llimaif geiiLsctytCourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
BINNENLAND.
EERSTE KAMER.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3£5
(Bescliikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bii Weke-
lijkache zending
Bij dageüjksche zending m ïr*
AlHes j)ij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7Va cent.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijg
baar.
No 2715
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknst Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 11 APRIL 1929
ABTERTENTIËHl
Van 1 tol 5 rugcis1.17*4
Elke regei meer t&Yt
tngcz Mededeelingcn
van 1—5 regels 2J0
Elke rcgo meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen.
EERSTE BLAD.
AFDOENDE AANGETOOND?
Dezer dagen werd te Arnhem de verkie-
gings jaarvergadering van de Vrijheidsbond
gehouden. De Voorzitter der partij, Mr. D.
Fock, besprak in een openingswoord de al-
gernecne politieke toestand.
Zooals vanzelf spreekt, kon de heer Fock
piet zwijgen over een parlementaire regee
ring en dus evenmin over hernieuwing der
rechtsche coalitie.
En wat deze laatste betreft, werd „het on
weerlegbare bewijs geleverd, dat de coali
tie geen bestaansgrond meer heeft". Doch,
goo voegde de spreker er aan toe:
„Wij behoeven daarover verder niet te
gpreken; dat is al zoo vaak afdoende aan
getoond."
AI zoo vaak en afdoende aangetoond. Het
gal wel waar zijn. De lieer Fock is er on
getwijfeld diep van doordrongen.
Maarstel al, dat het niet voldoende is
em iets slechts één keer afdoende aan
te toonen, cn dat het dus vaak moet ge-
gchicden; wat bezielde deze spreker dan
toch om nadrukkelijk te verklaren, dat hij
gr over zwijgen zal cn tegelijkertijd precies
Vijftien procent van zijn rede aan deze af
gesneden zaak te besteden?
Men zou zoo zeggen, dat de angst voor
de coalitie er dan toch diep in moet zitten.
I* t verhaast echter nog meer, als men
verneemt, hoe Mr. Fock de politieke horos
coop trok.
„De kiezers zullen, aldus sprak hij,
daarvan mag men overtuigd zijn voor dc
rechtsche partijen niet nogmaals de gele
genheid openen om op avontuur uit te gaan
en gedachtig aan hetgeen in 1925 gebeurd
is, aan die partijen dus geen meerderheid
geven."
Als we ons niet vergissen, dan is de
heer Fock de eerste, die zich aan zoo'n stem
bus-voorspelling waagt.
Hij vermoedt, dat de drie rechtsche par
tijen beneden de vijftig zetels zullen blijven.
Nu, wij maken ons geen illusie, dat ze het
tot zestig zullen brengen. Maar maximaal 49
dat lijkt ons toch wel heel weinig,
i De rechtsche groepen tellen Ihans 30 plus
13 plüs'ir leden, samen 54; en de heer Fock
toecnl dus dat ze samen minstens vijf ze-
icls zullen verliezen.
Onzo eerste gedachte is, dat deze partijlei
der de kaart van het land dan toch al heel
slecht'kent, want een verschuiving van twee
zetels per partij onder het vigcerende even
redige kiesrechthet is haast ondenk
baar.
Winst en verlies zijn reeds van groote bc-
leekcnis als men één zetel vóór- of achter-
bit gaat; er zit heusch nog meer beginsel-
Vastheid bij dc kiezers, dan sommige leiders
Schijnen to veronderstellen.
We zullen dat den heer Fock niet kwa
lijk nemen. „De liberale gedachte", waar
over hij sprak, heeft zoo weinig bindkracht,
dat teleurgestelde candidaten de partij ver
laten; anderen, die elders in 't gedrang
raakten, voegen zich gemoedereerd bij ie
Vrijheidsbond; en dal moet daar wel den
Indruk wekken, dat men gemakkelijk van
politiek costuum verwisselen kan.
Maar zoo denken met name nict-vrijzin-
bige kiezers er niet over. En dus loopt Mr.
Fock nog steeds gevaar, dat de rechterzijde
piet beneden de vijftig komt en coalitie
vorming dus altijd mogelijk blijft, al hebben
hij en anderen reeds vaak afdoende aange
toond, dat het met de rechtsche coalitie
Voor altijd gedaan is.
EENHEID TER LINKERZIJDE.
Met dc rechtsche coalitie is het gedaan;
tbsoluut, voor goed, geheel, volkomen
voor altijd; zoo troosten de vrijzinnigen el
kaar cn zich zelf.
Het zij zoo; dit belet ons niet om te er
kennen, dat er ter linkerzijde wel eenheid is.
Het hlcck nog pas bij het Staatspensioen.
Eendrachtig en vurig vechten alle vrijzin
nigen vóór cn óm deze zaak.
Het blijkt ook uit haar houding ten op
sichte van een parlementair kabinet Ze
zijn er allemaal vlak voor, o zeker. Maar...
het mag geen rechlsch kabinet zijn; dót in
geen geval; dan maar liever voortsukkelen,
zooals we nu doen.
Het wordt op die manier een alleraardigst
kringetje.
Mr. Fock heeft in zijn rede uiteengezet,
dat hij eigenlijk met niemand ploegen cn eg
gen kan en dus geen behoorlijke regcerings-
grocp weet te vormen; hij profeteert, dat ile
rechterzijde in de minderheid komt en noch
tans verzet hij zich bij voorbaat tegen een
rechtsch parlementair kahineL
Welke conclusie moet men daaruit trek
ken?
Dat de vrijzinnige partijen al bizonder
slecht dc eigen belangen doorzien.
Ze kunnen immers zonder veel moeite een
linksche coalitie vormen, want zc zijn het
negatief met elkaar eens, dat de Christe
lijke beginselen geen waarde hebben voor
*t regeeringsheleid en positief zijn ze allen
vóór staatspensioen.
Doch ook, als de rechterzijde mocht eoa-
lisecren, dan komt dat aan den invloed der
vrijzinnige partijen ten goede.
Ze kunnen zich dan immers als een ste
vige oppositie doen gelden, terwijl een extra
parlementair kabinet zich niets van de cri-
tiek aantrekt
Het liberale „Handelsblad" had wel ge
lijk, toen het een zeer critische beschouwing
over de rede van den leider besloot met deze
verzuchting:
„wij wachten nog steeds, dat ten aanzien
in de binnenlandsche staatkunde een
deur wordt opengestooten, die uitzicht biedt
op een doel, dat ons het bewustzijn geeft,
dat wij bouwen aan het huis voor onze
kinderen en kindskinderen."
Het is waar, de rede was zuiver negatief;
Mr. Fock, en met hem de Vrijheidsbond,
weet wel, wat hij niet; doch niet, wat hij
wèl wil.
Tramwegpolitiek. Verlanglijstje.
Twenthe-Rijnkanaal. Antwerpen-
Rijn en Senator Segers. Scheep-
vaartwenschen. Dijk- en polder-
lasten. Roode verkiezingspraat.
Het Geldersclie vallei-kanaal. De
Minister slaat van zich af.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den Minister
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is toegekend de zilveren
eeremedaille der Oranje Nassau-orde aan J.
Opveld, meester glas-in-Ioodzelter cn mon
teur bij de firma F. Nicolas en Zonen te
Roermond.
VISSCHERIJ-INSPECTIE.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot admini
stratief ambtenaar le klasse bij de Vissche-
rij-inspectie, de administratieve ambtenaren
2e klasse bij dat dienstvak mej. G. J. Mole
naar en A. M. de Bruin.
DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS.
Bij Kon. besluit zijn benoemd bij het De
partement van Onderwijs: tot referendaris
G. R. Lobatte, thans hoofdcommies;
tot hoofdcommies: P. A. H. Hofman, en
Dr. J. H. Wesselingh, allen thans commies;
tot commies: H. W. Bauer en Mr. M. Wesse
ling, beiden thans adjunct-commies;
tot adjunct-commies mejuffrouw G. C.
Cannemam, W. A. Kapteijn, T. L. W. Sinoo,
W. S. Hoogkamer cn N. A. Wedemeyer Kn:l
allen thans klerk en tot tijdelijk adjunct-
commies J. P. Nieuwenhuijsen, thans tijde
lijk klerk.
VREEMDE EERETEEXENS.
Bij Kon. besluit is verlof 'verleend tot het
aannemen van de hieronder genoemd-:
vreemde ©rde-teekenen aan:
J. C. Pabst, buitengewoon gezant ert ge
volmachtigd minister te Tokio, het grooi-
kruis der orde van de Rijzende Zon van
Japan;
L. P. J. de Decker, zaakgelastigde en con
sul-generaal te Teheran, het commandeurs
kruis der 2e klasse der Danebrogorde van
Denemarken;
Jhr. H. P. J. Bosch van Drakestein, ge
zantschapsattaché te Londen, het ridder
kruis der Orde van Leopold II van België;
C. Brenninkineijer te Mcttingen (Duitsch-
land) het commandeurskruis der orde van
den H. Gregorius den Groo'.en;
D. Lohman, gezagvoerder der groote vaart,
loods bij de Sueekanaalmaatschappij te ls-
mallia. het ridderkruis der orde van hel
Britsche Rijk.
SCHEEPVAARTINSPECTIE.
De hoofdinspecteur voor de Scheepvaart,
de heer C Fock, zal van 15 dezer af gedu
rende eenigen tijd afwezig zijn. In dien tijd
zal diens functie worden waargenomen door
den inspecteur voor de Scheepvaart, den
heer P. S. van 't Haaff.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week vam 31 Maart tot en mei
6 April zijn in ons land aangegeven 5 ge
vallen van huiktyphus, -297 van roodvonk
(Amsterdam 31, Den Haag 24, Rotterdam 22.
Maastricht 20) 89 van diphterie (Rotter
dam 13), 1 geval van dysenterie, 1 van nek
kramp en 4 gevallen van slaapzucht (Ma-
rum Gr. 2).
Encephalitis na Inenting.
In de week van 31 Maart tot en met
6 April zijn drie geva'len van encephalitis
na inenting ter kennis van 't Staatstcezich:
op de Volksgezondheid gebracht Een nader
onderzoek naar deze gevallen wordt inge
steld.
..PRO REGE".
PROV. VERBAND NOORD-HOLLAND.
Op Zaterdag 20 April a.s. zal bovenge
noemd Verhand in jaarvergadering bijeen
komen te Haarlem, des namiddags te 3 uur,
in de Kloppersingelkerk aldaar. Deze ver
gadering is toegankelijk voor alle leden
van Burger- en Militair „Pro Rcge", maar
ook voor allen, die belang stellen in dezen
arbeid.
In plaatsen, waar geen afdeeling van
„Pro Rego" is en personen gevonden
den, die met bovengenoemde verecniging
sympathiseren, wende men zich tot Ds. N.
Diemer, Vijfhuizen, voorzitter, of J. A. P.
Stroes, secretaris, Madoerastraat 25, Haar
lem.
DE STATENDAM.
NAAR NEW-YORK VERTROKKEN.
Vannacht kwart voor twee is de „Staten
dam" van Rotterdam vertrokken om de
eerste reis naar New-York te aanvaarden.
In den loop van den avond zijn gister tal
van Rotterdammers, ondanks 't gure weer,
naar den Maaskant getrokken om te genie
ten van het ongelooflijk schoone schouw
spel, het groote schip met alle lichten op te
zien liggen.
De nieuwe Oceannstoomer vertrok met
250 passagiers le klasse. 96 passagiers 2e
klasse, 122 passagiers 3e klasss en 56 tos-
risten Se klasMi
WATERSTAATSBEGROOTING.
Vergadering van 10 April 1929.
Het tweede gedeelte van dc rede van den
heer M o 11 m a k e r (S.D.) over de Water-
staatsbegrooting nam niet veel tijd meer in
beslag.
Omtrent de pensioenregeling bij de tram
wegen werd betoogd, dat zelfs werkgevers
niet tevreden zijn over de houding van den
minister, die maar niets van zich laat hoo-
ren en die ten gunste van het personeel
nog niets deed.
Met een enkel woord werd de concentra
tie der tramwegondernemingen aangeroerd.
Gehoopt werd, dat ook dit vraagstuk eind*
lijk ter hand zal worden genomen.
Steun werd voorts geboden aan de motie-
de Muralt inzake de onbewaakte overwe-
jn.
De heer Moltmaker gaf tenslotte nog een
blijk van zijn beschaving door de hoop uit
te spreken, den minister, die in zooveel is
tekort geschoten, na de verkiezingen niet
terug te zullen zien. Er moet een man aan
het hcofd van het versteende departement
van Waterstaat komen, die er nieuwe actie
van weet te doen uitgaan.
Na dit vriendelijk afscheidswoord voerde
de heer Llndeyer (S.D.) het woord over
de Brcskcnsche haven, de duinbeveiliging
op Schouwen, het plukken van mosselzaad
van waterstaatswerken, het afgraven van
het kanaal van de Axelsche Sassing i
Hulst. de elcctriciteltsvoorziening
Zceuwseh-Vlaanderen en verlaging der ta
rieven in het belang van de industrie, den
spoorwegovergang te Eindhoven en ten
slotte over de mijnen, waarover nog zeer
kort geleden In de Tweede Kamer uitvoerig
is gesproken.
Op bespoediging van den aanleg van het
Twcnthe—Rijnkanaal drong de heer Gel
derman (Lib.) aan. eerst bijna bulderend
zoodat hem stemmatiging gevraagd wen»
en ten slotte schier fluisterend.
De heer v. d. Lande (R.K.) betoogde, dat
de waterverbinding Antwerpen—Dordrecht
door ons in beter toestand is gebracht, dan
waartoe we krachtens het traetaat van 1839
gehouden waren. Wat door den Belgischen
senator Segers in den laatstcn tijd over deze
kwestie is gezegd, moet ten cencnmale on
juist worden genoemd.
Onze zuidelijke buren zijn door hem ter
zake op geheel verkeerde wijze voorgelicht
Een gansche reeks onjuistheden is door hem
gedebiteerd over de lengte van den vaarweg
door het kanaal van Hansweert, den vaar-
tijd en den toestand van het Hellegat
Veel van deze rede was eigenlijk buiten de
orde cn was nog onlangs hij Bmtenlnndsche
Zaken besproken
Toch zijn al die onjuiste Inlichtingen
den Belgischen Senaat aanvaard Dat was
den heer v. d. Lande n reden om tegen
die, de goede verhoudingen verstorende,
voorlichting van den heer Segers te protes
teeren
Na de pauze hesprak de heer v. d. Lande
den toestand van de sluis te Hanswecrt Die
is voor verbetering vathaar. De minister zegt
dat met de verbetering begonnen is, maar
dat is een vergissing, naar bij onderzoek den
heer v. d. Lande gebleken is. Aan de schcep-
vanrtsluis wordt nog niets gedaan.
De brug bij Dordrecht vormt nog steeds
een belemmering voor de scheepvaart zoo
wel van Rotterdam als van Antwerpen naar
den Rijn Die brug moet een meter omhoog,
zoo is reeds lang gezegd. Doch het gebeurt
maar niet. Ook de brug hij Vlako ia
steeds niet verbeterd. Men zal daar moeten
komen tot het omhoog brengen van
spoorweg en verplaatsing van het station.
De heer de Gijselaar (CH.) zette een
betoog op, dat de gebouwde eigendommen
meer moeten gaan bijdragen in de dijk- en
polderlasten
Ook vond hij dat Ged. Staten te groote
macht hebben tot het opleggen aan dijkbe
sturen van verhooging cn verzwaring
dijken. De houding van Ged. Staten
Gelderland ten opzichte van den Waaldijk
lokte inzonderheid critiek uit.
Gewenscht werd een onderzoek naar wat
noodig is en wat overdreven is te achten
Rliikt verhooging noodig. dan zou de heer
de Gijselaar een rijksbijdrage in de kosten
wel billijk achten.
Verzocht werd den spoorwegovergang te
Leiden te verbeteren. Een nieuw station «s
natuurlijk d e oplossing. De minister zou be
langhebbenden eens moeten oproepen
over een afdoende verbetering te overleggi
Alle betrokkenen zouden door bijdragen v
betering van den toestand kunnen bcvorde
De heer Janssen (R K.) bepleitte be
spoediging van den aanlog van het Bos
srherveldkanaal. De bestaande toestand
eischt dringend verbetering. Nederland heeft
voor de scheepvaart van Bclg-ö steeds al het
mogelijke gedaan. O n. door <?n aanleg van
het Julianakanaal. De medewerking
België is echter minder ruim geweest,
was meer critiek dan medewerking.
Niettemin moet, in het belang van Neder
land, zooveel mogelijk spoed worden be
tracht. zoowel met de bruggen over de Maa;
als met het Julianakanaal.
Noodig is ook het nnnwilzen van een ex
nloitant voor de overlnadhaven te Maas
bracht. In het helang van het kolentransport
is dat dringend noodig.
De heer Moltmaker kreeg te hooren, dat
h'i 7;eh aan verkiez-pgsdemagngie h:
schuldig gemaakt, toen hii den vorigen di
de tegenstemmers tegen zijn het vorig ja;
verworpen motie in zrke de classificatie vf
het snoonvegnersoneel vijanden van dat per
«meel noemde. De aangevoerde gronden voor
4# stem ««gen werd sa YoUcomcn uiiskend.
Het trucje van den heer Moltmaker kan al
leen succes hebben bij hen, die van het ge
sprokene geen kennis nemen en over ie din
gen niet nadenken.
Het Amsterdam—Rijnkanaal werd door
den heer Koster (Lib.) besproken. Z. i.
zijn de belangen van Utrecht niet voldoende
in het oog gehouden met 's ministers Gel-
dersche Vallei-plan. Het is onder druk van
het departement van Waterstaat geweest,
dat Amsterdam thans dit plan heeft aan
vanrd met 21 tegen 20 stemmen.
Eigenlijk geeft men in Amsterdam de
voorkeur aan een kanaal naar Wijk bij
Duurstede. Ook Utrecht wenscht dat. Het
ware onjuist de voorkeur te geven aan het
Geldersche valleiplan zonder behoorlijk on
derzoek xan het door Ir. Mussert zoo aan
merkelijk verbeterde kanaal naar Wijk bij
Duurstede.
Gewestelijke uitbreidingsplannen gaan den
heer Koster al niet ver genoeg meer; noodig
is eigenlijk eer landelijk uitbreidingsplan
om voldoende te kunnen letten op de econo
mische ontwikkeling van ons land, waarin
dc bevolking telken jare met 106 000 toe
neemt. Ook uit dit oogpunt, betoogde de
heer Koster, is een plan, dat het belangrijke
centrum Utrecht negeert, niet te antwoor
den.
Mr. Sipecnge (Lib.) bestreed zijn par
tijgenoot Koster inzake het Amsterdam-
Rijnkanaal. De binnenscheepvaart en
daar heeft dc heer Smeenge verstand van
- is meer gebaat met het Geldersche Val
leiplan. De Minister moet maar niet lang
meer dralen, vermaande hij
Verheugd was de heer Smeenge over het
geen de Minister voor de Hoogcveenschc
vaart heeft besloten.
Ondersteund werd wat de heer Gelder-
man gezegd had over het Twenthe-Rijnka
naal en ook de drang naar oplossing van
het vraagstuk der onbewaakte overwegen.
Ten slotte wenschte de heer Smeenge een
onderzoek naar hetgeen eventueel zal kun
nen worden gedaan om de ijsopruiming in
de binnenwateren te bevorderen.
De heer Fransen (R.K.) besprak het
nasseeren van laagste inschrijvers bij be
langrijke Waterstaatswerken, toepassing van
de collectieve contracten op Rijkswerken.
Nadat de heer Reymer (R.K.) nog over
de Gooische waterwegen had gesproken,
kwam
4e Minister aan het woord
Hij sloeg nog al geducht van zich af: net
jes. maar raak.
Breskens zal worden overwogen.
Het advies om de benoeming van een di
recteur-generaal van den Rijks Waterstaat
nog maar op te schorten, zal de Minister
sjïfet opvolgen. Hij zal alsnog aan zijn voor
nemens op dit punt een begin van uitvoering
geven,
De motie-de Muralt over de overwegen tast
een bestaande wet aan, die met nauwkeu
righeid en zachtzinnigheid is uitgevoerd. In
den laatsten tijd is tegenstand ontstaan. Een
commissie van onderzoek voor dit vraagstuk
is benoemd en haar rapport is reeds ter
perse. Kan onder zulke omstandigheden
deze Hooge Vergadering een motie als van
den heer de Muralt aanvaarden?
De heer de Muralt vergist zich bovenmate
als hij meent een rcuzesterk betoog te heb
ben geleverd. Zijn standpunt is geheel
juist
Grapjes mag de Minister er over niet
maken. Hij moet zoo'n beetje „langs de
droge lijn" gaan spreken, wil hij niet tol
vervelens toe hooren herhaald, dat grapjes
niet gewenscht worden.
De toestand in Duitschland is thans heel
anders dan toen de heer de Muralt zijn
derzoek instelde. Ook daar heeft men
gemerkt dat de meeste ongelukken niet op
de hoofd- maar op de locaal-spoorwegen
voorkomen. Bij die rustige spoorwegen
de onoplettendheid het grootst In Duitsch
land handelt men thans als bij ons. Het
automohielwezen daar is met die regeling
zeer ingenomen. Hier te lande schijnt de
heer De Muralt een uitzondering te maken.
Op bewaakte overwegen wordt herhaalde
lijk tegen do hoornen aangereden. Afsluiting
is dus niet voldoende; zij schijnt tot op ze
kere hoogte zorgeloos te maken. Zulke zor-
gelooze chauffeurs zijn ook op de gewone
wegen gevaarlijk.
De Minister beval de Kamer aan eerst het
rapport af te wachten. Daarna kan de
zaak In vollen omvang in behandeling
komen.
Hierna kreeg de heer Moltmaker zijn
beurt. Deze gaf een uitstalling van onver
vulde wenschcn van drie jaar. Iets wat de
Minister ook aan de overzijde reeds gehoord
had.
Maar wat heteckent die opsomming, al:
men er aan toevoegt, dat men den Minister
het liefst niet meer terugziet!
De vervulling van alle wenschen van den
hepr Moltmaker viel buiten de taak van het
Kabinet-De Geer. Hij had geen recht al die
dingen van dit Kabinet te vragen.
Het toppunt van democratie scheen de
heer Moltmaker te zien in een commissa
rishaantje hij de spoorwegen. Maar do heer
Moltmaker weet dat de Minister geen
missaris uit de vakvereenigingen mag
dragen. De spoorweg-overeenkomst laat dat
niet toe.
In het wettelijk systeem past geen vak
vereenigingscommissaris. Dien heeft de Mi
nister niet in handen En de regeling is zoo,
dat de Regeering net de meerderheid heeft
in het college van commissarissen.
Er is een Personeel raad. Durft de heer
Moltmaker daarop af te geven en te bewe
ren. dat die zonder invloed is op «Ie ont
wikkeling van het spoorwegbedrijf?
dat een instituut zonder sociale beleokenis?
Breng den Personeel raad maar tot gezonde
ontwikkeling en stel het niet voor of we zoo
sociaal-achterlijk zijn, ried de Minister.
De vakvereenigingen wilden een princl-
nieele wijziging der dienst- en werktijden.
D?ar wilde de directie niet aan, maar zij
zij heeft een paritaire commissie ingesteld
om de geuite liezwaren te onderzoeken. Die
commissie is pen jaar bezig en mpn warhte
rle resultaten van haar onderzoek af. Het
gaat niet aan nu van den Minister nog
een rommissip te vragen, die een principieel
onderzoek /.ou hebben in te stellen. Dat
ware een dwaasheid, waartoe de Minister
niet geneigd is over te gann
Dn vroegere promotie regeling ontmoette
bezwaren. Nu is er geen promotie-regeling.
De Minister kan ook op dit punt niet in-
-irijpon. 13 den rwnosselnad kan «r wel
DE FINANSIEELE VERHOUDING
TUSSGHEN RIJK EN GEMEENTEN,
De Amsterdamsche Raad adresseert
aan de Tweede Kamer.
Men wenscht geen aantasting van de
autonomie der gemeenten.
Onze Amsterdamsche redacteur schrijf.
Na dc afhandeling van enkele hamerstuk
ken kwam „het" agendapunt van dezen
middag aan de orde, n.l. de voordracht van
B. en W. om een adres aan de Tweede Ka
mer te richten inzake het wetsontwerp t«.t
herziening van de financieele verhouding
tusschen het Rijk en de Gemeenten.
Het adres richt zich in hoofdzaak tegen
het aantasten van de autonomie der Ge
meenten.
De rij der sprekers werd geopend door der.
heer Wihaut, die belangrijke historische
beschouwingen gaf en die zijn bekende
standpunt uiteenzette.
't Was een goede speech, maar hij lei hel
r wat erg dik op. Volkomen juist legde hu
ast dat het Rijk steeds zwaarder 'asten op
de schouders der gemeente heeft gelegd en
ïcr voldoende heeft gerekend met de
krachten van dit pakezeltje. Het Rijk heeft
den nood der gemeenten veroorzaakt en
niemand anders.
Het leek ons echter wat overdreven om te
spreken van „een triest ontwerp", hoezeer
ook wij meenen dat de groote steden in het
gedrang komen, de oplossing door dat wets
ontwerp geboden, heeft ongetwijfeld ook goe
de kwaliteiten en is voor vele gemeenten
althans materieel volkomen aanvaardbaar.
Na hem spraken nog enkele Raadsleden.
De heer Wijnkoop (comm.) wi'de een ge
heel ander adres, ccn gemeentelijke inkom
stenbelasting die het proletariaat zou vrij
laten en de kapitalisten belasten, moest
larin worden gevraagd.
Bij allen stond echter, meenen wij, wel
vast. dat dit adres geen resultaat hebben
zou wijl het zich richt op een der esscntieele
punten van het wetsontwerp.
Het was. meenen wij ook om die reden,
dat de beidt aanwezige antirevolutionairen
hun stem aan het voorstel van B. en W. niet
gaven.
Met 21 tegen 16 stemmen werd besloten
tot verzending van dit .getuigenis" over te
gaan.
LIBERAAL!
Mijnheer de Voorzitter; Dames en Heerent
Gij vraagt mij, waarom ik lid van de libe
rale staatspartij, den Vrijheidsbond ben? Ik
zal deze vraag kort en bondig, zoodat er
voor misverstand geen plaats blijft, beant
woorden.
Dames en Heercn! Ik zeg niet. Kamera
den of Partijgenooten, want we zijn een
nette, zoo niet deftige partij; we zijn togen
het communisme en tegen de revolutie.
Geen klassenstrijd en geen omwenteling,
maar vreedzame ontwikkeling.
Ik ben dus tegen alles wat rood is.
Maar ik hen ook tegen alles wat Roomsch
is. Want R-o-o-d en R-o-o-msch dat gaat
veel op elkaar lijken. Bij rood zijn vrijzinnig,
en bij Rome zijn roomsche democraten.
Daar moet ik niets van hebben.
Trouwens, 't is mei die Roomschen ook
niets gedaan. Ze praten ook al over Christe
lijke gronds'rgen van ons volksleven en ik
zeg het Mr. Fock na:
„Wij keeren ons tegen alle dwangziek
clericalisme; wij steltan de gedachte der
volkseenheid boven alle godsdienstige of
sociale tegenstellingen, en in onze partij is
p'aats voor ieder, die met haar politiek stro-
ven instemt, onverschillig welke de bron zij,
waaruit hij de elementen zijner geestelijke,
zedelijke of godsdienstige wereld- en levens
beschouwing put".
Dit bewijst, dames en heeren, voldoende,
dat ik u niet aanspreek als mannen-broeders,
■ant ik moet ook niets hebben van anti-
:volutionairen cn Christeliik-historischen.
Deze mensehen beweren, dat de levens- en
wereldbeschouwing van een persoon ook in
vloed oefent op zijn politieke overtuiging.
Zij meenen, dat ons volkskarakter mede ge-
ormd is door het Christendom, en dat de
Overheid derhalve met de geboden Gods
heeft te rekenen.
Ik ben een verstandig mensch en denk
r dus anders over.
Godsdienst is goed voor kinderen cn ouden
van dagen: en mogelijk ook voor man
nen-broeders in kerk of verecniging; maar
ik, dames en heeren, laat de godsdienst
liefst met rust. Dit niet te doen brengt maar
tweedracht
Ik ben dus noch sociaal-, noch vrijzinnig-
democraat; ik ben niet roomsch en alleen
oude-jaarsavond een beetje protestant; ik
ben zeker niet anti-revolutionr.ir en even-
in Christeli'k-historisch;
on omdat ik niets van dat al'eg ben,
noch zijn of wezen kandddrom ben ik
liberaal!
BRUG GEVRAAGD.
OVER HET KANAAL DOOR WALCHEREN
De A. N. AV. B. en de K. N. A. C hebben
adres aan den Minister van Waterstaat
gericht met verzoek den bouw van een
nieuwe brug over het kanaal door Walche
ren te Middelburg zoo spoedig mogelijk ter
hand te doen nemen.
Aangezien de verbetering van den ver-
keerstoestand hier zeer urgent moet wor
den geacht dringen adressanten er op aan
den bouw van een nieuwe brug zooveel
mogelijk te bespoedigen.
over gesproken worden en daar houde men
ook allerlei vragen, die In de Kamer be
sproken zijn, maar niet daar, maar wel in
den Personeelraad thuis behooron.
De Minister ziet ook geen kans goed ren-
deerende tramlijnen en noodlijdende onder
nemingen zoo maar bij elkaar te brengen.
Aan de fusie wordt intusschen wel gewerkt
Op verschillende plaatsen en niet zonder
uitzicht op ecnig resultaat
De heer Moltmaker heeft weer de contact
kwestie met de R. T. M. niet volledig be
handeld. Hij sprak over toegekende subsi
dies, die in werkelijkheid zijnafge-
De Minister is niet vrij in het intrekken
van het kolcnsubsidie om de R. T. M. tot
iets te dwingen.
De Minister had het zoover, dat het vroe
gere contact weer kon worden hersteld.
Maar toen het zoover was, stelde de Ned.
Vereeniging weer nieuwe eischen. die met
het contact niets te maken hadden, i
een evcntueele toepassing golden. Bevre
digde dez.e niet, dan zou 's Ministers be
middeling kunnen worden ingeroepen. Men
moet beginnen met het herstelde contact
te aanvaarden.
De aandrang om het kanaal Axel—Hulst
af te maken, dateert uit 1926 en niet uit
1826, zooals de heer Lindever heweerdi
Deze afgevaardigde is gul in het uiten va:
allerlei wenschen. die niet zon maar in eci
handomdraaien zijn te vervullen.
Bij de Mijnhegrootinc zal de minister te
rugkomen op vragen van den heer Lindev
die reeds dreigde- met een nog lancer rede
voering dan hij reeds heeft gehouden
De contactcommissie in het mijnbedrijf
werkt zonder wettelJike regeling nnt'igei
dan met een welteljlke regeling. Bovendier
heeft dp commissie thans zelf een reglement
gemaakt, waarvan men de werking
eens moet afwachten.
Voor het Twenthe-Riinknnaal moeten we
eerste den grond hehhen. Er staat een voort
varend ingenieur aan het hoofd.
Van het betoog vnn den heer v. d. Lande
over de rede en het rapnort-Segers wonsch
te de minister sleehts toehoorder Ie zijn.
De sluiswerken te Hanswecrt zijn in „voor
bereidende uitvoering". Op een spoedige
vlotte uitvoering van deze plichtmatige ver
betering hoopt de minister.
De verhooging van dc brug te Dordrecht
zal binnen korten tiid in uitvoering kunnen
komen. Een beslissing over de brug te
Vlake wacht op de resultaten in zake de
Belgische kwestie.
De minister meende, dat hii in de door
den heer de Gijselaar gemaakte bezwaren
slechts zal kunnen ontreden, als tegen de
beslissing van Gedep. Staten van Gelderland
beroep wordt nangeteekend.
De spoorwegovergangen te Eindhoven. Ilil
versum en Leiden verbeteren, zijn een zaak
waarin de betrokken partijen moeten begin
jnen eens met elkaar te overleggen. Daarna
kan de minister misschien iets doen.
j De minister hoopt, dat de Maasbruggen
zullen kunnen tot stand komen, tegelijk met
de afwerking van het Jul'annkanaal.
Hier, midden in een zin. viel de Voor
zitter niet al te beleefd! in de rede
[Want de klok wees juist het uur van vijf
[aan en dan moet de Kamer uitscheiden
Heden vervolg* de minister xijn redo.
INGEZONDEN KEDEDSELING.
Schoonmaak
geeft menige huisvrouw en dienstbode ruw»
en roodo werkhanden. Deze worden weder-
spoedig gaaf, zacht en blank door Purol
DE FINANCIEELE VERHOUDING.
BEZWAREN TEGEN ONTWERP-DE GEER
Het bestuur der Vereeniging van Neder-
landsche Gemeenten heeft een adres aan
de Tweede Kamer gezonden, waarin ver
schillende bezwaren worden kenbaar ge
maakt ten aanzien van het wetsontwerp tot
herziening der financieele verhouding tus
schen het Rijk en de gemeenten, dat ook in
zijn inmiddels door de Regeering gewijzigd
den vorm, de adressante geenszins bevre
digt
AANBESTEDING.
LAENTSCHE KANAAL MAATSCHAPPIJ.
Voor rekening van de Drentsche Kanaal
Kanaal Maatschappij is te Hoogeveen ean-
hesteed: Het maken van boordvoorziening
en schoeiing in de Hoogeveensche vaart
in één perceel (ongeveer 9000 M.).
Hoogste inschrijver J. Bolling te Zwolle
voor f 77.200. laagste D. Bruintjes te Oud»
Pekela voor f 43.300.
De gunning is in beraad genomen.
Kunst en Letteren.
WILLEM MENGELBERG.
Dr. Willem Mengelberg die sedert gerut-
men tijd lijdende is aan de gevolgen van
een griepaanval, heeft reeds meerdere con
certen, o.m. ook twee te Parijs op het laatste
oogenblik moeten afzeggen, is op medisch
voorschrift genoodzaakt tot herstel van zijn
gezondheid nog cenige dagen rust te nemen.
In hot helang van een geregelde gang van
zaken zal de heer Mengelberg het concert
van II dezer te Amsterdam nog dirigceren.
De vier e v. concerten le Den Hang. Amster
dam, Rotterdam en te Amsterdam zullen
onder leiding staan van Otto Klempercr. De
aangekondigde programma's blijven onge
wijzigd gehandhaafd.
Gemengd Nieuws.
ONDER EEN AUTOBUS GEDOOD.
Men meldt ons uit Vlaardingen:
D nsdngavond kwam een ongeveer 50-jarige
Schiedammer met z'u'n zoon per rijwiel van
- Ün werk, toen hij even voor den tol aan de
Vijf Sluizen togen e n van f.er am ko
mende autobus van de V.A.0 M bestuurd
ooor den chauffeur S.. aanreed waardoor hij
onder den autobus terecht kwam. II ij werd
I er auto van Van E. naar het Ziekenhu;s ver
voerd, doch bleek l>g aankomst reeds overle-
DOODELÏJK ONGELUK.
Men meldt ons uit Rotterdam:
De 88-jarige mej. 11. van der V, is gister
morgen vnn bet balcon ran baar woning
aan de Loheli est raat gevallen en op straat
- ,}j0meri
Met
rd j
opgenomen
en noor den Geneeskundigen Dienst naar
bet ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd
Bij aankomst aldaar bleek rij echter roede
te zijn overleden.