CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
9do JAARGANG
VRIJDAG 9 NOVEMBER 1928
NUMMER 2587
ABONNEMENTSPRIJS
bi Lelden en bulten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 230
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 sygfcj&g Aangesloten op het Slreeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertenties per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiên - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Geschiedenis maken en
geschiedenis schrijven.
Het is geen wonder, dat in deze No-
vembermaand in gedachten weer door
leefd wordt de Novembermaand van
tien jaar geleden.
De revoluties in Oost-Europa rolden
dreigend verder. Het was als de lava
stroom, die met een geweldige kracht
den krater uitgebraakt, zich in ont
stellende snelheid verder voortbewoog
Menigeen zag met angst dit schouw
spel aan en vreesde, dat deze stroom
niet zou stilstaan, alvorens hii aan
onze kusten zich in zee zou doodloopen
Maar zooals het met een lavestroom
gaat. die oo zijn weg allerlei beletselen
ontmoet, die hem een oosrenblik tegen
houden. en die door verlies van warm
te stolt, zoo ging het hier ook met de
ze revolutïegolf.
Hij heeft onze grens gelukkig niet
overschreden. Daarvoor danken wij
God, daarvoor danken wij ook de man
nen. die toen pal stonden.
Het is opmerkelijk, hoe verschillend
deze. inderdaad belangrijke maand
November van 1918. in de herinnering
wordt terus: geroepen.
Wij spreken bij voorkeur en met
dank van de geniale vergissing van
Troelstra.
De S. D. A. P. geeft in een extra bij
voegsel van „Het Volk" uitins: aan de
vreugde over den angst, die toen van
de reeeerders zich meester maakte en
over de stoffelijke voordeelen, die toen
gemakkelijker dan anders, werden
verkregen.
Nu willen wij gaarne erkennen, dat
de dreigende revolutie bezorgd maak
te: wie zou niet vreezen aan den voet
van een vulkaan, als de lava naar be
neden rolt?
Wij willen ook erkennen, dat in die
ure wat gemakkelijker dan anders
over de bezwaren tegen toegeven aan
den aandrang naar meer maatschap
pelijke gelijkheid, althans wegneming
van ongelijkheid, werd heengestapt.
Maar het kardinale punt, waarop
het aankomt, dat de revolutie, die
niet slaagde in den stormloop om de
macht, niettemin geslaagd zou zijn in
een zedelijke overwinning, zie, dat is
geschiedenis-verminking.
In snoevende taal wordt gememo
reerd wat te Harskamp gebeurde, wat
verder als gevolg van de revolutie el
ders werd verkregen.
Ja. zelfs heeft Het Volk den euvelen
moed om met den toen reeds kranken
Dr. Kuyper den spot te drijven in een
penteekening in den tekst, die abso
luut in strijd is met den lichamelijken
toestand, waarin Dr. Kuyper verkeer
de, en in een tirade van den volgenden
inhoud:
„De man van 1903 snoof de lucht,
die de leiders van Partij en Vakbewe
ging met welbehagen ingeademd had
den, toen zij zich op 4 November met
met oproep tot de moderne arbeiders
beweging richtten".
Afgescheiden van 'de onjuistheid
van dit bericht is het ons een raadsel,
hoe de partij, wier leider toen inder
daad een ernstige vergissing beging,
en die daarna niet weer de man van
vroeger is geworden, zoo iets durft be
staan.
Wat hier van Dr. Kuyper bericht
wordt, is precies aan Troelstra be
waarheid.
Op 11 November sprak Troelstra in
de demonstratieve vergadering te Rot
terdam zijn revolntionaire rede, Op 12
November stelde hij in de Kamer den
eisch, dat de regeering de leiding zou
overgeven.
Toen op 13 en 14 November in de
Kamer zoo duidelijk bleek, dat noch
de Regeering, noch de Volksvertegen
woordiging aan dien eisch wilde vol
doen, toen had Troelstra niet den
moed, om op Vrijdag 15 November in
de Kamer zelf zijn ongelijk te erken
nen, maar moest Schaper dat doen.
Dit had toen tevens de beteekenis
van het verlaten door de partij van het
pad, waarop Troelstra voorging.
Helaas neen, zóó is het niet geheel
juist. Met heel veel omhaal van woor
den is getracht duidelijk te maken,
dat de S. D. A. P. zoo revolutionair
niet was en dat zij zelfs Wijnkoop en
consorten van zich wilde afstooten,
maar van een innige afkeer van de re
volutie daad is nooit iets gebleken.
Alleen het oogenblik van toen was
niet juist gekozen.
De S. D. A. P. is niet geslaagd in
haar revolutie-pogingen.
Zij is evenmin geslaagd duidelijk te
maken, waarin het wezenlijk verschil
bestond van de actie van Troelstra en
de daarna gevolgde tactiek.
Het blijkt dus al weer, dat de S. D.
A. P. wel geschiedenis maakt, helaas,
maar in het geschiedenis schrijven
nog een lesje behoeft.
STADSNIEUWS.
A. R. KIESVEREENIGING.
Hedenavond naar de Burchtzaal!
De bespreking over het Program van
Actie voor de Kamerverkiezing 1929,
wordt in een daartoe hedenavond te
houden vergadering der Kiesvereeni-
ging, voortgezet.
Zooals bekend is, zijn op het Program
van Actie door de heeren v. Cittert,
Schoneveld en Goslinga amendemen
ten ingediend, die hedenavond in be
handeling komen.
Mogen we hen, die de vorige week
de vergadering der Kiesvereeniging
in de mooie, gezellige Burchtzaal bij
woonden, opwekken weer aanwezig te
zijn en mogen we deze opwekking ook
richten tot hen, die niet aanwezig
waren?
Het parool in de komende maanden
moet zijn: trouw de vergade
ringen der Kiesvereeniging
bezoeken!
Daarmede brengt men actie in de
gelederen.
Men bedenke toch, dat we 'n hoogst
gewichtig verkiezingsjaar tegemoet
gaan. Bij den komenden stembusstrijd
heeft ieder antirevolutionair, hoe ge
ring ook, een taak te vervullen.
Deze taak begint, met als de Kies
vereeniging vergadert, op het appèl te
zijn.
Zonder wettige verhindering blijve
niemand thuis!
BEGRAFENIS
PROF. VAN DER VLUGT.
Gisteren heeft te Epe de begrafenis
plaats gehad van tiet stoffelijk over
schot van Prof. Mr. W. v. d. Vlugt.
Het lijk werd bijgezet op het kerk
hofje, midden in het bosch, waar ook
enkele familieleden van den overlede
ne in vroegere dagen te ruste zijn ge
legd.
Te voet ging de stoet langzaam naar
het kerkhof, waar een groot aantal be
langstellenden, waaronder ook vele in
gezetenen van Epe, zich rond de laat
ste rustplaats van den bewoner van
het landgoed „Tongeren" schaarde.
De kist met het stoffelijk overschot
werd gedragen door e«n twaalftal
pachters van Tongeren in hun lande
lijke kleedij, zooals zij die bij droeve
plechtigheden dragen: een wijde,
zwarte cape en hoogen hoed.
Andere bewoners van Tongeren volg
den met een haar, geheel met bloem
stukken overdekt, terwijl twee hunner
den stoet openden met de aan ruwe
stokken geregen kransen der Finsche
regeering en van den Finschen presi
dent.
Op het kerkhof.
Nadat de kist in de groeve was neer
gelaten, legde de consul-generaal van
Finland twee kransen op het graf na
mens de Finsche regeering en den Fin-*
schen president, terwijl hij woorden
van diepe erkentelijkheid namens het
Finsche volk en zijn president sprak.
Vervolgens nam Prof. Mr. A. S. de
Blécourt het woord, namens de Uni
versiteit alhier en als voorzitter van
de juridische faculteit, maar bovenal
als vriend van den overledene wilde
hij een woord van afscheid spreken.
Heden wilde hij niet getuigen van
de glorie, die hij als man der weten
schap mocht winnen, doch slechts den
persoon van Willem v. d. Vlugt her
denken, een man in de wijsheid, een
kind in de boosheid.
Prof. de Blécourt zeide, hoe in de ge
sprekken met den ontslapene het
woord Tongeren veelvuldig werd ge
hoord, hier was hij gelukkig geweest,
hier had hij den vrede des harten ge
vonden, den stillen, verborgen om
gang met God. Het kon niet anders,
Prof. v. d. Vlugt had het ook een voor
recht moeten achten in Tongeren te
sterven. In de zekerheid des geloofs
is hij heengegaan.
Het bestuur van de Algemeene
Doopsgezinde Sociëteit bracht daarna
aan wijlen Prof. v. d. Vlugt dank voor
zijn veeljarigen onvermoeiden arbeid
terwille van de Broederschap.
Prof. J. W. Kühler nit Amsterdam
trad als haar vertolker op. Hij herin
nerde eraan, dat Prof. v. d. Vlugt 40
jaar lang curator was geweest. Het
was een voorrecht dezen man onder de
leiders te hebben gehad. Een breede
rij van predikanten had hij mede ge
vormd, hij was een innig vroom man.
Bij de leiding der studenten getuig
de hij vaak van zijn heilige en hooge
beginselen en in de studenten wist hij
inzonderheid de uitingen van per
soonlijk godsdienstig leven zeer te
waardeeren.
Met diepe ontroering zegde spr
dank voor het vele en velerlei werk
voor de Doopsgezinde Sociëteit, waar
aan hij zich steeds met zoo groote toe
wijding had gegeven.
Namens den kleinen kring der
Doopsgezinden alhier, sprak Ds. Hib-
ma. Hij ook wilde Prof. v. d. Vlugt
dankzeggen voor den grooten steun,
steeds verleend, ook in zijn functie van
diaken, die hij 40 jaar had bekleed.
Ds. Loeff, Ned. Herv. predikant te
Breda, trad vervolgens nit den kring
der belangstellenden en vrienden naar
voren.
Uit naam van de Maatschappij tot
bevordering van den Welstand huldig
de hij de nagedachtenis van den over
ledene. De Maatschappij was er steeds
trotsch op geweest een man als v. d.
Vlugt tot haar algemeen voorzitter te
hebben, die zoo krachtig aan het werk
der vereeniging deelnam.
Het bestuur van het fonds 1918 voor
bestrijding van tuberculose en kanker
bracht vervolgens wijlen Prof. v. d.
Vlugt grooten dank voor wat hij ter
wille van de lijdende menschheid had
verricht.
De voorzitter van de Vereeniging
Finland-Nederland, de heer W. Graadt
van Roggen, noemde Prof. v. d. Vlugt
den grootsten vriend, dien Finland in
Nederland bezat. In tijden van druk en
rouw had hij met hart en ziel gestre
den voor de rechten van het Finsche
volk. In de harten van vele Finnen
leefde hij voort en kon niet sterven.
Allen gedachten hem met grooten
dank; ook in de hutten der armen
hing zijn portret.
Ook de heer Wolf sprak van zijn
groote vereering voor den strijder voor
Finland in een persoonlijk getuigenis,
vol van diepen eerbied voor De Vlugt's
arbeid en persoon.
Ds. Goedhuis, predikant te Epe, her
dacht daarna Prof. v. d. Vlugt als een
groot man van wetenschap, als vroom
man, wiens adel van karakter hij ten
zeerste prees en dien hij een „apostel
des rechts" noemde.
Het lievelingslied van den overle
dene: „Geloofd zij God met diep ont
zag" werd vervolgens door een koor
uit Fpe aangeheven.
De plechtigheid op het kerkhof
werd besloten met een warm getuige
nis van liefde en dank van een zwager
van den overledene, den heer W. Rau-
wenhof, terwijl de oudste zoon dankte
voor de groote belangstelling en de
eer ziin vader bewezen.
Onder de talrijke aanwezigen op het
.kerkhof bevonden zich ook onzen bur
gemeester, de heer A. van de Sande
Bakhuyzen, een groot aantal hooglee
raren pn studenten van hier en andere
universiteitssteden.
WAPENSTILSTANDDAG.
Men schrijft ons:
Weer nadert de dag, waarop nu
reeds tien jaren geleden de wapen
stilstand werd gesloten tusschen de
toen oorlogvoerende volkeren.
Weer zal het verkeer dien dag zelfs
in de meest drukke steden van het
buitenland gedurende twee minuten
stop staan, opdat men zich wederom
die schande, die zee van ellende, den
oorlog, voor oogen kan stellen, dien-
men alweer dreigt te gaan vergeten en
waarvan het jonge geslacht alleen
maar iets weet „van hooren zeggen".
Vooral wij Nederlanders, die voor
den oorlog gespaard zijn gebleven, he
seffen niet voldoende, wat oorlogvoe
ren eigenlijk beteekent. Ook zijn wij er
ons in veel te geringe mate van be
wust, dat wij met elkaar een nieuwen
oorlog helpen voorbereiden, zoo wij
ons niet krachtig en eensgezind too-
nen in de bestrijding van dat vreese-
lijke monster, dat „de aarde tot een
hel en menschen tot hyena's maakt".
Daar 11 November op Zondag valt
zal dë afd. Leiden e. o. der „Nooit meer
oorlog-Federatie", evenals alom in
den lande en daarbuiten gebeurt, dit
maal op Maandag 12 November (zie de
advertentie in dit blad) de wapenstil
standsdag herdenken en een krachtig
getuigenis trachten te geven van de
moreele ontwapening die ook van het
Nederlandsche volk door de Volken
bondsgedelegeerden gevraagd wordt.
Twee pioniers in de Nederlandsche
Vredesbeweging zullen dien avond als
sprekers optreden, n.l. de heeren J. A.
van Sijn te Rotterdam, over: „Redt
ons uit de oorlogshel" en P. G. Been
tjes te Den Haag, over: „Opvoeding tot
oorlog of tot vrede?"
Het Bestuur rekent op een zeer tal
rijke opkomst
DISTRICTSVERGADERING.
Zaterdag jl. vond in het wijkgebouw
aan het Levendaal een districts-verga-
dering plaats van het Ned. Jongelings
verbond.
Om 5 uur opende de voorzitter de
vergadering met lezing uit de Heilige
Schrift van Psalm 98.
De secretaris, de heer C. Tabak,
sprak over het onderwerp: „Het win
nen van nieuwe leden".
Spr. noemt dit een belangrijk onder
werp, want als men hier niet de aan
dacht aan schenkt, zou het N. J. V.
tot een gering aantal leden komen.
Men kan door propagandavergaderin-
gen en bijzondere avonden een middel
vinden tot uitbreiding van het leden
tal.
Echter met huisbezoek zal men de
beste resultaten kunnen bereiken, aan
gezien het persoonlijk contact met de
jongens hun spoediger tot lidmaat
schap kan overreden.
Na een gemeenschappelijk en brood
maaltijd spreekt Ds. v. d. Veen van
Muiderberg over het onderwerp: „Le
vensverdieping".
Dit mooie, ernstige en persoonlijke
woord doet de vergadering met belang
stelling luisteren.
De heer H. T. C. Musch doet nog en
kele mededeelingen over de winter-
campagne van de Financiëele com
missie.
Deze goed bezochte vergadering, die
ook nog afgewisseld is door muziek,
(piano en viool), wordt op de gebrui
kelijke wijze door den voorzitter ge
sloten.
CHRISTELIJKE
MIDDENSTANDSVEREENÏGING
De Chr. Middenstandsvereeniging,
afd. Leiden, hield Woensdagavond
haar eerste ledenvergadering in dit
seizoen in een der bovenzalen van het
Nutsgebouw.
Nadat de voorzitter, de heer H.
Buurman, de vergadering op gebrui
kelijke wijze had geopend, werden de
notulen gelezen, welke onveranderd
werden vastgesteld.
Mededeeling werd gedaan van de
werkzaamheden, door de L. M. C. in
de laatste maanden ten behoeve der
geheel en Middenstand verricht, waar
uit bleek, dat deze weer eenige mis
standen heeft kunnen wegnemen.
Dat zulks een aansporing voor de
nog ongeorganiseerden moge zijn,
zich bij hun organisatie aan te slui
ten.
Verslag werd gedaan van een lezing
door den heer Loeb gehouden, om een
middenstands-informatiebureau in het
leven te roepen. Besloten werd deze
zaak in de L. M. C. krachtig te steu
nen.
Verder werd de aandacht gewijd
aan het te lang geven van ere diet,
voornamelijk in de bouwvakken, wat
den ondernemers vaak zorgen en ren
teverlies geeft. Er zal naar gestreefd
worden met belanghebbenden een
overeenkomst te treffen, om rekenin
gen op vasten korten termijn uit te
schrijven en hierover te disponeeren.
Een ruime bespreking werd gehou
den, over een schrijven van het Hoofd
bestuur, om, indien de Ziekteverzeke
ringswet straks wordt aangenomen, te
komen tot oprichting van een eigen
bedrijfsvereeniging.
Besloten wordt deze pogingen van
het Hoofdbestuur, krachtig te steunen,
om de ziekteverzekering in eigen be
heer te nemen, wat goedkooper kan
zijn, dan indien deze premie aan het
Rijk betaald wordt. Die lagere premie
kan echter alleen aan de georganiseer-
den ten goede komen. Den leden der
afd. Leiden, zal straks de gelegenheid
gegeven worden, mede te deelen, of zij
hiervan eventueel ook wenschen te
profiteëren.
Bij de rondvraag werd gewezen op
de wijze van keuring voor bereide
vleeschwaren, zooals hier aan het
slachthuis gebruikelijk is.
Duidelijk werd aangetoond het on
gemotiveerde hiervan, in tegenstelling
met andere steden, waar deze eenvou
diger is en minstens even doeltreffend.
Besloten werd deze zaak in de L. M.
C. ter sprake te zullen brengen en zoo
noodig een actie daartegen te voeren.
Het in opkomst zijnde nieuwe tele
foontarief werd ook besproken en aan
getoond, dat dit voor de meeste aange
slotenen een verhooging beteekent.
Stappen worden gedaan, om ter be-
voegder plaatse hiertegen op te komen.
Niets meer aan de orde zijnde, dankt
de voorzitter de aanwezigen voor de
aangename en zakelijke besprekingen,
waarna de heer Wieïinga de vergade
ring sluit.
NIEUWE POLITIEPOST.
Het nieuwe politieposthuis aan de
Breestraat is dezer dagen in gebruik
genomen.
Het is ondergebracht in het voor
malig nachtverblijverslokaal onder de
commissiekamers, naast de raadzaal.
Dit lokaal is geheel gereinigd en
grondig gerestaureerd en voor dit doel
uitnemend geschikt.
Met het ook op het drukke verkeer
op de Breestraat een groote verbete
ring.
DE KRACHT VAN EEN
STOFZUIGER.
In de stofzuigercentrale van Gebr.
Van Meel aan den Stationsweg no. 14,
Belwjkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Begrafenis Prof. v. d. Vlugt.
Tarief particuliere telefoongesprekken
met Indië.
Buitenland.
De samenvoeging van Waldeck en Prui
sen door den Duitschen rijksraad goedge
keurd.
Titnlescoe kabinetsformateur In Roe
menië.
De spoorwegverbinding MessinaCata
nia door de uitbarsting van den Etna ver
broken.
Werkloosheidsdebat in het Britse he La
gerhuis.
kan men zien, en eventueel aan den
lijve ondervinden, de enorme zuig
kracht van een Vol ta^stof zuiger.
Een schommel bevestigd aan den
onderkant van een grooten rubberzak,
wordt gekoppeld op een stofzuiger.
Zoodra nu de stofzuiger de lucht
uit den rubberzak zuigt, gaat de
schommel, ook al is die bekleed met
het gewicht van een vqlwassen per
soon, langzaam omhoog. Zoodra men
de zuigkracht van den stofzuiger uit
schakelt, treedt de buitenlucht weer
in den rubberzak en zakt de schommel
weer langzaam naar heneden.
Het is een mooie demonstratie van
de enorme zuigkracht van den Volta
en dus een nuttige reclame voor dit
nuttige instrument in de huishouding.-
WERKLOOSHEID.
Bij de Arbeidsbeurs stonden op 71
November 1928 ingeschreven 663 werk^
zoekenden.
Op denzelfden datum van het jaar)
1927 bedroeg het aantal ingeschreven
nen 775.
Het Hjk" van den schipper F. v. H.
uit Veur, die gisternacht in het Rijn
en Schiekanaal verdronken is, is dooi:
de Justitie in beslag genomen, die het
naar het Acad. Ziekenhuis heeft doen
vervoeren ter gerechtelijke schouwing
om vast te stellen of hier schuld aan
wezig is.
BINNENLAND.
TELEFOONDIENST INDIA.
Bij de hedenmiddag te Noordwijls
plaats gehad hebbende officieele inge
bruikneming van het nieuwe ontvang
station van den radiodienst heeft de
Directeur-Generaal der Posterijen
medegedeeld, dat met ingang van 1
Januari a^s. particuliere telefoonge
sprekken zullen kunnen worden ge
voerd. Het tarief zal bedragen: Vooï
een gewoon gesprek van 3 minuten
f 30; voor een dringend gesprek f 60;
en voor een extra dringend gesprek
f 120.
NED. BOND VAN HUISEIGENAREN
EN BOUWONDERNEMERS.
De Nederlandsche Bond van Huis-
grondeigenaren en Bouwondernemers
zal zijn najaarsvergadering houden te
Rotterdam, in de bovenzaal van café
Riche, op 21 dezer.
De ochtend zal gewijd zijn aan be
sprekingen van huishoudelijken aard,
terwijl in de namiddagvergadering,
aanvangende half vier, Mr. EL P. A.
Vollmar, advocaat en procureur te
's Gravenhage, zal inleiden het onder
werp: „De niéuwe wet op de naamloo-
ze vennootschappen en het onroerend
goed".
BOOTTREIN STOOMVAART
MAATSCHAPPIJ NEDERLAND.
Het agentschap van de Stoomvaart-
Maatschappij Nederland, de fa. Crans
en Co., te 's Gravenhage, meldt, dat de
boottrein van het stoomschip Prins der
Nederlanden, hetwelk 9 Nov. a.s. te
Genua verwacht wordt. Zaterdagmor
gen 10 Nov. a,s. om 9.45 uur voorm.
aan het Staatsspoor te Den Haag zal
aankomen.
DUITSCHE SPOORWEGEN.
Evenals voor het Zomerseizoen 1928 is
ook voor het Winterseizoen 19281929 het
boekje „Schnellste Befoerderung von
Frachtgutladungen auf der Deutschen
Reichsbahn von Ausland zu Ausland"
(vlugste vervoergelegenheden bij de Duit-
sche Rijksspoorweg Maatschappij van bui
tenland naar buitenland) verschenen.
Het is op aanvrage te allen tijde gratis
verkrijgbaar bij de Generalvertretung der
Deutschen Reichsbahn-Gesellschaft in den
N'iederlanden, Parklaan 28 te Rotterdam.