|liruurr ITciksrijr (£o tiran t
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
REFORMATIE EN REVOLUTIE.
BINNENLAND.
Land- en Tuinbouw,
ABONNEMENT»
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 8.—
Bij dagelijksche zending a 7.—
Allies bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad cent.
ZondagsLlad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2742
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DINSDAG 14 MEI 1929
ADVERTENT! Bits
Van 1 tot 5 regelsi.r7Vt
Elke rege: meer *22Yt
(ngcï Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
"Ik* rege meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang.
Misschien vraagt deze of gene eenigs-
zins verwonderd, wat toch in het op
schrift boven dit artikel die vreemde
combinatie van Reformatie en Revolu
tie beduidt. Immers, deze beide gaan
van zulk een geheel tegengesteld begin
sel uit, dat het moeilijk valt ze in één
adem te noemen.
Evenwel, de Maasbode ziet wel dege
lijk verband tusschen Reformatie en
Revolutie. In het nummer van 23 April
komt een artikel voor, naar aanleiding
van' het feit, dat op 19 April in Pro-
testantsche kringen herdacht werd, hoe
400 jaar geleden de naam „Protestan
ten" gegeven werd aan hen, die het
„protest" teekenden, dat by den Rijks-
I dag te Spiers werd ingediend.
In dit artikel wordt beweerd, dat het
Protestantisme de voorlooper werd van
het Liberalisme. En waar het Libera-
I lisme leeft uit de beginselen der Revo-
I lutie, is het dus niet te veel gezegd,
I wanneer wij het uitspreken, dat de
„Maasbode" verwantschap bemerkt tus-
ichen „Reformatie" en „Revolutie".
Trouwens, nieuw is deze bewering
niet. Groen van Prinsterer wijst er
reeds op in zijn boek „Ongeloof en Re
volutie", dat in Roomsche kringen alge
meen wordt beweerd, dat de Hervor
ming den weg gebaand heeft voor de
Revolutie. Hij herinnert aan de uit
spraak van DE LA MENNAIS: „De
Hervorming werd van af zijn oorsprong
niet anders dan een stelsel van an-
nrchistische wijsbegeerte en een mon
sterachtige aanslag tegen de algemeene
macht, die de wereld der geesten be-
heerscht. Zij dreef den menschelijken
geest tot het paganisme terug."
Wie als orthodox-Protestant zulke
uitspraken leest, moet zich verwonde
ren, dat in Roomsche kringen zoo wei
nig verstaan wordt van het beginsel der
r Reformatie. Reeds het woord „Refor
mer j matie" wijst er op, dat de Hervorming
j niets te maken heeft met de Revolutie,
we- Wie hervormen wil, erkent daarmede,
nott dat hy de kern behouden wil van het-
- geen hy vervormd acht. De revolutie
«4 I daarentegen wil geheel afbreken, om
- een nieuw fundament te leggen voor een
(j i geheel nieuwen opbouw.
Het was er verre vandaan, dat de Re-
>or- formatoren in de 16e eeuw een streep
I haalden door de gansche kerk- en dog-
jnenhistorie. Zij trachtten in de historie
onderscheid te maken tusschen ware en
valsche ontwikkeling, zij wilden het
Wade verwerpen, maar het goede be
houden.
Terecht zegt Dr. Bavinck in een zij
ner geschriften, dat er niet een gradu
eel, doch een principieel verschil is tus
schen Reformatie en Revolutie. Mate
rieel staat de Reformatie dichter bij
Rome, dan by de Revolutie, heeft zy
meer met Augustinus en Thomas van
Aquino, dan met Rousseau en Kant ge
meen.
Groen wydt er in zijn „Ongeloof en
Revolutie" een geheel hoofdstuk aan,
om de onhoudbaarheid der stelling aan
te toonen, dat Reformatie en Revolutie
zoo nauw met elkaar in verband zonden
staan, dat de eerste een wegbereider
voor de tweede genoemd zou kunnen
worden. Hi.i let daarbij op het beginsel,
de leer en de werking der Hervorming.
Allereerst dan het beginsel. Is het be
ginsel der Hervorming inderdaad vrij
heid, die leiden moest tut omverwerping
van alle gezag van Vorsten en Overhe
den? Men geve zich slechts de moeite,
om kennis te nemen van de geloofsbelij
denis, door Guido de Bres opgesteld, om
Koning Filips II in kennis te stellen
met de Gereformeerde leer.
De Revolutie mocht de souvereiniteit
der menschel like rede erkennen, de P.e-
formatie leefde by het licht der Open
baring.
In art. 7 der Ned. Geloofsbelijdenis
lezen we, dat geen menschelijk geschrift
bij der goddelijke schriftuur is te verge
lijken, omdat alle menschen uit zichzel-
ven leugenaars zyn en ijdeler dan de
delheid zelve.
Men moet wel ziende blind zijn, om
niet te merken, dat hier geen spoor te
vinden is van het beginsel der Revolu
tie. By de Revolutie de souvereiniteit
der Rede, bij de Reformatie de belijde
nis van de volkomen verduisterdheid
des verstands.
Ook het gezag, door d<* Revolutie mis
kend, wordt door de Reformatie ten
volle erkend. Zij beliidt. dat ieder schul
dig is zich den overheden te onderwer
pen en hun te gehoorzamen in alle din
gen, die niet strijden tegen Gods Woord.
Het beginsel der Reformatie is vrij
heid, maar dan in gebondenheid aan de
Heilige Schrift als de Godsopenbaring.
Eveneens kan gemakkelijk aange
toond, dat de leer der hervorming echt
anti-revolutionair is. De Revolutie pre
dikt de onafhankelijkheid van den
mensch en voert dezen alzoo tot zelfver
heffing. De Reformatie daarentegen be
lijdt de volslagen afhankelijkheid des
menschen van God, een afhankelijkheid,
welke des te dieper gevoeld wordt door
de erkenning van het volslagen bederf,
van den mensch door de zonde. De
mensch heeft niet alleen kracht, maar
evenzeer genade van God noodig, om
aan zyn roeping te kunnen beantwoor
den. Zulk een leer kan nooit den mensch
op den troon zetten, gelijk de Revolutie.
En wat de werking der Hervorming
betreft, ook daarin komt uit, hoe Refor
matie en Revolutie eikaars tegengestel
de zijn.
Wanneer Luther voor den Keizer ver
schijnen moet, willen de Duitsche vor
sten hem beschermen. En wat doet deze
hervormer? Hy raadt aan, dat men den
Keizer, ook waar deze geweld oefent,
naar goeddunken laat verrichten, wat
hij eenmaal voor God verantwoorden
zal. Wij vragen: is dat revolutionair?
En de bekende geschiedschrijver
Ranke heeft van den vreeselijken Boe
renkrijg in de zestiende eeuw gezegd
dat deze in de reformatorische opvat
ting het sterkste en zuiverste element
van wederstand heeft ontmoet.
m MISVERSTAND.
We zijn nog een antwoord schuldig aan
de „Gelderlander" en aan de „Residentie
bode", die naar aanleiding van onze drie
star „Goed Lezen" ons op een vergissing
meenden te moeten wijzen
Het komt ons voor, dat de redacties onze
bedoeling niet hebben begrepen.
Afgaande op de „N.Rott.Ct" van 25 April,
Avondblad A, hadden wij gemeend, dat het
R.K. verkiezingsprogram eischte „voortgezet
te voorbereiding van plaatselijke zelfstandig
heid binnen het Rijksverband van de deelen
des Rijks buiten Europa" enz.
Nu vallen de heide R.K. bladen ons aan
op dat Woord plaatselijke. Hiér had
moeten staan staatkundige, zoo zeg
gen ze-.
Het 2if ïóo.
Maar we hébben üf-onze driestar duidelijk
doen uitkomen, dal we het woord plaat
selijk opvatten-niet als locaal, maar als
betrekking hebbende op de deelen des Rijks
Gelijk ook de N. Rott. Ct in het bedoelde
artikel deed.
En we hebben eenvoudig gevraagd: „Hoe
kunt ge de zelfstandigheid van de deelen
des,Rijks buiten Europa beter voorbereiden,
dan door regionale ontvoogding?"
Daarover loopt dus eigenlijk het debat
Niet over de vraag wat de R.K. Staatspartij
bedoeld heeft met de wijziging die zij in
baar program voer de komende verkiezin
gen heeft aangebracht Uit de discussie, die
de R.K. pers onderling daarover voert, blijkt
wel, dat zulk een debat vrij onvruchtbaar
moet zijn.
We zouden daarom gaarne de gedachten-
wisseling beperken tot de hoofdzaak.
En dan herhalen we onze vraag met ver
vanging van het woord plaatselijke
door staatkundige: „Kan men de staat
kundige zelfstandigheid van de deelen des
Rijks buiten Europa beter voorbereiden dan
dbor regionale ontvoogding?"
We kunnen ons niet voorstellen, dat de
R.K. Koloniale deskundigen hierop een oht-
kennend antwoord zouden geven. Want ook
al moge men met den heer Colijn het niet
eens zijn in zijn waardeering van de beten
kenis der bcstuiirshervorming, vast staat,
dat buiten Java op dit punt nog niet heel
veel meer is geschied dan voorbereidend
werk. En dat nog heel weinig is gedaan, om
de oeyolking in de regiona'e sfeer te doen
deelnemen aan het bestuur harer eigen aan
gelegenheden.
Zou nu de R.K. Staatspartij voort willen
gaan mot het bevorderen van de staatkundi
ge zelfstandigheid van Indië, zonder aller
eerst volle aandacht tc will°n wijden aan wal
kortheidshalve genoemd wordt „de regionale
ontvoogdihg"?
Indien ie R.K. bladen antwoorden: „Ja,
dat willen we. We willen den Volksraad
meer macht en bevoegdheid geven; we wil
len het kiesrecht voor e'en Volksraad uit
breiden en we bekommeren ons niet over
de deelneming der bevolking aan het be
stuur in de regionale sfeer, maar alleen in
de centrale sfeer," dan was samenwerking
op koloniaal gebied tusschen de partijen der
rechterzijde uitgesloten.
Doch we kunnen niet aannemen, dat zelfs
de meest democratische organen der R.K
Staatspartij zulk een antwoord zouden kun
nen geven. Immers Minister Koningsberger
heeft het zoo terecht gezegd op 19 April in
de Eerste Kamer: voor zoover mij bekend,
zijn er op het gebied van de centrale auto
noniie geen plannen meer in de maak, ter
wijl ten aanzien van de periphere autono
mie niet alleen zeer veel plannen in de
maak zijn, maar ook talrijke al een begin
van uitvoering hebben.
Zoo is inderdaad de werkelijke toestand.
En dat de R.K. partij die werkelijkheid
niet.zou erkennen cn metdien toestandjy'f11
rekening zou willen houden, lijkt ons on
denkbaar.
WIJS ONS DE PLAATS....
Onlangs kon men in de f5oc. Gids'lezen:
„Volgens de leer der Jezu'jten, dat het doel
de middelen heiligt...." 1
De Maasbode vroieg toen aan; het roode
blad: wijs ons de pAaats, waar de Jezuïten
deze leer verkondigen"?
Na het noodigedralen antwoordde de ge
leerde schrijver in Het Volk: Wat de letter
betreft, heb ik ongelijk, doch overigens leze
men over deze leer enz.
Thans knipt Het Volk een stukje uit het
orgaan der Herv. Geref. Staatspartij over de
1 Mei-viering. Het volk trok op achter de
roode banieren.
„Dat is óns Volk", zegt „Staat en Kerk".
En vervolgt dan: „Neen, we-zeggen niet: dat
zijn de paganisten" en achter dit woord
voegt dc redactie van Hipt Volk tusschen.
haakjes de verklaring: „heidenen; het woord
in Dr. Kuyper en als smaadwoord voor
alle niet-politiek-rechtschen beuoeld".
Het woord paganisten is van Dr. Kuyper,
zegt Het Volk met de autoriteit van een
historiekenner.
Doch thans stellen wij de vraag: wijs ons
de plaats, waar Dr. Kuyper aldus sprak of
schreef!
een vluchthaven noodig. NEDERL. LUTHERSCHE BOND
HOEK vA.wwgn.iBH VAN VQ0R CHR.SOCIALE ACTIE.
Met verwijzing naar een artikel van de
heer G. Göslinga in ons blad van 19 Jan. 1.1.
zond.de.heer L. B. Knipscheer te Ridder
kerk ons voor eenigen tijd een ingezonden
stuk, waarvoor wij geen plaats konden vin
den.
Op de kern van het lange artikel moge
hier echter alsnog de aandacht worden ge
vestigd.
De schrijver wijst er in den brcede op, dat
het Rotterdamsche Gemeentebestuur voor
„Rotterdam aan Zeè" heel veel doet 'om het
tot een geschikt ontspanningsoord te maken.
Hij wijst ook op het kampeerterrein, dat
heel gemakkelijk aanleiding kan zijn tot
verkeerde en afkeurenswaardige tooneelen.
De economische belangen van Hoek van
Holland komen en blijven echter leelijk in
het gedrang. Indertijd heeft het raadslid
Prins een motie ingediend om ccn commis
sie van onderzoek te benoemen inzake een
haven aan den Hoek en d.. heer Goslinga be
toogde, dat wanneer er aldaar eeh vlucht
haven was geweest de „Valka" daar geble
ven zou zijn én de dappere redders niet ver
dronken zouden zijn. Bij ruw weer heele
maal terugvaren naar Rotterdam, doet men
niet gauw; maar als er aan de Hoek een
vluchthaven was, zou het aantal scheeps
rampen ongetwijfeld afnemen.
Daarom dringt de schrijver er ernstig op
aan deze kwestie nog eens onder de oogen
te zien.
aanvang zomertijd.
Nogmaals herinneren wöj er onze lezers
aam, dat de zomertijd dit jaar zal aanvau
gen op 15 Mei a.s., dus morgenochtend, om
twee uur, wanneer het geacht wordt te zijn
drie uur.
Men zette dus vanavond bij het naar bed
gaan de klok. een uur vooruit
ofrcieele berichten.
WEGENBOUW.
Bij kon. besluit is benoemd tot directeur
van het laboratorium voor chemisch-techno-
logisch onderzoek van" bouwstoffen voor den
wegenbouw te Delft Dr. Ir. F. J. Nellensteyn;
tot technoloog bij genoemd laboratorium Ir.
J. C M. Sauerbier (ongehuwde vrouw) en tot
assistent J. P. Kuipers, allen thans tijdelijk
als zoodanig werkzaam.
VERZEKERINGSRAAD.
Bij beschikking van den minister van Ar
beid is bevorderd tot adjunct-commies bij den
Veizekeringsraad de klerk by die instelling
A. H. M. Meysen.
ONDERSCHETDJNGEN.
By Kon. beslu't is toegekend de bronzen
eeremedaille der Oranje-Nassau-orde aan:
mej. F. Nieland, dienstbode by 'de familie
Hooykaas- te Rotterdam; M. van Hooft, loop-
en magazijnknecht bij de firma J^n Haan te
Groningen.'
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van dé ministers van
Kolon'ën en Justitie zullen Vrydag 17 Mei a.s.
niet plaats hebben.
..tehuis voor vrouwen".
Gevestigd Prinsengracht 439 Amsterdam.
Het beknopte jaarverslag over 1928 toont
met feiten, cijfers en getallen aan hoe
schoone arbeid door deze vereeniging wordt
verricht. Evangelisatie blijft het hoofddoel,
hoewel ook het verschaffen van een veilig-
tebuis aan alleen-reizende vrouwen nog
steeds van betèekenis is.
Het aantal logees bedroeg het vorig jaar
1112, van wie er 544' uit het buitenland kwa-
Aan logeergeldon werd een bedrag van
ƒ15.000 ontvangen en aan giften ƒ870; doch
de uitgaven overtroffen de inkomsten met
een bedrag van f78.
Het overleden bestuurslid de heer J. C.
Geel Czn., werd vervangen door den heer
A. L. van Hulsenbeck; de heeren J. IJse-
rinkhuysen (voorzitter) en J. B. Manger
(penningmeester) zijn al 28 jaar lid van het
bestuur, mej. M. G van Eoghen reeds 30
jaar.
Er is dus wel trouwe belangstelling voor
deze goede zaak. En telkens blijkt, de waar
heid van de verzekering: „Mijn Woord zal,
niet ledig tot Mij wederkeeren".
de komende dag.
De candidaten der R.-K. partij.
De Volkskrant- is aan het nacijferen ge
gaan en komt, na verschillende vóorbeelden
tot de conclusie, dat zeker 50 procent der
uitslagen van kiesvereenigingen onjuist
moet zijn.
Het blad acht daarom de mogelijkheid
lang niet uitgesloten dat de officieele uit
slag nog andere personen op de lijsten zal
brengen dan de voorloopige uitslag, dien de
katholieke bladen aan de hand van de on
juiste cijfers gegeven hebben.
het persbureau van vaz dias
De viering van het jubileum.
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van het Persbureau Vaz Dias, heeft de Di
rectie van dit bureau Zaterdagmiddag in
het Vondelparkpaviljoen te Amsterdam een
receptie gehouden, waarop een zeer grool
aantal personen Uit alle kringen verscheen
Onder de tallooze telegrafische easchrifte
lijké bewijzen .van belangstelling, welke wa
ren ingekomen,- bevond zich ccn hartelijk
schrijven namens Prins Hendrik». fU®DAar
.men weet !n Zwitserland vertoeft
mobilisatie-invaliden.
„Aan Job's ellcnd', kwam eens een end".
Men schrijft ons:
Te Utrecht is gevestigd de Nedcrlandsche
Mobilisatie-Invaliden, Oud-Militairen, We
duwen en Weezen-Kring: „Aan Job's ellend',
kwam ééns een end". Leider-correspondent
is de heer Otto Walsemann, bureau Goede-
straat G 14 tc Utrecht Bewijzen van instem
ming gorden gaarne ontvangen, zoomede lec
tuur en/óf advies kpn men aan genoemd
adres kosteloos bekomen.
de secure posterijen.
HET RECORD BOERHAAVE GESLAGEN.
In zijn rede aan den maaltijd ter eere van
Dr. H.- Workman, heeft ir. J. v. Dussel-dorp,
toen hij de verguld-zilveren eeremodéillu
van Nederlandsch Fabrikaat aan den heet
Wortman uitreikte, o.a. gezegd: Toen ik het
voorrecht had den penning aan de heeren
Philips uit te reiken, herinnerde ik er aan,
dat er een tijd geweest was, del Nederland
troftoh was, dat een brlof zijn bestemmh^ -tisch.
bereikte niet als eenig opschrift: Boerhaexr
Europa en ik achtte hot toen mogelijk, dat
eén -Jn-ief zijn bestemming zou hereiken,
wanneer op het adres slechts/stond „Philips-
G'oeilampenfabrieken" xonder plaatsbo
paling Europa.
Mijne Heeren, wij leven snel, en bijna dn
gelijks lezen wij in de couranten, dat rccor '.s
verbeterd zijn.
We'nu, geachte jubilaris. In dit opziclV
izijt gij thans houder van 't grootste record,
immers ondei de felicitaties, die gij op uw
70sten verjaardag ontvingt, was een brief
kaart, waarop aan de adreszijde uw naam
niet vermeld stond, maar alleen uw uitge
knipt porfrèt met den plaatsnaam Europa.
Die briefkaart heef, haar bestemming be
reikt.
raadhuis almelo.
Een nieuw plan ontworpen.
Door B. en W. is een nieuw plan in stu
die genomen betreffende den bouw van een
gemeentehuis. De kosten worden geraamd op
op plm. f700.000.
HOLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
Onder leiding van Dr. H. J. Lovink werd
te Amsterdam de algemeene vergadering ge
houden van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw. Vertegenwoordigd waren 30 Noord
en 23 Zuid-Holl. afdeelingen. Het aantal
af deelingen bleef gelijk en dat der leden
klom van 7340 tot 7750.
Wat het suikerwetje betreft, een en ander
werd overgelaten aan het beleid van het hoofd
bestuur,
Te Purmercnd zal een pluimveedag worden
gehouden, in Zuid-Holland wordt een varkens-
mestproef gehouden en in Noord-Holland ver
kreeg me.n samenwerking met het veevoeder
bureau van Holland's Noorderkwartier
Het boekhoudbureau der My. heeft 351
leden en een controledienst op dc aankoop-
vereenigingen wordt in het leven geroepen.
Te Bodegraven zal op de Septcmberverga-
dering een inleiding over het pachtvraagstuk
worden gehouden.
In het dagelyksch bestuur der Mij zal de
kwestie van het al dan niet pensionneeren van
het personeel behandeld worden.
De directeur van het prov waterleiding
bedrijf in Noord-Holland hield een voordracht
over de drinkwatervoorziening ten platte-
lande, met film.
Men vroeg een snellere uitbreiding der wa
terleiding-aansluitingen op het platteland en
gemakkelijke credietgeving van overheids
wege voor de veehouders.
UTRECHTSCH LANDBOUWGENOOT-
SCHAP.
De algemeene vergadering van het Utr.
Landbouwgenootschap wordt 29 Mei a.s.
's morgens 10 uur te Utrecht gehouden in hotel
de l'Europe. De directie van het Centraal
Bureau zal een inleiding houden over de re
organisatie van genoemd bureau.
INDUSTRIE-AARDAPPELEN.
In een gecombineerde vergadering met af
vaardigden te Sommelsdijk van den Flak-
keeschen Boerenbond, Noord Brab. My. van
Landbouw, den Nootd Brab. Chr. Boerenbond
en de Zeeuwsche landbouw My. is besloten
eer. groote party witvleezige Eigenheimer -
aardappelen, te verbouwen en te verkoopen
voor industrieel® doeleinden.
19de Bondsvergadering te Gouda.
DE JAARVERSLAGEN.
Vandaag vergaderde in het gebouw „Tot
Heil des Volks'* aan de Peperstraat te Gouda
de Ned. Luthersche Bond voor Chr. sociale
"tie.
De vergadering werd op de gebruikelijke
wijze geopend door den Voorzitter, den heer
J. S. Ruppert Jr., van Utrecht, die de
Openingsrede
hield, waaraan het volgende is ontleend:
Spr. begint met te verklaren, dat de toestand
van crisis wel Voorbij is, maar dat er daarom
nog wel bezwaren zyn. Maar het dreigende
gevaar van opheffing door financieele noo<J
is geweken. Men kan zich thans, zy het met
heel veel overleg, bedropen. Het geloof in
eigen taak en roeping is echter teruggekeerd.
Vandaar dat er nu tot opgewektheid meer
aanleiding bestaat, al moeten de oogen niet
voor de moeilijkheden worden gesloten.
Spr. memoreert dan met dankbaarheid de
aanneming der Ziektewet. Dat de Chr. Hist,
leden met de Staatkundig Geref. en Herv.
Geref. leden, alsmede een Anti-Rev. 14 stem
men tegen uitgebracht hebben, bedroeft ons
zeer. De leemte in de Nederlandsche Sociale
verzekering is nu door de aanneming van
deze wet aangevuld en wy verheugen er ons
over. dat naast Talma, nu ook Prof. Slote-
maker de Bruine met eere wordt genoemd.
Hy, die reeds jaren door zijn sociale studiën
de Christelijke Sociale beweging in ons vader
land en ook daarbuiten heeft gediend, heeft
nu ook door zyn beleidvol optreden by de
behandeling van het Ontwerp van Wet een
stuk practische arbeid tot stand gebracht.
Een ander feit, waarover wy ons verblij
den, is de tot standkoming van de Evange
lische Arbeiders Internationale, waartoe het
vorige jaar 10 April op het congres te Dussel-
■dorf besloten is. Ook onze Bond is door de
Commissie voor Samenwerking daarbij aange
sloten.
Met eenige getemperde vreugde spreken
wy over de eigen positie van den Bond. Ge
lukkig is er, sinds jaren eenige beteekenende
verbetering in het ledental. En dat er ver
sterking van de afdeelingen noodig is, zal
niemand betwisten.
Sommige Lutherschen, zegt spr., zyn be
vangen door den geest van Laodicea. Anderen
die ontoegankelijk zijn voor onze propaganda,
zyn modern (enkelen zelfs syndicalistisch)
georganiseerd, en daardoor nauw verbonden
aan de S. D. A. P. en stemmen rood. Weer
anderen zyn liberaal of vryzlnnig-democra-
RIDDERORDEN.
VOORLOOPIG AAN EEN ROOD LINTJE.
Met de noodige reserve, welke bij een g
trouw lezer van de roode pets steeds aan
Invloed wint, las ik t. a. p. dat „onze p.g
Stauning natuurlijk geen ridderorde aan
vaard:, maar wel een portret van den Deen-
schen koning ir. zilveren omlijsting aan dc
wand heeft hangen
De roode minister aanvaardt natuur
1 ij k geen ridderorde! Dat zit nog, zei ik bij
mezelf.
Ja, ziet u, we zijn hier in Nederland altijd
nog een beetje achterlijkik heb hei
over do S. D. A. P. en niet over de andere
partijen. In Nederland geldt het heden der.
dag nog, dat Wibaut niet in den adel ver
heven, Albarda niet beridderd en Kleere
koper geen minister van staat wordt.
Dat is vandaag nog zoo, en thans neem'
men slechts de beeltenis der Koningin ii
zilver in ontvangstals staats of an dei
pensioen, maar het morgen der ridder
orden is zeker heel wat dichter bij, dan d<
morgen, waarvan de Internationale dreunt
Wat in 't buitenland kan, kan hier ook.
Al gaat er altijd een tijdje overheon.
't Is nog zoolang niet geleden, dat de so
cialisten nooit of te nimmer een Kamerope
ning zouden bijwonen; tegenwoordig zijn
er bij en ze vinden 't wat leuk.
Aar. een diner hooren ze zonder ergernfc
het Wilheiinfes. soms zingen ze neuriet»'
mee «n ze blijven er gezond bij.
Nu zullen dezer dagen in België eenig»
Kamerleden en Senatoren worden geridden
enook sociaal-democraten hopen van d«
partij te rijn. Tot heden was dat verbodetj
maar de fractie heeft er een „vrije kwestie'
van gemaakt en het starre beginsel losgc
laten.
Doch nu is het hek van de dam. Waaron
mag men wel „ridder" in de Leopoldsord<
zijn en niet met al zijn wettelijke nakom«
lingen in de adelstand verheven worden
Dat gebeurt natuurlijk binnenkort ook.
'k Geef toe: 't klinkt een beetje gek Jonk
heer Duys (jongeheer ware toepasselijker),
baron Klecrekoper, ridder Jan ter Laan o
freule Groeneweg; maar met Wibaut ep
Albarda, Gulden en Geldmaker, met profes
sóren en kapitalisten staat de zaak al an
ders; al heeft een boosaardig-kortaf ceremo
niemeester de heer en mevrouw en mejuf
frouw Gulden onlangs aangediend met dc
uitroep: drie pop!
En waar de sociaal-democraten hun deel
en niet het kleinste opeischen in deze ver
dorven maatschappij, voorzie ik, dat meer
dan één thans levend sociaal-democraa'.
sterven zal als minister van staat cn ridder
in dc orde van de Nederlandsche Leeuw
aan een rood bandje.
Meer dan bedroevend noemt spr. de ellen
dige laksheid van vele Lutherschen en de
verwarring der geesten by anderen. Dat de
Bond daardoor met groote moeilijkheden te
kampen heeft is niet het ergste, maar dat
daardoor de zegen van het Christendom voor
het volksleven wordt ondermijnd of in zyn
tegendeel verkeerd, is veel ernstiger.
En niet m:nder droevig is, dat deze mis
stand, dat groote tekort niet of bijna niet
door de Kerk wordt ingezien, behoudens
eenige weinige uitzonderingen laten de ge
meenten zulke wanverhoudingen onbesproken.
Wy hebben, zegt spr., een ernstige klacht
tegen onze gemeenten, dat men ons laat tob
ben en zoo weinig doet aan de bevordering
der Christelijk-Sociale gedachte.
Toen spr. als motto voor zyn inleidend
woord Jozua 6 20: „De muren vielen om!"
koos, dacht hij niet dat er al muren van on
verschilligheid en lauwheid waren omgevallen,
zooals spr. met enkele voorbeelden van van de
Bond uitgegane actie illustreert.
De belofte der overwinning is echter gege
ven aan Israël; en nu zyn er voor ons ook
wel sterke en onneembare muren, en wij
wandelen er wel als een clubje omheen. Maar
toch gevoelen wy de drang der gehoorzaam
heid.
Door het geloof, zegt spr., zullen de muren
vallen, die de overwinning der Chr. Sociale
gedachte beletten.
Jaarverslagen.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
den heer T h. C. P1 u ij m. van Utrecht, ont-
leenen wy het volgende.
In den loop van dit jaar mocht worden mee
gewerkt aan de oprichting van de Prot. Chr
Arb. Internationale.
De propaganda van dit jaar door het hoofd
bestuur gevoerd, bleef zonder zichtbare re
sultaten, echter hopen wy, aldus het verslag,
dat wat gedaan is op eenmaal tot ontplooiing
komen zal. Wy verheugen ons in den steeds
gestadigen groei van de afdeelingen Amster
dam, Zwolle en Schiedam, welke resp. hun
aantal leden opvoerden met 50, 17 en 25 pet.
Het stemt ons hoopvol evenals de andere
afdeelingen, die iets vooruitgingen, of hun
ledental handhaafden. Echter als wij Haar
lem. den Haag en Nijmegen aanzien met hun
kleiner wordende aantallen, dan slaat ons de
vrees om het hart en zuchten wy: is dat
noodig, vooral ook als wy bedenken, dat van
ons orgaan maandelijks een 200-tal wordt
oerzonden aan voorgangers van gemeenten,
alsmede aan andere Lutheranen, die deze
nummers toch ontvangen, maar verder alles
maar laten zooals het was.
Ingevolge besluit der vorige bondsvergade
ring te Zwolle gehouden, werd dit jaar aan
de weduwen van ex-deelnemers aan het zie
kenfonds ieder een bedrag van f 15 uitge
keerd. Zoo is mede aan de weduwen van een
tweetal leden der afd. Schiedam een uitkee-
ring gedaan van f 22 als uitkeering van het
kwartjesfonds.
Na correspondentie van het comité voor
Zondagsrust, gevoelde het Bestuur de wen-
schelykheid tot aansluiting aan dit comité.
Het hoofdbestuur antwoordde bevestigend op
de door de C. v. S. gestelde vraag, aangaande
het houden der Chr. Soc. C jrsus t« Lunteren
in de laatste week van Augustus. Hiervoor
heeft de Bond ter bespreking aangevraagd de
onderwerpen ..De taak der Kerk voor het
Sociale leven" en „Het religieus socialisme'".
Het jaarverslag eindigt aldus: Voorwaarts
ons nieuwe levensjaar in, hetwelk een jubel
jaar zal zyn, omdat vóór twintig jaar de Bond
werd opgericht. Dit zal ons een aansporing
zyn met blydschap en vertrouwen dubbele
krachten aan te wenden, en wy vragen u
allen: werkt mede aan den uitbouw onzer Chr.
sociale actie. Tracht het ledental te verdub
belen in het komende jaar, opdat wy by het
komende jubileum betere klanken mogen doen
hooren dan nu. God sterke u in uw pogen.
7yniz-g*n rij over u in het komende jaar.
's-GRAVEMHAGE
gemeenteraad.
HET VERHOUDINGSCIJFER.
CRITIEK EN HAAR IRONIE.
HET MARKTPUBLIEK.
Wc hebben over deze raadsvergadering
eigenlijk niets anders te zeggen, dan dat zij
onzegbaar vervelend was.
Tot drie uur is de tijd zoek gemaakt met
stemmen over benoemingen.
Tevoren had de soc.-dem. Siebelts de op
merking gemaakt, dat onder de voorgestel
de leden der stembureaux te weinig soc.-
dem. voorkwamen. Dat moest veranderen,
wilden de roode heeren vertrouwen behou
den in de samenstelling der bureaux.
Eigenlijk behoort een van de drie leden
van elk stembureau een soc.-dem. to zijn,
want anders moet de S. D. A. P. voor de
bureaux, waar zulks niet het geval is, een
mannetje neerzetten om het opmaken van
den uitslag te controleeren. Zijn de heeren
zelf zoo slecht te vertrouwen, dat zij zoo
weinig respect toonden voor anderer goede
trouvy?
Het was een opeenstapeling van dwaze
dingen en insinuaties, die alleen door den
rommunistischen heer De Visser misschien
werden overtroffen. De Burgemeester scheen
het alles nog ernstig op te nemen.
De ontevreden heeren hadden betoogd,
dat de bureaux veelzijdig moesten zijn sa
mengesteld. Maar zij vergaten, dat voor her
stemhureouwerk nog niet iedereen geschikx
is .omdat hij een bepaalde politieke rich
tine is toegedaan. De bureaux moeten hun
werk goed kunnen doen.
Even later kwanj de ironie van het gevat.
-Er moesten nl. zes leden worden aange
wezen om de gemeeuterekeuing na te zien.
Het stembureau werd door de fine fleur van
den Baad bezet: een communist en een soc.
dom., een Katholiek en de heer Linghee*
Dit viertal heeft echter uit en ter na moe
ten stumperen om den uitslag \nn deze
eenvoudige stemming vast te stellen. Tei
kens klopten de heeren weer niet met
elkaar. Het was een kostelijke ironie op de
kort tevoren gehouden critische redevoe
ringen!
Het belangrijkste voorstel op de agenda
wns de vaststelling van het verhoudings
cijfer van de Gein. Inkomstenbelasting. B.
j cn W. hadden 1.3 voorgesteld.
Tot ieders verwondering vroeg niemand
j het woord. Ook niet over de hedrijfslarie-
I ven, waarover in verhand met de begroo-
tingsdehattcn van verleden jaar een en an
der in liet praeadvies was opgemerkt Z.h.s
werd het verhoudingscijfer op 1.3 bepaald.
Niet minder dan anderhalf uur is daar
I na gepraat oxer een eenvoudige wijziging
ider Marktverordening om onzedelijke en
het publiek bedriegende individuen van de
markt te kunnen weren. Ern deel der soc.
dem. had daar bezwaar tegen, liet hoogste
I woord voerde echter de heer De Visser, die
zich in dit geval kon beroepen op den heer
Marrhant, die nl zijn juridische spitsvondig
|heid aanwendde om de alleszins redelijke
eenvoudige wijzigingen in de Verordening
te bestrijden.
I De Baad nam ten slotte de voorgestelde
bepalingen aan: de eene met 5 tegenstem
i mors. de andere met 12.
j Toon waren xve eindelijk door den sloo-
men middag heen. 't Was nog over vijven
geworden
De begrooting voor 1929 raamt de uitgaven
op f 527.50 en de inkomsten op f 517.25zij
sluit dus met ten tekort van f 10 25.
In dc morren» ergadering werden verschil
lende hu'shoudeüjkc zaken en voorstellen he-
hnndeld.
's Middags sprak Ds. J. A. Rust van
Utrecht, over: „De be teekenis van Stockholm
voor de LutherscM Gemeenten In Nederland*.
