CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer bestaat uit IWEE Bladen. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 9de JAARGANG VRIJDAG 23 NOVEMBER 1928 NUMMER 2401 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en bniten Leiden waar agenten geTestigd zijn Per kwartaal. i 230 Per weekf 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 EERSTE BLAD. De Zondag moet Zondag blijven. In Noord-Hollandsche Kerkblad schrijft Prof. Grosheide: „We leven in een tijd van conferen ties, conferenties van allerlei soort. Persoonlijk meenen we zelfs dat men er te veel van houdt, althans, dat de conferenties niet geven wat men er van verwacht. Maar wil men in conferenties tezamen komen, om van vriendschap en gezelligheid te ge nieten, om oude bekenden weer te zien, om allerlei dingen te bespre ken, om er eens even uit te wezen dan is daartegen geen bezwaar. Geen bezwaar ook om zulke samenkomsten niet slechts in de vacantietijden te houden, doch ze ook te doen plaats hebben van Zaterdagmiddag tot Maan dagmorgen vroeg, zoodat men op tijd weer aan den arbeid kan zijn. Alleen maar, men late dan den Zondag Zondag blijven. Dat wil niet alleen zeggen, dat men zich onthoudt, van wat onze vaderen noemden slaaf- schen arbeid, maar dat men ook tot de gemeente des Heeren naarstiglijk komt. Er schijnen steeds meer conferen ties te komen, waar aan dat laatste niet wordt gedacht. Zoo vonden we nu weer aangekon digd een programma voor een week- end-reunie der Ned. Christelijke Reis- vereeniging. Voor den Zondag heet het daarin: Wijdingsure, Koffiedrinken, Diner, aWndeling (bij ongustig weer oud-Hollandsch theeum Re), Avond maaltijd, Afscheidssamenkomst. Van kerkgaan of gelegenheid daar toe wordt in dit programma niet ge rept. Als we aanzien, wat men des Zondags denkt te doen, vreezen we zelfs ,dat zij die het geheele program ma volgen aan kerkgaan niet toe zul len komen. Zoo mag het onder ons niet geschie den. De kerk des Heeren, de bediening des Woords roept ons op den Zondag ir- de eerste plaats. Wanneer we daar onder niet opgaan, moeten daartoe wettige redenen bestaan, en wettige reden is zeker niet, dat men op eigen gelegenheid een wijdingssamenkomst houdt, of dat men zonder noodzaak de plaats van samenkomst zóó kiest, dat kerkgaan bezwaarlijk wordt. We leven in dagen van onkerkelijk heid. Laten we toch op onze hoede zijn, dat we op geenerlei wijze in de hand werken, doch ons veeleer angstvallig onthouden van alles, wat de kerk des Heeren naar den achtergrond dringen zou". Er is naar onze meening nog een andere reden waarom wij in dezen tijd bijzonder vermaand moeten worden om op onze hoede te zijn. Ds. Kersten maakt jacht op de minste overtreding in onzen kring. De radio moet het nu reeds geregeld ontgelden. Evenzoo zal het gaan met onze wijding van den dag des Heeren. Als wij ook maar in het minst afwijken, zal dat tegen ons gebruikt worden. Daarom is er reden te meer om nauw te leven. Niet met conferenties en ver gaderingen alleen, maar ook met het algemeen gebruik van den Zondag; de Zondag mag niet onze dag zijn, maar moet gebruikt worden als de dag des Heeren. De Zondag moet Zondag blijven. STADSNIEUWS. EE RESTAURATIE DER MAREKERK Gisteravond is in de Pieterskerk een buitengewone samenkomst der Ned. Herv. Gem. gehouden, ter bespreking van de restauratie der Marekerk en waar het woord weri gevoerd door de predikanten Ds. C. Hartwigsen, Ds. M. J. Punselie, Ds. A. D. Meeter en Ds. D. Kuilman, alsmede door de kerkvoog den, de heeren J. P. Mulder en Jac. Wilbrink. Ds. Hartwigsen opende de bij eenkomst, ging voor in gebed en zette daarna het doel uiteen, waarvoor de gemeente was bijeengeroepen. Het gaat om de restauratie der Ma rekerk, dat mooie kerkgebouw, waar in reeds 280 jaar het Evangelie ver kondigd is, doch dat thans dringend verbetering behoeft. Reeds is een commissie hezig ge weest, gelden te verzamelen voor de restauratie. De gemeentecommissie zal gaarne zoo spoedig mogelijk met de herstel lingswerkzaamheden willen beginnen; daarom is deze samenkomst georgani seerd, opdat de daartoe noodige gelden worden bijeengebracht. Hoe deze commissie zich dat voor stelt, zal de heer J. P. Mulder uiteen zetten. Nadat gezongen was Psalm 26 vs. 8 en 7, betrad de heer Mulder den kansel. Spr. deelde allereerst iets mede van de geschiedenis der Marekerk. In 1638 werden de voorbereidselen voor den bouw dezer kerk gemaakt. Zij kwam op de plaats der voormalige zoutkeet. 27 Sept. 1638 werd de eerste steen gelegd en op 13 en 14 October 1647 hadden de inwijdingsdiensten plaats. Er waren n.l. twee preekstoe len en men wilde probeeren welke het meest geschikt was. Op Woensdag 13 Oct. hield een der plaatselijke predikanten een predika tie over Ps. 84 vs. 9 en 12, den volgen den dag de bekende Prof. Abraham Heidanus over Hagg. 1 vs. 311. Een orgel had de kerk nog niet, dit kwam pas 84 jaar later en werd 3 Oct. 1733 voor het eerst bespeeld. Of het interieur in de verloopen 300 jaar veel gewijzigd is? Spr. gelooft van niet; in elk geval behoeft dit thans dringend restaura tie. In 1923 werd voor dit doel het Mare- kerk-comité opgericht, dat reeds meer dan 7000 aan de Gemeente-commissie kon afdragen. Er is evenwel een halve ton noodig. Om de ontbrekende 43.COO gulden bijeen te krijgen, werd de res tauratie-commissie gevormd, die on der leiding der gemeente-commissie bestaat uit vertegenwoordigers van de verschillende college's der Ned. Herv. Gemeente. Spr. eindigde met een hartelijk woord van opwekking tot de gemeente, haar gaven te offeren. De volgende spr. wa9 Ds. Punselie De restauratie onzer Marekerk, al dus spr., is een zoo groote onderne ming, dat de geheele gemeente haar schouders onder dit werk moet zetten Daartoe is noodig, dat wij ons be zinnen op de plaats die de kerk in neemt in het publieke leven. Het is het orgaan, waardoor God tot ons spreekt. De kerk is als de adem van Gods Geest. Die het stof der aardschc dingen wegblaast van de vleugelen onzer ziel, zoodat we weer klapwieken in de sfeer der eeuwigheid. De Kerk zegt ons, dat God in den hemel rekening heeft gehouden met de diepste behoeften der menschenziel en daarop een bevredigend antwoord geeft. Doch als de kerk de toegang is tot het heiligdom Gods, voelen we dan niet, dat daarmee strijdt de verouder de schamelheid en de schamele verou derdheid, die we zien, als we de Mare kerk binnentreden. Gods eere is daarmee gemoeid. Dat daarom elk onzer om 's Heeren wil 'n offer brenge voor de restauratie dezer kerk. Spr. liet vervolgens zingen Ps. 84 vs. 1, waarna de heer Wilbrink het woord voerde. Spr. begon met op te merken, dat, als men de offervaardigheid neemt als Graadmeter voor het geestelijk leven der gemeente, het er met onze gemeen te niet erg gunstig voorstaat. Geen F>0 net. van den aansla?, die toch slechts Vi pet. van het inkomen bedraagt, komt binnen, n.l. 17.000 van de f 35.000. Beter staat het met de opbrengst van nlaatsen?eld: 5 500 voor vaste plaat sen en 14.400 van kaartjesverkoon. en collecten f 8.300 voor de gewone uitga ven. en 1.380 voor de Oosterkerk. Spr. zette vervolgens het plan van de restauratiecommissie uiteen. Er is noodig 50.000, daarvan moet door de gemeente de helft worden bii- eengebrneht, terwiil de andere helft zal worden geleend. Van deze leening zal de rentelast op de gemeente rusten en de aflossing on bet Marekerk-eomi- té. dat aldus nog 25 jaar met zijn ar beid bliift voortgaan. Van de andere 25.000 is reeds f 7000 door het Marekerkcomité bij eengebracht. Snr. wekte de aanwezigen on. de in- teekenbilietten in te vullen om on die manier de 18.000 bijeen tebrengen. Elk geve naar vermogen. Ds. Meeter. die vervolgens 't woord voerde, zeide een „zwak" te hebben voor de Marekerk. Dit is nu eens geen kerk met een duur te onderhouden koor. waar men niets aan heeft, doch een echt nrotes- tantsrhe kerk, die geheel kan gebruikt worden. De Marekerk is niet alleen zoo ge schikt voor preekdiensten, doch ook voor doopdiensten in den winter, om dat zij meer in het mntrum der ge- meente staat dan de Oosterkerk. Als de Marekerk gerest°urpprd is. als pr ppn hehorHiikP nrpdik^^+p"1*0- mer. ppnirn'« vprtv^mimr on pio<* triscli licht R zal zii ppn van on?o kostelijke kerkgebouwen zijn. Spr. eindigde met 't woord van Ne- hemia: God van den hemel zal het ons doen gelukken en wij, Zijn knech ten zullen ons opmaken en bouwen. Ds. Kuilman sprak het slotwoord Spr. uitte zijn blijdschap, dat hij als jongste predikant der Ned. Herv. Gem. te Leiden aan dit werk mag medehel pen, om een kerk beter aan haar doel te doen beantwoorden. Spr. heeft in al de gemeenten, die hij gediend heeft, gezien: als het gees telijk leven bloeit, is men bereid offers te brengen voor dit doel. Er zijn hier in Leiden 5COO kerkelij ke belastingbetalers, waarvan er 2500 betalen. Als er van die 2500 500 zijn, die 1 zullen bijdragen, 1000 die ge middeld f 6 en nog andere 1000, die ge middeld 12 bijdragen, kan het benoo- digde bedrag voor 1 Jan. 1929 bijeen zijn. Spr. wekte de gemeente op, op royale wijze haar dankbaarheid te toonen en te offeren voor dit doel. Spr. ging hierna in dankgebed voor, waarna nog gezongen werd Gez. 156 vers 1. Bij den uitgang der samenkomst was er gelegenheid de ingevulde inteeken- biljetten in te leveren. LEIDSCHE KUNSTKRINK „VOOR ALLEN". Blijkens de advertentie in dit blad geeft de Leidsche Kunstkring een pae- dagogisch Jeugd concert, waarin de heer Willem Andriessen, op de hem eigene wijze, met groote duidelijkheid het begrip muziekbouw en muzikale eischen, zoo ook uitvoering zal demon- streeren en waarvan een groote en niet te onderschatten dosis kennis den hoorders zal worden toebedeeld. Wij juichen het streven van den Kunstkring ten zeerste toe en vertrou wen, dat de leden hun kinderen deze gelegenheid, hun muzikale inzichten te verbreeden, niet zullen onthouden vooral waar, bij welslagen, meerdere concerten zullen volgen. PATRIMONIUM Wij herinneren nog even aan de propagandavergadering voor Patrimo nium, heden avond te 8 uur in het ge bouw aan de Hoogl. Kerkgracht. Sprekers zijn: de heer Hollander en .de heer Willigenburg, wie te hooren een lust is. JUBILEUM J. STOL. Heden herdenkt de heer J. Stol den dag, dat hij voor 25 jaar als blikslager aan Tieleman en Dros' Conservenfa- brieken in dienst trad. Hedenmorgen werd de jubilaris op een der kantoren door de directie ont vangen en hem onder hartelijke woor den van gelukwensch een envelop met inhoud aangeboden. Daarna begaf de jubilaris zich naar de afd. blikslagerij, daar werd hem door Mej. W. de Boer namens het da- mespersoneel een palm met sierpot aangeboden. Toen was het woord aan den heer L. Erades, die als voorzitter der „Ju bileumclub" hem namens zijn manne lijke collega's een bronzen gaslamp aanbood. Nadat de heer Stol allen had bedankt bracht hij den dag verder in den hui- selijken kring door. GEEN SPREEKUUR. De Wethouder van Fabricage, de heer J. Splinter, is verhinderd morgen spreekuur te houden. DE LAKENHAL. De tentoonstelling van schilderijen door Eduard Karsen in het Stedelijk Museum De Lakenhal, die heden zou worden gesloten, zal nog worden ver lengd tot 2 December a.s. CHR. HIST. UNIE. Tot bestuurslid der afd. Leiden, van de Chr. Hist. Unie. ontstaan door het bedanken van den heer J. B. Meijnen, is gekozen de heer M. H. de Reede, lid van den Gemeenteraad van Leiden. Het dagelijksch bestuur bestaat thans uit uit de heeren J. C. B. Hüner, voor zitter; C. H. v. d. Wijngaard, secretaris Utrechtsche Jaagpad 13a; E. J. de Geus penningmeester. Op de vergadering, die Woensdag 28 Nov. gehouden zal worden in het ge bouw „Prediker", Janvossensteeg, komt o.m. aan de orde de samenstel ling van de groslijst van candidaten voor de Tweede Kamer. GEREF. SCHOOLVERBAND. Gisteren vergaderde de afdeeling „Leiden" van bet Geref. Schoolverband te Hillegom. Wegens ongesteldheid van den voorzitter, presideerde de heer H. de Boer van Noord wijk aan Zee. Na opening en afdoening van enke le andere zaken, trad voor de verga dering op de heer J. C. de Koning van Hillegom met bet onderwerp: „Bijbel en kind". De Bijbel is de kenbron en de open baring des Heeren, het kind is een geschenk des Heeren. Alzóo zijn Bijbel en kind onmiddel lijk op elkaar aangewezen. Er is bij de kinderen echter niet al leen sprake van een religieuzen „aan leg", de gedoopte kinderen zijn kinde ren des verbonds, dragers dus van be paalde beloften Gods. De Bijbel wil zijn de autoriteit, de gids, het richtsnoer door het leven. Daarom heeft ook het kind den Bij bel noodig, en moet dat Woord naar zijn bevatting worden medegedeeld. Gedachten aan God en de eeuwig heid zijn in het kinderlijk gemoed in geschapen, niet als iets toevalligs of iets bijkomstigs, maar ze vormen een integreerend deel van zijn natuur. Daarom moeten ook die kleinen worden opgevoed tot „menschen Gods" een moeilijke, doch ook een heerlijke taak. Maar bij den plicht, die de Heere hier oplegt, geeft Hij ook weer Zijn be lofte en dan Zijn zegen als belooning. Waar de modernen spreken van zelfstandigheid ook van den kinderlij ken geest willen wij onze jeugd reeds vroeg bekend maken met en haar geest richten op den dienst des Heeren. Voor de schooljaren is bet Moeder, die de kleinen inprent: liefde tot God, behoefte aan schuldvergeving, enz. Daarna komt thuis het dagelijks le zen van de Heilige Schrift en neemt de school een deel van de taak der ouders over. Ook hier doen uitkomen, dat God te heilig is om het kwade te zien, doch ook: „Alzoo lief heeft God de wereld gehad". Over het gebruik van den Bijbel hoorden we deze opmerkingen: Gebruik den Bijbel: le. biddend, zelf onmachtig om het gehoorde Woord vrucht te doen dra gen, brengen we het in gehoorzaam heid, als gezanten Gods; 2e. na ernstige voorbereiding; niet alleen handleidingen, maar vooral den Bijbel zelf; 3e. houdt de heiligheid van den Bij bel hoog, voorzichtig in ons spreken; 4e. spreek niet alleen over den Bij bel, maar geef het kind ook den Bij bel in handen; 5. Maak de vertelling niet mooier dan het Bijbelverhaal zelf; 6. Maak het kind vertrouwd met den Bijbel-„tekst". 7. Laat gedeelten van buiten leeren. 8. Voor het kind moet den Bijbel steeds zijn „Gods Woord". Geen twij fel aan de waarheid er van, geen ant woord op alle nieuwsgierige vragen. Met deze woorden uit Bunjan's „Christinnereize" besloot spr. zijn keu rig woord: „God is wijzer dan ik ben en ik hoop dat Hij mij er zooveel van doe ver staan als mij nuttig en noodig zal zijn". Bij de bespreking, waaraan door tal van aanwezigen werd deelgenomen, kreeg de heer De Koning ruimschoots gelegenheid eenige zaken in verband met zijn onderwerp nader toe te lich ten. VERLAGING TELEFOONTARIL VEN. Door de Kamer van Koophandel te Leiden is een adres verzonden, waar in o.a. op principieel© wijze stelling wordt genomen tegen den theoreti- schen opzet van het door het Hoofdbe stuur der Posterijen en Telegrafie voorgestelde gesprekkentarief. Aan dit adres wordt het volgende ontleend: De Kamer v. K. dankt het Hoofd bestuur voor do gelegenheid om ad vies uit to brengen en spreekt haar waardeering uit over een viertal ver lagingen, vooral omdat deze alleen mogelijk zijn geworden door een ra tioneel beheer. De Kamer had voorts gaarne gezien, dat in de voorstellen ook was opgeno men: a. het overschakelen van telefoonge sprekken; b. de kostenberekening van een in- terlocaal gesprek na de eerste drie minuten; en c. uitbreiding van het aantal streek- netten. In aansluiting aan de opmerkingen o\er streeknetten uitte de Kamer den vvensch om de afstanden, binnen wel ke voor lager tarief interlocaal kan worden gesproken, als minima te be schouwen. De Kamer denkt daarbij aan plaatsen, die zeer op elkander zijn aangewezen en met weinig kosten met elkander kunnen worden ver honden. Het gesprekkentarief heeft echter de instemming der Kamer niet kun nen verwerven. De uitbreiding van het aantal abon- né's zal op billijker wijze zijn te be reiken door verlaging van liet vaste abonnementstarief. Inzonderheid worden een zevental ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 227» cent Ingezonden Mededeelingen dobbel tarief Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents x Binnenland. De wekelijksche rustdag voor chauf feurs en toonkunstenaars zal volgens den Minister binnen weinige maan den zijn beslag krijgen. Het bezoek van den gezant van Tsjecho-Slowakije aan Leiden. De restauratie der Marekerk. Het Centralen Convent der A.-R. Partij. Buitenland. De toestand van koning George van Engeland is minder gunstig. Spoorwegongeluk bij Praag. Baldwin over den huidigen geest in Europa. De a.s. verkiezingen in Roemenië. De hongersnood in China breidt zich uit. bezwaren tegen de theoretische moti veering van het gesprekkentarief in gebracht. Te. Er wordt alleen gerekend met aangevraagde gesprekken, ofschoon, inkomende gesprekken dikwijls voor den abonné grooter waarde hebben. 2e. Het publiek betaalt liever een be drag ineens om verder kosteloos te kunnen spreken. 3e. Het nut en voordeel, dat een aan sluiting voor een abonné heeft, kan nimmer een behoorlijke basis zijn voor een telefoontarief, omdat dit nut en voordeel veel te individueel is. Noch de waarde, noch de lengte van een gesprek is juist te w^ardeeren. Voorts wordt de waarde van een te verleenen dienst niet bepaald door de waarde, welke dezê voor den betrok kene heeft, maar door de kosten, moei te, enz., welke degene, die zijn dien sten aanbiedt, redelijkerwijs vergoed moet hebben. 4e. Bij het vaststellen van het voor gestelde gesprekkentarief is ter bere kening van de zelfkosten uitgegaan van iemand, die niet telefoneert insteê van den normalen gebruiker als ba sis te nemen. In de Nota (A. 16) wordt aangegeven, dat bet grondbedrag (wis selend tusschen f 24 en f 48) de kos ten van aanleg en onderhoud moet goedmaken, terwijl het gesprekkenta rief hoofdzakelijk dient om de kosten van de verkeersafwikkeling, van het gesprek, te dekken. M.a.w.: hier wordt begonnen met nul gesprekken en de nidt- of weinig-gebruiker als uitgangs punt genomen, iets wat bij de monde linge toelichting werd bevestigd. Naar de meening der Kamer is het opzich- zelf zeer lofwaardig streven van het Hoofdbestuur, om ket> aantal aange slotenen sterk op te voeren, oorzaak geweest, dat de zelfkosten voor een klein-gebruiker onwillekeurig zoo laag berekend worden, dat voor hem spoe dig de kosten voor aansluiting gelijk zijn aan het weinige nut, dat hij van de telefoon heeft. Eenig deugdelijk uitgangspunt is echter de normale ge bruiker. Hij is degene, die niet alleen het telefoonverkeer mogelijk maakt, maar het ook mogelijk maakt in den omvang en doeltreffendheid, welke het thans hezit. Waar het Hoofdbestuur echter is uitgegaan van een abonné, die niet te lefoneert, is het begrijpelijk, dat de voorgestelde tarieven ten aanzien van klein-gebruikers zoo voordeelig en voor groot-gebruikers zoo nadeelig zijn. 5e. Ook de grondbedragen worden naar de meeding der Kamer op on juiste en voor groot-gebruikers op on billijke wijze vastgesteld, wat even eens is terug te voeren tot het streven om door lage tarieven voor klein-ge bruikers het aantal aangeslotenen sterk op te voeren. Het grondbedrag wordt volgens de nota geheven om goed te maken de kosten van aanleg en onderhoud der aansluiting. Met aansluiting en onderhoud is echter een telefoonabonné niet geholpen, als niet het geheele bedieningsapparaat elk oogenblik gedurende de kantoor uren ter beschikking staat. De kosten voor de telefooncentrale, voor alle vaste kosten in de centrale, voor het beschikbaarhouden van telefonisten, etc. moeten daarom in het grondbe drag worden verdisconteerd en mogen niet ten laste van een gesprekkenta rief worden gebracht. Als echter in het grondbedrag worden opgenomen alle kosten, welke moeten worden ge maakt om de abonné's de mogelijk heid tot spreken te geven, dan zal eenerzijds het grondbedrag zoo hoog worden, dat het weinig meer zal ver schillen van het vaste abonnements tarief, terwijl anderzijds de verdere kosten van elk gesprek zoo minimaal worden, dat het zeker niet de moeite

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1