WOENSDAG 2 JANUARI 1929 VIERDE BLAD PAG. 11
VIERDE BLAD
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Oudewater (toez.), K. J.
Van don Berg te Amersfoort. Te Oude-
Nieuwe-Wetering, J. IJzerman te Heemskerk.
Te SJfesuwjjk, cand. H. van Reken te De:
Haag. Te Garderen, A. Dekker to Blcisv/ijk.
Bedankt: Voor Oud-Beijerland (vac.
J. Koolhaas), Ph. J. Vreugdenhll te Go:
chem. Voor Apeldoorn en Het Loo (v;
wijlen C. Hattink), J. J. van de Wall te Gro
ningen. Voor Nieuw-Weerdinge, S. Goverts
te Oldebroek.
GEREP. KERKEN.
Ecroepen: Te Brussel (Bslg.'ë), TV. E.
Gerritsma te Oudega (Sm.). Te Arum, cand.
S van Wouwe te Vlissingen.
CHR. GEREF. KEEK.
Beroepen: Tc Kampen, C. S. van der Ven
te Arnhem,
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
De heer H. Kakes, Theol. cand., verzoekt
•ons mede te deelen, dat hij thans gaarne een
beroep uit de Geref. Kerken w 1 overwegen.
Zijn adrès is: Westzijde 151, Zaandam.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
D s. J. H. Kroeze neemt D.V. Zondag 3
Maart a.s. afscheid van de Geref. Kerk te
Keitsum, om Zondag 17 Maart d.a.v. intrede
te doen te Dokkum, na bevestiging door Ds.
J. Klaarhamer, aldaar.
D s. J. C. S a 1 v e r d a. te Eeino, die hier
e.s. Zondag zyn afscheid preekt, hoopt Zondag
20 Januari a.s. by de Ned. Ilerv. Gemeente
van Hoofddorp intrede te deen na bevestiging
door Ds. C. Koenekoop, van Meppel.
Ds. B. GIJZEL.
Naar de -Stand.'» verneemt, is Ds. B. Gij-
gel, Ned. Hcrv. predikant te Amsterdam, vo
rige week ernstig ongesteld geworden. Hij is
ter verpleging in het Herv. Diaconessenhuis
opgenomen.
Ds. J. C. SCIIULLEIÏ.
Het voornemen van Ds. J. O. Schuller, Ned.
Herv. predikant te Den Haag, om Zondag jï.
weer voor zyn Gemeente op te treden, kon
wegens het vatten van kcu.le niet worden vol
voerd. Hij hoopt nu Zondag 13 Januari a.s.
weer in den predikdienst vcor te gaan.
Ds. J. WIRJATENAJA.
Omtrent dezen Javaanschen predikant bij
de Javaansch sprekende Geref. Kerk ran
Tlepok wordt door den Kroniekschrijver in
het „Geref. Jongelingslied" het volgend"
meegedeeld:
Ik zal het u weergeven zooals het mij door
de oude Mevrouw Sclieurer werd verteld, op
eoo levencligen toon, als had ze het feit gis
ter beleefd.
Op zekeren dag was in het ziekenhuis van
Dr. Scheurer een Inlandsche jongen komen
aanloopen met een wond aan h-d been.
Dokter verbond hem, hij werd in het zi
kenhuis opgenomen en zou na enkele dagt
naar huis kunnen terugkeeren.
Na een paar weken zag Dr Scheurer hem
tot rijn grootc verbazing nóg in het gebouw
rohdloopen.
Wat is dat, zegt hij, is die hier nog? Ik
dacht, dat-ic al lang weer naar huis teru!
was!
Ja," antwoordt de euster, de wond wa
ook al weer geneezen, maar de jongen krabt
het been telkens weer open.
Zeg. jongetje, vermaant nu Dokter hein,
mag jij de wond telkens weer open krabben!
Pas op hoor, je komt hier op die manier
heelemaal nice weer vandaan
Toen kwam het hoogc vjoord er uit. Pat
wou hij eigenlijk ook maar liever niet. Hij
zou zoo graag in het Ziekenhuis, bij dien
vriendelijken Dokter, die zoo mooi uit zijn
Bijbel kou le*zen en zoo hoedend kon vertel
len, willen'blijven. Of dokter hem niet in
het Ziekenhuis kon gebruiken. Hij wist er
eelf tot dusiver geen beter middel op te vin
den dan om de wond aan zijn been open te
houden. Men zou hem dan wol niot wegstu
ren. Dr. Schc-urcr willigde het ver-oek in.
Zoo kwam Wirja in aanraking met onze
Medische Zending. Zoo kwarn hij tot aan
vaarding van Gods Woord voor heel zijn
leven. Er zat iots in dien jongeman. Dr.
Scheurer liet hem opleiden, en zoo zien we
hem thans op de rolprent als Javaansch
dominé van Tlepok.
Levend voorbeeld van wat God door den
arbeid onzer Medische Zending heeft willen
i in de harten van arme heidenen.
koffie- en brooduitdeeling, werkverschaffing,
dienstverrichting, beurzen voor vakopleiding,
ziedaar wat de Volksbond gaf en geeft.
H.M. de Koningin benoemde hem tot ridder,
later tot officier in de Orde van Oranje-N;
sau. Hjj werd voorts lid van het Bestuur der
Ned. Ver. tegen Werkloosheid, van de Staats
commissie voor Volksleeszalen, van den Alge-
meenen Armenraad enz. Zelfs werd hem
Kamerzetel aangeboden.
Zoo had Dr. van Gheel Gildemeester, popu
lair prediker, spreker en schrijver, een j'
verworven in de harten van velen, mee ook
door zijn practjschen arbeid.
Bij zijn verschillende jubilea ondervond hij
een buitengewone belangstelling. Ook de Ko
ninklijke Familie was aan Dr. van Gheel Gil
demeester gehecht.
Hij is nu midden uit zijn werk, dat hy in zyn
duurzamen ijver nog ten volle waarnam, op
geroepen. Zijn plaats, zccals die door hem be
zet werd, zal niet gemakkelijk vervuld worden.
BEGRAFENIS-Ds. S. J. VOGELAAR.
Zaterdagmiddag heeft te Heemse (bij Har-
denberg) de begrafenis plaats gehad vai
S. J. Vogelaar, predikant bij de Geref. Kerk
aldaar, die op den Eersten Kerstdag plotseling
overleed.
Te veren kwamen familie, genocdigdcn en
belangstellenden dn het kerkgebouw te zamen
waar Ds. G. Verrij, van Haixlexvberg, gevoel
volle woorden richtte tot de treurende familie
en Gemeente. Vervolgens werd het woord ge
voerd door ouderling J. Hakkers, namens den
ICerkeraad van Heemse; Ds. K. Bakker,
Lutten, namens de Classis Ommen; Ds. P. C.
do Bruyn. van Apeldoorn, namens de Kerk
aldaar, die Ds. Vogelaar vroeger diende; Ds.
G. H. A. van der Vegte, namens de Kerk
Gron ngen, eveneens vroeger door den o
ledene gediend, terwijl ook een afgevaardigde
van de Geref. Schoolvereeniging aldaar
den van dankbare nagedachtenis sprak; Ouder
ling Van den Brink, van Achterveld, namens
ds k'eine Kerk van „de Giiindhorst''; en P.
Krepel namens het Schoolpersoneel en de
stichting-bewoners aldaar. Een zoon van der
overledene dankte voor de bewezen belangstel
ling. Ten slotte werd Psalm 147 6 gezongen,
waarna Ds. S. Dwarshuis, van Avereerst, met
dankgebed eindigde.
Een greote schare volgde daarna den lijk
stoet naar de begraafplaats. Aan de groeve
werden door Ds. Verrij nog gelezen, het laat
ste gedeelte van 1 Cor. 15 en de Gereformeerde
Geloofsbelijdenis.
GEEN GEREF.-HERV. PREDIKING.
Uit Almelo schrijft men ons:
Door het bestuur dsr Ned. Herv. Evangeli-
satie-vsreeniging alhier is op een verzoek
in de Herv. Kapel aan de Schuttersstraat des
Zondagsavonds godsdienstoefeningen te m
houden, waarin Herv. predikanten van Geref.
richting zouden voorgaan, afwijzend beschikt.
OUDERLINGENCONFERENTIES.
Te A s s e n zal in Februari a.s. de eerste
Geref. Ouderldngeneonferentie in de Classis
Assen gehouden worden.
Dr. F. VAN GHEEL GILDEMEESTER. f
Plotseling overleden.
Gisteravond is de bekende Dr. F. van Gheel
Gildemeester, de nestor van de predikanten
der Ned. Hervormde Gemeente te Den Haag,
in een tram van lijn 5 aan de Mauritskade,
plotseling doodgebleven.
Dit zeer onverwach
te overlijden zal me
nigeen, ce groote
Gemeente in Den
Haag en ook zeer
zelen daail birten,
ontroeren. Hoewel hij
reeds den ruim 74-
jarigen leeftijd be
reikt had en den
vorigen zomer zij
het in stilte, mee in
verhand met het
overlyden zyner
echtgenoote, zijn
gouden ambtsjubileum
vierde, scheen hij nog
sterk van lichaam en was hij nog levendig
van geest. Niets scheen hem te deren.
Daarom is zijn plotseling verscheiden voor
allen, die hem in zijn groote vitaliteit ken
den, wel bijzonder treffend.
Dr. van Gheel Gildemeester aanvaardde het
ambt bij de Ned. Herv. Gemeente van Wilhel-
minadorp, na daarin bevestigd te zyn door
Piof. Dr. J. J. van Oosterzee, en had t<
triest 1 Cor. 9 16. In zyn pastorie schreef hij
zijn dissertatie en promoveerde tot Doctor in
de Godgeleerdheid op proefschrift: „Populaire
k Evangelieprediking''.
In 3 S81 vertrok hij naar Dalfsen, in 1SS3
naar Den Haag. Steeds was ziin t'jd druk be
zet. Mee al door 'n groot aantal catechisanten:
er waren tallooze catechisatieweken van 28
oren. Hij stichtte de bloeiende wykvereeniging
„Pniël'', y'verde voor st'chting van de Regen-
tesse- en Wilhelminakerk, alsmede voor de 13e
predikantsplaats, het Huis van Barmhart g-
held, de Van Hon-stratsn-Vereeniging, de
„'s-Gravenhaagsche Kerkbode-', de theol.-we-
tenschapvereeniging „Geloof en Leven'».
Hij richtte voorts op de perincTek Theol.
Studiën" en schrerf verder in „Stemmen voor
Waarheid en Vrede'» en ,,Bcuw;teenen''.
Bovenal was de overledene bekend door zijn
prachtig sociaal werk. In 1889 stichtte hij den
Chr. Volksbond, met even 160 leden. Thans trit
hy er 3000. Cursussen op sociologisch gebied,
KERKGEBOUWEN.
Te Amsterdam (Zu:d) heeft de Com-
ïissie van Beheer der Geref Kerk bij het
Gemeentebestuur in koop gevraagd een ter
rein aan het Raphael plein, groot 710 vierk.
meter, voor f 40 per vierk. meter, om daarop
een kerkgebouw met vergaderzalen te s
ten. B. en W. stellen den Raad voor het ge
vraagde terrein voor genoemden prys toe te
staan.
Schoolïlieuws-
HOOGER ONDERWIJS.
TECHNISCHE HOOGESC'HOOL TE DELFT.
Prof. Ir. C. L. van der Bilt, hoogleeraar
van dq afdeellng der Electriciteit, wonende te
Den Haag, en Prof. Dr. L. H. S'ertsema,
hoogleeraar in de afdeeling algemecne weten
schappen, zullen beiden in den loopenden
cursus, n.l. op 1 Augustus 1929 hun 25-jarig
ambtsjubileum vieren.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
DIRECTIES VAN NIJVERHEIDSSCHOLEN.
Te Amsterdam is in „Parkzicht'' de
algemeene vergadering gehouden van de Ver
eeniging van Directies van Nijverheidsscho
len. Nadat de heer H. Ellens, voorzitter der
Vereeniging, de aanwezigen welkom had ge-
heeten, in het bijzonder de inspecteurs van het
N.O., de heeren W. PI. Cool en C. A. Groote-
haar (de inspecteur-generaal, de heer H. J. de
Groot zou later ter vergadering verschijnen),
herdacht hij liet overlijden van de heeren Ag-
terberg en Kranenborg. Ah eerel'd werd be
noemd mej. Michels, inspectrice van het N.O.
voor meisjes. Vervolgens werd behandeld het
conceptreglement van de verzamel-commissie,
zoodat thans de leerplan-commissie kan sa
menwerken met do verzamel-commissie.
Tenslotte werd om 12 uur een demonstratie
gehouden van de controle-machine voor de
handvaardigheid van de firma Henchel en
Sohn te Rochum.
In den nam ddag gaf de directeur van het
Veiligheidsmuseum. Jr. R. A. Gorter, inlich
tingen ever het Veiligheidsmuseum, waarna
dit werd bezocht.
PROT.-CHR. NIJVERHEIDSSCHOOL
TE HAARLEM.
Het Bestuur van bovengenoemde School is
s'nds de laatste ledenvergadering in December
als volgt samengesteld: Mevr. Ir. M. Waar-
denturg, prese.; Mevr. A. M. J. van MarseVs
Hartsinck, vice-prese.; Mej. S. M. Hoekstein,
le secr.esse; Mcj. A. S. .1. H. Baarbé, 2de
secr.esse; de heer M. Pc-trie, peirn.; Mevr A.
M. de Rijke, Mevr. E. G. Wesselmk. Mevr. G.
H. A. van der Spek, Mej. A. van Paassen, Mej.
II. Bargcr, Mej. Dr. A. Snethlage, Ds. D.
Cronimelin en Ds. F. Postmn.
Mej. II. D. Drost, al jaren leerares aan ver
schillende Scho'en te Zetten, verklaarde zich
bereid de functie van leerares-lcidster met 1
Maart n s. te aanvaarden.
Dat deze School in een lang gevoelde be
hoefte voorziet, b'ijkt wel uit het rijf er der
leerlingen, dat de lessen volgt en u t het aan
tal dat z ch reeds voor de volgende cursussen
heeft opgegeven.
LAGER ONDERWIJS.
ONDEKWÏJZBRSDENOEM1NGEN.
Zevenhoven, mej. J. van Dorssen, al
daar. Voor Nutt. Handwerken.
Emmerorfsch e.Ld.e.ntv.e.e.n, (hoofd
H. Aten), Th. van Urk te Amsterdam (West.)
JUBILEA.
Mej. J. Boogruard hoopt Donderdag 3
Januari a.s. dem dag te gedenken, waarop
zij voor 25 jaar hoofd der Bewaarschool werd ambtsjubileum gevierd is rlnnr de I'
te Krimpen a. d. Lek. Ruim 5 jaar was ze nredlkanten Ds. J. A. van Roven te Hoeve-
hoofd der Chr. School voor Voorbereidend lijken en Dr. F. van Gheel Gildemeester te
O. te Terbregge. Het zei haar dien dag] Den Hang.
niet ontbreken ar.n belangstelling en waar dee- ps. G. Brorichuteon, Geref. predikan* fe
idst© dienst doend rredikaut i-i
KERKELIJK LEVEN IN 1928.
PERSONALIA.
Het beknopt overzicht van het Kerkelijk
leven in or.s land gedurende het
nen jaar willen we negmneu met persi
ln ons lieve landje draait toch altijd
om den dominéé. Vandaar behoeft het niet
te bevreemden, dat we hier een en ander
omtrent het heroepingswerk, emeritecring,
overlijden enz. vermelden.
Bcracplngswcrk.
Om bij de meestomvattende Protestant-
sche Kerkgemeenschap tc beginnen, zi.'
herinnerd aan het feit, dal in de Ned. Herv
Kerk de éroeritus-prcdikant Ds. C. J. Leen-
rnans op 70-jarigcn leeftijd zich nog w
beroepbaar stelae en uit een zostal ontv
gen beroepen dat naar Gouderak aannam,
waar hij door zijn 81-jarigen broeder, Ds.
II. A. Leenmans, van llarangen, den op
één na oudsten dienstdoenden predikant
de oudste is Dr.*J. Helder, van Zierikzec,
89 jaar, met G4 dienstjaren in het ambt
werd bevestigd.
Ds. J. G. Steenbeek, predikant van de
Gestichtsgemeente Neerboscii, keerde weer
tot het gewone gemeentelijk leven terug
door het aannemen van een beroep naar
Zunderdorp, terwijl Ds. H. Kluin, van Angc
ren, een benoeming als predikant-directeur
van Neerbosch aanvaardde.
Ds. O. S. Jellema, die als geestelijk
zorgcr der Ilollandsche verpleegden in
Davos (Zwitserland) arbeidde, keerde
ons land terug door het aannemen van een
beroep naar Beilen.
Ds. A. J. P. Boeke, van Schoorl, kwam op
zijn beslissing, waarbij hij een beroep naar
Rottevalle aannam,,later terug.
Dr. Joh. de Groot te Den I-Iaag legde de
actieve ambtsbediening neer'door aanvaar
ding van een professoraat in de Letteren te
Groningen.
In de Gereformeerde Kerken kwam Ds.
H. D. Drenth, die tezamen 30 jaren geeste
lijk verzorger van de stichtingen „Dunnen
oord" en „Wolfheze" is geweest, weer als
dienstdoend predikant in functie bij de
Kerk van Tuindorp-l-Ieijplaat (Rotterdam).
De Theologische candidaten namen dik
wijls een beduidend aantal beroepen zelfs
waren er die 10, 11 en 12 beroepen ontvin
gen in overweging, alvorens een pasto
rie te betrekken. In een der Geref. Kerke
lijke bladen is er op gewezen, dat vroeger
van zulk een „in overweging nemen" geen
sprake was. Er was niet meer noodig, dan
de roeping naar ééne Kurk. Er was dank
in bét hart, als een Gemeente in den Naam
des Heeren de roeping uitbracht en men
had geen zes weken noodig om tc beslis-
en, opdat er in dien langeren tijd nog wat
neer beroepen konden komen. Wc mogen
hier wijzen op een sprekende uitzondering.
an twee Theol. candidaten, uit één woon
plaats afkomstig, die na hun beroepbaar-
stelling door de Classis spoedig en gelijk
tijdig elk een beroep ontvingen en terstond
dat aannamen. Ook op den Oudejaarsdag
werd door een der candidaten een beroep
ontvangen en terstond aangenomen. Daar
ontogen werd een ander Theologisch candi-
daat, die 'reeds zeven jaar geleden aan
een Clasis toelating vroeg om naai
den dienst des Woords te staan, als gc-
olg van een Synodaal besluit van 1027. ge
noodzaakt een e.v. bereep in overweging te
nemen en.heeft in het afgeloopen jaar zich
als dienaar des Woords aan een Gemeente
verbonden.
De Geref. Kerken van Apeldoorn, Breda,
Delft (hiervoor den missionairen arbeid),
Heerenveen, Hoek van Holland en Tzum
brachten voor de tweede maal een beroep
uit op reeds vroeger berocpencn cn verkre
gen langs dien weg een predikant.
De Geref. Kerk van Ocgstgeest is bijna ge
durende een half jaar een tweeden predi
kant rijk geweest.
Dc Geref. Kerk van Giessen-Rijswijk kreeg
na 3-1 jaren vacant geweest te zijn, weer
den eigen predikant, zij het in combinatie
met een andere Gemeente.
Uit Noord-Amerika (Chr. Geref. Kerk te
Chicago) kwam Dr. J. van Lonkhuyzen tot
de Geref. Kerk van Zierikzec over en uit
België (Bisschoppelijk-Amcrikaansche Mc-
thodistenkerk) Ds. C. L. A. M. van Puyvel-
de tot de Geref. Kerk van Zuilen.
Ds. Th. Kuipers, van Beilen, en Ds. C.
Mak, van Brielle, vertrokken naar de Indi
sche Geref. Kerken van Djogjocarta en Mc-
Dc Javaansch sprekende Gere.1". Kerken van
Keboemcn, Magelang en Tlepok Loricpen in
landsche geëxamineerde predikanten, resp.
Z. Soesoena, Idris Siswawasar.u cn J. Wir-
jatenaja.
De predikant der Geref. Kerk van Wate
ringen Averil van zijn Gemeente losgounuakt.
De Geref. Kerk in Hersteld Verband te
Rotterdam kreeg eveneens na cen^, tweede
beroep op tienzelfden predikant een eigen
herder en lecraar.
nschap met de Geref. Kerken,
over tot dc Geref. Kerken Sn Hersteld Ver
band en nam een beroep naar de gecombi
neerde Kerken van Tienhoven en Utrecht
aan.
Ds. J. D. Barth, van Alphen a. d. Rijn, ver
brak het verband met dc Chr. Geref. Kerk
ging over tot de Geref. Gemeenten, uit
elftal beroepen dat naar Vlaardingcn
aanvaardend.
Deze Geref. Gctnccnto van Vlaardingen
bracht in de thans na 14 beroept-
'aeature vijf malen „een tweede beroen" uit.
Ds. G. Wisse, van Utrecht, legde zijn
ieve ambtsbediening neer. om pi-ofessor a
dp Theol. School der Chr. Geref. Kerk, gev
tied to Apeldoorn, te worden.
De Chr. Geref. Kerk van Alphen a. d. Rijn
zag een „tweede beroep" eveneens aan
vaard.
Het getal der z.g. „tweede beroepen" wordt
in verschillende Kerkengroepen uitgezon
derd in de Ned. Herv. Kerk niet onbedui
dend. Wellicht duiden deze gevallen aan, dat
aan dc voorbereiding van het büroepingsuerk
nog meer zorg gewijd worde.
Tot dc Geref. Gemeente van Nieuw-Beijar
land kwam uit Noord-Amcrika i Kalamazoo)
Ds. A. van Dijke over.
Dc Baptisten-Gemeente van Ilaulerv-bk
kreeg een predikant uit Duilschland (Ham
burg) in Ds. C. Brandt.
Jubilea.
Het aantal jubilea onder de predikanten,
dat gevierd 13, was weer zeer talrijk. Fun
paar predikanten bedankten er voor ,.be-
huldigd" tc worden en maakten gebruik van
hri recht om niet te jubileeren.
Ilier moge nog vermeld, dat van de dienst
rloende predikanten het zeldzame 50-jariu
leum vieren en heeft daarna zijn aan
gevraagd emeritaat verkregen. Eenzelfde
jubileum werd gevierd door Ds. Jac. Barbar
J.Azn., dienstdoend Hervormd predikant te
Schaarsbergcn.
Emeritaat.
In de Ned. Hcrv. Kerk werd emeritaat
leend aan de predikanten: A. Bazuin, C.
Beets (die reeds voor den ingang van 't eme
ritaat overleed), Dr. W. van do Tieke Callon-
fels, G. van Dorssen Jr., J. van Dijk (Olde-
markt), W. H. H. Dijkman, H. van Eijck van
Heslinga, Dr. Joh. tie Groot (werd hoogiee
raar), D. A. van Haseten, C. Hattink J.l'uz.
(inmiddels overleden), II. Japci.en, J. J
Kat A ulino, J. E. Koopm'ans, H. A. I.een
mans Sr., G. C. Postma (wcfrd alg secrrian:
van het Ned, Jongelingsverbond), M. W
Snoep. A. S Talma, Dr. A. Trjelstra. A. J.
A. Vermeer, den hofprediker W. L. Weltei
(na 5-1 dienstjaren) en D. Zoctu.
In de Geref. Kerken verkreg'-n emeritaat
de' predikanten: G. Boekcnoogun, G. Broek
huizen, K. J. Cremer (op pas jarigen leef
tijd, om gezondheidsredenen), F. A. van der
Heydcn, E. van der Laan (die geestelijk ver
zorger van „Dennenoonl" werd), A. J. Mul
der (inmiddels overleden) on G. J. Wissink
Overleden
In de Ncd. Herv. Kerk zijn o.m. ovcrleder
dc dienstdoende predikanten: G. H. Beeken
kampje. Beets (74 jaar), G. J. van der Flier,
W. H. van Heuven, F. L. Kan, H. J. Note
boom, J. W. van Petcgem, R. A. Pliestcr, Af
J. G. J. van de Poll, II J. L. Poort. G. S
Pijlgroms (pas 20 jaai oud, met nog gcei:
twee ambtsjaren), C. J. Six Dijkstra, J. \V.
Swaan Jr., en W. Wagter; en de emeritus
predikanten: J. Ankerman, G. A. van Her
Brugghen, C. Hattink J.Phzn., P. C. van der
Horst, Chr. Hunningher, N. C. J. de Mir.jei,
\V. J. Oudegeest (87 jaar), A. van Venn, 3.
Verhocff, B. Wielinga en P. van Willens-
waard.
In de Geref. Kerken zijn overleden de
dienstdoende predikanten: H. Brouwer, J. C-.
Kunst, S. van Leeuwen. G. Gm,t Nibhelink
en A. IL Nieboer; en r'c emeritus-predikan
ten C. Adriaansu, J. A. Bult (83 jaar). F. C
van Dorp, Dr. H. Fransen, G. Gecrds, B.
Ileeres, J. Kok, J. N. Lindeboom. A. J. Mul
der, G. van der Munnik, J. Offringa, W. !T.
Oosten, B. van Schelven, H. Fcholton, D
Smalleg.inge en A. Steijlinp.
De Geref. Gemeenten verloren door d- n
dood Ds. II. Kieviet Jzn.. dienstdoend predi
kant én Ds. Jac. Ovcrduin, emeritus-predi
kant.
De Oud-Geref. Gemeenten verteren Ds. J
van Vliet, dienstdoend nredikant.
De Hersteld F.v.eng. Luth. Gemeenten hp-
trcuren het overlijden van Ds. K. P. O
Gramberg.
ONDERWIJS IN 1928.
kvvyt van haar taak.
inct liefde en toewijding zich Adu
dc Geref. Kérken, mocht
zijn tö jarig jubi-
noossn onderwijs.
Ongetwijfeld heeft van de inrichtingen voor
Hoogèr Onderwijs, van- principieel standpunt
bezien, in ligt afgeloopen jaar de Vrije
Universiteit te Amsterdam de meeste
belangstelling getrokken.
In het voorjaar verscheen van een daartoe
in 1027 benoemde Commissie betreffende den
Gereformeerden grondslag (Art. 2 der Sla-
tuten van de Vereen, voor Ilooger Onderwijs
op Geref. grondslag) een rapport, waarvan
de conclusies aldus luidden:
le. Hoewel leerstellige uitspraken van be
lijdende Geref. Kerken, hetzij deze hier te
lande, heteij ze in het buitenland zijn geves
tigd, voor de bcim.woordiiig van de vraag,
wat dc in art 2 gonoemde Geref. beginselen
inhouden, van grncte betoekenis zijn, bezit
ten ze als zoodanig in den kring der Vrije
Universiteit uiteraard gceri juridisch-bindend
gezag ,daar deze een zelfstandig bestaan
heeft naast de Kérk en voor de handhaving
ui haar Geref. karakter haar eigen Statuut
1 inrichting bezit.
Wel heeft de Vereeniging ln Art. 2 barer
Statuten aan de Formulieren van Ecnigheid*
een dusdanig bindend gezag toogek' nd, maar
alleen doordat en voorzoover zij aan deze
een plaats heeft gegeven In de omschrijving
haar grondslag; daarom volgt hieruit
niet, dat dit gezag in dienzelfden zin ook toe
komt aan andere Kerkelijke uitspraken, ook
al bedoelen deze niet anders dan om genoem
de Formulieren tc handhaven of uit te wer
ken.
2c. Zoowel op grond van de bewoordingen
111 art. 2 als van de eenstemmige uitspra-
?n van de stichters 011 woordvoerders der
Vrije Universiteit moet geoordeeld, dat vol
komen terecht binnen den kring van de Ver
eeniging voor I-Ioogcr Onderwijs op Geref.
grondslag algoiVicen werdt aangenomen, dat
tot de Gereformeerde .beginselen in Art. 2
genoemd als grondsteg voor alle onderwijs,
dat in hare scholcn^regeven wordt, behoort
het Goddelijk gezag der Heilige Schrift, ge
lijk dat wordt beleden in de drie Formulie-
Ecnigheid door de Nationale Synode
van Dordrecht voor dc Ned. Geref. Kerken
castgcstcld. Dit sluit in, dat al wat de Heili
ge Schrift ons mededeelt of leert, onvoorv
delijk wordt aanvaard cn sluit uit oen wille
keurig handelen met du Heilige Schrift of
niet haar uitspraken en derhalve ook hot in
twijfel trekken van den letterlijken zin
bestanddcelcn van het heilige geschiedver
haal, zonder het aanvoeren van deugdelijke
niet het Schriftgezag bestaanbare gronden.
Op de daarop in den zomer gevolgde Jaar
vergadering te Middelburg werd mededeeling
gedaan, dat de Colleges van Directeuren en
Curatoren unaniem hun instemming zonder
cenig voorbehoud betuigden met bovenver
melde conclusies, doch dat van den Senaat
van Hooglceraren van twee hoogleeraren het
antwoord omtrent hun positie daartegenover
niet bevredigend, deels niet duidelijk was.
Na een breedvoerige toelichting der conclu
sies door Prof. Dr. J. Ridderbos werd met op
2 na algemeene stommen een motie, van Ds.
J. L. Scheuten aangenomen, waarin dc ver
gadering uitsprak, dat zij dank bracht nun
dc Commissie voor het -pport, aan dc Di
recteuren voor dn afg :do verklaring cn
dat daarmee instemmin. betuigd werd.
De Universiteit verloor door vertrek haar
lector Mr. Chr. Zevenbergen. Als hoogleeraar
in Romein6ch Recht en Strafrecht is daarna
opgetreden Oud-Minister Mr. V. IT. Rutgers,
terwijl Dr. L van der Horst intrede deed als
hoogleeraar in de Psychiatrie cn Experiuicn-
tecle Psychologie.
het benoodigd bedrag van f350.000
tot uitbreiding der Universiteit was ter Janr-
ergadcring reeds 3 ton bijeen. Voorts werd
van wijlen E. Sijtsma te Aalsum een legaat
f 100.000 ontvangen, waarvan een vierde
gedeelte voor dc Medische Faculteit bestemd
was.
I11 het Vrije-Univcrsiteitsgcbomv kreeg het
geschilderd portret van wijlen Prof. Dr. j.
Woltjer een plaats.
De Ncd. Handelshoogcsehool t»
Rotterdam ondervond weinig wisseling. Zij
•erkreeg in Prof. Mr. G. A. van Poelje een
buitengewoon hcu:-r in dc Bestuurs-
weteuschop.
Dc Technische Hoogeschool te
Delft verloor den hoogleeraar Prof. Ir. D.
Dresden in Mechanische Technologie, die op
gevolgd werd door Prof Ir. P. Landberg.
Voorts verkreeg zij als hoogleeraar in Me
tallurgie Prof. Ir. M. II. Caron en als lector
in Verbandleer arts D. Buyze. Tot eere-doc-
tor werden benoemd Sir Henry Deterding en
Ir. C. F. Stork.
De Lei d s c h e Universiteit verloor
dun hoogleeraar Prof. Dr. G. A. J. Hazcu en
verkreeg de hoogleeraren: Prof. Dr. S. J. Ra
demaker voor Physiologic; Prof. Dr. L. Polak
voor Geschiedenis der Wijsbegeerte; Prof.
Dr. A. D. Fokker voor de Natuurkunde; Prof.
Dr. C. C. Berg voer de Javaasche Taal; en
Prof. Dr. B. A. van Groningen voor de Griek-
sc'ne Taal en Oudheden. Als bijzonder hoog
leeraar werd benoemd Dr. J. M. Buffin voor
de Nieuwe Fransche Letteren. Prof. Dr. J. W.
van der Valk te Groningen voor een profes
soraat in Huid- cn Geslachtsziekten.
Dc Amsterdarasche Gem. Uni
versiteit zag van haar hoogleerarcn
heengaan Prof. Dr. E. Dubois (den man
van den „pithecanthropus ercctus"), wegens
het bereiken van den 70-jarigen leeftijd. Voor
den nieuwen leerstoel voor Physiologische
Chemie werd benoemd Prof. Dr. B. C P.
fansen. Opnieuw werd een buitengew
hoogieeraar voor de Rontgenologic benoemd
in Prof. Dr. J. van Ebbenhorst Tcngbergen.
Tot tijdelijk buitengewoon hoogieeraar in het
Strafrecht werd benoemd Prof. Mr. J. V.
Dijck, tot buitengewoon hoogleeraar
de Vergelijkende Anatomie van het Centrale
Zenuwstelsel Prof. Dr. C. U. Ariüns Kappers,
tot buitengewoon hoogieeraar in do Archeo
logie Prof. Dr. G. A. S. Snijder, tot buitenge
woon hoogieeraar in' de Nieuwere Kunstge-
schicdonis Prof. Dr. F. W. Hudig, tot hoog
leeraar in de Geologie Prof. Dr. H. A. Brou
wer, en tot hoogleeraar in de Zoögcografie
Prof, Dr. L. F. de Beaufort. Prof. Dr. Ph.
Kohnstamm verkreeg ontslag als buitenge
woon hoogieeraar iil de Thcrmo-dynamica.
De oud-hooglcoraar Prof. Dr. Hugo de Vries
bereikte don 80-jarigen leeftijd.
De Universiteit ontving van J. L. Piorson
een schenking van f 250.000 voor een Atlard
Picrson-Stichting, een fonds ton behoeve
de studie der Archeologie, Klassieke Letteren
Oude Geschiedenis en Kunstgeschiedenis.
De Utrechtseh-e Universiteit
loor w egens neerlegging van hun ambt Prof.
Dr. II. Snellen voor de Oogheelkunde, Prof.
Dr. C. Eijkman voor de Gezondheidsleer, en
Prof. Dr. Jan dc Vries voor do Wis- en Na
tuurkunde. Als hoogleeraar deden hun in
trede Prof. Dr. J. Roos voor de Veterinaire
Physiologie, Prof. Dr. W. P. J. Pompe
Strafrecht, Prof. Dr. Chr. Zevenbergen voor
Romeinse!» Rocht, Prof. Dr. J. A. Barrau
voor de Sleetkunde, Prof. Dr. U. G. Bijlsma
voor de Geneesmiddelleer cn Prof. Dr. A. K.
M. Noyons voor de Physiologie; en als bij
zonder hoogieeraar voor de Ontwikkelings
psychologie Prof. Dr. A. A. Grunbaum.
Bijzondere leerstoelen werden gesticht voor
Vergelijkende Pathologie ter nagedachtenis
aan Prof. Dr. D. A. de Jongh tc Leiden) en
voor Muziekwetenschap, ter.vijl vanwege
dc Rockefeller Foundation in Noord-Amerika
schenking van 400.000 ontvangen werd
voor de'stichting van een nieuw Pbysiolo-
gisch Instituut.
De Landbouw hoogeschool t c
Wa peningen zag Prof. J. H. Aberson, een
specialist in de Landhouwschcikunde aftre
den. Hij werd op groötsclu» wijze gehuldigd
en met een eere-doctoraat onderscheiden.
Prof. Dr. J. Hudig trad op als zijn opvolger.
Belangrijke geschenken aan boekwerken
en herbaria werden ontvangen.
Dn Roomschc Universiteit (e Nij
megen verloor door vertrek Prof. Dr. W. P. .T.
Pompo voor Strafrecht, die opgevolgd werd
door Prof. Dr. H. J.A. .T. Duynstco. Als hoog
lceraren traden voorts op of werden als zoo
danig benoemd Prof. Dr. K. L. Bello;» voor
Godsdienstgeschiedenis, Prof. Dr. G. Russell
voor Belastingrecht, Prof. B. Ivors voer Mo-
raalwetenschap cn Sociologie, en Prof. P.
Krnling voor Thomistische Dogmatiek
Philosophic, terwijl Mr. B. Ilerncsdorf be-
ïonnd w erd als lector in Ilomeinsch Recht.
Dc Universiteit vierde haar eerste lustrum
De Groningse he Universiteit ver
loor door vertrek Prof. Dr. J. A. Barrau
oor Wiskunde en verkreeg de volgende
lieuvc hoogleerarcn: Prof. Dr. Joh. de Groot
(voorheen Hervormd predikant te Den Haag)
Letteren cn Wijsbegeerte, Prof. Dr. B.
n der Waarden voor Wiskunde, Prof.
Dr. H. J. F. W. Brugmans voor Zielkunde en
Prof. Dr. Leo Polak voor Letteren en Wijs
begeerte, terwijl een bijzondere leerstoel
vanwege de Ncd. Evangelische Vereeniging
bezet werd door Prof. Dr. C. G. Wagonaar,
rui Leeuwarden, die tevens in deze plaats
iervermd predikant bleef.
Dc Theologische Schoou tc Apel
doorn der Chr. Gerrf. Kerk zag in Prof. G.
Wisse, voorheen predikant te Utrecht, een
opvolger van wijlen den Docent A. van der
Heijden.
ITét Curatcrium besloot met de intrede van
•rstgenoemde de docenten als professor te
betitelen.
De Theologische School te Kam
pen, ui' gaande van v'e Geref. Kerken, heeft
het zilveren ambisjuMleum der liuoglcera-
ren Prof. Dr. H. Bouwman en Prof. Dr. A.
G. Honig gevierd.
Een niet onbelangrijk aantal dienstdoende
e.i unieriti-hoogleerarpn zijn in het afgelo. -
oen jaar overleden: Prof. Dr. J. van Rees
(oud-hoogl. te Amsterdam vcor Biologie),
bekend a's humanist, drankbestrijder, ve;e-
tariör en antimilitarist; Prof. Dr. G. de Lan
gen Wemle's (Nijmegen, Godgeleerdheid)
Prof. Dr. II. A. I.oreniz (oud-hoogl. tc Lei
den voor Natuurkunde), een geleerdo van
wereldvermaardheid, de man van de c'ec
tronen-theorie, die het verband tussrh- n
Wis- en Natuurkunde zeer nauw aangehaald
heeft, en bij wiens verscheiden vorsten, re-
geeringen en allerlei wetenschappelijke co'
'egus in binnen- en bui'enland hun belang
stelling toonden; Prof. Dr. J. Ititznmn Be*
(oud-hoogl. Ie Wageningen voor Plantenziul;-
tenkunde); Prof. Ir. S. G. F.vorts (oud-hoog.,
tc Delft voor Weg- en Waterbouwkunde',;
Prof. Dr. F. J. L. Kramer (oud-hoog!, \r
Utrech»'!, mede bekend als directeur van hut
Kon. Huisarchief; Prof. Dr. M. E. Mulder
(ondhoogl. tc Groningen voor Ocgheeikun-
de); Prof. Dr. A. Jonker (oud-hoogl. 1e (".ru
ilingen voor Godgeleerdheid); Prof. Dr. J. T
G. Vürthcim (Leiden, Grieksche Taa Pref.
Dr. C. P. Holst (oud-hoog), te Delft voor
Werktuigkunde)Prof. Dr. W. van de V1u.it
(oud-hoogl. te Leiden \oor Wijsbegeerte cn
hc'. Recht), tevens bekend als politicus en
als pleitbezorger voor het zelfstandig Fin
land; Prof. Dr. II. Oort (oud-hoogl. te hei
den voor Godgeleerdheid), bekend a's voor-
dor Moderne Theologie; on Prof. J. F.
K linkhamer (oud-hoogl. te Delft voor Bouw
kunde).
In de Studentenwereld is nog
steeds door de G"rof. S'uderv'en-Bew" r,g
•or de opva'tipg van haar gronding c>n>-
lemiseerd, tervij' in dc pers eveneens m g
al geschreven is over de gerieoncchanpetek-
conferenties (en nreeken) van (on voor) dc
Weerbericht.
Vrijzinnig Christelijke Studenten-Bond.
N. C. S. V. omving een geschenk van
Earometcr.iand.
Hoogste stan.l 775.3 te Karlstadt.
Laagste stand 746.5 te Jamuayc...
logisch Instituut te De Cilt:
Verwachting van liet Koninklijk Moiporrv
Ivrachtige tot matige, meest N.O. wind,
meest licht tot half bewolkt, weinig of gc-on
neerslag, lichte vorst 's nachts, overdag tem
peratuur om het vriespunt.
Slcmscin.
Geseind van De Bilt aan alle poster, he
denmorgen te 9.W: Weest op uw hoed.!
FIETSERS. LiCHT CP;
Van 34 Jan. van 4.30 nam. tct 7.SG vcorra.
DE GROEI DEF
NED. CNR. RADlOVEREENiGINS
EEN OUDEJAARSREDE VOO.T
DEN MICROFOON.
Op Oudejaarsavond heeft M r. A. v_ d.
D e u r e. voorzitter van de N". C R. V.. aa
gebruikelijke Oudejaarsrede voor de micro
foon van den Huizerzender gehouden.
Mr
d. De
begon met op tc mer
ken. dal het thans
de vijfde maal was
dat hij aan het eind.»
des jaars met een
enkel woord de be
langrijkste gebeurte
nissen der vereeni
ging in het afgeloo
pen jaar schetste.
In December 102»
was het geweest om
met een enkel woord
de. rede van Z.Exc.
Idcnfcurg in te lei- T* Dear*
den, doch in latere
jaren was dit meer en meer traditie gewor
den.
Ook 1928 was voor de vereeniging een rijk.
geregend jaar. Mocht het vorige jaar wor
den geconstateerd dat het ledental in 1927
was verdubbeld, ook dit jaar is het ledental
met meer dan 100 pet toegenomen en is de
positie van de N. C. R. V. hecht en sterk
geworden, zoodat zij thans overal in den
lande een vaste plaats heeft verworven. De
snelle groei wac voor het bestuur een open
baring. He»; zal moeilijk zijn een organisat'o
aan te wijzen die in zoo korten tijd tot zoo
groot en bloei kwam. Ock de 31 Oitobcr-actia
heeft rijke vrucht gedragen, welke tot op
heden nog nawerkt. Zoo werden in de afge
roepen week nog meer dan 1000 nieuwe wer
kende leden Ingeschreven.
Belangrijke zaken vroegen, a'dus Spr., in
het afgeloopen jaar onze aandacht. De be
handeling van de Radiowet in de Tweede
Kanier en 3e aannecning daarvan, was vcor
onze vereeniging van groote beteekenis. Of
ficieel is thans het bestaansrecht van onza
organisatie bevestigd. De» benoeming van
den Rodioraad b'ijft echter nog steeds ach
terwege. Naar Spr, was ter oore gekomen
hebben verschillende personen die door den
Minister waren aangezocht om in dezen
Raad zitting tc nemen, er voor bedankt. Spr.
achtte het wel gewensch»t dat de geboorte
van dit college niet lang meer op zich za'.
laten wachten.
Verschil van inzicht tusschen de A.V.R.O.
en «le andere nrr.rceporeanisatics over dc
verhoudingen welke den omroep ln het
volksleven moet Innemen, bracht nog steeds
niet de pewenschte samenwerking.
Zij toch beschouwen zich nog als de alge
meene omroep voor 1 f Nederlundsche volk,
terwijl de anderen de sectarische groepen
vertegenwoordigen, die s'echts aanvullend
optreden. Wij kunnen, aldus Spr., met deze
regeling onmogeajk arecord gaan.
Ten slofr:e behandelde Mr. v. d. Denre uit
voerig de kwestie van den Indischen Zender.
Spr. bracht allereerst een ecresaluut aan
de Xederlandsche Industrie, welke kans
gezien heeft die enorme afstanden te over
bruggen. Inzonderheid was het <te s'af van
de Philips Fabrieken die den Nedcrland-
schcn naam op dit gebied heeft hoog gehou
den
Voor de verdere stappen die gedaan zijn
in Verband met den Indischen Zender te
Huizen, moet Spr. minder waardeering uiten.
Volgens dezer dagen gedane mededeelin-
gen van den Minister hee(t de Phllipszendep
voor Indië slechts vergunning van hem ge
kregen voor het doen van expcrhnentcele uit
zendingen.
Onze groepen zijn van oordeel dat de be
langen van de Christelijke Zending niet
mogen worden achtergesteld. Christelijk Ne
derland onderhoudt innige relaties niet
Transvaal, Noord- en Zuid Amerika cn b»>-
1 met Indié.
ds zijn a le mogelijke moeiten gedaan
mot Philips een regeling te treffen voor
teclijkc uitzendingen. Alle pogingen zijn
echter op niets uitgeloopen. De rechtache
groepen kunnen ca mogen hierin niet be
rust :i.. Men dwingt ons dus naast nen Phi-
lipszender een rechtsche zonder voor Indiö
te bouwen. Bij voorbaat zal Spr. allo gejam
mer, dat dan uit de linksche hork zal wor
den gehoord, moeten afwijzen, daar hij pu-
bliekel.jk constateert dat zij van samenwer
king niet gediend waren en ons noodzaak
ten unzen eigen weg te gaan.
Ooi; had Spr. reeds vernomen, dat de of-
firic> opening van den Indischen zender
door den Minister zal geschieden en een
plechtig karakter zal dragen.
r" feiten komen volgens Spr. niet over
een mot de verklaring ven den Minister, dat
Irclits proefuitzendingon "worden g 'geven,
lier wringt iets. Nooit kan het in de 'bedoe
ling liggen hier een fabrikaat te prabeeren.
■vcor brengt men geen millio n bijten.
Ook zouden reeds verschillende contracten
r'.ies'oten met personen on allerlei ge
bied, hetgeen er op wijst, dat de herren van
deze organisatie wel dege:ijk een cultureels
zender willen exnloiteeren, en dc wettelijke
regeling eenvoudig ncgeersft.
Spr. wekte ten slotte Christelijk Neder
land op tct den str (I voor de euro Gods,
>k op het gebied van dc Radio.
H A. bosch en liei bij Zeist, henevens een
soms gelds, groot genoeg w do ver' re iu-
rieh;in.g van dal terrein, om een en ander
te bestemmen voor een en hoofdkwartier
In de paa's van het tc k'-ln geworden „Har.
denbroek" bil Driebergen.
Ton s'otte 7. i in r' -- ruhr! r— -voracH
et olotsellrg nveriüdon vr»i Dr. !C. J J. de
Bode, conrector van het Chr. Lvccum to
Buisum.
