruim half 7 weer in de
Residentie uit
Binnen 36 uur waren we heen en weer
Zürich geweest, met nog een uitstapje naar
Luzern. Om 8 uur namen we onze plaats op
do perstribune der Tweede Kamer weer in.
Natuurlijk gaven we gaarne bescheid op
menige belangstellende vraag.
Vele mooie en goede herinneringen aan
ïzo eerste luchtreis konden we bewaren
anderen meedeejlen.
Zij was een klein recordje. dat we danken
in de K.L.M., die in de lucht de Neder-
landsche kleuren hoog houdt en in een
staag uitbreidend verkeer met injar machi
nes daarvoor de welverdiende appreciatie
moge vinden.
Gerief, snelheid, veiligheid en schoonheid
weet zij bij het vervullen van iiaar taak te
vereenigen.
En hiermee eindigen we ons korte verhaal.
We zijn daarbij overtuigd, dat de K.L.M. de
middelen weet te hantceron om zakelijk zich
zelf en haar bedrijf onder de aandacht van
allerlei kringen van ons volk te brengen.
We spreken dus daarover in ons reis-
relaas niet. Het zou er niet in passen trou
wens. De journalist heeft zijn eigen taak en
we hopen de onze naar vermogen te heb
ben vervuld.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
CONGESTIES, hartbeklemming, benauwd
heid, angstgevoel, prikkelbaarheid der zenu
wen, migraine, zwaarmoedi.u eid, slapeloos
heid, kunnen door het gebruik van natuur
lijk „Franz-Josef'-bitterwater spoedig over
wonnen worden. Langs wetenschappelijke
weg is geconstateerd, dat het „Franz-Josef"-
water bij verstoppingstoestanden van eiken
aard met het beste gevolg wordt aangewend.
den nog altijd 4 millioen beven 1/3 der
raming uitkwam, kan met vrij groote ze
kerheid verwacht worden, dat de eind
uitkomsten now wel mee zullen vallen.
AMSTERDAM.
SPORTSUBSIDIE.
We kennen in Amsterdam een Centrale
de Lichamelijke opvoeding, in de wandeling
de A.B.L.O. genoemd. Geen sportvereeniging
kan een terrein, een lokaal of een subsidie
krijgen tenzij deze by genoemde Centrale is
aangesloten.
Aan dit centrale lichaam wordt ter bestry
ding van eigen kosten en ter verdeeling onder
de aangesloten vereenigïngen een subsidie
leend van f 25GOO. Maar zooals het gemeenlijk
gaat, subsidies hebben de bijzondere eigenschap
dat ze zich gemakkelijk uitzetten. En de licha
melijke opvoeding heeft veel vrienden.
Zoo wend door enkele raadsleden in De
bar j.l. voorgesteld de subsidie te verhoogen
met f 10,000. B. en W. hadden daar op het
eecste gezicht niet veel trek m en ze beloof
den do zaak eens nader te bekyken.
Nu is verschenen het betreffende praeadvies
en is gebleken, dat men toch wel een beetje
te royaal met het gemeentegeld wilde han
delen. Met de loupe zijn de verschillende pos
ten bekeken en B. en W. meenen, dat met
ruim f 4000 meer volkomen het belang der
verschillende sportuitingen gewaardeerd is. Ze
stellen dus voor de toegestane subsidie met
f 4050 te verhoogen.
LOONONDERHANDELINGEN.
De voordracht van B. en W. tot regeling
van de salarissen en 1 oorven der gemeente
ambtenaren en -werklieden, is thans in het
Gemeenteblad opgenomen.
Uit de gepubliceerde voordracht blykt, dat
het College zich in meerdereheid heeft v<
nigd met de opvatting van den wethouder
voor de Arbeidszaken, een opvatting die ook
door de geheele commissie van bystand als
de eenig juiste werd gezien.
Met de ambtenaren is overeenstemming;
hier is de zaak dus al buitengewoon eenvoudig
Met de werklieden is geen overeenstemming
bereikt. Kon men nu voor hen de zaak
laten? Neen, zeggen B. en W., wy geven hun
ook 1 pet. minder pensioenpremie te betalen
Natuurlijk zou men ook de werklieden meer
kunnen geven. B. en W. zouden dat niet licht
doen, maar de Raad is geheel vry.
Ieder voelt dat dit een bespottelijk figuur
zou maken voor het wel geslaagde overleg
Vast staat dus wel, dat alleen de commu
nisten voorstellen zullen doen. Of de tegen
stemmende vereenigïngen buiten de Federatie
aan den Raad zullen adresseeren staat nog
niet vast.
Uit de voordracht van B. en W. blijkt, dat
een minderheid van 't college, gezien de finan-
cieele toestand der gemeente, ook tegen de
thans voorgestelde verbetering bezwaar heeft.
DE RIJKSMIDDELEN.
Overzicht over de maand April.
Do Rijksmiddelen hebben in de afgeloo-
pen maand opgebracht f 40.127.733, terwijl
in dezelfde maand van liet vorig jaar deze
opbrengst bedroeg f 42.415.816. Er is dus
teruggang van bijna 2.3 millioen gulden.
Hierbij mo,et echter opgemerkt, dat over
vier maanden de Rijksmiddelen slechts
f 654.000 minder bedroegen dau verleden
jaar.
En wat betreft de raming, dan kan ge
constateerd worden, dat de werkelijke op
brengst in vier maanden bedroeg f lül.269.516
of ruim 4.2 millioen méér dan 4/12 der
raming.
Verschil Lende posten hebben cegewerkt aan
de ietwat ongunstige uitkomst over April,
vergelijking met 1928.
Allereerst de post „Inkomstenbelasting".
Deze bracht in do schatkist een bedrag van
f 10.240.002 of 1.4 millioen minder dau in
1928. Natuurlijk houdt dit verband met de
belastingverlaging. In vier maanden is bij
na 5 millioen minder ontvangen dan ver
leden jaar.
In de tweede plaats was het de post
„Successierechten", welke aanzienlijk min
der bedroeg dan het vorig .jaar. Deze reoh-
ten bedroegen f 3.186.064 en bleven daai-
door i 2.163.595 beneden de opbrengst van
April 1928.
In de derde plaats heeft de post „Accijns
op suiker" er iriet weinig toe bijgedragen,
dat de Rijksmiddelen zoo ten aohter bleven
bij verloden jaar. Aan suikeraccijns werd
ontvangen f 2.660.073 of bijna 1 millioen
minder dan in 1928.
En in de vierde plaats heeft de post „Ac
cijns op gedistilleerd" ruim 1 millioen min
der opgebracht dan het vorig jaar. Op do
zen post werd ontvangen f 2.507.383.
Gelukkig is deze achteruitgang in de
Rijksmiddelen voor een deol weer opgehe
ven door de registratierechten, die f 1.588.335
meer in de schatkist brachten dan in 1928.
Deze registratierechten beliepen thans
t 3.625.820.
Neemt men nu nc.g in aanmerking, dat
de zegelrechten, welke f 1.885.182 bedroegen,
ongeveer f 316.500 bij 1928 ten achter bic
ven, dan komt men alzoo op de bovenge
noemde posten tot een verminderde op
brengst van f 4.000.000.
De overige posten hebben gelukkig dit
nadeel ig versah.il van l 4.000.000 terugge
bracht tot ongeveer t 2.000.000.
Aan grondbelasting kwam f 1.691.091 bin
nen of f 19.000 meer dan in 192S.
De personeele belasting bedroeg f 267.32a
en bracht alzoo f 246.000 meer in de schat
kist dan verleden jaar.
Ook de vermogensbelasting kwam met
een vrij aanzienlijk bedrag uit boven het
vorig jaar. Zij bedroeg f 1.715.693 of ruim
f 220.000 meer dan in 192S.
Ook de invoerrechten, die f 5.798517 lw>-
droegen, waren belangrijk hooger dan ver
leden jaar. Het voordeelig verschil be
draagt zelfs f 533.000.
Aan statistiekrccht werd ontvangen
f 405.096 of f 49.000 meer dau in 1928.
Zoutaccijns gaf een opbrengst van
f 117.841 of f 40.000 mindefr dan verleden
jaar.
De accijnzen op geslaoht, wijn, bier en
tabak bedroegen respectievelijk f 1.042.480,
f 52.400, 1 1.309.636 on f 2.076.715 en over
troffen daardoor de opbrengst van verleden
jaar resp. met f 134.000, f 1000, f 326.00 en
f 372. 000.
Evenzoo was de opbrengst der dividend-
i tantièmebelasting, die f 906.457 bedroeg,
ongeveer f 150.000 hooger dan verleden jaar.
Ten slotte dienen nog vermeld te worden
de postea „Domeinen". „Staatsloterij" en
..loodsgelden" en belasting op gouden en
zilveren werken. De domeinen leverden op
f 150.123 of f 16.000 minder dan het vorig
jaar.
De loodsgelden bedroegen f 376.240 of
f 24.000 meer dan in 1928.
De belasting op gouden en zilveren wer
ken en de Staatsloterij brachten resp. op
f 89.247 en f 24337, wat hoegenaamd geen
verschil geeft met de opbrengst in 1928.
Wanneer men de uitkomsten over vier
maanden in 1929 en 192S met elkaar verte- a V -------
lijkt, dan bemerkt men, dat de grootste ver- i °!f"Tï.rd'!?.eId„der (tefraaüd
schillen tillen in do posten InkSnstenheUs- f <i'«
rechte°nCdi"S °P Bcd,sti"ecr<1 registratie- aan ^e«n, lijn XSlpïn'AC
ten ongeveer 5 millioen meer op dan het
vorig jaar. Klazienaveen. W. DE WEERD.
w aar echter de opbrengst van 4 maan-1 Giro -11S99.
Luchtvaart.
K.L.M.-DIENSTEN OP
TWEEDEN PINKSTERDAG.
Behnlve den dienst op Zwitserland zullen
alle K.L..M.diensten op Tweetien Pinksterdag
doorgaan. Op de vliegvelden schiphol en Waal
haven zal gelegenheid worden gegeven om aan
pieziervluchten deel te nemen.
INGEZONDEN STUKKEN.
slUkheid der Redactie)
Waarde lezers en lezeressen,
Mag de Evangelisatie te Klazienaveen Noord,
die nog nooit van dit blad gebruik maakte, dit
1 eens doen, om uw hulp in te roepen?
Onze artikelen onlangs brachten ons wat
geld op voor ons werk. Misschien zijn er die
ons nog wel wat willen helpen. Achter ons
ligt de barre winter. De naweeën daarvan wor
den nog in by na alle gezinnen gevoeld.
Onze Evangelisatie werkt voor 99 pet. on
der veenarbeiders. Ook nu het werk in het
eld weer begon is de draagkracht nog gering.
Er is te veel achterstand gekomen.
En nu is onze kas ledig. En als men dan
eet, dat er geld moet zyn voor salarissen,
herstellingen, aflossingen en rente, hoeft er
niet veel gezegd te worden.
En een werk, dat, behalve hetgeen tot den 1
gewonen dienst behoort, een zevental jeugd- j
en andere vereenigïngen onwat, daarbij twee J
Zondagsscholen met 175 200 leerlingen, een
Chr. school met vier leerkrachten, is toch
wel waard geholpen te worden.
Wy zyn belast met een schuld van f 7000.
En zooals gezegd, is de draagkracht zoo
gering. Pinksteren nadert. Veel wordt
HUIZEN' (336.3 M.
KKO-ui
Tjjd ein
door het KRO-Trio. L16—
M.) UI tot.
irtje.
at«u S
5.3o6.45 Gramofoonplatea.
1.30 Uitzending van den lSen Mei-Volkenbond»-
lag te dc-n Haag". 5.30—11.30 Concert m. Ta. van
Jrkest en vocale soliste. 5.30 Fersbcr.
HILVERSUM (1071 M-)
ling. 12.15—2 Concert. 1—
re-, (zetting concert. 2—2.:
5.30 Muziek. 3.301-15 Lexlr
l'.SO—V"oncerL ""f—6.46 Voncert-^^^-uTs
Pianorecital. 7.15 Concert. 8—8.10 Concert. 9.1*
.j.30 Hoorspel. Daarna: voorzetting van het
:oncert. In do pauze van 10.45—10.85 Pcrebee.
DAVENTRY (1562 M.) 10.35 Kerkdienst. 11.0*
1.20 Mi
Uka-a?1"
rramma-bespreklng. 7.35 Verslag van een *»U-
ived-ströd. 7.50 Orkest. 9.20 Nfeuwsber. 9.35 Lé-
Ung. 9.50 Nleuweber. 9.55 Revue. 10.5a12.30
PARIJS ..Radio-Paris" (1744 M.) 12.50 Sytnph®
He-concert. 4.03 Kinderuurtje. 4.35 Muziek. 1.65
rïr.'imofoon. 7.50 Les in piano-vertolking. S-*S
LANGENBERG (462 M.) 10.35—11.30 Crsroo-
loon. 12.30 Gramofoon. 1.26—2.50 OrkeeL 6.05—
5.50 Inleiding en kinderkoor. 8.20 Vroollfk®
1.2. Plano-recital. 9
rleugel: Bruno Soldier—Winkler. Dl
Jerlchten cn tot 12.5u Muziek.
HAMBURG (395 M.) 4.55 Vertell
iUoM en plano. 6.20 Orkest. 8,20 V<
KRO. Morgenwijding. Causerie over: Plnketêr-
iredachte.
60 NCRV. Dienst ln de Geref. Kerk (Qostor-
„Rai
Paria" (1744 M.) 12.20 Helt-
tncuso uitzending.
LANGENBERG (462 M.) 7.20—8.35 Pinkster»
koorzang. 9.25—10.20 Kath. Morgenwijding.
ZEESEN (1649 M.) 9.15 Klokkenspel. 9.20 Mor
genwijding en klokgelui.
Maandag 20 Mol.
133 M.) 8.25—
rzang 10—13
die Feato". van Alph.
(1652 M.) De Ml
Diepe
NCRV
7.30 NCRV. Grill
.v. ■SBPMMVHP
on. 3—5 NCRV Soïistcnconcert. 5-
ÉÉB^iChr. Radio-Orkest. 7—
7.308 "0 NCRV. W|).
lelkerk te Amsterdam,
rs. 8.30 NCRV. Sollsten-
IILVERSUM (1071 M.) 10 VPRO Dienst In d*
oote Kerk te Zutphcn. 12—12.30 AVRO. Voor-
icht door Frans Hullemau. 12.302 Concert
RO-Trlo. 2—2.30 Gramoroon. 2.3(^—4 Klnder-
tineo. schepoetster". 45 Orgelconcert
5r Klaas Bakker. 5—6 Kinderuurtje. 6.01—7.1*
ncert AVRO-Trlo. 7.458 Gramofoon. 8 Pere-
eportber. 8.15 Operette. 1112 Gratnofdon.
5AVENTRY (1562 M.) 10.35 Kerkdienst. 11.0*
idpr;-a_tje. 11.20 Gramofoon. 12.20 BaUgdoa
5-20
1.20-
rpon. 8.35—11,1
LANGENBERG (462 M.) 8.309.30 Morg
25—10.20 Evangelische morgenwijding. 1.J0—
206.0 Klnder-hoorspeL 3.3*
Orkest. Dat
12.10 2
■ziek.
(1649 M.) 8.50—8.20 Orkest 9.30 Klok»
Udlus- 12-20 Orkest 3.204.6*
6.20 Sportversjüfc
kerm pel. Mot
Lezingen.
aarna Orkest 6.20—^7.45 Lezingen, 7.60 Ópeir^
aarna: Persber. en tot 12.60 Muziek.
HAMBURG (391.6 M. 1.50 Orkest 3,20 Vroo-
ltlko declamatie. -1.05 Kamermuziek. 4.50 Vocaal
-eert. c.20 Pinksterzangen. 8.20 Orkest, li.a#
BRUSSEL (511 M.) 5,20 Trio. 6,60 Gramofoon
KRO. Godsdienstig
—1.15 KRO. Cone*
Gramofoon. 2—2.20 KRO Knlplea en stofbersi».»
ring. 2.30 NCR\ Xergaderlng bU het 75-Jarlg
r..S0—7 K;. Gram O
ttfn beginners. 7.25-
derden. 5—8,30 KRO. Causerie
Noordbrabant 8.30—11 KRO
u 7—7.25 Cursu-s Kerkla-
Kerklatlln gevor»
>ver ontginning fa
Ml i
9.30 Nleuwaber.
M1010.15 Morgenw#»
12.45 Kookpnunje.
J(jj Qrit-
34 Knipcui
footi-dobutauten. Mevr. hZ
?r. (plano).
rs—Blok,
Bok-s. zang. 6.017.15 Concert 7.15
door Herman Rutters over Muzlekbeoefn»
voorheen en thans. 8.01—8.10 BoekenhalN
8.3010.16 Concert Omroep-orkcsL Gfet®
DaarnM
(sopraan). 10.15 Persbci
SCHETSEN UIT
FRiESLAND'S ZUIDOOSTHOEK.
Door H. RETEL,
Evangelist te Jubbega en Hoornsterzwaag.
Levendig herinner ik mij, hoe ik
ruim dertig jaar geleden het eerst hoorde
van den Zuidoosthoek van Friesland.
Als kind was ik toen met mijn moedei
meegegaan naar een vergadering, waar een
spreker (wie het was weet ik niet meer)
op boeiende wijze vertelde van de bittere
ellende, die in dat deel van ons land ge
vonden werd.
Zijn levendige beschrijving van de arme
lijke hutjes, waarin groote kinderen huls
den, van het gebrek dat in die hutjes gela
den werd, van de onkunde die aan het on
gelooflijke grensde ontroerde mijn kin
derlijk gemoed en bleef mij dagenlang bij.
Weinig dacht ik toen, dat ik later zelf ge
roepen zou worden, onder die bevolking to
arbeiden en dat ik op mijn beurt moest
trachten belangstelling en liefde te wekken
voor dit moeilijke, maar mooie werk.
Nu God de Heere mijn levenspad hierheen
leidde, mag ik wel dankbaar zijn, dat ik op
deze plaats werken mag; dat ik hier mag
getuigen van do liefde Gods, geopenbaard
in den Heere Jezus Christus.
Zoo ergens in ons vaderland, dan Is hier
evangelisatieterrein; hier is een z en
dings veld binnen onze nationale gren
zen. Hier moet het evangelie der genade
gebracht worden aan zielen, die in onkunde
van verre staan en die toch zoo gaarne en
kinderlijk-naïef luisteren naar de boodschap
des heils.
De arbeid in den Zuidoosthoek van Fries- j
land moet onder alle belijders van den
riaom de* Heeren meer bekendheid hebben.
oor dezen arbeid moet gedankt en gebo-
en moot ook gegeven worden.
In het najaar 1928 ontving ik vele bljj-
aen van belangstelling voor dien arbeid en
aan geldelijke bijdragen samen ongeveer
driehonderd gulden. Dat was verblijdend,
maar lang niet genoeg.
In enkele vervolg-sohetsen ga Ut wat van
den arbeid vertellen.
'k Hoop dat die schetsen veel gelezen
worden, niet omdat ze interessant geschre
ven zijn, want daar zal wel wat aan
mankeeren maar omdat het werk des
Heeren in deze streek de belangstelling ten
volle waard is. En dan hoop ik, dat 's mor
gens „de post" mij maar telkens een dikke
enveloppe met afrekening van den giro
dienst zal brengen. U begrijpt wel: post-
rekewng 79600 van H. Retal, E 115, Jubbega.
„Als ik nu 'es bij je wil komen, hoe moet
ik je dan bereiken daar op je arme Frie-
sohe heide?", vroeg mij een vriend, toen ik
onlangs een paar dagen in Holland wa9.
'k Heb hem toen uitgelegd, dat hij per
trein naar Heerenveen kon reizen, daar
vlak voor het stationsgebouw kon instap
pen in een keurig gestoffeerde autobus,
waarop met gouden lettors „Ileeronveen—
Appelscha" geschilderd staat. Die autobus
rijdt door Jubbega en stopt op verlangen
vlak voor mijn deur.
„Nog zoo a oli ter lijk niet," vond m'n
vriend en hij had gelijk.
En als hij nu inderdaad de reis eens
maakt en bij mij gearriveerd is, vrees ik,
dat hij vragen zal, of dat nu „die arme
Zuidoosthoek" is en z'n klemtoon op dat
zal dan wel bedoelen, dat bet dan met die
armoe cn ellende nog wel schikken zal.
Wat moet ik dan zeggen?
Al weer, dat hij gelijk heeft
Want van Heerenveen af rijdt de bus
over Oranjewoud, een waar lustoord, waar
een goed gesitueerd stadsmensch met ge
noegen een zomervacantie zou doorbrengen
Armoede? Och watl
Mooio buitenplaatsen, villa's, keurige
landhuisjes. Bosch, vijvers, wandelpaden,
maar geen dorre heido.
De bus rijdt verder over Katlijk, een
streek, waar flinke royale boerderijen zijn.
die u ook allerminst aan de magere heide
doen denken. Zeker, er zijn ook kleine boe
ren, die tegenwoordig een heele toer heh-
hon om bot „op hun plaatsje te maken",
maar van bittere armoede, van schreiende
toestanden is toch hier geen sprake.
Evenmin merkt ge daar iets van als go
door Nijohorne en Oudehome rijdt vooruit
gaande aaneengesloten plaatsen met veei
nieuwgcDouwde gerieflijke hu'ztn oo met
groote en kleine boerderijen
Do bus heeft iets om gereden
De naaste weg van Heeren veen naar Nije-
homc zou geweest zijn over Oudeschoot en
Mildam.
Oudeschoot grenst onmiddellijk aan het
Oranjewoud en ligt met het nieuwe gedeelte
aan den straatweg, die hoofdverkeersweg
••-"ir het Zuiden is (Steenwijk; Meppel enz.),
'at nieuwe gedeelte van Oudeschoot mag
zijn met zijn gezellige woningen, zijn
kerk en zijn school. Heel Oudeschoot trou
wens geeft u ook al niet den indruk dHt
ge naar den ami en Zuidoosthoek <,p rois
zijt
Mildam is een dorp van oudnr type. ach
ter ook niet „arm en ellendig".
"an Mildam naar Nijehornc pasi-eert ge
Katlijker heide, waar wel een enkele
bouwvallige kleine woning staat, en ook
wel eenlge houten keeten of butjes van den
weg af te zien zijn.
Maar men moet u opmerkzaam maken,
anders zoudt ge er reeds vooralj u3».
Van Oudehornc naar onz* woning in
Jubbega—Schureg* 1* slecht» 4 K.M. Langs
JUBBEGA-SCHUREGA. Aan den hoofdweg
dezen weg overal kleine boerenplaatsen, *n
enkele winkel of werkplaats en ook hier
en daar een burgerwoonhuis.
Van zeer kleine huisjes of hutjes echter
geen spoor.
En toch zijt ge dan nu wel in den Zuid-
Oosthoek.
Iets meer in Noordelijke richting komt ge
te Gorredijk, een flinke, levendige plaats,
met veel winkels en vrij druk verkeer.
F.n tot den Zuidoosthoek rekent men
oorts ook Hemrik, Tcnvispel 011 Tijnjo,
plaatsen die al evenmin bij eersten induk
uw medelijden opwekken.
Zoo zou het dus mogelijk zijn, dat ge
n rondrit door den Zuidoosthoek gemaakt
had, zonder iets van de schreiende toestan
den ger.ien te hebben.
En wie met zulk een reis nog een ruim
laar wacht, zou nog meer versteld staan,
al» by sag, dat de weg van Oudeschoot a!
itot Donkerbroek geheel tot een raout_"»«»
verkeersweg, ccn betonweg, gemaakt is
I V ij weten dus hier, zooals ge begrijpt,
nog wel van iets anders dan van de
1 Uripscbe heide.
j Dankbaar moet dan ook erkend woitle*
i«iat or in de voorbijgegane dertig jaren k.
deze streek heel wat gebeurd is.
De gorneente Srhoterland, waartoe veel
van de genoemde plaatsjes bchooren, li*
tioh niet onbetuigd ten aanzien van allerlei
maatregelen tot \erbeter111g.
Hot particulier initiatief bracht hier oven
eens veel tot stand en de Christelijk» flea-
tropie heeft haar werk ook gedaan.
Nog wordt door gemeentebestuur en op-
bouwcommissie Jiand aan hand gewerkt
om het leven in deze omgeving te veraa*
genamen en wantoestanden op te ruimen.
Hoeveel heideveld is reeds ontgonnen en tot
vruchtbaar land gemaakt en hoeveel stutr
Ken staan nog op net program.
Daardoor ziet ge aan de hoofdwegen van
de schrikkelijko toestanden zoo good ate
niets meer.
Toch zoudt ge u vergissen als ge maen.
ac. dat go in de autobus den Zuidoosthoek
gezien had. Ge hebt er dan .1*,. u.ooien bui
tenkant van gezien.
Maar er ia ook een binnenkant
Voor eenigc weken hebhen wij e«,i
artikelen opgenomen van den heer
U de cord, te Klazienaveen. in den Zuid
oosthoek van Drente, waarin het werk tan
ven V' Evaneelisatie wcrd bcseftre-
Thans volgen eenigc artikelen van don
heer H. Ketel, die a!s Geref. evangelist werk
zanm is in den Zuidoosthoek van Friesland.
Het kan slechts verheugend worden ge
noemd. dat zoowel de eene als de andere
kerK zich opmaakt, om in de streken, waar
het ongeloof sterk aan den dag treedt hier
tegenover het Evangelie te plaatsen.
(Redactie.).
