CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN 9do JAARGANG VRIJDAG 9 NOVEMBER 1928 NUMMER 2587 ABONNEMENTSPRIJS bi Lelden en bulten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 230 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 sygfcj&g Aangesloten op het Slreeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertenties per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiên - bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Geschiedenis maken en geschiedenis schrijven. Het is geen wonder, dat in deze No- vembermaand in gedachten weer door leefd wordt de Novembermaand van tien jaar geleden. De revoluties in Oost-Europa rolden dreigend verder. Het was als de lava stroom, die met een geweldige kracht den krater uitgebraakt, zich in ont stellende snelheid verder voortbewoog Menigeen zag met angst dit schouw spel aan en vreesde, dat deze stroom niet zou stilstaan, alvorens hii aan onze kusten zich in zee zou doodloopen Maar zooals het met een lavestroom gaat. die oo zijn weg allerlei beletselen ontmoet, die hem een oosrenblik tegen houden. en die door verlies van warm te stolt, zoo ging het hier ook met de ze revolutïegolf. Hij heeft onze grens gelukkig niet overschreden. Daarvoor danken wij God, daarvoor danken wij ook de man nen. die toen pal stonden. Het is opmerkelijk, hoe verschillend deze. inderdaad belangrijke maand November van 1918. in de herinnering wordt terus: geroepen. Wij spreken bij voorkeur en met dank van de geniale vergissing van Troelstra. De S. D. A. P. geeft in een extra bij voegsel van „Het Volk" uitins: aan de vreugde over den angst, die toen van de reeeerders zich meester maakte en over de stoffelijke voordeelen, die toen gemakkelijker dan anders, werden verkregen. Nu willen wij gaarne erkennen, dat de dreigende revolutie bezorgd maak te: wie zou niet vreezen aan den voet van een vulkaan, als de lava naar be neden rolt? Wij willen ook erkennen, dat in die ure wat gemakkelijker dan anders over de bezwaren tegen toegeven aan den aandrang naar meer maatschap pelijke gelijkheid, althans wegneming van ongelijkheid, werd heengestapt. Maar het kardinale punt, waarop het aankomt, dat de revolutie, die niet slaagde in den stormloop om de macht, niettemin geslaagd zou zijn in een zedelijke overwinning, zie, dat is geschiedenis-verminking. In snoevende taal wordt gememo reerd wat te Harskamp gebeurde, wat verder als gevolg van de revolutie el ders werd verkregen. Ja. zelfs heeft Het Volk den euvelen moed om met den toen reeds kranken Dr. Kuyper den spot te drijven in een penteekening in den tekst, die abso luut in strijd is met den lichamelijken toestand, waarin Dr. Kuyper verkeer de, en in een tirade van den volgenden inhoud: „De man van 1903 snoof de lucht, die de leiders van Partij en Vakbewe ging met welbehagen ingeademd had den, toen zij zich op 4 November met met oproep tot de moderne arbeiders beweging richtten". Afgescheiden van 'de onjuistheid van dit bericht is het ons een raadsel, hoe de partij, wier leider toen inder daad een ernstige vergissing beging, en die daarna niet weer de man van vroeger is geworden, zoo iets durft be staan. Wat hier van Dr. Kuyper bericht wordt, is precies aan Troelstra be waarheid. Op 11 November sprak Troelstra in de demonstratieve vergadering te Rot terdam zijn revolntionaire rede, Op 12 November stelde hij in de Kamer den eisch, dat de regeering de leiding zou overgeven. Toen op 13 en 14 November in de Kamer zoo duidelijk bleek, dat noch de Regeering, noch de Volksvertegen woordiging aan dien eisch wilde vol doen, toen had Troelstra niet den moed, om op Vrijdag 15 November in de Kamer zelf zijn ongelijk te erken nen, maar moest Schaper dat doen. Dit had toen tevens de beteekenis van het verlaten door de partij van het pad, waarop Troelstra voorging. Helaas neen, zóó is het niet geheel juist. Met heel veel omhaal van woor den is getracht duidelijk te maken, dat de S. D. A. P. zoo revolutionair niet was en dat zij zelfs Wijnkoop en consorten van zich wilde afstooten, maar van een innige afkeer van de re volutie daad is nooit iets gebleken. Alleen het oogenblik van toen was niet juist gekozen. De S. D. A. P. is niet geslaagd in haar revolutie-pogingen. Zij is evenmin geslaagd duidelijk te maken, waarin het wezenlijk verschil bestond van de actie van Troelstra en de daarna gevolgde tactiek. Het blijkt dus al weer, dat de S. D. A. P. wel geschiedenis maakt, helaas, maar in het geschiedenis schrijven nog een lesje behoeft. STADSNIEUWS. A. R. KIESVEREENIGING. Hedenavond naar de Burchtzaal! De bespreking over het Program van Actie voor de Kamerverkiezing 1929, wordt in een daartoe hedenavond te houden vergadering der Kiesvereeni- ging, voortgezet. Zooals bekend is, zijn op het Program van Actie door de heeren v. Cittert, Schoneveld en Goslinga amendemen ten ingediend, die hedenavond in be handeling komen. Mogen we hen, die de vorige week de vergadering der Kiesvereeniging in de mooie, gezellige Burchtzaal bij woonden, opwekken weer aanwezig te zijn en mogen we deze opwekking ook richten tot hen, die niet aanwezig waren? Het parool in de komende maanden moet zijn: trouw de vergade ringen der Kiesvereeniging bezoeken! Daarmede brengt men actie in de gelederen. Men bedenke toch, dat we 'n hoogst gewichtig verkiezingsjaar tegemoet gaan. Bij den komenden stembusstrijd heeft ieder antirevolutionair, hoe ge ring ook, een taak te vervullen. Deze taak begint, met als de Kies vereeniging vergadert, op het appèl te zijn. Zonder wettige verhindering blijve niemand thuis! BEGRAFENIS PROF. VAN DER VLUGT. Gisteren heeft te Epe de begrafenis plaats gehad van tiet stoffelijk over schot van Prof. Mr. W. v. d. Vlugt. Het lijk werd bijgezet op het kerk hofje, midden in het bosch, waar ook enkele familieleden van den overlede ne in vroegere dagen te ruste zijn ge legd. Te voet ging de stoet langzaam naar het kerkhof, waar een groot aantal be langstellenden, waaronder ook vele in gezetenen van Epe, zich rond de laat ste rustplaats van den bewoner van het landgoed „Tongeren" schaarde. De kist met het stoffelijk overschot werd gedragen door e«n twaalftal pachters van Tongeren in hun lande lijke kleedij, zooals zij die bij droeve plechtigheden dragen: een wijde, zwarte cape en hoogen hoed. Andere bewoners van Tongeren volg den met een haar, geheel met bloem stukken overdekt, terwijl twee hunner den stoet openden met de aan ruwe stokken geregen kransen der Finsche regeering en van den Finschen presi dent. Op het kerkhof. Nadat de kist in de groeve was neer gelaten, legde de consul-generaal van Finland twee kransen op het graf na mens de Finsche regeering en den Fin-* schen president, terwijl hij woorden van diepe erkentelijkheid namens het Finsche volk en zijn president sprak. Vervolgens nam Prof. Mr. A. S. de Blécourt het woord, namens de Uni versiteit alhier en als voorzitter van de juridische faculteit, maar bovenal als vriend van den overledene wilde hij een woord van afscheid spreken. Heden wilde hij niet getuigen van de glorie, die hij als man der weten schap mocht winnen, doch slechts den persoon van Willem v. d. Vlugt her denken, een man in de wijsheid, een kind in de boosheid. Prof. de Blécourt zeide, hoe in de ge sprekken met den ontslapene het woord Tongeren veelvuldig werd ge hoord, hier was hij gelukkig geweest, hier had hij den vrede des harten ge vonden, den stillen, verborgen om gang met God. Het kon niet anders, Prof. v. d. Vlugt had het ook een voor recht moeten achten in Tongeren te sterven. In de zekerheid des geloofs is hij heengegaan. Het bestuur van de Algemeene Doopsgezinde Sociëteit bracht daarna aan wijlen Prof. v. d. Vlugt dank voor zijn veeljarigen onvermoeiden arbeid terwille van de Broederschap. Prof. J. W. Kühler nit Amsterdam trad als haar vertolker op. Hij herin nerde eraan, dat Prof. v. d. Vlugt 40 jaar lang curator was geweest. Het was een voorrecht dezen man onder de leiders te hebben gehad. Een breede rij van predikanten had hij mede ge vormd, hij was een innig vroom man. Bij de leiding der studenten getuig de hij vaak van zijn heilige en hooge beginselen en in de studenten wist hij inzonderheid de uitingen van per soonlijk godsdienstig leven zeer te waardeeren. Met diepe ontroering zegde spr dank voor het vele en velerlei werk voor de Doopsgezinde Sociëteit, waar aan hij zich steeds met zoo groote toe wijding had gegeven. Namens den kleinen kring der Doopsgezinden alhier, sprak Ds. Hib- ma. Hij ook wilde Prof. v. d. Vlugt dankzeggen voor den grooten steun, steeds verleend, ook in zijn functie van diaken, die hij 40 jaar had bekleed. Ds. Loeff, Ned. Herv. predikant te Breda, trad vervolgens nit den kring der belangstellenden en vrienden naar voren. Uit naam van de Maatschappij tot bevordering van den Welstand huldig de hij de nagedachtenis van den over ledene. De Maatschappij was er steeds trotsch op geweest een man als v. d. Vlugt tot haar algemeen voorzitter te hebben, die zoo krachtig aan het werk der vereeniging deelnam. Het bestuur van het fonds 1918 voor bestrijding van tuberculose en kanker bracht vervolgens wijlen Prof. v. d. Vlugt grooten dank voor wat hij ter wille van de lijdende menschheid had verricht. De voorzitter van de Vereeniging Finland-Nederland, de heer W. Graadt van Roggen, noemde Prof. v. d. Vlugt den grootsten vriend, dien Finland in Nederland bezat. In tijden van druk en rouw had hij met hart en ziel gestre den voor de rechten van het Finsche volk. In de harten van vele Finnen leefde hij voort en kon niet sterven. Allen gedachten hem met grooten dank; ook in de hutten der armen hing zijn portret. Ook de heer Wolf sprak van zijn groote vereering voor den strijder voor Finland in een persoonlijk getuigenis, vol van diepen eerbied voor De Vlugt's arbeid en persoon. Ds. Goedhuis, predikant te Epe, her dacht daarna Prof. v. d. Vlugt als een groot man van wetenschap, als vroom man, wiens adel van karakter hij ten zeerste prees en dien hij een „apostel des rechts" noemde. Het lievelingslied van den overle dene: „Geloofd zij God met diep ont zag" werd vervolgens door een koor uit Fpe aangeheven. De plechtigheid op het kerkhof werd besloten met een warm getuige nis van liefde en dank van een zwager van den overledene, den heer W. Rau- wenhof, terwijl de oudste zoon dankte voor de groote belangstelling en de eer ziin vader bewezen. Onder de talrijke aanwezigen op het .kerkhof bevonden zich ook onzen bur gemeester, de heer A. van de Sande Bakhuyzen, een groot aantal hooglee raren pn studenten van hier en andere universiteitssteden. WAPENSTILSTANDDAG. Men schrijft ons: Weer nadert de dag, waarop nu reeds tien jaren geleden de wapen stilstand werd gesloten tusschen de toen oorlogvoerende volkeren. Weer zal het verkeer dien dag zelfs in de meest drukke steden van het buitenland gedurende twee minuten stop staan, opdat men zich wederom die schande, die zee van ellende, den oorlog, voor oogen kan stellen, dien- men alweer dreigt te gaan vergeten en waarvan het jonge geslacht alleen maar iets weet „van hooren zeggen". Vooral wij Nederlanders, die voor den oorlog gespaard zijn gebleven, he seffen niet voldoende, wat oorlogvoe ren eigenlijk beteekent. Ook zijn wij er ons in veel te geringe mate van be wust, dat wij met elkaar een nieuwen oorlog helpen voorbereiden, zoo wij ons niet krachtig en eensgezind too- nen in de bestrijding van dat vreese- lijke monster, dat „de aarde tot een hel en menschen tot hyena's maakt". Daar 11 November op Zondag valt zal dë afd. Leiden e. o. der „Nooit meer oorlog-Federatie", evenals alom in den lande en daarbuiten gebeurt, dit maal op Maandag 12 November (zie de advertentie in dit blad) de wapenstil standsdag herdenken en een krachtig getuigenis trachten te geven van de moreele ontwapening die ook van het Nederlandsche volk door de Volken bondsgedelegeerden gevraagd wordt. Twee pioniers in de Nederlandsche Vredesbeweging zullen dien avond als sprekers optreden, n.l. de heeren J. A. van Sijn te Rotterdam, over: „Redt ons uit de oorlogshel" en P. G. Been tjes te Den Haag, over: „Opvoeding tot oorlog of tot vrede?" Het Bestuur rekent op een zeer tal rijke opkomst DISTRICTSVERGADERING. Zaterdag jl. vond in het wijkgebouw aan het Levendaal een districts-verga- dering plaats van het Ned. Jongelings verbond. Om 5 uur opende de voorzitter de vergadering met lezing uit de Heilige Schrift van Psalm 98. De secretaris, de heer C. Tabak, sprak over het onderwerp: „Het win nen van nieuwe leden". Spr. noemt dit een belangrijk onder werp, want als men hier niet de aan dacht aan schenkt, zou het N. J. V. tot een gering aantal leden komen. Men kan door propagandavergaderin- gen en bijzondere avonden een middel vinden tot uitbreiding van het leden tal. Echter met huisbezoek zal men de beste resultaten kunnen bereiken, aan gezien het persoonlijk contact met de jongens hun spoediger tot lidmaat schap kan overreden. Na een gemeenschappelijk en brood maaltijd spreekt Ds. v. d. Veen van Muiderberg over het onderwerp: „Le vensverdieping". Dit mooie, ernstige en persoonlijke woord doet de vergadering met belang stelling luisteren. De heer H. T. C. Musch doet nog en kele mededeelingen over de winter- campagne van de Financiëele com missie. Deze goed bezochte vergadering, die ook nog afgewisseld is door muziek, (piano en viool), wordt op de gebrui kelijke wijze door den voorzitter ge sloten. CHRISTELIJKE MIDDENSTANDSVEREENÏGING De Chr. Middenstandsvereeniging, afd. Leiden, hield Woensdagavond haar eerste ledenvergadering in dit seizoen in een der bovenzalen van het Nutsgebouw. Nadat de voorzitter, de heer H. Buurman, de vergadering op gebrui kelijke wijze had geopend, werden de notulen gelezen, welke onveranderd werden vastgesteld. Mededeeling werd gedaan van de werkzaamheden, door de L. M. C. in de laatste maanden ten behoeve der geheel en Middenstand verricht, waar uit bleek, dat deze weer eenige mis standen heeft kunnen wegnemen. Dat zulks een aansporing voor de nog ongeorganiseerden moge zijn, zich bij hun organisatie aan te slui ten. Verslag werd gedaan van een lezing door den heer Loeb gehouden, om een middenstands-informatiebureau in het leven te roepen. Besloten werd deze zaak in de L. M. C. krachtig te steu nen. Verder werd de aandacht gewijd aan het te lang geven van ere diet, voornamelijk in de bouwvakken, wat den ondernemers vaak zorgen en ren teverlies geeft. Er zal naar gestreefd worden met belanghebbenden een overeenkomst te treffen, om rekenin gen op vasten korten termijn uit te schrijven en hierover te disponeeren. Een ruime bespreking werd gehou den, over een schrijven van het Hoofd bestuur, om, indien de Ziekteverzeke ringswet straks wordt aangenomen, te komen tot oprichting van een eigen bedrijfsvereeniging. Besloten wordt deze pogingen van het Hoofdbestuur, krachtig te steunen, om de ziekteverzekering in eigen be heer te nemen, wat goedkooper kan zijn, dan indien deze premie aan het Rijk betaald wordt. Die lagere premie kan echter alleen aan de georganiseer- den ten goede komen. Den leden der afd. Leiden, zal straks de gelegenheid gegeven worden, mede te deelen, of zij hiervan eventueel ook wenschen te profiteëren. Bij de rondvraag werd gewezen op de wijze van keuring voor bereide vleeschwaren, zooals hier aan het slachthuis gebruikelijk is. Duidelijk werd aangetoond het on gemotiveerde hiervan, in tegenstelling met andere steden, waar deze eenvou diger is en minstens even doeltreffend. Besloten werd deze zaak in de L. M. C. ter sprake te zullen brengen en zoo noodig een actie daartegen te voeren. Het in opkomst zijnde nieuwe tele foontarief werd ook besproken en aan getoond, dat dit voor de meeste aange slotenen een verhooging beteekent. Stappen worden gedaan, om ter be- voegder plaatse hiertegen op te komen. Niets meer aan de orde zijnde, dankt de voorzitter de aanwezigen voor de aangename en zakelijke besprekingen, waarna de heer Wieïinga de vergade ring sluit. NIEUWE POLITIEPOST. Het nieuwe politieposthuis aan de Breestraat is dezer dagen in gebruik genomen. Het is ondergebracht in het voor malig nachtverblijverslokaal onder de commissiekamers, naast de raadzaal. Dit lokaal is geheel gereinigd en grondig gerestaureerd en voor dit doel uitnemend geschikt. Met het ook op het drukke verkeer op de Breestraat een groote verbete ring. DE KRACHT VAN EEN STOFZUIGER. In de stofzuigercentrale van Gebr. Van Meel aan den Stationsweg no. 14, Belwjkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. Begrafenis Prof. v. d. Vlugt. Tarief particuliere telefoongesprekken met Indië. Buitenland. De samenvoeging van Waldeck en Prui sen door den Duitschen rijksraad goedge keurd. Titnlescoe kabinetsformateur In Roe menië. De spoorwegverbinding MessinaCata nia door de uitbarsting van den Etna ver broken. Werkloosheidsdebat in het Britse he La gerhuis. kan men zien, en eventueel aan den lijve ondervinden, de enorme zuig kracht van een Vol ta^stof zuiger. Een schommel bevestigd aan den onderkant van een grooten rubberzak, wordt gekoppeld op een stofzuiger. Zoodra nu de stofzuiger de lucht uit den rubberzak zuigt, gaat de schommel, ook al is die bekleed met het gewicht van een vqlwassen per soon, langzaam omhoog. Zoodra men de zuigkracht van den stofzuiger uit schakelt, treedt de buitenlucht weer in den rubberzak en zakt de schommel weer langzaam naar heneden. Het is een mooie demonstratie van de enorme zuigkracht van den Volta en dus een nuttige reclame voor dit nuttige instrument in de huishouding.- WERKLOOSHEID. Bij de Arbeidsbeurs stonden op 71 November 1928 ingeschreven 663 werk^ zoekenden. Op denzelfden datum van het jaar) 1927 bedroeg het aantal ingeschreven nen 775. Het Hjk" van den schipper F. v. H. uit Veur, die gisternacht in het Rijn en Schiekanaal verdronken is, is dooi: de Justitie in beslag genomen, die het naar het Acad. Ziekenhuis heeft doen vervoeren ter gerechtelijke schouwing om vast te stellen of hier schuld aan wezig is. BINNENLAND. TELEFOONDIENST INDIA. Bij de hedenmiddag te Noordwijls plaats gehad hebbende officieele inge bruikneming van het nieuwe ontvang station van den radiodienst heeft de Directeur-Generaal der Posterijen medegedeeld, dat met ingang van 1 Januari a^s. particuliere telefoonge sprekken zullen kunnen worden ge voerd. Het tarief zal bedragen: Vooï een gewoon gesprek van 3 minuten f 30; voor een dringend gesprek f 60; en voor een extra dringend gesprek f 120. NED. BOND VAN HUISEIGENAREN EN BOUWONDERNEMERS. De Nederlandsche Bond van Huis- grondeigenaren en Bouwondernemers zal zijn najaarsvergadering houden te Rotterdam, in de bovenzaal van café Riche, op 21 dezer. De ochtend zal gewijd zijn aan be sprekingen van huishoudelijken aard, terwijl in de namiddagvergadering, aanvangende half vier, Mr. EL P. A. Vollmar, advocaat en procureur te 's Gravenhage, zal inleiden het onder werp: „De niéuwe wet op de naamloo- ze vennootschappen en het onroerend goed". BOOTTREIN STOOMVAART MAATSCHAPPIJ NEDERLAND. Het agentschap van de Stoomvaart- Maatschappij Nederland, de fa. Crans en Co., te 's Gravenhage, meldt, dat de boottrein van het stoomschip Prins der Nederlanden, hetwelk 9 Nov. a.s. te Genua verwacht wordt. Zaterdagmor gen 10 Nov. a,s. om 9.45 uur voorm. aan het Staatsspoor te Den Haag zal aankomen. DUITSCHE SPOORWEGEN. Evenals voor het Zomerseizoen 1928 is ook voor het Winterseizoen 19281929 het boekje „Schnellste Befoerderung von Frachtgutladungen auf der Deutschen Reichsbahn von Ausland zu Ausland" (vlugste vervoergelegenheden bij de Duit- sche Rijksspoorweg Maatschappij van bui tenland naar buitenland) verschenen. Het is op aanvrage te allen tijde gratis verkrijgbaar bij de Generalvertretung der Deutschen Reichsbahn-Gesellschaft in den N'iederlanden, Parklaan 28 te Rotterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1