DONDERDAG 25 APRIL 1929 EERSTE R< AD PAG. 2
BUITENLAND.
GEMEENTERAAD VAN AMSTERDAM.
DE VOORBEREIDENDE
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
WERPEN VAN BOMMEN UIT VLIEG
TUIGEN GEOORLOOFD.
Een voorstcl-Bernstorfi verworpen.
Het voorstel-Bernstorff, waarbij het wer
pen van bommen uit vliegtuigen verboden
wordt, is door de voorbereidende ontwape
ningsconferentie niet aangenomen.
De Fransche gedelegeerde Massigli zeide
bij de discussie ronduit, dat het voorstel
practisch neerkomt op de geheele afschaf
fing van de militaire luchtvaart waar hij
Inderdaad gelijk in heeft
België en Spanje, hoewel die een betrek
kelijk kleine luchtvloot hebben, waren het
daar roerend mee eens.
Voor Nederland bepleitte Prof. Rutgers,
dat zulke militaire belangen niet mogen ge-
tteld boven belangen van menschlievenden
•ard.
Politis merkte op, dat een staat, die het
Kelloggpact schendt, zeker een conventie
die het werpen van bommen uit vliegtuigen
schendt, niet zou eerbiedigen.
Prof. Rutgérs zeide, dat dit een gevaarlijke
leer was, die leiden moet tot afschaffing
in alle humanitaire maatregelen - voor de
oorlogvoering zooals in de Haagsche con
ventie van 1007 zijn vastgelegd. Men zou zou
zelfs komen tot opheffing van de eerbiedi
ging van het Roode Kruis en de witte pai-
lementaire vlag en de humane behandeling
van krijgsgevangenen.
De voorbereidende ontwapeningscommissie
heeft den definitieven tekst van het hoofd
stuk over den chemisohen en bacteriologi-
schcn oorlog na vrij langdurige besprekin
gen aangenomen. Volgens de thans aanvaar
de lezing verplichten de mogendheden zich.
onder baling van wedenkeerigheid, in geval
van oorlog geen gifgassen of dergelijke stof
fen te gebruiken. Dit geldt ook voor elke
aanwending van bacteriologisch strijdmate
riaal.
GIBSON'S REDE.
Het Britsche Kabinet heeft gisteren den
toestand besproken, welke door de nieuwe
bemiddelingsvoorstellen van Amerika is ge
schapen. Voor deze zitting heeft de regee-
ring overteg gepleegd mei Lord Cushendun,
die na afloop instructies ontving, waardoor
hij tg de gelegenheid is gesteld op de vooi-
r'-ellen van Gibson een uitvoerig officieel
antwoord te geven. De hoop op overeenstem
ming met Amerika is thans herleefd.
De Engelsche gezant te Washington, Sir
Esme Howard, heeft een bezoek bij presi
dent Hoover afgelegd, teneinde hem in kei:
nis te stellen van de gunstige wijze, waarop
de Amerikaansche voorstellen zijn ontvaui
gen.
Chamberlain over Gibson's rede.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis ge-
tegid: De Engelsche regeering heeft met
groote belangstelling kennis genomen
de verklaring van den Amerikaanschen a!
ge-vaardigde Gibson te Genève en zij deelt
fn de hoop en de goede wenschen, die van
die verklaring het natuurlijk-uitvloeisel zijn.
De Engelsche regeering wenscht van gau-
echer harte te komen, niet alleen tot een
„begrenzing" maar wel degelijk tot een ver
mindering van de bewapening ter zee en zij
heeft er reeds een voorstel toe gedaan, dat
betrekking had op iedere soort van oorlogi
echepen. Het verschil van meening met de
Vereenigde Staten ging niet over ae toepas
sing dier beide beginselen, maar de moeilijk
heid, waarover men ten slotte gestruikeld is.
zat in de aanwijzing van de categorieën ir.
welke de verschillende scheepstypen zouden
svordenr verdeeld.
De Engelsche regeering maakt uit Gibson's
verklaring een grooter elasticiteit van het
Amerikaansche slandpunt op en zij druki
haar warme bewondering voor dien geest
van toenadering uit, waarvan die verkla
ring getuigt Harerzijds kan de Engelsche
regeering de verzekering geven, r'n" j door
eenze-fden geest bezield is en de Amerikaan
sche voorstellen onderzoeken en overwegen
zal met den ernstigen wil om tot volkomen
overeenstemming te geraken.
Deze verklaring werd met levendigen bij
val door het geheele Huis begroet.
In de besprekingen, die volgden, zeide
Chamberlain nog op een vraag van Garro
Jones:
De regeering heeft altijd gewenscht, dat
elke k'asse van oorlogsschepen zou worden
beperkt en ons eigpn voorstel hield dat in.
Wij hebben het alleen gewijzigd, omdat wij
de erover overeenstemming hoopten te ver
krrgen.
Garro Jones vroeg, of er thans on-derhan-
delin ren konden beginnen over de beperking
van duikbooten.
Sir Austen: Indien wil met Amerika in
overeenstemming de li-mltatie van elke klas
se van oorlogsschepen kun non verkrijgen,
dan kunt gij er verzekerd van zijn, da' de
regeering daaromtrent niet zal achterblijven
Naar verluidt, werkt de Amerikaansche
delegatie aa-n een gedetailleerd plan inzake
de vlootbepcrking.
Bridgeman waarschuwt tegen overhaasting.
Bridgeman, de eerste lord der Engelsche
admiraliteit, heeft in een interview met een
correspondent van de United Press zijn in
stemming -met de vooretelling van Gibson
betuigd, wiens rede hij van zeer groo'.e be-
teekenis achtte.
Hij waarschuwde echter tegen overhnas
tjng en zei, dat eerst zeer omvargrijki
bereidende werkzaamheden
Pridgemnn eindigde met de oprechte hoop
uit te spreken, dat deze bijeenroeping ee.i
feit zal worden, aangezien h'j de oplossing
van het vraagstuk der ontwapening ernstig
(wenscht.
EEN SCHOOLKWESTIE.
HET GEM. ELECTR. BEDRIJF.
Een schoolkwestie.
In de gister gehouden vergadering kwam
aan de orde het adres van de Woningbouw
vereniging „Eigen ITaard", die bezwaar
maakt tegen het bouwen van een lagere
school aan het Onderlangs. Dit bezwaar
geldt de plaats waar deze bijzondere schooi
zou komen
De plannen zijn reeds lang opgehouden
en het gaat dus moeilijk nu een ander ter
rein, dat trouwens nog niet beschikbaar is,
aan te wijzen.
De wethouder van onderwijs drong er
dan ook bij den Raad op aan nu niet op
dit besluit terug te komen.
De heer De Miranda meende bezwaar
te moeten maken, wijl het plantsoen aan
het Onderlangs geheel zou worden bedor
ven. IJij doet een voorstel met het schoolbe
stuur nadere onderhandelingen te voeren
over een nieuw terrein.
De heer Rustige (C.II.) releveert de
lijdensgeschiedenis. I-Iet bestuur heeft be
rust in het aanwijzen van deze plaats,
maar vindt bet niet een ideale oplossing.
Alleen dient vast te staan, dat men den
cursus met 1 September kan openen, zij
het don ook in een door de gemeente tijde
lijk to verschaffen lokaliteit
B. en W. willen wel onderhandelen, maar
kunnen niet toezeggen, dat zij per 1 Sep
tember schoolruimte kunnen geven. De lieer
Ketelaar wilde er echter nog eens vollen
nadruk op leggen, dat het zoo voor school
besturen toch haast niet te werken is.
Na deze toezegging trok de heer De Mi
randa zijn voorstel in.
Ongetwijfeld heeft de wethouder deze zaak
volkomen loyaal behandeld. Maar wanneer
de Raad op dezen weg zou willen door
gaan, zou men den bouw van bijzondere
scholen vrijwel onmogelijk maken of op
zijn zachtst heel sterk doen stagneeren.
De toestand bij het G. E. B.
Hierna kwam een heel langwijlige zaak
in behandeling: de kwestie van het onder
zoek naar den algemeencn toestand bij de
Gemeente-Electriciteitswerken.
Zooals wij reeds eerder schreven is de
kwestie aan de orde gekomen door 'n reeks
klachten van een ambtenaar bij dit bedrijf,
ingediend bij den voorzitter van het scheids
gerecht.
Deze klachten zijn behandeld door de
Commissie van Bijstand en na de wethou
derswisseling door een bijzondere com-
Al is het optreden van den ambtenaar De
Vos niet in alle opzichten te verdedigen,
er is toch wel voor enkele klachten aanlei
ding gegeven en in verband met het on
derzoek worden dan ook door B. en W.
maatregelen ter bescherming van het pu
bliek noodig geoordeeld.
De heer W ij n k o o p haalde de zaak hepl
diep op en besprak alle mogelijke kwesties,
die ermee verband hielden. Hij achtte de
zaak door den oud-wethouder W i b a u t
verkeerd behandeld. Het rapport is zwak,
de conclusies kloppen niet op de bijlagen,
hoewel deze eigenlijk het feitenmateriaal
bevatten.
Verder achtte Spr. den laatsten brief van
den heer Bellaar Spruijt, de voorzitter der
commissie, voor den directeur zeer bezwa
rend. Hij meende, dat B. en W. er niet af
[kunnen iet hun nota. Ze moeten óf de
commissie op enkele punten desavoueeren,
lóf ze moeten ingrijpen.
Eerst legen half elf kwam de wethouder,
de heer Ter Haar, aan het woord. Wijn
koop had vier uren gesproken. Het record
staat op zijn naam en zal wel op zijn naam
blijven staan.
Wethouder Ter Haar zette de historie
I in algemeene trekken uiteen. Bij de wisse
ling van het college was de zaak-De Vos
nog niet afgedaan.
De interpellatie-Wijnkoop bracht dc zaak
op breeder basis, wijl deze een onderzoek
wilde naar de toestanden in het bedrijf,
j Men heett het toen noodig geacht een
commissie van deskundigen tc benoemen,
die B. en W. bij het gewenscht* onderzoek
jzou bijstaan. Het rapport van deze com
missie met de bijlagen en de nota van den
directeur zijn den Raad bekend.
B. en W. verblijden zich er over, dat dir
onderzoek is gehouden, wijl bij nauwkeu-
j rige lezing van het rapport blijkt da»
slechts spaarzamelijk feiten worden gege
ven en de ingebrachte beschuldigingen on
houdbaar zijn gebleken.
Op de leiding van het bedrijf kunnen
geen ernstige aanmerkingen worden ge
maakt.
Enkele correcties, meencn B. en W., moe
ten ook thans in het bedrijf worden aange
bracht en in hun nota stellen B en W.
enkele correcties voor.
Ook thans onlbrak gloed in de rede. Het
hezwaar dat meer redevoeringen aankleeft,
die blijkbaar voor de discussies zijn gereed
gemaakt en dus te veel in het algemeene
blijven hangen.
Wat de zaak-De Vos betreft, de feiten
door hem genoemd, zijn bij het onderzoek
geen feiten gebleken. Het is niet mogelijk
den heer De Vos op zijn plaats te handha
ven, de verhoudingen zijn natuurlijk be
dorven, wijl er geen aanleiding is om aan
kwade trouw te denken, zal men óf tot
overplaatsing hij een anderen dienst óf tot
op wachtgeldstelling moeten overgaan. Zoo
spoedig de interpellatie is gesloten zullen
B. en W. nader overwegen, wat zij ten aan
zien van dezen ambtenaar verder hebben
te doen.
Hij hoopt dat na deze periode van on
rust, een periode van rust cn bloei mag in
treden.
CONGRES VOOR STREEKBELANGEN.
Do Volkenbondsconimissie voor de bestrij
ding van den vrouwenhandel heeft weer
2ijn jaarlijkscho discussie over de afschaf
fing van het stolsel van de reglementeering
der prostitutie gehouden.
De wijziging, die ditmaal in de kwestie is
Ingetreden, is de geheel veranderde houding
der delegaties van landen, waar nng hor
dooien gehandhaafd worden, zonals Frank
rijk. .ir.pan en Spanje
Do beraadslagingen eindigden mot de aan
neming van twee door den F.npelsehen ge
delegeerde Hertick voorgestelde resoluties.
De eerste spre'kt de voldoening uit over de
steeds grootere kentering in de openbare
meaning ten gunste van de afschaffing der
huizen van ontucht; de tweede verzoekt den
Volkenbondsraad toch vooral bij pile regee
ringen aan te dringen op het geven van de
volledige inlichtingen over de maatregelen
ter bescherming van de openbare orde en
volksgezondheid na do afschaffing der bor-
deelen.
DE ENGELSflriprE VERKIEZINGEN
OP 30 MEI.
Baldwin heeft in het Lagerhuis medege
deeld, dat het parlement op 10 Mei zal wor
den oa.'bonden. Op 20 Mei geschiedt de car.-
didaats'.elting en op 30 Mei worden de ver
kiezingen gehouden.
DE KABINETSCRISIS IN OOSTENRIJK.
Goen kabinet-Mitlelberger.
De candidatuur van dr. Mittelberger voor
het Oostenrijksche kanselierschap kan als
mislukt beschouwd worden, nu de land-
hond aan de christelijk-socialen verklaard
heeft, dat men niet deel kan nemen aan
kabinet-Mittelberger.
DE „GRAF ZEPPELIN".
De „Graf Zeppelin" vloog gister 2.30 uur
over Sevilla en om 24.4 over Tandsjor. Dp
koers gaat verder over Malaga.
DE MOORD OP GRAAF STOLBERG.
De rechtercommissaris te Hirschberg heeft
er graaf Christiaan Stolberg van verwittigd
dat het resultaat van het: onderzoek is,
hij aangeklaagd wordt wegens moord.
PESTRATTEN A—f BOORD.
Op het stoomschip „Sandades", dat te
Hamburg in den lichter „Oberlander No. 10'
heeft gelost, is de aanwezigheid van pest
ratten geconstateerd. De noodige voorzorgs
maatregelen zijn terstond getroffen.
De lichter „Oberlander" is onder toezicht
an de Maagdenburgsche politie naar Schoe-
ncbick aan de Elbe vervoerd, waar in over
leg met den geneeskundigen dienst de noo
dige voorzorgsmaatregelen zijn getroffen.
De bemanning van den lichter is pan ge-
seslcnndig onderzoek onderworpen. Deze
werd volkomen gezond bevonden. D® lichter
wordt onder voortdurend toezicht gelost,
'aarbij de lading nauwkeurig onderzocht
wordt
De bemanning aan den lichter en de arbei
ders, die de lading lossen, staan voortdu
rend onder geneeskundig toezicht Alle
maatregplcn, om ten eventueel pestgevaai
te Schoenebick to voorkomen, zijn getrol
fen.
DRANKVERZORGING
VAN AMERIKAANSCHE SCHEPEN.
Een „filling station" in tpeu zee.
Zakenlieden uit New-York hebben 't plan
opgevat om in do nabijheid van het Nan
lichtschip een drankschip voor anker
SiohTmocten i" dat van uit Hfti-iw yoort.l.n en.»
van uicjliolisclie dranken voorzien zal wor
den. om deze te leveren aan do Amerikaan
sche schellen, die dc haven van New-York
drong uitvaren moeten.
Wanneer dc schepen op de thuisreis zijn,
zullen ze de overgehouden voorraad op het
..lilling station" achterlaten, zoolang tot fce
het weer aandoen op de terugreis. Hierdoor
zal voorkomen worden, dat Amerikaansche
schepen hun overgeschoten dranken over
boord moeten gooien om binnen de prohi
bitie-wetten te blijven. Ook buitenlandsche
scheepvaartmaatschappijen stellen belang
in dozen maatregel, omdat ze mcenen, dat
te eeniger tijd fanatieke „droog!eggers" het
Congres zullen dwingen vreemde schepen
do Amerikaansche havens te ontzeggen
wanneer ze sterken drank aan boord heb
hen, hetzij onder zpgel of niet.
RTJKE GOUDVONDST IN CANADA.
Center meldt uit Matheson (Ontario) d.d.
Een landbouwer, die bezig was grond met
behulp van dynamiet weg te ruimen, vond
lagen zuiver goud. Hij heeft zijn rechten op
het hem toohehoorend terrein voor meer
dan 12000 pond sterling verkocht,
IJSBERGEN-GEVAAR.
De transatlantische mailboot Pennland Is
ternauwernood aan schade door ijsbergen
ontkomen. In verband daarmee deelt de In
ternational Mercantile Marine Cy mede, dat
zij al haar schepen naar de uiterste zuidelij
ke route zal doen afwijken daar ter hoogte
van de groote banken ijsbergen zouden
ronddrijven.
TELEGRAMMEN.
BOTSING TUSSCHEN EEN MILITAIRE
AUTO EN EEN SNELTREIN.
Vierentwintig dooden.
PEKING. 25 April. Bij Kaigan werd een
geheel bezette militaire auto door een snel
trein gegrepen en volkomen vernield. Vier
en twintig Chineeseho soldaten, w.o. twee
officieren, werden gedood.
Gemengd Nieuws.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ MUIDEN.
VIER MENSCHEN GEWOND.
Op den Muiderstraatweg bij Muiden botste
een luxè-auto bij het passeeren van een an
deren auto tegen een uit de tegenovergestel
de richting komenden melkauto. De luxe
auto behoorde tot een begrafenisstoet, die
van de Israëlitische Begraafplaats Mulder-
berg terugkeerde. De heiue auto's werden
door de botsing totaal versplinterd. In den
luxe-auto waren gezeten de heeren J. M. Hes,
directeur van het Israëlitisch Begrafenis Ge
nootschap, en L. D. Staal, Joodsch leeraar.
Belde personen werden ernstig gewond,
evenals do chauffeur van Zwieton. De be
stuurder van den melkauto, een zekere Bo-
gaert uit Weesp, bekwam een hersenschud
ding. Door twee geneeskundigen werden ze
voorloopig verbonden.
De wagens werden door de politie m be
slag genomen.
Het tramverkeer ondervond eenlge vertra
ging .terwijl ook het autoverkeer langs den
weg geruimen tijd moest worden stopgezet.
Het bleek, dat do heer Staal en do chauf
feur van Zwieton een lichte hersenschudding
hadden bekomen. Bovendien hadden do bei
de chauffeurs nog verscheidene bloedende
wonden. Ook de heer Hes had zware won
den aan het hoofd en op verschillende plaat
sen van het lichaam opgeloopen. Alle vier
gewonden werden naar Amsterdam vervoerd
en in een ziekenhuis opgenomen. De heer
Hes werd naar zijn woning vervoerd, na
eerst verbonden te zijn.
DGODELIJK ONGEVAL.
Dinsdagmiddag reed een 69-jarige man op
zijn rijwiel van I-Iilvarenbeek naar Dicssen
(N.-Br.) terwijl hem een auto van de ben
zine-maatschappij „Texaco" hem achterop
reed. Op het laatste moment week de man
verkeerd uit, waardoor de auto hem raakte
en de mnn tegen den grond werd geslingerd.
Met een hersenschudding werd de ongeluk
kige in bewusteloozen toestand in een nabij-
7ijnd woonhuis naar binnen gedragen. Dnai
is hij aan de gevolgen overleden.
VERDRONKEN.
Dinsdagmorgen is te Oranjewoud bij Hee
'vnveon een tweejarig meisje verdronken,
lat bij haar grootouders verpleegd werd.
BRAND IN DE LADING.
Te Eftrm brak brand uit in een hennep
•vhip. De deklast en een deel der verdere la
ding werd gelost, daar de brandweer ndets
vermocht, waarna men door het hakken
van twee gaten het schip gedeeltelijk onder
water zette.
NED. F.'IJ VOOR NIJVERHEID
EN HANDEL.
DB INLEIDINGEN.
Zooals reeds gemeld, zal op 3 Mei in hotel
De Twee Steden te Den Haag het congres
wonden gehouden, dat de Ned. Maatschappij
voor Nijverheid en Handel heeft ingericht
ter bespreking van het onderwerp: Sjreek-
belangen.
De heeren Prof. Mr. Dr. C. W. van der Pol
Bzn., Prof. Mr. Dr. J. van der Grinten, Prof.
Mr. F. G. Scheltema en Prof. Mr. C. W. de
Vries hebben ziich bereid verklaard Inlei
dingen te houden.
over „conclusies betreffende de doelmatigste
staatsrechtelijke vormen voor de behartiging
van streekbelangen".
Wanneer de doelmatige verzorging van
een belang, dat tot dusver als een gemeen
telijk belaing is beschouwd, niet meer ge
schieden kan binnen de grenzen der gemeen
te, ook niet wanneer deze mocht zijn ver
groot met aan de peripherie grenzende lan
delijke gemeenten of deel en daarvan, dan
is annexatie een te simplistisch, te plomp
en te ruw middel om de betere verzorging
van dat belang te verzekeren.
Eischt de riohtige behartiging van hei
s'reekbelang een voortdurend)} bemoeiing en
kan deze niet doelmatig aan het provin
ciaal bestuur worden toevertrouwd, dan is
een nieuw lichaam niet steeds noodig.
Door middel van intercommunale commis
sies kaïn ook dan nog vaak voldoende wor
den bereikt. Zoodra echter de bestuurszorg
niet meer goed kan worden uitgeoefend zon
der eigen vermogen, dient een nieuw lichaann
in het leven te -treden.
Men moet een nieuwe figuur construeeren
en art. 194 grondwet stelt boven twijfel, dat
I ook dan aan het lichaam verordenende be-
j voegdheid kan worden toegekend. De wet
gever is in dit geval volkomen vrij, wat het
groote voordeel meebrengt, dat hij voor de
behartiging van elk streekbelang de daar
voor meest geëigende regeling kan ma
ken, loowel ten aanzien van de samenstel
ling van het bestuur van het lichaam als
van de bevoegdheden, die het bestuur zal be
zitten.
over „Verzorging van streekbelangen langs
den weg van samenwerking van gemeenten".
1. De weg van gemeentelijke samenwer
king kan voor de voorziening in de verzor
ging van streekbelangen slechts dan een
oplossing bieden, als het betreft belangen,
die een locaal aspect hebben.
2. Gaat het om streekbelangen, die een
speciaal, niet-zuiver-locaal-huishoudelijk ka
rakter dragen (havens, afvalwater), dan
moet een bijzondere wettelijke voorziening
worden getroffen.
3. Een andere oplossing voor de voor
ziening in locaal-georiënteerde streekbelan
gen levert het instituut der grenswijziging,
dat echter ln menig opzicht groote bezwaren
ontmoet.
4. Om verschillende redenen is de' hui-
,dige regeling voor de gemeentelijke samen
werking onbevredigend, vooral omdat deze
wetgeving mist een algemeene regeling dei-
gedwongen samenwerking.
5. Wel kent onze wetgeving de gedwon
gen samenwerking waar het geldt het ge
meentelijk zelfbestuur, zoowel in den vorm
van potentieelen dwang als in dien van
rechtstreekschen wettelijken dwang.
6. De grondwettelijke belemmering tegen
het opleggen van dwang tot samenwerking
met betrekking tot de huishoudelijke be
langen der Gemeente is weggenomen door
de opneming bij de Grondwetsherziening
van 1922 van art. 149. De bedoeling van
dit artikel is, dat een algemeene regeling
van de interlocale samenwerking zal worden
getroffen.
7. Tegen het ontwerp-Kan tot herziening
der Gemeentewet bestaan op het punt der
gemeentelijke samenwerking enkele bezwa
ren, vooreerst valt af te keuren het al te
zeer terugdringen der privaatrechtelijke as
sociatie-vormen; ten andere bestaat beden
king tegen de mogelijkheid van het cre-
eeren van rechtspersoonlijkheid bezittende
lichamen met verordende en belastingwet-
gevende bevoegdheid. Zulk een intercommu
streekplan een wettelijke basis krijgt De
vaststelling van het streekplan worde toe
vertrouwd aan Gedeputeerde Staten.
„Doelmatige overheidsbemoeiing. Beharti
ging van gewestelijke belangen in verband
met art 194 der Grondwet»'
Het is een eisch van doelmatige overheid-
bemoeiing, dat de van overheidswege te be
hartigen belangen worden behartigd door die
overheidsorganen, welke daartoe telkenma
le de meeste geschiktheid bezitten.
Als uitvloeisel van deze gedachte kent ons
staatsrecht sinds lang de autonomie en het
zelfbestuur van lagere corporaties; de be
voegdheid dier corporaties, eigen huishoude
lijke belangen naar eigen inzicht te regelen
en de bevoegdheid, tevens plicht dier organi
saties, aan de uitvoering van hoogere rege
lingen mede te werken.
Met dit stelsel van distributie
heidsbelangen kan niet worden volstaan. Er
zijn belangen en zij nemen bij dc uitbrei
ding der overheidszorg hoe langer hoe meer
in aantal toe voor de behartiging waar
van. nóch de organen van het Rijk, nóch die
van de provincie of gemeente de meest ge
schikte zijn.
Het kan noodzakelijk zijn, bepaalde be
langen aan de algemeene belangensfeer van
Rijk, Provincie of Gemeente te onttrekken
en ter behartiging op te dragen aan een bij
zonderlijk daartoe ingesteld, overheidsor
gaan.
Tot het instellen van dergelijke organen !s
de wetgever bevoegd
Een wet ter instelling van een openbaar
lichaam als hierboven bedoeld, zal in de
eerste plaats nauwkeurig moeten aangeven
de belangen, aan dat lichaam opgedragen.
Door die opdracht worden deze belangen
aan de algemeene belangensfeer van provin
cie en gemeente onttrokken.
Naast de instelling van een orgaan en de
bepaling van de door dat orgaan te behar
tigen belangen is aanwijzing van een grond
gebied mogelijk.
Belastingbevoegdheid kan worden gege
ven. Een meer of minder vergaand Rijkstoe-
zicht zal wel steeds onontbeerlijk zijn. De
verhouding daarentegen van het lichaam
tot provincie en gemeente zal niet steeds
een zelfde zijn.
ProL Mr. C. W. de Vries
verdeelt de materie, ln zijn praeadvies be
handeld, in drie onderdeelen:
a. De uitdrukking „streekbelangen" geeft
goed de bedoeling weer, dat er een streven
bestaat, bevrijd te worden van den chaos
der zelfstandige „uitbreidingsplannen",,
waarin elke gemeente voor zich zich kan
verlustigen.
Vroeger ging men in gedachte steeds uit
van kleine, autonome plaatselijke kernen;
tegenwoordig moet echter eerst de vraag ge
steld worden, hoe wij ons land zullen be
wonen en bebouwen en geschikt maken voor
de beste economische ontwikkeling, voor dp
vestiging der industrie, voor de verdeeling
der bevolking, voor het behoud van het na
tuurschoon.
b. „Doelmatig overheidsbeheer" bij het op
maken en uitvoeren van gewestelijke plan
nen zal in het hijzonder beteekenen, dat aan
dacht gevraagd wordt voor de economische
zijde van het vraagstuk.
Doelmatig overheidsbeheer hebbe zoo min
mogelijk betrekking op staatkundige ver
houdingen; de gedachte zij er zooveel .moge
lijk op gericht de toepassing van de.beginse
len van het private bedrijfsleven naar het
openbare leven over te brengen zoo dikwijls
staat, provincie en gemeente op economisch
terrein optreden.
c. Een economisch doelmatig overheidsbe
heer zal in het bijzonder dd&r worden ver-
eischt, waar een gewestelijk plan niet alleen
een schema is, Waarbinnen een oplossing
wordt gezocht voor de behartiging van de
belangen van het verkeer, de be
bouwing;, de vestiging der industrie,
voor de verwezenlijking van kultu-
reele belangen, maar waar het gewestelijk
plan samenvalt met het streven de streek
zelve in het geheel zoo goed mogelijk in
exploitatie te brengen. Dit is het geval met
een mijnstreek en met een havenstreek.
Voor Rotterdam en voor do welvaart in
,de geheele havenstreek is het gewestelijk
plan een levensbelang nu de andere moge
lijkheden om de streek in exploitatie te
brengen gelukkig voor goed van de baun
schijnen. Rotterdam wilde een enorme an
nexatie. Rotterdam wilde de voordeelcn van
n millioenen-stad. maar vergat de nadeelen
Een minderheid in den Rotterdamschen
gemeenteraad droomde van een vrijwillige
nale rechtspersoon behoort slechts krachtens 0f gedwongen samenwerking tusschen de
bijzondere wet te kunnen worden opge
richt, die tevens zijn samenstelling en be
voegdheid regelt
7. Voor de lokaal-georiënteerde streekbe
langen zal een regeling in den geest van
het ontwerp-Kan in vele gevallen een doel
treffende oplossing mogelijk maken. Men
denke aan het conglomeraat van stad en
randgemeenten.
9. Bij de toepassing is het In het algemeen
gewenscht dat het beheer van instellingen
en werken, ook als die gemeenschappelijk
zijn tot stand gebracht, aan één gemeente
wordt toevertrouwd.
10. Voor het vraagstuk der gewestelijke
plannen biedt het ontwerp-Kan geen oplos
sing. Hiervoor zal noodig zijn een aanvul
ling der Woningwet, waarbij het begrip
verschillende gemeentebesturen. Het waren
er wel meer dan tien!
Maar Ged. Staten van Zuid-Holland en de
Ministers van Binnenlandsche Zaken en van
Waterstaat hebben met één ruk het vraag
stuk op een hooger plan gebracht
Gedacht moet nu worden aan een afzon
derlijk havenbestuur tot behartiging van
een gowestelijk economisch belang. Dit ha
venbestuur zal slechts een economisch doel
matig overheidsbeheer kunnen wezen, wan
neer ln dit havenbestuur de voordeelen van
het private bedrijfsleven vereenigd worden
met de voordeelcn van het publiek bestuur.
Ik geloof, neen, ik weet zeker, dat de
Maatschappij voor Nijverheid en Handel aan
de verwezenlijking van deze gedachte zal
willen medewerken.
DE MOORD
TE GIESSEN-NIEUWKERK.
MUNSTER OP Z'N TEENTJES GETRAPT
Getuige Mynster heeft by den offioier van
jistit'e te Dordrecht een klacht ingediend
tegen den Fahryver van een in de Voorwaarts
op 16 April gepubliceerd artikel, waarin hy
van het afleggen van een meineed'ge verkla
ring wordt beschuldigd en waar'n hij een sujet
en een praatjesmaker genoemd wordt. j
Mynster schreef den officier, dat hy zich
door deze aantijgingen in zijn goeden naam
aangerand gevoelt en ten zeerste beleedigd en
mitsdien verzoekt om een strafrechtelijke
vervolging in te stellen tegen den schrijver
voornoemd.
In verband hiermede werd de heer Winkler,
chef van de redactie van de Voorwaarts, ten
politiebureel te Rotterdam verhoord.
De stukken morgen naar Den Hoogen Raad.
De verhooren te Dordrecht zyn afgelopen.
Het proces-verbaal van deze verhooren zal
vermoedelijk morgen naar den Hoogen Raad
worden opgozonden.
STAKENDE WERKLOOZEN.
Wegens herhaaldelijke staking van de
Amsterdamsche werklooaen bij de werkver
schaffing te Beilen is aan zestig man ont
slag aangezegd.
Zij vertrokken Woensdag weer naar Am
sterdam. i
TRAMONTSPORING.
Bij Laren (Gld.) ontspoorde een personen-
tram. De machine viel om op het land naast
de trambaan. De machinist kon zich tijdig
redden. Een personenwagen, waarin dertig
passagiers zaten werd gedeeltelijk vernield.
Persoonlijke ongelukken kwamen ook daar
niet voor. De machinist bluschte met zand
het vuur in de machine. De passagiers wer
den met materieel uit Laren on Lochem ver
der vervoerd.
'N GEVAARLIJK SPELLETJE.
In een eikenboschje bij den ingang van het
wandelbosch Grocnendaal te Heemstede ont
stond brand door spelende jongens. Met be
hulp van enkele wandelaars heeft de bosch
wachter het vuur bestreden, dat later door
de brandweer met slangen op de waterlei
ding werd geblusoht Een gedeelte van het
bosch ging in vlammen op.
DOODELIJK ONGEVAL.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Dinsdagmiddag ongeveer 4.30 u. is te Schie
dam de 22-jarige P. W. Bos, wonende aan de
Voorhaven alhier, van een loopplank geval
len, waarover hij zich aan boord van een
schip wilde begeven, dat in de Wilhelmi
nahaven ligt
Hij viel ter hoogte van 10 Meter in de ha
ven en verdween terstond in de diepte, zon
der weer boven te komen.
Alle pogingen met dreggen mochten niet
baten.
Tot op heden Is het lijk niet gevonden.
Radio Nieuws.
Donderdag 35 l
atle's. 6.307.45 Orgelcou
oon. 8 Evangel Isatle-eam
rgelspel en spr-kere. Daar
HILVERSUM (1071 M.>
Sportpraatje. 6.01
1S52 M.) (NCRV.)
12.301.45 Solls-
S uit nieuwe boe-
45 Elekenuurtje.
DAVENTRY (1562
Studlo-opvoertni
10.45—11.30 Gramofoon.
H.) 10.35 Kerkdienst. 1
11.20 oramofoo
12.20 Concert. 1.202.20 Gramofoon. 2. .0 Voor c
«cholen. 3.10 Muziek. 3.20 Vesper in de Wen
minster Abbey. 4.05 Lezing. 4.20 Octet. 5.35 Kil
dei-uurtje. 6.20 Muziek 6.36 Nleuwsber. 6.50 Voi
0.20 Nieu'
iiserie. 10.06 Nleuwsber. lu.10 Mur
11.10 Een verrassing. 11.251
Politieke ei
uit Londer
Muziek.
PARIJS „Radio-Paris" (1750 M.) 12.20 Protest,
12.60—2.10 Orkest
12.25—1.50 Orke
iconcert. 7.20—8.15 Concert. 8.20—9.50 Zang,
na tot 11.20 Muziek.
(1649 M.) 11.20—4.20 Lezingen. 4.20
—5.20 Orkest. 5.207.05 Lezingen. 7.20 Orkest,
8.20 Muziek. Daarna Orkest, pens berichten en tot
11.60 Muziek.
HAMBURG (391,6 .M.) 10.20—11.20 Gramofoon,
3.35 Orkest 6.20 Orkest 6.16 Opera-uiftzending,
10.10 Orkest
BRUSSEL (611.9 M.) 6.20 Muziek, 6.50 Gramo®
ziek. 5—6.45 NCRV.
Trio. 7—7.26 KRO.
7.30 VPItO-uitzendl
densraadsel -
idlng t
ifoon. 44,30 Causerie.
6.306 spreeauur van de
rt. 2.06-
6.30
6,01—7.16
8.01—9 Kamermu: lek. 9—9.S0 Piana
Voortzetting Kamermuziek. 10 Pers*
0.16 Muziek.
DE RADIO EN DE SCHOOL.
Dezer dagen had te Utrecht een vergadering
omen zal worden met radlo-ult*
de Scholen met den Bijbe).
HJk zal vermeden worden gewon»
daar de radio nimmer den on-
orden ge-
Tot Voorzitter der Commissie werd gekozen
Ds. J. L. Piereon en tot Secretaris de heer C.
P. Verschoor, Badhuiskade 11a, Schevenlngen.
.mmissle bestaat thans uit de volgend®
J. Hobma, Utrecht (Voor Schoolraad en
Vereen, van Chr. Onderw. en Onderwijzeressen
in Ned. en O. B.); P. van Nes Czn.. Ntlkerk
(voor Gereformeerd Schoolverband): Ds. J. L.
Pierson, Bilthoven (Unie „Een School met den
Bijbel")S. Stemerding. Rotterdam (Ver.
Uhr. Volksoni
js); C. F. Verschoor. Sch(
eningen (Bond van Chr. Molu-Scholen): Dr. J,
i Waal Maleföt Utrecht (Ver. v. Chr. Na-
al Schoolonderwijs); H. J. van Wijlen. Rot-
m (Bond van Prot. Chr. Kweekscholen):
rs); Mr. A. van der Deuro, Eönnekom ca
wltser. Rotterdam (Unie van Chr. Onder-
L?UrJsd!ïfïï «ssi&sn:
3 de heer A. van Renssen Hzn., Utreoht,
DOOR EEN MOLENWIEK GETROFFEN.
De 14-jarige zoon van den molenaar v. d.
B. te Lierop had het ongeluk geraakt te wor
den door een in beweging zijnde molenwiek.
Bewusteloos en zwaar gewond bleef hij lig
gen. Naar het ziekenhuis te Helmond ver
voerd is hij daar aan de bekomen verwon
dingen overleden.
GOED AFGELOOPEN.
Gistermorgen geraakte te Boreulo een
driejarig jongetje spelenderwijze in de rivier
de Berkel. Toevallig passeerde dokter Schei,
Hij sprong he.t knaapje na en wist hem ho
ven te brengen. Hjj paste geruimen tijd
kunstmatige ademhaling toe em mocht er
in slagen de levensgeesten weer op te wek
ken.
Economie en Financiën.
OOSTENRIJK.
Voortgaande economische verbetering.
De directeur der Bodenkreditanstalt heeft in
dc* algemeene vergadering van aandeelhouders
der bank een rede gehouden over den econo
misch en toestand, waar n hjj er op wees, dat
niettegenstaande de buitengewone moeilyka
omstandigheden (beschermende rechten in da
aangrenzende landen, drukkende belastingen)
de economische verhoudingen langzaam maar
zeker verbeteren.
Ce rationaliseering der industrie is zeer
effectief geweest; ondanks belangryke loons-
ve» hoogingen sinds de stabilisatiu der munt
eenheid is het aandeel der loonen in de pro
ductiekosten in verschillende industrieën ge
daald, b.v. in de papierinustrie met 25 pet en
in die der gloeilampen zelfs met 75 pet.
De veestapel is grooter dan voor den oorlog,
de verbouw van suikerbieten is zes nnal zoo
groot, de uitvoer van melk en melkproducten
is twee maal zoo groot als de invoer.
Van den invoer is thans 68 pet di or uitvoer
gedekt tegen 60 pet. in 1923. Per hoofti der
bevolking is de Oostenrijksche uitvoer zelfs
grooter dan de Duitsche.
De hooge belastingen zijn van groot nadeel
■or dfi verdere ontwikkeling. Zij verhinderen
toevloeiing van vreemd kap.taal, waaraan
groote behoefte bestaat
De netto bedrijfswinsten worden kleiner en
voor verbetering en vernieuwing benoodigde
gelden zjjn hoe langer hoe moeilijker te ver
krijgen.
De overheid moet sterk bezuinigen, waartoe
de onderlinge politieke partijtwisten beëindigd
moeten worden.
SCHATKISTPAPIER.
Toegewezen f 39.554.000.
By de gehouden inschrijving op f 40 nrllioen
schatkistpromessen en - biljetten werd inge
schreven aan 3-maanöspromc-;sen 19.3L0.000,
6 mnandspromessen f 3.800.000 en aan bil
jetten f 25.168.000. Totaal f 48.288 01)0 ut pry.
i van resp. f 960, f 988.75, f 972.75, T 983.75
f 1000—1040.
roegevezen werd ann 3-maandspromessen
f 13 020 0C8 tot den prijs van f 936 06. uitko
mend op een disconto van ca. 5%, aan 6-
maandspromessen f 2.400 000 tot den prys van
f 973.90 (ca. 5 1/16 pet.), en aan biljetten
f 24.134.000 tot den prijs van f 1000.21 (ca. o
pet.). Totaal f 39.554.000,
