a - -
-
MAANDAG 7 JANUARI 1929 PIESTE R'-AD PAG 7
AMSTERDAM-BOVENRIJN.
let Valleiplan is economisch beter
en financieel goedkooper.
Een deskundige 0p 't gebied der Binnen-
chipperij schrijft ons:
In c'.e couranten en geschriften wordt thans
aanleg besproken van het kanaal Amster-
im-Bovenrijn, hoofdzakelijk m.i. tot het
inleggen van een naasten weg.
Het plan via Wijk bij Duurstede wordt door
ikclen naar voren geschoven, doch dit is
oor de hoofdstad des lands niet geschikt,
Tiniers, daar v/ordt de naaste weg gevraagd.
De vaart via Utrecht geeft weer peilver-
:hil. Thans vaart men van Zeeburg tot
Itrecht (3TVs K.M.) ongeveer 3'i uur en
an Utrecht naar Vreeswijk, een afstand van
K.M., ongeveer 10 uur, welke lange
aartijd door de ta'rijke sluizen veroorzaakt
ordt. Bij dooi-vcer ng van het plan voor her
jouwe kanaal via Vreeswijk, vanaf Utrecht
r 25 K.M., wordt de sluizen-stagnatie
iet alleen niet verminderd, doch krijgen de
echtpolders nog meer overlast van overtollig
ater.
In Utrecht en omstreken zcekt men naar de
irzaak, dat men in deze polders zooveel last
water heeft maar houdt men er wel
ikening mede, dat bij hcoge waterstanden de
:huttingen te Vreeswijk gewoon doorgaan,
aardoor ongeveer 15COO K.M.3 per schuit ng
lar binnen gaat! Dit water komt eerst op
m Vaartechen Rijn, doch, daar water de
genschap heeft, steeds naar het laagste punt
£»g te vloeien, komt het vanzelf op de Vecht-
i Amstel-polders terecht.
Gaat men nu een kanaal via Wijk tij Duur-
ede aanleggen, dan komt daar vanzclfspre-
nd een sluis die minstens even groot is als die
Vreeswijk. Deze sluis zal dan bij hoog water
anden eveneens een massa water naar bin-
in werken. Wordt thans in de polders het
ater tot aan de l'ppen gebracht, wanneer
sluis te W. b. D. is die gerege.d moet
hutten, dan zal 't water tot de oogen reiken.
Eet waterpeil te Utrecht heeft daarvan
:en overlast, aangezien Utrecht hooger ligt,
ich aan de Vecht en andere lager gelegen
reken ondervindt men des te meer hinder.
Wat de historie vermeldt, kunnen we ge
nu ijk fcu ten beschouwing laten. Toen
trrcht een Er nze-stad was, lag Zuid-Holland
en dras, evenals de Vechtstreken. Van-
de dam in den IJ3sel, beneden Vrees-
ijk, waarover men in Utrecht zoo ontsteld
s, dat in geen zes jaar het Dom Kapittel
elkaar kwam (circa 1324).
Ket gcede inzicht van Blsichop David blijkt
t de tot stand gebrachte verb'nding t. et den
sel via 't Gesn. Doch Bisschop David deed
:cr; hij gaf oc'.c Amersfoort een verbinding
:t den Rijn (later drooggemaaktUtrecht
ram tenminste beter vcor den dag: de ver-
ndlng is zoo ruim, dat men er zelfs eens
zeeschip bouwde van ongeveer 3000 ton,
ru' is er genoeg. Doch daarmede .is
oo zonden groei van de industrie
.et dat zij in een streek ligt, waar
id. gedeelte1 ijk aanwezig zijn. anders
e nic. rendabel. Als men dit wil dwingen
r een gezonde streek te laten doodbloeden,
is de gemeenschap daarmede niet gebaat,
ra lies docr één kanaal te leiden, ontstaat
het ware een soort ..kazernebouw", waar
moede niet gez'en wordt.
Brengt men de verbinding via de Grebbe
stand, welke tevens de kortste is, dan wordt
water-overlast verdec-ld, daar het Grebbe-
Eenigebisd een apr-'? polder is, evenals
de Betuwe, waar nv 1: veel over'ast van
'er heeft (Be Linge .dien men daar nog
lekke ge bij krijgt i m een schutsluis te-
pver W ij k bij Duurstede- en een te Ttel,
h krijgt imê'n "daêr het water van twéé kan-
van Rijn en Waal tegelijk en dat, wan-
men het niet gebruiken kan.
In vergadering etc. heeft men het erg druk
er natuurschoon. Doch deze bezwaren wegen
ch heel "maal niet op tegen de belangen,
e met dit kanaal gemoeid zijn. Laat men
ltc-le altkers braak liggen, dan zal het
kruid welig opschieten en nvsschien zijn er
rnschen ts vinden, die in natuurstaat daarin
llen ronddolen. Men heeft dan een „Grand
iaco" in het klein. Andere provinc'ën zijn
srbevolkt en nu zou men, terwille van
:elen, een gansche streek, waarin wellicht
1,000-menzchen een bestemming zouden kun-
vinden, braak wille laten liggen Terwijl
bovendien ten naasten weg naar den Rijn
rlcrijgt, benevens een verb'nding via het
I-Waal kanaal, waardoor de scheepvaart
ier verdeeld wordt.
Men. schreef ook, dat er een 80 K.M. lang
naai via de Grebbe gegraven zou moeten
irden. Niets is echter minder waar. De toe-
id is zoo: van Amsterdam naar de Eem
K.M.) is bereids water. Van de Eem naar
,?rsfoort is 18 K.M. is een waterweg van
tot 75 M., die enkel verbetering behoeft:
n nog het traject van Amersfoort tot den
i afstand van 30 K.M., die gegraven
iet worden.
Poch dit is evenzoo het geval bij het plan
ijk bij Duurstede, want daar moet 40 K.M.
naf Jutfaas tot Ticl gegraven worden, ter-j
i daar bovendien door vruchtbaar land
aaftj hetgeen in de Grebbe ten deele niet
f. Zoodat dus het plan-Grebbe te ver-
is, omdat daardoor slechts goedkoope
'crt't
n. wr.u- Utrecht thans is opgenomen in
Nederlandsch belang (In de historie ston-
Holland, Utrecht en Gc'derland met eigen
langen), dienen we de provincie
recht daaronder te rekenen. De scheepvaart
irdt- er door gebaat
Cunst en Letteren.
E HOLLANDCnSE KUNST IN LONDEN.
Dc tentoonstelling geopend.
D- tentoonstelling van Hollandsehe kunst
de Boy al Academy werd Vrijdagmorgen
engésteld voor het publiek. Er was dade-
k een stijgende stroom bezoekers, waar-
der werden opgemerkt Prof. Dr. Leo Puy-
1de. directeur van het Koninklijk museum
r SChoone Kunsien te Brussel en de heer
atavna, directeur van het Frans Ilals-mu-
ïm-te Haarlem.
Het eerste uur werden reeds over de hon-
rd doorloopende toegangsbewijzen gekocht,
ter stond het publiek in een rij te waeh"
i om-tickets te krijgen.
De F 'gelsche bladen staan vol van be
bouwingen over de tentoonstelling. De
hoerige ar ikelen van de kunstreferenten
an-vergezeld van talrijke afbeeldingen, die
ch over een groot gedeelte van de foto-pa-
la's uitstrekken.
Dc .kunstcriticus van de „Morning Post"
cmt hét algemeene booge peil van de ton-
itëlling, die van de hoogste importantie
i een helder beeld geeft van de onaan-
itbrire posi ie, die Holland zich met Rem-
andt als leider, in de F.uropeesehe schilder-
inst van de periode, die thans in Burling-
n House vertegenwoordigd is, ver.vierf. De
Inkbacrbeid van het Britsehe publiek voor
i vriendschappelijke daad van de organi-
'nren wordt het beste uitgedrukt, wanneer
Ie kunstliefhebbers in grooton getale deze
enrlijk' zeer belangrijke tentoonstelling
fin bezoeken.
De ..Daily News" gelooft dat 'de charme
d" tentoonstelling is gelegen in den zin
de vreedzaamheid, welke de Holland
sehe kunstenaars zoo subtiel weten te uiten-
Zij herinneren ons, zegt het blad, in rustige
schoonheid aan alles wat we verlaten moes
ten voor de stoffige herrie van liet groote
stadsleven.
HINDOE JAVAANSCHE KUNST.
Ontdekkingsn op Java.
In dezer dagen in Pulchri Studio in Den
Haag gehouden bijeenkomst van leden van
dil. Schi'derlcündig Genootschap en van de
I Club Vrienden van de Aziatische Kunst
heeft ir. F. D. K. Bosch, chef van den oud-
heidkundigen dienst in Ned.-Indië, 'een !e-
zing gehouden over: Hindoe-Javaansche
i kunst en recente ontdekkingen en vondsten
op Java.
1 Ieder land, aldus spr., kan wijzen op zijn
eigen oudheidkundig onderzoek, waarvan
bet karakter in eerste instantie bepaald
wordt door het klimaat en de gesteldheid
I van den bodem. Op Java zijn alle organi-
sche stoffen in den bodem verteerd, zoodat
de vondsten zich bepa en tot voorwerpen
1 van steen, aardewerk en metaa-. Het oud-
j heidkundig onderzoek is er dus voorbe-
1 stemd, een zeer eenzijdig licht op Jou vro-j-
geren -beschavir.gstoesland van het eiland te
werpen en grao.e pari jen, zoo bijv. a'i'e^.
wrj het maatschappelijk leven van de lage
re klasen betreft, in het duister te la:en.
Bij de opsporing van oudheden op Java
j verkeert men niet in do gelukkige cms'.an-
I dagheden als in Voor-Indië, waar de uauw-
I keurige aanwijzingen van eau Hinen Tsiang
1 den archeologen den weg wijeen, zoodat zij
I veelal van te vorenxven o
Boeddhistische overo i.i'se.en zij zullen zoe-
ken, maar ook waar zij 't zuilen doen.
De Chineesche bericiiten over Java Zijn in
j oudheidkundig opzicht meest hoogst onbe-
I duidend. De inscripties bevatten soms waar
devol.'" pfge-'.cns. Vcor de Oos'-Javaansche
archeologie is de Nagarakertagama, het lof-
dicht op koning Hayam Wc?roek van Mad-
I japalcit van 1L65 eeci voortreffelijke gids,
al aa! de dichter den onderzoeker he aas
vaak op het critieke moment in den steek.
Eenigszlns uitvoerig beschrijft dr. Bosch
dan hoe de ontgraving van een tempeltcrrein
in zijn werk gaat en welke vondsten daarbij
plegen te worden gedaan. Verder vermeldde
hij, hoe belangrijke on dikkingen dikwijls
I aan het toeval te danken zijn geweest,
j Een reeks lichtbeelden van de fraaiste
I vondsten, die in de laatste tien jaar zijn ge-
i daan, o.a. van de onlangs bij Tjandji Kala-
|san opgegraven groote bronzed klok, van
i het bij Semarang gevonden zilveren Mand-
joegri-beild en van de bij Madjapahit geda
ne vondsten, besloot het eerste deel van de
voordracht. Na de pauze gaf spr. een
overzicht over dc overige werkzaam
heden van de Oudheidkundigen dienst te
velde, waarvan de voornaamste zijn het on
derhoud, de herstelling en de reconstructie
I van bouwwerken.
I Aan de hand van lichtbeelden van de
resp. door de heeren Perquin en De 1-Iaan
ontgraven en weer -opgebouwde Tjandi
Ngawen bij Moentitan en Tjandi Badoet bij
Malang demonstreerde thans spr. hoe hetre-
construa. ren van een Hindoe-Javaansch
bouwwerk wordt verricht.
Ten slot e verscheen op het doek het on
langs gereconstrueerde bijtempeltje van
Tjandi Sewoe, een voortreffelijk geslaagd
voorbeeld van dit soort werk, waarvoor aan
Rn bouwkundige 'van den Oudheidkundigen
Dienst, den heer B. de Haan, alle lof toe
komt.
DEN GULDEN WINCEEL.
Uit het laatste nr., dat hij Holiartdia ver
scheen (met 1 Jan. '20 ging de uitgave over
in handen van A. J. G. Strcngholt en Allert
de Lange) vermelden we twee bijdragen.
De eerste handelt over
Utrecht en de Literatuur.
„De Utrechtsche S.udent én de Litera
tuur" is minder optimistisch geschreven dan
het vorig maal verschenen opstel over de
I.eidsche Student en de Literatuur". Ze
schrijver komt tot de conclusie, dat de
Utrechtsche student vrijwel ap.ithisc.ii staai
tegenóver de literatuur. Die belangstelling
is gering, „in de eerste p'aats omdat er zoo
veel andere dingen in het studentenleven
zijn. die zijn tijd en gedachten in beslag ne
men, en in de tweede plaats, omdat datgene
wat die belangstelling gaande zou kunnen
houden: d. i. de jongs e litteratuur, alle con
tact met de jeugd verloren heeft".
Het gros der studenten interesseert zich
van weinig tot matig voor moderne dicht
en prozakunst. De Vrije Bladen en ook min
der vooruitstrevende bladen vinden in hun
kring weinig of geen waardeering. (Panne-
kook merkt op. dat dit gebrek aan belang
stelling zic.h óók openbaart t. o. van an
dere dingen, b-v. nationale en internatio
nale politiek.) Zij. die wèl ontspanning in
romanlectuur zoeken, grijpen niet vooral
naar de hetere schrijvers (die zirh er vaak
voor schamen een „spannend" book te schrij
ven). maar naar lichte lectuur. 0"k onder
de studenten trekken magazines, detective-
stories en Engelsche sensatieromans veel
lezers.
Van dp Utrechtsche studenten, die vóór
en na in de literatuur „een rol hebben ge-
sneeld" of „spelen", noemt Pannekoek Paal
tjes, Klikspaan en Hildcbrand, Halbo
Kool. Adolf ter Haghe en Marsman.
Jchan Koning.
De journalist-literator Johan Koning,
wiens „Het verloren Land" door de W. B.
werd bekroond, heeft een druk en bewogen
leven achter zich. Op de H. B. S. te Breda;
zou aanvankelijk ingenieur worden; in Do ft
zoekt en vindt hij een baantje in de jour
nalistiek; toen na^r Indië: tabaksplanter;
in 1913 redacteur van Het Nieuws vnn den
Dag in Ned.-Indië" werkt negen jaar aan
„Suerabain's Handelsblad": kort verbonden
aan de „Telegraaf; daarna hoo'dredacteur
van de „Holl- Revue" en van „Nederland",
tevens verbonden aan de „Haacsche Cou
rant."
Frans Hulleman typeert Koning aldus:
„Uiterlijk een keurige mijnheer, die direc
teur van een stoombootmaatschappij had
kunnen zijn. Zoowel in kleeding al« voor
komen een vlotte, brcede en gulle vent. IIee-
lemcal niet klein of benepen, niet enghartig,
een levend, aangenaam-luisterend c-n pret-
tig-prctend man. En gelök hij destijds reeds
met zijn jongen, z:jn zoontje, speelde in den
HoeiertWen zomertuin om het hu:s, waarin
Koning woonde en werkte, geleek hij niets
op den literator, die zich afzondert, had hij
geen zweem van die ako'ige hoogheid waar
aan zoo menig „artiest" te gronde gant. Gij
kent de kroeg- en café-kunstenaren, die
meer zwatelen over dp kunst dan in schep
pend en beeldend vermogen uitmunten. Van
dat al heeft Johan Koning niets."
ANTIPODEN.
In „Wil en Weg" (December '28) verge
lekt Peul Kenia in ziin over? "ht vnn de
Vlnemsrhe letterkunde na „Van Nu en
QfrUrs" twee kunstenaars die in velerlei op-
z'cht volslagen ant'noden zijn: Alice Nahon
ra Urbain van de Voorde.
Over de eerste zegt Kenia; „De noëzie van
Al'cc Nahon is niet zon heel moeilijk te ka-
rnkterispprpi: zij verdient noch den nitbun-
digen lof dien men haar aanvankelijk, on
der invloed van een licht te begrijpen beko
ring, heeft toegezwaaid, noch den smalend
kleincerendcn toon waarop zp door anderen
weer bejegend werd. Haar gedichten uit'de
bundels Vondelingskcns en Op zachte vöoi-
zekens, zijn eenvoudig jonge-meisjes-verzen.
met ai ae oppcrvia^k.gneiü, de liever.gheid.
de weeke romanJscne sentimentaliteit, maar
o^.k met de kinderlijke trou.v.larlig.it-id, de
naïeve spontaniteit uie dit genre e.gen is.
Zij lieeit enkel ziCiizelvcn vuieil ui.zuigen;
zonuer zir.h vee om den vorm te bekomme
ren, zonder speciaal nieuw of oprsprorikf*
lijk te vvilien zijn. Bij ue ietwat dwejuiide
gediciitjes die zij aan Guido Gezelle lieeti
gewijd zal het niemand verwonderen dat wij
de stem van den groo.en meester z^o vaa»
in haar werk hoon-u weer«nnkeu, al is hei
dan ook zonder de diepte cn uinigneid. die
aan deze stem haar groote menscneLjkaeia
geven. Ofscaoon haar eerste gedienten kon
na den wapenstistand verscne-nen, toen de
strijd rond het expressionisme liet hevigsr
woedde, staat zij vreemd tegenóver het stre
ven naar vormvernieuwing, zooais z'.j
vreemd staat tegenover al dc prob.emen, die
de meeste jongeren van dien tijd zoo pijn
lijk en zoo hartstochtelijk. bexo-n neroL-n
naar lied kl.nkt anders, alaus Kcn.s, uan
de liederen van ue dichters van haar tija en
icefiijd. Het klinkt „als het naïeve, oiman-
dige g.stamel van een kind, dat vooral door
fr-schhe-id en eenvoud bekoort: "geen hans-
ment, maar gevoe eus; gaan deernis met den
medemensen, geen intens zich inleven in de
smart van anderen, maar een zacht mede-
voelen, een stille drang naar lieide en goed
heid."
Van de. Voorde daarentegen is, als zoovele
jongere in.ellectucelen en kunstnaam, van
na het kanon zoeker naar waarueid en
klaarheid, hij kiest „stand in de verschillen
de vraagstukken welke de moderne jeugd
verdeelen." Onze tijd immers is dc tijd van
gebroken idealen, vervlogen sciioouheids-
drco-.it'n, angst voor 't leven, verlangen om
zich door 't leven te laien ine es Ie epen (des
noods er in onder te gaan). Van ue worste
ling om vaste waarden en stevige .evensba
sis dra-gt Van de Voordes poëz.e de gevol
gen: is poëzie uie inspanning vergt.
„Ue gcuiclnen van Van de Voorde hebben
vaak iets siroel en gewrongen; ze lijken
zwaar en duister." „Loor hun rijkdom aan
inhoud, zijn deze verzen niet dadelijk ge
nietbaar." „Er leeft in dezen dichter een
drang naar orde en tucht, een zucht naar
schoonheid deor harmonie, die trots hei
pijnlijk worstelen met den vorm, steeds door
zijn verzen hecnstraalt, een sobere en man
nelijke schoonheidsdrang, die hem naar den
meest strengen en gcconcentrec-rden poëti-
schen vorm, het sonnet, deed grijpen, op
een oogenblik, dat schier ai zijn ti.ogi nooteu
n het volkomen vrije vers Jen cenig moge
lijk passenden vorm voor dien chaoü-
snien tijd meenden te zien.
Deze peëzie woidt bcheerscht door de
groote motieven, we ke de dichter in een
zijner essays, als het wezen zelf der lyriek
heeft omschreven: de ecuwighétdbbekom-
mering, roenschelijke twijfel en onzekér-
heid, liet somber knellende besef van.eigen
zwakheid en onvolkomenheid, van onze on
wetendheid tegenover de raadseleu des le-
cus."
„DE S3HAAPHERDER".
Dit bekende bock van Oltmans, dat leder
als jongen of meisje wel galez-n heeft, is
als ...T."li van Schaffelaar en Sv Vriend" deur
Niro Hofmeyr in het Afrik lansch,* verkort
naverteld en bij de Nationale Pers uitgege
ven.
gezellp-monument.
In „Opgang" lezen we daarvan:
„Het monument zal worden opgericht na-
ij het geboortehuis van Gu:do Gezelle, in
rle buurt dus van het huidige Gezelle-mu-
seuriï; op den kant. vnn een boomgaard
Vlak bij staan de bekende molens van Brug
ge op de Sinte Kruis Vest. Het zal bestaan
uit een reeks terrassen, wit en z '-art, met
kleine bloemperken. Van boven liet voor
naamste terras hoeft men een eenig uitzicht
op de stad en haar vele kerktorens. Op dit
terras zal het zes meter hooge beeld, in gra-
nietsteen, van den Vlanimchen dichter ver
rijzen. Bezijden hef beeld een groot water
bekken waarin de prachtige Vlaamsc-lie he
me's, met donzig witte en donkervachtigc
wolken, zich afspiegelen zullen. drijvenclerin
dc schaduw van Gczelle's beeld."
naden en om het af-reven van verf. schilfers
hout of iets dergelijks. Veel voordeeliger as
het ook hier al weer om geen rommel te koo-
pen van den een of anderen rond re zenden
koopman, vant ook hierin is het: Goedkocp is
duuvkoop. Want met dat ge hier een stuk ge
reedschap koopt, ontvanvt ge een drorloopende
leverar.t e van schadelijke bacteriën, die ge
met een ongeboorden prijs moet betalen in uw
minder cyKengende kaas en uw getob en ge
zwoeg om de fout te vinden.
Daarom bij de aanschaffing van uw schep-
fcak, uw teems, uw melkemmers en bussen, uw
kuipen én- "reorders' niet op een enkele cent ge
keken, maar eerst advies ingewonnen om.xent
de 'nrlcht'ng van uw gereedschap, of dat aan
de hoogste eischen voldoet.
En wanneer men nu toh nog last heeft van
kwa'en in de kaas, door bacteriën veroorzaakt,
dan is men waar-c-lrjnli.'k neg n'et z'ndelrjk.
genoeg gev.-eest. En dan het hcele water, ge-
bruikt met niet te vergelen de soda, want I
daar hebben aller'ei onrein,'gheden eerbied
Voor. Maar bega dan de domheid n'et, cm
Wat men met de eene har.d schoonmaakt weer
met de andere vu'1 te maken. En da* deen zii,
die na déze grondige re'mg ng, die werkelijk
cftlornde kan zijn, even door slootwater heen,
af te spoelen. Want daarmee is alles weer be-
drrven. Daar is immers geen slootwater, hoe
helder cok, of het wéme't van de bacteriën.
Daarom overspoelen met leidingwater, of zoo
men dat. n'et heeft, dan met gekookt sloot-
of regenwater.
„Met leid n .water'», zegt ge, maar is dat
wel te vertrouwen? Dat komt van zoover!"
Ja, ju'st, omdat het zoover komt, d.w.z. van
b-fnV van maken. Daar behoeft ge hcusch niet
bang voor té zijn.
En ten slotte: Zuivere melk! Maar daar
moeten we neg wel eens nadar op terugkomen.
Luchtvaart.
PLANNEN VAN DE K.L.M.
EEN SN3LBIEIIST
BERLIJN—F.OTTEnDAM—LONDEN.
's Avands nog even naar Lcndenl
Naar ons wordt medegedeeld zal
binnenkort een luchtdicnst BerlijnRotter
damLonden worden opengesteld.
\Vij vernamea daaromtrent nog nader bet
volgende:
Do Koninklijke Luchtvaartmaatschappij
hec'ft dit plan gcn;r: kt en hoopt het ook uit
l« voeren. Het wenk dus een zuiver Neder
lnndsrhe onderneming. Dc dienst zal naar
alle waarschijnlijkheid worden gevlogen met
dé ('rrerriotórigc vliegiuigen ven de K. L. M.
cn ingaan met het e.k. zomerseizoen.
Te uur Duitsche tijd zal lederen dag eer
vliegtuig uil Berlijn vertrekken, dat te om
strceks half zeven op het vliegveld Waalha-
ven JandL
Om d uur vertrekt een dricmotorig vlieg
tuig uit Ani'sterdam nanr Waaihaven waar
het passagiers voor Londen uit het Berlijn-
sche toestel overneemten te 7 uur door
vliegt nUftr Londen.
Bebfttye de groote yootileclen van een snel
verbieding Berlijn—Londen heeft men dus
ook voor ons loud het voordeel, dat men
's middags om 7 uur nog naar Londen kan
vertrekken en daar denzelfden avonu aan
komt-
Over de regeling van den dienst Londen—
Berlijn wordt nog onderhandeld-.
Nader wordt gomeld, dat de dienstrege
ling van dezen sneldienst nog niet vast-
staatrirr verhand met de samenwerking tus-
srhen K. L. M. en Lufthansa.
Land- en Tuinbouw.
KAASMAKEN.
Hebben we een vorige maal enkele opmer
kingen gemaakt over de kaasmakerij in
verband met de kaasdagen welke meer en
meer in zwang komen, we willen nog enkele
zaken nader even aanstippen.
Er heerseht onder de menschen van de
zelfkazors d 'kwijls een heel sterk gevoel
voor de traditie. D-ar'n is natuurlijk zeer
veel goeds, doch het vast houden aan een
vrak voo^oneezrtte ncening kan ook lelden
tot heel eigenaardige dingen, 't Is dikwijls heel
moeilijk om van zu'lc een meen'ng af te ralcen,
zoodat er soms pen zekere geheimzinnigheid'
wordt aangetroffen.
Een voorbeeld. Een hoer had een hofstede
waarop men geen k"as kon maken. Dat stond
als een paal boven water. Die kaas. welke men
daar maakte, vroeger natuurlijk, lang geleden,
was a 11 ij d b 1 a u w en daarom onverkoop
baar. Waar dat in zat? ..Ta, wisten we dat
maar. dan v/aren we klaarl'»
't Was voor dien man een schadepost, en
geen kleintje ock! Nu moest hij zijn melk zoit
verkoonen, miste dus de bijproducten, d'e'juist
voor de varkensiresterij van zooveel waarde
waren, kree-r geer mest voldoende voor zijn
wo: en dergelijke meer.
Was nu d't verhaaltje werkelijk op waar
heid gegrond? Kon men d"ar goen kaas ran
ken? Welzeker! Maar men bleld vast
tradit'e. aan de gewoonte en toen
Gemengd Nieuws.
Duitscher vond het niet duur, maar pingelde
toch af lot f. 85, waaróver men het ten slotte
De beproeving zou nu plaats hebben, maar
de Duitscher kon geen beweging in den motor
krijgen. Be vorige eigenaar wilde nu even uit
leggen hoe het wel ging. Hij bracht inderdaad
den mGtor op gang en reed er mee weg,
maar keerde n et terug. Ce Du tscher. c! e
de f 85 al betaald had, kreeg argwaan en hield
oen fcen lddelacr vast, omdat hij vermoedde,
dat het doorgestoken kaart tusschen die twee
geweest was. De ..bemiddelaar-' verklaarde
echter tij kris en bij kras, dat hij den eigenaar
van het motorrijwiel niet eens gekend had.
Hy was cck maar op straat aangesproken,
maar h2d geen motor noodig gehad.
De po itie is er nu aan te pas gekomen om
dit geval" uit te zoeken.
De Durrkop is gemerkt G.R. 3612 en zwart
gelakt.
De be'de mannen zijn plm. 35 jaar oud, 1.75
M. lang van fl'nk postuur en zij hebben zwart
haar. Beiden hebben een Belg'sch accent in
hun spreken en dragen eed pet.
Marktberichten.
rERDAN, 7 Jai
Aangevoerd b!»0
runderen 190 vette Kalveren, 12S8 schapen
of lammeren. 10J5 varkens.
I'rjjzen per >4 kilo; oKcicn 27',4—32%—42—45
50—31. c., tvsrn 31—41—43—16—19 c. kalveren
62Ij—67%—7714— S2!i—90—92% c.. schapen 30—
35. c.. varkens 36 -3614—37 c. Lammeren ƒ22—
S ieren: hoeccn'aamd niet
Vette kalveren: annvoop
-el rcdltik en prllzcn stllvei
be-t knir tot 714 c boven
r wederom flink,
lel vlug. PrUzen
Sejük aan die d
nOTTEUDAM, 7 Januari Aard
nrözan waren heden: DUelsche e
ƒ2.30—2.90, 7.eeuwsehe hliuwe
l 'em eigenheimers f 2.20—2.40; I
3 503.75. havo's ƒ33,60. blauw
r>- r* ƒ2.4 0—2.70:
-100 c.. 3« kw 70—SS t
cewlcbt- 17 5 molk- en kalfkoelen zso— 375
per stuk: 58 vette kalveren. Ie kw 110—120 c.
2e kw. 94110 c. 3e kw80— 92 c.. per kg levend
eewlcht: 55- nuchtere kalveren 12—20. 111
xsehnpe.n 34 -42. belde per stuk; 760 vette
varkens, Holiilndsche le kw 85—86 e.. Ie kw.
K3S4 c.. per k^ slachtgewlcht; 99 paarden
100—225 per stuk
Handelsberichten.
EEN DAG IN ROTTERDAM.
De Duitscher G. B.-was een dag in Rotter
dam en bezichtigde de bezienswaardigheden.
Terwijl hü op dèn Westzeedijk liep, werd hij
aangesproken door twee mannen, waarvan de
een hem verte'de, dat de ander gsld noodig had.
Omhém dit te verschaffen bood hij een
Durrkop motorrijwiel aan voor f 101). De
ROTTEKPAM. 7 JANUARI
Rog?e. Amirlk. No. 2 dtsp. ƒ11.75; Idem v
d Colf disp 12.30; 74/75 ke, Rourras st.-i 12 25
74/75 ks. Po'.au Jan. afl. ƒ1.90; 72/73 ke
IcUm ƒ11.75; 72/73 kg La Tlata disp ƒ12.20 per
:nd 225. J«i\.-«fl ƒ229. gele
MWi.cht 218: wl;t. EffypUsche Fubr.-Maart-
18. per 2000 kg.
^INNENLANP.-UB GRANEN CVoorlonpit
n en prfleen- 28690 kg blauw ƒ1.30—1.50.
1 kg. Qronlngsch, 8700 kg. Holl. geel ƒ1.20
300 kg. dauwroot 1—1.20. alles Per kg
NE ZADEN Lltnzaad (zaal) 20—22 50.
voer 16—18. "Blauw maanzaad 33—30.
IIzaad 36—37. koolzaad 24—26. alles per
AMERIKAANSCHE MARKTEN.
NEW-YORK. 6 JANUARI.
ECONOMIE EN FINANCIEN
DE ROTTERDAMS SHE HAVEN" IN "1028. I is belangrijk grooter geweest dan in 1925,
j het laatste jaar voor Je Enge sclie mijnwer
in dei; kerssiaking en dan in 1913. In millioen tons
tor de laatste vier jaren en
In 192S is de scheepvaartbewcgi
Nieuwen Wa erwég cn te'Rotterdam verder Zijn de cijfers
achtcruilgegaah^terwijl zoowel Hamburg als VUOr 1913:
Antwéi-jyen op min of meer bevredigende
vooruitgang kunnen wijzen.
In percenten is het voor- en nadeeligevei
schil met ell< dendrie vorige jaren:
Nieuwe Waterweg: 1927 met 3,9 pet.,
lUJt» mfef 153 pet., 1925 mo: 22,0 pci.
Rot'.érdam: 1927 met 3,7 pet., 1926 met
197 "pet., 192.J mét 21,3 pet.
Antwerpen: 1927 met 0.5 pet., 1926 nr-.!
dr 4,1 pët., T925 niet 41 16,8 pcL
Hamburg: 1927 met 8,5 pet., 1926 met
22,2 'pet;, 1925 met 28,9 pet.
Te Hamburg heeft de voorui gang een
meer regeixna'.ig verloop gehad; in 1928 is
de Duitsche naven weer aan de spits geko
men, af-bij ft het "onderlinge verschil nog
an uegering en is Antwerpen in de 'aa'ste maan-
maar Pdtti we&r iets bóven Hamburg gekomen,
werkelijk eens met ernst ging zoeken, toen J- Té Rótférdam is-de schecp\aartbewcging
vond men we'. dóór (fen onguns igen invloed van stakingen
Wan* in de kaasmakerij komt het zooveel op m'cluf
klein'.p-heden aan. De kwalite't van de kaas
1923: ko'.on 12,0 ertsen 8,5, granen 4.5,
oliën 1,4, hout 1,6, metalen 1,8, zakgoed 2,7,
ancler stukgoed 3,5, totaal 36,0.
1927: koen 14,0, ertsen 11,5, granen 4,7,
oliën 1,4, hout 1,3, metalen 1,6, zakgoed 2,5,
ander s.ukgoed 3,5, totaal 40j.
1926: kolen 18,0, ertsen 6,5, granen 3,5
oliën 1,2, hout 0,9, mol alen 1.6, zakgoed 2,7,
ander s!ukgoed3,l, totaal 37,5.
1925: kolen 8,9, er.scn 3,2, granen 3,0.
oliën 1,0, hout 1,0, meta en 1,3, zokgoed 2,b.
ander stukgoed 2,0, totaal 28,0.
1913: kolen 5.1, ertsen 9.1, granen 5.1,
oliën 0.4, hcut 1,4, meta en 1,1, zakgoed 3,0
ander s.ukgoed 3,5, totaal 29,1.
DE KOLENHANDEL VAN ROTTERDAM.
Uit de officicüle statistiek vun i
traal Bureau v. d. Stat. blijkt ('at
1928 te Rotterdam 02.743 (ons steenkool per
KOFFIE. Pe tèrmtJm
daalde dnarn/i op verkoi
»-n door Europa en slooi
L«V' bUSk
tra» c.
1 .9) IV 9
tormljnmarkt opende prlf^hou-
:er daalde nnrna on liquidaties
zich weder op dekklnizen
den hanel ale gerolg van gun-
en en van (run«'le berichten uit
uit het binnenland. Pe markt
nauwelijks prijshoudend. Loco elll
doch herstelde
iches
- JOO
7." 00
-,'VO
BUNB
9.(00
4.000
au<»
*.000
19JW
1941
19.11
19.»
0.000 bn tegen 240.000 bn In d«
SUIKER. Pe
ren alsmede ar
UB Rl(. reden
lieden Var not
houdend: Tal
NEW-YORK, JANUARI.
ORANEN l>« i
Nederland S2.000 17 300 44.000 10.000
Engeland 309.000 60.500 70.000 55.000
Frankrijk 112.000 3000
Cclgië 26.000 4000 6000 27.000
Gibraltar v.i
Puc. n. Éurc
Niet-Eui opa
14.000
76.000 2500 28.000 -
61.000 >3.500 52.000 106.000
117.000 40 00
13.000 30.500 2000
180.000 1500
Sedert 1 Juli 31,027,000 5 663.000 873,000 7,427.000
CHICAGO, 5 JANUARI.
TARWE. Pe termpbmarkt or^-nde prDshoa-
dend en c. hooper, steeg daarna op vertra
den. vaste stemming- In hrt NW en (reruehten
over goede exportzaken In Uurume. reageerde
lerntnn ;.o' Jifli 11. tj
iCem78|.«Tdei"ror 'ai
MAIS. Pe termtfnniarkt opende prü
cn >4 c hooger. steeg daarna op slee
voor het oogst vervoer slechte conditie
voeren cn op de stÖSing to I3uenos-A>
geerde grootendeela op realisaties
prijshoudend
iis-aanv* Woit pï."'mi.iiiédel ^vorl« I
HAVER.
II H
IH
I17H
•T "«TIJOOB
rROVTSIEN Pe
wclljks prijshoudend
kan ook h'erin weor afharkelyk zijn van kleine
oorzaken, boal d'kwijls al weer een h^eterie-
kwes'Je. Wor.dorP'k is het. dat d"-*h kleine.
oo"enschynlijk n'et'ge wczer.ties ook hier weer
zu'k een ontza"lüke beteekon's hebban.
En juist, omdat ze zoo klein zijn
zien we ze zoo remakke'ijk ovar hat hoofd en
's ook de re'nheid, de zandelykheid, een allcs-
beheerschende fa'
Ivorr over once havra, welkt- in de Engeland ingevoerd lijn (vor .ir.
helft van het jaar ongehouden is, jp 49.-08 tons). Met binnenvaartuigen en I-iurs
u mill gekomen. spoorwegen zijn 189.981 (134.273» tons -nge-
Reïnhe'd bijv. bij het gebruik van bet ge-
r-e"dFchap. En d:e reinheid houdt meteen in
dat men doelmat:g gereeds-hap moet gebrui
ken. waaronder we dan zu'k gereedschap heb
ben te verstaan, dat schoongemaakt
a n worden. Dat is dus zu'k rereedschm
-aarin absoluut geen naden zyn. Immers die
'-unnen niet dan met zeer groote moe/te wor
den vriigemack* van resten der melk. D^-^e
gaan verzuren. Geven barterieontw kkel'ng. En
vooral, waar In een zeer korten tijd m'll'oenen
dezer wezrntics kunnen o 2 taan, moeten we
ons geree- .chnp haast voYjmen bacterievry
r die
ko-'enuityoer
tweede
een lagéfypijj gekomen.
Van jle 'n l'nn \Vaterweg binnengekomen
sch-epsrui-nte was in 192S 88,6 pet. voor
Rotterdam br.atcrrrL tegen 83,4 88,1 et»
84,1 pc fj n 1927 1920 en 1925.
Ondanks cle daling in het totale verkeer
is liet totaa' aantal ge-'aden aangekomen
schepen, in 1928 grooter geweest dan in 1927,
het a afl tal geladen vertrokken schepen was
echter kléiner, hoewel voor de s ukgoed-
vaart bevredigende vooruitgang te melden
is. Ge'aden aangekomen zijn 10 401 (10 353
zeeschepen, waarvan 6281 (6 008) met stuk
goed. 1,625 (2.195) met erts, 518 (402) rn-l
steenkool, 589(715) Imet graan en 602 (5681
ri"t kout. Geladen vertrokken z. in 9852
(9.848) zecsrliepen, waarvan 6628 (6.297)
met s'ukgoed en 2.336 (3.211) met steenkont
en cokes.
Het goderen vervoer ter zee is ongeveer 4y2
millioen tons (van 1.000 kgr.) achtergeb»;
ven bij 1027 en is ,1'<. mil ioen tons kleinei
er geweest dan In lOoo, hot jaar van den alv
lie j ncimnl^n kolenuitvoer over Rotterdam, doch
spoorwegen
voerd. waar
Duitschland.
Aan vreemde zeestoomschepon zijn 190.560
(143.702) tons en aan Nederlan ische sloom
schepen 61.034 (46.335) tons otu'kerkooi ge
lovcra, terwijl 3,220 5.943) tons als lading
per zeeschip uitgevoerd is. Met binnenv.i.ib
tuigen is 46.656 (10.618) tons -teenkool ïit-
gevoerd. waarvan 31.353 (8 34?) tons naar
Duitschland. 8267 (0) tons naar Frankrijk
en 4.016 (2.2 76) tons naar Zwitserland
De doorvoer van per zeesrhlp aangevi-nb-
E ïgelsrhe steenkool hojmeg >J830 (10978)
tons, wrrrvan 48.253 (5,1924 tons nrar
Duitschland. De doorvoer van n.et hiunen-
vaartii'gen en lanus spoorwegen aangevoer
de Duitsche strenkoo' bedroeg in ,n'n~l
8*2.737 (932.925) tons, waarvan o.a. 288.<ins
(263.108) tons naar Frankrijk, 268 'isi
(310.759) tons nanr Ttelië 93 151 (93.116) tons
naar Zweden. 75.106 (6t.flh() tons naar
Duitsrhe zrehnvens cn 11.851 (6.489) tons
naar Argentinië.
rhli'BRo I6.IWÜ 'lei. «ine rorli
WINNIPEG, 5 PANUARL
3. Pe term(jnmarkt steeg op
lur. op vaste «temming tc
enoa-Ayres alsmede op vaal
per Juli
per October
ROGGE per Me
118*i 11974
120% 121 '4
110'i 120%
103% 104%
10 1 74 1 02%
55% 55%
64% 64%
BUENOS-AYRE8. 5 JANUARL
9.SS
9. S0
9.10
ebruart 14.95 14.»
15.03 15,-
ROSARIO. I JANUARL
Hrden ror. not.
TARWE per Februari 9.25 9,20
per M'iart »,3S 9.SS i
MAÏS p.>r Februari 9 0S 9.05 i
Per Mei 7.50 T.6S g
LUNSAvnpar Februari k.ss 11 «0
per Maart ft
Imimm, Mal# «a LQuaaad pi u.tioudeoa. f
