CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belanoriiksie nieuws in dit Nummer.
9de JAARGANG
MAANDAG 17 DECEMBER 1928
NUMMER 2021
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waer agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknel Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Adrertentiên per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel tarief
Bij contract belangrijke redactie -
Kleine Ad verten tién bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
EERSTE BLAD.
Sombere stemming.
In de Liberale Staatspartij, den Vrij
heidsbond, botert het niet erg.
Men zit er eon weinig verlegen om
een leider voor de fractie in de Kamer.
Prof. van Gijn wil geen Kamerlid
meer worden.
De heer Fock, de oud-Gouverneur,
Generaal van Indië, gevoelt zich te
oud. De heer Knottenbelt is niet de
algemeen geachte figuur.
Nu meende men den man gevonden
te hebben in Dr. Posthuma, maar ook
deze wees, bij nader beraad, de Kamer
candidatuur weer af.
Het Vaderland weet mee te deelen,
dat Dr. Ritter van het Liberale Utr.
Dagbald erin geslaagd is met een ver
meende vriendelijke gezindheid van
den oud-minister Posthuma tegenover
het eerste tractaat (met België) zoo
veel tegenstand tegen zijn candida
tuur te wekken, dat hij ze vrijwillig
terug nam.
Intusschen zit men met het geval.
Dit gaf sommige liberale bladen aan
leiding tot beschouwingen over de
waarde van candidaturen van Kamer
leden.
Zoo wees o.a. het Handelsblad er op,
dat een partij, die rekenen kan op een
groote fractie in de Kamer, er geen
ernstige schade van lijdt, als een aan
tal minder sterke persoonlijkheden de
banken dezer bezetten, maar dat voor
kleinere fracties de eisch geldt, dat
man voor man, en vrouw voor vrouw
voldoet aan de voorwaarden, die men
voor een Kamerlid boven de maat van
het gemiddelde mag stellen.
De hoofdredacteur van Het Vader
land geeft ook een beschouwing en
komt tot de conclusie, dat een „ander
beswaar, om goede candidaten te vin
den, ligt in den onwil van velen om
hunne bekwaamheden ten dienste van
de geemenschap te stellen.
Buys heeft claar reeds jaren geleden
over geklaagd, toen hij schreef: ,,Ik
ken geen bedenkelijker teeken des
tijds, dan het toenemend egoïsme on
zer hoogere klassen, dan haar onver
schilligheid voor de publieke zaak".
Wij voor ons zoo zegt hij verder
meenen, dat hij de waarheid schreef
Schrijver dezes is in een vroegeren
staat dr^ levens heel dikwijls geroe
pen geweest, mannen van bekwaam
heid wij waren toen nog niet den
grooten zeeen van de verkiesbaarheid
der vrouw deelachtig geworden, waar
voor sommige mannen, naar wij uit
betrouwbare bron vernemen, lang niet
dankbaar genoeg zijn te polsen om
trent de aanvaarding van een candi
datuur voor de Tweede Kamer, en
zelfs het teleurstellend antwoord: ..Ja,
ik zal mij voor 2000 in het jaar laten
uitschelden", is ons niet gaspaard".
We] een sombere stemming, en dat
zoo vlak voor de verkiezingen.
Dat belooft voor de partij niet veel
goeds.
Wat is er toch in een halve eeuw
veel veranderdl
Y Het graf der reputatie.
Aan het oordeel over deze weinige
belangstelling voor het politieke le
ven, doet de heer Roodhuijzen vooraf
gaan een beschouwing, hoe een tegen
valler als politieke figuur iemands re
putatie kan knakken.
Hij kiest als voorbeeld den Leidschen
Prof. van der Vlugt.
Na een inleiding over Prof. van der
Vlugt's bekwaamheid en ongerepen
naam in wetenschappelijke kringen,
vervolgt hij:
„Het was dan ook een blijde dag,
toen Van der' Vlugt bereid werd ge
vonden in 1902 bij de tusschentijdsche
verkiezing aldaar, noodig geworden
door het overlijden van het zittend an
ti revolutionair lid Van Kempen, de
candidatuur voor Leiden te aanvaar
den.
Met hem toch was er kans, wat on
overwinnelijke burcht voor de Rechter
zijde scheen, te nemen, en de over
winning werd dan ook bevochten, zij
het dan ook slechts met een meerder
heid van 11 stemmen.
Een juichkreet ging door het libe
rale kamp, nu was de sterke man ge
vonden, die voor den sterke achter de
ministerstafel, Dr. Kuyper portuur
zou zijn, maar de teleurstelling bleef
niet uit, en van der Vlugt erkende
spoedig zelf, dat hij een gebied ging
betreden, waarop hij zich niet thuis
gevoelde, door in 1906 voor zijn Kamer
lidmaatschap te bedanken, wat hij ook
alweer niet zou gedaan hebben, als hij
staatsmansmoed in het lijJikdtergldk
staatsmansbloed in het lijf had gehad.
Want hij bracht daardoor de toch al
zoo kleine meerderheid van stemmen
waarover het ministerie De Meester
beschikte, eene meerderheid, die daar
enboven nog een zeer twijfelachtige
was, van 4 op 2 stemmen".
Ook ten onzent is de Leidsche ver
kiezing van Prof. van der Vlugt meer
malen besproken. N
Ter illustratie is deze beschouwing
niet oninteressant.
STADSNIEUWS.
Prof. Dr. C. C. BERG.
Dr. C. C. Berg, leeraar'aan de mid
delbare school te Solo, benoemd tot
hoogleeraar in de Javaansche taal- en
letterkunde aan de Universiteit al
hier, als opvolger van prof. dr. G. A. J.
Hazeu, heeft zich 5 December met het
s s. „Tambora" ingescheept en wordt
omstreeks Kerstmis hier te lande ver
wacht.
JUBILEUM PRAESES
SINT VINCENTIUSVEREENIGING.
Zaterdag herdacht de heer J. P.
Creighton zijn zilveren jubileum als
praeses van den bijzonderen raad der
St. Vincentiusvereeniging.
Des morgens te 8.15 uur werd in
de Mon Pèrekerk tot intentie van den
jubilaris een H. Mis opgedragen door
den Hoog Eerw. Heer P. L. Dessens.
Tal van leden van verschillende af-
deelingen waren aanwezig.
Na de H. Mis werd de jubilaris in
de koffiekamer gecomplimenteerd en
toegesproken door Deken Dessens, die
hem het gouden kruis met oorkonde
„Pro Ecclesia et Pontifice", overhan
digde.
De jubilaris dankte en nam daarna
de gelulcwenschen in ontvangst.
Zaterdag werd te zijnen huize
een druk bezochte receptie gehouden.
STEDELIJKE WERKINRICHTING
In de Stedelijke werkinrichting zijn
opgenomen in de week van 10 tot en
met 15 Dec., resp. volwassenen en kin
deren: Maandag 44 en 2. Dinsdag 46
en 2, Woensdag 43 en 2, Donderdag 45
en 2, Vrijdag 47 en 2, Zaterdag 40 en 1
personen.
EEN DANKBETUIGING.
De heer J. Bijleveld, wonende Cla-
rasteeg alhier, die, zooals men weet,
wel eens geneeskundige adviezen
geeft, heeft in verband met de ziekte
van Z. M. den Koning van Engeland,
aan het paleis te Londen ook een ad
vies gegeven, waarin hij een genees
kundig middel aanbeval.
Hedenmorgen ontving hij van den
Particulier Secretaris, namens de Ko
ningin van Engeland, een vriendelijke
dankbetuiging voor zijn belangstelling
Wij gelooven echter niet, dat de
doktoren den zieke het middel hebben
toegediend.
Dat geloofde de heer Bijleveld zelf
ook niet.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd:
G. J. v. d. Poll, jm. 22 jaar en P. C.
S- v. Leeuwen, jd. 20 jaar. J. Klink, jm.
25 jaar en J. C. v. Arnhem, jd. 23 jaar.
CHRISTEL. DAMVEREENIGINS.
Algemeene Danswedstrijden.
De volgende wedstrijden werden
Zaterdag gespeeld.
A - K 1 a s s e.
Klinkenberg—v. d. Wijngaard 1—1
Stel—Reek 2—0
Van ZwietenKleer afgebr.
Swerisv. d. Bosch afgebr.
B - K1 a s s e.
v. Zwieten Jr.Klinkenberg 20
KleinTeunisse 20
Meinema—v. d. Wijngaard afgebr.
Stel won wederom van Optendrees,
hoewel Stel nog een partij heeft te
spelen.
Klinkenberg speelde remise met v.
d. Wijngaard en plaatste Klinkenberg
zich een plaatsje hooger op de rang
lijst.
Van Zwieten heeft tegen Kleer een
niet onfortuinlijke partij gespeeld,
welke thans tot het eindspel is geko
men. De stand is vrijwel gelijk en er is
hiervan nog niets te zeggen.
Ook de partij Sweris-*v. d. Bosch
moest wegens t'late uur worden af
gebroken.
In de B-Klasse is de thans nog te
bezetten 2e en 3e plaats nog niet be
kend geworden.
Hedenmorgen kwart over acht
had op den hoek van de Turfmarkt
en de Oude Vest een aanrijding plaats
tusschen een vrachtauto, bestuurd
door den 41-jarigen kolenhandelaar
C. B. en een autobus van de onderne
ming Maarsse en Kroon.
De vrachtauto werd ernstig bescha
digd, zoodat zij naar de garage moest
worden gesleept.
In den nacht van Zaterdag a p
Zondag is aan de Burggravenlaan het
cadaver gevonden van een zwartbont
varken, wegende 80 pond.
Het werd onder toezicht naar het
slachthuis overgebracht.
P. v. d. W., veehandelaar, wonen
de onder Zoeterwoude, heeft bij de po
litie aangifte gedaan, dat hij door den
portier van een café aan den Stations
weg is mishandeld.
Hij wilde gisteravond omstreeks 10
uur het café binnentreden, doch dit
werd door den portier geweigerd, die
hem een klap gaf, waardoor hij viel
en bloedend aan het gelaat verwond
werd.
BINNENLAND.
DE KONINKLIJKE FAMILIE.
Naar wij vernemen wordt niet enkel
de koningin, doch de geheele koninkl.
familie vandaag op het Loo verwacht.
NEDERLAND EN BELGIE.
De Brusselsehe berichtgever van het
Hdbl. meldt:
De Belgische nota van antwoord op
het rapport der deskundigen in zake
een Nederlandsch-Belgisch verdrag zal
in het begin der volgende week aan de
Nederlandsche regeering worden over
handigd. De tekst is thans klaar, doch
die wordt nog eens door de technische
diensten van het departement van bui-
tenlandsehe zaken nagezien.
Aan de eerstkomende vergadering
van den ministerraad op Maandag of
Dinsdag a.s. wordt de nota ter goed
keuring voorgelegd. Zij zal niet open
baar worden gemaakt. Naar verluidt,
legt de Belgische regeering er uitvoerig
haar standpunt in uit en antwoordt z\j
op enkele bezwaren van Nederlandsche
zijde in verband met het Maasregiem
en de verbinding LuikRotterdam
geuit.
DE ZAAK DER LOUISEGROEVE.
De Landsadvocaat mr. Telders heeft
zich in de zaak derLouisegroeve gewend
tot de leden der Tweede Kamer met een
nota, waarin o.m. is opgenomen een
correspondentie tusschen hem (Lands
advocaat) en prof mr. P. Scholten, den
voorzitter van scheidslieden in de arbi
trage, welke over een deel van de zaak
der Louisegroeve heeft plaats gehad. De
directeur der Louisegroeve heeft hierin
aanleiding gevonden, aan de Tweede
Kamer o.m. te doen toekomen afschrift
van een brief, door hem 14 dezer ge
zonden aan den Landsadvocaat mr. J._
H. Telders. In dien brief wordt o.a. ge
zegd:
„Ik heb heden uit uw schrijven aan
prof. Scholten, door u in afschrift
rondgezonden aan de leden der Twee
de Kamer, kennis ervan genomen, dat
gjj oordeelt, door mij in mjjn „Nadere
Inlichtingen" bereffende de Louise-
groeve-zaak aan de Tweede Kamer
te zjjn aangetast in uw „eer en repu
tatie als advocaat".
Naar aanleiding daarvan hebt gü
gemeend, u te moeten wenden tot
prof. Scholten met de vraag, of gij
naar zijn herinnering „de geheele
zaak eerlijk en loyaal behandeld
hebtProf. Scholten heeft u daarop
een bevestigend antwoord onthouden,
doch u medegedeeld, dat gij in de
arbitrale procedure niets hebt ver
richt, hetwelk „in strijd is met de eer
van den advocatenstand".
De schr. gaat dan na, wat in de pers
is(, gezegd over deze zaak.
Prof. Scholten had in zyn brief ge
stipuleerd dat z\jn oordeel „uit den
aard der zaak alleen betreft de hande
lingen aan arbiters bekend geworden".
De heer Smith, directeur der Louise
groeve schrijft in aansluiting daarop:
Wat in mijn „Nadere Inlichtingen"
ten uwen aanzien wordt medegedeeld
betreft, zooals gij weet, meerendeels
handelingen welke aan arbiters
niet bekend geworden zjjn.
De brief besluit
Nu ik heden te rade ben geworden,
dat gij in mijn „Nadere Inlichtingen"
ziet een „heftige aanval" op uw op
tredenhaast ik mij. u mijn mede-
deeling te doen toekomen, dat ik mij
ter beschikking hord voor een on
partijdig onderzoek naar de juistheid
of onjuistheid van al datgene, wat
ik in mijn ..Nadere Inlichtingen" ten
uwen aanzien heb gezegd en waarvan
ik geen woord terugneem.
PROFESSOREN AAN DE STEDEL.
UNIVERSITEIT III DE HOOFDSTAD.
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft Vrijdagavond benoemd tot hoog
leeraren in de Algemeene Chemie aan
de stedelijke Uuniversiteit aldaar Dr.
L. F. de Beaufort, directeur van het
zoölogisch museum en Dr. II. A. Brou
wer, hoogleeraar aan de Technische
Hoogcschool te Delft.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
In de Zaterdagmorgen gehouden con
ferentie tusschen de directie der Ned.
Spoorwegen en de vertegenwoordigers
der personeel-organisaties werd door
eerstgenoemde medegedeeld, dat aan
het personeel een week extra-salaris zal
worden toegekend, met een minimum
van dertig gulden.
BUITENLAND.
DE VOLKENBONDSRAAD GESLOTEN
Een heftig incident.
De December-zitting van den Vol
kenbondsraad is Zaterdag geëindigd
schrijft de „Courant". Tegen elf uur
kwam de Raad voor de laatste maal in
openbare zitting bijeen, waarbij als
voornaamste punt de kwestie van de
bescherming der Duitsche minderhe
den in Poolsch Opper-Silezië op de
agenda stond. Bij de behandeling
dizer aangelegenheid heeft zich een
heftig incident tusschen Stresemann
en den Poolschen minister van Buiten-
landsche Zaken, Zaleski, voorgedaan.
Nadat Adatsji (Japan) rapport over
negen klachten der Duitsche minder
heden had uitgebracht, hield Zaleski
namelijk een rede, waarin hij de actie
van den Duitschen Volksbond in
Pcolsch Opper-Silezië, die. naar hij
betoogde, een steeds toenemend aantal
klachten bij den Volkenbond aanhan
gig maakt, als gevaarlijk voor den
vrede bestempelde. Stresemann wond
zich hierover zoodanig op, dat hij tot
driemaal toe met de vuist op tafel
sloeg en herhaaldelijk „Ongenoordl"
riep.
In zijn antwoord verklaardde de
Duitsche minister van Buitenlandsche
Zaken, dat Uit Zaleski's rede haat je
gens de Duitsche minderheden sprak.
Be bescherming van het recht der
minderheden, aldus Stresemann, is
een der heiligste plichten van den
Volkenbond en indien de meening
mocht veld winnen, dat de minderhe
den door van haar recht gebruik te
maken gevaarlijk voor den staat wor
den, zal de Bond een der pijlers, waar
op hij rust, verliezen en menige staat
zou de redenen, waarom hij tot den
Volkenbond is toegetreden, moeten
herzien.
Spreker dankte Adatsji voor diens
minutieus onderzoek der klachten en
den Canadeeschen gedelegeerde Dan-
durand voor diens voorstel, om tijdens
do volgende Raadszitting de kwestie
eener eventueele verbetering in de
ininderhedenprocedure te berde te
brengen. Voorts deelde Stresemann
mede, dat hij in verband met Zaleski's
betoog bij den Raad een voorstel aan
hangig zal maken, om tijdens de vol
gende zitting van den Volkenhonds-
raad de geheele kwestie der minderhe
den te behandelen.
Na Stresemann's uiteenzetting werd
door IjJriand de slotrede gehouden.
Hierin legde de Fransche minister
van Buitenlandsche Zaken er den na
druk op, dat de bescherming der min
derheden nimmer door den Volken
bond ter zijde zal worden geschoven
en dat de miifderheden er steeds op
kunnen rekenen, dat ck Bond haar
klachten onpartijdig en nauwgezet zal
onderzoeken.
Het communiqué.
Door de ministers van buitenland
sche zaken van Frankrijk, Engeland
en Duitschland is het volgende ge
meenschappelijk communiqué uitge
geven:
De raadszitting heeft öns de gele
genheid geboden, een sedert lang on
derbroken persoonlijk contact, te her
vatten en een gedachtenwisseling te
houden, welke van zeer groot nut ge
weest is.
Deze besprekingen hebben ons ster
ker dan ooit ervan overtuigd, dat poli
tiek van verzoening en toenadering
tusschen onze landen het meest ge
schikte middel is, om den vrede te
verzekeren.
Wij blijven die politiek trouw!
In dezen geest zullen wij de onder
handelingen voortzetten, welke op
grond van een overeenkomsl, tusschen
do zes belanghebbende mogendheden
te Genève getroffen, werden ingeleid.
Wij zijn besloten, alles te doen wat
in onze macht is. om zoo snel moge
lijk tot een volledige en definitieve re
geling van alle uit den oorlog stam
mende moeilijkheden te geraken en
aldus, in wederzijdsch vertrouwen, de
vruchtbare ontwikkeling der betrek
kingen tusschen onze landen te ver
zekeren.
BOLIVIA EN PARAGUAY.
Nieuwe botsingen.
De Boliviaansche minister van Oorlog
maakt bekend, dat Zaterdag JJ. opnieuw
een bloedig treffen heeft plaats gehad tus
schen de troepen van Bolivia en Para
guay. Eer^tgenoemden veroverden het
fort Boqueron op de Paraguayanen.
De verklaring van den minister van
Oorlog luidt woordelijk: Nadat nieuwe
afdeelingen Paraguayaansche troepen on
ze forten in den Chaco hadden bedreigd,
Binnenland.
Groote brand te Helmond.
De linkervleugel van de S.D.A.P.
Buitenland.
Heftig incident in den Volkenbondsraad
tusschen Stresemann en Zaleski.
Een communiqué der ministers van
buitenlandsche zaken van Frankrijk, En
geland en Dnitschland.
Nieuwe botsingen tusschen Bolivia en
Paraguay.
Het verluidt, dat de Paus zal bemidde"
len tusschen Bolivia en Paraguay.
Langzame verbetering in den toestand
van Koning George.
Zware stormen in Siberië.
volgde een bloedige strijd. Onze troepen
hebben na hun tegenstanders verslagen te
hebben, het fort Boueron, gelegen in een
gebied, waarop Bolivia traditioneele en
onvervreemdbare rechten heeft, bezet. Het
leger heeft zijn plicht gedaan.
Naar het blad „El Norte" meldt, hebben
de Bolivianen voorts het fort Rojas Silva
veroverd na een bitter gevecht, waarbij
de stellingen der Paraguayaansche troe
pen door Boliviaansche vliegtuigen wer
den gebombardeerd.
Nadat de verovering van het fort Bo
queron te La Paz bekend werd, stroomden
20.000 Bolivianen voor de regeeringsge-
bouwen ie zaraen, waar onder matelooza
geestdrift het volkslied gezongen werd. De
president der republiek sprak van het
halkon van zijn paleis de menigte toe,
waarbij hij verklaarde, dat de verovering
van het fort geheel in overeenstemming ia
met de tradities van Bolivia en dat het
volk zijn kalmte, doch ook zijn vader
landsliefde moest bewaren.
120 dooden?
Volgens de Boliviaansche regeering zijn
hij de gevechten van Zaterdag 100 Para
guayanen en 20 Bolivianen gedood. Het
Paraguayaansche ministerie van Oorlog
meldt, dat het fort Boqueron slechts door
13 man bezet was, die gezien de Boliviaan
sche overmacht terugtrokken.
De Paus bemiddelaar in het conflict?
In Italië blijven hardnekkige geruchten
in omloop, dat de Paus een poging tot be
middeling zou doen in het conflict tus
schen Bolivia en Paraguay.
De houding van den Volkenbond.
De raad van den volkenhond heeft bij
Bolivia en Paraguay in een nader tele
gram aangedrongen op het vermijden van
alle maatregelen van aggressieven aar<4
tusschen de twee partijen en Briand uit-
genoodigd, zoo noodig een buitengewone
raadszitting ter behandeling van het con
flict bijeen te roepqn.
DE TOESTAND VAN KONING GEORGE.
Langzame verbetering hondt aan.
Het gistermorgen om 11 uur uitgegeven
bulletin dat door 3 doctoren onderteekend
is, meldt, dat de toestand van den koning
over 't algemeen iets beter is, hoewel hij
een onrustigen nacht heeft gehad.
Het bulletin van gisteravond 8 uur
luidt:
De koninjg heeft een kalmen nacht door
gebracht. De vanmorgen waargenomen
verbetering in den toestand houdt aan.
Onderteekend door drie doctoren.
STORMEN IN SIBERIë.
Schepen vergaan.
Van de Oostkust in Siberië komen be
richten binnen van zware stormen, waar
door vooral op bet schiereiland Kamsjat-
ka groote schade is aangericht.
Zeer vele schepen zouden vergaan zijn,
waaronder een Japansch stoomschip. Hier
van zou niet één lid der bemanning ge
red zijn. Het juiste aantal slachtoffers is
nog niet bekend.
KORTE BERICHTEN.
Als directeur van de expeditie, dio door
de musea van Kansas en het Louvre wordt
uitgezonden tot het instellen van een on
derzoek in de Sumerische ruïnes te Tello
(Irak) is benoemd abbó Henri de Genon-
duilhac, die reeds naar het expeditie-ter
rein is vertrokken.
1 talie s begrooting voor 19291930 ia
een milliard lire hooger dan die van het
voorafgaande jaar.
Verwacht wordt dat Maandag de pre
mier in het Britsche Lagerhuis zal te ken
nen geven, op welke wijze de regeermg
hulp zal hieden aan de werkloon mijn
werkers.
De Voikenhonusraad zond eeu nota
aan Rusland, in verhand met de weigering
der Sovjet-regeering om van het controle
orgaan inzake den handel in verdoovende
middelen deel uit te maken.
Er is een arbitrale uitspraak in het
geschil hij de textielfabrieken te Aken ge
veld, welke een lóonsverhooging voorziet
van 4.7 pet.
