CHRISTELIJK DAC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN JAARGANG VRIJDAG 16 NOVEMBER 1928 NUMMER 2593 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Postbox 20 Postgiro 58936 Telefoonnummer 2778 Aangesloten op het Streeknet Lisse ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd rijn Per kwartaal. i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Opheldering gewenscht. Zooals elk jaar, heeft ook dit jaar het politieke begrootingsdebat in de Tweede Kamer ons enkele verrassin gen gebracht. Tot die verrassingen mag gerekend worden de onsympathieke aanval van ds. Lingbeek op de Antirevolutionaire partij en dr. Kuyper en de afstraffing die hij deswege van de heeren Heemskerk en Schouten ontving. Maar ook behoort daartoe de rede van dr. De Visser en het antwoord daarop van Minister De Geer. Dr. De Visser betuigde ook in deze rede zijn misnoegen met den gang van zaken in het parlementaire leven. Van Chr. Hist, zijde hij is toch de leider rog werd daarin zeer duidelijk uit gesproken, dat de principieele opzet geen instemming vond. Stel daarnaast de verdediging van Minister De Geer dan is de conclusie dat hij voor dit Kabinet de eer op- eischt, dat het als extra parlementair kabinet een goed figuur heeft ge maakt. Wel zeide hij dat het Kabinet na de verkiezingen niet meer als in termezzo-kabinet zal optreden. Maar moeten wij daarin niet zien de stille onderstelling, om niet te spre ken van hoop, dat toch het Kabinet nog zal aanblijven. In dat licht gezien wint de uitlating van dr. De Visser over mogelijke sa- menwerkng met personen uit den Li beralen kring, aan belangrijkheid. Niet zoo zeer om de mogelijkheid van verwezenlijking dezer gedachte, dan wel als symptoom van de innerlijke begeerte om weer tot gezonde parle mentaire toestanden te komen. Waar bij dan dadelijk de gedachte aan sluiting vindt, dat een ander deel van de Chr. Hist. Unie van de ongezond heid van den parlementaren toe stand niet zoo overtuigd is. Zoo de discussie beziende mogen wij de vraag opwerpen of het niet hoog tijd wordt, dat ook de Chr. Hist. Unie nu eens voor den dag komt met baar plan de campagne voor het vol gend jaar. Een te lang zwijgen kan hier nadee- lïg ziïr. "/Liberale personen. In zijn persgesprek met den voorzit ter van den Nederlandschen Journa listenkring, den heer Hans, heeft Dr. de Visser nader zijn uitlating in de Kamer, over mogelijke samenwerking met de Liberalen, uiteengezet. In bedoeld persgesprek, verklaarde Dr. de Visser, in de eerste plaats te hebben gedacht aan liberale perso nen, waarvan er velen zijn, religieuze naturen, met wie men zou kunnen sa menwerken. Maar hij voegde er aan toe, samen werking met de liberalen als partij niet onmogelijk te achten, waarbij dan echter deze bepaling werd gemaakt, dat de Vrijheidsbond alleen spreekt van de waarde en de beteekenis van den godsdienst, wat als grondslag voor samenwerking te vaag moet ge acht worden. Terecht merkt „De Zeeuw" op, dat van deze samenwerking geen resultaat te verwachten is, omdat de Liberale gedachte dat moet uitsluiten. Zij verwijst dan naar de rede, waar mede Mr. Dresselhuys in 1924 de jaar vergadering van den Vrijheidsbond opende en waarin ook hij meende een perspectief te zien voor het uitleven der persoonlijkheden in de sfeer der vrijheid. Maar ook toen kwam de heer Elout in het Handelsblad daar tegenop. De heer Elout deed duidelijk uit komen, dat de Liberale beginselen juist de menging van godsdienst en staatkunde uitsluiten, hetgeen uiter aard de grondslag van de partijen ter rechterzijde is. „De opvatting zoo zegt de heer Elout dat men in de Staatkunde, alléén behoort te handelen naar de re de, dat men zich naar de uitspraak van Cort van der Linden door de Rede laat leiden, dat, hoe geloovig men ook voor zijn persoon mocht wezen, in de politiek elk geloof buiten spel moet laten op straffe van ernstige schade voor politiek en geloof, die opvatting was gemeen goed van alle liberalen in de negentiende eeuw. Ja, wat meer zegt: van alle vrijzinnigen, b.v. ook van de radicalen en de vrijzinnig-de mocraten. Dit was het vereenigingspunt van §lle vrijzinnigen: geen vermenging van godsdienst en staatkunde. Hoe uiteenloopend ze overigens mochten denkén, daarover was tus- schen hen geen verschil; Roëll zoo coed als Van Houten, Borgesius even zeer als Van Karnebeek, Bos en Dru- cker niet minder dan Tydeman en De Beaufort, waren het hierover eens. Dientengevolge hebben de vrijzinni gen zéér geloovige Christenen als een Roëll in hun midden kunnen hebbm en vrijzinnige Joden als een Drucker en Kerdijk. En wanneer nu Mr. Dresselhuys wel een openbaringsgrondslag voor een „liberale" staatkunde wil toelaten, dan breekt hij daarmede den staf over het liberalisme niet alleen van Cort van der Linden, maar over het libera lisme van de negentiende eeuw". Hoe de personen ook sympathie mo gen hebben voor religie, in de politiek mag dat niet tot uiting komen, dat is het liberale standpunt. Daarom is dan ook de vingerwijzing van Dr. de Visser in dat opzicht zeker van belang ontbloot. STADSNIEUWS. GEMEENTEZAKEN. (Slot). Verbetering Stationsweg. Door de Haagsche Tramweg Maat schappij is indertijd een bedrag van f 7000 in de gemeentekas gestort als een bijdrage in de kosten van de ver- bieeding van den Stationsweg, welke verbreeding noodzakelijk was gewor den ten gevolge van het in het jaar 1925 léggen door genoemde Maat schappij van een nieuwe spoorbaan naast de reeds bestaande in dezen drukken verkeersweg; aan de beschik baarstelling van dit bedrag werd de voorwaarde verbonden, dat daarvan f 500 zou worden gerestitueerd voor ieder vol jaar. dat" door de Maatschap pij binnen 10 jaar van het emplace ment geen gebruik meer zou worden gemaakt. Inderdaad werd de voor het rijverkeer in beide richtingen tus- schen de buitenste rail en den trottoir rand overblijvende ruimte ter hoogte van perceel Stationsweg No. 55 (café „Zomerlust") door het leggen van de nieuwe spoorbaan teruggebracht tot een breedte van slechts 5.43 M., het geen onvoldoende moest worden ge acht. Hoever moest nu de voorgenomen verbreeding zich in de lengte uitstrek ken? Aanvankelijk is alleen gedacht aan een verbreeding van den rijweg vanaf perceel No. 57 (café-restaurant „Zomerzorg") tot aan ongeveer per ceel No. 25 (dn. Kroon) door verleg ging van het Oostelijk trottoir (zijde Zomerzorg) in Oostelijke richting, dus naar de huizenrij toe, waardoor met name ook ter hoogte van perceel No. 37 (dr. Niemer), waar de voor het rijverkeer beschikbare ruimte tus- schen de buitenste rail en den trottoir rand slechts 2.15 M. bedraagt, een zeer noodzakelijke verbetering zou worden verkregen. Afgezien werd hierbij voorloopig van een verlegging van het trottoir aan dezen kant over het ver dere gedeelte van den Stationsweg vanaf perceel No. 25 tot aan den Rijns- burgersingel, aangezien aldaar een verbreeding van den rijweg minder urgent werd geacht en bovendien in verband met de bebouwing en de aan wezige uitbouwen op bezwaren zou stuiten. Daarentegen kwam in ver band met de omstandigheid, dat op dit gedeelte van den Stationsweg de buitenste rail aan den anderen kant onmiddellijk langs den trottoirrand loopt, de wenschelijkheid naar voren van 'n verbreeding van de rijweg vanaf perceel No. 20 (Ned. Spoorwegen) tot aan den Morschsingel door verlegging van het Westelijk trottoir in Westelij ke richting, en, in aansluiting hieraan, van een overeenkomstige verbreeding van de Rijnsburgerbrug aan de West zijde. Aldus ontstond na een vrij langdu rige voorbereiding het volgende drie ledige plan. Ten eerste: de tegenwoordige Ooste lijke trottoirrand vanaf perceel No. 57 tot aan ongeveer No. 25 wordt verlegd in Oostelijke richting. Over het groot ste gedeelte van den genoemden af stand verkrijgt de rijweg hierdoor een meerdere breedte van omstreeks 2 M., zoodat de afstand van de buitenste rail tol den trottoirrand bij perceel No. 55 7.25 M., bij perceel no. 37 4 M. wordt. Het trottoir behoudt evenwel desniet tegenstaande in hoofdzaak zijn tegen woordige breedte ter plaatse van de voortuinen van 3.50 M., waartoe ge deelten van die particuliere voortui nen tot openbaar trottoir bestemd en mitsdien door de gemeente in eigen dom moeten worden verkregen. Te vens zullen de openbare stoepen, voor zoover riog niet, als bij de perceelen nis 57 en 55, eigendom van de gemeen te, in eigendom verkregen moeten worden. Onderhandelingen, hiertoe met de eigenaren van die voortuinen en van die in particulieren eigendom zijnde openbare stoepen gevoerd, heb ben tot het het volgende resultaat ge leid. Met de eigena^c^ der voortuinen. behoorende tot de per- eelen Nis 47 en 45 met inbegrip van den Li'behoören- den bestraten grond daarcusschen, 41. 39 en 35 werd behoudens goedkeuring van den Raad, overeenstemming be reikt op de basis van verkoop van den benoodigden grond aan de gemeente voor ter. hoogste f 10 per M2 voorzoo ver nog bijzondere voorwaarden wer den gesteld, kwamen deze aanneme lijk voor. Met een eigenaar van den v.iurluin. beboerende l<t perceel No. 37, kon niet lot overeenstem ming wor den gekoL ei: op voorwaarden, welke aannemelijk werden g-aiht: de voor tuin van dit perceel blijft dus voors hands in het nieuwe trottoir uitste ken. Voorts werd met de eigenaren van de in particuieren eigendom zijnde openbare stoepen, beboorende tot de perceelen Nis 53, 43, 35a, 35, 33 en 31 overeenstemming verkregen op de basis van gratis afstand van den benoodigden grond, terwijl ook bier, voorzoover nog bijzondere voorwaar den werden gesteld, deze aannemelijk worden geacht Met de eigenares van de stoep, behoorende tot de perceelen Nis 51 en 49, kon niet tot overeen stemming worden gekomen op voor waarden, welke als aannemelijk kon den worden beschouwd; daar deze stoep evenwel bereids met den last van openbaarheid bezwaard is, wordt ook zonder overdracht het effect van cT verbreeding ter plaatse volledig bereikt. Tenslotte vermelden B. en W. nog, dat eenige boomen gerooid en licht masten en trampalen verplaatst zul len moeten worden, terwijl bet de be doeling is, het rijvlak op dit gedeelte van dc-n Stationsweg over de geheele breedte ter oppervlakte van 750 M2. van een nieuwe bestrating met eerste soort vlamovenstraatklinkers te voor zien. De kosten van een en ander wor den geraamd op f 12.250. Ten tweede: de tegenwoordige Wes telijke trottoirrand vanaf perceel No. 20 (Ned. Spoorwegen) tot aan den Morschsingel, wordt verlegd in Wes telijke richting. Gvcr het grootste ge deelte van den genoemden afstand verkrijgt de rijweg hierdoor een meer dere breedte van ruim 2 meter, terwijl ae tramrails thans in het midden van do straat komen te liggen, zoodat wielrijders, handkarren en andere voertuigen, welke, uit de richting van het station komende, door sneller rij dende trams en automobielen worden ingehaald, naar rechts kunnen uit wijken. Niettegenstaande deze ver- bi eeding van den rijweg behoudt het trottoir echter in hoofdzaak zijn te genwoordige breedte ter plaatse van d»' voortuinen van gemiddeld 3.50 M., waartoe gedeelten van die particulie re voortuinen tot openbaar trottoir be stemd en mitsdien door de gemeente ir. eigendom moeten worden verkre gen. Tevens zullen de openbare stoe pen, voorzoover nog niet, als bij per ceel No. 6, eigepdom van de gemeente, in eigendom verkregen moeten wor den. Onderhandelingen, hiertoe met do eigenaren van die voortuinen en van die in particulieren eigendom zijnde openbare stoepen gevoerd, heb ben tot het volgende resultaat geleid. Met de eigenaren der voortuinen, behoorende tot de perceelen Stations weg Nis 18, 16, 14 met inbegrip van den hijbehoorenden bestraten grond daarnevens, 12, 10, 2 en Morschsingel No. 1 werd behouden 's Raads goed keuring overeenstemming bereikt op de basis van verkoop van den benoo digden grond aan de gemeente voor ten hoogste f 10 per M2.;. voorzoover daarnaast nog bijzondere voorwaar den werden gesteld, kwamen deze aannemelijk voor. Voorts werd met de eigenaren van de in particulieren eigendom zijnde openbare stoepen, be hoorende hij de perceelen Stationsweg Nis 8, 6B en 4, overeenstemming ver kregen op de basis van gratis afstand van den benoodigden grond, terwijl ook hier, voorzoover nog bijzondere voorwaarden werden gesteld, deze aannemelijk werden geoordeeld. Tenslotte vermelden B. en W. nog, dat het in de bedoeling ligt, ook op dit gedeelte van. den Stationsweg het rij- v'ak over de geheele breedte ter opper vlakte van Hr 210Ü M-". van een nieuwe bestrating met eerste soort vlamoven- straatklinkers te voorzien. De kosten van een en ander worden geraamd op f 26.885. Ten derde: de Rijnsburgerbrug tus- schen den Stationsweg en de Steen straat wordt naar de Westzijde ver breed, aldus, dat de Westelijke leu ning van de verbreede brug komt te liggen in het verlengde van het te ruggeplaatste hek langs den Stations weg voor perceel Morschsingel No. 1. De rijweg op de brug, thans 7.54 M., verkrijgt hierdoor een breedte van 10.60 M., terwijl de tramrails ongeveer in het midden van de brug komen te liggen: Aan de zijde van den Morsch singel zal aan de brug een vleugel worden gebouwd, terwijl aan de zijde van de Steenstraat, een stukje grond groot 10 M2., beboorende tot 't ter rein van bet oude Academisch Zie-' kenhuis, welk terrein in 1866 door de gemeente kosteloos aan het Rijk ge geven werd om daarop een ziekenhuis te stichten en voortdurend te onder houden, van het Rijk moet worden teruggekregen. Een hiertoe strekkend tot het Rijk gericht schrijven, is nog niet beantwoord, doch naar B. en W. vertrouwen zal het Rijk tot gratis te ruggave van den grond bereid gevon den worden. De kosten van de ver- hreeding worden in dit geval op f 6900 geraamd. B. en W. stellen den raad voor zich met dit drieledig plan te vereenigen, daarvoor een crediet van f 46.503 te vcteeren (minus de genoemde f 7000) en hun College te machtigen voor den aankoop van terrein enz. het noodige te verrichten. Onderwijzend personeel. In de vacature aan de Meisjesoplei- dingsschool voor U.L.O. en aan de op leidingsschool voor U.L.O. aan de Driftstraat hebben B. en W. de dames M. Slothouwer en J. P. Hemerik naar deze scholen tijdelijk overgeplaatst, terwijl voor definitieve plaatsing ont heffing van art. 56, 4e lid der L. O.-wet is gevraagd en verkregen. Zij stellen voor thans tot definitieve overplaat sing over te gaan. Verder stellen B. en W. voor in de plaats van mej. Hemerik te benoemen de heer G. Marijt, te Katwijk aan Zee. Door deze benoeming zal diens op wachtgeldstelling worden voorkomen. Verkoop gedeelte Ouden Rijn. B. en W. stellen voor aan K. den Hertog te verkoopen een gedeelte van het water van den Ouden Rijn groot 8 M\ voor den prijs van f 27., ten einde dezen in staat te stellen aldaar een beschoeiing aan te brengen. Verweer in rechten. J. van der Veen Vonk te 's-Graven- hage beeft de gemeente in rechten aangesproken voor een schadevergoe ding van f 200, wegens geleden schade tengevolge van den brand in het per ceel Oegstgeesterlaan 22e. B. en W. stellen voor dat de gemeente zich hiertegen nu en in hooger beroep zal verweren. Heffing van Havengeld. B. en W. zeggen dat het wenscbelijk is gebleken, eenige wijzigingen aan te brengen in de verordening, regelende de heffing van een belasting onder den naam van „Havengeld". In de eerste plaats is sommige ge vallen twijfel gerezen, of een vaartuig voor de toepassing van de verordening al dan niet als een stoom- of motor boot, waarvoor immers een belang rijk hooger tarief geldt, moet worden beschouwd. Deze twijfel betreft meèr in bet bijzonder die vaartuigen, welke van een lossen aanhangmotor zijn voorzien. Het komt bun voor, dat een vaartuig voor de toepassing van de verordening in ieder geval dan als stoom- of motorboot moet worden be schouwd, indien het den motor, al i9 dit dan ook slechts een losse aanhang motor, op het oogenblik, dat het vaar tuig het havengebied binnenvaart en dus belastingplichtig wordt, daadwer kelijk gebruikt. Daarnaast meenen zij, dat er aanleiding bestaat, een vaar tuig als een stoom- of motorboot te beschouwen, indien het, zij het dan op het oogenblik van binnenvaren den motor niet gebruikende ,toch kenne lijk ingericht is, om door middel van mechansche kracht te varen; met de ze uitdrukking wordt mitsdien op een blijvender verhand tusschen motor en vaartuig geduid. In de tweede plaats wordt veelal als een onbillijkheid gevoeld, dat voor een vaartuig, dat van de eene plaats bin nen het havengebied naar een andere plaats binnen dat gebied wil varen door het Rijn- en Schiekanaal, dat dikwijls de eenige bruikbare verbin ding tusschen beide plaatSQn vormt, wegens bet feit, dat liet kanaal zelve buiten bet havengebied ligt. bij het opnieuw binnenkomen van dit gebied opnieuw havengeld moet worden be taald. Zij meenen, dat hieraan onder de noodige waarborgen tegen mis bruik door het voorgestelde art. 3bis nieuw kan worden tegemoetgekomen. Het derde voorstel beoogt, de voor waarden, waaronder „doorvaarders" vrijgesteld zijn van havengeld, door een wijziging van art. 4 sub d te ver ruimen, in dien zin, dat vastgehouden wordt aan de bepaling, dat de door vaart noodig is, dus rechtstreeks door moet varen zonder aan te leggen en hiervoor in de plaats wordt gesteld een bepaling, dat de doorvaart tus- s. hen de Schrijversbrug en de Blauw- poortsbrug voltooid moet zijn in 3 uren. B. en W. achten een vrijstelling in dezen zin in het belang van schip pers en winkeliers ter verruiming van de gelegenheid om binnen het haven gebied aan te leggen en inkoopen te doen, terwijl anderzijds door een doel- nu.tige controle misbruik voorkomen kan worden. Het vierde voorstel heeft ten doel, ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke redactie Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling - van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Belangrijkste nieuws in Nummer. Binnenland. Groote fabrieksbrand te Wormer- veer. De toestand van den Commandant van het Leger des Heils ernstig. Enkele groote firma's zijn nit den Ned. Bond van Radio-handelaren ge treden. Buitenland. Het debat over den pantserkruiser in den Dnitschen Rijksdag. De Fransche Kamer heeft een motie van vertrouwen in het nieuwe kabi- net-Poincaré aangenomen. Bij het omslaan van een reddings boot zijn bij de Engelsche kust 15 man verdronken. Ontwapeningsdebat in het Britsohe Hoogerhnis. viTWirri-■NI..IM—— met het oog op kerkbe^ek als anders zins, aan art. 4 een nieuwe vrijstelling tce te voegen, aldus, dat vrijgesteld van havengeld worden die vaartuigen, welke Zaterdagavond na 6 uur het havengebied binnenvaren, aldaar ver toeven zonder te laden of te lossen en Maandagochtend voor 6 uur het ha vengebied weder verlaten. In overeenstemming met de Com- d issie voor den Markt- en Haven dienst, zoomede met de Commissie van Financiën, stellen B. en W. voor de daartoe noodige wijziging in de verordening aan te brengen. H. M. DE KONINGIN. H. M. de Koningin is hedenmorgen te 9 uur per auto uit Het Loo naar den Haag vertrokken. Tegen 12 uur arriveerde H. M. alhier en reed toen naar het gebouw der Ver- eeniging van Vrouwelijke Studenten, waar Prinses Juliana bij baar Moeder in de auto stapte. Daarna werd naar Den Haag door gereden. H. K. H. PRINSES JULIANA Prinses Juliana heeft gisteravond in de Stadsgehoorzaal, in gezelschap van haar kamerheer, baron Baud, en het hoofd van haar huishouding mej. Schoch en haar studiegenooten, de vertooning bijgewoond van de film der Samenwerkende Zendingscorpo raties Melawan Gelap. Naar wij vernemen was de zaal gis teren, de laatste voorstelling, zeer goed bezet. CEREF. MANNENVEREENIGING. Zooals uit de advertentie in dit nummer blijkt, houdt de Geref. Man- nenvereeniging hedenavond een ver gadering in de consistorie dei' Hooi- grachtkerk. Naar wij vernemen zullen de drie predikanten der Geref. Kerk zoo mogelijk tegenwoordig zijn om van hun belangstelling voor deze ver- eeniging te getuigen. EVANGELISATIE ONDER DE MIJNWERKERS. Lezing van ds. Van Maanen. Gisteravond werd in het Nut van 't Algemeen vanwege de afd. Leiden van den Nederl. Christen Vrouwenbond weder een samenkomst gehouden, waar ditmaal als spreker optrad ds. Van Maanen. van Terwinselen, die een lezing zou houden over de Evan- galisatie onder de mijnwerkers. Mevr. Riemens heette aan het be gin van de bijeenkomst ds. v. Maanen in eenige hartelijke bewoordingen welkom, nadat eerst gezongen was Gezang 36 1 en 5. Ds. v. Maanen ging daarna voor in gebed en ving vervolgens zijn rede aan met te zeggen, dat hij hier in het Noordelijker gedeelte van Holland gaat spreken om liefde te winnen voor zijn werk in Zuid-Limburg. Refcds staan er daar drie steenen monumen ten. die van de liefde van Holland ge tuigen: de Wilhelminakerk te Heer len, het mooie kerkje op de Geiten- berg (Chevremont) en een gezellen- huis, dat gebouwd is door het Ned. Jongelingsverbond, dat nog voor meer dere zulke gebouwen zal zorgen. En nu zou spr. ook nog zoo graag te huizen hebben voor de kleine kleuters. Dat is zoo hard noodig. Wel willen de lloomschen hun tehuizen voor de pro- testantsche kleuters openstellen, maar daarop kan men toch niet ingaan. Wat men het eerst leert gaat er zoo diep in en wanneer de nonnekens zeggen, dat die protestantsche kinder tjes toch zoo lief Ave Marietjes bidden dan verschillen wij met hen in appre ciatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1