DINSDAG 22 JANUARI 1929 EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND,
OVERZICHT.
Nu de regeling van de oorlogsschulden en
daarmee ook de ontruiming van het Kijn
lanu naüij begint te komen, uouuicn aan uen
politieaen gezichtseinder weer andere
vraagstukken op. van wier beslaan men
wel jeeds lang wist maar die kortgeleden
nog zoo ver ai schenen, dal men met hun
bestaan weinig rekende.
Een daarvan is de aansluitingskwestie
Oostcnrijk-Duitschland.
L)e bandentuachen de landen van Duit-
achen stam beginnen krachtiger te trekken.
Het blijkt herhaaldelijk uit'de wederzijd-
■che .bezoeken der .leidende staatslieden en
kwam verleden jaar zelfs tot uiting in een
krachtige volksoemonstratie in Oostenrijk
De betrokken staatslieden laten zich ech
ter niet door de getronste wenkbrauwen
over de West- en Zuidgrenzen afschrikken
•n gaan nuchter hun gang met hun propa
ganda voor zie aansluilingsidee.
Dp Óóstenrijksoiie premier Dr. Seipel is
vandaag'weer eens op bezoek bij den Beier-
•chcji minister-president Dr. Iiéld, die in
December j.l. de gast van zijn Oostenrijk-
•chen collega geweest is.
Dr. Seipel maakt van de gelegenheid van
dit tegenbezoek natuurlijk gebruik om even-
tueele ty is verstanden uit den weg te rui
men. Als zoodanig was misschien te be
schouwen de federalistische opbouw van
Oostenrijk,, die door degenen, die voorstan
ders zijn'van de aansluiting, nogal scherp
becritiseerd wordt Seipel betoogde echter,
dat het federalisme zeer geëigend is voor
Oostenrijk, dat bet tot de werkelijke autono
mie van -het volk leidt en zoo goed past bij
de sterke partijtegenstellingen.
In de academisch-politleke club, waarvoor
hij de rede hield, zal naast het politiek-we-
tenschappelijk karakter van deze uiteenzet
ting wel de aandacht getrokken hebben.dat
Dr. SeipcJ weliswaar toegaf, dat het federa
lisme voor de toekomstige ontwikkeling
moeilijkheden kan baren maar dat hetgeen
onnverkómenlijke belemmer.ng zal vormen.
Wat Seipel met die „toekomstige ontwik
keling" bedoelt, zal in Beieren en over 3e
grenzen wel niet misverstaan worden.
HET ENGELSCHE PARLEMENT.
Het Engelsche parlement komt vandaag
weer bijeen, voor de voortzetting van zijn
laatste zitting voorde verkiezingen.
Deze heropening «Ier Kamer is dan ook
teveps het begin van de verkiezingscam
pagne. Man gelooft, dat de verkiezingen half
Juni zullen plants hebben; alsdan zal de
nieuwe wet. welke kiesrecht verleent aan
5 milliocn mannen cn 500.000 vrouwen, in
werking- treden.
Een aantal leden van het parlement, tot
alle partijen 'behoorende, heeft een motie in
gediend, welke aandringt öp een nieuwe he-
atudeering van de kwestie van het Kann.il-
tunnclplan. en wijst op de groote voordoe*
len, voor Engeland en Europa, van de ver
wezenlijking von dit plan. ook uit een oog
punt van bestrijding der werkloosheid.
De vooruitgang van Koning George van
Engeland duurt voort. Hij neemt nu vol
doende voedsel tot zich en de algemeene
krachten -nemen toe. -
Het herstel en andere kwesties.
Uit Dresden wordt ons bericht:
Door het congres der Duitsch-Nat'onale
partij' werd. na een rede van den partij-voor
zitter Hugenberg een resolutie aangenomen,
waarin o.a. gezegd wordt, dat de Du'tsch-
Nat'onale party de komende onderhandelin
gen over het herstel vraagstuk met hezorgd-
tegemoet ziet. Wat Du tschland reeds nan
oorlogsschatting betaald heeft, is meer, dnn
in het. Verdrag van Versailles is vastgesteld.
Maatregelen worden geëischt tegen het
verval van het economische leven en zeer
scherpe maatregelen worden geëischt tegen
de hieuwe belast'ngplannen, welke ten duide
lijkste Marxistische sporen tonnen van ont-
erigening van het privaat-bezit;
In de sooiaal-democrat sche commissie voor
defensie ziet de Duitsch-Nationale partij een
poging, om de partijpolitiek in de Ryksweer
te brengen en deze daardoor voor haar taak
ongeschikt te maken.
De D. N. groep in Sak.-en protesteert tegen
de pog'ngen om van Saksen een eenheidsstaat
te maken, aangezien een land met een gecom
pliceerd econom sch leven als Saksen zich niet
volgens een bepaald schema laat besturen.
De Christelijke Kerk wordt onvoorwaarde
lijk als de grondslag voor het Duitsche volk
aanvaard en de onderhandelingen tusschen de
Pruisische regcering en de kerk worden met
wantrouwen gadegeslagen, aangezien men de
ze regeering niet bevoegd acht.
De schoolkwestie moet afdoende in de wet
geregeld worden.
De re olutie eindigt met de woorden, dat
de strijd om den Du tschen staat, het Duit
sche economische leven en de Duitsche cul
tuur zijn hoogtepunt nadert en met een op
roep dit alles te helpen verdedigen.
Op de conferentie van leiders van den
Stchlhelm te Maangdcnburg werd met be
trekking tot het „Volksbegehren'1 van den
Stahlhelm met algemeene stemmen de vol
gende verklaring aangenomen:
„De ondergeteekenden, leiders van den
Stahlhelmbond van frontsoldaten, geautori
seerd en in opdracht van hun kameraden,
machtigen de bondsleiders een Volksbegehren
tc verzoeken om verandering van de grondwet.
Wy eischc-n het verwijderen van de alleen
heerschappij van het parlement; wij oischen
de instelling van een krachtige regeeringe-
macht, die onafhankelijk is van helangenin-
vloeden en de verantwoording voor het lot van
het Duitsche volk op eigen schouders draagt."
Uit Chemnitz wordt gemeld:
Nadat op 16 en 17 Januari j.l. de arbeiders
van zes weverijen te Gera in staking waren
gegaan, werd Zaterdag in alle textielbedrijven
te Gera, welke tot het Verbond van Saksisch-
Thuringsche weverijen behooren, de uitsluiting
afgekondigd. Hetzelfde was het geval te Glau-
chau en Mzerane, waar de arbeiders in een
aantal weverijen Donderdag j.l. het werk had
den gestaakt. De uitsluiting is aangekondigd
voor Maandagmorgen en de bedryven zullen
worden stilgelegd. Zi.i zal worden opgeheven,
zoodra de staking opgeheven wordt. Indien in
dit conflict geen overeenstemming wordt be
reikt, bestaat het gevaar, dat de uitsluiting
zich zal uitbreiden over de geheele Sak&isch-
Thuringsche textiel-industrie.
(Particuliere Correspondentie.)
BORMS MET DEN DOOD BEDREIGD?
WIE VERANTWOORDELIJK?
EEN DÓ0DE BORMS
GEVAARLIJKER DAN DE LEVENDE.
„Een lijfwacht van August Borms".
Er is reden om te juichen.
Na een heldhaftig en blijmoedig gedragen
gevangenisschap van tien jaren is de groo
te, nobele voorvechter der Nederlandsche cul
tuur in België eindelijk losgelaten.
Maar het is een gemengde vreugde.
Een vreugde gemengd met vreeze.
De toeleg der Viaamschhaters om den
gronten voorman en thans leider in den
kerker te doen sterven is mislukt,
Ddt dit de toeleg was, blijkt zonneklaar
uit de woede in hun gelederen en bladen
tot uiting komende, nu Bonns weer staat te
midden van de zijnen, te midden "an zijn
volk.
Daarom zal men nu uitzien naar andere
middelen om den gehate, en in Borms
Vlaanderen te treffen.
Er roert wat in België.
België kraakt in zijn voegen en schudt op
zijn fundamenten.
De mogelijkheid bestaat, dat we aan den
vooravond staan van gebeurtenissen, welke
verstrekkende gevolgen zullen hebben.
De onderdrukkers der Vlamingen zien
Dor hun oogen dat dat de Vlaamsche leeuw
ontwaakt, en zich gereed maakt tot den
sprong, die een einde zal maken aan hon
derd jaar verknechting en tyrannie, dio
hem het hert doorwond.
Dat willen ze coupeeren.
En men wet het staal om In den pereoon
in Dr. Borms Vlaanderen in 't hart doode-
lijk te treffen.
Maar men vergeet één ding: een doode
Bo nis zal gevaarlijker zijn voor wat men
België noemt, dan do levende is.
Na tien jaren mijne vrijheid opgeofferd te
hebben, wil ik ook gaarne mijn leven geven
ons geliefd vaderland. Doch mijn bloed
home dan over den verdrukkers der staat
België."
Over de doodsbedreigingen tegen Borms
wenschen we niet veel meer te schrijven. Ze
werpen een droevig licht op de mentaliteit,
op de beschaving, die Mr. Zimmerman vo
rig jaar in onbegrijpelijke kortzinnigheid in
zeker Fransch gezind blad, in de Nederland
sche tnol tweemaal daags verschijnend, heeft
bejubeld.
Mnar het allertreurigste is wel, dat aan het
misdadig opzet voedsel wordt gegeven door
katholieke bladen, gelijk bv. door de XXe
Sièrlc (welks drukkerij cn kantoren door
Kard. Merqicr in hoogst eigen persoon in
dertijd werden ingewijd en welks redactie is
samengesteld nit drie priesters), dat durft
te schrijven met verlof van 't Belgisch Epis
copaat, dat men dadelijk na den oorlog bet
doodvonnis aan Borms had moeten voltrek
ken.
Dat beteekent in de huidige omstandig
heden, in een atmosfeer met haat en moord
lust bezwangerd, niets minder dan doods
bedreiging.
Even gemeen, ofschoon wat geraffineer
der, dan de manier van 't Brusselsche
Söhiindhlad Pourquoi Pas", dat op zijn
geklcurdcn omslag Borms voorstelde met
spijkers aan een paal vastgeklonken en
bloederig hoofd.
De uitbarsting van demonische wraak- en
moordbczetcnhcid, doet de vraag opkomen:
tal dan toch Borms te een of andere gele
genheid door een of anderen ellendeling wor
den vermoord?
De Brusselsche „Standaard" schreef
ccnigszins sreplisch:
„Om 't spel op den wagen te helpen ont
breekt er nog iets. 't Is misschien gevaarlijk
to sprekenvan do revolver die het leven
van Borms bedreigt, als hij vrijkomt. Om die
revolver op te nemen loopen er zotten en
halve zotten genoeg rond, cn zelfs hoogmoe
dige kwasten, die zich interessant willeiv
maken. Kan het anders of zij moeten door
de lezing van hun lijfblad overtuigd wor
den, dat er wel can Brusselscho of Gentsche
Jmy zal worden gevonden om hen vrij te
spreken".
Natuurlijk, een jurisdictie die er niet te
gen op ziet op ongrondwettelijke wijze on-,
schuldigen ter dood te vcroordeclcn zal er
ook niet tegen op zien, op ongrondwettelijke
wijze een moordenaar van een activist, vrij
te spreken.
„De verantwoordelijkheid van de Belgische
Magistratuur is een ijdel woord", schrijft
„VI." terecht.
De Belgische regeering heeft den Vlamin:
gen nimmer .recht gedaan, en zal dat vrij
willig ook in de toekomst niet doen.
Toen voor kort Ward Hermans te Meohe-
len verklaarde, dat het Vlaamsche vclk
zich hij de verkiezingen wreken zou op de
Van Isachers, die schaamteloos de legervvet-,
Iten goedkeurden, kreeg hij hczor" van het
Belgische gerecht cn hem werd zwart op wit
Ibeteekend, dat hij met zijn persoon vcxant-
woordsJök stand voor al wat in de tcc-
j komst heor Van Isacher overkomen zou!
I Ward Hermans sprak van een politieke,
'een verkiezingswraak en de Belgische regee
ring vloog in het geweer. Maar nu te allen
kant niet politieke maar wezenlijke doods-
wraak wordt geschreeuwd en ertoe opzet
tegen den Vlaamschen voorman, nu zwijgen
het Belgisehe garecht en de Belgische re
gcering.
Daaron stellen *"e dit vast:
Indien Borms door een of anderen „zot of
halve zot of hoogmoedige kwast", die er vol
gens de Br. „Standaard" in België genoeg
rondloopen, wordt geschoten, dan valt de
schuld daarvoor in eerster instantie terug
.'op de Belgische rcgccring, die geen vinger
van straf, zelfs niet van protest uitsteekt
Itegen de openlijke doodsbedreigingen. Dan
zou daardoor de beker van gal, die ze Vlaan
deren heeft uitgeschonken, overloopcn.
We treden thans nipt in beoordeeling, hel
I is ons voldoende te constatcercn, dat de
Iveer van de Vlaamsche energie en het
Vlaamsche vrijhcidsvcrlangen door de ge
beurtenissen van de laatste maanden strak
gespannen staat en dat de kogel die Borms
zou treffen, tegelijkertijd mogelijk de veer
in 't Vlaamsche volksverzet zou kunnen
doen losspringen.
En dan zal niet slechts het bloed van Dr
Borms, doch ook het bloed dcr velen die van
dat conflict tusschen Vlaanderen en België
de slachtoffers zullen wezen, komen voor
rekening van een bewind, dat*— evenals hc»
Spaansch-katholieke bewind van Filips II -
pertinent weigert te voldoen aan de drie
werf billijke en gerechtvaardigde cischen
van de meerderheid van het volk, m.a.w
„over den verdrukkenden staat België"
Maar mede-verantwoordelijk zal Vlaande
ren staan. Van Belgischen kant heeft men
ter beveiliging van het kostbare leven van
onzen grooten vriend en broeder nict3, maar
dan ook niets te wachten.
Daarom hebben de Vlamingen de plicht,
waar de regcering te kort schiet zelfs in de
allereerste beginselen van rcgcer-plicht: be
veiliging van het leven van haar burgers
tegen opgeheven moordenaarshanden te
waken voor den persoon van Borms.
Men heeft 200 000 francs bijeengebracht
voor een lijfrente, maar wat Borms noodig
heeft op dit oogenblik is een „lijfwacht",
niet in den gewonen zin, maar een keur van
mannen, die -bereid .zijn, om indien de;
Belgische regeering ongehinderd de wan
daad zou toelaten persoonlijk met bun
eigen leven het zijne te dekken.
Terecht zegt „Vlaandcrs" daarover:
„Nu het op het leven van Aug. Borms aan
komt. moeten wij ook maar, tegenover de
Belgische staatsmoraal, die moordenaars bij
voorbaat dekt, het recht van ieder volk op
doeltreffende verdediging van het leven der
eigen kinderen in toepassing gaan brengen
„Men geeft leven om leven als het op het
leven aankomt".
Moge God, die tien jaar goedgunstig Dr
Borms in den naren kerker heeft gespaard,
hem voorts met vleugelen dekken voor het
kwaad, dat dreigt
Moge Hij onzen Dietschen stam bewaren
voor de herhaling van het treurspel van
10 Juli 1584!
DE BELGISCHE REGEERING.
AANGEKLAAGD BIJ DEN VOLKENBOND.
Wegens rechtsverkrachting tegen de
Vlamingen.
Het Bestuur van de Vlaamsch-Nationale
inrichting voor Internationale Actie heeft
•ui den secretaris van den Volkenbond te
Geneve een in de Engelsche taal gestelde
aanklacht ingediend tegen de Belgische re-
p»erintr wegens schending van het Verdrag
van Versailles. De inhoud luidt vertaald
aldus:
Mijne Heeren,
In naam van duizenden Vlaamsche oud-
«Irijdcrs en studenten, in nacm van talrijke
Vlauiiisch-ualionale organisuties, die reeds
'tl hel Belgisch l'arleincnt, bij monde van
zps Vlaumscb-nationale volksvertegen
woordigers, hun protest lieten hooren, tee-
konen wij verzet aan legen de verkrachting
van het „Verdrag van Versailles" door de
Belgische regeering. nl. van artikel 212,
waarin vervat en betcekend werd de am
nestie in de door de Duitsche legers ont
ruimde gebieden.
Toon de Vlaamsch-nationale volksverte
genwoordiger Staf de Clercq. tijdens de Am
nestie-debatten in de Belgische Kamer, ein
de November, dit artikel in herinnering
bracht aan de Belgische rcgccring, werd hij
door <Ip onderteckenaars van het Verdrag
van Versailles zelf op spot onthaald! Zie
daar de eerbied, dien men in het Belgische
Parlement betuigt voor dit Verdrag!
Wij tcckcnon verzet aan tegen het feit. dut
tien jgren na den oorlog, amnestie nog ge
weigerd wordt door de Belgische Regeering.
die, haar eigen Grondwet schendende, n.l
Artikel 04, bijzondere Commissiën of buiten
gewone Gerechtshoven wil instellen, om haur
inkwisitie-politick tegen de Vlaamsche ge-
kerkerden, gehroodroofden en bannelingen
verder voort te zetten.
Wij brengen deze feiten voor het geweltn
der wereld cn voor het Internationaal Tribu
naal vnn den „Volkenbond", opdat men we
ten zal hoe de Belgische Staat, die het
Vlaamsche volk verdrukt, verdrag en eigen
grondwet schendt op de meest cynische
wijze."
Naar verluidt zal Dr. Borms de leiding op
zich nemen van het Vlaamsch-national'st'sch
blad „de Schelde''. Talrijke activisten zyn
reeds op grond van de amnestie-wet uit Hol
land naar België teruggekeerd. Een gedeelte
van hen zal aan de „Schelde'' medewerken.
MAARSCHALK FOCH.
De toestand van maarschalk Foch is in
zooverre verbeterd, dat de doktoren hem
hebben toegestaan cenigen tijd het bed te
verlaten cn bezoek te ontvangen.
Zii achten het gebaar voor een nieuwe
crisis nog niet voorbij.
DE HERSTEMMING IN COLNAR.
De autonomist Hauss gekozen.
By de herstemming, die Zondag in het kies
district Colnar werd gehouden ter vervanging
van den autonomistischen afgevaardigde Rosse,
werd de autonomist René Hauss gekozen met
10,151 stemmen tegen den candidaat der Na
tionale Union 6,303 en de communisten 1611
stemmen.
DE OPSTAND IN AFGHANISTAN.
Nieuwe strijd In zicht.
Uit Nieuw'Delhi wordt gemeld: De nieuwe
emir van Afghanistan tracht een nieuw mi
nisterie te vormen. Hij heeft tot zijn resi
dentie gekozen het koninklijk paleis le Ka
boel en probeert zijn positie te consolidccrcn
Reizigers uit Kandahar melden dat ex-
koning Amanoclla alles in het werk stolt, om
de plaatselijke bevolking zich aan zijn zijde
tc doen scharen.
Ex-koning Inaytoella cn zijn gevolg heb
ben Pcshawur verlaten en worden te Kan
dahar verwacht
REORGANISATIE IN CHINA.
OVEREENSTEMMING TUSSCHEN DE GE
NERAALS. GEEN APARTE LEGERS, GEEN
AFZONDERLIJKE BELASTINGEN MEER.
Naar gemeld wordt, moeten de Chinne-
sclie generaals op «le conferentie te Nan
king de voorgestelde hervormingen voor het
leger in China hebben goedgekeurd.
Zij hebben ook afstand gedaan van de
voornaamste voorrechten, waaróp de gene
raals aanspraak hebben.
Het leger zou van 1.600.000 man tot 800.000
man worden verminderd.
Verder zullen de verschillende legortroe-
pen, die de verschillende generaals in bun
eigen dicn9t hebben, worden afgeschaft De
generaals zullen vortaan niet meer 't recht
hebben belastingen te heffen voor het on
derhoud van hun troepen. De troepen zullen
bun soldij van de centrale regeering te
Nanking ontvangen, onder wier toezicht ook
alle arsenalen komen
AUTO DOOR EEN TREIN VERNIELD.
NEW-YORK, 21 Jon. Uit Chicago wordt
gemeld, dat een auto, waarin vier jongelui
gezeten waren, die van een verjaarpartij
terugkeerden, op een onbewankten overweg
met een trein in botsing is gekn-nen. Alle"
vier inzittenden werden gedood.
HET GRAF VAN SALOMD'S KONINGIN
Het weelderigste praalgraf
ooit ontdekt, te Jeruzalem gevonden.
Uit Cairo wordt gemeld:
Volgens medcdeeling in een Egyptisch
b'ad zou te Jeruzalem het graf zijn gevpn-
den van de Egyptische, meest geliefde, vrouw
vrouw van koning Salomo (dus de eigen
lijke koningin, eie 1 Kon. 3 vs. 1). De graf
kamer zou nog weelderiger zijn ingericht
dan die van Toet-ank-Amen en veel schooue.
kostbare voorwerpen bevatten.
Volgens de „Tel." schrijft het Egyptische
blad „Al Mokattam" dat de grafkamer in
een bergachtig terrein is gevonden en meldt
verder het volgende: „De «mummie lag in
een gouden kist en was gewikke'd in kost
bare kleederen, versierd met edelgesteenten.
Aan de vingers waren verschillende rin
gen gestoken en op het hoofd was 'n kroon
gezet, bezet met saficren, smaragden cn
paarlen. Bij de mummie lag 'n Hebreeuwsch
perkament, waarop, naar men meent, ko
ning Salomo zelf heeft geschreven hoe zyn
gemalin Is gestorven en welke deugden
haar sierden.
Volgens dit geschrift stierf de vrouw, Mo-
t i of M e t i Maris genaamd, afkomstig uit
Memphis, in het 36ste jaar van koning Sa
lomo's regeering. Zii werd onder haar pa'eis
begraven, „nadat zll zich voor haar gemaal
en hoer had opgeofferd".
Verder staat in het geschrift vermeld.dat
koning Salomo als bewijs van zijn groote
liefde voor haar, eigenhandig de prachtige
kroon op haar hoofd plaatste, die zijn volk
ham had aangeboden, toen hij vijf en twintig
jaar koning was.
Drie «maanden voor den dood van Moti
Maris was haa- "ad°r, Amento, uit Egypte
gekomen met ee« sohit van geschenken,
maar het hart was vel boosheid; zijn voor
nemen was nl. Salomo van den troon testo.v
ten en het land voor den Pharao van Egypte
in hezit te nemen.
Op zekeren dag zocht Amento een gesprek
met Sa'omo. nadat hij Motl had gelast den
wnn van haar gemaal te vergiftigen.
Het geschrift eindigt aldus:
„Toen Moti binnen kwam met bekers er.
wijn. vermoedde ik geen verraad, hoewel ik
onmerkte. dat ze doodsbleek was. Ik zag, dat,
toen Moti den wijn in de bekers schonk
Amento de hand niet naar zijn beker uil-
stak. Tocli bracht ik den beker maar mijn
rrónd 'Maar Moti, die dicht hij me stond,
greep den1 beker en dronk zelf den wijn op.
Enkele-oogonblikken bleef ze nog staan, ter
wijl ik in een steenen bepld veranderd
scheen. Haar vader vluchte uit de kamer
mét een kreet van woede Kort daarna vip!
Moti stervend in miin armen. De slechte
Amento trachtte mij'te vergiftigen, maar
z'in dochter Moti, mijn ge'iefde vrouw, red
de mijn leven, ten koste van het hare".
DRIE EN VIJFTIG KINDEREN
VERDRONKEN.
EEN RAMP OP HET IJS IN ITALIË.
Uit Rome wordt gemeld:
Tengevolge van het breken van het ijs op
het meer Acuto zijn 53 kinderen verdronken
EEN FAMILIEDRAMA TE BERLIJN.
Maandagnacht heeft zich te Berlijn-Frie-
denau een ontzettend familiedrama afge
speeld. De voormalige uitgever Konrad
Scheerer doodde zijn vrouw en 2 zoontjes
van negen en zes jaar en schoot daarna
zichzelf neer.
Omtrent de redengn, waarom de man tot
zijn vreesehjke daad kwam. is niets bekend.
Wel weet men, dat de financieele omstan
digheden van Scheerer niet al te gunstig
waren. Hij had al zijn papieren en brieven
in orde gemaakt en had één zijner vrien
den verzocht, Maandagmorgen tegen acht
uur bij hem te willen komen. Deze kreeg
geen gehoor en waarschuwde de politie, die
de woning openbrak en 't drama ontdekte.
DE ELECTRISCHE STOEL.
George Harsh, zoon van een welgestelde
familie te Milwaukee, is wegens moord op
den drogist Smith te Atlanta ter dood ver
oordeeld. Hij zal op 15 Maart a.s. geëlectro-
cuteerd worden. De verdediger had vrij
spraak gevraagd, omdat de beklaagde psy-
chopaath zou zijn.
DE PASSAGIERS VAN DE „PRESIDENT
GARFIELD" GERED.
NEW-YORK, 21 Januari. De passagiers
van het aan den grond geloopen s.s. Presi
dent Garfield", zijn allen gered. De men-
schcn konden bij rustige zee op kalme wij
ze niet al hun bagage aan boord van een
te hulp gesneld schip overgaan.
I»j „President Carfield" zit nog vast maar
heeft geen lek- zoodat er geen gevaar
staat. De uit 15ó koppen ebstaande beman
ning is dan ook aan boord gebleven. Een
aantal slcepbootcn is onderweg om te trach
ten hot schip vlot te sleepen.
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ.
ONTWERP
PROGRAM VAN ACTIE.
THANS VOORLQOPIG VASTGESTELD.
Het ontwerp program van actie, zooals
wij dal indeitijd hebben gepubliceerd, Is op
het Centrale Convent van 22 Nov. 1.1. op
sommige punten herzien en aangevuld.
Aldus voorloopig vastgesteld zal het aan
de Deputatcmergadering worden voorge
legd.
Thans verscheen het in druk als een bro
chure van 46 pagina's. Aan 't eind wordt de
vo'gende Samenvatting gegeven.
Den inhoud van haar Program van Actie
in enkele hoofdgedachten saamvattend, voert
de A. R. partij den verkiezingsstrijd dus ai
lereerst voor de bewaring \an de Christelijke
grondslagen van ons volksleven, in overeen
stemming met de gedachte, die in Art. I van
ons Beginselprogram haar uitdrukking votiu
en legt daarbij nadruk op:
1. Het tegengaan van de invloeden, die
de ontkerstening der natie bevorderen.
2. De noodzakelijkheid van de handha
ving van het gezag, zoo hier te lande als in
Indië.
3. De handhaving van ons hu«welijksrech:
cn de beveiliging van het gezinsleven.
4. De beoefening der sociale gerechtigheid.
5. De handhaving onzer nationaiè zelf
standigheid.
Daarnevens heeft de bevorderincr "ir
volkswelvaart de volle aandacht.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Utrecht (vac.-J. C. Rull-
mann), P. Deddens te Ryswyk (Z.-H.) en W.
Veder te Waddinxveen.
Beroepen: Te Lutjegast, G. Staal te
Culemborg.
NED HERV. KERK.
Bedankt: Voor Oudewater (toez.), K. J.
van den Berg te Amersfoort.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Aalten, J. W. Polman te
Almelo en J. Tolsma te Zaamslag.
Bedankt: Voor Kampen, C. S. van der
Ven te Arnhem.
CANDIDATEN TOT DEN H. DUNST.
Cand. K. W. Dercksen, van Gouda, be
roepen pred kant by de Gcref. Kerk van Maas
tricht, heeft voor de.Classis Den Bosch pe
remptoir examen afgelegd en is toegelaten tot
den dienst des Woords en der Sacramenten.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
Ds. G. van Hal se ma nam Zondag jl„
wegens ingang van eervol emeritaat, na 43
dienstjaren, afscheid van de Geref. Kerk van
Nyeveen, die hij juist 34 jaren gediend had.
Het kerkgebouw was eivol. Vele belangstel
lenden, ook uit de omgeving, waren opge
komen. De scheidende leeraar had tot tekst
2 Cor. 13 11, sprekende over Paulus- laatste
verman'ng aan de Gemeente van Corinthe,
waarbij hy wees op den inhoud en op de
drangredenen dezer vermaivng. Na slu'ting
van den d'enst werd Ds. van Halsema cp har-
leüike wyze tceeesproken door ouderling D.
de Boer namens Kerkeraad en Gemeente; ver
volgens door Ds. T. L. Kroes, van Ti'nerwold;
door Ds. Y Vellenga, van Meppel; door de
plaatselijke Hervormde collega's Dr. P. J. W
van den Berg (Nyeveen) en Ds. J. A. Gerth
van Wijk (Kolderveen); door deii Burgemees
ter van Nyeveen, den heer K. Slomp; door Dr.
Bckker, arts te IJmuiden; en door Ds. W.
Faber, van Hoogevecn, namens de Classis
Meppel der Geref. Kerken.
D 8. W. Kool preekte Zondagmiddag
JL, wegens vertrek naar Beesd, voor de Ned.
Hervormde Gemeente van Ransdorp zijn af
scheid met Psalm 00 17b. Na de toespraken
tot de verschillende colleges, enkele personen
en dejSemeente in het algemeen, spraJc ouder-
Fng H. van Vuure namens de Gemeente var
Ransdorp woorden van dank en liet Gezang
77:4 (eenigszins gewyz'gd) toez'ngen. Ds. P.
van Lelyveld, van Durgerdam, sprak als con
sulent en als vriend eerst een persoonlijk
woord en daarna uit naam van zyn Gemeente,
en vervolgens als consulent namens de Ge
meenten van Ransdorp en Schellingwoude,
waarna hy Psalm 121 4 liet toezingen. Na
mens den Ring Monnikendam werd nog door
Ds. J. de Vlieger, van Holysloot, het woord:
gevoeid. Van de ringcollega's was vcorts nog
Ds J. G. Steenbeck, van Zunderdorp,
wezig.
Ds. W. Seinen, die, gelijk reeds ge
meld, Zondag 27 Januari a.s. te Opperdi
afsche'd neemt en Zondag 10 Febr. d.a.v. by
de Geref. Kerk van IJmu'den intrede hoopt
te doen, zal hier bevestigd worden door Ds.
L. J. Allaart, van Hillegersberg-Terbregge.
Ds. A. J. Splinter nam Zondag j.l.
afscheid van de Ned. Herv. Gemeente van
Lent om te vertrekken naar de Herv. Evan
gelisatie te: Drachten. Hij hield een afscheids-
predikatie over Efeze 3 14-20. De consulent,
Ds. H. J. C. Pierson, van Ressen, sprak den
scheidenden leeraar toe. Vele collega's woonden
de plechtigheid by. De Gemeente zong Ds.
Splinter Psalm 134 3 toe.
Ds. C. Vlasblom, overgekomen van
Ter Aar, werd Zondagmorgen j.l. by de Ned.
Herv. Gemeente te Oude Tonge bevestigd door
Ds. G. van der Zee, van Den Bommel, met
een predikatie over Matth. 5 6. De nieuwe
herder en leeraar deed des namiddags zijn
intrede met een woord uit Jeremla 21 8
en werd na den dienst door de ringcollega's
hartelijk begroet, terwijl de Gemeente Ps
119. 9 (gewijzigd) toezong.
Ds. M. va n der Voet preekte Zon
dagmiddag j.l., na een byna 6-jarig verblijf
aldanr, voor een overvolle kerk afscheid
de Ned. Hervormde Gemeente van Kuinre met
een predikatie over Openb. 7 13-17. Na de
gebruikelijke toespraken tot den Kerkeraad en
eenige colleges, werd de naar Lemmer ver
trekkende leeraar toegesproken door ouder
ling Van Veis namens de Gemeente, door den
heer R. Gaastra, godsdienstonderwijzer te
Oldemarkt, namens den Ring Steenwijk en de
afdeeling van het Ned. Jongelingsverbond; en
door Ds. F. H. Plooy, van Blankenham, als
consulent, die de Gemeente haar scheidenden
leeraar Ps. 121 4 deed toezingen.
Ds. A. DE BLOIS.
Naar wy vernemen, heeft Ds. A. de Blois,
predikant der Geref. Gemeente te Dirksland.
op medisch advies voor den duur van zes
weken rust genomen
TER GEDACHTENIS.
Een Gildemeester-Huia.
Er heeft zich een Commissie gevormd om ter
blijvende gedachtenis aan den geliefden en po-
pulairen Dr. F. van Gheel Gildemeester te
geraken tot de stichting van een Tehuis
Christelijke belangen, vooral ten dienste
de Ned. Herv. Gemeente te Den Haag.
Het schijnt in haar voornemen te liggen
om daartoe het huis, waar Dr. Gildemeester
zoovele jaren gearbeid heeft, als „Gilde-
meester-Huis" aan te koopen en geschikt te
maken.
De Commissie is samengesteld als volgt:
Dr. J. Th. de Visser, voorzitter; Mr. Treussart
ridder van Rappard, secretaris; L. F. Carriere,
penningmeester, van Merlenstraat 94, Giro
No. 111622; Jhr. Mr J. M. M. van Asch van
Wyck; R. F. Baron Bentinck van Schoon
heden; J. G. van Eek; Jonkvrouwe L. Elout
van Soeterwoude; E. G. van Hoogstraten; Jhr.
Mr Dr H. A. van Karnebeek; mevr. wed.
Kesler-de Lange; S. S. Korthuis; A. Kruyt;
C. H. Landsman; G. J. van Peursem; P. van
Pijlen; Dr. L. A. Rademaker; Dr. H. Schok
king; L. Slagter; K. H. T'sierry; Mr. Caesar
Voftte; Ir. J. F. R. van de Wall; Dr W. L.
Welter; J. A. de Zwaan.
LEGER DES HEILS.
Het verzoek van generaal Bramwell Booth
om de Wen van den Hoogen Raad van
Heilsleger te verhinderen hem af te zetten
zyn opvolger aan te wijzen, is gister voor
Kanselaril'hof behandeld. De zaak is verdaagd
tot Vrijdag 25 dezer.
KERKGEBOUWEN,
Te Eindhoven Is, naar de „Stand."
meldt, in een vergadering van rechtzinnige
Hervormden besloten tot opheffing va
„Vereeniging lot Instandhouding van de tweede
pred:kantsplaats" en .-amenwerking te zoeken
met de andere leden ded Ned. Herv. Gemeen
te, vooras tot vergrooting van het oude kerk
gebouw in de Ten Hagestraat. Zoodra grond is
aangekocht, zal ftaast het Wykgebouw, waar
Weerbericht.
Barometerstand.
Hoogste stand 775,G te Weencn.
Laagste stand 759,0 te Valentia.
Meest zwakke wind uit Zuidelijke richtin
gen, ncnelig tot zwaar bewolkt, weinig of*
geen regen, lichte tot «matige dooi.
METSERS. LÏCHT Ops
Van 2324 Jan. van 5.00 nam. tot 7.28 vm.
thans godsdienstoefeningen worden gehouden,
een nieuwe grcote Hervormde kerk gebouwd
worden. Deze bouw zal gezamenlijk ter hand
worden genomen, door alle groepen in deze G&-
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Prof. Dr. L. Polak, benoemd tot hoogw
leeraar om onderwys te geven in de gesch.e-
denis der wijsbegeerte, de logica en metaphy-
s ca, wiens orat e wegens ongesteldheid was
uitgesteld, zal thans zijn intrede houden op
Zaterdag 2 Februari, 's namiddags 3 uur, in
de aula der Universiteit.
IN MEMORIAM Prof. Dr. H. A. LORENTZ.
In de Maandag jl. te Leiden gehouden
Raadsvergadering deelde de Voorzitter mede,
dat binnenkort den Raad mededeeling zal wor
den gedaan omtrent de wyze, waarop men te
Leiden de nagedachtenis van Prof. Lorentx
zal ceren. Tevens vroeg hy den Raad mach
tiging om een eenvoudige gedenksteen aan te
brengen in den gevel van het hu s op de Hooi
gracht te Le den, waar Prof. Lorentz vroeger
heeft gewoond en hiervoor f 200 beschikbaar
te 6tellen, waaraan de Raad zyn goedkeuring
hechtte.
REÜNISTEN „N.D.D.D."
De Reunistenorganisatiè van N. D. D.
die bedoelt contact te zoeken met het Studen
tencorps aan de Vrije Universiteit en de resul
taten der Calvinistische wetenschap onderling
te bespreken, heeft, naar de Stand." meldt,
een oproep gericht tot alle oud-leden van de
Studentencoipsen aan de Vrye Universiteit;
de llieol. School te Kampen en van de S. S. R.,
de organisatie van Gerei. Studenten aan open
bare Universiteiten, die in Friesland wonen,
om te komen tot de vorming van een kring
Friesland van N. D. D. D.
Daartoe is gisteren een vergadering gehou
den in de Noorderkerk te Leeuwarden, waarin
als spreker optrad Prof Dr D. H. Th. Vollen
hoven, voorzitter van het hoofdbestuur van
N. D. D. D. en hoogleeraar aan de Vrye Uni
versiteit, met het onderwerp: „De 'wijsgee-
rige grondgedachte van het Calvinisme".
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
Leimuiden, J. Dyk, ond. aldaar. Voor
tydelyk.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Delft (Dr. II- Bayinckschool, hoofd, L. van.
Klinken),'A. N. "van Oosten, leeraar fj-O.,
als vakleeraar voor lichamelijke oefening.
Den Haag (Herv. School op Rustenburg,
hoofd P. de Jong), D. E. Ernste te Brunsèum,
A. van Luyn te Den Haag en mej. U. F.
Sluyter te Den Haag. De laatste twee voor
tydelyk.
Vroomshoop (Geref. School, hoofd G,
Rutgers), mej. A. Mol te Steenwyk.
Leimuiden, C. Binnenkade te Koude
kerk a. d. Rijn. Voor tydelyk.
J. P. HEBLY. t
Zondag jl. is in het D aconessenhuis te Lei
den, waar hy vorige week een operatie onder
gaan had, overleden de heer J. P. Hebly, hoofd
der Chr. School te Leimuiden.
De heer Hebly, dn Nov. 1875 te Zuid-Beijer-
land geboren, werd daar voor onderwijzer op
geleid door zijn oom, den heer J. P. Hëbly,
thans hoofd der Vredenoord.-chool te Rotter
dam. Als onderwyzer, welke loopbaan in 1903
voor hem begon, was hy achtereenvolgens
werkzaam aan de Chr. Scholen te 's-Graven-
deel en Zevenbergen. In 1911 werd hy hoofd
der School met den Bijbel te Leimuiden, die
hy steeds met opgewek.he'd en trouw gediend
heeft. Van den Kerkeraad der Geref. Kerk te
dier plaatse was hy meermalen ouderling en
scriba. Een korte ongesteldheid maakte aan
zyn 53-jarig leven een einde.
De begrafenis heeft a.s. Donderdagmiddag
1 uur te Leimuiden plaats.
J. C. NIJK. t
Te Haarlem is Zaterdag jJ. na een korte
ziekte op 66-jarjgen leeftijd overleden de heer
Joh. G. Nyk, oud-directeur der Rijkskweek
school voor Onderwijzers en Onderwijzeressen
aldaar.
Hy was te Amsterdam een bekend en zeer
geacht Openbaar-Schoolhoofd, bezat een on-
gemeene vakkennis, toonde een sterk plichts
besef, was jarenlang opleider, examinator en
adviseur. Hy schreef een serie leesboeken „In
Woord en Beeld" en vele paedagogische arti
kelen. Na zyn Amsterdamschen tijd die de
rykste is geweest voglde zijn directeur
schap van de Haarlemsche Kweekschool. Vorig
jaar heeft hij het onderwys met pensioen ver«
luten. Hy was ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
SCHOOLTOEZICHT.
Bij Kon. Besluit is, met ingang van 1 Mei
aan Dr, K. E. W. S t r o o t m a n, op zyn
verzoek, eervol ontslag verleend als inspec
teur van het Lager Onderwys in de inspectie
Apeldoorn, en is als zoodanig benoemd, met
gelijktydig ontslag uit zyn tegenwoordige be
trekking, A. E. van D i s h o e c k, thans in
specteur van het Lager Onderwys in de in
spectie Zutphen.
KINDERSTUDIE.
De 3de Conferentie van de Stichting voor
Kinderstudie te Den Haag, zal in Februari en
Maart worden gehouden. Zy wordt geopend
met een voordracht van Prof. R. S. Steinmetz,
te Amsterdam, over het denken en voelen der
natuurvolken, op Woen.-dag 6 Februari in de
aula van de Gemeentelijke U.B.S. aan den
Nieuwen Duinweg.
Op 19, 20 en 21 Maart volgen (in het ge-
houw De Ruyterstraat 671 voordrachten van
Prof. Dr. Jean Plaget (Genève en Neuch&tel)
onderscheidenlijk over: La loglque de l'enfant,
la causalité de l'enfant et la représentation du
monde chcz l'enfant es le fugement moral chez
l'enfant. Op 22 Maart is er een samenkomst
met zes sprekers voor belangstellenden ter
bespreking van een nader op te geven onder
werp.
