SANATOGEN
f!
ïaitkeehiig Instituut J. J. DE J8MG,
PONT-SCHOOL
r
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
(Avondvergadering van Donderdag).
(Slot).
De Defensiebegrooting.
Minister LAMBOOY meent, dat de
Bond van Mobilisatieslachtoffers stem
ming maakt tegen de uitvoering der
wet. Bij de Kamer kwamen 131 klach
ten en bij het Departement 141.
Het orgaan wekt alle leden van den
-Bond op, om te adresseeren aan de
Kamer en aan de Koningin en spreker
aanvaardt de klachten onder eenige
reserve. Hij wijdt alle aandacht aan
de uitkeeringen en als het kan, heeft
een uitkeering plaats.
Maar er worden ook uitkeeringen
gevraagd, zonder dat er steun noodig
is. De motie-Ter Laan wijst hij af, wel
wil hij uitvoering geven aan de ge
dachte van Dr. Deckers en een com
missie instellen, als deze wenscht.
De heer TER LAAN (S. D.) trekt nu
zijn motie in.
De defensiebegrooting wordt afge
handeld, de eindstemming is Vrijdag
middag.
Voortgezet worden de algemeene
beschouwingen.
Indische begrooting.
Minister KONINGSBERGER ver
volgt zijn rede.
De leuze: Indië los van Holland! is
niet die van spr. Hij ziet de positie van
Indië in de toekomst gelijkberechtigd
en dan is Indië even vrij als Zeeland
en Groningen nu. Nederlandsche lei
ding is dan niet meer noodig, maar 't
Nederlandsche gezag blijft.
Het verwijt van onvastheid in het
beleid van den G. G. is ten onrechte
geuit, er is een algemeene lijn te trek
ken, de landvoogd hield zich aan de
algemeene beginselen, al was een
kleine koersverandering wel eens noo
dig met het oog op de klippen en ook
met dat op gunstigen wind.
Wat de binnenl. politiek betreft, is
een krachtige handhaving van het ge
zag allerèerst noodig en er heerscht
nu in het algemeen een gevoel van
veiligheid in Indië. Het Europeesche
element, moet op de juiste wijze op
treden tegenover het inheemsche ele
ment en dat ontbreekt dikwijls nog.
De Volksraad is er nu eenmaal en
men moet de consekwenties van zijn
bestaan aanvaarden. Hij kan z.i. zeer
goed ook nu een parlementair karak
ter dragen.
Spr. wil niet, als de heer Colijn, op
den ingeslagen weg terugkeeren, de
Volksraad bewees zijn bestaans
recht vooral ook in de dagen van de
onrust. Langzamerhand komt er on
derbouw voor den Volksraad.
Wat het benoemingsrecht van den
G. G. betreft, dit moet dienen om den
uitslag der verkiezingen eventueel
aan te vullen, opdat alle schakeerin
gen in den Volksraad zijn vertegen
woordigd.
Op de benoembaarheid van vrou
wen zal hij gaarne de aandacht van
den G. G. vestigen.
Wat de bestuurshervormingen be
treft, de zaak is nog in de eerste ont
wikkeling met de plaatselijke organen
en al doende, zal men hier ook moeten
leeren.
Wat den financieelen toestand be
treft, deze vindt hij niet, als de heer
Bijleveld, zorgwekkend.
Hij staat dichter bij den heer Joekes.
De lasten op de bevolking behoeven
niet verzwaard te worden, de aan
dacht blijft doorloopend gevestigd op
de mogelijkheid van bezuiniging. Wat
de tin betreft, zijn de vooruitzichten
niet ongunstig.
Wat missie en zending betreft, de
groote beteekenis er van zal niemand
ontkennen.
Spr. vleit zich, dat de laatste jaren
in die kringen eenige meerdere be
vrediging hebben gebracht. Hij ontried
de motie Arts over de intrekking van
art. 177.
De regeering za.1 ten dezen haar ge
dragslijn niet wijzigen, de zaak kan,
zooals de toestand thans is, veilig nog
eenigen tijd wachten.
Spr. is niet ongerust over de woor
den van den G. G. op Bali, waarbij hij
den Christelijken godsdienst niet op
het oog had.
Er wordt niet gerepliceerd.
De vergadering wordt verdaagd tot
Vrijdag 11 uur.
Vergadering van gisteren.
Herziening L. O.-wet.
Bij het wetsontwerp inzake de her
ziening van de Lager Oderwijswet ver
klaart de heer VAN WIJNBERGEN
(R. K.) tegen te zullen stemmen, om
dat de wijziging van de leerlingen-
schaal onvoorbereid en ondoordacht
zonder noodzakelijke gegevens ter be
oordeeling wordt voorgesteld.
De heer TIL ANUS (C. H.) acht het
voorstel betreffende de leerlingen-
schaal niet ongeschikt en aanvaardt
het ondanks de kosten.
Spr. is tegen art. 3, omdat er geen
enkele school te veel is gebouwd, en
paragraaf 11 niet in de wet thuis hoort
De heer ZIJLSTRA (A. R.) kan zich
bij het ontwerp neerleggen, al had de
aanvaarding van zijn eigen ontwerp
den minister moeite bespaard, wijl
de minister thans in het volgend jaar
weer met een nieuwe wijziging moet
komen.
Mej. WESTERMAN (Lib.) vereenigt
zich met het ontwerp, al had zij het
liever gesplitst gezien.
De heer BULTEN (R. K.) stemt
eveneens in met het ontwerp, dat ver
slechteringen vervroegd wegneemt.
De heer KETELAAR (V. D.) zal ook
mot liefde voor het ontwerp stemmen.
Minister WASZINK betoogt, dat de
regeering niet anders heeft gedaan,
dan den duur van een tijdelijken maat
regel vervroegen. Inzake paragraaf 11
zal spr. een wetsontwerp indienen.
Een amendemet Oud om paragraaf
11 der wet te wijzigen, zoodat de me
detelling van kinderen uit naburige
gemeenten voor de oprichting van bij
zondere scholen niet meer mogelijk is.
wordt na toezegging van den minister
terug genomen.
Het wetsontwerp wordt daarna a.an-
genomen z. h. st.
De Defensiebegrooting.
In de middagvergadering wordt met
55 tegen 28 stemmen aangenomen de
begrooting van defensie.
Verworpen worden daarna de mo
ties Cramer tot verleening van amnes
tie, opheffing van het interaeerigs-
kamp aan den Boven-Digoel, ophef
fing van de interneering van Tjipto
Mangoenkosoemo, en afschaffing van
de exorbitante rechten.
Evenzoo wordt verworpen de motie
L. de Visser.
De motie Arts tot schrapping van
art. 177 der Indische staatsregeling,
wordt, na wijziging, waardoor de uit-
noodiging aan de regeering om het
artikel te schappen vervalt en alleen
overblijft de beginseluitspraak voor
missie-vrijheid, verworpen met 56 te
gen 27 stemmen.
Indische begrooïing.
Bij de voortzetting van de behande
ling der Indische begrooting worden
van verschillende zijden bezwaren ge
maakt tegen het contract met Ancta
over verstrekking van nieuws en er
wordt aangedrongen op een inland-
sche vertegenwoordiging te Genéve.
Het artikel betreffende een con
tract met Aneta wordt aangenomen
met 47 tegen 23 stemmen.
Op de inlandsche vertegenwoordi
ging te Genève, zegt minister KO
NINGSBERGER zijn aandacht geves
tigd te houden.
De hoer CRAMER (S. D.) bepleit een
omzetting van het katoor van arbeid
en dringt aan op afschaffing van poe
nale sanctie. Spr. dient een motie van
deze strekking in.
De heer KLEEREKOPER (S. D.)
pleit voor afschaffing van de dood
straf.
De heer VAN BO'ETZELAER (C. H.)
wenscht de poenale sanctie te houder,
binnen de sfeer der practische arbeids
wetgeving en buiten de sfeer der poli
tiek.
De heer JOE'KES (V. D.) klaagt over
het optreden der politie op Java en
vraagt vervolgens, van wie de vervol
ging der Indonesische studenten is
uitgegaan.
De heer BEUMER (A. R.) bepleit een
verbodsbepaling tegen het sluiten van
kinderhuwelijken.
De heer KNOTTENBELT (V. B.)
vraagt den heer Cramer op den man
af, of hij de verantwoordelijkheid zou
durven dragen voor de afschaffing der
poenale sanctie op dit oogenblik.
De heer FEBER (R. K.) houdt zich
inzake de poenale sanctie eveneens
aan het standpunt der Kamer van
1924, dat om de 5 jaar de poenale
sanctie zal worden herzien met de be
doeling om tot afschaffing te komen.
De heer DE VISSER (C. P.) betoogt,
dat hij twee jaar geleden al de onmid
dellijke afschaffing der poenale sanc
tie heeft voorgesteld, wat verder gaat
dan de motie Cramer, die van „zoo
spoedig mogelijk" spreekt.
Spr. dient zijn oude motie daarom
nu maar weer in.
De MINISTER ziet in de omzetting
van het kantoor van arbeid in een de
partement van arbeid niet alleen Voor
deel, maar ook nadeel door uitbrei
ding van de administratie.
Het initiatief tot afschaffing van de
doodstraf moet uitgaan van Indië zelf
Wat de vervolging der Indonesische
studenten betreft is niet een bepaald
persoon aan te wijzen van wie de ver
volging is uitgegaan. Er is een voort
durend overleg geweest.
De heer JOEKES: Heeft de minister
er zelf de hand in gehad?
De MINISTER: Ja zeker.
Spr. betoogt, dat de kinderhuwelijken
langzamerhand zullen verdwijnen.
Aangaande de poenale sanctie
merkt spr. op. dat deze zaak in Indië
en marche is. Het is van overgroot be
lang, dat bij de werkgevers het besef
is doorgedrongen, dat zij rekening
b<>
moeten houden met de verdwijnin
van de poenale sanctie.
De moties zijn dus overbodig
psychologisch onjuist.
De motie Cramer wordt verworp-
met 48 tegen 22 stemmen.
Voor de S. D. en de heer de Visser.
De motie Visser wordt verworp.^
bij. zitten en opstaan.
Het wetsontwerp wordt aangenomen
z. h. st.
Bij het wetsontwerp 4 (Financier!
bespreekt de heer CRAMER onze cui-
um-politiok, die te Genève niet onv
deeld instemming geniet. Hij bevoel,
dringend verandering in die politie);
aan.
De MINISTER is inzake de opium-
polititiek voor een internationale ix
geling.
Bij wetsontwerp 6 (Binnenband?^
bestuur) verdedigt de heer CRAMeÜ
een motie tot afschaffing van de
rendiensten zoo spoedig mogelijk.
De motie komt onmiddellijk in
handeling en wordt verworpen bij z;
ten en opstaan.
Voor de S. D. en V. D.
Pij ontwerp 11 (Oorlog) dringt Mej,
MEYER (R. K.) aan op betere huisves.
ting van gehuwde militairen met kin.
deren en op het verstrekken van een
vrije slaapplaats op de booten van de
Kon. Paketvaart Mij. aan militairen
getrouwd met een niet-Europeesche
vrouw.
De MINISTER zegt overweging toe.
Het ontwerp wordt tenslotte z. h. ft.
aangenomen met aanteekening, dat dé
S. D. en de heer de Visser tegen zijn.
De VOORZITTER deelt mede, dat de
Kamer waarschijnlijk tegen 12 Febru
ari weer bijeengeroepen zal worden.
Hij wenscht van harte den Voors
ter der Kamer toe, dat hij dan weer
geheel herstèld zijn zetel zal kunnen
innemen.
Na het reces zullen de mijnfcegroo-
ting en do postbegrooting worden be
handeld. Verder zijn in staat van vij
zen de wijziging der Ziektewet en der
Arbeidswet.
Spr. wenscht den leden een aang
naam reces, een gezegend Kerstfee
en een gelukkig Nieuwjaar (Applau;
Mej. WESTERMAN, dankt nomen
de leden, die den Voorzitter tot
laatst zijn trouw gebleven, den Voor
zitter voor zijn leiding en wenschl
ook hem een rustig Kerstreces en een
goed Nieuwjaar (Applaus).
De vergadering wordt te 7.55 uur ge»
sloten.
Advertentiën.
Filiaalhouder
gevraagd door firma, welke hier
ter stede een Filiaal wenscht te
openen voor nieuw prima artikel.
Bencodigd kaqitaal ca. f 2000,
Brieven met uitvoerige inlich
tingen onder No. 8668 Bur. van
dit Blad.
Roomboter en Melkprodnclen.
Gevraagd
Een Depothouder,
(bij voorkeur flinken Melkslijter)
om tegen hooge provisie fijnste
Roomboter en gesteriliseerde
Melkproducten te verkoopen
van groote Roomboterfabriek,
Brieven A.Z. RICARDO'a Adv.-
Bureau, Amsterdam.
BLOEMKOOLZAAD.
„Weener"& „Leceri" beproefd
zaad. Peenzaad, „Amst. Bak",
le kwal. Uienzaad, „Peerv.
Rijnsb.", extra, beslist eigen
teelt, en alle soorten Land- en
Tuinb.zaden. Vraagt prijscou
rant voor 1929. Aanbev., G.v. d.
PERK Pzn., Katwijk a. d. Rijn,
Tel. 148.
OPRUIMING
van 2 Crapaux, 4 Stoelen en 6
Stoelen, tegen bespottelijk lage
prijs, moet weg wegens plaats-
êebrek. Te zien en te bevragen.'
'ude Vest 115.
Bakker DEBBINK op den boek,
Die beeft steeds de fijnste koek,
Weihnachtsstollen, Appelbollen,
Lekkere Kransjes, Roomgebak,
Proef het eens op uw gemak
Bakkerij „Rijnzicht". Beleefd
aanbevelend.
GRAMOFOONPLATEN.
Heden verkrijgbaar pr. Gramo-
foonplaten, als nieuw, 75 cent.
Kindergramofoontjes m. plaatjes
f 2.50. Platenkastje met Spiegel
f 8.50. Houtmarkt 14, t.o. Oude
Heerengracht, b.d. Molen. Ook
Zondags.
MEUBELEN.
6 zware Stoelen, leer, f 19.50,
2 Fauteuils, 4 Stoelen, prima
moquette, f 37.50, 2 Fauteuils, 4
Stoelen, massief eiken uitneem-
bare zitting, veloursbekleeding,
1 j9.Eiken Salontafel, 110X70
f 11.75, 2 Crapeaudt, 4 Stoelen
veerend f 79.Meubelmagazijn,
Oude Singel 116,
MEUBELEN.
Opruiming eiken Legfauteuils m.
kussens, f 9.75, eiken Sterbuffet
van 75.— nu 59.Q.A Dressoir,
ronde bovenkasten, 130 c.M. br.,
65.— 120 c.M. br. f 59.Prach
tig modern Buffet f 45.Meu
belmagazijn, Oude Singel 116.
LANDBOUWERS
«paar uw gezondheid, bescherm
uw lichaam tegen de schadelijke
gevolgen van het nat zijn. Koopt
ons oliegoed en ge blijft bij den
hovigsten regen droog. Goemaat's
MaauiactuxenhandeL Rijnsburg.
Vrije Evang. Gemeenschap,
Middelstegracht 3.
Zaterdagavond half negen bid
stond, Zondagmorgen 10 en 's
avonds 7 uur voorbereidingsdien
sten voor het Kerstfeest Men
leze de kleintjes in dit nummer
over deze feestdagen. Kom tijdig
voor zitplaats.
WIELRIJDERS
Bij de warme kachel gedurende
de feestdagen, deze anonce le
zende, denk aan aanstaand voor
jaar. Uw adres voor inruilen of
opknappen van uw rijwiel. Bil
lijk, reeël en bovenal solide. JON-
GEJAN, Lammerm. 45, Tel. 215.
PATHÉFOON.
Ter overname zoo goed als
nieuwe luxe pathéfoon, gekost
f 115.—, thans met pracht
partij platen voor f 35.en zeer
mooie Gramofoon met platen
voor 10. Houtmarkt 14, t.o.
O. Heerengracht, bij de Mo
len, ook Zondags.
TEGEN REGEN
ons gegarandeerd droog en wa
terdicht oliegoed. Het allerbeste.
Oliepijpen f 2.50. Oliejekkers
f 5.25. Kruisbroeken f 4.—. Lange
Jassen f 7.75. 30-jarige reputatie
buiten Rijnsburg onder rembours.
Goemaat's Manufacturenhandel.
Rijnsburg.
JOHs. KOOLEN
v.h. zwart- of fijn grootwer
ker bij fa. Jongmans, en chef
pompier bij H. C. Noyen, be
veelt zich beleefd aan voor
de levering van Heerenklee-
ding. Uitsluitend soliede stof.
goed passende coupe, dege
lijke bewerking, billijke prijs.
Garenmarkt 15.
GRAFWERKEN
door ons gemaakt voldoen in
afwerking en prijs aan de door
U gestelde eischen. Hardsteen,
Zandsteen, Marmer. Fa. v. GENT
Groeneveld, Steenhouwerij,
Lange Paradijssteeg 16—18.
'TURFSTROOISEL
(middelfijn) de beste kwai-
teit voor Bloembollendek en
extra fijn voor pakmateriaal
enz. Scherp ccncurreerend.
Aanbev. G. v. d. PERK Pz.
Katwijk a. d. Rijn, Tel. 148.
UIT BLIK GEWOGEN
Snijboonen 35 ct. p. pond,
Doperwten (Hero) 35 ct. p.
pond, Spinazie 20 ct. p. pond.
Voorts gezouten groenten.
Eigen inmaak. G. C. MANK,
Levendaal 48, Telef. 797.
GLASCUM.
Laat uw broeikassen niet
stoppen met stopverf, maar
bespuiten met Glascum; geen
onderhoudskosten. Vraagt
prijs en inlichtingen bij: H.
v. d. GUGTEN, Dubb. Buurt,
Rfjnsburg.
miHIACIET-EIEItOUH
DE BESTE
,n per H.L. afgehaald
J1» (f 1,25 fhuisbezorgd(
AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET MIJ.
HEERENSINGEL 34-35 - TEL, 1523
KLEERMAKERIJ VAK ZWiEÏEH Co.
LEIDEN: Vischmarkl 5 - Telef. 1865.
ROTTERDAM: Nieuwe Binnenweg 208, Telef. 30347
Winterjassen vanaf f 60.—
Colbert-Costuums f 65.—
PRIMA STOF EN AFWERKING.
ROEST-
VRIJE
GRATIS, M-te
ZWAAR GELj&HMElS
GRAAN en OCHTENDVOER
_7ÏTrë9
Maaismaitsteeg 8, Lc.fe
STEENSCHUUR 14.
Onaloebroken gevestigd
sinds 1918.
Beproefd adres voor
onderwijs in:
TYPEN
STENO
TALEN
BOEKH.
*3ED. TAAL
REKENEH
sc mum
Geo.wd *3i S—3 ucr.
ZaterJirs (ol 5 uu:.
I Aanmelding en .n!. dagcliiks
1 uits uitend:
SIE.NSSUUUR U - T2LÏF. 1210.
\Teem nü het be-
sluit dezen winter
geen dag te verliezen
door ziekte of zwakte gezond
en sterk te zijn, vrij van al die
kleine kwalen en kwaaltjes. Het is
mogelijk U zoo gezond en krachtig
te voelen door eens eenigen
tijd Sanatogen te gebruiken.
Sanatogen is een ideaal verster
kend voedsel voor lichaam en
zenuwen, omdat het juist die
voedingsstoffen bevatphosphor
en geconcentreerd melkeiwit—die
krachten weerstandsvermogen in
elkecelvanUwlichaam opbouwen.
en SterK
mèt Sanatogen.
Al die kwalen, welke een gevolg
zijn van verzwakte zenuwen, zoo
als: maagbezwaren, vermoeidheid,
gebrek aan eetlust, slapeloosheid,
enz. zult gij met Sanatogen al heel
spoedig overwonnen hebben. Zij
zullen plaats maken voor een ge
voel van kracht en stralende ge
zondheid gevolgen van een
bloedrijk gestel, krachtige spieren
en sterke zenuwen.
Dóór en dóór gezond en krachtig
zult ge U gevoelen zult ge U ook
bltfven voelen wanneer ge Sana
togen eens eenigen tijd gebruikt
hebt. Begin er nog heden mee.
Het zenuwsterkend Voedsel.
In alle Apotheken en Drogisterijen vanaf 1,per bus.
nanaona
Leiden, kiaarsmanssteeg 16, hoek Breeslraal, Te.3 Ji i
SEKEEKLHEH: ALLE WERKDAGEN van 10-12 voormiddag en 1-3 na,n.:1:_:, -
vol: ens &>s..iaari. 's Avoncs geen spreekuur.
INLICHTINGEN KOSTELOOS.
«sffiaaasaESEtr.
