TWEEDE BLAD.
HET GEHEIM VERDRAG.
BINNENLAND
Kunst en Letteren.
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1929 TWFFTjFR
„Een samenraapsel van bedrog waarin verklaard wordt, dat België ook in-
en leugen", volgens Minister Hijmans. 'f. doc,"nf',l ccht is- *00" he' voor-
VANDERVELDE NOEMT ALLES
UIT DE LUCHT GEGREPEN.
VAÏÏ CAUWELAERT
VRAAGT EEIÏ ONDERZOEK NAAR
PEN OORSPRONG DER PUBLICATIE.
Met urgentie zijn Dinsdagmiddag in de
Belgische Kamer behandeld de interpellaties
van de Kamerleden Van Camvclaert en Vos
over den door het U.D. gcpublicoerden tekst
met interpretatie van het geheim Fransch-
Belgiseh militair verdrag.
Er was zeer groote belangstelling, ook op
de tribune.
Minister H ij m a n s noemde den tekst door
zal hebben, de politiek te volgen, die
uit het document blijkt. Alleen het ainne
men van die motie kan weer de lucht zuive
ren, want zegt Vos ten slotte, echt of onecht
het document heeft minder waarde dan het
feit te weten of de daarin aangeklaagde po
litiek doorgevoerd zal worden.
VANDERVELDE ONTKENT ALLES.
Dan kwam oud-minister Vandervelde aan
het woord. Hij noemde den gepubliccerden
tekst „een enorme
opsnijderij". Wan
neer inderdaad een
dergelijk verdrag on-
dciieckcnd was, be
toogde hij, verdien-
len de ondertccke-
ceptionccle recht
bank gebracht te
worden. Doch toen
het verdrag werd
onderteekend, maak
te hij zelf deel uit
van de regeering.
Hi' kon met de
grootste beslistheid
verklaren, dat noch hij, noch zijn mede
leden van de regeering een dergelijke schuld
op zich hadden genomen.
De interpretatie van 1927 waarin sprake is
van een verdrag met Engeland nopens een
mogelijkcn oorlog met slechts drie mogend
heden en de. overrompeling van Lintburg, is
evenzeer uit dc lucht gegrepen. Hij zelf was
op dat oogenblilt, nl. in 1927, minister van
buit&nlandscho zaken en zijn verleden staat
er borg voor, dat hij zeker niet een oorlog
tegen drie landen tegelijk wilde voorberci
den.
Als er Iets echts in het document zit, kan
alleen maar worden aangenomen, dat er
ergens in een departement een officier een
fantastisch plan heeft opgemaakt cn dit zou
zeker de belanghebbende regeeringen niet
binden.
Vandervelde was het met H^mans eens,
dat wie beweren, dat een verklarend en
aanvullend verdrag aan het andere werd
toegevoegd, leugenaars en lasteraars zijn. die
een troebelen toestand willen scheppen,
welke de goede nabuurschap met Nederland
in den weg staat.
Met de regeerin" brandmerkt hij de ellen-
digen, die de vcrvalschtc documenten heb
ben gebruikt om tweedracht te stichten ten
nadeele van den gewenschten vrede.
het U. D. gepubliceerd ccn samenraapsel van
bedrog cn leugsn.
Hij wees op de publieke tegenspraken van
Brussel, Parijs cn Londen en zei, dat hi] ook
den Ncderlandschen gezant een bos isio
tegenspraak had gegeven op de vraag of de
tekst ccht was.
Tevens had de Minister van de gelegen
heid gebruik gemaakt om don gezant te
wijzen op de vijandelijke campagne, die se
dert ecnigcn.tijd in Ncderlandsche kringen
wordt gevoerd.
Hij zeide verder, dat het Fransch-Bclgiscli
accoord een uitsluitend defensief karakter
draagt, ook volgens de achtereenvolgende
ministers Vandervelde en Poulet.
Vooral op Vandervelde s verklaringen legde
de minister nadruk omdat daaruit blijkt, dat
het accoord niet strijdig is met het Locarno-
pact, dat het eigenlijk uitvoeringsmaatrege
len inhoudt, die ccn uitvloeisel z.jn van die
politieke accoordcn. I-Iet verdrag, aldus mi
nister Hijmans, geldt alleen het geval van
een aanval van Duitschland. Er is geen
sprake en er kan geen sprake zijn van Hol
land, Spanje cn Italië. j De publicatie heeft juist plaats op het
puhh^iT'dTolmosic*r w vertroebelen, juist «osrcnbHk do. «n kenteringen ooede in dc
op het oogenblilt, dat België mot Nederland
op vredosvbet onderhandelt omtrent inder
daad kjesche uuntcn, die echter in vriend-
Bchappelijken geest opgelost kunnen worden.
Minister Hijmans verwonderde er zich
over dat in Nederland ernstige bladen aan
tulke ellendige uitvindingen geloof hebben
leheclit en dc openbare meening ophitsen
'n strijd met de resolutie, die op de confe
rentie van journalisten te Genève werd aan
genomen.
Hij betreurt-het,-dat de pers die eerlijke
mneipes niet heeft nageleefd, maar een
Jocument grif aanneemt, dat door een mis
iadigen geest opgemaakt is. Daaruit blijkt,
lat tegenover België in Nederland een
systematische geest van vijandschap be
staat, vooral in kringen, die met ae Vlaam-
sche activisten in betrekking staan.
De minister hoopt ten slotte, dat dc Ne
derlandsche rcgcering zich bij de Belgische
insluiten om de aangeklaagde verval-
sching aan de kaak te stellen en hij rekent
op het gezond verstand cn de eerlijkheid van
ie openbare mccning van België cn van
iet buitenland om den laster te niet te
loon, die tot dc Belgische rcgcering werd
gericht. (Algemeen handgeklap, behalve van-
vege de leden dep frontpartij.)
VAN CAUWELAERT VRAAGT EEN ON
DERZOEK NAAR DEN 00B3PR0NG
DER PUBLICATIE.
Van Cauwelaert, die het laatst sprak, zei
het lasterlijk karakter van de publicatie da
delijk te hebben ingezien. Hij meende ver
der, dat de Ncderlandsche dagbladen omzich
tiger hadden moeten te werk gaan en reke
ning hadden moeten hou 'v. met de vraag,
hoe zulk belangrijk stuk in handen had,
kunnen komen van een tweede rang-dagblad,
waarvan de hoofdredacteur be' end staat
voor z n anti-Belgische drijverijen.
Snr. vraa-zt zich af. indien men morgen
in Nederland de vergissing moest erkennen,
er niet geschreven zal worden dat als de
tekst valsch is cr toch iets niet in den
haak is..
Daarom moet de Belgische regeering een
stap verder gaan dan het document valsch j
te verklaren. Een onderzoek naar den oor
sprong moet worden ingesteld.
hartelijke verhouding met Nederland
te nemen was en heel waarschijnlijk, zoo
besHiit Van Cauwelaert, zal uit het onder
zoek blijken, dat de oorsprong van het stuk
in anti-Belgische kringen gevonden moet
worden en d;t te weten zou zeker de goede
verstandhouding bevorderen.
Ten slotte meent Van Cauwelaert, dat ook
de Nederlandsche regeering tot een dergelijk
onderzoek moet overgaan, want de waarheid
moet- triomfeeren.
HET KAMERLID VOS WANTROUWT
"S MINISTERS VERKLARING.
Het Kamerlid Vos (van de Vlaamsche
rontpartij) zegt daarna, dat juist minister
lijmans er de schuld van is, dat toen de on
derhandelingen met Nederland begonnen,
loovccl moeilijkheden z.jn gerezen tengcvol-
van z n dubbelzinnige houding.
Hii meent, dat de verklaringen evenmin
)eteekenis hebben als de verklaringen door
le vorige ministers omtrent het militair ac
toord ten beste gegeven.
De rcgcering verdedigt een kwade zaak.
)e la Croix, Jaspar, Vandervelde cn Hijmans
lebhen niets toegelicht Het is een afschu
welijke klucht Wat achter de schermen is
jebeurd vernoemt men niet. Dat de zaak
liet pluis is. heeft Van Cauwelaert zelf ge
roeid, toen hij den gepubliccerden tekst
ft gelezen. (Van Cauwelaert protesteert
liertegi-n, terwijl Camillc Iluvsmuns roept,
iat reeds bij de lezing van het stuk de 011-
ichtheid ervan in het oog valt.)
Snr. koert zich verder tegen alle geheime
terdragen en wijst op do gevaren daaraan
rerhonden.
Wat de echtheid betref' wenscht hij met
lijn oordeel tc wachten. Zij. die den tekst ge-
lubllceerd hebben zijn van de echtheid over
uigd. Het zal. volgens dc heer Vos, moeilijk
en gezonden toestand te schep
EEN MOTIE VAN ORDE AANGENOMEN.
Nadat de comunlst Jacqucmotte nog iets
in het midden had gebracht, stelde het Ka
merlid Vos een motie van orde voor, waarbij
in verband met de publicatie ln het
„Utrechtsch Dagblad' wordt verklaard, dat
België geen contractueele kracht kan ver-
leenen aan een verbondspolitiek, zooals die
zou blijken uit het vermeende verdrag over
het algemeen en vooral uit de artikelen 1
en 2 en uit de interpretatie aan dien tekst
gegeven door het accoord der staven der Bel
gische en Kransehe legers in het algemeen
en speciaal uit de interpretatie' van de bo
venbedoelde artikelen 1 en 2.
De Kamer vereenigt zich echter met een
motie van orde, voorgesteld door den katho
liek Vandervijvere, den liberaal Masson en
den socialist Vandervelde, waarbij eenvou
dig acte genomen wordt van de verklaring
van de rcgcering.
Vier Frontisten en een communist stem
den tegen.
DUITSCHE MEDEDEELINGEN.
Over de Interpretatie van 1927.
Uit Berlijn wordt aan het „Hbl.' gesemd:
Van zeer goed ingelichte zijde verneemt
de „Deutsche Tageszeitung" nadere bijzon
derheden omtrent het totstandkomen van de
militaire interpretatie van het Fransch-Bel-
gische .oorlogspact". In Mei 1927 is er, op
aandringen van Frankrijk, dat zich ernstig
rerust maakte over de plannen om den
diensttijd in België te verkorten, te Brussel
een conferentie gehouden tusschen den chef
van den Franschen generalen staf, generaal
Debeney en den chef van den Belgischen
generalen staf. alsmede den Belgischen mi
nis'er van Oorlog.
Op deze bespreking in Mei volgde in Sept
1927 een tweede conferentie, andermaal te
Brussel, nadat in den tusschentijd de bij
zonderheden van de ln Mei in principe ont
worpen nieuwe militaire conventies door
een commissie uit de genera'c staven van
Frankrijk en België zorgvuldig waren vast
gelegd. Behalve de vertegenwoordigers van
de beide generale staven en van de depar
tementen van oorlog nam aan deee tweede
conferentie ook de inspecteur generaal van
bet Fransche leger, maarschalk Pétaln, dee'.
Zijn bijzondere missie te Brussel 'word ge
cacnoufleerd door de onthulling van eemg»
oorlogsgedenkteekenen.
Omtrent deze tweede conferentie ziin des
ti'ds een aantal lv:zon'ierheden ui',gelekt
Verschillende Duitsche bladen wisten reeds
destijds mede t° deelen. dat de nieuwe mi
litaire conventie verschillende benn'ingen
bevat'e. die teeen Nederland en Italië wa
ren geriqht. De Belgische regeering. hier
over in het parlement geïnterpelleerd sprai
al deze geruchten categorisch tegen. Ons Is
gebieken, zegt de „Deutsche Tageszeitung"
dat deze tegenspraak, evenals a'le vroege
re tegenspraken van dien aard. onwaar zijn
geweest; in Duitschland heeft men dat
reeds lang geweten, maar in het buitenland
wilde men het bewust of onbewust, niet ge-
looven. Het is de verdienste van Nederland,
dat het de were'd de oogen heeft geopend
Nu zal men eindelijk moeten gelooven. dat
ook alles, wat tot dusver omtrent de ander.*
militaire hondgenootschappen van Frank
rijk. n.l. met Polen. Tsjerho-Slowakije. Roe
menië en Zuid-Slavië bekend is geworden,
in overeens'emming met de feiten is.
Het h'.ad herinnert eraan, dat de toenma
lige Neder andsche Minister van Buitenland
sche Zaken Van Karnebeek indertijd in de
vergadering van den Volkenbond heeft aan
gedrongen op publicatie van het Fransch
Belgisch verdrag, zonder dat hieraan ech
tor werd voldaan. Het resul'aat van zijn
verrock ^as de vaststelling, dat een nauw
keurige interpretatie en toepassing van ar»
18 van het Volkenbondssta'uu* niet alleen
onmogelijk, maar ze'fs gevaarlijk zou zijn.
daar verschillende verdragen nu cenmaa'
niet kom'-o worden gepubliceerd; daarme
de werd de kwestie verdaagd. Hier ander
maal op terug te komen, is de belangrijk
ste taak van de Duitsche en de Nederland
sche buiten'andsche politiek. Daarbij zal ook
opgehelderd, moeten worlen in hoeverre in
1929 ook Luxemburg onder bedreiging door
Frankr' k en Be'gië tot bepaalde overeen
komsten en verplichtingen tegenover deze
beide landen gedwongen is, die betrekkin;
hebben op een Fransche controle van den
spoorweg Rscli-Luxemburg-Wasserbi 11 ig
een Belgische controle van den snoorweg
Arlon-KIein Bettingen-Luxemburg Ulffingei
Deze beide spoorwegen z;in. naar men weet,
van groote strategische bcteekeais.
ENGELSCHE RE3EERINGSVERSLARIN0.
„Er bestaat geen Engclsch-Bclglsch verdrag"
Wo'ff meldt uit Berlijn:
Naar wij van goed ingelichte zijde 'vema
men, heeft de Engelsrhe regeering de Duit
sche regeering langs diplomatieken weg een
verklaring doen toekomen naar aanleiding
van de publicatie van het ..Utr. DTjI." nopens
he' Fransch-Belgische militaire vcrorag.
Volgens deze verklaring bestaat er geen
F.ngelsch-Bo'gisch verdrag van 1927, zooals
in de publi«-atie van het Ncderlandsche blad
'\ordi beweerd en evenmin een overeen
komst van een of anderen aard tusschen
den F.ngelschen en den Belgischen genera
len staf.
INTERPELLATIES IN HET LAGERHUIS.
Vandaag zullen viif Lag-rhuisleden mi
nister Chamberlain interpcUeeren over de
beweerde militaire overeenkomsten.
EEN PROTEST UIT LUXEMBURG.
Uit Luxemburg meldt het W. B.:
Het „Tagblatt" legt art .2 van het Fransch-
Be.lgisoh* milita're verdrag in dien geest uit,
dat aan Frankriik met toestemming van Bel
gië de verdediging van het Luxemhurgsche
gebied zou worden toevertrouwd, weshalve
het ook aanspraak maakt op het recht om
daar grensversterkingen op te richten Het
hlad acht deze bepaling onbehnorli:k en noo-
digt de regeering uit met alle betrokken
buurstaten, Duitschland inbegrepen, bespre
kingen te openen tor vaststelling van het
internationaal statuut van Luxemburg.
steun vindt, dan te Parijs en te Brussel,
die, voor de beide natiën, het recht en
plicht niet uitsluit, elementaire a
te nemen, tegen een nieuwen Duits<
aanv&L
Auguste-Gauvain, die in he
des Débats" in denzelfdcn geest schrijft
sluit met de hoop uit te spreken, dat
kabinet in Den Haag zijn goeden wil
toonen, door voor de streken van het „U.
verachting aan den dag te leggen, die
erdienen.
Een 6ensatie-nlcnwtje van de „Etollo"
De „Etoile Beige" meent te weten, dal
reis van den Belgischen Kroonprins cn P
sos Astrid naar Ncderlandsch-lndië in
band met de hatelijke campagne tegen
gië zal worden verkort
DE IJSOPRUIMING.
CONFERENTIE DER NEDERLANDSC
EN DUITSCHE AUTORITEITEN.
Bij dc besprekingen Maandag te Nijmt
met Duitsche Waterstaatsautoriteiten
verband met de ijsbezetting der
houden, bleken de deskundigen
landen eensgezind ten aanzien
zicht in den toestand.
De diensten van beide landen zullen vooi
gaan op denzelfdcn voet als tot dusver m
ijsopruimingswerlten in hun gebied, di
voor wat Nederland betreft, met ijsbreke
voor zooveel noodig gesteund door sprinj
middelen, teneinde tot wegruiming an hi
ijs van het benedeneinde der rivieren uit i
geraken. In Duitschland zullen voorshand'
geen andere werkzaamheden dqn van ge
heel plaatselijke beteekenis worden uitge
voerd.
TREKHONDEN.
SLAPPE TOEPASSING DEH VER
SCHERPTE BEPALINGEN?
Bij verschillende gelegenheden werd reeds
zoowel mondeling als bij geschrifte van
zekere zijde met nadruk en omstandig mijn
aandacht er op gevestigd, dat, ondanks de
verscherpte voorschriften op het gebruik
van den hond als trekdier, in het algemeen
nog talrijke misbruiken op dit gebied voor
komen. met name het gebruik van niet
nnn dc vastgestelde eisrhen van lichame
lijke geschiktheid beantwoordende of ver
wonde en schurftige honden; «liet verleeneiï
van vergunning tot het zitten op de kar aan
oersonen, die daarvoor niet in aanmerking
hehooren te komen; te zwaar l»evrachte kar
ren en te groote snelheid, slechte verzor
ging, enz.
Een en ander zoude ook toe te schrijven
zijn aan onvoldoende toezicht op de nale
ving van de Trekhondcmvet en van de te
barer uitvoering gegeven voorschriften door
hen, die volgons de wet tot het uitoefenen
van dat toezicht geroenen zijn.
Hierin vind ik nnnleiding. u te verzoeken,
mij spoedig te willen mededee'en, of en in
hoever het liovenstaande op de gemeenten
>n uw provincie van toepassing moet wor
den geacht, waaromtrent ik gaarne een ge
detailleerd rapport van u tegemoet zal zien.
DEMOCRATISCHE PARTIJ.
Candldatcn voor do Tweede Kamer.
Zaterdag heeft de Democratische Partij
onder voorzitterschap van den lieer uerh
van Dijk haar iaarlijksche vergadering ge
houden to Utrecht
De lijsten van candidaten \oor de Twee
de Kamer werden vastgesteld, ln de kies
kringen Groningen. Leeuwarden en Assen
werd als eerste eandidaat op de lijsten dr.
R. de Waard gesteld; in kieskring Zwolle
de heer L Weijer; in Arnhem de heer B
Israël: in Nijmegen de h^er C. S. Faber;
in de kieskringen van Brabant en Zeplnnd
de heer A. van Gen'; in do kieskringen,
van Zuid- en Noord-Holland (behaive Am
sterdam) mevrouw A. Luyten—Blok; In
Amsterdam de heer Gerh. van Dijk; tn
Utrecht de heer VV. F. M. Busch en in
Maastricht de heer W. F. Krewinkel.
Prof. mr. J E. Heeres wilde om gezond
heidsredenen voorloopig geen candidatuu-
aanvaarden. Met algemeenen bijval wend
besloten, hem on a'lo lijsten nummer één
te plaatsen, zoodra hij op dat besluit terug
zou komen.
Verschenen is de memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer inzake de onderwijs-
begrooting voor 1929.
Het spelliagyvraagstuk.
Hieraan wordt ontleend, dat het nie'
binnen de bevoegdheid van den minister
ligt, voor te schr.jven, dat iedereen dezelf
de spelling van de Nederlandsche taal za'
bezigen. Verder dan het geven van voor
schriften in dit opzicht bij het onderwijs
en de examens kan hij niet gaan.
De regeering zal geen maatregelen
men om invoering eener gewijzigde spel
ling te bevorderen. De minister b ij ft
standpunt innemen, dat hij zich miet zal
verzetten tegen afwijking van de spplling
vuii de De. Vries en t- Winkel, welke op
vele scho'en gebruikelijk is.
In Btukken met een officieel karakter
wordt de spel ing tolgrns Dc Vries er
Winkel gehandhaafd. Onder deze stukken
vallen de proefschriften niet het - ligt
met op den weg der regeering om ten aan
zien van deze proefstukken voorschriften
te geven.
hoogleeraren.
DE HERKOMST VAN DEN TEKST.
De „Soir" ragt het te weten.
B. T A. seint uit Brussel:
De „Soir". die een onderzoek heeft Inge
steld, meent, dat de tekst van dc gepubli
ceerde Belgisch-Fransche militaire overeen
komst dezelfde is, dien het blad op zeke
ren dag aangeboden kreeg, doch afwees.
Het document zou zijn gezonden, of liever
verkocht aan een rijke en invloedrijke
groep Nodorelanders, die dachten het nis
vapen in den verkiezingsstrijd te gehruiken.
Volgens Wolff heeft dc Duitsch-nationale
Rijksdagfractie een interpellatie ingediend
waarin naar aanleiding van de Utrechtsehe
pubFcatie en de Fransche en Belgische dé
menti's, die volgens de fractie geen overtui-
enden indruk maken, de regeering gevraagd
wordt:
1o. Is zij bereid van <k> regeerin^ren van
Groot-Brittannië, Frankrijk cn België ver
klaringen omtrent de juistheid der publi-
jratios ie eischen en in het gegeven geval >l"
publicatie van het militaire verdrag van 7
Sopt 199fi on d^r aanvullende overeenkomst
van 1927 te verlangen?
2o. Is met name de rijksminister van bui
ten I. zaken besloten, tot de volledige en on
dubbelzinnige opheldering dezer aangele
genheid van een deelneming aan de a.s.
zitting van den Volkenbondsraad af te zien?
NOG EENIGE PERSSTEMMEN.
„Een dubbele manoeuvre".
De Fransche „Ternes" schrijft om.:
Hoe is het mogelijk, dat rustig oordeclcn-
de hoofden in Den Haag en in Bern zich er
geen rekenschap van geven ,dat men hier
te doen heeft met een dubbele manoeuvre,
die vooral ten doel heeft de politiek van Pa
rijs en Brussel in de oogen van de anden
naties zooveel mogelijk te compromitteeren
Verder schrijft de „Temps":
De bedoeling, de Nederlandsch-Belgischo
onderhandelingen te verhinderen, zoo niet te
verlammen, is duidelijk. Misschien ook ver
wachten degenen, die in Nederland dikwijls
met zooveel onvoorzichtigheid het Vlaam
sche activisme aanmoedigen, dat zij door
een internationaal dispuut uit te lokken over
alscb Fransch-Bclgisch geheim verdrag.
BOOTTREIN STOOMV. MIJ.
..NEDERLAND".
Het agentschap van de Stoomvaartmaat
schappij „Nederland", dat de firma KNiyper,
van Dam Smeer te Rotterdam, meldt, dat
de boottrein van het ms. „Chr. Huygens".
hetwelk heden te Gennvia verwacht wordt.
Donderda "morgen, 28 Februari om 9.52 uur
aan het Maasstation te Rotterdam zal aan
komen. Aankomst te 's-Gravenhage 9.45 uur
(S.S. station).
Studenten ei
Bij de afdeeling hooger onderwijs zegt
de minister, dat ook naar rijn meening de
toeneming van het aantal stuJenten in
verschillend onzicht niet meer norrrfaa! is
te noemen. Althans voor zoover de behoef
te der maatschappelijke samen'eving be
treft, seh:'nt inderdaad het aantal vooral
van juristen cn medici de vraag al meer
te gaan overtreffen.
Intusschen staat men hier voor
sch'msel, dat zich niet uitsluitend
derland voordoet. Dat de stijging van het
aantal studenten de aandacht der regee
ring heeft, is reeds geblel-en uit de circulai
re, welke minister De Visser in 1925 richt
te aan de universiteiten en waarbij de
vraag omtrent de mogelijkheid van heper
king van het aantal studenten aan de orde
werd gesteVI.
I Het verleenen van den hoogleeraarstitcl
i aan hen. die niet de functie van hoog
I leeraar bekleeden, acht de mi°ister niet in
j overeenstemming met de Hooger-Ondcr
j wijswet, welke dien titel uitsluitend ver
bindt aan de functie.
Alleen uitzondering wordt gemaakt
voor eervol ontslagen beogleemren. Dezen
behouden vo'gens prt. Sfi den titel van
hoogloeraar. Wctteliike bescherming v«n
deze -- cn andere titels is tot dusver
naar het den minister voorkomt, niet noo
dig gebleken
Wat het nijverheidsonderwijs betref', is
ook near de nveninig van ('en minister een
spoedige verplaatsing van de Rijksland-
boir.A huishonds, hooi naar Deventer g"
wenscht. tp verband daarmede heeft lr'j
reeds bij het gemeent.d-estuur vat Deven
ter op spoedig» afdoening der plannen
aangedrong» n
Monumentenzorg.
Do minis er heeft zien-togennvv het a-
mcontebeshiur an A n. 'ldam b old ver
klanrl een voors'el aan de Staten-Genr-
te doen tot het ver'eenen van een
Rijkssubsidie van f 140000 voor het geval
het Pesthuis op zijn oude n'aats behouden
kon worden. Het gemeentebestuur is op
dit voorstel niet ingegaan, omdat het meent
dat het behoud vnp dit monument op die,
nPats niet mo-re!' k is.
Op een vraag van het gemeentebestuur
of de minister bereid was to bevor
deren, dat voor de \emlaatsing van het
Pesthuis een IU'kssubsidie van ^ih.ooo
werd verleend, heeft dc minister ontken-
■l nend geantwoord, aangezien het Pesthuis
huyt te IJssclmonde ts een qeweldiae
een groot deel iverd vernield. Tegen
als inciferhoutiweggeslagen.
naar het oordeel van dc Rijkscommis-
,-oor de monumentenzorg en vun an-
deskundigen niet voor verplaatsing
lij een volgende begrooting Is de minis-
bereid de mogelijkheid te overwogen
i verhooging van net crediet voor aan-
>pen voor het Museum van Oudheden
'e minister overweegt wijziging te bren-
n den toegangsprijs voor de Rijksmu
sea. Het dubbeltje zal geheven blijven des
Zaterdags en des Zondags; op de overige
da.gon zal 0.25 geheven worden.
Belasting op veilingen van kunstwerken
brengt het gevaar met zich. dat dergelijke
veilingen naar het-buitenland worden ver
plaatst.
UIT HET SOCIALE LEVEN
EEN GEWELDIG IJSGEVAARTE.
reizen tusschen Nederland cn België niet on
gemerkt was gebleven. De groen Nr-derlan-
flers zou eveneens documenten hebben ge
pen. kocht van een te Muhlheim, in het Ilo-rrebicd
llij besluit met eèn motie voor te stellen, opereerenden Duitschon spionnagedienst.
te vertroebelen., die hi| traditie het Fransch'
en het Be»<Tische volk vereenigt. Deze bere
keningen zullen falen tegenover de duide
lijke verzekering van een politiek des vre-
des, die n.rgens in de wereld krachtiger
De Nederlandsche Christelijke Bouwnt*
beidersbond kwam op Maandag 25 Febru
ari 1.1. te Utreclu bijeen in bondsraadsve^
gadering, o n een beslissing te nemen over
het Landelijk Collectief Contract voor het
Bouwbedrijf.
Met twee patroonsorganisaties was over
dit contract ondcrhande'd.
Aan beide patroonsorganisaties was ver
zocht vacantic voor de bouwarbeiders in
te voeren, benevens loonsverhooging voor
de 2de. 3de. 4<Je en 5de loonklasse. De Be
vraagde verhooging varieerde van 2 tot 5
cent per uur.
De „neutrale" Patroonsbond voor de
Bouwbedrijven wilde alleen voor de hoofd
klasse. 1ste 2de en 3de loonklasse het geld
voor drie vrije dagen toestaan. Hiervoor
wilde deze hond 1% wekelijks hoven het
loon aan de arbeiders betalen. Teven*
moest dan echter de uitbetaling der Chris
telijke feestdagen vervallen en hiervoor
zou 2 pCt. boven het loon worden betaald,
zoodat de arbeiders wekelijks '3% boven
het weekloon ontvingen, maar dan de vu-
cantie en de Christelijke feestdagen niet
meer vergood kregen. Loonsverhoocing wil
de deze bond niet toestaan; integendeel werri
voor de stad Assen een loonsverlaging van 5
cent per uur gcëlscht.
De R.-K. Patroonsbond bood echter aan,
om de vacantie in te voeren voor alle ze*
de loonklassen en door de bovengenoemd*
i 3 pet van het loon niet direct aan de arbei-
j ders uit te betalen, maar dit geld te storten
J in een fonds, gczamcnlrk met de arbeider*
te beheeren, uit welk fonds de kosten \an
vacantie en feestdagen te zijner tijd aan de
werklieden zullen worden betaa'd. De ge
vraagde loonsverhooging werd ook door du-
ze organisatie afgewezen, doch 2 cent uur*
loonsverhooging werd toegestaan \oor: En
schedé, Lonneker, Hengelo, Almelo, Bom»,
Z.volle, Leeuwarden, Nijmegen en Eindho
ven. Dit in een collectief contract voor twea
jaar.
i Hoewel het aanbod van den R.-K. Pa-
troons!>ond niet ten volle bevrediguc. N»-
j sloot de Bondsrandsvergadortr^ 'ot aanvaar
ding van het voorstel der 1.7-K. Patroons,
I voornamelijk omdat men in de fondsvor-
ming voor vacantie en doorbetaling dert'.h-.
j feestdagen, een uiting van het Christelijk
principe inzake saamhoorigheid tusschen
patroons en arbeiders meende te zien. ter
wijl ook de loonsverhooging althans niet
princinieel door dezen Patroonsbond werd
afgewezen
Dc vergadering hield er rekening mede.
i dat afsluiting van een collectief contract
met de R.-K. Patroons zou kunnen leiden
tot een conflict met den ..neutralen" Pa
troonsbond, wiens leden cr toe zullen moe
ten worden gebracht om de nieuwe arbeids
voorwaarden eveneens toe te passm.
Hoewel de Chr. vakorganisatie niet staat
op het standpunt Jat conflicten tot het we
zen der vakactie hehooren, meende de ver
gadering toch in dit geval de consrk ven'ie
van een overeeenkomst met een gedeëltc der
werkgevers te moeten aanvaarden.
De staking hij do machinefabriek J>*
Bieshosch" te Dordrecht is opgeheven, na
dat dc directie had toegezegd, indien eemgs-
zins mogelijk den arbeidstijd van 35 uur de
volgende week te verlengen.
SCHRIJVERS EN DE FILM.
In letterkundige kringen doen dc twee vol
gende geruchten de ronde:
Rafaël Sabatinl is woedend. Ze hebben
zijn laatsten roronn verfilmd, cn den titel
weggelaten!"
„Wells is nog woedender. Van hem hebben
ze den titel verfilmd, en den roman weg
gelaten!"
(„Opgang".)
FELIX TIMMERMANS.
Timmermans heeft in Zwitserland en
Du tsehland 1 ziugen gehouden over de
Vlaamsche literatuur in 't algemeen cn over
zijn eeigen werk in 't bijzonder.
TOLSTOI STUDIE.
Van Anton van Duinkerken zal binnen
«Dienbaren tijd een Tolstoi studie \er-
schijnen.
