TWEEDE BLAD.
BINNENLAND.
MAANDAG 6 ME! 1929 TWEEDE BLAD PAG. 5
NEDERL. VEREEN. VAN CHR. TECHNICI.
{JAARVERGADERING TE UTRECHT
TOESPRAKEN VAN DE HEEREN
AMELINX EN BEEREMANS.
De behandeling- der voorstellen.
Zaterdag wend %e Utrecht Iele veertiende
3 arvergaderinjgi gehouden van de Ned. Ver.
{van Chr. Technici.
De heer J. Bourn an hieldi de openings-
*ede, waarvan we Zaterdag reeds verslag
gaven.
Daarna heette de voorzitter idon heer \V.
|C. Beeremans, oprichter en oud-voonz.it-
ler vereeniging, welkom.
Hierna was aan de orde liet
'i Jaarverslag.
r Uit dit verslag hleek, dat hét) aantal leden
517 (was (31 Dec. 1927: 307). Thans is de ver-
eeniging vcrtegenwoorcligd in 15 afldee lin
den.
Samenwerking met andere organisaties is
ffiecr dan eens noodig. De actie voor een
pensioenregeling in de metaalnijverheid
«eed de samenwerking, ook met dén NcvL
R. K. Bond van Kantoorbedienden en de
Ned. Vereen, van Chr. Kantoorbedienden als
mede den R. Bonld van Technici voortbe
staan.
Uit het verslag van den penningmeester.
Hen heer G. van Hoven, bleek, dat de staat
,Van ontvangsten en uitgaven over liet af
geloopen jaar sluit met oen wins'tsaldo van
S 276.95. Voor het nieuwe jaar sluit de be
grooting met een totaalcijfer van f 7875.
,Voor de werkloozenkafl was het oen gunstig
Jaar. Het kapitaal nam aanzienlijk toe
Al Jan. *28 i 12222.40, thans f 17.9S1.43).
Het verslag van het bureau voor ar
fceidsbeniiddelinig gaf te zien, dat in 1928 in
Ik)taal 588 vacatures werden verzonden, tcr-
(svijl dit in 1927 slechts 342 stuks was.
Na breedvoerige discussio werden deze
Jaarverslagen vastgesteld.
Bestuursverkiezing.
Bij de bestuursverkiezing werden de af
tredende leden, de heeren H. de Hoop, A. H.
N'ieuiwenhuis, A. C. Vreugdenhil en A. va.i
Walraven herkozen. In do plaats van den
lieer G. J. Hcusittkveld, die zich niet her
kiesbaar stelde word gekozen de heer G
Puyper van Dordrecht.
De begroeting voor 1929 wordt vastgesteld
k't een bedrag van f 7875.—.
Toespraak van. den heer Amclink.
De koffiemaaltijd werd gemeenschappelijk
rebruikt. Aan den maaltijd heeft de heer
H. Amclink als afgevaardigde van liet
Chr. Na|. Vakver
bond het woord ge
voerd en erop ge-
Vezen dat tde Vcree-
lAging in haar actio
*'0or pensionnee-
ring cn land'pfij ke
geigieling der arbeids
voorwaarden echt
bet werk eener vak-
[voreeniging doet.
1-Iet blijkt dat het
bestuur over het
constante getal van
300 leden heen wil
en daartoe ook den
maatregel voorstelde
om oen propagandist aan te stellen. De ar
beidersbeweging moet niet tegenover de na-
tionaJisecring in het bedrijfsleven staan
doch daaraan juist medewerken, omdat zij
dan het bedrijf meer kan doen beantwoor
den aam zijn bestemming. De vakbeweging
beeft echter ook tot taak om ervoor te wa
ken dat de nationaliseering paen groote
fcchade veroorzaakt voor idegenen die in het
productieproces werkzaam zijn. Speciaal
ivoor de technici is hier een taak. Dit vraag
stuk moet worden bezien bij het licht van
ket beginsel.
I MIDDAGVERGADERING.
Bij den aanvang der vergadering wordt de
beer J. Boumam hij acclamatie als voor-
Bitter herkozen.
Redactie Orgaan.
Daarna komt de bespreking van de redac
tie van het orgaan aan de orde. Uit de ver
gadering kwam de wensch naar voren dat
technische artikelen e>n stukken van Chris
tel ijk-soei al en aard zouden worden opgeno
men. Besproken worclt of meditaties moeten
worden opigencfnen. De vergadering blijkt
er wel voor te zijn dat bij speciale gelegen
heden een meditatie zal worden geplaatst,
doch niet ln elk nummer.
Besloten werd dat aan degenen die tech
nisch*} en practisbhe wenken en artikelen in
•het blad wenschen te doen opnemen, gelegen
beid gegeven zal worden.
De heer W. C. Beeremans spreekt de
vergadering toe en drukt er izijn blijdschap
over uit dat de grondslag der vereeniging is
behouden gebleven. Spr. wenscht de veree-
niging toe uitbreiding van ledental en dat
zij gevestigd mag hlijveui op het fundament
van Gods Woord.
In de commissie van redactie voor het or
gaan worden benoemd de heeren J. Bouiman,
H; de Hoop, J. K. F. v. d. Hoek, W. C. Stof
fels en A. C. Vreugdenhil. De heer J. Bou-
tnan wordt bij acclamatie herbenoemd tot
redacteur.
De financiering.
De afdeelingi Haarlem bad een voorstel in
gediend over de financiering der organisatie
en de vorming van een weerstamdsfonds. In
de vorige vergadering was een commissie
benoemd die over dit voorstel zou rapportee-
ren. Deze commissie wijst in haar rapport
het voorstel af en spreekt als haar meening
uit., dat de beste financiering der organisatie
bestaat in de vorming van een flink vermo
gen en niiet in de oprichting en instandhou
ding) van diverse fondsen en kassen. De com
missie stelt voor dat de uitgave/n moeten
worden bepaald in totaal op negentig pro
cent. De overige tien procent moet dan tot
kapitaalvorming worden aangewend.
In het huishoudelijk reglement kunnen
artikelen worden opgenomen waarbij het
recht op uitkeering of anderszins .wordt ge
regeld.
Het Hoofdbestuur neemt dit voorstel over,
ondei' voorbehoud dat nog nader zal worden
bezien of opname in het huishoudelijk regle
ment van bovenbedoelde artikelen noodig is.
Do vergadering gaat zoplder discussie met
dit voorstel accoord.
Verdere voorstellen.
Het voorstel van het Hoofdbestuur om de
contributie voor de werkloozenkos te verla
gen wordt aangenomen. Evenzoo het voor
stel om op 1 Jan. 1930 een propagandist aan
te stellen.
De volgende algemeene vergadering komt
te Utrecht bij oen.
Nadat de heer H. de Hoop den voorzit
ter voor zijn leiding heeft dank gezegd,
spreekt de voorzitter een slotwoord en ein
digt de heer H. de Hoop met dankgebed.
Uit het Sociale Leven.
DE SCHILDERSSTAKING IN FRIESLAND.
Met ingang van heden opgeheven.
Men deelt ons mede, dat partijen, betrok
ken bij het conflict in het schildersbedrijf,
tot overeenstemming gekomen -zijn, zoodat
de staking met ingang van heden zal worden
opgeheven.
Behoudens enkele wijzigingen is het door
den rijksbemiddelaar ontworpen compromis
voorstel aanvaard. Voor Sneek en Franeker
zal arbitrage worden toegepast, terwijl voor
Heerenveen en Drachten de bepalingen van
het landelijk collectief contract zullen gel
den.
WILLEM KLOOS ZEVENTIG JAAR
DE HULDIGING IN DEN HAAG.
In de Kon. Kunstzaal Kleykamp te 's-Gba-
venhage is Willem Kloos Zaterdagmiddag
vanwege het comité van letterkundigen ge
huldigd. De huldiging gescheidde in dc sa
lons aan de zijde van den Scheveningeschen
weg.
De zaal was met vele bloemstukken van
vrienden van de familie Kloos versierd.
Naast bet podium stond een groot bloem
stuk van Jeanne Kloos.
Nadat Willem Kloos en Jeanne Kloos wa
ren binnengeleid, nam Lodewijk van Dey»-
sel, voorzitter van het huldigingscomité, het
woord. Deze huldigde Kloos als man van in
nerlijke zuiverheid. Deze zuiverheid bestaat
hierin, dat men doet wat men in het diepst
van zijn wezen als het edele cn goede er
kent
Deze zuiverheid in u te hebben gehad,
toen gij nog jong waart, en ongeschonden
te hebben behouden als het meest cssen-
ticele bestanddeel van uw wezen is het, zoo
besloot Spr., wat u aanspraak doet hebben
op den dank zonder grenzen van uw vrien
den £n de vereering van allen, die in deze
dagen tot u zullen kom* om u te groeten.
(Applaus.)
Burgemeester Patijn sprak als zijn over
tuiging uit, dat Kloos ook buiten den letter
kundigen kring grooten invloed heeft uit
geoefend.
De beweging van tachtig heeft niet alleen
grooten invloed uitgeoefend op onze kunst,
maar evenzeer op de taal, hert denken en
het nationaal bewustzijn. Zij is een ople
ving, een nieuw leven geweest, waarvan wij
allen (ook zij die nooit een gedicht van u
gelezen hebben) de nawerking hebben on-
Spr. bracht aan Kloos de hulde, die hem
ais een van de vooraanstaande personen
aan de beweging van 1SS0 toekomt Hij
wenschte hem geluk met zijn 70sten ver
jaardag en sprak de hoop uit, dat hij aan
dezen dag nog lang met voldoening zou
mogen denken.
De lieer L. Simons deelde mede, dat als
vrucht van de samenwerking tusschen het
Willem Kloos-fonds en 't inhuldigingscomité
het mogelijk geworden is Willem Kloos en
zijn echtgenoote eon lijfrente te verschaffen.
Hij overhandigde hierbij het door Maria
Rueter vervaardigde album, dat de namen
van degenen, die aan het huldeblijk hebben"
meegewerkt, bevat, en las de daarin door
George Rueter gestelde opdracht voor, dat
nog niet alle deelnemers zijn opgenomen.
De huldiging werd besloten met de in
trede van een deputatie uit de leerlingen
van de gemeentelijke Gymnasia, het ge
meentelijk Lyceum en de gemeentelijke
Hoogere Burgerscholen, uit naam van welke
een jonge man Willem Kloos in eerbiedige
woorden hulde bracht
Dr. de Raaf las nog een reeks van tele
grafische gelukwenschen voor.
Na afloop van het officieele gedeelte, werd
in een van de aangrenzende salons thee
aangeboden.
De eere-maaltijd.
"s Avonds om zeven uur verzamelden zich
vrienden en vereerders van Willem Kloos
aan een intiemen maaltijd in Huize Voor
hout in Den Haag.
Alberdingk Thym huldigde Kloos als de
grootste dichter na Goethe. Als onze geest
drift dezen dag zoo groot is, dan komt dit,
omdat Kloos onze taal gevormd heeft tot
schoonheid en onze waarde als natie boven
die der omliggende volkeren heeft verheven
Na hom volgden nog vele tafelredenaars.
Jacqueline Reyneke van Stuwe dankte
ten slotte namens den jubilaris en zijn
vrouw de leden van het comité en alle
vrienden, die hebben bijgedragen om den
dag onvergetelijk te maken.
DE GROOTSTE VOETBRUG VAN NEDERLAND.
Tien geweldige pijlers schragen de zwareuil negen logen beslaande verkeersbrug, die thans Ie Grave in den verbindingsweg is
gereed gekomen. Men is thans full speedbezig met den bouw der toe- cn ofvoenueg en en hoopt over luttele maanden het geheel
bedrijfsklaar op te leveren. Wij geven hier een overzicht van de brug.
RADIO EN POLITIEK.
DE TOEBEDEELING IN KWARTIEREN.
De voorzitter van den Radio-Raad, oud-
Minister J. Th. de Visser, heeft, blijkens een
uitvoerige publicatie in het „Christelijk
Tijdschrift voor Radio", dezer dagen een
onderhoud gehad met het bestuur der N. C.
R. V., in zake het houden van politieke
radio-redevoeringen voor de a.s. Kamerver
kiezingen.
„Namens het bestuur aldus het orgaan
is toen medegedeeld, dat besloten was
deze voor de microfoon te Huizen niet te
houden en dat alleen door het bestuur ver
andering van standpunt zou worden over
wogen, indien de partijen van links wel tot
het gebruiken van de radio voor verkie
zingsdoeleinden zouden overgaan. Ons stand
punt was echter, dat dit zooveel mogelijk
moest worden vermeden.
Thans, even voor het afdrukken van de
„Omroepgids", werd de hieronder volgende
brief van den Radioraad ontvangen:
Aan de Nesderl. Christelijke
Raclio-Vereeniging.
Naar aanleiding van Uw mondeling
medegedeel'den wensch om bij voorkeur
geen verkiezingsredevoeringen door den
zender te Huizen om te roepen cn alleen
en voorzoover daartoe door antdcre poli
tieke partijen werd overgegaan door Uw
partij een overeenkomstig aandeel daar
aan te nemen, heeft de Radio-Raad de eer
U medo te deelen, dat hij Uiwe medewer
king inroept voor de volgende regeling-
1. Verkiezimigsredevoeringen zullen al
leen worden omgeroepen in het tijdvak
van 12 Juni2 Juli a.s.
2. Ten einde het. normale programma
zoo weinig mogelijk te hinderen zal dage
lijks met uitzondering van den Zondag
de zender te Huizen op de even dagen
van 6.55—7.25 en op de oneven dagenvan
6.55—7.10 nam. en de zender te Hilversum
op de even dagen van 7.730 en op de
oneven dagen van 7.157.30 nam. beschik
baar worden ges''old.
3. In het geheel zijn aldus beschikbaar
5,4 kwartieruren.
4. De verdeeling van dezen tijd over de
partijen is: Röomseh-Katholickcn 11
kwartieruren.
Anti-Revolutionairen en Chr.-IIistori-
schen tezamen 11 kwariieruren.
5. D. A. P. 11 kwartieruren.
Vrijheidsbond 6 kwartieruren.
Yrijrz.-Democr. 6 kwartieruren;
Plattelandersbond 1 kwartieruur;
Christen-Democraten 1 kwartieruur;
Ds. Lingbeck 1 kwartieruur;
Ds. Kersten 1 kwartieruur;
Mr. Arts 1 kwartieruur;
Communisten 1 kwartieruur;
beschikbaar 3 kwartierman.
5. De drie eerstgenoemde partijen zul
len over Huizen en de S.D.A.P. over Hil
versum uitzenden. Op don zender te Hui
zen blijven dan nog 5 kwartieruren en
op dien te Hilversum J6 voor andere par
tijen ter beschikking.
6. Op grond van een door den Radio-
raad te houden loting worden de dagen
der maand aangewezen op welke elk dei-
partijen kan uitzenden.
7. Aanvragen voor zendvergunning
moeten -vóór 15 Mei hij den Minister van
Waterstaat zijn ingekomen.
8. Indien een partij geen gebruik maakt
van den haar toekomenden tijd, valt de
ze terug aan de organisatie, die er ge
woonlijk over beschikt.
9. De Radioraad zal het op prijs stel-
De Voorzitter:
(w.g.) J. TIL DE VISSER.
De Secretaris:
(w.g.) E. T. WEBER.
GEMEENTEONTVANGERS
ZUID-HOLLAND.
een te Rotterdam gehouden vergadering
de Vèreeniging van gemeente-ontvan
gers in Zuid-Holland heeft do secretaris, de
heer LI. de Groot, gemeente-ontvanger te
Vlaardingen, een lezing gehouden over: Eeni
ge wenken inzake de Inrichting van de ad
ministratie van de gimeente-ontvangers en
de samenstelling van de gcmcenterekening.
AUTOBUSDIENSTEN.
In Zuid-Holland.
Bij K. B. is niet-ontvankelijk verklaard de
Rotterdamsche Tramweg Maatschappij te
Rotterdam in haar beroep tegen de beschik
king van Gedep. Staten van Zuid-Holland
9 October 1928, waarbij is gewijzigd de
aan F. Dirkzwager te Hccrjansdam verleende
vergunning tot het onderhouden van een
autobusdienst tusschen Hcerjansdam en Rot
terdam (Groote Markt).
NED. CHR. RE1SVEREENIGING.
Buitengewone Alg. Vergadering.
Zaterdag werd een buitengewone Alg.
vergadering gehouden door de Ned. Christe
lijke Reisvereeniging in een der zalen van
het Jaarbeursgebouw te Utrecht.
Te 10 uur opende de voorzitter van de afd.
Utrecht, de heer W. Klein Obbink, de verga
dering cn sprak een kort openingswoord,
wees met blijdschap op den groei der Ver-
ceniging en uitte den wensch dat in vriend-
schappelijken geest de beraadslagingen
mochten plaats hebben, kon 't zijn tot nog
grooter bloei der Verceniging.
De Voorzitter, de heer Drs A. van Dcursen,
van Groningen, nam de leiding over, dankte
voor de gesproken woorden en uitte zijn
blijdschap dat, als reizen een bewijs is van
ontwikekling, de X. C. R. V. daarvan onder
de Christenen bewijs mag afleggen.
Hierna kwam ter tafel het concept-huis
houdelijk reglement met ingediende amen
dementen.
De artikelen, waarop geen amendementen
waren ingediend, werden onveranderd vast
gesteld. De artikelen 1, 3, 4 en 6 werden zon
der bespreking goedgekeurd.
Na breedvoerige bespreking zijn de amen
dementen op Art. 40 om de N. C. R. V. te
verplichten haar bureau naar Utrecht te ver
plaatsen, met groote meerderheid van stem
men verworpen. Het bureau blijft dus te
Den Haag.
K. J. A. G. BARON COLLOT
D'ESCURY. t
Te Ivloosterzande is overleden, in den
ouderdom van 70 jaar, K. J. A. G. baron Col-
lot d'Eseury, rentmeester van het Kroondo
mein, burgemeester van Hontenisse en voor
zitter der Eerste Nederl. Coöperatieve Suiker
fabriek.
BEGRAFENIS MR. R. VAN VEEN.
Onder zee.r talrijke blijken van belangstel
ling is Zaterdag op de algemeene Begraaf
plaats te 's-Gravenhage ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van het oud-lid der Twee*
de Kamer Mr. R. vau Veen.
Tot de belangstellenden behoorden Min,
Slotemaker de Bruine, de Tweede Kamerle
den Dr. Schokking en Tilanus namens
Chr.-Hist. Unie, oud-Minister Mr. S. <1«
Vries, het oud-Tweede Kamerlid van Vliet,
de oud-gouverneur van Suriname de heer
Staal, tal van leden der Haagsche balie,
•Staatsraad Idenburg, Leden van den Pen
sioenraad, alle loden van de z.g. commissie-
Van Veen, behalve Prof. Rutgers .die t
Geneve vertoeft, Mr. Voute, voorzitter vani
lu t college van kerkvoogden, Mr. Lisman,
kerkvoogd. Mr. van Gclein Yitringa, lid van
dc Wachtgelders-commissie (de voorzitter
Mr. Schepel was verhinderd), Mr. van Ris-
seliek, secretaris van die commissie, Mr. \V.
J. baron van Lynden. voorzitter van hel -
provinciaal college van toezicht op liet be
heer der kerkelijke goederen en fondsen van
dc Hervormde Gemeenten in Zuid-Holland,
de heer Luyendijk, secretaris van dat colle
ge. Mr. Koppius uit Arnhem, secretaris van'
het aljfcmeen college van toezicht op het be
heer der kerkelijke goederen cn fondsen van!
de Hervormde Gemeente in Nederland, nota
ris Braun uit Scheveningen; Ds. Tichelman,
Ds. Gravcmeyor, Dr. Renkema. rector van
het Christ. Gymnasium; Prof. C. Gerrctson;
het Eerste Kamerlid baron de Vos van Steen-
wijk: de heer de Mol van Ötterloo, secreta
ris van den Raad van Toezicht voor octrooi-
gemachtigden; generaal Elout, lkl van dei*
Militairen Pensioenraad: Mr Bcsier, advo
caat-generaal bij den Hoogen Raad; Ds,
Loeff en vele anderen.
Aan de groeve is het eerst het woord ge
voerd door Mr. Dr. J. Schokking namens do
Christ. Historische Unie, tevens op verzoek
van Dr. de Visser, die verhinderd was, na
mens de Christ Hist. Tweede Kamerfractie.
Wij zagen Mr. van Veen niet veel meer
de laatste jaren, aldus spr. Gezondheidsrede
nen noopten hem reeds in 1922 ontslag te no
men als lid der Kamer. Ook was het voor
hem moeilijk de vergaderingen van het
hoofdbestuur der Christ. Hist. Unie bij te
Spr. roemde verder de groote kracht en
toewijding van den overledene, die een zeep
eervolle plaats in de Tweede Kamer had. Hij
beperkte zioh in lioofdzaak tot juridise.hu
onderwerpen. Zijn juridische bekwaamheid
was van groote beteekorus.
Nog steeds wordt de in 1913 door de Regoc.
ring ingestelde commissie aangeduid als do
commissie-van Veen. Daarnaast had het on
derwijs zijn liefde en belangstelling; hij
voelde de groote waarde van liet Christelijk
onderwijs voor ons land en volk.
Ten slotte sprak de heer Schokking nog
eenige hartelijke woorden als vriend. Hij zal
altijd een dankbare herinnering aan de trou
we vriendschap van Mr. van Veen, dien Spr.
beschouwde te behooren tot de „Friezen
op hun best", blijven behouden.
Daarna spraken nog Mr. Voute namens
dc kerkvoogden, de heer Idenburg na
mens een kleinen kring van vrienden, M r.
Koppius uit Arnhem, Viee-admiraal Ze c-
m a n als voorzitter van den militairen pen-
Ten slotte sprak D s. F. Loeff nog als
vriend. Hij roemde de persoonlijkheid en
het karakter van den ontslapene en voelde
het als een behoefte des harten God te dan
ken. dat hij hem op zijn weg heeft ontmoet.
Voor velen is Mr. van Veen's leven een zegen
geweest
Llierna ging d9 Loeff voor in gebed.
EEN JUBILEEREND WEESHUIS
OP 25 JUNI A.S. BESTAAT HET PROVIN
CIAAL GEREFORMEERD WEESHUIS TE
MIDDELHARNIS 50 JAAR.
I.
Een paar weken geleden had ik 't genoegen
feen feest mee te vieren van een Rusthuis
[voor Ouden van Dagen.
En een dominee, die de dingen altijd zoo
heo.l eme-uïg zeggen kan waéir 't was en
wélke dominee dit leverde doet niets ter
zake, nieuwsgierige lezeres of lezer! zei
toen: We zijn op 't feest van deze mooie in
stelling allemaal heel blij, maar toch ho
pen we ook allemaalhier nooit belioe-
iven te worden opgenomen
Wie zou iemand verbieden lachend do
pvaarheid te zeggen?
Die dominee had inderdaad groot gelijk!
De doorsnee-menseh heeft meestal een
fcnder verlangen dan op zijn ouden dag in
een Rusthuis terecht te komen hoe goed
men 't 6r 00^ heeft
En is om nu maar gelijk tot ons onder
werp over te gaan een Weeshuis
eigenlijk geen aangrijpende realitiet?
Dat is toch een huis voor kinderen, die
geenouders meer hebben. Voor kinderen,
die heel vroeg het allerbeste moeten
missen.
Mochten misschien kandoren mn geschrijf
lezen och, laat me dan mogen beginnen te
zeggen: Als ge een Weeshuis voorbij
komt denkt dan altijd hee.l even aan uw
misschien armen vader en wellicht zich af-
b!ervende moeder. Dénkt dan aan hen en
dénkt God!-
Maar ook is een Weeshuis een heerlijke
Instelling!
Ze hebben geen vader on moeder meer, de
arme weezen! Maar daar, in dat groote ge
bouw, vinden ze toch weer een vader en
moeder.
D. BOS,
18 Juli 1S035 Sept 1876.
Is dat geen heerlijkheid, om er in te
juichen?
En als dan die vader en moeder van 't
groote Weeshuis bovendien 't zelfde ernstige
begeeren van alle Christenouders hebben: om
hun kinderen vroeg te leiden tot Hem, Wiens
naam óók is: Vader der Weezen. o dan
wordt onze blijdschap tevens diepe en in
nige dankbaarheid voor dien rijken zegen,
die de Heeré óók in het Weeshuis
schonk.
Als zulk een Weeshuis jubileert, dan dan
ken niet alleen weezen. en oud-weezen mee.
Maar dan gedenken we zulk een weldaad
in heel den breeden kring van ons Christe
lijk leven.
Zulk een gedenkdag breekt D.V. 25 Juni
Het Provinciaal Gereformeerd Weeshuis te
Middelharnis bestaat dan een halve eeuw.
Zijn naam is door 't gansche land bekend.
Bekend met eere.
't Heeft achter zich een rijk en veelbewo
gen verb 'm.
Ter voorbereiding van 't komende feest
willen we iets van dat verleden vertellen.
Het Provinciaal Gereformeerd Weeshuis
heeft zijn ontstaan te danken aan D i r k B o s
geboren 18 Juli 1803 te Sommelsdijk.
Deze heer Bos was de eenige zoon van
welgestelde ouders; degenen, die hem gekend
hebben, getuigen van hem, dat hij van zijn
S'coegste j°ugd do.n Heere zocht.
Omstreeks 1840 werkte de Afscheiding ook
door op 't eiland Flakkee en daar de Afge
scheidenen geen kerkgebouw bezaten, be
sloot de heer Bos hun de behulpzame hand
te bieden. IIij liet aan den weg, die de grens
vormt tusschen Middelharnis en Sommels
dijk, een complex gebouwen zetten, waarvan
hij dc achterzijde als woning betrok; de mid
delste ruimte werd voor kerk bestemd.
Dit voorbeeldwerkte aanstekelijk op ze-
koren Ds. Luther, destijds aldaar predikant.
Dezp toog aan de andere zijde van den weg
ook aan 't bouwen, cn toen er weldra een
hoog, vierkant gebouw verrees, noemde de
spraakmakende gemeente dit gewrocht zeer
kernachtig: „het fort van Luther".
De Afscheiding won steeds meer aan in
vloed; een hevige vijandschap was ontketend,
die zich op 't. westelijk en oostelijk deel van
't eiland in al haar ruwheid openbaarde.
Middelharnis bleef echter voor die ramp
gespaard, omdat de burgemeester dezer ge
meente rondborstig erklaarde van die zoo
zeer gesmade Afgescheidenen nimmer eenige
hinder te ondervinden.
Helaas vermochten de dorpspotentaton van
de andere eiland-gemeenten zich niet tot zulk
een standpunt op te werken.
In Stellendam bijvoorbeeld werd een
scherp boycot-systeem toegepast-: vele Afge
scheidenen wérden in hun stoffelijk bestaan
aangetast; en de keuterboertjes mochten niet
langer hun vee weiden op dc domeingronden
In 't begin der veertiger jaren zou deze
grond door den Staat verkocht worden. De
mannen van 't geld maakten zich op allen
grond in eigendom te verkrijgen dan eerst
zou men de macht volkomen in handen heb
ben en was t lot der Afgescheidenen voor
goed bezegeld. De toepassing der zoo hoog
geloofde verdraagzaamheid is uit die ge
denkwaardige jaren voldoende ckend.
Maar de heeren kregen een leelijke streep
door hun rekening. Want ook de lieer Ris
reisde naar Den Haag enkocht alle
Staatsgronden van de haven van Stellen
dam tot de haven van Dirksland.
't Werd ook hier weer een bevestiging van
de oude waarheid; wat de measchen ten
kwade hadden gedacht, keerde dc Heero ten
goede.
De heer Bos bood de om 't geloof vervolg
den en verdrukten de reddende hand. Op zijn
land kregen zij arbeid, en voor billijken prijs
mochten de kleine boertjes er hun vee
weiden.
Een opmerkelijk verschijnsel mag worden
genoemd, dat schier al deze menschen later
tot welstand zijn gekomen.
In,|de zestiger jaren werd te Middelharnis
een 'Chr. Geref. Gemeente gesticht en de
heer Bos sloot zich bij haar aan.
De boezemvriend van Bos was de lieer
Hendrik Schoonejongen Jac.zn. Met
dezen besprak hij meermalen do vraag wat
bij zijn overlijden met zijn groot vermogen
moest geschieden. Gehuwd was hij niet en
van zijn familie waren slechts eenige verre
bloedverwanten over.
Vooral het lot der weezen was in dien tijd
droevig, en dat lot ontroerde het gevoelige
hart van den heer Bos.
Een oogenblik dacht hij er aan een ge
deelte van zijn vermogen te vermaken aan
de bekende Neerbosch-Stichting, die toen in
haar opkomst was.
In den kring der toenmalige Chr. Geref.
Kerken werd nog weinig voor dc weezen
gedaan; andere zaken stonden toen in '1
brandpunt der belangstelling; bovendien
ontbraken de geldelijke middelen.
En zoo rijpte bij den heer Bos 't plan, dat
hij weldra testamentair beschrijven liet. Hij
stierf 5 Sept. 1876 te Middelharnis; den Sisten
van die maand werd als zijn uiterste wil
kenbaar gemaakt, dat dc door hem gestich
te gebouwen zouden dienen als Weeshuis
voor de Geref. Kerken in Zuid Holland (toen
nog niet in noordelijk en zuidelijk gedeelte
gesplitst).
1-Iij schonk daarvoor de gehouwen, de
daarbij behoorenden grond en de helft van
zijn vermogen. Tevens werd daarbij, bepaald
dat zijn boezemvriend Schoonejongen als
directeur der Stichting zou optreden.
Met groote dankbaarheid werd door de
Particuliere Synode van Zuid Holland deze
Frovinciaai Gereformeerd Weeshuis ie Middelharnis
vorstelijke erflating aanvaard. En spoedig
werd met den arbeid een aanva gemaakt.
4 April 1S78 werd van de nieuwe gebou
wen de eerste steen gelegd, waarbij 't woord
woïxl gevoerd door den bekenden Ds. J. II.
Donncr (destijds lid der Tweede Kamer) en
den pastor-Joci Ds. J. Juch.
In 't volgende jaar werd de bouw voltooid
en 25 Juni 1879 had de officieele opening
plaats.
De belangstelling in heel dc provincie was
zeer groot.
Een reis naar Middelharnis wilde toen
nog meer zeggen dan thans. En daarom zou
van Rotterdam af een extra-boot varan om
de feestgangers naar Flakkee te brengen.
Ongeveer 200 menschen uit alle deelen der
provincie maakten van deze-gelegenheid een
gretig gebruik; onder de feestgangers be
vond zich niemand minder dan de Vader der
Afscheiding: docent A. Brummelkamp Sr.
Toen de boot Middelharnis had bereikt,
trok men in optocht naar de Stichting
onder oen geweldige donder- en regenbui.
Dc plechtige samenkomst werd geopend
niet een rode van Ds. Donner; docent Brum
melkamp eindigde met dankzegging.
De stichting word al aanstonds bovt'kt
door 26 kinderen, 13 jongens cn 13 meisjos.
XT was dan het Provinciaal Gereformeerd
Weeshuis te Middelharnis opgericht.
In 1N79 dus een jaar na do beruchte
cet-Kappeijne.
't Viel toen niet race een Christelijke
School te stichten!
En toch stond voor dc oprichters van
neetaf xast: de weezen te Middelharnis
noesten Christelijk Onderwijs ontvangen.
Maar hoe moest dat? Op heel 't groote
eiland Flnkkce was niet één Christelijke
school.
Toch -- t moest! l"n daarom werd tegelijk
net 't Weeshuis een Christelijke School op-
zericht
Als straks de feestklok luidt over Middel
harnis, uls op 25 J met dank aan den
Heere mag worden herdacht wal rijken ze-
zen Hij in 't Weeshuis s.-tionk dan zal t
evens (eest zijn voor de Christelijke School
aan deze Stichting verbonden.
Dan viert ook de eerste Christelijke School
aaa Flakker 't gouden jubileum mee.
Een dubbele reden om leest te vieren. X
