DINSDAG 15 JANUARI 1929 "wctf PI AD PAG. 2
LAGER ONDERWIJS.
VEREEN VAN CHR. ONDERWIJZERS.
Voor het in do Pinketerwcek a.s. te Am-
i te vieren 75-jarig bestaan der
■reen. van Chr. Onderwijzers enz. heeft
Éii een eere-comité gevormd, waarin, naar
„Standmeldt, zich bereid hebben ver
aard zitting te nemen de hoeren: Prof
r_ \V. J. Aalders, voorzitter der Vereen.
»r Chr. Volksonderwijs; K. Brants, hoofd-
specteur P -'"■-'toezicht L. O.; H. Co
rn Ds. M. van Grieken, voorzitter der Ver.
or Chr. Nat, Sruooiouderwijs; Mr. Th
temskerk: Prof. Dr. T. Hoekstra te Kam-
voorzitter van Geref. Schoolverband:
J. L. Pierson. voorzitter van de Unie:
of. Dr. V. H. Rutgers, Mr. Dr. j. Schok-
ntr to Katwiik nan Zee; Dr. j. Th. de Vis-
r;r W. de Vlugt, Burgemeester van Am-
srdam; en P. Wielenga tc Utrecht, hoofd-
specteur Rijksschooltoezicht L. 0.
feekpenningen aan onderwijzers
Da vijl proeent.
Van cèn Chr. Schoolhoofd ontvangen we
iar aanleiding van het „Handelsblad"
tilcel over bovengenoemd onderwerp oen
hrijven, dat wc gaarne hieronder laten
ilgen. Naam en woonplaats van den
hrijver laten we weg, omdat zijn schrijven
ig al lokaal gekleurd is, en geenerlei be
ng ermee gediend is die te kennen. Het
hrijven laten we hier volgen:
Met groote verwondering en ook een tikje
gemis heb ik het artikel „Steekpenningen
ai Onderwijzers?" overgenomen uit het
[andelsblad", gelezen.
Vooral de alinea: „Soms stijgt dat procen-
(voor het Schoolhoofd) zelfs tot 10,
5 is usantiecl".
Iemand, die zoon zinnetje oppervlakkig
ist, trekt de conclusie: „Dat elk hoofd van
a school op de Boekhandelaarsrckening
5 in zijn zak stoekt".
En dan schiet de fantasie haar vleugelen
n en elk schoolhoofd ziet zich gecrompro-
tteerd, schuldig of onschuldig. Daartegen
Mesteer ik.
Steller dezes is als hoofd verbonden ge
lest aan drie Scholen in drie verschillende
meenten.
Eens is hem in 1920, dus v$ór de gemeente
rplicht werd de kosten van eerste aan-
haffing te vergoeden, bij hot installeeren
m een nieuwe school, door een firma 5%
ngeboden. Ik sloeg toen voor die 5 van
rekening af te trekken ten bate van het
hoolbcstuur. Maardat mocht niet,
ïrlat de organisatie dat verbiedt Toen heb
het aanvaard, op de conditie, dat ik vrij
is het in de schoolkas te storten, wat na-
urlijk ook gebeurd is.
Dat is de ecnige keer geweest, dat een
ma dat aanbood.
Usantie schijnt het dus niet te zijn. Met
rschillende firma's hen ik voor en na dien
I in zakenrelatie geweest, maar nooit
rd er ook maar een poging gedaan, om
deze manier het schoolhoofd te beïnvloc-
Schoolnieuws.
i^ oen andere kwestie omtrent
In plaatsen, waar geen officieel erkende
ekhandel bestelt of waar het Schoolbe-
ïur rechtstreeks aan de Uitgevers be-
ilde, werd door de firma Wolters te Gro-
Dgen 5 van het factuurbedrag afgetrok-
B,ten bate van het Schooihrstnur. Die fac-
waren de officiccle, dus deze werden
etiftrek van 5 rechtstreeks aan het Go-
(wdebbsiuur overlegd. Dus ook „jflo Ge-
ccnte werd niet benadeeld,
n Dcc. 1927 is aan alle Gemeente- en
hoolbesturcndoor-den Minister van On-
rvvijs een circulaire gezonden, waarin er
wordt gewezen, dat in overleg met de
■rceniging voor den Dockhandcl, in hot
rvölgop aU,e uitgaven voor het onder-
js 5 korting zal worden toegestaan. Men
trd verzorht hiervan nota te nemen.
S'og niet lang geleden werd, bij epn aan-
ge tot uitbreiding van leermiddelen, in
advies van den Inspecteur, de volgende
opgenomen: „Mijnerzijds hestaat geen bc
raar, alleen moet het eindbedrag van
verminderd worden met de 5 kor
ie. die do Bockhandel toestaat",
ion-er in het artikel van het „Handels-
d" niet een luchtje zitten, dat riekt naar
i mutsaard?
DE LEERLINGENSCHAAL.
De heer A. U 11 te n b r o e k. hoofd der
?noiTr.de school te Speckholzerheide.
irijft ons:
Met. belangstelling las ik het schrijven van
r. Bijleveid en voor den zeer zakelyken toon
zeer dankbaar,
bekend, dat het amendement der club
was en dat na het dreigem?nt van
hekken van het wetsontwerp geadviseerd
geworden: „Trek in, liever een half ei dan
n leege dop", maar ook dat van Regeerings-
de alles in het werk Is gesteld, dit wetsont-
p nog op de agenda van d?n laatsten dag
plaatsen, pn ben ik wel inge'icht, dat de
nenoorrittor dit aanvankelijk heeft ge
werd. doch toegegevm heeft, toen hem
?k, dat er aan de l'orlinganschaal niet
worden getornd. Ook is bekend geworden,
de Regeering zelfs gedacht heeft aan split-
j van het wetsontwerp en dat de Chr- Hist,
'e Nederlander van 20 Doé.) hiertegen fel
sputterd hetben, zoodat die splitsing niet
orgegaan is. Maar nu kom ik tot da volgende
ïgen:
a. Waar is het gemeen overleg nu geweest
sschen Itegeerin? en vertegenwoordiging,
t toch bjj afkondiging van elke wet wordt
nöemd? Gaan. Ayij naar het absolute terug?
b. Waarom is door den heer Zijlstra als d e
iderwijsspecialiteit onze club niet gewezen op
dreigement van de llegearing, en moest
alleen maar bekend zijn aan enkele inge-
iden/jn plaats van de simpele woorden van
(infg tijd voor een breed debat enz. (r.ie m'n
hrijven van 29 Dec. j.l.).
Waarom treedt onze pers op initiatief van
club niet even flink op als de Chr. Hist.
en de R.-IC. pers? (Ik maak hier geen
rwyt aan de Rotterdammer en zusterbladen,
ook niet alles kunnen weten, maar aan de
cügzaemheid onzer Kamerleden),
d. Waarom alles zoo geheim behandeld? We
n toch tegen geheime diplomatie?
En als Mr. Byleveld dan verklaart, dat de
eest gezaghebbende (Mr. de Geer?) verklaar-
dat het 2de voorstel der club om flnancieelc
denen onaannemelijk was, wil ik dit gaarne
en en aanvaarden, maar dan vraag ik my
de Regeering dan niet gewezen op het
efje, van den cursus te vervroegen, waaraan,
uineer dit gebeurt, de Regeering niets kan
•en volgens de wet L. O. 1920. Geldt dan het
ïancieel bezwaar niet?
Over het slot van het schrijven van Mr.
jleveld zal ik alleen dit zeggen, dat voor
schryven gegronde oorzaken bestaan,
s onze Kamerleden onze groote A.-R.
geladen by voorkomend misverstand dadelijk
lichten op een manier, zooals Mr. B. dit nu
iet, dan zal veel ergernis worden wegge-
EEN RECORD,
lit een provinc'aal blad kn'pt „Onze Vaca-
es'« het vo'gende bericht, met weglating
nanten, over een ouderavond waar men ze
lf Wel het ma*U»»»«a aantal onderwerpen
heeft behandeld, dat ooit mogelijk zal zyn:
„Gisterenavond had alhier de ouderavond
plaats. De voorzitter de heer A. opende de
vergadering en sprak in zyn openingswoord
over huas en school. Tal van sprekers vulden
den avond. De heer B. behandelde het zitten
blyven der leerlingen, de heer C. sprak o\er
beg'roel in de opvoeding, de heer D. over dj
kinderziel, mej. E. over handwerkor.derwys, de
heer F. over het liegen, de heer G. over etn-
heid in de opvoed'ng. Als laatste siekei trad
op de heer H. uit S. (Java) die een interessante
causerie hield over: „Indische schoolkinde
ren".
De voorzitter dankte aan het eind der vergade
ring a'len d e hadden meegewerkt voor het
welslagen van dezen avond, waarna de heer B.
stoot met dankzegging".
UIT HET SOCIALE LEVEN.
ARMENZORGSTATISTIEK OVER 1926.
De netto uitgaven bijna 81 millioen.
Kerkelijke en particuliere instellingen
verzorgden 27 pet.
De Ryksarmenzorgstatistiek, waarvan de
door het Centraal Bureau voor de Statistiek
bewerkte jaargang 1923 is verschenen, is
aangevuld met opgaven betreffende een 8-tal
vormen van maatschappelijk hulpbetoon.
De totale uitgaven in 1926 voor de in deze
publicatie behandelde vormen van armenver
zorging gedaan, volgen hierna (in millioenen-
talien guldens en na aftrek der terugontvang
sten): Onderstand met geld en levensmiddelen
enz. 47,1; Uitreiking van levensmiddelen,
kleeding, brandstoffen enz. 0.04; Uitbesteding
(uitsluitend) 1,5; Huisvesting in vrije wonin
gen, hofjes 1,4; Verzorging in gestichten 12.8;
Verpleging in ziekenhuizen enz. 11,6; idem in
herstellingsoorden 0,1; idem in krankzinnigen
gestichten 0,5; Verieeiung van kostelooze ge
neeskundige hulp buiten ziekenhuizen 3,6;
Wijkverpleging 0,7; Ondersteuning van zieken
enz. 0,6; Maatschappelijk werk voor zieken
enz. 0,05: Hulp in de huishouding 0,2; Werk
verschaffing 0,7.
Tezamen bedroegen de netto uitgaven
f 80,811,924. De opgaven voor verzorging van
zuigelingen en schoolgaande kinderen, vacan-
tie- en gezondheidsko.onies, patronaten, door-
gangs- en reddingshuizen, toevluchten, nacht-
asyls en landbouwkolonies en dergelijke wer
den nog niet in de armenzorgstatistiek behan
deld: de totale uitgaven voor maatschappelijk
hulpbetoon gedaan, zullen dus nog belangrijk
hooger gesteld moeten worden dan bovenge
noemd bedrag. Ook zyn de uitkeeringen aan
werklooze arbeiders niet in de armenzorg
statistiek opgenomen; wèl echter de uitgaven
voor ondersteuning van behoeftigen door bur
gerlijke armbesturen e.d. wegens werkloosheid.
Door de overheid (Rijk, provinciën, gemeen
ten, burgerlijke en gemengde instellingen)
werd in 1926 voor de in de statistiek behan
delde vormen van armenverzorging aan on
derstand (netto) f 59 0S3.121 uitgegeven of
73 procent van het totaal. Door de kerkelyke-
en particuliere instellingen tezamen f 21,758,803
of 27 procent.
Aan inkomsten van bezittingen werd byna
14 millioen gulden ontvangen, terwijl de
huurwaarden van eigen gebouwen, bestemd
voor dc armenverzorging 7 millioen bedroe
gen. De opbrengst der collecten e.d. bedroeg
in 1926 ruim 9 millioen gulden en aan erfstel
lingen, legaten cn schenkingen werd 1,3 mil
lioen gulden geind.
NIEUWE UITGAVEN VAN HET I.C.V.
Ht vierde congres van het I.C.V., dat on
langs te Mur.chen werd gehouden, behandel
de, de vraagstukken van concentratie cn
ratïonalisat e in het economisch leven en de
daaruit voortspruitende sociaal-politieke
elschen.
De op het congres over deze vraagstukken
gehouden inleidingen van 'de heeren H.
Baltri'sch (Berlyn) H- Amelink (Utrecht),
H. Haan (Geneve), J. Zirnheld (Pnrys) en
H. Pauwels (Brussel) zjjn thans tezamen
met de over deze onderwerpen door het con
gres cagenomen resolutie in het Fransch
cn in het Duitrch in druk verschenen en bij
het Secretariaat van het I.C.V. te Utrecht
tegen lietaling van f 1, (voor België frs. 10)
per exemplaar verkrijgbaar.
B nnenkort zal door hat Secretariaat van
het I.C.V. een. boekwerk worden uitgegeven
van ongeveer vierhonderd b'adzydcn
eveneens in het Fransch en in het Duitrch
waar n een overzicht zal worden geveven
van het werk van het I.C.V. In de jaren
1925 tot 192* en waarin tevens het steno
graf seh verslag van het congres zal wor
den opgenomen. D t werk zal tegen betaling
van f 2.50 (voor België frs. 35) verkrijgbaar
rijn.
DE CHR. LANDARBEIDERSBOND.
Oprichting van nieuwe Aldaclingen-
LH^Uarbelde'ï-sbond "werden weer opgericht, en
wel te Oldeboorn met 12. Brltsum met 10 en
Ommen met 33 leden.
Voorts werden lil verschillende plaatsen waar
'"vanwege6 den Bond werd ,|n December een
uitnemend samengesteld speciaal propaganda
nummer van het bind „De Christelijke Land-
nrbelder" ultpcKeven ter verepreldlng onder en
ne- van Inkomende aanvragen. Is
fiOOO gedrukt. Mo-
Ter voldoening v
daarvan nog een or
ge daarmede flink g
verkeerd georganlsi
•rkt v
Nijverheid-,
Bij de opening van de R.A.I. Tentoonstel
ling bleek Ford een verrassing te hebben in
den vorm van twee nieuwe carrosserieën en
krijgt de Amstcrdamscho auto show aldus
do primeur van deze nieuwe modellen, wan!
dit zijn de oerste wagens van dit type, die in
Europa aan bet publiek worden getoond!
liet zijn een Coupé do Villo en een Taxi op
Ford model A chassis.
De Coupé do Ville is een keurige wagen
voor visitesrijden of winkelen met een chauf
feur, doch kan ook ais conduite intérjeure
séparóe worden gebruikt. Deze handigo wa
gen, waarvan de sierlijke lijnen en de ge
heele uitvoering volkomen in overeenstem
ming zijn met die van de duurste carrosse
rieën van groote luxe automobielen, zal on
getwijfeld veel opgang maken in onze ste
den met nauwe straten cn korte bochten. Het
is een wagen, welke op de meest luxueusc
wijze is afgewerkt en voorzien van alle mo
gelijke gemakken, zooals een zeer brecde zit
bank met dezelfde beklccding als bij de
duurste Lincolns. een In één der armsteunen
verdwijnende aschbak met aansteker, een
«ierlijk klokje binnpnin den wagen, plafond
licht. enz. Het gedeelte van bet dak boven de
chauffeur's zitbank is afneembaar, zoodat bij
gunstig weer men den wagen geheel bet
chique uiterlijk van de coupé de ville kan
geven, terwijl met dit deel van het dak erop
do wagen een conduite intérieure séparée
vormt. Het ac' ter bovendeel van de carrosse
rio is met z.vart imitntic-lecr afgewerkt in
do mooie hoekige doch lirht gebogen lijnen,
welke bet cachet aan een coupé de ville
geven. Doze wagen is tevens uitgerust met
ECONOMIE EN FIN ANCIEN. Land-en Tuinbouw.
De uitvoer van de Vereenigde Staten verte
genwoordigde in het afgeloopen jaar een
waarde van rond 5000 millioen tegen 4803
millioen in 1927, terwijl de invoer in 1928 een
waarde van 4100 millioen vertegenwoordigde
tegen 4184 millioen in het voorafgegane jaar.
Het in 1928 behaalde exportsaldo ten bedrage
van 900 millioen is het hoogste sedert 1921
met uitzondering van het uitvoersaldo over '24.
DUITSCHLAND.
De disconto veria ging.
De veriaging van het disconto door de Duit-
sche Rijksbank wordt door de Engelsche
bladen gunstig beoordeeld. Men vertrouwt, dat
de belangryke goudexporten van Engeland
naar Duitschland er eenigszins door tot staan
zullen komen, vooral ook daar een verdere ver
laging niet onmogelijk is. Een disconto-verhoo
ging van de Engelsche Bank zal er minder ur
gent, wellicht geheel onnoodig door worden.
DE VRACHTENMARRT.
Gestegen indexcijfer.
Het vrachten-indexcijfer van „The Econo
mist" over December 1928 is 131% tegen 129
over November j.l. De in November ingetreden
belangrijke verbetering (het Octobercyfer was
120%) heeft dus aangehouden.
Hieronder volgt de specificatie naar de ver
schillende werelddeolen ,vnn welke cyfers d9
bovenstaand^ de gemiddelde zyn.
Voor het vervoer in Europa bedraagt het
index-cyfer 122,1 (v.m. 121,89), op Noord-
Amerika 131,3 (v.m. 132,97), op Zuid-Amerika
125,6 (v.m. 123.49), op Britsch-lndië 1268
(v.m. 117.82), op het Verre Oosten en Pacific
127,4 (125,11) en op Australië 156,7 (153,12).
hEEN EENVOUDIGE MANIER OM GELD
TE VERDIENEN.
Wy knipten onderstaand vermakelyk stukje
uit het Amsterdamsche Effectenblad.
Er zyn vele manieren om geld te verdienen.
In „Goodyear Nieuws'* vinden wy echter een
zoo verbluffend eemvoudig plan, dat wy ons
haasten, er onze lezers mede bekend te ma
ken, opdat zij zich spoedig bij de „Hooge Ve-
luwe Maatschappy" kunnen interesseeren.
Het prospectus vermeldt, dat het doel der
onderneming is, om op de Veluwe, waar goed-
koope gronden bereids zijn gevonden, een kat-
tenmenagerie op te richten.
Om te beginnen, zal de directie 100,000 kat
ten opvangen. Iedere kat zal plus minus 12
katjes of katertjes per jaar weipen en de
waarde van de vellen bedraagt 30 cent per
stuk voor de witte en f 1.80 per stuk voor de
zuiver zwarte. Dit zal de Maatschappy een
productie opleveren van een millioen velletjes
per jaar en tegen den lagen gemiddelden prijs
van 60 cent per stuk, brengt dit ongeveer
f 600.000 bruto per jaar op.
Een expert kan 1000 katten per week villen
op een weke'.ijksch salaris van f CO. Derhalve
zullen twintig man voor dit karwei noodig
zijn, zoodat de netto opbrengst f 540,000 per
jaar blyft.
De directie stelt zich voor, de katten uitslui
tend met ratten te voeden en voor dat doel wil
zij naast de katten-menagerie een ratten-fok-
kerij opzetten en aangezien de ratten zich
tweemaal zoo vlug v?rmenig-vu!digen als de
katten, kan met een 1000 ratten worden be
gonnen, dus vo doende om in een kleine
tijdsruimte iedere kat van twoi ratten per dog
te voorzien. Zij zul'.en de ratten dan voeden
met de gevilde katten, zoodat iedere rat ge
makkelijk een vierde kat per dag kan krijgen.
Na een bestaan van 12 maanden is de dirw
tie van plan, om naast de menagerie een
slangenhuis op te richten. Speciaal uitge
zochte slangen met de mooiste katten wóraen
by elkander opgesloten. Het product van deze
kruising zal, volgens wetenschappelijke onder
zoekingen, twee maal per jaar zelf ontvellen,
zoodat de kosten der maatschappy zullen wor
den gedrukt en de winst opgevoerd.
Het resultaat zal dan zijn, dat het geheele
bedrijf automatisch zal voortgaan, want cle
katten zullen de rattzn eten, de ratten de
katten en wy zullen de huiden hebben.
Wie doet mee?
ETABLISSEMENT KUHLMANN.
Uitgifte gewone aandcc'en zeer vele malen
overtcekend.
Naar v-y vernemen, werd de inschrijving op
de 31 000 nieuwe gewone aandeeien a fr. 2~0
nominaal zeer vele malen overteckend. De
toewijzing kan slechts uiterst miniem zyn.
ALCEM. EXPLORATIE MIJ.
Dc aandcelen-uitg'.fte geslaagd.
Op een enkele uitzondering na hebben alle
aandeelhouders van hun recht van preferentie
op de Vrijdag j.l. aangeboden aandeeien ge
bruik gemaakt.
Ten aanzien van de voor vrije inschrijvers
ter beschikking gestelde 1670 aandeeien zijn
de verschillende inschrijvingen van eenzejfden
persoon of firma byeengevoegj en is daarna
net volgende systeem toegepast.
Inschrijvingen voor if 120 tot f 5880, één
stuk van f CC00 tot f 11,880, twee stuks van
f 12C00 tot f 199 920 drie stuks en boven de
f 199,920 vier stuks.
JAVA EN MADOERA.
Dc handelsbalans toont een uitvoeroversehol
van f 174,849,000.
De volgende- getallen van het Kantoor voor
de Statistiek geven de voorloopige handels
balans voor Java en Madoera over 1928, in-
dtren voor eigen gebruik,
len guldens: Particuliere uitvoer: f 851 230,
gouvernementsuitvoer f 2757, totaal 1853,987;
particulieren invoer f G47 328; gouvernements
invoer f 31,810, totaal f 679,138; overschot
f 174,849.
BINNENLANDSCHE LEENINGEN.
Almelo.
f 500,000 geleend.
B. en W. van Almelo hebben bes'oten tot
het aangaan van een tijdelijke geldleening
groot f 100 000 bij de Spaarbank te Rotterdam,
idem f 90,000 bij de Coöperatieve Boerenleen
bank te Almelo, idem f 200,000 bij de Coöpe
ratieve Vereeniging Centraal Beheer te Am
sterdam en idem f 110,000 by de Coöperatieve
Raiffeisènbank te Utrecht.
.Eindhoven.
J 3,000,000.
De raad van Eindhoven heeft besloten een
geldleening van f 3.000,000 aan te gaan tegen
den koers van 97% en een jaarlijkscbe rente
van 4% pet.
LEENING ARNHEM.
f 2,409.090.
De gemeenteraad van Arnhem besloot het
restant van dc in 1918 met het Pensioenfonds
voor de Gemeentenaren gesloten 5 pet. geld
leening, groot per resto f 2,385 000, af te
lossen, en B. en W. te machtigen opnieuw een
geldleening aan te gaan by het Alg. Burgert.
Pensioenfonds, groot f 2,409.090, tegen een
rente van 4% pet. per jaar en den koers van
99 pet.
De directie der N. V. Koninklijke Stoom-
schoenfabriek A. H. van Schyndel te Waal
wijk maakt bekend, dat vanaf 20 Januari een
voorloopig dividend op de cumulatief prefe
rente winstdeelende aandeeien betaald zai
worden van f 30.
Introductie ter beurze in certificaten.
De Bank Associatie bericht, dat zij vanaf 16
Januari ter beurze zal dcon verhandelen twee
nieuwe oerles certificaten G.M. 1000 der 6 pet.
inschrijving, voortvloeiende uit de oorlogs
schade vergoed ings wet in het Duitsche Groot
boek (Reichsschuldbuch) uitgegeven door de
Maatschappy tot beheer van het Administra
tiekantoor van Amerikaansche spoorwegwaar
den, opgericht door Wertheim en Gompertx,
Westendorp d' Co, en F. W. Oewel. Hoofdsom
der series vervalt resp. per 31 Maart 1933 en
per 31 Maart 1948.
De< eerste koers, waartegen deze stukken
zulleii worden verhandeld, zal circa 86% pet.
beloopen, voor certificaten van inschrijvingen,
vervallend per 31 Maart 1933 en circa 76%
pet. yopr certificaten van inschrijvingen per
31 Maart 1948.
Dekstukken zullen zonder byberekening van
rente1 worden verhandeld, en zullen zjjn voor
zien rvdn het noteeringsstempel „Rubriek 11"
der Vereeniging voor den Effectenhandel.
De noteerjng der certificaten in de Prijscou
rant van de Vereeniging voor den Effecten
handel te Amsterdam, oqder Rubriek 11, is
aangevraagd.
ENGELAND.
De handelsbalans gunstiger.
De waarde van den Engclschen invoer in
December beliep 101,451,899, hetgeen oen
vermindering beteekent van 8,956,249 verge
leken met de overeenkomstige periode van '27.
De waarde van den uitvoer bedroeg
60,394 329, hetgeen 1,560,406 meer ia dan
die van December 1927.
HYPOTHEEKBANK HOLLAND AMERIKA.
Tot liquidatie besloten.
In de algemeene vergadering van aandeel
houders is de balans en de verlies- en winst
rekening per 30 Juni 1928 goedgekeurd. Tot
liquidatie der insteliing werd besloten, welke
zal geschieden door de directie onder toezient
van commissarissen, terwijl gekozen worden
om voor pandbriefhouders toezicht te houden
de heeren A. B. A. van Ketel te Uverveen en
H, L. Philips te Zaltbommel,
De heer Mr. P. Droogleever Fortuyn werd
herkozen.
VLAS.
Te Ouddorp ia het bewerken van vla*, n.1
het braken en zwingelen, in vollen gang.
Zooals te voorzien was gedurende den groei-
tijd is de kwaliteit alsmede de kwantiteit dit
jaar schitterend, daar het na bewerking mooi
en tevens prachtig in lengte te voorschijn
komt. Ook de prys is op het oogenblik van
dien aard, dat de vlassers geen strop behalen.
Voor dauwrootsoort varieert de prys gemid
deld t 1,10—f 1,20 per kilo.
Gemengd Nieuws.
zijlanipjcs aan het torpedofront en een groote
verstelbare spiegel aan dc buitenzijde. De ge-
exposeerde wagen is in donkergroene kleur
uitgevoerd, met zwart imitatie-leer.
De Taxi is een wagen van ongeveer de
zelfde uiterlijke lijnen als de nieuwe Ford
twccdeur, doch nutuurlijk met vier portie
ren, terwijl achter de aclitcrportieren oog
een z jruitje is. De breedte en de lengte van
de carrosserie zijn echter wat grootor, waar
door drie volwassen personen gemakkelijk
naast elkaar op de achterbunk kunnen plaats
nemen. Het schot tusschen chauffeur's com
purtiment en achtergedeelte is naast den
chauffeurs zitplaats wat naar voren gezet
(maar toch met ruimte voor een flinke kof
fer ervoor) niet aan de achterzijde rechts een
klapstoeltje voor den vierden uassagier. Ook
bij dezen wagen treft de soliede en smaak
volle uitvoering. De geëxposeerde taxi is in
opvallende kleuren lichtgroene ondertielft
en crème bovenhelft met zwarte gchiosdo
band afgewerkt on hoeft evonoens een
groote verstolbare buiten-achteruitkijkspiegel
Hoe velen onzer kunnen een antwoord
geven op dc vraag, wie de uitvinders wa
ren van artikelen, die wij dagelijks gebrui
ken, zooals de speld, de parapluic, het pol-
lood? Is het daarom te verwonderen, dat
even zoo velen met den mond vol landen
staan en te vergeefs hun geheugen raadple
gen, wanneer wij hen verzoeken ons lots
over de uitvinding der automobiel niQde te
deelcn? Niettegenstaande de stijgende popu
lariteit van dit vervoermiddel over de ge
heele wereld volgens een ruwe schatting
zijn er ongeveer 30.000 000 luxe-automnhle-
len in gebruik bekommert de doorsnee-
automobilist zich weinig over de herkomst
van zijn benzincpaard.
Zelfs in de Verccnigrle Staten, die 23 mil
lioen wegens lellen, of 76 prL van hel totaal
der in gebruik zijnde auto's, heerseht wei
nig klaarheid over den constructeur van
het eerste vehikel zonder paard.
Aan Goti'ried Daimler, een Duitscher,
wordt soms de eer toegekend de eerste be
stuurder geweest te zijn van een automo
biel, hoewel zijn machine niet voor 1S85 op
jen weg^ verscheen. In Amerika werd de
eerste auto uitgevonden door G. A. Duryea,
die zijn wagen voor bet eerst op 19 April
1892 in liet publiek demonstreerde. Twee
jaar later kwam El I wood Uaynes met een
hi^ron gelijkend model.
Doch reeds in 18(51 construeerde Siegfried
Marcus, een te Wecnen woonrclitig Duit-
srher, een auto, voor zoover bekend de eer
ste motorisch voortbewogen wagen, .waar
aan men een prartisch gebruik^ ontleende
In zijn tweede vaderstad Wgenen zal
spoedig te zijner nnge<lnchtcnia~on een der
voornaamste pleinen, tegenover de Karls-
kirche, een monument van den uitvinder
worden onthuld.
Siegfried Marcus wiens naam slechls
weinigen hekend is. werd op 13 September
1831 te Malrhin in Mecklenburg geboren.
7ijn eerstf onderwiis en technische oplei
ding gonoot hij te Hamburg, waar hij tot
852 verblijf hield. Daarna verhuisde hij
naar Wecnen, waar hij lot 1S60 in dienst
was van een firma in technische artikelen.
In dit jaar hegon hij voor eigen rekening
me' de oocning van een technische repara
tie-inrichting. waar door hrwn gearbeid werd
aan de constructie an zijn geesteskind, de
„Marcuswagen", dien hij in 1864 voor hei
eerst aan het publick kon toonen.
Een verbeterd mode' der Marrus-auto zag
in 1875 het licht. Het origineel hiervan
heeft sindsdien een eerepl^ats gevonden In
het technisch Museum fe Wecnen.
Deze auto was voorzien van aandrijving
on de achterwielen, carburateur en electri-
srhe ontsteking door middel vnn een mag
neet, de laatste twee verbeteringen eigen
uitvindingen van Mnrcy».
Zonnls menig nmfept werd Marrus niet In
.eigen land geëerd. Niemand nam zijn „Var-
cuswngen" nu serieux. Bitter Jeleureeste'd
jstierf S'egfried Marrtia in afzondering op 30
Tunl 1898, na een leven gewijd aan de we-
tensrh«n. De «enige officieels waardeerin*
«■so ziln nrodnetieven «rheld vond hij In
bnt OnnUpo Kntls van Verdienste, wplke on
derscheiding hem werd verleend door wij
len Frs na Joseph I, keizer van Oostenrijk
Hongarije.
GASVERSTIKKING.
De 58-jarige weduwe V., wonend» san den
Parallelweg te Zandvoort, is door gasvemik^
king om het leven gekomen. De politie werd
na de ontdekking dadelyk gewaarschuwd. In
middels ingeroepen geneeskundige hulp kon
slechts den dood constateeren, die reeds lan
gen tyd voor de ontdekking moet s\jn inge
treden.
EEN SCHRANDER SCHAAP.
Door "n veehouder te Nieuwer-Amstel werd
voor zeven maanden op een der veemarkten
een schaap verkocht, dat bijzonder schrander
was en eenige kunstjes had aangeleerd, welke
men van dergelyke dieren gewoonlijk niet zou
verwachten. Toen nu dezer dagen genoemde
veehouder een der markten bezocht, passeerde
hem een koppel schapen. Op een gegeven mo
ment kwam een dezer dieren plotseling op hen.
toegeloopen en vertoonde een zyner kunststuk
ken aan den verbaasden veekooper, die daar
door het schaap herkende, dat ruim zeven
maanden geleden door hem werd verkocht.
Het dier had «ijn ouden baas, die met vier
collega's stond te onderhandelen, dus direct
herkend.
EEN WAAGHALS.
Maandagmorgen is een schaatsenrijder op
den Amstel te Nieuwer-Amstel bij het pas-
seeren van een zwakke plek door het ija
gezakt. Hij wist zich aan het afbrokkelende
ys vast te grijpen en zoo zyn hoofd boven
water te houden. Waar niemand der toege
snelde personen zich ter plaatse op het y's
durfde begeven, werd den drenkeling een
ladder toegeschoven, die hy wist te grijpen en
waarlangs hy en vasten wal wist te bereiken.
ZICH DOOR DE HAND GESCHOTEN,
i Bij het schoonmaken van een jachtgeweer
ging Maandagmiddag een landbouwer te Nieu
wer-Amstel eenigszins onvoorzichtig te werk,
zoodat op een gegeven moment een schot
af ging en de kogel hem dwars door de
rechterhand trol. Een groote wonde werd
hierdoor veroorzaakt. Na voorloopig door een
geneesheer verbonden te zijn, heeft de land
bouwer zich in een ziekemnrichting te Am
sterdam onder behandeling moeten s lei len.
NOODLANDING.
AUeen tnateriecle schade.
Op den Groenekanschen weg onder de ge
meente de Bilt, heeft 'n Fokker-verkennings
vliegtuig, afkomstig van de Kooy en op weg
naar Gil ze Ryen, wegens motordefect een
noodlanding moeten maken. Bij het landen
beliep het vliegtuig voel schade aan landings
gestel en roer.
De bestuurder sergeant-vliegenier T. d.
Berg en de passagier, sergeant-monteur En-
gelberts rbekwaipen geen letsel
Wetenschap.
DE KENJA BEKLOMMEN.
Een Reuter.beicht- meldt uit Nairobi:
Voor den tweeden keer in de geschiedenis
is de in Britsch Oost-Afrik» gelegen berg
Kenjs, die een hoogte heeft van 17.040 voet
(ongeveer 5197 meter) beklommen door een
groep van drie mannen. D« eerste beklim
ming had in 1899 plaats.
GRAVEN BIJ MENTAUX.
Seneca's graf?
By Mentaux, waar Seneca een woning
had, is een sarcophaag gevonden uit den tyd
plaatsten zijn daar aangetroffen. Men n~emt
der keizers, ook graven van m nder hoogge-
aan, dat de sarcophaag het stoffelijk over
schot bevat van den Stoic\jn.
Kunst en Letteren.
JOHAN BEEN 70 JAAR.
De bekende Brielscho archivaris Johan H
Been wordt D.V. Vrijdag 8 Febr. 70 iaar. On
der leiding van den burgemeester \an Briel-
Ie Mr. F. D. C. Egtor van Wissekcrke is qen
comité gevormd om hem te huldigen.
De commissie zal gaarne bijdragen ontv
vangen ten huize van den heer D. Moer
man, NoboUlraat 51. Don Briel, giro 48947.
BACH'S GRAF.
De oude strijd om het graf van Johanp
Sebastian Bach is nu geë nd'gd, omdat riê
„Neue Bachgesel!schaft" Bach's graf in de
Jofaanneskerk te Leipzig in eipendom heeft
verkregen. Zij «al het graf laten herstellen
n verder onderhouden Het liet in de h-dc
ling om na de herstelling den grafkelder,
waarin ook Gellert rust, ter bezichtiging
open te stellen.
Gelijk men weet was er sprake van om
Bach's stofelök overschot over te brengen
naar de Thomaskerk; het bestuur der Jo-
hnnneskerk heeft het verzoek daartoe ge
weigerd.
MOLEN BEHOUDEN.
Het bestuur van den Oostbroek-, West
broek. en Ouden Gelderwoudschen polder
onder Zoeterwoude, heeft besloten een nieu
wen windmolen systeem-Deker, te bouwen-
De mooie molen ann de Zuidbuurtsche
Watering blyft gelukkig behouden.
Ingezonden Stukken.
In verband hiermede moge het Comité
deze zaak nog eens opnieuw onder de aan
dacht brengen te meer waar het hier een Mi
litairen Tehuis betreft in een plaat* waar
jongemannen uit het geheele land komen om
hun militaire plichten te vervullen, omdat
met name hot geheele Regiment Wielrijders
gehuisvest. Het behoeft wel geen betoog
van hoe groot belang een dergelijk Tehuis is
voor de Ghr Protestantsche jongemannen
die hier tijdelijk moeten vertoeven.
Het Comité vertrouwt dan ook, da» wol.
dra nog ve)« giften bij zijn Secretaris-Pen
ningmeester den heer H. G. van Doorn. Ot»«
dellaan 11 te 's Hertogenbosch, gironummet
139990 zullen inkomen.
Namens het Comité,
De Secretaris-Penningmeester.
a G. VAN DOORN,
's Bosch, 7 Jan. 1929.
VENTILATIE.
Hst Is ruim Seril* jaren gelsSsn. «at «oor
mj) jsn Inrlchllns rnoest verzorgd worde» met
Ik heb (oen geleerd, hos ventilatie most so ul«a
moet sllfi.
men wel ssns klachten var*
-msedurlrheM. on-
Het Ie geen wonder, de ventilatie, la kerken,
scholen, fabrieken en woningen, ie niet wet *0
wezen moe*, de praktUk heeft ml) andere ge«
Neera b.v. de kerken, er s|)n meoechen. «Ie he«
geen tien minuten In de kerken uit kunne*
houden: anderen worden opwel en moeten uit-,
gedragen worden en «aderen verlaten het ge»
bouw met hoofdpOa.
Het kan ook niet anders, waar zoo veten s&«
Handelsberichten.
AMERIKAANSCHE MARKTEN.
NEW-YORK. IJ JANUARI.
f,KATOB,. Volgens het^ weekbericht va.
schêldene district,
alg aan den vfldi
NEW-YORK. 14 JANUARI
TARWE Heden
North Manitoba 135
2 Harde Winter
2 Uoode Winter
i 2 Mixed West
MAÏS
KOFFIE. He
dend. liep daarna over het alg<
dekkingen an aanhoudende Europ^oache uan-
Vor. nol
IS6%
isJ<4
155%
trkt opende prllshou»
L S.
Het Comité dat zich ten doel stelt gelden
in ie zamelen voor het 50-Jarig jublloum van
het Protestantsch Militairen Tehuis te Her-
togenbosch, deelt mede dat de herdenking!
datum die aanvankelijk gesteld was op 17
o.k. nader bepaald op 17 April d.a.v. anuge
zien >h "inité nog niet met zijn arbeid is
geree-1 toi en.
i 4«ele op realisaties
Januari
Maart 1S.6s 15lM
Me» 14.86 24.16
Santos No. contract
J»™** 22.75
Maart J2 25 ts.zs
Mei 21.38 81.2S
KATOEN. De termOnmarkt opende prushou».
dend en 11 g hooger. steeg daarna ep hooger#
uit Liverpool, toenemende vraag
outsiders, aankoopen door commialsehul*
New-Orleana en den handel alsmede op
ontracien waardoor den ver.
.d wordt weerspiegeld e»
ilvaarschte 1
sloot prtysboudend. Loco prijshoudend
Middling Upland 20.63 20.26
Januari 20.28 20.08
Februari 38.J0 20 11
Maart 20.14 20.14
S&HKRR. D* term tin steeg op dekkingen ei|
eenige aankoopen door den handel, doch
handel was over het aglemegn geneigd heg
verloop der gebeurtenissen op Cuba af t»
wachten Later danlde markt op liquidatie» e»
verkoopen door Cuba en stoot traag.
Plant. ls»e latex
Smoked Sheets
rnr» loco f». kwel.
20%
20.—. 21.—
20 20 li.io
30 50 2t.»0
i.oro-atemmlngrni Petroleum Reutel. Tsrw%
deel. User, Koper en Talk prt)»houdend: Make
n Suiker vast; Tin nauwelQks prijshoudend
chicago. 14 januari
TARWE. De termönmerkt opende vaat en
steeg daarna op goede aankoop*»
wachting van mosreiyken regen In gedeelte»
ven het centrale ZW. daalde ten deele ep rea
lisaties en sloot prtJshom'
Maart
He,
U»«4 Ï19H
MS| 122% 122%
Juli 124% 123*
MAIS. De termtinmarkt opende prijshoudend
en c. hooger. steeg daarna op verwachting
van regen en sneeuw gevolgd door veel lager»
mlng
Li
verpool berichten betre
naar Amerikaansche mixed-mals In het Ver,
Kon., op particuliere berichten betreffende
schade In ArgentlnW. alsmede op latere oogst»
vooruitzichten «n sloot vast
Maart 36H
Mei 28* 27*
Juli 100*
HAVER
Maart 60* I»—
Mei 20* ll%
Juli 42— 41*
ROGGE
Maart 105105*
Mel 10T* I0T*
Juli 106— 102*
FRQVT9IEN. De tsrmtJnmarkt opende na.iwe.
Mik prllshotidend. daalde daarna voor rsustl e»
gemakkelijke varkenspuiten sn matige vir.
knonen per M«eM «n per Mei door nacke». her»
egeimatlg. Reutel sloot onregelmatig
11.IT* IMTtff
1 nibs Hut-loos.
Ribt Januari I* 46
Mei - 18.II.—
Spek: Short Ribt 12 50 5#
WTNNIPEO. 14 JANUARI.
TARWE De termUnmarkt steeg op ds «er*
«ste stemming Ie Liverpool, op de verhooglng
vaste locoipsrkt reageerde ten deele op ver
knopen per Mel en per Juli door locohulsen en
loot prtyshqudend.
AVER Mr Mel
1 N&AAD M' Mel
114*
1t<%
US*
107U
101*
«a
62*
u*
78*
lt«*
128*
DUE NOS-A TRES. 14 JANUARY
«01 heden Ver s4a<
TARWE Mr Februari 2 56 t
"el 10 01 2.26
a T9 per Februari 9 10 2.20
IJNZAAD per Februari
16.46
ROCARIU 14 JANUARI.
Heden
r Februari 2.80
2.25
IS per Februari 2.21
T.fl
ARW
"|\"aXd per Februari IS
Maart 1540 ll.-e
Tarwe, Male en LQotaed prOtnoudeao. j
