VRIJDAG 10 MEI 1929
DERDE BLAD PAG. 9
DERDE BLAD.
AMSTERDAM.
GEMEENTERAAD.
Tengevolge van besprekingen in geheime
ritting gehouden, kwamen B. en W. thans
met een nieuwe voodracht voor Directeur
.van het Wllhelminagasthuis.
Als Na 1 staat nu de candidaat van B. en
W. de heer A. A. Hulshoff als no. 2 de can
didaat van de meerderheid der Commissie
van Bijstand, de heer W. F. Veldhuyzen, lei
der der aid. Volksgezondheid van den Gem.
Gen. en Gezondheidsdienst
De Raad benoemde Dr. W. F. Veldhuyzen,
no. 2 van de voordracht met 27 stemmen.
De heer Dr. A. A. Hulshoff ontving 11
Btemn^en.
Dat is een echecje voor B. en W. dat zij
met eenig meer beleid, zich hadden kunnen
besparen.
De
watervoorziening
vroeg opnieuw onze aandacht De heer Ca
rets (Vrijh.bond) verdedigde tegenover den
heer Gulden, de houding der colleges van de
laatste jaren. Van een spelen met de be
langen van Amsterdam is geen sprake ge
weest nu niet en vroeger evenmin.
Hij meende dat er reden is om thans nog
riet over de rivierwaterverleening een beslis
sing te nemen. Het is mogelijk dat over lan
gen tijd voldoende hoeveelheden water uit de
Bethunenpolder kan krijgen. Dit moet dus
definitief onderzocht
Het schijnt mogelijk dat ons duinterreiii
wordt uitgebreid. Als dat mogelijk is, moeten
wij dit toch voorop stellen.
Blijkt het straks dat noch het duin, noch
de Bethunepolder ons gedurende een bedui
dend aantal jaren kunnen helpen, dan moe
ten wij een oplossing aanvaarden als oor
spronkelijk door B. en W. is voorgesteld.
De heer Rustige (chr.hist) bestrijdt het
politieke deel der rede van den heer Gulden
Indien er een verwijt tegen eenig college
moet worden gemaakt, geldt dit allereerst
het vorig college. Ook de directeur is door al
lerlei commissies en onderzoeken opgehou
den en gehandicapt.
De maatregelen om te komen tot beper
king van het waterverbruik lijken hem ra
tioneel. Ook al is het moeilijk een goed ta
rief te ontwerpen dat de waterbeschaving
niet in den weg staat, maar het is even
zeker dat onnoodig veel water vermorst
wordt.
De heer Wibaut (soc. dem.) die in het
vorig college de portefeuille van Bedrijven
beheerde, wijst er op, dat de vroegere on
derzoekingen uiteraard veel tijd vroegen. Ge
zien de voordracht van 1 Maart, blijkt er
met den noodigen spoed gewerkt
Maar dat men 4 weken later, de rivier
waterleiding terugneemt en een andere op
lossing alsnog verwacht dat kan Spr. niet
begrijpen. Hij meent dat de tijd voor proef
nemingen nu onherroepelijk voorbij is. De
toestand van ons duingebied laat dat niet
toe. Bovendien moeten wij toch den weg van
de rivierwatervoorziening op. Laat ons nu
dezen stap doen.
Hij verzet zich tegen de voorstellen inzake
tariefswijziging, wijl het de bedoeling is, het
gebruik te beperken en niet uitsluitend mis
bruik te koeren.
De heer Peters (r.k.) is over den gang
van zaken niet tevreden, Men had eerder met
deze zaak voor den Raad moeten komen. Hij
meent dat een oplossing ware te vinden ge-
1 weest door scheiding te maken tusschen
drink- en spoelwater. En zeker is er in de
duinen voor drinkwater alleen, in lange
reeks van jaren voorraad voldoende.
De wethouder R u t g e r s die den heer Ter
Haar vervangt, had niet een gemakkelijke
taak. 't Is immers een uiterst technisch
vraagstuk en het behoort niet tot zijn ge
wone taak.
Hij wees er op dat vroeger den Raad ook
reeds een concreet voorstel van B. en VV.
heeft verworpen en dat de eerste voorstem
mer voor uitstel was de heer Gulden, die
nu tegen onderzoek bezwaar maakt en B.
en W. en de leiding treuzelen verwijt
De drang om tot een geheel nieuwe wa
terleiding te komen is eerst de laatste jaren
gaan klimmen. Het toenemend waterver
bruik in de jaren 1916—1923 was betrekke
lijk gering. In 1924-1926 was de neerslag heel
groot Nu echter, in 1928 is gebleken dat met
spoed moet worden voorzien.
Dat men tijdelijk de rivieroplossing heeft
losgelaten is toch wel te verklaren. Gebleken
is dat tijdens de strenge vorst het rivier
water van ongunstige samenstelling was.
Trouwens de Gezondheidscommissie had
zich hierover reeds eenigszins gereserveerd
uitgelaten.
Er is nu een mogelijkheid dat wij voor lan
gen tijd zijn geholpen, eenig uitstel kan geen
enkele schade aanrichten.
De irrigatie-plannen meent hij te moeten
afwijzen. Het is enorm duur, terwijl de na-
deelen belangrijk kunnen zijn.
Scheiding van drink- en spoelwater, zou
sroote uitgaven aan dubbele buiten en bin
nenleidingen kosten. Hij beveelt de voor
stellen van B. en W. met vertrouwen aan.
WILLEM MENGELBERG. DE S0UVERE1NE ORDE DER
ALS DIRIGENT EN ALS
REDENAAR.
(Van
i Duitschen correspondent)
Tot een der grootste gebeurtenissen in het
Berlijnscho muziekleven yan dit seizoen
werd Mengelberg's bezoek aan de Duitsche
hoofdstad. Na een afwezigheid van onge
veer zeven jaar keerde hij terug en werd
hier met een hartelijkheid ontvangen, die
boven den gebruikelijken norm uitging.
Merkwaardig genoeg viel het eerste concert
op den bloedigen Meidag en toen den Vrij
dag daaropvolgend het tweede concert werd
gegeven, waren de onlusten en vechtpar
tijen in Neukölln en Weding nog in vollen
gang.
Juist door de algemeene nervositeit het
beangstigende gevoel: wat gaat er in Ber
lijn gebeuren? werkten beide concerten als
een kalmeerende verkwikking en onder den
invloed van dezen samenloop der omstan
digheden prijzen alle kunstcritici van naam
onzen landgenoot als dirigent op een wijze,
gelijk in zulks nog niet beleefde.
Het program voor den eersten avond
omvatte Bach's Sinfonia B-dur, Mahler's IV
symphonie en na de pauze Tschaikowsky's
V symphonie.
Rudolf Kastner, een criticus van gi
tigde reputatie, schrijft over dien eersten
avond: een opzwepende, in den besten zin
van 't woord sensationeele concertavond!
Na een pauze van zes jaar zitten de Am-
sterdamsche kunstenaars van het wereld
beroemde Concertgebouw weer op het po
dium van onze Philiharmonie. Wat hier aan
orchestrale cultuur, discipline in 't spel,
aan wonderen van klank en zuiverheid van
toon wordt geboden, is iets buitengewoons,
is 't resultaat eener 34-jarige samenwerking
tusschen een kerngezonden dirigent en
orkest, samengesteld uit voortreffelijke
tuosen. Men moest elk van deze kunste
naars apart noemen, die tesaam met Zim-
mermann, den meester aller concertmees
ters en Maris Loewensohn, den virtuosen
cellist concertecrcn.
Toen Mia Peltenburg het Lied von der
Erde had gezongen, barstte voor Mengel
berg, orkest en soliste een applaus los, dat
slechts bij benadering de geestdrift van het
toch zoo verwende Berlijnsche publiek
weergaf. Nog erger werd dit aan het einde
van dien eersten glansavond, nadat Tschai
kowsky's Andante maestoso en Allegro vi
vace ons in een sfeer had gebracht, welke
alle binnenlandsche oneenigheden voor een
oogenblik deed vergeten. Het publiek stond
overeind, dwong het gansche orkest zulks
te doen, juichte en jubelde, dat Mengelberg
er verlegen van werd, jubelde door, todai
het licht in de enorme zaal werd uitge
draaid!
Op beide concerten zag ik onder de
wezigen H. RL's gezant, graaf Limburg Sti-
rurn, die in het gezantschap ook een intie
me ontvangst ter eere van Mengelberg had
gearrangeerd, waartoe echter de vertegen
woordigers der Nederlandsche pers niet wa
ren gevraagd. Van de véle dirigenten, wel
ke hun Nederlandsche vakgenoot wilden
meemaken, noem ik Klemperer, den zooeven
herstelden Kleiber, den dezer dagen in eer
en aanzien teruggeroepen Max von Schil
ling, Szell, Bodansky, Zweig, Unger en vele
andere kunstenaars van naam. Mengel
berg's veelgenoemde Berlijnsche collega
Furtwangler vierde terzelfder tijd triomfen
te Parijs. Ter eere van het Philharmonische
orkest werd een banket gegeven, waarPain-
levé en von Hoeseh bij aanzaten. Het geeft
een gevoel van voldoening, wanneer men
ziet, hoe ook hier de muziek verzoenend
tusschen de volken werkt. Ter eere van
Mengelberg en zijn orkest gaf Philipp's
A.G. een souper in aansluiting bij 't tweede,
tevens laatste concert in Hotel Kaiserhof,
waarbij eveneens graaf Van Limburg Sti-
rum en vele dirigenten mede aan tafel za
ten. In een geestige toespraak wees Men
gelberg op het groote belang van rond vonk
en radio voor het muzikale leven. Aan dui
zenden, die onder bepaalde omstandighe
den 't concert in de zaal niet kunnen mee
maken, wordt door den rondvonk de ge
legenheid wordt geboden om uren van hoog
muzikaal genot of) verren afstand te bele
ven. Zoo b.v. het tweede Mengelberg-con
cert te Berlijn. Velen, die liet. per radio mee
maakten, betuigden mij hun waardeering
en bewondering voor concert en dirigent
INGEZONDEN MEDEDEELING.
VRAAGT SPOOR/MOSTERD
MALTHEZER RIDDERS.
Een historische tentoonstelling in de
Bibliothèque Nationale.
(Van
i Parijsch.cn corr et pondent.)
In de tentoonstellingsruimten van de Bi-
bliotheque Nationale, welke met haar 90UO
handsciLrilten en 4OUU.00Q drukwerken zeker
een uer kostbaarste verzamelingen ter
reld kan genoemd worden, is thans een
keurcollectie voorwerpen te zien, welke op
de geschiedenis van
do befaamde Malthezer Ridden
betrekking heeft en die in deze omgeving
haar plaats met eere inneemt
De hospitaalridders, zooals zij ook wel ge
noemd werden, herinneren aan één uer
merkwaardigste tijdperken uit de geschie
denis der Christenheid, dat van de pel
grims, die naar Palestina togen om de
lige plaatsen te bezoeken en van de Kruis
tochten. welke van deze pelgrimages het
onmiddellijk gevolg waren. Met heme is de
historie dezer Kiüuerscüap ten nauwste sa-
mengewevenl
Deze geestelijk-militaire orde treft men
reeds zeer vroeg aan. Haar leden waren ge
bonden aan de drie geloften van Annoeue,
Kuischheid en Gehoorzaamheid. Ook wa»
het hun verboden zich alleen in steden eu
dorpen te begeven.
binnen korten tijd was de Ords zeei
krijgshaftig geworden. Zij was samengesteio
uit drie krassen: de ridders, die tot den
adelstand moesten behooren; de priesters,
of aalmoezeniers; en de leekebroeders, die
van geringe geboorte waren, doch ook de
bevoegdheid hadden de wapens te dragen.
De Orde was en bleef in wezen steeds
Fransch door het zeer groote aantal ridders
en grootmeesters, dat van deze nationaliteit
was. Gedurende meer dan vier eeuwen
speelde zij
een zeer voorname rol
in alle gebeurtenissen van den Levant Door
vele schenkingen nam zij ook zeer in aan
zien en rijkdom toe, hetgeen wel blijkt uit
het feit, dat zij in Jeruzalem langen tija
niet minder dan duizend armen hielp aan
hetgeen deze noodig hadden! Zij was be
zield met don geest der ware ridderschap,
die de zwakken te hulp komt en waar het
aan kracht faalt dit tekort door heldenmoeo
ergoedt
Toen in het jaar 1187 de Sarazenen er in
geslaagd waren, Jeruzalem te hernemen en
bijna het geheele baiesiynscne geoieu hun
ridders dezer Orcle hardnekkig stand en
eerst een eeuw later, in 1291, werden zij ge
noodzaakt hun laatste steunpunt, Accra,
prijs te geven. Als laatsten verlieten zij het
Heilige Land. En toen begon bun zwerftocht
korte vestigingen op Rhudos, CandiA en el
ders, totdat Karei hun iu 1530 het eiland
..ealta afstond.
De Fransche revolutie maakte ook aan de
ze historische grootheid een einde, daar zij
ln 1792 ale geestelijke orden ophiel, en hun
bezittingen verbeurd verklaarde. De
Malthezer Orde verloor daardoor alles wat
zij in de republiek bezat. Toen ten slotte ge
neraal Bonaparte Malta veroverde trok de
Grootmeester zioh in Triëst terug en deea
daar afstand van zijn waardigheid.
Tsaar Paul I van Rusland volgde hem op,
met dezen naam komen we terecht in
den modernen tijd!
De schat der Malthezer Ridders
•erd nl. vanaf dit oogenblik in Rusland be
waard. Doch daar brak de revolutie uit, en
haar vlucht naar de Skandinavische lan
den nam de moeder van Nicolaas II ver
schillende kostbaarheden mede, waarondei
zich ook enkele gouden kollertjes bevonden
Na haar dood bleken deze den befaamden
Malthozer schat te bevatten en nu doet men
an verschillende zijden daarop aanspraken
gelden. De Orde betoogt, dat deze goederen
niet het eigendom der Tsarenfamilie waren
en dus aan haar behooren te worden terug
gegeven, terwijl do Sovjets verklaren, dat
zij genationaliseerd eigendom zijn en dus
naar Rusland moeten terugkeeren.
In de tentoonstellingszalen ziet men zeer
merkwaardige dingen, zouls hoeden van
rood fluweel, waarop met fijne pareltjes een
duif is geborduurd, als symbool van den
Heiligen Geest; de teekenen der souvereine
macht en de gouden kroon, handschriften
van vorsten en prinsen en een gouden
zwaard, dat niet minder dan twee meter
lang is; geheel voorzien vau fijnen cise-
leerarbeid. Ook zijn er natuurlijk oude wa
penrustingen en vanen, die meer dan al het
andere een glorierijk verleden voor u doen
herleven, deze Orde was de Ordo van den
ridderlijken strijd! Dat zij
ook thans nog voortleeft,
al is het onder een minder militant karak
ter, kan misschien verbazing wekken, doch
blijft er niet altijd wat te doen over voor
een groepeering van mannen, die het hulp
behoevende, verdrukte en zwakke immer
als hun erfdeel beschouwden? Het doel van
deze tentoonstelling geeft daar een ant
woord op: de opbrengsten zijn ten bato der
melaatschenl Men ziet, ondanks veranderde
tijden en omstandigheden zijn de Hospi
taalridders aan hun oude roeping nog
steeds getrouw!
PROT.-CHR. BOND VAN
!- EN TRAMWEGPERSONEEL.
24E ALGEMEENE VERGADERING
IN DEN HAAG.
DE BEHANDELING DER VOORSTELLEN.
Woensdag kwam te Den Haag de Prot.
Chr. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
by een.
Van de openingsrede van den voorzitter ga
ven we reeds verslag.
Ter vergadering was o.m. aanwezig Dr.
Beumer namens de A.R. Kamerfractie.
Nadat het Bondslied was gezongen en en
kele huishoudelijke zaken waren afgehandeld
werden de afd. Apeldoorn, Rott
dam I en Zwolle op voorstel van
Hoofdbestuur aangewezen om zitting te
men in de Commissie, bedoeld in art. 16 der
Statuten.
Het financieel verslag werd goedgekeurd.
Het H.B. werd gemachtigd het vacantie-oord
te Putten financieel te steunen.
Aan de bespreking over het beleed van het
Hoofdbestuur namen deel Nijmegen, Alk
maar, Zwolle, Haarlem en En
schedé. Haarlem en Zwolle hadden bezwa
ren tegen het redigeeren van „Het Seinlicht'
Het H.B. is eveneens van oordeel, zoo ant
woordde de voorzitter, dat de „samenspra
ken" in Het Seinlicht wel wat cuderwetsch
zijn, doch het H.B. ontkent, dat deze rubriek
wel eens onbehoorlijk was. In de Redactie
commissie zal deze aangelegenheid worden
besproken.
In de contributie-regeling werd geen wijzi
ging gebracht.
Besloten werd te Nijmegen de volgende Al
gemeene Vergadering te houden.
Vervolgens kwamen
voorstellen
van de afdeelingen Arnhem, Haarlem, Alk
maar en Zwolle aan de orde. Deze voorstellen
betroj.'en benoeming en ontslag van vrijge
stelden. Deze afdeelingen wenschten de be
noeming van vrijgestelden meer reglementair
vast te leggen.
Het gewyzigda voorstel Zwolle werd met
elf stemmen tegen aanvaard.
Bestuursverkiezing.
By de bestuursverkiezing werden herkozen
de heeren J. Augusteyn, W. ten Haaf, en Th.
H. van Oost. De heer A. Meines werd in het
Hoofdbestuur gekozen.
Verdere voorstellen.
Een voorstel van Zwolle om het perso
neel van den Bond op 60-jarcgen leeftijd pen
sioen te verleenen werd om practische en fi-
nancieele bezwaren niet aanvaard.
Voorstellen van Zeist en Goes, betreffende
de samenstelling van het Hoofdbestuur wer
den verworpen.
Toespraak Dr. Beumer.
Aan het einde van de tweede zitting werd
het woord gevoerd door Dr. Beumer, die
zich als oud-vriend verheugde over den groei
van den Bond.
Spr. wekte de leden op zich geheel aan den
Bond te geven, opdat de Chr. vakorganisatie
nog velen ten zegen moge zijn. (Applaus)
Daarna werd de eerste zitting geschorst,
TWEEDE ZITTING.
Bij den aanvang der tweede zitting werd
mededeeling gedaan, dat was ingekomen
een schrijven van de Chr. HisL Kamerfrac
tie, welke verhinderd was zich te laten
vertegenwoordigen.
Nadat de bondsbegrooting was goedge
keurd (het eindcijfer bedraagt f 51.1811.
kwam een voorstel-Dordrecht in behande
ling om van de contributie 5 meer in
kas te houden dan tot nu toe. Dit voorstel
werd verworpen.
Vervolgens werden voorstellen van Venlo,
Zwolle. Zeist en Barneveld van meer intie-
men aard ter sprake gebracht
Den Haag 1 had een voorstel inge
diend om voortaan de algemeene vergade
ring op een anderen datum te stellen. Dii
voorstel werd verworpen.
De tweede serie voorstellen.
Vervolgens werden voorstellen van Bilt-
hoven, Rotterdam I, Zutphen en Haarlem
inzake verplicht lidmaatschap afgedaan.
Het. H. B. zal over deze aangelegenheid een
ileiding doen houden.
De afd. Utrecht diende een voorstel in,
waarin de^vensch wordt uitgesproken. da\
het personeel jaarlijks deel mag hebben in
de winsten van het bedrijf. Dit voorstel
werd met algemeene stemmen aangeno
men.
i voorstel-H aarlem betreffende het
pensioenvraagstuk tramwegpersoneel werd
verwezen naar de betreffende Staatscom
missie. Besloten werd het rapport en de
voorstellen over de rechtspositie op een ver-
volgvergadering in behandeling te nemen
De afd. Dokkum en Zutphen hadden
hun wenschen ten opzichte van zieken- en
ondersteuningsfonds eveneens in voorstellen
belichaamd. Deze voorstellen lokten eer>
breede discussie uit
De Chr. Per*.
Amersfoort diende een voorstel ln om
te komen tot oprichting van één groot alge-
VEREENIGING VAN KERKVOOGDIJEN
IN DE NED. HERV. KERK.
VERGADERING TE UTRECHT.
HET WERK DER ZUXDERZEECOMMISSIE.
Stormschade-verzekering.
Dinsdag en Woensdag vergaderde te
Utrecht de Vereeniging van Kerkvoogdijen
in de Ned. Herv. Kerk. Van de vergadering
van Dinsdagmiddag en van de ontvangst
ten Stadhuize gaven wij reeds verslag.
In de avondvergadering sprak Ir. C. W.
E. van Voorst van Beest over T werk
der Zuiderree-commissie. Nadat deze gehou
den was vroeg een der aanwezigen of hei
Zuiderzeefonds voornamelijk beoogde het
bouwen van kerken en pastoriën of wel het
verleenen van steun aan hen, die zich in de
Wieringenmeer willen vestigen.
Ir. van Voorst van Beest stelde voorop,
dat de gelden besteed zullen worden voor
kerkbouw; sporadisch zuilen dan ook gezin
nen gesteund worden.
Deze steunverleening cal echter over de
kerkelijke gemeenten moeten loopen. Hoe
dit zal geschieden kan Spr. thans nog niet
meedeelen.
De afgevaardigde van Hilversum vroeg of
er bij de verdeeling van grond gelet wordt
op de verschillende gezindten. Ons land is
een protestantsehe natie; bij verkoop meen
de Spr., dat men niet al te optimistisch ge
stemd kon zijn, daar de roomschen over rui
me ge'-dmiddelen beschikken.
De voorzitter antwoordde, dat tioz niets
bekend is over de verdeeling van het droog
gelegde Zuiderzeegebied. Deze kwestie is er
een oor de eommissie-Lovink, maar hangt
op 't oogenblik nog in de lucht.
Tenslotte bracht de Voo rzi 11 er een be
stuursvoorstel ter sprake om t 1000 aan het
Zuiderzeefonds te schenken, dat met alge-
imeene stemmen werd aangenomen.
Vergadering van Woensdag.
Stormbrandverzekering.
Spr. begint met een herinnering aan de
stormramp van Borculo. Het valt te voor
zien, dat de steun, die toen spon laan ge ge
ven werd, i-n een volgend geval niet, althans
niet in die .mate, zal worden verteend. Er
zijn bovendien aanwijzingen, dat de storm-
frequentie eenigszins is vermeerderd, zoodat
een verzekering tegen s'ormschade ernstige
overweging verdient De veueeniging- heelt
het initiatief genomen tot gemeenschappe
lijke stormschade verzekering van kerkelijke
gebouwen en heeft om redenen, die spreker
nader uiteenzet, ook de brandverzekering
ter hand genomen.
Spr. geeft vervolgens een omschrijving
van het begrip stormschade, wijst op de
moeilijkheden die met de verzekering van
kerkelijke gebouwen saowenhangen en geeft
aan op welke wijze daarvoor eon oplossing
is gevonden. Daar individueele behandeling
noodig is, is een klein bureau gesticht De
dige deelneming, omdat de tijd, die met
talmen verloren gaat, aan de geheele kerk
gield kost
meen Chr. dagblad (door samenwerking
van de verschillende Chr. dagbladen).
Het hoofdbestuur verklaarde zich bereid
om zich met het C. N. V. in verbinding te
stellen, daar het H. B. het belang van deze
zaak ten volle inziet Bij dcu tegenwoordi
ge n toestand is het gewenscht te ijveren
voor de verschillende Chr. dagbladen
Bij een voorstel-Apeldoorn werd be
sloten, dat ook in het vervolg het C. N. V.
de gelden ter subsidieering van de C B.
zal ontvangen.
Nadat de heer Nautc -ich als vrijge
stelde had voorgesteld, hield de heer L.
Vermeulen ten slotte namens het C. N
V. een opwekkende rede, waarin hij er op
wees, dat er tusschen de verschillende or
ganisaties contact behoort te bestaan. Spr
hoopte, dat de P. C. B. ook in de toekomst
de Chr. beginselen moge hoog houden. Het
C. N. V. is verheugd over de afwijzende
houding van den P. C. B. ten opzichte van
de Spoorwegkoningin.
Spr. uitte ten slotte den wensch, dat de
voorzitter nog vele jaren de P. CL B. moge
leiden.
Daarna werd de vergadering op de ge
wone wijze gesloten.
Gemengd Nieuws.
„EEN VROEDE VADER".
Dezer dagen kwam een arbeidorsafgev&ar
digde voor den gemeenteraad te Sleen (Dr.)
stomdronken ter vergadering, waardoor de
besprekingen door vloeken en vuile taal on
derbroken werden. Na de vergadering vroeg
deze „vroede vader" zijn ontslag als raad.,
lid, doch de burgemeester heeft den man be
wogen zijn besluit weer in te trekken, wat
deze gedaan heeft
VAN DE KOU GESTORVEN.
Tc Muntendam (Gr.) zijn van een landbou
wer deze maand twee koeien van do koude
in de weide gestorven.
Radio Nieuws.
KRO.-klok. 1J.1S—1.15 KRO.
KRO. Trio. 1.15—1 KRO Gri
Vrouvrenuurije. 45 NCRV.
NCRV. Concert. Vocule en Ins
lofoon. S—6 40
5.40—7 KRO. C*u: I
7.25 KRO. Causerie over „de positie tub de H&n
dels-. Kantoor- -n Winketbedienden In het licht
van desen tgd. 7.40 VPRO. Caueerl
modernen mensch". 9.20 VPRO. Vervol* concert.
10 VPRO. Serie verhalen en fragmenten, ia;»
VPRO. Vervolg concert.
HILVERSUM <"C7i XL) 10—10.1S Morgenwij
ding. 12.li2 Concert
8.30 Lezing. 8.30 Muxlek. In de pause persber.
en gramoloon.
DAVENTRT (1582 M.) 9.25 Kerkdienst. 10.0.5
Keukenpraatje. 10.20 Gramofoon. li.20 Concert.
11.60 Orgel. 12.20 Orkest- 12.50 Verslag van den
wedstrüd om het Kampioenschap golfspel. LOS
1.20 Orkest. 1.50 Lesing voor oe fenolen. 2.15
Muziek. 2.20 Lezln 2.45 Muziek. 2.50 Tooneel
voor scholen. 3 35 Orkest. 4-36 Kinderuurtje. 5.20
Tulnpraatje. $.25 Nieuwsber. 6.50 Muziek. 6.0S
Oude Itallaaneche cellomuxlek. «.20 Mustekcrl-
tlek. 8.36 Mustea. 6 45 Historische causerie. 7.05
Verslag van den golfwedsiröd. 7.20 Orkest. g.;n
Nieuwsber. 8.35 Actueele causerie 8.60 Nl*uw-b»r
8-56 Concert. 10.20 Een verrassing. 10.35—11.20
Muxlek.
PARIJS ..Radto-Parls" (1744 M.)
11.60 OrkeaL
7.55 Concert.
5.S0 Orano-
2-05—4.05 Concert. 5.66 Gramof.
BRUSSEL (511.9 M-) 4.20 Oi
foon. 7.35 Muziek.
LANGENBERG (16! M.) 9-25 en 11.20 Oramo
foon. 12.25—1.50 Orkest. 5.05—S.oö Concert. 8.3
—7.20 Ergen tu Weat-Dultschland. 7.29 Vrooic.
Droomspel. Daarna lot 11.20 Muziek.
ZEESKN (1851 XL) 11.204.20 Lezingen. 4 20-
5.20 Orkest. 6.20—7.60 Lezingen. I »0 Orkest. D»«
Saterdag 11 XI»
HUIZEN (228.8 XL na 6 uui
ECRO-uitzending. 11.3013
jurtje. 12 Tücisein van d
JToef-beeldult-
jur 1852 M.) L il-L
Godsdienstig lialf-
KKO.-Klok. 12.15—
iziek. 2.45—4.80 l
—5.30 Kinder
encorpa „Carol us Mai
irtje. 6.30—7.30 Opera»
reth cn God-roet-ons. 8—11
caal kwartet, instrumentaal trio. solisten,
strumentaai kwartet. Spreker. 9.30 Persherlchi
1112 Gramofoonmuslek.
HILVERSUM (1071 M.) 10—10.15 Morgenu
ding. 12.15—2 Concert. 2—2.30 Lezing. 2.30-
Muzlek. 48.30 Italleanach v.
—5 Itellaen-sch voor gevorde
mofoon. 8.017.16 Concert,
concert. 8 VARA Uitzending
ti. gini
5 Soe ura-
—7.45 Solisten-
EEN LAFFE AANVAL OP EEN
OUDEN MAN.
Woensdagmiddag omstraks hal! vijf heefl
op den Bussumschen Grindweg tusschen
Bussum en Hilversum een moordaanslag
plaats gehad.
Fietsers vonden een circa 70-jarigen heer
met den hoed over het hoofgeslagen en
inet een bebloed geiicht op het rijwielpad
bezyden van den weg liggen. Zij hielden ecu
auto aan, waarin een dokter uit Bussum zat.
Deze vond de schedelwonden van zoodanipen
aard, dat hij het slachtoffer naar de Majella-
stichting te Bussum vervoerde, hoewel de
wensch van het slachtoffe* was, naar zijn
woning aan den 's-Gravelandschenweg ver
voerd te worden. Het bleek te zijn de heer
Perk uit Hilversum en hij vertelde, dat hij,
toen hij op 't rijwielpad liep, opeens twee
slagen op zijn hoofd voelde. Hij zag twee
fietsers, 20-jarige mannen, snel voor zich uit
rijden.
Na verbonden te zijn, geraakte het slacht
offer bewusteloos. Zijn toestand is redelijk.
De politie van Bussum en van Hilversum
zocht met honden het Spaanderswoud en de
omliggende bossehen af.
De beide daders zijn later gearresteerd. De
heer Perk vermiste niets.
EEN OUDE MISDAAD?
Bij het graven van een bennsloot voor den
toegangsweg tot de nieuwe IJsclbrug stuit
ten grondwerkers vlak voor het vroegere
buitenhuis met boerderij „De Venus" aan net
Katervcer bij Zwolle op het geraamte van
een naar schatting veertigjarig mansDersoon.
Het geraamte lag op 60 cm. diept in het
zand, eenige meters van het huis af. Vroe
ger was hier dicht kreupelhout. Tusschen de
beenderen werd gevonden een zware spoot-
spijker. Vermoed wordt dat het lijk onge
veer twintig jaar geleden begraven werd. I>»
toenmalige bewoners van de „De Venus" zijn
reeds eenige jaren geleden overleden. De
justitie stelt een onderzoek in.
DOOR EEN LOCOMOTIEF GEDOOD.
Te Leeuwarden werden op het -poorem
placement den remmer O. Koster bij het ran
geeren door een locomotief beide beenen af
gereden. In het Diaconessenhuis herwerk d-
ongelukkige aan de gevolgen.
LEVEND VERBRAND.
Het zoontje van de familie L. te Maassluis
is. terwijl het stoeide met aylere kinderen
uit dat gezin, in een groote teil met kokend
water gevallen en d ei lijk verbrand. Het
kind 19 aan de gevolgen oterléden.
EEN DOODELIJKE TRAP.
De 50-jarige Stielman uit Klaiinaveen (Dr.)
die een trap van een paard tegen het hoofd
kreeg, is aan de bekomen verwondingen in
het ziekenhuis te Groningen overleden.
HANDSCHRIFTEN DES BIJBELS.
In dezen bijzonderen tijd schijnen velen
.van alles en allerlei nota te nemen, meest
echter zonder er notie van te hebben. En
wat erger is: men is dadelijk met zijn or.-
bezonken, nageprate critiek den verkeer
den kant van het „gelooven op gezag"
gereed, om zelfs over belangrijke vraagstuk
ken. als den oorsprong ader dingen, den
ouderdom der aarde, de afstamming van
den mensch enz., op hoogen toon uitspraak
te doen.
Dergelijk verschijnsel is helaas ook wei
in onze Christelijke kringen op te merken:
eenerzijds een herleefde, en zeker prijzens
waardige belangstelling in verschillende
theologische onderwerpen, als die van het
Schriftgezag, de Inspiratie des Bijbels en de
Tekstcritiek, maar anderzijds een al te licht
vaardig oordeelen. En, wat inzonderheid dit
laatste probleem betreft, een ondoordacht
schrappen van verzen en gedeelten van Gods
Woord, met den bekenden dooddoener, dat
ze in de oudste en beste handschriften niet
voorkomen.
Wat is hier de juiste weg?
Van geen der 66 boeken dos Bijbels lx'
ptaat meer het eigenhandig geschreven of
gedicteerd exemplaar. Deze autograph u.
ook wel archetypa of ideographui
genoemd, zijn reeds heel vroeg verloren ge
wVia ,1
.w>on<udo3o
^^s<.Vv*8flk6^<<rtl3o
.«kaai jx&Iao
w -<lijot09
_a «^Vftlnzimoo
,0001»
ft\—inVt
-»<»/ai ^abtio><*4^<<£o OIV»! vo m
j-* l*v-»
r<C" W - cnlA» tui
-izLn «CSJKU
i^oVxaoi *9 9 S-=r\l-
.W»31 Ca»< «Pilo»
rAi.v» <y
■Oo>5 <Vi «OT9 aan 0AyNj<-; W>
Volgens de .Joodsche geschriften zou Mozes
zijn \ijf boeken bij hen Tora (Wet) ge-
heeten aanstonds in 13 exemplaren tege
lijk hebben afgeleverd, opdat iedere stam
een eigenhandig geschreven Tora zou hen
b«n. terwijl er aaii dien van Levi ook een
gegeven werd, later op grond van Deut. 19
vers 15 („op den mond van twee getuigen
of op den mond van urie getuigen zal de
,zaak bestaan") vermeerderd tot drie, opdat
bij mogelijke vervalschingen het ln Gods
heiligdom bewaarde exemplaar als het
authentieke zou gelden. Deze Tora was hun
bovenal heilig, veel hooger in waarde dan
de beide andere deelen van het O. T. (vgl.
Luk. 24 44 „de Wet van Mozes en Profeten
cn Psalmen"), die volig>ens hen slechts ont
der zonden wil geschreven cn eigenlijk
al in die Wet waren vervat Die Tora im
mers, het heilige der heiligen des O. T. ge
naamd, behoorde tot de zeven dingen de
Tora, de boete, de hof van Eden. de hel, do
troon der heerlijkheid, het hemelsch heilig
dom en den naam van den Messias die
reeds zouden geschapen zijn vóór de grond
legging der wereld.
Van deze drie deelen des O. T. werden
Tchter reeds vroegtijdig afschriften apo
grapha gemaakt, vooral na de komst der
Israëlieten in K&na&n, hetzij voor synago
gaal, hetzij voor persoonlijk gebruik. Zulk
een afschrift moest binnen dertig dagen
naar de daartoe aangestelde Levietische cor
rectors gebracht worden, om met het oor
spronkelijk handschrift te worden vergele
ken en zoo noodig gecorrigeerd, De afschrij
vers gir~en buitengewoon nauwkeurig te
werk. Zoo lezen we van een rabbi, die tot
zu'k een afschrijver zeide: „Mijn zoon! wees
voorzicht'*» bij uw arbeid, want uw arbeid is
een arbeid met Goddelijke dingen, want als
gij één letter overslaat of te veel zet, zoud'
gij zijn als iemand, die de geheele wereld
verwoest".
Wanneer echter zulk een exemplaar oud
en vuil geworden was. en er blazijden van
verscheurd of losgeraakt en verloren waren,
niettegenstaande ze met een bijzondere
kleefstof aan elkander geplakt en daarna
aaneen genaaid waren, werd het door een
ander vervangen. Dit nieuwe boek was dan
van meer waarde dan het oude, ook omdat
door de versche schrijfstof en de nieuwe per
kamenten, wegens de handigheid voor het
gebruik en de gemakkelijkheid om veran
deringen te maken, van kalfs- of gazelle-
vellen vervaardigd, de letters duidelijkervva
ren. Het versleten exemplaar mocht echter
niet worden vernietigd, maar moest opgrond
van Jer. 32 14 („en doe ze in een aard n
vat, opdat ze vele dagen mogen bestaan")
in een aarden vat (vgl. 2 Cor. i 7 („maar
wij hebben deze schat in aarden vaten')
hegraven worden, zoodat «nijns erachtens dc
mogelijkheid niet is uitgesloten, dat bij op
gravingen, als nu in Palestina plaats vin
den. zulke steeneai vaten zullen gevonden
worden.
Ook de N. Tisrhe autograpJia zijn verloren
gegaan.
Dit bevreemdt niet, wijl ook de Romeinen
en de Grieken geen bijzondere waarde, meer
hechten aan oorspronkelijke exemplaren, als
er goed gecontrole rde afschriften van ge
nomen waren Gewoonlijk dicteerde de schrij
ver daartoe geschoolde slaven en slavinnen,
ook wel aan vrijgelatenen -*■ ze heetten bij
de Romeinen servl litterati, sehrijfslaven
en behield, nadat hij het gedicteerde zelf
nageoien en zoo noodig veranderd had, zelf
een exemplaar. Het andere ging nsar den
boekverkooppr, of werd aan vrienden t i
hand gesteld men denke aan Theophilu*-
uit Hand. 1:1—, die verder voor de noodige
afschriften zorg droegen. Slechts wanneer
de schrijver, betzij bij zijn leven, hetzij na
zijn dood beroemd was, werd alle mogelijke
moeite gedaan om het oorspronkelijk ge
schrift in handen te krijgen.
Wat de N. Tische schrijvers aangaat, Is
ons alleen iets van Paulus bekend. Hij was
gewoon lijn brieven te dicteeren (Rom. 16
vers 22), doch hij waarmerkte het te ver
zenden exemplaar met zijn ongetwijfeld ka
rakteristieke, bij de geadresseerden goed be
kende hondteekening, en toegevoegde woor
den (2 Tho&s. 3 17), die soms het laatste
gedeelte van den brief innamen (Gal. 611).
Dit deed hij met het oog op de in dien tij J.
ook bij de Romeinen en de Gric&en, veel
voorkomende valsche geschriften (2 Thess.
2-: 2). Waarschijnlijk behield hij zelf een
exemplaar, want het woord „perkamenten"
in 2 Tim. 4 13 kan sledfits bettekenen:
afschriften van O. Tische of heidensclie
(Hand. 17 28) boeken, of van zijn eigen
verzonden brieven.
Van die Paulinische geschriften Is even
min als van de andere N. Tische oorspron
kelijke hoeken geen meer over.
Het te Venetië zich bevindend zoogenaamd
door Markus eigenhandig geschreven Evan
gelie is niets anders dan een afschrift van
een Latijnsche vertaling. Dc laatste vermei
ding van oen N. Tisch oorspronkelijk ge
schrift is uit do vierde eeuw door een be
richt, dat een Alexandrijnsche bisschop, met
name Petrus, cich beriep op het eigenhan
dig door don apostel Johanne»» geschreven
Evangelie ,dAt toon te Efeze nog werd ï.o
waard. De kerkvader Tertullianus, diee^n
eeuw ua Johannes leefde, gewaagt in eea
zijner werken (De Praescripslonihue 86)
van nog zeer vele in zijn dagen zorg
vuldig bowaaido oorspronkelijke exem
plaren van Nieuw-Testamentische ge
schriften. Ken beroep evenwel op Igna
tius, eon leerling \nn Johannes, en die kort
na hem den martekloud stjorf, moet worxlen
afgewezen. In het achtste hoofdstuk van zijn
brief aan de Phiiadelphiërs komt n.l. *eu
uitdrukking \oor. die tot misverstand heefl
aanleiding gegeven. Hij bestrijdt in deten
korten brief, waarvan ons vier verschillen
de teksten zijn overgïlcverd, het toen veld
winnend Judaïsme. Hij schrijft o.a.: „Ik
vlied lot het Evangelie a!s tot het vteesch
van Jezus en tot de Apostelen als de Raad
der Kerk. Maar wij hekben de profeten ook
Hef, omdnt zij het evangelie insgelijks ver
kondigd hebben, en op Christus hoopten en
Hem verwachttenAls iomand u over
het Jodendom wil praten, luister niet naar
hem. Het is beter van een besnedene de leer
des Christendoms te hooren uitlcg^vn, dan
van een onbesneden* het JodendomIk
heb sommigen hooren zeggen: n's ik liet
niet in het O. T vind. dan geloof ik niet ir.
het evangelie. En als ik tot hen telde: er
staat geschrei en! zoo antwoordden «ij; hier
is het O. T. Maar voor mij is Jezus Christus
het oudste bock, miin onvergankelijk oudst",
hoek 19 Zijn kruis, Zijn dood. Zijn opstan
ding, «?n het geloof in Hem". Ten onrechte
heeft men nu gemeend, dat het Grieksch"
woord door mij vertaald vóór O. T., overge
zet moest worden door: oorspronkelijke ge
schriften de» Bijhels, alsof die Judatsten wil
den zeggen: als ik het echte exemplaar niet
voor roe heb, neem ik den Bijbel «iet aan
a's geloofwaardig.
Hillegersfcerg M. H. A. VAN DER VALS.
