Itiritiiir
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
TWEEDE KAMER
BINNENLAND.
ABONNEMENT!
Per kwartaal 333
(Bcschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending B.—
Bij dagoiijksché zending 7^—
AlUes bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7y2 cent.
No 2668
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1929
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels1.17^
Elke regel moer 0-22%
Inge? Medcdocliogen
van 1—5 regels 2 33
Elke rego meer 0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
9e Jaargang.
Pit nummer bestaat uit DitlE bladen
„DE VRIJZINNIGE DEBACLE".
De algemeene hulde, onlangs den heer A
Bootlhuyzon op zijn zeventigsten verjaardag
gebracht, heeft ook in oaze kringen weei-
klank gevonden.
Wat begrijpelijk is.
Want de heer Roodhuyzen is niet alleen
een geestig en bel^tvaam man, maar hij
heeft ook eigenschappen, die hem tot het
enfant terrible van zijn partij maken.
En zulke kinderen zeggen vaak, evenals
een bepaald soort groote menschen, de waar
heid.
We herinnerden ons, dat de heer Rood
huyzen eenige jaron geleden een brochure
|iad geschreven over De Vr ij zinnige
Debacle. Wijl het, minder voor den schrij
ver zelf, dan voor zijn met hem feestvieren-
de geestverwanten, ietwat pijnlijk zou zijn
geweest, aan die brochure te herinneren ge
durende de feestdagen, hebben we gewacht
met de herinnering aan die brochure op t:
halen, tot die dagen voorbij waren.
Maar het lijkt ons nu oen geschikt oogen-
hük, om nog eens een en ander uit het g~-
■chrift van den heer Roodhuyzen naar vo
ren te brengen.
We zu Jen straks zeggen met welk doel.
De brochure van den heer Roodhuyzen
Verplaatst ons naar het jaar 1918, toen dc
Vrijzinnigen bij de Kamerverkiezingen een
Verpletterende nederlaag leden.
Hoor, hoe de schrijver zelf die nederlaag
teekent.
„Den 3den Juli 1918 is de Nemesis voor
de vrijzinnigen, de gerechte straf voor hun
tweespalt, waardoor zij het vertrouwen van
het Nederlandsche volk terecht hebben ver
beurd en dat zij, toen ze het door hdn con
centratie boven alle verwachting weer terug
kregen, niet hebben weten te behouden.
„Het is de straf voor het bes'uit der ver
dwaasdheid om in 1913 de regecring niet
te aanvaarden, waarvan dit de ondergrond
was, dat de lust ontbrak, omdat men geen
geneigdheid had zichzelven zoo te herzien,
dat onderling vertrouwen en de begeerteojn
te zamen iets tot stand te brengen voor den
- lande in het algemeen en voor de vrijzinni
ge beginselen in het bijzonder, {iet uitgangs-
punt kon worden voor een gansch nieuw
j optreden, de dageraad eens blijden dags.
„Op 3 Juli is duidelijker dan ooit aan hel
licht gekomen, wat de ziekte is, waaraan do
vrijzinnigen lijden, en waartegen zeer spot*
dig het geneesmiddel zal moeten worder
aangewend, wi'lcn zij nog verder meerekt
nen in onze politieke geschiedenis".
Het is ons doel niet, de lijdensgeschicde
Bis van de vrijzinnigen, die tot een zoozw?
re nederlaag heeft geleid, hier uitvoerig t»
«chetsen. De heer Roodhuyzen, die het,naar
zijn eigen zeggen, niet te ver wil opdiepen
herinnert er aan, dat het reeds in 1879, na
Kappeyne's val, met den inwendigon toe
stand van de groote liberale partij mis wa».
En hij teekent in forsche trekken het gan
sche lijdensproces, dat tot de seniele afta
keling van het politieke liberalisme heelt
gevoerd.
Een van de voornaamste oorzaken van dal
proces ziet hij in het Marchantis
dat de vrijzinnig-ftemoeratie niet beschouwt
als middel om iets te bereiken, maar als
einddoel. Hij wijst er op, dat de vrijzinnige
politici den band met de vrijzinnigen
land hadden verloren en dat daardoor de
vrijzinnige koopman, fabrikant, rechter,
hoogleeraar enz. enz. geen deel meer na
men aan den politieken strijd. Dezen heb
ben daardoor veel kwaad gedaan en hebben
op den poitieken arbeid in de oogqn de.-
bevolking het stempel der minderwaardig
heid gedrukt.
Maar de hoofdoorzaak van al de ellende
zoekt de heer Roodhuyzen toch in de ver
deeldheid der vrijzinnigen, in hun onhe
kwaamheid of onwilligheid om tc verstaan,
wat de nood der tij Jen vgn hen eischte, in
hun onmacht om te komen tot een krachtig
optreden, dat sympathie zou vinden bij do
kiezers.
1 van als hulpmiddel tot het verwerkelijken
van staatkundige mogelijkheden beschou-
Wij willen geen bepaalde partij beschul
digen, omdat naar ons oordeel in alle pai-
tijen sporen zijn aan te wijzen van de kwaal
die leiden kan tot po.itieke verzwakking.
Er is overal een algemeene klacht, dal
velen, die voorheen meeleefden en krachtig
meewerkten in den staatkundigen strijd,
thans, indien al niet onverschillig, dan toch
wel lauw en min of meer afkecrig zijn van
allen politieken arbeid. Men stemt nog op
de candidaten der partij en meent daarmee
zijn plicht gedaan te hebben.
We willen thans dit verschijnsel niet
trachten te verklaren. We vestigen er al
leen de aandacht op. En men geve de
schuld niet zoo maar alleen aan hen, die
a dus achteraan komen.
Men onderzoeke, of er ook oorzaak bestaat
voor zulk een minder bezield meeleven.Mi
trachte hen tc overtuigen, dat
indien ze méenen, dat ze recht hebben tot
zulk een minder waard achten van het p«.
litieke werk.
En bovenal, men bedenke, dat de onder
gang van de liberale partij ons ook in deze
ecl te zeggen heeft. Ook hier geldt he'
spreekwoord: een schip op strand een baken
dienst 3e kl. L. G. Sengers en C J A van
iVyngaarden;
zijn benoemd by Kon. marine-reserve tot
luit. ter zee 2e kl. W. J. F. van Aalst en tot
offic er marine-stoomvaartdienst 2e kl NV. J.
D. Prins;
BURGEMEESTERSBENOEMING.
By Kon. besluit is benoemd tot burgemeester
van Zwijndrecht J. A. J. Jansen Maneschijn.
PACIFIC-CONGKES.
By Kon. besluit zyn alsnog benoemd tot
gedelegeerden van de Nederlandscne regeering
bjj het vierde Pacific Science Congres, dat in
1929 op Java zal bijeenkomen: Dr L. F. de
Beaufort te Amersfoort, Dr. H. A. Brouwer,
hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool
te Delft, benoemd hoogleeraar aan de uni
versiteit der gemeente Amsterdam; J. C. van
E?rde, buitengewoon hoogleeraar aan He uni
versiteit der gemeente Amsterdam; Dr B. J.
Escher, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
tc Leiden; Dr. E. van Everd ngen, buitenge
woon hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht; Dr J. A. Honing, hoogleeraar aan de
l i* Landbouwhoogcschool te NVageningen; Dr J.
P. Kleiweg de Zwaan, buitengewoon hoog
leeraar aan de universite t der gemeente
Amsterdam; Dr W. K. J. Roepke, hoogleeraar
aan de Landbouwhoogeschool te Wageningen;
Dr P. van Romburgh, oud hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit té Utrecht; Dr J. E. van der
Stok, hoogleeraar aan de Landbouwhooge
school te Wageningen en Dr. F. A. Vening
Meincsz, buitengewoon hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht.
En zou iemand onzer het overbodig noe
men indien op dit gestrande schip met ernsï
en nadruk de aandacht van onze geestver
wanten gevestigd werd?
Opdat niet na korter of 'angcr tijd van de
debacle der rechterzijde behoeft te worden
gespreken.
Waarom wij de<7.e herinneringen ophalen?
Niet, om aan de vrijzinnigen hun verte-
den voor te houden en onszelf te verlustigen
in den ondergang van de eens zoo machtige
liberale partij.
Het zou al heel dwaas en kortzichtig zijn.
Indien we ons overgaven aan Schaden
frende en den waan zouden koesteren,
dat buurmans leed ons zou kunnen trooster
Veeleer past het ons, ons te spiegelen aan
Wat anderen is wedervaren en ons af V
LEV^vragen, of wij ook ons voordeel daarme-
kunnen doen.
Zijn er geen verschijnselen in onzen eigen
kring die gelijken op wat de vrijzinnigheid
in de jaren van ar aftakeling te aanschou
wen gaf? Is de rechterzijde de laatste jaren
ook niet machteloos gebleken
lbSf-te voeren cn is verdee dheid niet de voor
naamste oorzaak daarvan?
Zijn er ook bij ons niet velen die zich ar
keeren van de politiek, die geen politieke
vergaderingen- meer bezoeken, en die sm<t
lend spreken over al dat politiek gedoe, zou
als zij hot noemen?
Zijn er ook aan de rechterz:jde geen grpu
pen die lijden aan Marchantisme, die
bun eigen partij als het einddoel in stede
KAMERLIDMAATSCHAP ALS NEVEN
BETREKKING.
Over het parlementaire stelsel en over het
parlement wordt veel geklaagd.
Vaak ten onrechte, meent „Ons Richt
snoer", het antiiev. weekblad in Chr. Gercf.
kring; men moest meer letten op de kiezers
en de gekozenen.
„Moeten we namelijk niet, zoo vraagt het
blad, met leedwezen erkennen, dat het Ka
merlidmaatschap zoo langzamerhand is ont
aard tot eb 11 nevenbetrekking, waarvan men
zijn hoofd- of een niet te versmaden bij
inkomen trekt?
De dagen cn uren, waarop men nipt ge
nepen wordt tot vergaderen, leveren den
tijd, dien men noodig heeft voor zijn andere
kzaamheden, waarmede men ook nog
wat verdient
komt men aan de kost. Doch de
tijd voor studie on onderzoek van toestan
den in ons land en onder ons volk wordt
niet gevonden. Daarvoor heeft men liet te
druk.
Dientengevolge mist men op allerlei ter
rein des levens voldoende kennis 011 erva
ring om op behoorlijke wijze te zijn toege
rust tot de gewichtige taak. die men heeft
te vervullen als lid onzer Volksvertegen
woordiging.'
Daardoor komen de debatten op laag peil
te staan en zijn er slechts enkelen, die met
kennis van zaken tot oordeelcn bevoegd tc
achten zijn.
Zoo is het te verklaren, dat dikwijls van
ons parlement niet die kracht uitgaat, die
het behoorde te ontplooien.
Zoo is het te verstaan, dat onze paricmcn
tair stelsel meer en meer aan waardeering
invloed verliest. Dit strekt tot schade
van den volksinvloed.
En dus ook tot schade van den invloed
der Christelijke levens- en wereldbeschou
wing op het terrein van het openbare leven.
Men klaagt daarover wel. Maar men han
delt niet. Handelen zou men, zoo men alleen
zoodanige mannen afvanrd'gde die tijd, ge
legenheid en genegenheid hebben, om zich
ïor de taak als lid der volksvertegenvvoor-
ging geheel te geven.
Zoolang men personen kiest, die het
Kamerlidmaatschap naast andere drukke
werkzaamheden zul'on trachten waar te
nemen, mag men zicli niet beklagen over 1
verslapping van aanzien cn invloed van
>ns parlement.
Men is er dan zelf de oorzaak van. Het
kiesstelsel deugt niet. Het parlementair
stelsel echter is goed, als de gekozenen ma;
het stelsel passen. Fn dit laats
BELASTINGDIENST.
Bij Kon. besluit is eervol ontslagen uit
's Rijks dienst, omdat zijn werkzaamheden
overbodig zijn geworden, H. J. Messer, ont
vanger der directe belastingen te Haarlem,
buitengemeenten;
is benoemd tot ontvanger der directe be-
last'ngen en accijnzen te Oostervvo'de P. A. H.
Gie'.en, commies dier middelen te Amster
dam (directe belastingen le kantoor).
DE PRESIDENT HERSTELD.
Regeling van werkzaamheden.
Zuiderzeesteunwct. Staatsmijnen.
Het mijnreglement wordt herzien.
Postrnuseuin.
Vergadering van Februari 1929.
De Tweede Kamer is van haar Kerstreces
teruggekeerd om tot aan de stille week voor
Paschen den parlementairen arbeid weer
te vervolgen.
President Ruys
troonde in goeden welstand weer op zijn
lioogcn zetel en zette in met een kort
speechje van den volgenden inhoud:
Geachte medeleden. Alvorens met onze
werkzaamheden te beginnen moge ik, ook
deze plaats, een enkel woord tot u spre-
DE ZOMERTIJD.
Bij K. R. van 29 Januari j.l. Is bepaald, dat
zomertijd dit jaar zal aanvangen op vijf
en Mei a.s. cn eindigen op zes October.
Zoo'n warm bericht doet een mensch be
paald goed in deze koude dagen.
UITVOERPRODUCTEN.
Evcntucsle controlemaatregelen.
Dc minister van binncnlandschc zaken zal
op 15 dezer met vertegenwoordigers van
verschillende organisaties op land- er. tuin
bonweebied een hesprpk a houden jv<y
nvcntuecle controlemaatregelen, hetrcffe.iüi:
den uitvoer van land- cn tuinbouwpro
ducten.
DOUANEKANTOREN.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Arnhem en omstreken heeft aan dc
leden van de Tweede Kamer een adres doen
toekomen ter ondersteuning van de actie
van belanghebbenden te Lohith cn omstre
ken tegen het voorstel tot goedkeuring van
het verdrag tusschen de Nederlandsche cn
Duitsche regeering inzake de samenvoeging
van de douane-behandeling nan de grens
in het scheepvaartverkeer op den Rijn.
Met verkorte oponthoud te Lohith vcroor
zaakt groote schade \oor neringdoenden te
Lobitli cn tuinders te Henven en Aerdt
DOETINCHEMSCHE GASKWESTIE
De i
1 het Kon. besluit
1 den raad van Doe
1 den heer Pieterson
uit het ontslag
>t waarmede veel te weinig rekening
wordt gehouden door kiezers en gekozenen.
n zal het met de gebreken van het kies-
ste'sel voorloopig nog wel eenigen tijd uit
te houden zün. N-et boe men kiest of ge
kozen wordt is de hoofdzaak, maar wie men
kiest. Daar komt het op aan."
•erwegingen v
waarbij het besluit v
tinchem tot ontslag v
is vernietigd, luiden:
ogende, dat.
besluit blijkt, dc weigering van den heer
Pieterson om voor de commissie uit den ge
mccnleraad te verschijnen was gegrond op
de omstandigheid, dat anderen dan de zoo
danigen, die. deel uitmaken van het ge
meentehestuur of daaraan ondergeschikt
7.;in, hij liet onderzoek tegenwoordig
den zijn;
dat niet is gebleken, dat hem uitdrukkelijk
is aangeboden buiten tegenwoordigheid van
bedoelde anderen (Van der Stel en Nóthorn)
voor de commissie te vcrscliijne.n;
dat de bewuste weigering onder dc be
staande omstandigheden verklaarbaar was.
afgezien van de vraag of zij kan verdedigd
worden met een beroep 011 artikel 123 der
gemeentewet en of de raad een verplichting
om in elk geval te verschijnen, kan vestigen;
dat dus stellig de straf van niet eervol om
slag, vooral waar liet tweede lid van ge
noemd artikc I 123 een veel mildere sanctie
behelst, te gestreng moet heeten;
dat een dergelijk onslag te eerder ontop
Inntbnnr is, nu de arrondissementsrechtbank
Bij Kon. besluit is benoemd in de Orde van tc Arnhem bij een inmiddels in kracht van
Oranie-Nassau met de zwaarden, tot com- gewijsde gegaan vonnis den lieer Pieterson
mandeur. den kolonel M. Pebvrel, commandant j heeft vrijgesproken, na ampel onderzoek van
het Fransche Gle reg. artillerie; I het ten laste gelegde, dat in hoofdzaken iver
toegekend de zilveren eeremedaille der I censtemde niet hetgeen de commissie ha l te
OFFICIEELE BERICHTEN.
ONDERSCHEIDINGEN.
Oranje NasF.auorde aan H. Goocb'jk, meester
knecht bij de N. V. Telenga's Drukkery, te
Franeker.
RECHTERLIJKE MACHT.
Alphafcetische aanbevelingslijst voor rechter
"T j by de rechtbank te 's-Gravenhage: Mrs. H.
winu Haga, rechter bij do rechtbank te Haarlem;
J. H. van Laer, rechter plaatsvervanger by
de rechtbank te 's-Gravenhage en .1. R.
Thorbecke, advocaat-procureur en rechter-
plaatsvervanger te 's-Gravenhage.
MILITAIRE MUTATIES.
beslu't is bevorderd tot hoofdoffi-
onderzoeken:
dat derhalve hot vorleendg oneervol ont
slag niet gegrond moet worden geacht en
dus in strijd met liet algemeen belang, ver
honden aan de rechtszekerheid der ambte
naren.
MR. MARCHANT.
DE V.D. LEIDER ZESTIG JAAR.
Ter gelegenheid ven den zestigsten -er
aardeg van liet lid der Tweede Knmcr Mr
Mnrcliant, heeft deze gister van «iele
ken:
hartclijkcn dank voor de veelvul
dige blijken van medeleven, die ik in de af-
gcloopen maanden uwerzijds mocht onder
vinden; van groote erkentelijkheid voor de
uitnemende wijze, waarop du heeren Dr. de
Visser en Schaper mijn taak in November
en December jl. vervulden;
van goede verwachting vo
in de laatste maanden va:
tijdperk, welke arbeid, door
opgewektheid tc verrichten, moge strekken
tot heil van het vaderland.
Een levendig applaus volgde op deze
woorden.
En toon was het weer werken geblazen.
In de C.oiYimissic voor de Verzoekschrif
ten werden aangewezen de hoeren Suring.
Bierema, Langman, Cramer en Dijlevcld.
Nadat de afdcclingcn waren samenge
steld. werd dc agenda op een cnke'e int
zondering na vastgesteld als door den
voorzitter was voorgesteld. De inhoud e
van is bekend.
Zuiderzecstcnnwet.
De heer Duymner van Twist A.R.
vroeg vervolgens een interpellatie aan ove
de werking van de Zuidcrzeestcunvvet. Op
het vei-zock wordt heden heslist.
Het eerste wetsontwerp, dat in behande
ling kwam, was d»
bcgrooting der Staatsmijnen
-oor 1029.
De heer Drop (S.D.) opende het debat.
Uitvoerig werd gesproken over het inter
nationaal overleg op de kolcnmarkt, dat lie-
beoogt een productie- cn afzetrcgcling te
verkrijgen. De zaak is hij liet Intern. Ar
bcidshureau in behandeling. Gevraagd werd
hoe de Regeering tegenover de zaak staat
De lieer Drop vond dat zij er veel tc laks
tegenover stand.
Retoogd werd verder, dat het tanktoezirht
op de mijnen niet in orde is. Het rapport
•Ie mijn „Hendrik" is zoo vatte de
lieer Drop het op eigenlijk door niemand
erdedigd. Ook is er, meende hij, tc weinig
ertromvon tnss'hen directies en organisa
ties. De lieer Drop zou in den Mijn rand
gaamo de vakvereenigingen zien toegelaten
drong voorts aan op het verleencn van
wettelijken grondslag aan de zg. con
tactcommissie 011 op oen onderzoek naar den
toestand van het Alp. Mijnwerkcrsfnnds, 't
ziekenfonds der mijnwerkers, dat een gröot
tekort heeft.
Ten slotte verklaarde dc heer Drop, dat
liet stantsmijnhedrijf in de toekomst minder
'•elast moet zijn met uitgaven voor kerke
1-ikP en godsdienstige doeleinden, omdat
die gelden meermalen worden aangewend
in den strijd tegen de moderne arbeiders
beweging.
De lieer Hermans (R.K.) bleek van oor
deel, dat de internationale samenwerking
in lint mijnbedrijf nog wel geniimcn tiid
achterwege zal blijven. T.nnrr niet alle Inn
den staan in hun mijnbedrijf op het hooge
peil van ons land. F.en algemeen aanvaarde
gedragsMin is dientengevolge niet zoo ge
m°kkelijk te verkrijgen.
In den hreedc besprak de heer Hermans
het rapnort over de ramp in '*e mijn „Hen
drik". Gebleken is. dat er allerlei ongun-
ctige omctindigheden waren, maar dat nok
van plichtsverzuim kan worden gebroken
h-i erheidera. den controleur en liet mijn- en
sta-tstoe-icht.
A»needror,"oo werd ten slotte op een lier
ziening van het miinreg'ement. waard ooi dit
zich heter zal aanpassen aan de nieuwe pro
Inefie methoden.
De heer Anient (R K.) k'nnedo over
--hade door het miinwater aangericht In
'e mijnstrepk l-e'.hen voorts tal van huizen
'ast van verzakking en dat geeft heel wat
bedrMfsscha.de. A an ge-'rongen werd op een
lli'l'ike Seh"''«vf.rpnodirrc:rpgeling.
Veel waardeering had de heer Smeenk
(A.R.) voor liet vele goe-'e dat in de laatste
25 jaar in liet mijnbedrijf is tot stand ge
bracht. Maar er zijn torli nog aller'ei wen
schen, waaraan tegemoetkoming billijk is
Omtrent de rnmn in de mijn „Hendrik"
stnnd hii vrijwel op hetzelfde standpunt als
den heer
plaatsvervangend spreker
Krijger, die ongesteld was.
Aan de arbeiders-controleurs wenschtc ook
hij een vaste positie te zien gegeven.
De verzorging van de geestelijke belan
gen der mijnarbeiders vond hij den schr.
lust. spreker meer sympathie dan bij de
heeren Drop cn de Visser. En de lieer de
Visser is wel do laatstgcrechtigde 0111 te kla
gen over aantasting van geestelijke vrijheid
Het bedrag van f 85.090 voor dit doel ten
bate van 20.000 mijnarbeiders Is ook waar
lijk niet overdreven hoog. Die steun mag
echter nooit direct of indirect ten goede ko
men aan politieke richtingen. Daarom ma
nimmer de A. J. C. dien steun ontvange:
Steun aan chr scholen cn kerken is co
volksbelang, maar geen beperkt politiek bi
lang.
Daarna was
hij deze afrekening, gelijk hijzelf zcide, met
het tegenwoordige hoofd van het departe-
ent van Waterstaat
Natuurlijk, aldus de minister, is het mijn
bedrijf niet volmaakt, maar waarom gaat de
heer Drop stelselmatig het goede daarin
voorhij? Daardoor is het alsof er vrijwel al
les aan ontbreekt. En zoo is de toestand
toch allerminst Vergelijkenderwijs maakt
Nederlandsche mijnbedrijf tegenover an-
I 'tere mijnbedrijven een uitstekend figuur
arbeid Dat is teclinisrh niet alleen zoo, maar ook
i jarige wat betreft de zorg voor de arbeiders.
De heer Drop (S.D.): Zeker!
De Minister constateerde deze erken
ning van den soc.-deni. criticus en conclu
deerde daaruit, dat hij dan niet de macht-
positie der arheiders in dc schaal mag wer
pen, maar alleen, met andoren en den mi
nister. naar verbeteringen heeft te strc\en.
Aan die verbeteringen zal wel nooit een
1e lieer Horr
positie
wilde hij zien
cier van Administratie 2e kl. de officiei adm. zijden goliikwensehen ontvangen. Het hoofd
le kl. met titulairen rang van hoofdofficier postuur van den Vrëzinnig-Deniocratischcn
adm n. 2e kl. F. G. P. van Sypveld; i Rond en de V. I). Kamerfractie zullen Mr.
zyn bevorderd tot offic. marinestooiftvaart- Maivhant 17 dezer in restaurant „Anjcma"
dienst 2i kl. de officieren Marinestoomvaart 1
jcon diner aanbieden.
an den arbeiders-controleur
'erheterd.
:irht is ook onvoldoende ge
outilleerd, meende de neer Smeenk.
Krachtig werd aangedrongen op een af
doende herziening van hel mijnreglement
Waarom gebeurt dat maar steeds niet?
De rationalisatie in liet mijnbedrijf ter op
oering van de productie werd niet afge
lezen, maar daarnaast moet komen te staan
en welwillende houding tegenover de orga
nisaties en groote zorg voor de veiligheid
Ier arheiders. Aan dit laa.tste ontbreekt wel
en ander, waardoor een toestand van
trouwen tusschen directies cn perso
neel is ontstaan.
De lieer De Visser (Comm.) herhaalde
eigenlijk het betoog van den lieer Drop,
laar met een pikant communistisch sausje
r over.
De lieer Langman (C.1I.) trad op als,
vl koi
Tk sla hier du niet. aldus de Minister,
als een halfges'agen hond. Maar wel mm 1
ik verklaren, dat, met medewerking der \ak
vereenigingen, in de mijnstreek veel is be
reikt. Het verwijt, dat de Minister zijn po,j
tie niet benut, is dus in a.'Ie opzichten on
gegrond.
Het is den Minister niet gegeven het we
re ld mijnbedrijf in dc richting van interna
tmnale samenwerking te dwingen. Is er iet-
in die richting te doer, dan verleent de Mi
mstcr gaarne zijn medewerking. Nog pas is
een conferentie gehouden, waarin zeer te
genstrijdige lie lange 1 aan dc orde kuamen.
Het is erhtcr moeilijk om tot positieae resul
taten ie komen. Van den Minister is zn'k>
met afhankelijk Zelfs niet van den heer
Drop, indien deze eens Minister zou zijn
Met arrogantie bereikt men niets.
Het mijnramprapport kwam daarna tér
sprake.
Omtrent de eigenlijke oorzaak weten we
weinig met zekerheid, omdat zij, die daar
over hadden kunnen spreken, allen hii Ie
ranro omgeko, ,rn zijn. De oorzaken van he;
netrenrensvmrdigc ongeval kunnen dus
s echts benaderd worden.
Het onderzoek is door de directie inge
ste'd met de bedoeling om eventueel te kun
nen nagaan, wat gedaan moet worden nm
herhaling in d« toekomst te voorkomen H-I
ware heter geweest, indien het Staatsto.-
zicht de leiding van één ondentoek had ge
had en er geen twee onderzoeken waren ge
honden.
yan hegin tot einde aanwezig geweest; hot
■s dus Piet buiten de vakvcruenigineen on
gehouden.
Aanvulling van het mijnreglement is over
reeds genomen om. ook in overleg met den
Mijnraad, hat reglement te herzien. Dp kwes
tie van het ioeMcht zal daarbij onder d-
onec;i worden gezien
Drurheta ing van het loon op feestdagi
geschiedt thans niet; de Minister zal echter
dit punt nog eens nader gezet overwegen
Over subsidie aan anderen dan kerken
iz. wordt thans overlegd.
Steun aan kerken en voor allerlei andere
geestelijke doeleinden wordt vprleend
een bedrag van f 2 per nersoon; f 0.50
dat he.drag wordt gehru'kt voor bijzonders
Jae'einden op dit gebied.
Kn'holieken en Protestanten worden gelii
keliik behandeld.
de arheiders-rontroleurs „vooi
hun leven" wil benoemen, dan worden z-
gewonp opzirh'ers en verliezen ze hun icg-m
wrnrdigp eig"naardig-vr :e positie.
Goede, sterke vakorganisaties en de Mi
«ter wekte alle arbeiders np om zieli daar
i aan te sluiten zullen met de mii
directies kunnen samenwerken om een srw
le positie der arbeiders te verkrijgen. Ma a
I eten wat z--
HET LEIDSCHE STADHUIS.
EEN HERINNERING.
Als een schok is het ons door de ziel ge»
gaan het Leidschc Stadhuis een puin»
Eigenlij!; kunnen we het ons nog niet
voorstellen, dat dit alles nu weg is, dat we
deze renaissance-liecrli.ikheid niet meer zien
zullen, dat we (en dit vooral!) nooit meer
zullen hooren de bronzen stemmen van het
Carrillon uit den Stadhuistoren.
Zij zwijgen
Maar in onze herinnering zullen ze blijven
voortklinken nirt hun sonnren klank.
Nooit, nooit kan ik het vergeten hoe ze
eens op een zomernacht mij liebhcn tocge-
juhcld een groot geheim van zielcvrede.
t' Gebeurde zoo.
In mijn leven was een zwarte slngscha*
duw gevallen en in mijn hart werd de
twijfel geboren
Met donkerheid was de toekomst vervuld.
Innerlijk gebroken ging ik mijn weg door
di- nachtstille straten. Doelloos zwierf ik
rond. Het leven had op dat moment geen
aarde meer voor mij, nu dat eene gebeurd
Gebald hadden zich mijn vuisten en op
mijn lippen kwam als een gebed en een
vloek tegelijk dat wondere woord:
.,God
Nauwelijks had ik het gesproken, of van
boven mij viel in de engte van het nauwe
steegje 't bronzen geluid van den toren, de
half-uur slag van het klokkenspel:
„Wie maar den goeden God laat zorgen.."
Wat er dan gebeurt in een inenschenziel
Iaat zich niet beschrijven. Zeker is- dat men
het niet vergeet
Begrijpt ge het nu, dat er weemoed was
in mn gedachten, toen ik hoorde dat het
Leidschc stadhuis een puinhoop geworden
En toch. de torenklok zal blijven sproken
o<.lv nadat ze met een doffe smak gevallen
is in de smeulende, brandende aschhoop.
'ienminste tot mijn hart, omdat ze mij
zang van zielevrede.
HET ZU!D:r:EFONDS.
hehle partijen moeten dan
willen.
Na lat was gerepliceerd door de Kamer
leden, kwam ncgniaa's de Minister san
liet woord. Hij zegde den heer Smeenk toe
nog eens te zullen overwegen of iets ka»
«orden gedaan om de positie der arheiders
controleur iets minder wankel te maken.
Do Minister had zich in zijn rede scherp
gestel J tegen de ov-Tilreven, eenzijdige en
dus onwaarachtige eritiek der sor.-dem. Van
die onwaarachtigheid heeft hij ten Hotte
don heer Dron zelf een verklaring h:en af
leggen, toen oeze mnest toestemmen dat de
Stan'smi'nen technisch cn sociaal tot
best bestuurde mijnen in Europa en in Je
gohoe e wereld belmoren.
De heer Drop was dan nok wel zoo wijs
nie' met moties tc komen.
D verklaring omtrent herziening van het
Mij' eglement mankte ook een goeden in
druk.
Het wetsontwerp werd ten slotte z h. s
goedgekeurd.
Hetzelfde geschiedde met de stichting van
Indijking der Wicringsrmccr neg ln 1929
voltooid.
Ingediend is dc bcgrooting van het Zuiden
zeefonds voor 1929. De bcgrooting van uit
gaven vernield een totaal bedrag vuu
38.199.000. In dc M. van T. wordt allereerst
opgemerkt, dut de ooi-zaken» welke hebben
geleid tot hoogere uitgaven voor de Zuider-
erken in 1928 (eensdeels hoogere een
heidsprijzen, anderdeels verschuiving van
werk nuar een vroegere periode dan uuu-
ankelijk voorzien was), eveneens voor 1929
hoogere uitgaven dan aanvankelijk gedacht
vns, zullen medebrengen.
De versnelde uitvoering van de werken voor
den afsluitdijk zal tot rcsullaat hebben, dat
die dijk een jaar vroeger zai zijn voltooid
aanvankelijk werd berekend, t. w. ia
1933 in plaats van 193-,.
Verder zijn de omstandigheden in de afge-
loopen jaren zoo gunstig geweest, dat de in
dijking van de WicriiiRcrmecr vlugger dan
acid mocht worden, is ougcschntcn. In
dien in 1929 op dezelfde wi ze wordt voort-
gewerkt. wat uit economisch oogpunt nood
zakelijk moei worden geacht, zal het gru< t-
ste deel van dit indijkingswerk 111 dat aar
kunnen worden voltooid.
Thans kan ook v astgesteld worden, dat do
kosten van de Zuiderzeewerken een hooger
bedrag zullen bclnopcn dan aanvankelijk
werd go raam Om. zullen dc tolaal ko-teii
van den afsli ''dijk niet bedragen 'JOOOOOOO
maar een hooger bedrag, dat thans nog met
te ramen is. Gen nd wordt, dat in do jaren
1929—1931 voor dit werk gemiddeld per laar
17,000,000 zal worden uitgegeven, waarvan
de helft ten laste van den gewonen dienst
komt.
NVnt de inpoldering der Wioringonneer
betreft, is reeds hij de voorbereiding nu de
versnelde vv rkwijze gebleken, dat de 0111-
standigheclon onder welke deze inpoid"-mg
werd begonnen, n:et voordeel it? voor de li-
naneieele uitkomsten zouden zijn. De drang
om nochtans spoedig tot het heschikiiaor
stellen van nieuwen cultuurgrond te kun
nen geraken, deed over die bezwaren heen
stappen en besloten werd in liet verlies to
berusten.
Volgens een berekening, datcercnde van
November 1928 z-1 het ve.-ües op dezen pol
der bedragen ƒ37.132200 Als aaugon» -n
wordt, dat de afsluitdijk in 1931 *nl 7ljn
voltooid, knn dit verlies -chtcr in 193S z in
afgeschreven.
L'it de toelichting on de artikelen bb'kt
verder nog. dat de ind king van de Wie-
ringermeer tegen et mde van dit aar
zal z:jn voltooid, en dat dan met de «'ma
ling van het ingedijkte water zal muien
worden begonnen.
Zuldcrzceztsnnw?*.
Voor de steunmaatregelen ter nif-oering
van de Zniderzecwet wordt th-ns 43." 030
aangevraagd. Over een -ziening der Zui
derzeesteunwct heeft de gei.era's rnnitrossie
ninister van Waterstaat dezer degen
iseerd. Dc zaak is nne hij don "ïinistei
In verhand 1
bOR
Watcrstnatshcj
strekken-'e tot
het Zuidcrzeefonds met
loting is tovcTih
cred!e«d tot -üz'»ing -V,
ug 1929. hoofdzakelijk
Nederlandsch Postmnseum.
geelt -loet en wezen aan: het
Ned. Postmnseum heeft ten doel liet oanleg-
onderhouden en uitbreiden van een
•ling op het gebied der geschtedi
KANAAL GRONINGTM-LEMMER.
Groningen dracgt 1''2 mFIIocn h*J.
B en \V. an Groningen «tMlen den raad
voor hoogstens a-ule ha!fin i':oen bij te dra
pen voor den aanleg van het Kanaal Gronin
gen—Lemmer.
BOOTTREIN STOOMVAART-MIJ.
..NEDERLAND".
Het Agentschap van de St( imvaart-Waat»
nn het post-, telegraaf en telefoonwezcn. f-'rma Ku- per, van
derlamlen". hetwe'k 15 dezer te Genua ver
wacht wordt, Zaterdagmorgen, 10 Fehrmri
a.r om 9.52 uur naa h l Mn- t-u p. bot
terdam zal aankomen. Aankomst tc 'süia-
venhage 9.45 uur (S.S. station).
