DINSDAG 8 JANUARI 1929 EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND.
OVERZICHT.
Volgens de Italiaansche „Tribuna" heeft
Frankrijk den Joego-Slavischen staat inder
tijd geadviseerd tot centralistische inrich
ting ondanks' de overeenkomst met de bijna
3 millioen Kroaten van den nieuwen staat,
die in totaal ongeveer 12 millioen inwoners
telt, waarvan d« helft ongeveer uit Ser
viërs bestaat
De staatsgreep van Koning Alexander
moet dan gezien worden als een gevolg van
de tien jaar geleden op Pransch advies ge
maakte fouten. Niet een sterke staat maar
integendeel een door inwendige verdeeldheid
zwakke is het gevolg van de centraligji-
sche opvatting geweest. En 's Konings doel
met het naar huis sturen van het parlement
is wel ongetwijfeld om den staatsvorm te
reorganiseeren, gelijk uit zijn proclamatie
blijkt.
Hij zegt daarin nl.: Ik ben overutigd, dat
felle Serven, Kroaten en Slovcnen mijn trr;v
we helpers zullen zijn bij mijn toekomst.ge
bemoeienissen, die slechts op het oog heb
ben in den kortst mogelijken tijd instellin
gen te scheppen om tot een bestuur' en or-
Sanisatie 'van den Staat te geraken, die aan
e algemeene nooden van het volk en de
belangen van den staat het best beantwoor
den".
Een andere bestuursvorm, een andere or
ganisatie is dus het doel van de instelling
der dictatuur en het zou wel redeloos zijn,
wanneer deze verandering tegen den wensch
van hen, wier non possumus tegen de gel
dende bestuursinrichting de oorzaak van de
crisis is geweest, inging.
Terecht verwachten de Kroaten, dat de Ko
ning inderdaad op de federalistische inrich
ting zal aansturen.
Dr. Malsjek, hun leider, heeft bij zijn te
rugkeer uit Belgrado, zich tegenover pers
vertegenwoordigers te Agram in dat opzicht
zeer hoopvol uitgelaten. Hij zeide: De ban
den zijn stukgesprongon. De wetgeving, die
de Kroaten zeven jaren lang gelukkig maak
te", is opgeheven. Danik zij de wijsheid vaq
den koning zal het ons thans gelukken het
ideaal van het Kroatische volk te bereiken
en werkelijk baas in huis in een vrij Kroatië
te rijn".
De Vad.-eorrespondent te Praag meldt over
de ontvangst van het bericht over de instel
ling der dictatuur in Joego-Slavië het vol
gende:
In Belgrado is men met de oplossing van
de Kabinetscrisis tevreden, het meest wel in
de kringen van handel en industrie, die er
een consolideering van het economisch lo
ven van verwachten. Ontevreden zijn de af
gevaardigden, die plotseling van hun invloed
zijn beroofd, met uitzondering van die der
Kroatische boerenpartij. Deze toch beschou
wen den nieuwen toestand als een overwin
ning hunner eigen zaak. Inderdaad hebben
zij na den aanslag van 20 Juni een extra-par
lementair Kabinet, ontbinding van het Par
lement en nieuwe verkiezingen verlangd. Zij
betreuren het alleen, dat in 't t Ko
ninklijk manifest van verkiezingen niet geen
woord wordt gerept Evenmin is daarin ge
legd, hoe lang de thans geschapen toestand
sal.duren. Het schijnt in de bedoeling der re-
gecring te liggen, te wachten tot de nootlige
waarborgen aanwezig zijn dat het parlemen
taire stolsel niet weder gelijk te voren in een
moeras zal voeren.
Borichten uit Dalmatië en ICroatiö maken
melding van geostdrif ige demonstraties
voor den Koning. De opheffing van de grond
wet van St. Veith wordt als een Kerstgavc
(men viert het orthodoxe kerstfeest thans)
van Koning Alexander beschouwd. Uit al
les bliikt wel, dat de koning goed gezien
heeft, toen hij bij den staatsgreep op dc
sprookjesachtige liefde van lie-'l volk voor
hem rekende en op zijn buitengewone po
pulariteit-
Dezelfde correspondent meldt voorts nog
het volgende over de verstandige samenstel
ling van het buiten parlementaire minis
terie:
Zooals uit de ministcrslijst blijkt, zijn er
In h"t nicu-e kabinet veertien ministers,
waarbij er drie twee portefeuilles hebben.
Naar verluidt zullen drze drie plaatsen eerst
later worden bezet. De samenstelling van het
Kabinet is daardoor opmerkelijk, dat de
nieuwe regeering slechts drie vertegenwoor
digers vfln het radicale centrum telt, terwijl
bovendien de overige radicale fraC.ics met
leege handen zijn uitgegaan.
De drie Kroaten op de lijst staan buiten
het parlementaire leven en behooren niet tot
de vroeecre oppositie van boeren en demo
craten. Hat zijn hij uitstek Zuid Slavisch den
kende vaklieden. Dat het economisch depar
tement in handen van een Kroaat is gesteld,
zal in Agram als bijzonder aangenaam wor
den gevoeld, daar juist in Kroatië sterk ge
klaagd is over een economische achteruit
zetting ten gunste van de Serviërs. Ook kan
het Kabinet als een werkelijk volkskabinet
gelden. Het omvat namelijk vertegenwoordi
gers van alle landen.. Zes ministers zijn Ser
viërs .twee Kroaten en een Sloween, twee
"komen er uit Bosnië. Drt twee ministers of
ficiPren zijn .namelijk de minister-president
en de minis er van oorlog, leidt tot de slot
som dat het leger met zijn officierskorps
achter de nieuwe regeering staat.
Het nlcmvc Kabinet heeft zijn werkzaam
heden reeds begonnen; ondanks het feit, dat
het Kerstmis is. heerscht er op de departe
menten een buitengewone bedrijvigheid. De
ministers weigeren eenige verklaring tegen
over de Journalisten af te leggen.
Merkwaardig is het antwoord van den mi
nister president, generaal Ziwkowitsj, aan de
op verklaringen aandringende journalisten
antwoordde en dat men nndpre het nieuws
vindt, evenals een korte biografie van den
minister-president.
DE DICTATUUR IN
JOEGO SLAVIE.
Een staatsgerechtshof ln voorbereiding.
Er is in Joego-Slavië een wet in voorberei
ding tot instelling van een siaatsgcrechtshol,
hetwelk tot taak zal hebben vergrijpen, ge
richt tegen de eenheid van den staat, te Be
rechten.
Do minister-president blijft generaal.
De nieuwe minister-president, Ziwkowitsj,
blijft den rang van generaal bekleeden en
blijft commandant van de Koninklijke garde.
De minister-president, door journalisten be
stormd met vragen, antwoordde slechts: Ik
heb niv>i te zeggen- Deze regeering is ge
vormd om te werken en niet om verklaringen
af te leggen.
Frankrijk en de staatsgreep van den Koning.
Daar Zuid-Slavië de bondgenoot is van
Frankrijk en in Belgrado niets zonder al
thans stilzwijgende goedkeuring van het
Fransche ministerie van Bui enlandsche Za
ken geschiedt, vragen de linksche bladen in
Frankrijk of de Zuid-Slavische ambassadeur
te Parijs zijn koning er op gewezen heeft,
dat de Fransche republiek de instelling van
een fascistisch regiem niet kan dulden.
Een Italiaansche beschouwing.
In een bespreking van de houding van
Italië tegenover de gebeurtenissen in Zuid-
Slavië zegt de „Tribuna" o.a. dat Italië met
kalmte en belangstelling de gebeurtenissen
in den naburigen staat gadeslaat. Eén ding
is van belang om te constateeren, volgens het
blad, nl. dat van de ineenstorting van het
parlementaire stelsel, dat volgens Fransch
model en volgens Fransche adviezen uitliep
op een verveelvuldiging der partijen, ver
kiezingsexperimenten, hevige kabinetscrisis
en politieke corruptie. De staatsgreep in
Zuid-Slavië vormt bovendien een openlijke
be(ver?)oordeeling der Framsche politiek.
Italië, zoo besluit het blad, heeft geen
den zijn houding te tvijzigen, daar deze door
twee fundamenteele gezichtspunten be-
heerscht wordt: de oplossing der strijdvraag
en het aanbod van vreedzame betrekkingen
tusschen Italië en Zuid-Slavië.
Wis ls generaal Ziwkowitsj?
Uit Praag wordt gemeld:
De naam van generaal Zivlcowitsj is in
politieke kringen reeds eerder als een ultima
ratio genoemd om aan de latente crisis
einde te maken. Ook verleden :aar, na
ontslag van het eerste kabinet-Voekitsjewitsj
profeteerde men, dat ZivkowiKj het bewind
zou aanvaarden. Het was immers toen Ra-
ditsj zelf, die den Koning het tjen sensatio
neel klinkende voorstel deed een buiten tiet
parlementaire leven staanden generaal te be
noemen als Kabinetsformateur. voor de twee
de manl is van een Kabinet-Zivkowitsj spra
ke geweest ln Mei van het vorige jaar, doch
zijn tijd was toen nog niet gekomen en Koro-
setsi vormde de laatste nu afgetreden regce-
ring. Zivkowitsj is bekend sedert acn beluch
ten nacht van 100.1, toen hij ais jong luite
nant dienst had in het Konak pn de sni
r.weerders tegen het leven van den laatsten
Obrenowitsj en Koningin Droga bet mogelijk
maakten in het paleis binnen te dringen.
Steeds honger klom hij. Zijn kurueraden van
dien tijd heeft hij mettertijd achter-zich ge
laten. Het jaar 1917 beduidde lusschen hén
üe definitieve breuk. Uit het bekende prori
van Saloniki kwam hij als overwinnaar te
voorschijn. Ziwkowitsj is Oost-Serviër er
landgenoot van Pasiitsj en van een stam
die herhaaldelijk heeft getoond uit te bliiij
ken door taaiheid en zin voor de werkelijk
heid. Fn don Balkan oorlog en in den we
rëlclooriog was hij commandant van een
cavaleriedivisie. Na den oorlog werd hij
adjudant des Konings en bevelhebber dei
koninklijke garde, van welken rost uit hii
ook den politieken Invloed kon 'oen gelden,
achter de schermen blijvend. Pasiitsj had
licrn als zijn opvolger, als leider der radicaal-
Servische partij gekozen, doch de besprekin
gen hierover konden niet tijdig 'et een einde
worden gebracht.
Het is niet onwaarschijnlijk dat Zinkn
witsj z;ch in verhand hiermede thans arm
het hofd der partij zal plaatsen, om do'
partij van Pas'its te redden. DaarHij za! htl
dan nn den steun kunnen rekenen van twee
>1er huidige ministers. rijn nolitieke vrienden
Oezoenowitsj en Maxmowitsj.
schen correspondent.
PARKER GILBERT'S RAPPORT.
DE VERONTWAARDIGING IN
DUITSCHLAND ALGEMEEN.
ANDERE RAPPORTEN
STAAN ER LIJNRECHT TEGENOVER.
„De kapitaalsvorming
is in Duitschland lang niet voldoende."'
erkennen, dat hij hier gelijk heeft. Zulke
buitengewoon hooge rijksuitgaven moesten
eigenlijk door leeningen worden gedekt,
moesten dus niet uit do loopende gelden
worden bestreden.
Parker Gilbert's critiek.
De verhouding tuschen het rijk en de
verschillende landen en ook hier moet
men met Parker Gilbert insiemmen laat
veel te wenschen over- Gilbert is van mee
ning, dat 't gat in de begroo'.ing gestopt
dient te worden, dat ingrijpende maatrege
len genomen moeten worden, om het even
wicht in de .staathuishouding te herstellen.
Het rijk dient controle uit te oefenen op de
Parker Gilbert, de agent-generaal der uitgaven der verschillende landen, waar-
Duitsché betalingen tót hcrslel, heeft nu i voor het dan van zijn kant door middel
ook toch nog eerder dan Prof. Bruins van belastingen de middelen beschikbaar
dacht zijn rapport doen verschijnen.
Dit verslag heeft een eigen geschiedenis.
Reeds drie weken geleden werd de publi
catie tegemoet gezien, maar telkens werd
meegedeeld, dat de datum verschoven moest
worden.
Dit uistel hangt samen met de voorbe
sprekingen der agenten tot. herstel, die,
heeft te stellen.
In Duitschland is men van mccning, dat
de agent-generaal hier boven zijn bevoegd
heid uitgaat. In de Dawes-overcenkomst
staat nadrukkelijk aangegeven, dat Parker
Gilbert's controle over de rijksinkomsten
dus niet over de rijksuitgaven loopL!
men aanneemt, binnenkort Duitsch-
land's financieele draagkracht gaan vast
stellen. Er loopen geruchten, dat deze be-
sprekingen van de agenten tot herstel vanL De algemeene ontstemming over dit rap-
invlocd zijn geweest op den tekst en deze '.port had min of meer de uitwerking van
opvatting wint aanwaarschijnlijkheid, nu-vooral in de Wilhelmstrassc is men over
men tot de on dekking is gekomen, dat uitbeen onaangename nieuwjaarsverrassing en
de Engelsche editie een bepaalde pagina nitoiden agent-generaal niet te spreken. Men is
't persoonlijk verslag van Parker Gilbert icvan oordeel, dat 't hier om een buitenge-
aan de commissie tot herstel werd wegge-d^vónn gunstig eindoordeel ging pn stelt de
scheurd en later door een ander blad ver
vangen.
vraag ,of iemand, zelfs al is dat Parker
Gilbprt. die Duitschland pas, vier jgar van
nabij meemaakte, in staat zal wezen, zulk
een eindconclusie te trekken
Of hii hiermede wellicht wil aangeven, dat
een definitieve regeling der betalingen tot
herstel ook genist zonder hem, den agent-
generaal, kan worden vastgesteld?
Moreel en financieel kan dit optimistische
rapport van onoverzienbaar nadeel zijn
Duitschland's naaste toekomst. Het is geen
wonder, dat men er in Parijs eerst om juich
te. maar 't nuchtere Engeland wees op het
vele, dat door Parker Gilbert werd ver
gen. Men kan nu "niet bepaald zeggen, dat
dit commentaar in. 't buitenland uit sympa
thie vooj- Dui schland wordt geleverd, maar
't is op zichzelf toch sympathiek, dat er ook
in 't buitenland stemmen worden gehoord
van vroegere vijanden, die zich ditmaal in
hun gedachten door 't rapport van den
agent generaal niet laten beïnvloeden.
De kans hiertoe is groo'. Ik acht het der
halve juist, ook eens de aandacht op andere
rapporten te vestigen, welke in menig op-
zicht lijnrecht tegenover dat van Parker
over het-ongemeon gunstig rapport is alge-Gilbert staan. Zoo verscheen dezer dagen het ViiU uu VKim4 «aai
meen. Dat wil in 't politiek hopeloos ver- verslag van Favette Allport, handelsattachê I Dmedag 22 en Woensdag 23
deelde Duitschland wal zeggen! Alle orga-1 °n het Amoriknansche gezantsrhan te Bar-1 vat het volgende:
nen, die van links en die van rechts, keer |.Ujn- Di: rapport, in menig opzicht leerrijk
ren zich tegen Parker Gilbert's ongekend j vóór den neutralijn buitenlander, is ^lier-
optimistische beschrijving van den tegcp-minst, optimistischin zijn eindconclusies en
woordigen toestand op nagenoeg elk gebied-'.eigenaardig genoeg, wordt dit rapport door
Laat ik met de deur in huis vallen: uit een goed deel van dé pers doodgezweg-n. In
het jaarverslag valt af te leiden, dat Duitsch-'>J.in fPzenswafirdig rapport komt deze attaché
land, ziende op zijn tegemvoordigén finan-|"tof de eindconclusie, tir.t Duitschland lijdt
cioclon en economïschen toësthnd," in staat dnitler een uitgrst starken cconomischen cri-
zal wezen, het volle Daw'cs-bcdrag, rijridè -sis, waardoor het1 ttjk meer zelfs dan een
twee en een half milliarden goudmark, te jaar geleden word benadeeld,
betalen. Hier grijpt dus de agent-generaal j Jujst heden ontving ik dan nog een rap-
voorult op 't nog te verwachten verslag der port onder 't opschrift „Du.tschland s eco-
deskundigen en hij wijst dus bevoegd of jnohiische toestand", uitgezonden door de
onbevoegd dezen deskundigen den weg LRei^hs-Krcdit-GcJtfllschaft".
aan, dien ze straks te gaan zullen hebben^! 1°. dit jaarverslag wordt, de aandacht ge-
Men vergete niet, dat Parker Gilbert reeds vestigd op 't feit» dat juist de Duitscne
jaar in Duitschland de leidende toon-
Porfier Gilbert
grooten aanval van de vercenigde strijd
krachten van de beide legers.
aanvaerders van de troepen van koning
Amnnoêlla hebben slechts geringe legen-
maatregelen genomen, daar zij van mccning
zijn, dat het afslaan van d eaanvallen niet
moeilijk zal zijn.
De Britsche autoriteiten aan de Af-
ghaansch-Indisehe grens hebben bekend ge
maakt, dat het passeeren aan de grens via
Quetta of Resjawar verboden is. Het is thans
slechts mogelijk door Rusland over den
Hindukocsj naar Afghanis an te komen. Daar
de wegen tengevolge van de vele sneeuw
zoogoed als onbegaanbaar zijn, is Afghani
stan thans practisch van de buitenwereld af
gesloten.
TURKIJE EN AFGHANISTAN.
LONDEN, 8 Januari. Naar de „Times" uit
Angora meldt, is de ïurksche militaire missie
voor Afghnistan, onder leiding van Kicezia
Pasja via Kandahar op Afghaansch grondge
bied aangekomen.
EEN EILAND IN ZEE VERDWENEN.
OSLO, 8 Januari. Het expeditieschip „Noor-
wegia" dat in December 1927 naar het Bouvet-
eiland voer, om dit voor Noorwegen te laten
bezet'en, en welk vaartuig zich thans weer in
de Zuide'üke Oceaan bevindt, meldt draadloos
dat het Thomsoneiland, een kle:n eilandje dat
door Engeland teyelijk met het Bouwete'and
aan Noorwegen werd overgderagen, ni^t meer
te vinden is. De geheele omr-eving werd afge
zocht, doch het eiland schynt te zijn verdwenen.
Weerbericht.
Barometerstand.
Hoogste Stand 7S9.1 te Stcuscle.
Laagste Stand 7G5.9 te AhureyrL
Verwachting van het Koninklijk Meteor®»
logisch Instituut te De Rilt:
Zwakke wind meest uit Oostelijke richtin-
gen, afnemende bewolking, waarschijnlijk
droog weer lichte tot matige vorst.
FIETSERS. LICHT OP:
Van 9—10 Jan. van 4.38 nam. tot 7.35 voorm.
Schoolnieuws.
Door 20 republieken getoekond.
De gode'egeerden van de Pnn-Amorikaan-
sche Conferentie, in totaal twintig staten ver
tegenwoordigend. hebben de verdragen voor
gedwongen arhitrage cn gedwongen verzoe
ning getcekend. Deze verdragen betreffen al
e geschillen die mochten rijzen.
ï)ozer dagen komt de Amcrlkaansche Prof
Kamerer te Nank-'^g aan mot 42 financieele
deskundigen, om tesamen de Chinccsche
economische en financieele verhoudingen te
regelen.
Er komt ook een Amerikaanse ie marine-
commissie om de toes'.anden op de Chiner
iche vloot te bestudeeren.
BELGIE LIQUIDEERT DEN OORLOG.
De Belgische ministerraad heeft besloten
den koning een wetsontwerp voor te leggen,
dat de liquidatie der beslagnemingen tijdens
den oorlog beoogt.
DE ZIE3ITE VAN KONING GEORGE.
Gcgrondo hoop op herstek
Hpt bulletin over dc- ziekte van den koning
van Engeland meldt een rustigen dag en
geen verandering. Vandaeg zal maar één bul
tin verschijnen, wat een geruststellend tee-
ken mag werden geacht.
prinsen verlaten voor eenige dagen de
stad om te gaan jagen. Ook dat wijst erop,
dat de spanning in het Buckingham paleis
Del verminderd is.
Zelfs pessimistische doktoren geven thans
trouwens toe, dat er thans gegronde hoop op
herstel is.
EEN ANTI GASP ACT NOODZAKELIJK.
Op een conferentie te Frankrijk zeide een
Tsjechisch spreker. Dr. Alois Sisek. dal hoe
wel hel Vredescongres in 1899 besloten had,
dat in dm oorlog geen gifgassen mogen ge
bruikt worden, dit toch in den wereldoorlog
gohonrd is. Het Verdrag van Versail'es ver
biedt alleen gifgassen in Duitschland en
lont alle andere landen in het gebruik vrij.
feitelijke toestand is zóó, dat de
te staten zich op een gasoorlog voorbe
reiden.
Er is. zeide Snr.. s'echt* één uitweg: ver
ba 1 van den gasoorlog er moet een „nnti-
nact" tusschen alle staten gesloten wor
den.
DE TOESTAND IN AFGHANISTAN.
Deze week de beslissing?
CONSTANTINOPEL, 7 Januari. Volgens
Setr-uwhare berichten uit Teheran, zouden de
opstandje troepen bij de beschieting het zo
merverblijf van Koning Amanoella hebben be
schadigd.
De politieke toestand te TCeboel is onvèran-
derd. De.u't de provincie te Kaboel aangeko-1
men regimenten. d"'e den koning trouw geble
ven zijn, hebben Kaboel ver'aten en bev'nden
zich op weg ter bestrijd'ng van de opstande
lingen. Men verwacht, dat deze week de be
slissende gevechten zullen worden geleverd,
waarvan het resultaat zal ziin dat óf de op
standelingen worden onderdrukt, óf dat de
kon'ng gedwongen wordt een nieuw compromis
met de opstandelingen aan te gaan.
De vertegenwoord'gers van de gposte'b'kheid
le Kaboel hebben den koning verklaard, dat
een vrede tusschen hem en dc opstandcl'ngen
slechts dan mogelyk is, wanneer hij geheel van
de Europeesche hervormingen wil afzien.
Amanoella heeft geweigerd verdere onderhan
del.ngen met de geestelijkheid te voeren. De
aangevende figuur is en dat de entente
naar zijn oordcel met meer dan gewone op
lettendheid luistert.
Parker Gilbert's optimisme..
In velschillende onderafdeeilngcn doet 't
rapport van den agent-generaal aan dat
Prof Bruins denken, komen beiden in
hun zienswijze met elkander overeen. Ook
Parker Gilbert is van mecning, dat do
rijksspoorwegen, die inzake den last tót
herstel een belangrijke plaats bpkleedcri.
olkomcn in stca: zijn, om de betalingen- te
doen. Aan vrij scherpe Critick wordt het
feit onderworpen, dat de verhoogingen dèC
;poorwegtarievcn niet zoo snel tot stand
kwamen, als de agent'gencraal zulks
wensehte. Ook de lasten van algemeen pen-
en dc naar zijn inzicht te hooge hono-.
staathuishouding voor grootere moeilijk
heden staat dan die der meeste andere lan-
deh. Uit verschillende notities inzakp dp pro
ductie valt af te llenden, dat b.v. Amerika
vergeleken met voor 'de oorlog, 50 pCt. in
de hoogte is gegaan, België steeg 30, Frank
rijk cn Italië 25 pCt. Hier staat Duitschland
met slech 8,10 pCt. tegonovor.
De kapitaalsvorming is in Duitschland
lang niet voldoende, om in de loopende be
hoefte aan kapitaal" te voorzien. Daarnaast
worden dan nog de geweldige hooge sommen
tot horstel'regeliffatig betaald en juist Parker
Gilbert maakt Duitschland in ziin rapport 't
compliment, dat 't in die betaling steeds
,,lnvao! cn nauwgezet" is geweest,
De laatste vier jaar aldus eindigt dit
rapport, bewijzen dc bcteekonis van samen
werking der volken voor den economischcn
groei der gansche wereld-
Tndische regeering heeft de nasporingen van
den gcv'uchten prins Mohammed Omar Khan
gestaakt. Het onderzoek bleef volkomen zonder
resul aat, en in Indische regeeringfkringën
wordt verklaard, dat de Pr ns met Afghaan-
sche vrienden gevlucht is, zoodat hij z'ch thans
waarschijnlijk in Afghanistan bevint.
De Indische regeening heeft 10 personen la
ten arrestceren d e er van beschuldigd vyoi-den
de Prins by zyn vlucht geholpen te hebben.
UIT DEN DOOD HERREZEN.
Een slachtoffer van een gasvergiftiging te
Duisburg, een 28-jarig chauffeur, dien men
voor dood hield en reeds naar het lijken
huis had overgebracht, is daar op de lijk-
baar weer tot het bewustzijn gekomen.
HET CONFLICT IN DE SCHEEPSBOUW-
INDUSTRIE GEfilNDIGD,
Naar wij vernemen, zal de arbeid op de
scheepswerven volgens een tusschen de werk
gevers en arbeiders tot stand gekomen over
eenkomst vandaag worden hervat.
Te Kiel wordt dc arbeid grootendeels he
den hervat. Te Lubeck zul en de arbeiders
morgen of Woensdag weer aan het werk
gaan.
OP DEN OCEAAN VERGAAN.
De opvarenden op twee na gered.
BREMEN. 7 Januari. Volgens een draadloos
telegram van het Amer.'kaansche s.s. Sagu
ache'1 v a Norddech var. 6 Januari, is het
s.s. „Roedelheim" van de Unterwesor Reoderei
A.G. te Bremen in den storm lek gcslatren
gezonken. Het bericht van le reederij via den
kapitein van het stoonuchip meldt:
„Roedelheim in storm lek geslagen en ver
loren. Bemanning door ss. „Saguache"' 6
gered. Derde machinist en timmerman
dronken. Posit'e 47 gr. 80 min. N.-O. en 44 gr.
W.lengte, landing te Portland of Halifax (get.)
Ziegler.
Het sS. „Roede'he'm" is een stalen stoom
schip, gebouwd in 1914, en meet 3306 br. reg.
ton. De bemanning bestond uit 29 koppen
DOOR DE VORST ZONDER WATER.
i Door dc vorst zijn 8000 inwoners van
Brnmaur in Wales zonder water doordat de
waterleidingbuizen bij hel reservoir bevro
ren zijn. De barbiers smelten sneeuw voor
scheerwater en de inwoners halen water uit
een riviertje, dat 1 Yi KiL van de stad
stroomt.
De Fokker-eendekker „Question Mark" is
Maandagmiddag moeten landen wegens een
storing aan een der motorén, na 150 uur e^
45 minuten aan écn stuk door ie hebben ge
vlogen en ver over de 1C000 K.M. te hebben
afgelegd.
Het vliegtuig is kort vóór de landing nau-
we/ijks aan een ongeluk ontsnapt toen het
Vliegtuig, dat het van henzine en voedsei
voorzag, in een ,,'iuch'dal" raakte en ver
scheidene metcr3 naar beneden vi--'
TELEGRAMMEN.
DE DICTATUUR IN JOE GO-SLA Vlfi.
Ongerustheid in Griekenland.
LONDEN, 8 Januari. Uit Athene wordt ge
meld, dat dc gebeurtenissen in Joego-Slaviè
in Griekenland een sterken indruk hebben
gemaakt. In Athene voe't men een zekere
ongerustheid over de verdere ontwikkeling
van de gebeurtenissen op den Balkan. De
Grieksche bladen toonen zjch bij de bespre
kingen van dc gebeurtenissen in Joego-S'ia
vië zeer gereserveerd: zij spreken wol ovei
het algemeen hun vertrouwen in hei beleid
van Kening A'exander uit. Zij spreken vc
der de hoop uit dat de tegenwoordige mot
lijkheden spoedig zullen zijn overwonnen.
RUST IN JOEC O-SLA VIE
BELGRADO, 8 Januari. Het agentschap
Avala meldt: Dc berichten over een militaire
bezetting van Belgrado en over de arrestatie
van leden van bet parlement behooren tot het
rijk der fantasie en zyn slechts met tenden-
tieuse bedoelingen verspreid. Het agentschap
Avala verklaart categorisch dat in het geheele
land volkomen orde en rust heerschen.
LONDEN, 8 Januari- Volgens to Calcutta
omvangen berichten, heeft de vroegere oveer-
stc van het Afghaansehe leger CJiolum Noby
zich aangesloten bij de opstandelingenleider
Bachai Saquao, om met hem tezamen een
aanval op de hoofdstad te doen. De rebel
len zouden reeds een fort, 4 mijlen ten N.-
Oostcn van Kaboel, hebben Ingenomen.
Men verwacht binnen eenige dagen een
HOOGER ONDERWIJS.
CHR. LYCEUM TE BANDOENG.
Tot leeraar voor Geschiedenis is met ingang
van den n euwen cursus (Juli a.s.) benoemd de
heer C. Zijlstra, leeraar aan de Chr. H.B.School
te Hoogeveen.
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
Papendrecht (Westeinde, nieuwe Chr.
School), K. van Loon, onderw. te Dordrecht.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Papend.recht (Westeinde, nieuwe Chr.
School), G. G. M. Rijsdijk te Papendrecht, D.
J. Hcyboer te Groot-Ammers en mej. Arina
de Haan te Sliedrecht.
NAAR DE RUST.
De heer A. van Veen, hoofd der Chr. School
te O. en W.-Scuburg, hoopt met ingang
Augustus a.s. het onderwys met pensioen te
verlaten.
K i» u i n i n g e n, mej. J. K. Cornelisse te
Ierseké. Als ass.
UNIE „EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL".
Gouden Jubileum. Het programma
■an de viering _van het gouden jubileum óp
Januari a.:
volgende:
D.nsdagavond zal in de Domkerk een wij-
ding-ssamenkomst worden gehouden, waarin als
sprekert zul'en optreden Ds. J. L. Pierson,
i.-predikant te Bilthoven, vice-voorz tter der
Unie, cn Dr. K. Dyk, Geref. predikant te Dan
Haag-West, afgewisseld dcor orgelspel van
den organist, den heer H. F. Bos.
Woensdagmorgen zal Ds. P.erson als vice-
•oorz tter een openingswoord i preken, terwijl
afgevaardigden van verwante corporat es
legen heid zul en ontvangen gelukwerischen
te brengen. In de middagvergadering zal de
M nister van S.aat, A. W. F. Idenburg, dc
feestrede houden.
DB LBERLINGENSCHAAL.
Mr. II. B ij I o v e 1 d, lid der Tweede Ka
mer, schrijft ons:
In uw blad van Zaterdag 29 December
1928 las ik het ecnigszins verbolgen stukje
ui den heer A. Uittenbrock, Hoofd d(
ervonnde School te Spekholzerheide, ovi
i)e moeilijkheid van vele kleine scholen".
U wüt mij wel toestaan, daarover een en
kele opanerking te maken.
Do hëer U. wijst op de moeilijkhoden,
waarmede verscheidene scholen, vooral de
clcine nu weer geruimen tijd moeten b'ij-
i ,i r w i n de nieuwe Icerlingcnscho-
lèn eerst bij den aanvang van een nieuwe
cursus zullen gelden, en op de bezwaren,
verbonden aan ecne evcntucele gedwongen
verlegging van den cursus naar een vroeger
tijdstip.
Die moeilijkheden en bezwaren zijn zon
der twijfel groot en belangrijk.
Of er „zoo weinig aan gedacht is", als de
geachte klager onderstelt?
Ik kan dat alleen voer de A. R. Kamerclub
(die trouwens een -txira veeg uit den pan
krijgt) antwoorden, en wol met de mede
deel ing. dat èn voor èn na dc ontvangst van
het adres van den Schoolraad da- rover zoo
wel onderling, als met bij uitstek deskundi
gen uit onderwijskringen meermalen overleg
is gepleegd.
De oplossing lijkt voor wie buiten het
parlementaire leven staat zoo hoogst een
voudig.
Waarom niet de bepaling, dat de nieuwe
scholen zouden werken bij het einde van
den loopende cursus of het loopende school
jaar, veranderd in „met 1 Januari 1929"?
Ja, als het zóó gemakkelijk waxc geweest,
zou het met wagen van een poging zelfs in
die richting inderdaad ietwat geleken heb
ben op swhuidige nalatigheid.
Doch, wil de lieer U. van mij aannemen,
dat reeds lang voordat er zekerheid bestond,
dat het ontwerp nog vóór het Kerstreces zou
woFtlen behandeld, dit reeds was komen
vast te staan, dat een zoodanig amende
ment,, indien het eventueel door de Kamer
werd aangenomen, zou hebben medege
bracht intrekking van het geheele ontwerp?
En terwijl de onzekerheid bleef voortdu
ren, of de Minister zijn hj. v. A. tijdig ge
noeg zou indienen, om afdoening vóór Kerst
mis mogelijk te maken, is het overleg onder
ling enz. voortgezet.
Naar aanleiding van de door den Minis
ter in de M. v. A. aangenomen houding en
gedane mcdcdeelingen is daarop overwogen
een andere, iets minder ver gaande oplos
sing.
Z.Exc. argumenteerde, dat het befpng der
scholen zelf meebracht, om, ter voorkoming
van desorganisatie in het schoolleven, niet
midden in een cursus allerlei verandering
aan te brengen. Uitgaande van die stelling
van den Minister ,is toen het denkbeeld op
gekomen, onn aan de gemeente- en schoolbe
sturen de keuze te laten, om óf b.v. por 1
Februari 1929 (1 Januari was veel te snel,
gezien de behandeling in de weck vóór
Kerstmis in de 2c Kamer, en de daarna nog
noodzakelijke afdoening door de 2e Kamer)
óf met den aanvang van den nieuwen cur
sus of het nieuwe schooljaar de gewijzigde
schalen toe te passen.
Het bezwaar van den Minister kon dan
door do bestu"en zelf worden gewogen, cn
zoo het hun juist voorkwam, worden geme-
don: de keuze zou b.v. vóórlS Januari moe
ten worden medegedeeld aan den minister.
Wil de heer U eveneens van mij aanvaar
den, dat tusschen het uitkemen van het
eindverslag en de beslissing in de 2e Ka
mer is komen vast te staam, uit onderhand-
sche bespreking met den ten dezen meest
gezaghebbende, dat om financieele redenen
ook dit amendement onaannemelijk was
voor de Regeering?
Wij waren van oordeel, dat onder deze
vast-staande omstandigheden uitbreiding der
debatten door behandeling van amende
menten, die geen of een geheel onge-
wen sell t effect konden hebben, niet ver»
antu^rd was.
Wat 'hebben scholen, die im moeite zitten,
in amendementen die tenslotte niet wor
den goedgekeurd, ja zelfs het gebodene met
algchcele intrekking bedreigen?
Waarom ik dit een en ander'blèr vermeld?
Niet om te ontzenuwen bet verwijt van de
A. B. Kamerclub, dat zij met name wat meer
het belang der Christelijke Scholen moest
begrijpen. Of dit reebtsgrondig is, zij aan
het oordeel der mede-levende partij overge
laten. Nog minder om het mij zeer weinig
sympathieke slot van het stukje van den
her U. over onderwijzers, die straks weer
specialiteiten aan een baan moeten helpen.
Die toon uit den kring onzer geestverwan
ten doet mij wel eens huiveren.
Maar alleen om ons yolk, en in casu d®
besturen en onderwijskrachten ónzer Chris
telijke Scholen in het bijzonder, door dit
voorbeeld te doen gevoelen, hoe er vaak
parlementair gepoogd wordt iets te berei
ken, zonder dat de buitenwereld daarvan
iets weet of kan bemerken. En om daaraan
vast te knoopen het verzoek of de opmer
king: als een onzer menschen of een be
paalde kring onder hen, eens met de hou
ding .hunner geestverwanten in de Kamer
ietwat verlegen zit: richt dan een vraag om
opheldering aan uw Kamorclub of een
harer leden; ik ben overtuigd dat u dan, in
dien eenigszins mogelijk, persoonlijk of door
een algemeen artikel in een onzer persorga»
en, de gewenschte inlichtingen krijgt
EXAMENS.
EXAMENS-MACHINIST.
aap, 7 Jan. Geslaapd voor d
Rechtzaken.
DE MOORD TE SIT7ARD.
De procureur-generaal bij het Gerechtshof
te 's-Hertogcnbosch eischte tegen J. Diclén,
die te Sittard vrouw Saldcn heeft doodge
stoken en haar man ernstig verwondde en
in hoogcr beroep wegens moord terecht stond
twaalf jaar gevangenisstraf.
Gemengd Nieuws.
DE IJSPERIODE.
BE ZUIDERZEE TOEGEVROREN.
De Zuiderzee is geheel toegevroren. Maan
dag heeft de Marker veerboot met groot®
moeite een dienst uitgevoerd, daarby landeno®
aan den Jan Iiagelhoek te Katwoude, naby
Monnikendam. De afstand werd gedeeltelijk
per motorboot, gedeeltelijk per ysvlet afge
legd.
By doorgaande vorst is van Dinsdag ai de
gemeenschap met het eiland Marken voorloopig
verbroken.
Men heeft Maandag bet eiland van meer
proviand voorzien dan gewoonlijk.
Houdt het vriezen aan dan is het verkeer
per schaats naar Marken aan het einde dezer
week zeker.
Het zoeijs is tot 1 K.M. uit de kust niet
mooi. De hoofdbinnenvaarten van Monniken
dam naar Amsterdam en Edam zyn tot heden
opengehouden.
Ilct Krabbengat voor Enkhuizien is vol dryf-
y's. D estoomboot van Enkhuizen op Amster
dam vertrok van Enkhuizen, maar moest
vóór Marken terugkeeren wegens groote mas
sa's ijs. De dienst Urk-Enkhuizen en Enkhui
zen Stavoren wordt nog vervuld.
In het Noorden des lands zyn alle binnen
wateren dichtgevroren. Het kanaal op Voorne
en Putten is voor de zeilvaart gesloten.
Do scheepvaart op de rivier Eem is ge
stremd. De beurtvaartdienston Amsterdam-
Eemnes-Baarn-Amersfoort vice-versa zijn stop
gezet. Zaterdag passeerden de laatste nacho»
schepen. Voor den geheeien Zuidwal van de
Zuiderzee zit veel ys.
EEN ROODVONK-EPIDEMIE.
Te Maastricht heerscht in erge mate rood
vonk. Alle scholen zijn gesloten. Meer dan,
vijftig gevallen zijn waargenomen.
EEN VREESELIJKE THUISKOMST.
Een varensgezel uit Beverwyk, die, ra
eenigen tijd van huis te zyn geweest, thuis
kwam, vond zijn vrouw dood te bed liggen. Er
waren drie kinderen in huis, waarvan het oud
ste zes jaar is. Zy wisten niets anders mede te
deelen, dan dat moeder reeds cenigè dagen te
bed lag.
De buren hadden niets van het geval be
merkt, omdat het wel meer gebeurde, dat de
vrouw eenige dagen van huis was. Zy dachten,
dat zy nu met de kinderen de Kerstvacantie el
ders doorbracht. De kinderen hadden zich al
de dagen ook niet buiten de deur vertoond en
bevonden zich in vry verwaarloosden toe-
HET VERKEER HERSTELD.
Men meldt uit Tièl: De Waal is zoo ver
gevallen dat de veerdammon droog geko
men zijn en dc gierpont weer gelegd is.
HET WRAK VAN DE „SALENTO".
Een combinatie van visscherslui uit I Jmui-
den heeft net wrak van de „Salomo" ge
kocht van de vertegenwoordigster van Je
reederij van het schip, de firma Armando
Farina te Ro terdam. De zaak zal evenwel
eers. beklonken worden, a s de verkoopster
de kooDFom onivangen heeft.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Te Leximond werd eenige dagen geleden
de 55-jarige arbeider H. L. uit Everdingen
door een auto overreden. De ongelukkige is
thans gestorven.
