BUITENLAND.
<ZAT&KOAG-49-^AW)ARI 1929 EERSTE BLAD PAG. 2
OVERZICHT.
De openbare meening -van de wereld houdt
zich voortdurend' bezig met het feit, dat John
Pierpont Morgan als deskundige zal doel-
nemen aan tie tweede Dawcs-cowferentie
De gevolgtrekkingen, die in verband hier
mee worden gemaakt en die veelal betrek
king hebben op de vraag hoe groot de betee-
kenis hiervan voor DuilschJand is, wijken
sterk van elkaar af.
Overeenstemming heerscht er in dit op
zicht: dat Morgan een .buitengewone, in lan
ge ondervinding opgedane, bevoegdheid be
zit, om de internationale transacties op het
gebied d>er financiën te kunnen beoordeelrn
Zooals hekend is, heeft Morgan1 in de af
geloopcn jaren, in en na den oorlog, de lee
ningen >van de entente-landen eerst, om
materiaal aan te schaffen en oorlog te voe
ren, dan om de valuta te steunen en te her
stollen ondergebracht en gedeeltelijk zelf
toegestaan. Door deze geldzaken heeft hij in
betrekkelijk hnoge mate belang (bij de rege
ling der herstel-kwesties, die een afwikke
ling van vroegere leenings-zaken tengevol
ge zou kunnen hebben.
Een onmiddellijk belang hij de Dultsche
financieele operaties heeft het Huis Morgan
tot nu toe niet veel gehad. Het is daaron..
zegt de „Deutsche diplomatische Korrespon
dcniz" in een opmerkelijke verklaring over
de benoeming van Morgan als deskundige,
zeker niet juist te verondierste'-len, dat Mor
gan als deskundige zich vemürht aou kun
nen voelen voor specifieke Dultsche bclan
gen.
Maar evenmin kan uit de financieele be
trekkingen van hPt Huis Morgan tot de na-
tics waarmee de Vereenigde Staten in den
oorlog verbonden zijn geweest, en die van
hun kant verplichtingen tegenover Amerika
moeten nakomen, worden opgemaakt, da»
hij andere belangen zal voorstaan.
Morgan staat persoonlijk hekead voor zijn
nuchtere en zakelijke objectiviteit, wat in de
talrijke commentaren bij zijn benoeming
meestal over het hoofd wordt gezien. Hij is
ook grondiig vertrouwd met de taak. die h'i
*»oor de komende deskundigen-conferentie
op zich neemt Hij heeft al in 1922 bij de zoo
genaamde bankiers-conferentie van de her
stel-commissie meegewerkt als een der uil
stekendste deskundigen, die indertijd den
xveg naar het Dawes-comité hebben gewe
zen on voorbereid, door hun advies over de
herstel-kwestie.
Het ecnige, •wat men eruit mag afleiden,
dat Morgan zich heeft bereid verklaard, aan
de deskundigen-conferentie mee te werken
Is 7.ooals de Deutsche diplomatische Kor
respondenz" verklaart het feit, dat men
ln de toonaangevende goldkrinraen van de
wereld schijnt te gelooven, dat de kansen
voor de rege'ing van het herstel-prohtpem
jbóó good staan, dat een man als Morgan zijn
krachten er aan wil wijden, om den vrede
te hevorderen en de weield nieuw op te
bouwen.
Zoo is mlssehien ook de ontimistische ten-
denz te verklaren in het iongste iaarverslac
van Paiker Gilbert, welke in Duitsehland
Ycélal is van de hand gewezen en op tegen-
Werpingen is gestuit.
DE KONING VAN ENGELAND.
„Het herstel bijna in zicht".
Gisteren werd, naar de Britsche draad-
looze dienst meldt, ten paleize verklaard,
dat de verbetering in den toestand van den
koning thans zonder onderbreking voldoen
de lang geduurd heeft om de hoop te wek
ken dat herstel bijna in zicht is.
De meest bevredigende factor van het
oogenblik is dat de koning het noodige
voedsel krijgt. Hij neemt op de normale
wijze voor een zeer zwakken invalide voed
sel tot zich.
Gisterenmorgen is de koningin per auto
van liet Buckingham paleis naar Windsor
Castle gegaan. Dit is de eerste keer dat de
koningin sedert het begin der ziekte het
palcis voor een aantal uren heeft verlaten.
Gemeld wordt nog, dat als de koning
sterk genoeg is om vervoerd te worden, hij
waarschijnlijk voor een verandering naar
Windsor Castle zal gaan.
Als de koning hersteld zal zijn van zijn
langdurige en ernstige ziekte zal het pu
blick volgens de „Daily News" zien dat hij
belangrijk verouderd is. Tijdens zijn ziekte
is zijn haar grijs geworden.
Te werk gesteld in parken.
In de koninklijke parken in en om Lon
den worden werklooz.e mijnwerkers uit
Zuid-Wales en Durham te werk gesteld. In
het geheel zullen er 700 aldus aan arbeid
worden geholpen. Zij zullen er greppels
graven en draineerwerk verrichten. Het
werk dat zij er moeten doen is, zooals een
autoriteit noemde, „wenschelijk maar niet
noodzakelijk". De werkloozen in de omge
ving der parken zijn niet erg tevreden over
dezen „invoer".
NIEUWE STRIJD IN NICARAGUA?
De nieuwe president van Nicaragua, ge
neraa' Moncnda, is volgens berichten uil
New-York voornemens een goed uitgeruste
strijdmacht naar het Noordelijke gedeelte
van Nicaragua te zenden, om generaal San
<1 ino en zijn aanhangers tot het staken van
de vijandelijkheden te dwingen. De presi
dent heeft medegedeeld, dat hij korten tijd
geleden is bezocht door twee aanhangers van
generaal Sandimo, die hem voorstelden Niea
ragna in twee republieken te verdeden. Hij,
Moncnda, zou president van Nicaragua blij
ven, terwijl generaal Sandino tot president
van Nuova Segovia zou worden henoerti.i.
In verband hiermede heeft de president
een einde aan de opstandige beweging te
maken.
DE TOESTAND IN AFGHANISTAN.
*Te Angora en Constantinopel heerscht
pn>' 'e bezorgdheid voor de veiligheid van
de Turksche militaire missie, die zich op
het oi.genhlik in Afghanistan bevindt. Men
ïiemvt nan dat de militaire missie na het af
treden van Amnnocllah zal trachten het lan I
weer to verlaten.
HOOVER EN HET DRANKWETPRQBLEEM
Benoeming van een speciale commissie
aangekondigd.
Hoover, die tegenwoordig bezig is met de
moeilijke kwestie om zijn Kabinet te vor
men, kondigde nan, dat hij een speciale com
missie zal benoemen, spoedig nadat hij het
presidentschap «anvonrd heeft en deze com
missie opdracht zal geven een onderzoek in
te stellen naar de kwestie van het drunk-
vi11 i in zijn «ehei-kn omvang, evenals
naar de procedure in de zeken betreffende
den v.-rkoop cu liet gebruik van verboden
dranken.
MAARSCHALK FOCH.
Iets vooruitgaande.
Do toestand van maarschalk Foch toondp
gisterenmorgen eenige -verbetering
de vrijlating van borms.
Vier en zestig veroordeelden aan het woord.
Over do bcieakenis van de verkiezing van
Borms.
Aan het Corr.-Bur. werd de volgende „Ver
klaring der Vlaamsch-Nationale Activisten
hij de verkiezing van dr. August Borms tot
lid der Kamer van Volksvertegenwoordigers
en bii sommige maatregelen der Belgische
regccring" toegezonden:
Wij, Vlaamsch-Nationale activisten, aller
veroordeeld door Belgische rechtbanken, on
danks vervolging en verstrooiing over vele
landen 6tceds één in onze alles overheer
schende liefde tot Vlaanderen, ons vader'
land, verklaren, naar aanleiding van de po
ging van de Belgische regeering en haar
handlangers ons te verdeelen en van het
antwoord daarop, hun door ons volk gege
ven:
Aan het Vlaamsche Volk.
„De Vlamingen zijn hun nationala eenheid
eenheid bewndt geworden."
Dank voor het blijk van nationale saam-
lioorigheid, dat gij ons gegeven hebt door de
verkiezing van uw Vlnnmsch-Nationalen lei
der, dr. August Borms.
Wij heseffen, dat gij niet allen zonder on
derscheid onze politiek van verzet tegen den
Belgischen verdrukker deelt; wij weten, dat
velen onder u nog gelooven aan de moge
lijkheid Vlaanderen vrij te zien worden, ook
binnen den huidigen Belgischen staat
Maar door te stemmen zooals gij gedaan
hebt, hebt gij voor geheel Europa bevestigd,
dat gij weet, dat wij uitsluitend uit liefde
tot ons volk gehandeld hebben, dat gij ons
als vrije mannen weer onder u wilt zien, in
het bezit van volledige politieke rechten, om
mét u voor Vlaanderen's bevrijding te strij
den.
Daardoor hebt gij hen gelogenstraft, die
zeggen, dat België ons politieke rechten kan
onthouden, en aldus uw eisch tot amnestie
veranderen in eén vernederende vergiffenis,
waar wij niet om gevraagd hebben en dia
wij versmaden.
Wij begroeten- deze stemming als een tee-
ken, dat de Vlamingen zich in breede lagen
van hun nationale eenheid bewust zijn ge
worden.
Indien dat zóó is, zal niemand de bevrij
ding van het Vlaamsche volk verhinderen.
Wij doen ook nog verder een beroep op
uw nationaal gevoel. Gij weet dat van wat
gij wildet dat geschieden zou, door de Bel
gisohe regeering nog niets is verwezenlijkt.
Die regeering heeft zelfs tegen uw uitdruk-
kelijken wil in, den verslagen anti-Vlaam-
sche candidaat verkozen doen verklaren. Zou
ooit een smadelijker hoon den volkswil zijn
aangedaan!
Aan Borms.
„De klem van de pienwe daad."
In het Vlaamsch aktivisme, in de eerste
ure, in zijn stoutste ondernemingen of bij de
eerste politieke bewustwording van onze
jeugd, hebben wij gestaan als wapenbroe
ders. Nu keeren die dagen van feilen strijd
weerom. Wij blikken naar U op, want Gij
torst den standaard. Onze hulde is die van
den krijgsman diep en kort
De ecnige woorden, die bij groote feiten
passen, zijn woorden waarin de kiem van de
nieuwe daad zich rept.
Dut Antwerpen U van den kerker naar het
Parlement zond, is voor ons het klare be
wijs, hoe groot de verantwoordelijkheid der
Bclgicisten is voor de verzwakking van den
Vlaamschon strijd; nauw zijn zij toegetre
den, of het volk spreekt zich onverholen
voor het Vlaamsche nationalisme uit
Van de nationale opstanding is Uw ver
kiezing de eerste bake. Tweeledig was de
aktivistischc beweging. Haar ontwikkeling
lag aan deze en gene zijde van het front. Zij
die uit de linie van vuur en hloed in den
stralendon Meinacht van het jaar achttien
overkwamen, wnren het verbindingsteeken
Steeds is het onze mconing geweest, dat
'ipze tweevoudige ontwikkeling moest wor
den sanmgesmeed tot één Vlaamsche macht,
dat de frontlijn tnssehen ons geen schei
dingslijn mocht heeten.
Deze activistische eenheid moet een vol
trokken feit worden. Wij mecncn, dat de in
«creherstelling van de Vlaamsche soldaten
die als afgezanten van het Vlaamsche leger
•ot de activisten kwamen en waarvan één
inn liet sterfbed van Depla stond, van uw
verkiezing de noodzakelijke aanvulling is.
Aan de Belgische regeering.
„Niet van Eclgië maar van Vlnanlcren ver
wachten wij ons recht"
Wij versmaden uw poging en die van uw
handlangers on trawanten om ons te verdee
len, door voor sommigen onzer de gelegen
heid te scheppen, op vernederende voor
waarden hun politieke rechten terug te krij
gen en de overigen daarvan uit te sluiten.
Het Vlnnmsrhe volk heeft ii dnarop voor ons
geantwoord. Van dit, óns volk, verwachten
wij onze politieke rechten terug. Daarop zul
ten wij wachten.
Diegenen onder ons, die door uw recht
banken hij verstek veroordeeld zijn en wier
veroordeeling gij nu onherroepelijk laat ver-
klnren, om hun de gelegenheid te ontnemen
tegen deze vonnissen in verzet te komen op
tijd en wijle als zij dit wenst olijk zullen
oordoclen, teeltenen togen deze nieuwe
rechtsverkrachting protest aan.
Door elke wet, ook door de Belgische,
wordt het recht vnn den hij verstek veronr'
deelde om in verzet te komen tegen zijn
vonnis, erkend.
Voor ons, Vlnamsrhe activisten, maakt gij
echter weer een uitzonderingswet. In plaats
van de vonnissen uwer verdwaasde recht
banken te vernietigen, zooals het Vlaamsche
volk cischt, verklaart gij ze „onherroepe
lijk".
Wij protesteeren tegen de verbeurdverkla
ring onzer goederen voor het heden en voor
de toekomst, door het handhaven van de
geldboeten en rfe veroonloclingen tot schade
vergoeding, tegen ons uitgesproken.
Wrceder dan Alvn, de Spnnnsche tyran
wilt gij ons niet alleen ons bezit in liet ver
leden, maar ook datgene, wat wij in de tue-
komst nog verwerven kunnen, ontnemen
liet Vliinmsche volk zal tusschcn u en ons
oordeelen.
Dit stuk werd onderfeckend door 6i ver
oordeelde Vlamingen, die achter hun namen
Ie straffen nicdodoelon, waartoe zij na deri
wapenstilstand werden veroordeeld.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK.
Bij Aberdeen (Maryland) is tengevolge
van den mist een sneltrein in botsing geko
men met een goederentrein. Vier personen
werden gedood en velen gewond. Hot onge
val werd nog gecompliceerder doordat na
de eerste botsing een personentrein op de
beide andere treinen inreed. De matcrieele
schade is zeei belangrijk.
hab:b ozllah is emir.
INAYAT OELLAH IS DOOR
VLIEGTUIGEN WEGGEHAALD.
Reuter me'dt uit Pcsjawar: De nieuwe
emir Haibib Ocllah (zooals de opstandelin
gen leider Basja Sakao zich noemt) is door
de h'ecle provincie Kaboel met ingenomen
heid begroet Hij heeft thans 15 000 volledig
uitgeruste manschappen onder zich en hand
haaft uitstekend de orde.
Uit New Delhi wordt gemeld:
Inayat Ocllah en zijn hof'liouding zijn door
Britsche mi itairo vliegtuigen uit Kaboel
weggehaald, krachtens een regeling met den
nieuwen emir Habib Ocllah, die hij den
Britsehen gezant hetoogcle, dat daardooi
bloedvergieten voorkomen zou worden; h.j
is tc Pesjawar aangekomen op weg naar
Kandahar.
Dc gouverneur van Kandahar heeft gelast
den koninklijken standaard neer te halen
daar Amanocllah geen koning meer is.
Sir Samuel IToare, de Britsche minister
van luchtvaart, heeft in een rede herinnerd
aan1 hot werk, dat de Royal Air Force in
Afghanistan heeft verricht. Vliegende met
een snelheid van 100 mijlen per uur ovei
bergen- die door sneeuw en stormen ontoe
gankelijk zijn, landende in het vuur der hei
de strijdende legers, -zijn de Britsche vlie
gers er in geslaagd HO mannen, vrouwen
en kinderen van tien verschillende nationa
liteiten in veiligheid te brengen.
DE KANAALTUNNEL.
De Fransche regeering er vóér.
De Parijsche corrcsoondent van de „Daily
Mail" is gemachtigd mede te deelen, dat de
Fransche regeering den onmiddellijken houw
van een Kanaaltunnel van ganscher harte
toejuichL Zij heeft geen bezwaren van -poli-
tieken of strategischen aard en beschouwt
een dergelijkcn aanleg als een grooten ze
gen voor den handel van beide landen.
Een motie vóór den Tannel in
het Lagerhuis.
Zoodra het parlement weer bijeen is, zal
aan Baldwin worden verzocht zijn mede
werking te vcrlccnen tot het indienen van
een motie, welke op de agenda zal worden
geplaatst, en waarin leden, alle partijen
vertegenwoordigen, den aanleg van een tun
nel onder het Kanaal bepleiten en er bij de
regeering op aandringen haar houding in
deze aangelegenheid te herzien.
HET ITALIAANSCHE PARLEMENT
ONTBONDEN.
De ministerraad heeft Donderdag het be
sluit tot ontbinding van liet parlement goed
gekeurd. Als uiterste termijn voor het stel
len van candidaten werd 18 Februari vast
gesteld. De verkiezing welke door den
Grooten Raad geschiedt, heeft op 24 Maarr
plaats. Op 20 April komen de Kamer en de
Senaat weer bijeen.
Udt Oh'cago wordt gemeld, dat de melk
boeren in den staat Illinois reeds eenigen tijd
in staking zyn, aangezien hun verhooging van
den melkprijs gewe'gerd is. Langs alle wegen,
die naar de steden leiden, hehben de stakers
poften opgesteld, die den stak'ngsbrekers. hun
meik afhandig makert en weggooien-. Op deze
(wijze zijn'reedff'tienduizenden liters melk, jn
de sloten en greppels langs de wegen trecht
gekomen.
HET BREKEN VAN GASBUIZEN.
Weer vijf dood^n.
Te Metz zyn door pasvergift'ging vijf per
sonen om het leven gekomen. In een huis was
een gasbuis gebreken zonder dnt de bewoners
het gemerkt hadden. Tot de vyf slachtoffers
behooren een moeder met haai drie kinderen
van 11 tot 17 jaar.
EEN VORSTELIJK HUWELIJK TE OSLOi
Met toestemming van de Zweedsche ko
ninklijke familie zal, naar de .Times" meldt,
het huwelyk van kroonprins Olav van Noor
wegen met prinses Martha van Zweden; te
Oslo voltrokken worden. De datum is nog h'et
vastgesteld. Sedert het huwelyk, in 1599, van
koning Jacobus VI van Schotland met prin
ses Anna van Denemaiken en Noorwegen is
er te Oslo geen vorstelyk huwelyk gesloten.
TELEGRAMMEN.
KEULEN. 19 Januari. Terwijl het Vrijdag
avond nog sneeuwde, is gedurende den nachi
te Keulen en in het geheele Rijnland dooi-
weer ingetreden.
TJSANG TSO LIANG ZIEK.
LONDEN. 19 Januari. Nnar uit Peking ge
meld wordt, is Tsjang Tso Liang «e Moe.k-
den ziek geworden. Generaal Soen Tsuang
Fang wordt bii geruchte reeds als zijn op
volger genoemd.
OPHEFFING GEZANTSCHAPSWIJKEN
TE PEKING.
LONDEN, 19 Januari. Uit Peking wordt
gemeld, dat de politicraad op initiatief van
den burgemeester van Peking, de regeering
te Nanking heeft verzocht met de vreemde
mogendheden in ondeliandelimgen te treden
over de opheffing der gczantschap§\Vijke.n tp
Peking. Het voortbestaan dezer wijken zou,
volgens den burgemeester, op ernstige wijze
inbreuk maken op de Chineeschc zelfstal»
dighcid. De burgemeester heeft voorts ver
lKxlen dat gouapcnd'c troopen der buiten
landshce mogendheden door dc Ciiineesche
stad trekken, aangezien Chineesdie troepen
niet door de -vreomdeiingenwijIsen mqgei.
trekken.
DE AMERIKAANSCHE DESKUNDIGEN.
LONDEN, 19 Januari. Uit New-York word'
gemeld, dat Pierpont Morgan en Owen
Young de door den Britsrhcn gezant te
Washington overgebrachte uitnoodigingom
als officcuze vertegenwoordigers van ih>
V. S. nan dc conferentie van de commissi*
van deskundigen deel te nemen, hebben
aanvaard.
SCHATTEN VAN DEN BODEM DER ZEE
33 schepen gelicht cn hersteld.
MOSKOU, 19 Januari. De door de Sovjet
regeering uitgern-V expeditie voor onrlei
zeesch onderzoek heeft tot nu toe 99 seh-
pen van den bodem vnn de ZwftVte Zee ge
licht. Negentien daarvan bleken mg bniik
haar te zijn. en na afdoemle hersteld te zijn
zijn ze thans weer in uitmuntenden staal
en hij de Sovjet handelsvloot ingedeeld.
De waarde der aldus teruggewonnen
schepen en van het nndere materiaal, dat
door deze er i i -n «lelt I»o.!p;n der 7.""
gc'ieht werd, t ongeveer 93 miliioei.
I roebel.
DE RAMP
aaw HOEK van HOLLAND.
Had zij wel plaats behoeven
te hebben?
De heer C Goslinga, secretaris van dc
Verceniging van Gezagvoerders en Stuurlie
den -ter koopvaardij schrijft ons-
Een bijzonderheid, die liet droeve van de
ramp aan den IToek van Holland zoo scherp
accentueert, is deze, dat zij niet had behoe
ven plaats te hebben. De Vulka toch, ter red
ding van welker bemanning de reddingsboot
is uitgevaren, was niet een schip, dat op de
reis door slecht weer overvallen, op onze
kust was geslagen, maar het was een schip,
dat eenige uren te voren veilig in de Rot-
terdamsche haven lag.
Waarom is dit schip onder deze weers
omstandigheden, en dan nog wel "met een
lading cokes aan dek, uitgevaren, is dc
vraag-, die dan ook als vanzelf opkomt, cn
ciie velen geneigd zijn met een verwijt aan
den kapitein te beantwoorden.
Nu wil ik hier niet vooruitloopen op het
onderzoek, dat naar deze ramp zal plaats
hebben, maar Ik meen toch reeds te moe
ten wijzen op de zeer moeilijke positie,
waarin in dit opzicht de gezagvoerders der,
in de Rotterdamsche haven vertoevende,
schepen zich bevinden.
Deze poscitie is daarom zoo moeilijk omdat
aan den Hoek van Holland geen vlucht
haven bestaat, en daar, en elders aan den
Nieuwen Waterweg geen gelegenheid he
staat voor zeeschepen van eenige grootte om
gunstiger weersomstandigheden af te wach
ten. De kapitein, die met zijn schip var
Rotterdam is vertrokken, moet óf doorgaan
naar zee, óf hij moet terug naar Rotterdam
Wie Antwerpen uitvaart kan op de reedo
van Ylissin^-.! den toestand van weder en
zee aankijk i, cn daar zoodanige omstan
digheden afwachten, dnt het uitvaren naar
zee, rekening houdende met de belading; dc
kracht der machine enz. verantwoord is.
De kapitein van een te Rotterdam liggend
schip moet echter dc decisie of hij al ol -
niet uitvaart te Rotterdam nemen. En nu
stelle men zich c!e positie van een gezag
voerder als van de Valka voor op jl. Woens
dagmorgen.
Ik weet niet of de loods hem gewaar
schuwd heeft, dat er een kwade zee zou
staan voor den Waterweg, maar ook al is
dit geschied, dan kan men zich toch zeer
wel indenken, dat hij op dien morgen, toen
niemand te Rotterdam in de gaten had, dat
hot buiten zulk slecht weer was, er niet toe
besloot om te blijven liggen. Aan zulk een
besluit toch zit voor een kapitein ook heel
wat vast.
Zonder nu tc willen beweren, dat een
schip, dat gereed is naar zee wordt gejaagd
staat dit toch vast, dat ieder daarbij betrok
këhe zulk een schip toch maar liefst zoo
spoedig mogelijk ziet vertrekken. Dit ver
trek uitstellen houdt in dat men den gang
van zaken in dc haven tegenwerkt. Een an
der schip moët'wellicht op de opcrikomcnde
plaats liggen, herder brengt uitstel kosten
mee. De loods en de sleepboot moeten afbe
steld cn opnieuw besteld worden; de beman
ning wil weer den wal op enz. Het moet
clan ook al zher ruw zijn voor een kapitein
clit;besluit heppit.
Komt hij nu 'echter aan den IToek en ziet
hij; dat er inderdaad gevaar is hij het uit
varen, wat moot hij dan? Blijven liggen mag
hij daar niet. Hij mc>et .een van beidé: door-
Wtten 'óf terug géanj
yEn nu denke mén zich dit laatste in.
Terugvaren naar Rotterdam, en onderweg
ervaren, datjnaarmate men Maassluis.Wlaar
dingen enz. passeert, men hoe langer hoe
minder van het ongunstige weer merkt.
Terugvaren, en onderweg verschillende sche
pen passecren, die wel uitgaan/Terugvaren,
oó dan hij aankomst aan mcnschen, die ei
niets van hegrijpen, cn er ook niets van
willen begrijpen, te moeten duidelijk ma
ken, dat hij het niet verantwoord achtte
door te gainr Teruggaan, cn dan het ver
wijt in de «ogen le lézen, je durfde zeker
niet, en daarbij in cijfers voor oogen te krij
gén. wat dit oponthoud wel niet voor kosten
inWhrcngt, cn wellicht te lioorcn, dat de ge
heele winst /Ier reis er mee heengaat.
Teruggaan', zonder dat er ccnig defect is
aan schip of machine, is een daad, waartoe
een kapitein niet spoedig komt, cn als hij
dan ziet, dat andere schepen, óf omdat zij
wat belading, machinekracht enz., in guns
liger omstandigheden vcrkecrcn, óf omdat
de kapiteins-dezer schepen er even zoo voor
staan, en ook niet terug willen, wel uitvaren,
och dan waagt hij het er ook maar op. ei»
m de moéste gevallen gaat het gelukkig
goed. tot het eens een keer misgaut, en
het schip strandt, en de reddingsboot uit
gaat, en deze omslaat en acht mannen ver
•irinken, naüftende 8 weduwen en 37 wee
zon, en er gezegd wordt, maar wat deed
die kapitPin ook naar zee te gaan.
Ik deelde boven reeds mede niet te willen
vooruitloopen op de resultaten van een on
ilerzoek. maar toch meende ik de zaak van
rlpze zijde even te moeten belichten. Naast
diep medelijden met de nagelaten betrek
kingen van de slachtoffers van deze ramp
-voel ik ook sterk mee met wat er zal om
gaan in den kapitein van de Vnlka, en ik
kan het begrijpen, dat hij, toen hij de rnan
nen van de reddingboot bij zijn schip had
zien verdrinken, er moor liever niet af wilde.
Maar alvorens mep hem straks aanwijst als
den man, die voor deze ramp verantwoordelijk
is, wil ik er op wijzen, dat naar mijn met'
ning, en ik sta daarin niet alleen, deze oor
zaak vooral moet vvqrd.p'n gezocht in liet.ge
mis van een vluehlhavë.n nan den Hoek van
Holland, waar minder krachtige schepen
een gunstigen tijd voor uitvorén kuilhcn af
wachten. Deze haven behoeft niet eens zoo
groot te zijn, daar in het vol liggen dezer
haven voor de nog niet van Rotterdam ver-
irokken schepen een aanwijzing kan liggen,
om hun vertrek uit te stellen.
DE EEMANNING VAN DE „VALKA".
Omtrent de redding van de bemanning
van de „Vnlka" wordt nog gemeld, dat Don- I
derdag in don loop vnn den ochtend 23
mannen door den reserve-kapitein van de
reddingboot, A. de Jager, zijn binnen ge-
Vacht. Hieronder waren drio vrouwen, een
stewardes, een kokkin en een linnenjuf
frouw.
De le stuurman Kre'gsmnnn verklaarde,
dnt hij nog gezien heeft hoe twee leden van
de bemanning der omgeslagen reddingboot
zich aan den kant vasthielden, maar hij
begreep, dat zij het bij deze iizigo koudp niet
'ang zouden kunnen volhouden. Na weinige
oogenblikken werden zij door de goh
honderd meter van de „Valka" omgeslagen,
arschijnlijk doordat ze in een bieker is
gedraaid. Om goed te kunnen draaien bad
de boot minstens een mijl ver af moeten
n. De stuurman achtte het echter niet
waarschijnlijk, dat ook de stuurinrichting
tn de „Prins der Nederlanden" defect is
geraakt
De bemanning van de „Vnlka" heeft gis
ter den nacht doorgebracht in lintei Enge-
te Ilellevoctsluis. Aanvankelijk was liet
plan de mannen naar het Zeemanshuis te
Rotterdam over te brengen, doch later ver
inderde de kapitein van inzicht Zoo spoe-
lig mogelijk zal de bemanning nu naar
boord terug keeren om behulpzaam te zijn
neer L. Smit de „Valka" vlot hoopt te
brengen.
De lading.
.Drie vaartuigen, SL 13, GO 3 en GO 2,
hebhen ladiiïg overgenomen uit liet stoom
schip „Valka". Wegens gebrek aan niate-
ïaM kon niet meer worden gelost Van
Stellendam waren er 15 vaartuigen heen
"ezeild. Bij |iet voorschip staat fi voet, ver
derop 7 voet water. Meer Wpstelijk wordt
het dieper, liet z.g gat van de Auks in, zoo
geheeten naar het wrak van een uitgebrand
ehin, dat langen tijd in deze geul gezeten
hpeft en zeer hinderlijk voor de kleine vaart
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
roepen: Te Nieuw Stadskanaal, J
ring te Hazerswoudc. Te Helvoirt, G
C. A de Roos te Kruisland.
Aangenomen: Naar Maarn-Maarsber-
gen, J. II. Sehuurmans Stekhoven te Spij-
kenisse. Naar Gameren, S. Goverts te
Oldebroek.
3 dan kt: Voor Gouda (vac.-J. Bftrger).
W. Deur te Schoonhoven. Voor Ochten,
J. H. Koster te Montfoort
GEREF. GEMEENTEN.
Ds. J. J. BUSKES.
Ds. J. J. Buskes- predikant hij de Gerei
Kerk (H. V.) te Amsterdam-Zuid, van wie
langs gemeld werd dat hij rust moest
houden wegens overspanning, zal morgen
weer voor zijn Gemeente optreden.
De viering van het vierde eeuwfeest van
den Rijksdag te Spiers zal ook in Spiers ge
houden worden in de maand Mei. On Pink-
ter-Maandag-zullen in alle Kerken van
Spiers feestelijke godsdienstoefeningen
plaats vinden. De middag is vrij gehouden
voor volksfeesten, gelijk die in de Pfalz ge
bruikelijk ziin.
Op den Dinsdag na Pinksteren worden'
twee groote vergaderingen gehouden, waar
op de Voorzitter- der (Duitsche) Gustaaf
Adolf-Vereeniging, Dr. Geisslcr, cn de afge
vaardigde van den Evangplischen Bond Dr
Fahrcnhorst en Prof. Dr. Zscharnack zullen
spreken. Andere feestelijkheden zullen nog
georganiseerd worden.
Het is mogelijk gebleken een rcgelingscom-
missie samente stellen, waarin, behalve le
den van het Kerkbestuur van den Pfalz en
Spiers, ook afgevaardigden van de Gustaaf-
Adolf-Vcreeniging en den Evangelischen.
Bond .zittipg. hebben. Het plan bestaat ter
herinnering aan (lit jubileum éen G-ed&cht-
niskirche te bouwen.
KEUR UIT PROF. JONKERS WERKEN.
Naar wij vernemen, is bij J. M. Brcdée's
U. M. te Rotterdam ter perse om spoedig te
•erschijncn een keur uit dc brieven en wer-
.;cn van Prof. Dr. A. J. Th. Jonker, onder den
litel „Het licht tegemoet", verzameld door Ds.
T. J. Stam. Dit dagboekje belooft zeer inte
ressant te worden. Het meerendeel zag nog
niet het licht.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Den Haag werd door den penning
meester der 10de Ned. Herv. Kerk van mej.
P. H. V. duizend gulden voor dezen kerkbouw
ontvangen.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Prof. Dr. J. C. H. de Mejjere, hoog
leeraar in de Entomologie aan de Gem. Uni
versiteit van Amsterdam, heeft thans leerop
drachten gekregen voor erfelijkheidsleer, toe
gepaste zoölogie en entomologie aan dezelfde
Universiteit.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT.
Naar wij vernemen, is het bekende hoeren
huis Drift 21 te Utrecht, bewoond door wil
len den heer Kol van Ouworkerk. ten behoe
ve van de Rijksuniversiteit te Utrecht ge
kocht door de makelaars Priom Co. ten
behoeve van de „Planciusstichting", voorloo-
pig gevestigd Trans No. 10, welke zich ten
doel stelt de bevordering van het aardrijks
kundig onderwijs.
In verband met de aan het gebouw te ge
ven bestemming is te vreezen, dat de mooie
wandhekleedingen, cn andere kostbare voor
werpen, welke in het gebouw nog aanweaig
zijn, worden verwijderde
ko
non. Twee anderen zag de stut
»en tijdlang zwemnrmde hoven wnter hou
ten. maar c°n voor een verdwenen de dap-
-ore kerels voor zijn oogen in de diepte.
TTct ergste was. dal men nhsnbmt geen
"'n kon tveden. Het was onmigel'ik een
'mi uit'te brengen of een boot te strijken
•i den woedenden sneeuwstorm en bij een
dergelijke hooge zee. De boot ls op 'n paar
Aan Ir. J. J. Jansen is op zyn verzoek, te
rekenen van 15 Januari jl. af, eervol ontslag
verleend als assistent.
UNIVERSITEIT TE BOEDAPEST.
In de bibbotheek der Roedapester Un'ver-
s:teit vond dezer dagen »n tegenwoord;gheid
van den Amerikaansehen gezant de plechtigi
overdracht plaats van 1195 borken. producten
van Amerikaansche auteurs, die de Oarnegie-
StTchting aan de Universiteit had geschonken
Prof. Dr. J. G. APELDOORN.
Op 27 Januari a s. hei denk' Prof. Dr.. J G.
Apeldoorn, hoogleerair te Amsterdam, an
Doopsgezinde Kweekschool en de Gem. Uni
versiteit aldaar, den dag, waarop hij 40 .iaa
geleden het predikambt nanvnardde by de
Doopsgcz nde Gemeente van Gorredyk. d:o hij
'n 1904 met Emden vprwis<=elde Op 23 Oct.
1916 deed hij zyn intrede als hoorieeraar.
DE EERSTE CONRECTRICE.
Mei. Dr. E. van de Kamer was by haar be
noeming tot lecrares aan het Gymnarium te
T cl, dn 1900. de eerste vrouw in Nederland,
d'e als leerkracht tot het Hooger Onderwijs
werd toegelaten, Zy is, aldus de „T-Ct", door
Weerbericht.
Barometerstand.
Matige tot zwakke Zuidwestelijke tot
Noordwestelijke wind, nevelig tot half of
ïr bewolkt, weinig of geen neerslag,
lichte tot matige dooi.
FIETSERS. LICHT OP:
Van 20—21 Jan. van 4.54 nam. tot 7.24 vm.
Van 21—22 Jan. van 4.56 nam. tot 7.23 vm.
haar benoeming in de jongste zitting van den
Raad eveneens de eerste vrouw in ons land,
die conrectrice van een Gymnasium is.
LAGER ONDERWIJS.
hoofdbenoemingen.
Appingedam (1 Mei te openen School
voor C. V. O.), H. Wanmaker, hoofd te
Vlagtwedde.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Hillegom (Chr. Burgerschool, hoofd H.
C. van der Schuur), mej. C. W. Hoogewoud
te Amsterdam. Aang.
Gorinchem (L. en U. L, O, Wester
straat, hoofd J. den Boeft), Th. Kelfkens te
St. Annaland. Benoeming wegens uitbreiding
der School.
Krabbe rid yke (Wilhelminastraat), J.
D. Fossen te Kapelle (Z.). Ing. 1 Febr. a.s,
Schaesberg (Herv School), mej. F.
W. van Luyn te Utrecht. Voor tydelyk.
Schoonoord (Dr.), mej. N. H. Schaap
te Minnertsga.
Soest (hoofd W. Frederiks), D. A. A.
Zyderveld, aldaar. Voor vast.
Rotterdam (Chr. Bewaarschool Hove
niersstraat), mej. J. G. Kappen, thans 1ste
helpster, aldaar. Ing. 1 April a.s.
NAAR ZUID-AFRIKA.
De heer H. J. Emous deelt in de „Sch. m.
d. B." het volgende mee:
De beide Nederland sche onderwijzeressen,
die dn de Kaapprovincie aan de Opleidings
school te Stellenbosch, gedurende het jaar 1929
byzondere voorbereiding voor de Zuid-Afri-
kaansche School zullen ontvangen, om dan bij
het eind-examen in December het hoogere pri
maire onderwyzerscertificaat O. 2 te venver
ven, zijn de vorige week van Southampton ver
trokken.
De Opleidingsschool te Stellenbosch staat
onder leiding van Mej. M. C. Thierry, oud-
Nederlandsohe onderwijzeres.
Een dezer dagen hier ontvangen schrijven
van het Departement van Onderwijs te Kaap
stad bericht ons, dat wel zes of acht onzer
onderwijzeressen, aan de Kweekschool ver
wacht konden worden. We hebben dat te laat
vernomen. Vóór het einde dezes jaars kan geen
uitzending meer geschieden.
Maar onderwijzeressen, ^ie daarvoor in aan
merking willen komen, kunnen zich van nu aan
reeds aanmelden aan het bureau, Ned. Zuid-
Af rikaansche Vereenigdng, Schoolfonds, Kei
zersgracht 141, te Amsterdam.
WACHTGELDERS.
Op de jongste lijst van wachtgelders staan
thans nog 38 onderwijzers beneden 55 jaar en
16 tusschen 55 en 60 jaar, terwyl het aantal
onderwyzeressen-wachtgeldsters os geslonken
tot 11 jonger dan 55 jaar en 0 tusschen 55 en
60 jaar, totaal dus nog 65 wachtgelders. Op de
wachtgelderslyst van het Neutraal Bijzonder
Onderwijs staan neg 3 onderwijzers en 8 on
derwijzeressen.
ZUID-AFRIK. ONDERWIJSKRACHTEN.
Het gezelschap Zuid-Afrikaansche Onder
wijskrachten, dat sinds December in ons land
vertoeft voor studiedoeleinden, brengt op
eenige Donderdagen een bezoek aan Den Haag
tot het volgen van eenige colleges van Prof.
Cas'mir over: nieuwe stroomingen in Neder
land niet hetrekk'ng tot de paedagogie, en van
Dr Idenburg, over: onderwijspolitiek. Donder
dag hebben de eerste colleges plaats gehad. Het
crezelschap zal iederen keer, dat het in Den
Haag verhlyft, eenige instellingen bezoeken.
Vrijdag werden het gebouw van de Haagsche
Sohoolvereemging en het Mauritshurs bezocht.
De Zu!d-Afr kaners vertrekken 17 Februari
naar Berlijn om daar te bezichtigen het ge
bouw van het centraal-instituut voor onder
wijs en opvoeding, onder leiding van Prof.
Kohnstamm.
HET UNIE JUBILEUM.
Kinisterieele belangstelling.
Naar wij vernemen, zijn de Ministers van
Waterstaat en Justitie, de heeren Mr. H. A.
van der Vcgtc on Mr. Dr. J. Dnnncr, voorne
mens as. Dinsdagavond de wijdingssnmen-
komst in de Domkerk te Utrecht ter gelegen
heid van het gouden jubileum vnn de Unie
..Een Srhool met den Bijbel" hij te wonen.
De herdenkingssamenkomst a.s. Woensdag in
„Tivoli" zal behalve door deze bewindslieden
ook worden bijgewoond door Jhr. Mr. F. Beo-
iaerts van Blokland, Minister van Buiten-
landsche Zaken.
VAN OPENBAAR TOT BIJZONDER.
Tc tt e r k i n g e n is opgerirht een 'Sehool-
voreoniging op Hervormd Gereformeerden
grondslag. Alle ouders van schoolgnande
kinderen der Openbare School hebben hun*
voornemen te kennen gegeven, hun kinderen
naar de Hervormde School te zenden, waar
door de Openbare School weldra zal verdwijn
nen. Het hoofd van de Openbare School is
bereid gevonden, als hoofd van dc Hervorm
de Srhool op te treden. De Openbare School
telt thans plm. 35 leerlingen.
EXAMENS.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Romnnnsrh'è Tnnl :"cfi'nV 'ex! do heer TT.' Nnnrd-
x„ de
•eskunde: c
E. M
H. vnn I'npendrcoht. Vooi
ffes, Dordrecht: A. Pleroi
Lust. Rotte'
M. P J. M. Jansen le
id ex. de dnmes .T M. Kr
E. Brutln. Den Unnir; cn
m (jllsc. Rooxendi.nl: W
J M.'
en Q J. Sjollemadoet
L. W. I__
heer J. J vnn lJw
A risen 11 bereid kunde. doet. ex.. de heer J
Geneeskunde: doet. ex.. de heer 8. Haverl
Elec'rotechnlek^ candh ex de 'heer V. L.
r
