CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
9de JAARGANG ZATERDAG 15 DECEMBER 1928 NUMMER 2620
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
weer agenten gevestigd rijn
Per kwartaali 250
Per week0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
EERSTE BLAD.
V Enkele aanvullingen.
Op het Centralen Convent zijn de
verschillende paragrafen van ons Pro
liant van Actie voor de stembus van
1929 breedvoeirg besproken. Een der
gelijke groote vergadering is de plaats
niet om den tekst van bepaalde ver
anderingen vast te stellen. Daarom
kreeg het Centraal Comité machtiging
om enkele wijzigingen te ontwerpen.
In hoofdzaak zijn Let aanvullingen.
Deze zijn nu aan de Kiesvereenigingen
verzonden.
In de algemeene paragraaf wordt
thans in een tweede alinea verwezen
naar het program van beginselen, wat
met het oog op de openbaring naar
buiten gewenscht is, opdat ieder pre
cies wete wat hij aan onze actie heeft
en dat er geen schijn of schaduw van
verandering van grondslag is.
De paragraaf Justitie kreeg een be
langrijke aanvulling doordat nu recht
streeks wordt geageerd tegen de leu
genachtige practijk bij vele echtschei
dingsprocedures. Zij luidt:
d. Beteugeling van de leugenachtige
practijk om, met behulp eener niet
weersproken beschuldiging van een
der beide echtgenooten, te geraken tot
i.uwelijksontbinding met wederzijdsch
goedvinden.
Tevens is in sub c van deze para
graaf door omwerking en invoeging
van het woord „doeltreffend." een
meer duidelijke omschrijvin - ontstaan.
In de paragraaf Binnenlandsche Za
ken en Landbouw is een zeer belang
rijke wijziging aangebracht met be
trekking tot de crematie.
De aandrang tot wijziging van de Be-
graafwet om ook strafbaar te stellen
v,io zich aan die wet niet houdt blijft
bestaan. Maar ook is nu uitdrukkelijk
uitgesproken, dat d-e Overheid in wel
ken vorm ook de crematie niet bevor-
dere, ja zelfs de gelegenheid niet be-
vordere. Scherp onderscheiden kan
men dus zeggen, dat waar de gelegen
heid eenmaal is, daarmede ge
dwongen genoegen genomen zal wor
den, maar uitbreiding van deze gele
genheid wordt onvoorwaardelijk afge
wezen. Ons dunkt dat een zeer be
langrijke verbetering bij de oude re
dactie, die sprak van zoo mogelijk ge
heel verbieden.
In de paragraaf Arbeid, Handel en
Nijverheid wordt nu onder c ook uit
drukkelijk gevraagd om afschaffing
van den vaccinedwang een eisch die
onder ons niets van zijn actualiteit
heeft verloren.
Tenslotte is een slotparagraaf toege
voegd waarin een recapitulatie is ge
geven van het geheele program van
actie.
Deze paragraaf luidt:
„De inhoud van haar program
seamvattend, wenscht de A.-R. partij
bij de stembus van 1929 derhalve op te
komen voor de handhaving van de
Christelijke grondslagen van ons
volksleven, beantwoordend aan den
aard van ons volkskarakter, zooals dat
in artikel 1 van haar Program van be
ginselen nader is omschreven; en meer
in het bijzonder komt zij op:
a. voor de beveiliging van het gezin;
b. voor de handh ving van hjt gezag;
c. voor de beoefening van sociale
gerechtigheid".
Hoewel de principieele wa&rde van
deze slotparagra. - niet groot is, lijkt
zo ons wel practische waarde te heb
ben, n.l. deze, dat evenals de algemee
ns paragraaf ook do slotparagraaf in
het kort nog c.ns voor de buitenstaan
ders laat zien wat wij willen.
Wanneer dit program aldus wordt
vastgesteld, en daar is '.vel kans voor,
dan kan niemand ons gebrek aan
principieele uitum van onze wen
s'bon verwijten. Aan de andere zijde
geeft het program genoegzame aan
leiding om in samenwerking met an
doren de practische oplossing te bren
gen.
STADSNIEUWS.
TERAARDEBESTELLING
J. W. SNEL Jr.
Hedenmorgen had op de begraaf
plaats „Rhijnhof' de teraardebestelling
plaats van het stoffelijk overschot
van den heer J. W. Snel, die j.l. Dins
dag na een korte ongesteldheid het
nog zoo jeugdige leven heeft verloren
en in onze stad en ook daarbuiten een
zeer bekende persoonlijkheid was,
vooral doordat bij leiding gaf aan ver
schillende Chr. Zang- en muziekver-
eenigingen.
De belangstelling op bet graf was
zeer groot. We merkten o.a. op de heer
Van Buren, chef van den overledene;
de. Thomas, Geref. predikant alhier
en vele vertegenwoordigers van ver-
eenigingen en corporaties, terwijl ook
vele vrienden en kennissen gekomen
waren om 'den doode de laatste eer te
helpen bewijzen.
De baar werd gedekt door vele
bloemen van familie, vrienden en ver-
eenigingen.
Eerste spreker aan de geopende
groeve was ds. W. Bouwman, die be
gon met er op te wijzen dat deze dier
bare weggenomen was in de kracht
van zijn leven. Zijn overlijden heeft in
veler hart een diepe wonde geslagJh
en ook velen die hem niet na bestaan
door banden van bloed staren hem na
met ontroering. God had hem mooie
gaven gegeven. Zingen was zijn lust.
Hij was juist weer bezig te zorgen
voor een uitvoering en toen kwam de
dood. Wij kunnen ons voorstellen hoe
moeilijk 't was om met bewustzijn te
zien, dat al die teere aardsche ban
den moesten verbroken worden. Dat
heeft veel gebedsworstelingen gekost,
maar God heeft wonderen van ontfer
mende genade gedaan. God maakte
hem het sterven gemakkelijk. Het was
zijn diepste begeerte God lof te bren
gen door bet lied en hoe heerlijk was
liet daarom, dat hij was verzekerd
heen te gaan naar die zalen, waar men
eeuwig zal zingen van Gods goedertie
renheden. Dat er van dit sterfbed dan
een roepstem uitga om Gods lof te
zingen in dit leven en geve God dat de
familie van Hem genade ontvange om
in de zalige verwachting te leven den
dierbaren doode eenmaal na te mogen
velgen. Moge God in rijke mate de
ti oost van Zijne genade schenken en
Zijn barmhartigheden groot maken.
En laten we allen hierdoor weer in
dachtig worden het woord: Bereidt
uw huis, want gij zult sterven.
Daarna sprak de chef van den over
ledene, de heer Van Buren, van de fa.
Samson, een woord van hartelijke
deelneming tot de familie, h#n van
harte toebiddende genade van den
Heiland Jezus, die nooit beschaamd
doet uitkomen, die op Hem betrouwt.
De heer Pontier, vriend van den
overledene, bracht een laatste groet
aan den doode, hem dank krengende
voor zijn warme vriendschap en hem
toeroepende een vaarwel en tot we-
derziens.
Een bestuurslid van de Chr. Zang-
vereeniging „L.E.D.A.G.O.H." wees op
de vele verdiensten van den overlede
ne op muzikaal gebied en sprak de
wensch uit, dat dit zalig sterven voor
het persoonlijke leven aan zijn vrien
den een richtsnoer zal zijn om tot Je
zus te gaan.
Nadat vervolgens gezongen was Ps.
42 5, een psalm waarmede de overle
dene op zijn sterfbed veel bezig ge
weest was dankte de heer Benard, een
pleegbroer van den overledene, voor
de belangstelling, vooral ook vader en
moeder Snel en vader en moeder
Broek dankende voor de teedere zorg
en het liefdevolle gebed waarmede zij
zijn pleegbroer hebben bijgestaan in
de dagen van zijn ziekte.
Daarna strooide men bloemen in het
graf en hiermede was deze droeve
plechtigheid afgeloopen.
ACTIE IN DE KOEK-, CHOCOLADE
EN SUIKERWERKBEDRIJVEN.
In verband met de groote regelloos
heid, welke er heerscht ten opzichte
van de arbeidsvoorwaarden in boven
genoemde bedrijven, zijn de Hoofdbe
sturen van den Alg. Ned. Bond, den
Prot. Chr. Bond en den R.-K. Bond van
Arbeiders in het Bakkersbedrijf bezig,
een in onderling overleg vastgestelde
arbeidesovereenkomst voor deze be
drijven bij de fabrikanten te dezer ste
de te verdedigen.
Deze week had een gecombineerde
bosturenvergadering plaats van deze
samenwerkende arbeidersorganisaties,
ter bespreking van 't resultaat van de
bezoeken bij de Leidsche werkgevers,
die daarvoor in aanmerking kwamen.
Uit de gedane mededeeling bleek, dat
de werkgevers over het algemeen ge
neigd waren met de vertegenwoordi
gers der organisaties te spreken over
de arbeidsvoorwaarden, uitgezonderd
de firma Gebr. Pel, welke weigerde de
ze vertegenwoordigers te woord te
staan.
Overeengekomen werd dat alle po
gingen in het werk zullen worden ge
steld om deze actie tot eenig behoor
lijk resultaat te leiden. Zij rekenen
daarbij op den daadwerkelijken steun
van de betrokken personeelen.
RAADSVOORSTELLEN.
Bij den gemeenteraad zijn ter be
handeling bij de a.s. begrooting in het
geheel 34 voorstellen ingediend.
DOOR DE GLADHEID.
De gladheid van gisteravond heeft
eenige ongelukken tengevolge gehad,
al zijn deze gelukkig niet van zeer
er.stigen aad geweest.
Zoo is gistemiddag te kwart over 4
aan den Apothekersdijk een honden
kar, bestuurd door den 18-jarigen N
F in het water gereden: Een agent,
geassisteerd door enkele burgers, wist
den jongen spoedig op het droge te
brengen. Later werd de wagen, die be
hoorde aan den groentenhandelaar P.
IC, op het droge gebracht, doch de
hond was reeds verdronken.
Een kwartier later geraakte aan de
Beestenmarkt de 7-jarige VV. H. al
glijdende te water. De 21-jarige stu
dent v. W. v. D., die op dc tram stond,
zag dit gebeuren. Hij sprong van de
tram af en snelde toe, begaf zich te
water en het gelukte hem door te dui
ken den jongen weer op het droge te
brengen.
Zoo is gisteravond te omstreeks
kwart voor 7 de 14-jarige A. v. d. H.,
teen hij van zijn rijwiel stapte, uitge
gleden en met zijn been op een punt,
van het hek terechtgekomen. Hij be
kwam een niet-ernstige wond aan zijn
kuit, die door den dokter van den
E.H.D. verbonden werd.
VERBOUW WIJKGEBOUW.
Door den architect W. Fontein is
namens het bestuur van de Christ.
Wijkvereeniging Levendaal alhier, het
afbreken van het perceel Levendaal
No. 99 en het verbouwen van het wijlc-
gobouw Levendaal No. 101103 opge
dragen aan R. Massaar, aannemer al
hier, als zijnde de laagste inschrijver
op één na.
LEIDSCHE POLITIEMUZIEK-
GEZELSCHAP.
Gisteravond heeft in de geheel ge
vulde groote Stadsgehoorzaal het
Leidsche politie-muziekgezelschap een
welgeslaagde uitvoering gegeven, die
o.a. werd bijgewoond door den burge
meester, mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen,
clen commissaris, den heer Meyer, den
oud-commissaris, den heer Stapel, den
hoofdinspecteur, den heer Balfoort
en verschillende inspecteurs.
Het programma, waaraan ook mee
werkten het duo „Marraton" uit Den
Haag, het dubbel-mannenkwartet „In-
ter Nos" alhier (dir. de heer D. van
Wouw) en ..The Havanna Band", werd
vlot en keurig afgewerkt. Duidelijk
bleek, dat het polit emuziekgezelschap
zich met de beste corpsen in onze stad
kan meten wat zeker niet voor het
minst te danken is aan de leiding van
den directeur, den heer M. Bolderdijk.
De heer van der Heiden deelde in
den loop van den 'avond mee, dat de
vaandelcommissie weer nieuw leven
is ingeblazen, met het oog op de vie
ring van het 2e lustrum, welke vol
gend jaar zal plaats hebben.
EEN MOOIE ZAKAGENDA.
Wij ontvingen van het agentschap
Leiden van de Rotterd. Lloyd haar
ook nu weer zeer artistiek en voor
naam uitgevoerde zakagenda voor
1929. Zij bevat naast allerlei wetens
waardigs over de schepen en de vaart
van de "vloot der Maatsch., verjaarda
gen, feestdagen en een uitgebreide
agenda die voor dit jaar in 2 maal 52
bladzijden verdeeld is, zoodat elke
week op 2 bladzijden voorkomen.
Het is een zakagenda die volkomen
dc voornaamheid van de Maatsch. ver
tolkt.
DE COLLEGES IN BET CHINEESCH.
Tijdens het verblijf van drs. J. J. L.
Duyvendak, lector in het Chineesch
aan de Universiteit alhier, die als
hoogleeraar van de Columbia Univer
sity te New-York voor ongeveer een
half jaar naar Amerka vertrekt, zullen
zijn colleges aan de Universiteit alhier
worden waargenomen door den heer
Chang Tien-tsé M.A., liulpleeraar in
het Chineesch.
EX. APOTHEKERSASSISTENT.
Opgeroepen 5 candidaten. Geslaagd:
do dames V. E. J. J. Ivnöps (Sommels-
dijk); G. W. van Voorst (Rotterdam) en
de heer A. H. Bol (Rotterdam).
Bij de politie zijn inlichtingen te
bekomen omtrent een rijwiel, dat on
beheerd op den Apothekersdijk is aan
getroffen.
BINNENLAND.
HOFBERICHT.
De Koningin wordt aanstaanden
Maandag voor enkele dagen op Het
Loo verwacht.
Gistermorgen heeft H. M. de Konin
gin-Moeder, ditmaal in gezelschap
van Prinses Juliana, wederom een be
zoek gebracht aan de Tentoonstelling
van Spaansche Kunst in Pulchri Stu
dio.
H. M. werd ontvangen door den
Spaanschen gezant graaf de Pradère,
en door den heer v. d. Mandere, voor
zitter van het Genootschap „Nedcr-
lanu-Spanje".
H. M. d'e Koningin-Moeder, verge
zeld van Jonkvr. van de Poll, barones
Schimelpenninck van der Oye en C. S-
Sixma, baron van Heemstra, woonde
gisterenavond in Diligentia de lezing
bij van Ir. J. Th. Thysse over de Zui
derzeewerken.
Z. K. H. de Prins heeft gisteren
avond in het gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen te Den Haag het
Spaansche concert bijgewoond.
EEN BEGEERD BAANTJE
Gemeld wordt, dat zich voor de
functie van administrateur van het
Pensioenfonds voor de grafische vak
ken niet minder dan circa 700 sollici
tanten aangemeld hebben.
Er is een speciale commissie be
noemd, welke de sollicitaties zal on
derzoeken en daaruit een voordracht
zal opmaken.
DE ZUIDPOLDER TE
BARENDRECHT.
Men schrijft aan de N. R. C.:
Sedert de doorbraak in den nacht
van 25 op 26 November j.l. heeft plaats
gehad in den Zuidpolderschen Ach
terzeedijk, vertoont de 437 H. A. groo
te Zuidpolder nog vrijwel hetzelfde
beeld.
Stond er aanvankelijk gemiddeld
plm. 1.50 M. water, door uitloozing via
duikers is het water zooveel gedaald,
dat er in den polder nog plm. 1 M.
water staat.
In de woningen staat het water nog
van 25 tot 50 c.M.
Het electrisch poldergemaal heeft
nog steeds niet kunnen pompen. Ook
dit stond geheel in het water, zoodat
de machines eruit gehaald en gerepa
reerd moesten worden
Woensdag jongsleden is de eene en
Donderdag de andere pomp in wer
king gesteld.
De capaciteit van het gemaal be
draagt plm. 160 M3. per minuut. Bo
vendien wordt ook door sluizen ge
loosd.
De verwachting is, dat thans bin
nen twee weken de 'polder watervrij
zal zijn.
De schade zal intusschen als gevoig
van bet langdurig onder water otaan,
voor de bewoners wel aanzienlijk zijn.
Deze was aanvankelijk geraamd op
80 000 en zal hoofdzakelijk gedekt
moeten worden door een plaatselijk
comité onder voorziterschap van den
burgemeester, die zich tevens om hulp
in verbinding heeft gesteld met het
Algemeen comité voor Watersnood
rampen te Amsterdam.
De dienst der Rotterdamsche Tram-
wegmaatschappij is nog steeds ge
stoord, omdat de baan nog onder wa
ter staat.
Autobussen voeren de passagiers
van de brug over de oude Maas naar
en uit Rotterdam.
GEREFORMEERDE
EMIGRATIE-VEREENIGING.
De secretaris van bovengenoemde
vereeniging verzoekt ons opname van
het volgende:
De Geref. Emigratievereeniging zal
op Vrijdag 21 Dec. a.s. in het restau-
rani Polman, Warmoesstraat te Am
sterdam, des namiddags te drie uur,
een algemeene ledenvergadering hou
den, waartoe ook belangstellenden uit-
genoodigd worden.
Naast het uitbrengen van het jaar
verslag zal aan de orde komen be
stuursverkiezing en mededeeling en
bespreking van de plannen der veree
niging.
Het is gebleken, dat belangrijke ar
beid valt te verrichten in het belang
van de landverhuizers en speciaal in
zake de 'geestelijke verzorging.
Het bestuur van de vereeniging ver
wacht dan ook hen, die aan dezen ar
beid hun steun willen bieden.
GELUKTELEGRAMMEN
In de maand October werden 13890
Geluktelegrammen verzonden, be
stemd voor het binnenland en 428
voor het buitenland.
Van uit het buitenland en de binnen
landsche scheepsstations werden res
pectievelijk 328 en 71 Geluktelegram
men alhier ontvangen.
Amsterdam verzond 3150 Geluktele
grammen en ontving van het buiten
land en de binnenlandsche scheeps
stations 82; Rotterdam 1512 en 57, 's
Gravenhage 1393 en 57, Alkmaar 70 en
2, Arnhem 336 en 6, Breda 144 en 4,
Deventer 116 en 1, Dordrecht 115 en 7,
Eindhoven 180 en 4, Groningen 263 en
4, Haarlem 318 en 5, 'a Hertogenbosch
100 en 4, Hilversum 196 en 7, Leeu
warden 146 en 2, Leiden 163 en 4,
Maastricht 84 en 4, Nijmegen 2C7 en 4,
Tilburg 140 en 12, Utrecht 373 en 12.
Zutphen 70 en 2, Zwolle 107 en geen;
de overige kantoren in één totaal 5135
en 119.
Het doet ons een genoegen mede te
kunnen deelen, dat in deze maand
1666 Geluktelegrammen meer verzon
den zijn dan in de maand September.
Van de opbrengst der Geluktele
grammen over deze maand wordt door
het Nederlandsch Jeugdleiders Insti-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22'/» cent
Ingezonden Mededeelingen dobbel taxi ei
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Adyertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad, 40 cents
Binnenland.
Het Kerstpostvllegtuig van Erfurt
vertrokken en te Budapest aangeko
men,
Begrootingshoofdstuk Koloniën door
de Tweede Kamer goedgekeurd.
Bandjirs en aardstortingen in de
Minahassa in onze Oost.
Buitenland.
De aardschok in West-Duitschland.
Meerdere bezorgdheid over den toe
stand van koning George.
De Pan-Amerikaansche conferentie
wil tusschen Bolivia en Paraguay be
middelen.
Stegerwald zou aan oprichting eener
nieuwe partij denken.
De herdenking van Amundsen in
Noorwegen.
Een officieel rapport over de schip
breuk van de „Vestris
tuut een bedrag van 42,85 beschik
baar gesteld voor het Kinderfonds van
het Post- en Telegraafpersoneel.
BEPERKTE VOLMACHT VOOR
REKENINGHOUDERS BIJ .DEM
POSTCHèQUE- EN GIRODIENST.
Het bestuur van het Verbond van
Ned. Werkgevers had v3rnomen, wel
ke bezwaren bij een barer leden he
stonden tegen de weigering van don
Postcbèque- en girodienst, om bij de
uitbetaling rekening te houden met
de vraag, of een rekeninghouder be
perkte- of onbeperkte volmacht tot be
schikking over zijn tegoed heeft.
De girodienst stelde zich op het
star-dpunt. dat het practiseh onmoge
lijk is. bij iedere ehèque te controlee
ren, of de onderteekenaar wel bevoogd
is, over het betreffende bedrag te be
schikken.
Het komt dikwijls voor, dat een pro
curatiehouder volgens de statuten zij
ner onderneming slechts bevoegdheid
heeft tot een bedrag van b.v. 10.000
te teekenen.
Wanneer het nu echter de beschik
king over postrekeningen betrof, zou
doze procuratiehouder niet aan de ge
stelde grens gehouden zijn.
De girodienst verzocht zelfs een
schriftelijke verklaring van de onder
neming, waarbij de staat gevrijwaard
werd voor eventueele schade, voort
vloeiende uit het overschrijden door
den procuratiehouder van zijne be
voegdheid.
Hot bestuur van het verbond, van
oordeel zijnde, dat in dezen toestand
verandering moest komen, heeft zich
tot den directeur van den Postchèque-
en girodienst gewend, met het verzoek
een regeling te treffen, waardoor het
slechts mogelijk zou zijn, aan bepaal
de rekeninghouders slechts tot oen
bepaald bedrag bevoegdheid tot be
schikking over hun saldo te geven. De
directeur was bereid, aan de bezwa
ren tegemoet te komen en wel in dier
voege, dat hij een speciale groep van
1000 rekening-nummers heeft aange
wezen, van 145.000 tot 146.000, waar
voor, op verzoek van den houder, bij
het incasseeren van chèques door
procuratie-houders op speciale bepa
lingen in verband met statuten van
ondernemingen gelet zal kunnen wor
den.
Deze regeling is op 8 December 1928
in werking getreden.
De bestaande rekeningen, waarvoor
gebruikmaking van deze afzonderlij
ke regeling gewenscht wordt, moeten
echter van nummer veranderen. Do
directeur vertrouwt, dat belangheb
benden zich deze kleine onaangenaam
beid wel willen getroosten om van de
getroffen regeling gebruik te maken.
Nieuwe rekeningen, na 8 December
1928 aangevraagd, kunnen terstond in
de daartoe aangewezen nummergroep
geplaatst worden, indien de houders
zulks verlangen.
DE BELGISCHE KROONPRINS EN
KROONPRINSES OP HUN REIS
NAAR OOST-INDIë.
Aneta seint uit Mcdan, d.d. 14 dezer:
De passagiers van de Insulinde wa
ren buitengewoon opgetoogen over de
innemende en zeer eenvoudige wijze
van omgang van het kroonprinselijk
paar.
Beiden namen deel aan de dekspor-
ten, aan de bals en aan het St. Nico-
laasfee9t, bij welke gelegenheid de
passagiers Arabische geschenken aan
boden, ook voor het te Stockholm ach
tergebleven prinsesje, hetgeen prinses
Astrid tot tranen toe bewoog.