TWEEDE BLAD.
HET GEHEIM VERDRAG.
PROEFTOCHT S.S. STATEN DAM
ïljPTflE
Land- en Tuinbouw.
DINSDAta 19 MAART 19ca i «vccur BLAD PAG
Behoorde het document, dat door het
„Utrechtsch Dagblad" gepubliceerd is, ook
tot de door u genoemde 3 of 4 stukken?
Ja, en er' was een persoonlijk schrijven
van generaal Galet bij. Maar 't Utrecht-
Bche document is niet het he
la n g r Ij k st e.
Wat dunkt u van de onderstelling, dat
er met opzet stukken zouden zijn vervalscht?
Mij lijkt wel aannemelijk de hypo
these, die geopperd is, dat 2 stukken met
opzet door hooge militairen zijn vervalscht,
met de bedoeling, aldus ook verdacht te
maken het echte document, waarvan de
authenticiteit mijns inziens niet kan wor
den geloochend, en waarin de voorge
nomen schending van Limburg
zwart op wit staat, zij het dan ook.
Uit tiet onderhoud de- „N. R. C' met det daarvoor redenon ven lectlsehcn en
Ward Hermans, dat wij hieronder publicee stotfigisclieri a?rd worden aangevoerd,
ren, blijkt allereerst, dat deze Vlaming, zoo-,Mst 'l* Belgische regeenng alles loc
als reeds werd verondersteld, voor de publi-fhept: f.a "m neemt m dan niet
catie van hel geruchtmakende stuk heeft het tiati e f voor de benoeming
sorg gedragen, alsmede voer den verkoop v ,a n een in cr nat i o n a e c om rn.-i.s-
trvan als tusschcnpersocn voor Frank vandeskundigen voor het onder-
(Heine). Ward Hei-mans heeft dat alleen
VERKLARINGEN
VAN WARD HERMANS.
Het UtrecMsche stuk niet het
belangrijkste.
WAAR BLUFT
HET OBJECTIEF ONDERZOEK?
gedaan om he* Groot-Nederlandsch ideaal
en do Vredesgedachte te dienen. Frank was
het alleen om gold te doen. Deze wist zich
voldoende gedekt doordat hoogere officie
ren in België hem aan documenten hadden
geholpen en in het bekend worden daarvan
belang zagen, omdat ze gekant waren tegen
de vernederende dienstbaarheid van België
tegenover Frankrijk, voortvloeiend uit het
bekende militair verdrag.
Dit laatste werpt weer een nieuw licht op
de zaak cn wekt ook nieuwe vermoedens
aangaande de redenen, die Brussel heeft om
den bedrieger Frank vrij te laten en de zaak
(op het onderzoek tegen Ward Hermans
na) als afgedaan te beschouwen.
Algemeen heeft de documentenkwestie in
ons land een sterk gevoel van onbevredigd
held achtergelaten.
Een objectief onderhoek is nog altijd niet
Ingesteld.
De Belgische regeering voert voor haar
-conclusie" in de zaak alleen aan de ver
klaringen van een gewetenloozen bedrieger
en vervalscher.
De Nedorlandsche regeering volstaat met
«en verklaring, die ruimte overlaat om vra
gen te stellen, wenrop zij evenwel het ant
woord schuldig blijft.
De heer Van Beuningen, die behalve het
Utreehtsche stuk er nog een paar heeft, die
volgens Ward Hermans belangrijker zijn,
stelt die voor een objectief onderzoek ter
hasr'nikking. maar hoort niets van een of-
ficieele bereidwilligheid tot zoo'n onder
zon waartoe het initiatief natuurlijk van
België zou moeten uitgaan, omdat na de
dementi's van de Belgische regeering een
initiatief der Nndorlnndsche repecring daar
toe als onvriendelijk en ongepast zou wor
den beschouwd.
Zoolang België deze zaak op haar beloop
Iaat en geen volledig onderzoek toont te
w e n s c h e n, houdt het de verdenking le
vendig, dat zii hier ernstige dingen verbor
gen moet houden.
Merkwaardig is wel. dat Van Cauwelaert.
die dadelijk in de Belgische Kamer heeft
aangedrongen on een onpartijdig onderzoek
- waartoe z.i. de Belgische regcering het ini
tiatief zou moeten nemen, thans zijn blad,
de Brusselsche Standaard, zich daartegen
laat verzetten en aandringen op een onder
zoek door Nederland van de stukken vnn
den heer Van Beuningen. Een onderzoek,
dat blijkbaar al heeft plaats gehad, want
In de verklaring van Minister De Geer wordt
daarvan gerept, zonder dat daarin iets wordt
meegedeeld over het resultaat.
CEN ONDERHOUD MET WARD HERMANS
Zijn aandeel in do documenten-
zaak cn nadere aanwijzingen over
andere documenten dan die van
het Utrechtsch Dagblad,
Een correspondent der N.R.Q. heeft dezer
dagen een onderhoud met Ward Hermans
gehad.
Wat is uw aandeel geweest in de docu
menten-affaire? zoo vroeg hij hem.
Ik ben de man, die de documenten naar
Halland gebracht heb. ik deed dat om mijn
Groot-Ncderlandsch ideaal te dienen, en niet
alleen Vlaam'rren en Nederland, maar ook
de Vredes-gedachte zélve!
Hoe kwaamt u aan de documenten?
Ze waren mij in handen gespeeld door
Frank Heine. Aanvankelijk kantte deze zich
tegen publicatie, omdat dan zou blijken,
dat h ij het was, die ze mij bezorgd had.
Waarom gaf hij ze u dan?
Gedreven door geldzucht!
Hoe kwaamt u aan het geld om hem te
betalen?
Uit Nederland: maar ik mag geen na
men noemen, om mijn Nederlandsche vrien
den niet in moeilijkheden te brengen. Eerst
als ik hiervoor toestemming van hen heb
gekregen, kan ik opening van zaken doen.
Waarom was Frank Heine zoo tegen
publicatie? Licht u mij dat eens nader toe.
Omdat een i aar documenten den naam
droegen van een Belgisch generaal: ge no
raal Mahieu. Frank Heine was een zeer
intiem vriend van -Mahieu, die, naar bekend
is, getuige is geweest bij zijn (Frank
Heine's) huwelijk. Bovendien beweerde
Frank lleine, dat hij enkele van de docu
menten had weggenomen ten huize van ge
neraal Mahieu, na diens dood, in bijzijn
van twee hoogc officieren.
Ten minste eén siuk Komt uit handen van
generaal Mahieu: het stuk dat m. i.
volstrekt echt is. Welk stuk dat is
mag ik nog niet zeggen! Op dit stuk was
met zeer zwarte inkt eén streep gehaald
door den boventitel: Exemplair 16, en
den daarbij aangeteekenden naam. En nu
heeft Frank Heine mij wel steeds verze
kerd, dat dit den naam van den volksver
tegenwoordiger Marck was, maar mijn in
druk was, dat het de naam van Mahieu
moet zijn geweest
Het andere van Mahieu afkomstige stuk
was genummerd No. 9. Ik moest indertijd EN DE NEDERL. JOURNALISTENERING,
aan Frank Heine beloven, dat ik, bij de
publicatie, den naam en de nummers zou Het bestuur van de Nederlandsche Jour-
weglaten, om te voorkomen, dat aanstonds nalistenkring heeft in ccn Zaterdag gehou-
de argwaan op hem viel. Overigens voegde den vergadering een verklaring aangeno-
hij (F. H.) eraan toe: „Als ik het toch moet men, waarin het constateert:
bekoopen, dan zullen er meer bloeden, die 1. dat Dr. Bitter zich bereid verklaarde tot
zóó hoog staan, dat ze mij desnoods wel oen regeeringsonderzoek naar de Utrecht-
zullen dekken. En zelfs de Brocqueville zaljsche publicaties, doch niet tot een onder-
"t niet ontsnappen, nis 't moet." zoek door andere bevoegden, terwijl voor de
Wie bedoelde hij? Begeering geen aanleiding bestond, na de
Hoogere officieren uit de groepen, die officieele tegenspraken van Londen, Brussel
zich vorzetten tegen de vernederende dienst'en Parijs verdere stappen te doen;
baarheid, die voortvloeide uit liet Fransch- J 2. dat Dr. Bitter een onderzoek naar het
Belgisch'militair verdrag, en die aan Frank onderscheid tusschcn de eerste on tweede
Heine alle mogelijke documentatie ver- publicatie afwees, met oen niet te aanvaar
schaften. Zii waren ook gekant tegen het den beroep op het persgeheim.
plan. waarbij men Nederlandsch Limburg j Het bestuur betreurt dat Dr. Ritter niet
zon Fchon-'cn. r- oraal Mahieu zou daar, lot een onderzoek heeft meegewerkt en ver-
om moreele, politieke en militaire redenen, klaart, dat thans geen aanleiding bestaat
bok tegen zijn geweest, 1 verder op deze aangelegenheid in te gaan.
zoek van de stukken?
Trouwens in bot verslag van de Ge
mengde Militaire Commissie van 1920 ko
men de meest pertinente ve.klaringen voor
betreffende de schending van Limburg.
Wat dunkt t« van 't Utreehtsche stuk?
Ondanks allés, geloof ik nog aan de
juistheid daarvan, niet wat betreft de tech
nische details, waarover ik niet oordeelen
kan, wijl ik onbevoegd ben. maar wel wat
aangaat de essentieele bestanddeelen.
Er is gezegd, dat u zoud* hebben deel
genomen aan Duitsche spionage.
Ik daag de gewetenlooze lasteraars nik
een der z.g. bewijsstukken daarvoor, dat
door mij geteekend is, welk dan ook. over
te leggen. Ik heb nooit een dr. Haflser ge
zien, gehoord of gekend. Ik zou 30.000 frs.
van de 40.000 frs., die daarvoor uitbetaald
zijn, ontvangen hebben. De onzinnigheid
van die bewering valt op. als men bedenkt,
dat Frank Heine eigenaar van die stukken
was. Waarom zou hij hebben toegestaan,
dat mij hiervoor het grootste gedeelte van
het geld zou zijn gegeven? Frank Heine
heeft bovendien eerst beweerd, dat ik een
deal'st hen. en niPt 6 a 70CO frs. tevred°i>
hen geweest Hoe rijmt men dat te zamen?
Ik heb nooit iets rnet Duitsche spionage
van doen willen hebben.
Hebt u mee genoten van geld. dat uit
Nederland voor de verschillende documen
ten betaald is?
Ik heb nooit een cent daarvan ontvan
gen. Ik gaf het geld aan Heine steeds in
gesloten enveloppe. Bovendien zou
ik mijn reputatie, mijn toekomst mijn alles,
voor een handvol geld hebben opgeofferd!
Waarvan kendo u Heine?
Wij waren beide verbonden aan „De
Nieuwe Dag", het internationale tijdschrift
voor Vredesbeweging en opheldering van
de schuldvraag. Hij kreeg zijn ontslag we
gens oneerlijkheid. Op zekeren dag liet hij
mij weten, dat hij een document had over
Holland, en zoo kwam ik weer met hem in
relatie. Hij had mij al belangrijke gegevens
verschaft betreffende de nnnexionistische
emfascistiscbe beweging in België.
Van wien kreeg Frank lleine het door
u als het gewichtigst aangeduide docu
ment?
Uit handen van generaal Mahieu. Deze
stond het hem af om er gedeelten van te
verwerken in een boek. dat van hem
(Frank Heine) moet verschijnen bij een Pa-
rij schen uitgever. Daarin zou Frank lleine
behandelen de betrekkingen tusschcn Frank
rijk en België voor, tijdens en na den oor
log. Er zouden gegevens in staan uit diplo
matieke cn militaire kringen, en het zijn
deze officieren, die Frank Heine zeide te
zullen compromitteeren.
Waarom zijt gij uitgeweken?
Omdat ik niet wilde, dat mijn gegevens
met mij werden opgesloten. Ik was eerst
voornemens dadelijk naar Belgic terug te
keeren, zoodra ik mijn verweerschrift ge
schreven had, wanrvan zich nu een exem
plaar bevindt in banden van een der meest
vooranristaande Vlaamsche nationalistische
leiders, maar op aandringen van mijn moe
der vooral, die ik zeer lief heb, ben ik tot
dusver buitenslands gebleven.
SPELEVAREN OP DE NOORDZEE.
Nederland's grootste schip
voor vrachtvaart en passagiersvervoer
Zomerwarmte en spiegelgladde zee.
Begunstigd door heerlijk voorjaarsweer...
Wat een cliché-achtig, oudërwetsch begin,
denkt de krantenlezer, die uit ervaring
weet, hoe reisbeschrijvingen volgens de
vaste orde der confectiejournalistiek in den
regel beginnen.
Doch indien ooit deze afgesleten inleiding
tot een reisverhaal diepen zin en verblijden
de beteekenis had, dan was het ditnmal,
nu we uitvoeren voor de technische proef
vaart met hét nieu\ve stoomschip „Staten
dam" van de Holland-Amerika-Lijn.
Wie als ik in een plofbotter in stormweer
over de verraderlijke Val van Urk gekruist
heeft, - wié een week vertoefde op de H.M.'s
beverige „Brinio"; - - die weet, wat het
waard is, wanneer op een proefvaart weer
cn wind r-r\ zee de baldadige bewegingen
van het losgelaten schip In zcevaartkundi-
gen zin voor den passagier neutralisceren.
Want, of ii .het kinderachtig vindt of niet;
wanneer,een bootreis naar het opschui-
mende zeewater smaakt, dan lust ik ze niet;
geef mij dan maar een rammelfiets op een
eenzaam heideveld.
En dus geheel en volkomen: begunstigd
door heerlijk zomerweer, alsof de firma
Wilton niet alleen het gepolijste schip,
maar ook de spiegelgladde zee geleverd had,
verlictc" we het droogdok om het natte
clement op te zoeken.
Uit Brussel wordt aan de N. R. C. ge
meld:
Het administratieve onderzoek, door de
Belgische regeering bevolen in verband met
de zaak Frank-Heine, is thans geëindigd.
De conclusies worden geheim gehouden en
zullen heden in den ministerraad wurden
besproken. In officicuse kringen acht men
het zeer waarschijnlijk, dat deze enquête
tot geen ingrijpende sancties aanleiding zal
geven en alles zich bepalen zal misschien
op een paar vormelijke berispingen na
tot de reorganisatie van den veiligheids
dienst waarvan in ons Zondagochtendnum-
melding is gemaakt
WARD HERMANS.
De Schelde kan verzekeren, dat er van
:n voornemen van Ward Hermans, om
zich eerstdaags in België bij het gerecht aan
te melden, tot heden geen sprake is.
Aan de N.R.C. wordt nog gemeld, dat de
rechter van instructie te Luethem van plan
tegen Ward Hermans uit te spelen eenige
j een kennis van hem aangetroffen ver
ouderde documenten betreffende de mobili
satie van de spoorwegtroepen te be6chou
wen als zijnde het bewijs van het bij Ward
Hermans bestaande inzicht, in geval van
oorlog, do Belgische spoorwegen te sabotee-
ren.
DE UTRECHTSCHE PUBLICATIES
Grooie belangstelling.
En, ach ja, scheiden doet pijn; zelfs al
verlaat het nieuwe schip onder luide toe
juichingen. en begeleid door vi-.ggende en
toeterende kleine collega's de haven der
uitrusting; dan breekt er, behahe het snoer
nog iets. Ik kan me althans iets indenken
van de gemoedstoestand van den ouden
scheepstimmerman, die met tranen in de
oogen de „Statendam" nariep: Daar gaat
hij nou, onze „Statendam". Trots en
derliefde" streden om den voorrang.
Om de werf, straks in nog veel grooteren
getalo te Vlaardingcn, dan te Maassluis
eindelijk op 't uiterste puntje van do pie
ren bij Hoek van Holland, stonden de hon
derden, wellicht duizenden, die mpt hoeden
cn zakdoeken zwaaiden en het trotsche
blanke schip, Holland's roem en Holland's
glorie, nastaarden.
Boven den Waterweg cirkelde geruimen
tijd een K. L. M.-vlicgtuig.
Statig als een zwaan gleed de Statendam
door dc lichte rimpeling van het water, al«
met ingehouden kracht, want de Waterweg
hoe royaal ook, is niet berekend op Ue ont
plooiing van alle energie, welke er schuilt
in machinekamers voor 20.000 P.K.
Och, als reis beeft de proeftocht niets te
steeke
lat We eigenlijk maar wat gingen spclév
ren op de Noordzee tusschen den Maas-,
mond cn Tcrschellingerbank.
Het fsit van den dag.
Maar het feit van den dag en het feit van
de komende dagen is, dat een Hollandschc
maatschappij ccn schip van ongekende af
metingen, comfort en luxe in de vaart brengt
van'ongewone importantie; dat duizend Hol-
landsche werklieden van Wilton's werf een
jaar lang aan den afhouw van het casco ge
werkt hebben cn andere duizend arbeiders
en kunstenaars in de Nederlandsche indu
strie voor zoo heel veel moois en doelmatigs
hebben gezorgd.
Zie, dat is het mooie van deze geschiede
nis, dat doet liet vadcrlandsche hart goed,
als Hollandsche durf en bekwaamheid sa
menwerken om op de wereldzee te deinon-
streeren, waartoe Hollandsche energie in
staat is.
In dat licht bezie men deze dingen en dan
is er vreugde, als de voorjaarszonneschijn
valt o\cr de demonstratie, welke de Staten
dam op liet historische waterveld \an Ne
derland's kunnen gaf.
Een nieuw schip in de vaart
Gelukkig, het is een alledaagschc gebeur
tenis -in ons met scheepswerven bezaaid
land. Nauwlijks maken we in ons blari mel
ding van deze dagelijks voorkomende din
gen. Als we van elk nieuw schip van be
hoorlijke tonnenmaat geregeld foto's wilden
opnemen, dan kwamen we plaats te kort
voor andere dingen van den dag.
Maar het geldt ditmaal dan ook iets heel
bizonders.
De passagiers.
En daarom had de Directie van do H. A.
L. bijna drie honderd personen uitgenoodigd
om de technische proefvaart mee te maken.
De eerste, wel zeer bizondere passagiers
lijst, al te maal heeren Eerste klas
passagiers, vermeldt slechts de namen en
niet de kwaliteiten. Maar dit staat wel vast,
dat velen van hen personen zijn, die m het
economische en zakenleven een vooraan
staande plaats innemen of op technisch ge
bied belangrijke verdiensten hebben.
Om een paar namen te noemen: voor dc
Holland-Amcrikalijn de heeren A. Gips, dr.
W. Westeman, Dr. Ir. W. M. Meyer en Ir.
W. Royer, voor de firma Wilton de heeren
B. J. Wilton Hzn., J. D. Wilton, ir. J. H. Wil
ton en J. TI. Wilton Jr., verder de heeren A.
Wolkammer, inspecteur voor de Scheep
vaart, mr. Bcntiey, namens de werf Harland
cn Wolff te Belfast, E. van Binsbergcn, chef
der Rivierpolitie te Rotterdam, G. H. Bou-
man, oud-inspecteur voor de scheepvaart,
prof. ir. J. C. Dijxhoorn, Max Hirschfeld voor
Guriard cn White Star Line, C. O. Julius, A.
de Kanter, prof. P. Meyer, D. T. Ruys, ir. G.
L. Tegelberg, voor het Kon. Instituut van In
genieurs, W. J. Vlielander Hein, directeur
der Rijnvaart Verccniging, prof. I. P. de
Vooys, cn vele anderen.
Voorts waren aanwezig verschillende ge
zagvoerders, actieve en stillevende van Ne
derlandsche schepen, wier hart open ging by
het zien van het nieuwe schip en het volgen
van zijn bewegingen.
Onder hen, cn het was een persoonlijk
groot genoegen voor schrijver dezes wegens
de vriendschappelijke samenwerking op an
der terrein, hevond zich ook de kapitein van
de eerste „Statendom", de heer W. Bakker,
oud-directeur van de Scheveningsche vis-
schershaven.
Voor zijn doen was die eerste „Statendam"
al een kolossaal sch! i van 10.000 ton; maar
30.000 ia toch nog heel wat andera.
Aardig is het, in dit verband even te re-
leveeren, dat de vader van kapitein Van den
Heuvel, die de Statendam commandeert, ge
zagvoerder was op het grootste Nederland
sche zeilschip. De traditie zet zich dus op
correcte, doch ook gemoderniseerde wijze
voort.
Voorts bevonden zich aan boord cn ik re
leveer het als een teeken des tijds, een ver
tegenwoordiger van de Chr. Reisvereeniging,
de heer TI. v. d. Tol, en de voorzitter der
Ned. Reisvereëniging Mr. RL J. van der
Flier.
Ook mag ik niet vergeten, vanwege het
kameraadschappelijke tafelgenootschap (een
journalist mag toch ook wel eens wat per
soonlijk zijn) eenige vertegenwoordigers van
het administratief personeel van de H. A. L.
En dan, natuurlijk, waren er ook een paar
dozijn journalisten voor de toonaangevende
Nederlandsche bladen. Doch dat spreekt zoo
vanzelf, dat de mededeeling wel achterwege
had kunnen blijven.
Zij allen zijn diep van de waarheid door
drongen, dat de H. A. L. niet alleen een
nieuw schip heeft „ingelegd", maar dat de
energieke maatschappij, zoowel als Wiltons
werf, daarmee ook groote eer inleggen.
Geen wonder, zal Nurks zeggen: als ge zoo
heusch en zoo luxueus ontvangen en zoo
gastvrij bejegend wordt, dan nu ja.... ik
wil niet zeggen: wiens brood men eet enz.,
maar enfin, ge begrijpt me wel.
Och, laten we d&arover maar zwijgen; doch
dan zou ik u wel eens als geheim willen
verklappen, dat we meermalen gewestelijke
belangen met vuur verdedigd en bepleit heb
ben na een reis vol hindernissen cn een
ontvangst door de eerste belanghehhenden,
zoo koud, alsof de pers hèn noodig had en
'niet omgekeerd.
Maar ik verklap daarentegen geen geheim,
'wanneer ik deze mededeeling doe, dat allen,
zonder uitzondering, slechts één klacht had
dén: jammer, dat de Statendam alleen maar
spelevoer op de Noordzee en niet, bij wijze
Van allesbeslissénde proefvaart linia recta
de beurtdienst opende Rotterdam—New-
York.
Het leven aan boord.
Het leven aan boord, gedurende ruim
twee etmalen, gaf alles wat men durfde be-
geeren; en daartoe hebben aden, zonder één
uitzondering, van den kapitein tot den een
voudigste^ matroos meegewerkt
Dat zegt iniets voor mij als toekomstige
passagier ze-gt ge.
Dat (zit nog, zou ik zoo zeggen. Maar Ik
voeg er direct aan toe: heel de accomodatie
van het reuzensohip wijst er op, dat het voor I
allen prima, of althans uitstekend zal zij.
Wat de eerste klas betreft, moet men spre
ken van de meest verfijnde luxe, geperfec
tioneerde, om niet te zeggen overbodige
weelde; zoodat de millionaire uit oude en
pieuwe-wereld op 't schip niets missen van
hetgeen ze thuis genieten. De O. W.-er zal
er Èepaa'td verlegen mee worden.
In de tweede klasse zal de aristocraat wan
geboorte en opvoeding zich noch over gemis
aan luxe, noch over comfort, noch over wel-
AAN DE RIVIERA.
i it o
®-«B i: V ft
gesteld voelen.
De derde - ook wel genoemd toeristen
klasse biedt den gcizeten burger en don
beschaafden middenstander ccn verzorging
als hij het thuis maar durft te wenschen
En het kan niet verhazen, dat studenten,
geleerden en praktische zakenmcnschen hier
zeggen te vinden, wat ze vroeger in de twee
de klasse soms tevergeefs zochten.
En, wanneer men het overigens streng
gesepareerde hospitium van dc emigranten
vergelijkt met hetgeen we vroeger wel eens
hebben gezien. dan valt alles in veelvoudig
opzicht duhbel e-n dwars mee. Zelfs daar
ontbreekt de luxe in stoffeering en comfort
niet.
De sociale verhoudingen aan boord.
En ten s'otte, een zaak, die mij bizonder
interesseerde, ik meen te mogen zeggen.dat
ook de verzorging der lagere rangen van de
bemanning aan gepaste sociale eischen vol
doet
Ik heb wel eens hoorem verluiden, dat de
H. A. L. op 't stuk van het logies en voe
ding voor de matrozen en diaarmee gelijk
gestelden niet geheel vrij was van oud-libe
rale opvattingen, toegepast on een wijze, al*
gelukkig lang niet alle oud-liberale werkge
vers deden. Indien zulks juist is, dan heb
ben meer humane bt^rippen thans de over
hand verkregen.
Ook over het eten en de hehandcling heb
ben zij, wien ik daarnaar vroeg, niet ernstig
geklaagd.
Het logies is veel en veel beter dan vroe
ger, al laat het. zoo zei men, in hygiënisch
sanitair opzicht nog wel wat te wenschen
over, vooral bij de onderofficieren.
Ook de voeding kon beter. De kwaliteit
b.v. van groente en vleesch schijnt geregeld
eenige Drocenten minder te zijn dan voor de
passagiers; de bereiding aan massa neemt
veel van smaak en voedingswaarde weg;
doch het ergste is wel, dat er te weinig aan
dacht aan de bereiding besteed wordt; er is
te weinig afwisseling en ook onvoldoende
controle.
De kapitein had vroeger de gewoonte om
met den eersten stuunnan, precies als op dc
oorlogsschepen, eiken morgen eerst het eten
nauwkeurig te proeven; de bemanning
hoopt, dat het in <ie toekomst ook weer zal
gebeuren; dat is waarlijk een goede methode,
welke veel klachten voorkomt.
Een gewezen machinist van de groote
vaart vertelde mij onlangs nog, dat de ver
houdingen aan boord vroeger heel veel te
wenschen overlieten; dat de officieren angst
vallig den afstand tusscnen hen e® het min
dere personeel bewaarden, en meer voelden
voor een barschen vloek dan voor een ge
moedelijk praatje.
En, natuurlijk, het is geluikklg aan boord
nog geen gesocialiseerde maatschappij,maar
-- tenzij men thans de bloemetjes buiten
gezet heeft, wat ik niet mag veronderstellen
is er toch iets van een kameraadschap
pelijke verhouding, welke de samenleving
prettiger maakt en den geregelden, goeden
gang van zaken bevordert.
Een enkele chef uitgezonderd, (we wezen
elkaar b.v. iemand met een heel zuur ge
zicht aan) viel daarover geen klacht.
Dit op het voordek te hooren, deed me bi
zonder goed.
Een vriendelijk woord in een dorpsge
meenschap op den groote® oceaan kan hel
leven van den zeeman, die toch zoo heel veel
moet missen en wiens loon nog steeds vrij
karig is. zoo ongewoon verrijken.
Hoe hebben we elkaar bij 't afscheid ne
men niet hartelijk en dankbaar de hand
gedrukt voor ondervonden vriendschap.
En nu waren wij allemaal eerste-klas
nassagiers op het machtige en luxueuse s.s.
Statendam!
Dat is nop wat anders, dan dienst doen en
wachtloopon!
GOUDEN JUBILEUM J. VROLIJK.
Gister herdacht de heer J. Vrolijk, te Schc-
veningen, voorzitter van het Bestuur der
Hulpver eeniging voor Gcref. Schoolonder
wijsden dag, waarop hij vóór 50 jaren in
het Bestuur dezer Verecniging zitting nam.
In 't geheele land is de heer Vrolijk, die
bijna 7S jaar is, een zeer bekende persoon
lijkheid: als oefenaar trad hij in tal van
Geref. kerken op.
Door vorstschade kunnen collectieve In
zendingen uit Aalsmeer en Boskoop voor
bovengenoemde tentoonstelling n;et ver
wacht worden, waarom de expositie twee
weken wordt uitgesteld cn thans op 24 April
a.s. des middags zal geopend worden.
DE RIJKSMIDDELEN.
OVER DE MAAND IXBRUARL
De Rijksmiddelen brachten ln de afgeloo-
pen maand in de schatkist een bedrag van
137.403.551.—. Hierdoor werd de ontvangst
van Februari 1928 met één duizend gulden
overtroffen. Als men nagaat, hoe verschil
lende posten aanmerkelijk minder hebben
opgebracht dan verleden jaar. dan stemt het
tot tevredenheid, dat het eindresultaat nog
zulk een bevredigende uitkomst geeft.
Aan grondbelasting werd ontvangen
f 504.288.of I 186.700 minder dan een vorig
jaar. Ook de Personeele belasting met haar
opbrengst van f749608.— bleef aanmerkelijk
beneden verleden jaar. Aan Personeele be
lasting toch werd t 434.600 minder ont
vangen dan in 1928. Eenzelfde opmerking
moet gemaakt worden bij den post „Inkom
stenbelasting". Deze post deed in de schat
kist vloeien f 7.860.832.of i 668.675 minder
dan het vorig jaar.
Voor een groot deel zijn deze verminderde
opbrengsten te verklaren uit ingevoerde be
lastingverlaging en is dus bij de raming ge
rekend op een vermindering der Rijksmid
delen.
De vermogensbelasting daarentegen bracht
f235000 meer op dan in 1928. Zij deed in de
schatkist vloeien een bedrag van f 1.275.210.
Ook de dividend- en tantième-belasting
viel niet tegen. Deze bracht op f 1.096.903 of
f 6S0600.meer dan het vorig jaar.
De invoerrechten echter bleven met hun
opbrengst van f 4,673.710.— niet minder dan
f615200.— bij verleden jaar ton achter.
Het statistiekrecht bedroeg f 289514.— of
f 70G00.minder dan in 1928.
Behalve accijns op tabak, brachten allé
accijnzen minder op dan verleden jaar.
De accijnzen op zout, geslacht, wijn, gedis
tilleerd, bier en suiker beliepen resp. f 171.407»
f809,746.-, f 22341 -, f 2391.055.-, f840608.-»
en f 4,170.222 en bleven resp. f 7700.
1 8840.—, f 30000.—, f 1.055.500.—, f 82000,—
en f 27600,beneden verleden jaar.
Hierbij moet opgemerkt worden, dat de
aanzienlijk mindere opbrengst van accijns
op gedistilleerd te verklaren valt uit de In
gevoerde accijnsverlaging.
De accijns op tabak bracht op f 1.966.632
of f 83800.— meer dan het vorig jaar.
aAn belasting op goud en zilver werd ont
vangen f 82433.wat vrij wel overeenstem
de met de opbrengst in 1928.
Dat de totaal-opbrengst dor Rijksmiddelen
in weerwil van het feit, dat verschillende
posten aanmerkelijk minder opbrachten dan
het vorig jaar ,is vooral te danken aan de
posten zegelrechten, registratierechten en
successie rechten. Deze toch beliepen resp.
f 2.183.881-, f 2,930.666.- en f 4.680.44.- en
kwamen daardoor resp. f 96800,—. f 822.500,
en f 1,488.200.uit boven het vorig jaar.
De opbrengst der domeinen bedroeg
f 190.625 of f 139.700.— minder dan in 1928.
De Staatsloterij bracht in de Schatkist
f 167.302 of f 1000.minder dan verleden
jaar.
En ten slotte moeten nog de loodsgelden
genoemd worden. Ook deze bleven ten ach
ter bij het vorig jaar. Ze beliepen f328.534.—
of f 821,100 minder dan in 192S.
Het is dus vrijwel aan toevallige omstan
digheden te danken, dat de Rijksmiddelen
nog iets boven verleden jaar uitkwamen.
Het zijn vooral de successierechten geweest
(een zeer wisselvallige post), welke de
schaal ten gunste van dit jaar deed over
slaan.
Men vergete echter niet, dat vooral de ver-
aging van belasting en accijns op gedistil
leerd een mindere opbrengst deden ver-
wachten.
En het stemt tot tevredenheid, dat over
U-£fJ^pen lwee maand™ ia ontvangen
.1 bijna 4 mlllioen meer dan
2 1'. der raming voor het geheele jaar.
NAAR HET KAPITOOL.
Op onze foto reehls ziet men den afgetreden en den nieuwen president der Yereènigde Staten"!links' Coo'idgJ- 'rrrhU-
En de linkseh* kiek laat hun echtgenoot™ sien flinks: mr,. Coolidge; rechts: mrs^Hcover). Dese foto ueri^no-
naaf 'i kapitool.
