CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belannrijkste nieuws in dit Nummer.
91® JAARGANG
DINSDAG 6 NOVEMBER 1928
NUMMER 2584
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentlën per regel 221/» cent
Ingezonden MededeeUngen dubbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
De tani dupe.
Op Java wordt een boer tani ge
noemd.
Wanneer er dus sprake is van het
dupe worden van den tani, dan komt
bij den Indië-kenner allicht weer een
of ander duister beeld voor den geest
uit den tijd van de gedwongen gouver
nementscultuur om van de toestanden
onder de Oost-Indische Compagnie
maar te zwijgen.
Zoo is het dan ook bedoeld wat een
Indische briefschrijver in: „Democra
tie en Vrije Arbeid", het orgaan van
de Democratische Partij uit het sterk
revolutionair gekleurde blad „Tim-
boel" aanhaalt.
„In de Vorstenlanden zoo schreef
„Timboel" is er onder de tani's be
roering. Zij, die hun oor te luisteren
leggen, hooren den tani mopperen, nu
hij middels „zachten dwang" van B.
B.- en Landbouw-ambtenaren gedwon
gen wordt „proeven" te nemen met
vroegrijpe padi-variëteiten.
Wat toch is het geval?
De suikeradministrateurs hebben
voor de nieuwe rietsoort P. O. J. 2878
'n langeren tijd en vroegere^ beschik
king noodig over de bevolkingsgron-
den. Juist in de periode, dat de Java-
padisoort in den grond staat.
De suiker-industrie is welwillend en
beveelt nieuwe, en „natuurlijk betere"
Hindoestansche padisoorten aan.
Het landbouw-departement is
■noe welwillender, want naar verluidt,
is zijn advies, dat, waai* van de nieuwe
pri oroductieve suikerrietsoort P. O. J.
2878 een grootere rentabiliteit te ver-
vpr-Men is. dit natuurlijk ook den ta
ni ten e-oede moet komen.
Vandaar ziïn advies.dat het wen-
scheliik is. dat de „suiker" voorschot-
ton verleent voor den aankoon van bpt
znaimnteriaal van de nieuwo, vroeg-
riiuonde padisoorten, en zoo dit niet
voldoende mocht haten, dan tevens
voorschotten voor bemesting.
Voor de suiker-administrateurs en
voor hetdepartement van Land
bouw staat het vast, dat de tegenwoor
dige aloude padisoorten moeten wii-
ken voor andere, vroegTijpe padivarië-
teiten.
Zoo worden proeven genomen met
vroeriipe padivariëteiten, welke bii-
zoodere beteekenis hebben in vprband
met den geringen tiid gedurende wel
ken de bevolking als gevolg van den
langen groeiduur van P. O. J. 2878 de
beschikking zal hebben over de con-
versiegronden.
Vereischt in het algemeen de be
volkingspad i een groeitijd van 150 tot.
170 dagen (40 tot 50 dagen kweekbed
en 115 tot 120 dagen na de overplan
ting). de nieuwe soorten klmnen
na. 135 dagen reeds geoogst worden.
Geplant worden in hoofdzaak Hin
doestansche soorten, waarmede elders
proeven genomen zijn".
Aan het slot komt dan de aap uit
den mouw met de opmerking, dat voor
het Departement van Landbouw
slechts technisch economische over
wegingen gelden, maar voor de suiker
alleen rentabiliteits-overwegingen.
Ieder voelt daarin het opzet, den
tani tegen de suikercultuur en tegen
het Gouvernement' op te zetten.
De briefschrijver in Democratie zegt
dat hij de waarde van dit artikel niet
kan beoordeelen, maar niettemin doet
hij geen poging om £en onjuiste con
clusie te voorkomen.
Was hij wel op de hoogte, dan zou
hij hebben geweten, dat deze aan
drang van Landbouw op den Javaan-
schen tani dateert van meer dan het
laatste tiental jaren.
De Javaansche boer is nooit vlug
geweest met het in gereedheid bren
gen van zijn land voor den volgenden
oogst. Zoolang hij nog oude voorraad
heeft, bekompiert hij zich niet om de
toekomst. Zeer tot zijn schade, want
zijn land, zijn oogst, is van de regens
afhankelijk. Vroeg geploegd en geplant
geniet de rijst van den vollen, natten
moesson. Dat geeft ten eerste meer
zekerheid van den oogst, maar boven
al betere kwaliteit. Eerst in de derde
plaats komt daarbij het suikerbelang,
dat na den rijstoogst het land noodig
heeft.
Wanneer dus in dezen aandrang op
den Javaanschen landbouwer wordt
uitgeoefend, is dat voor meer dan 75
pet. zijn eigen belang.
Dat dit vroeg planten dan tevens
de suikercultuur dient en dat men
daartoe proeven neemt met buitenland
sche rijstsoorten, zijn alzoo slechts bij
komstigheden. Hoofdzaak is, dat vroeg
ploegen en planten het belang van den
hoer is, een belang, dat hij zelf niet
ziet.
Instede van de dupe te worden van
een actie van de suikercultuur, is het
een streven, dat den Javaanschen
landbouw slechts vooruit kan brengen.
STADSNIEUWS.
BLINDENCONCERT.
De Stadsgehoorzaal was gisteravond
stampvol.
Dat was heel gelukkig! Want de ve
le aanwezigen zagen iets ontroerends;
ze hoorden iets treffends; de harten
werden aangeraakt en dat heeft altijd
goede gevolgen.
De programma's zullen wel meer
opgebracht hebben dan den gestelden
prijs; de prentbriefkaarten werden
ijverig verkocht; velen zullen nog wel
eens apart in de beurs getast hebben
of op andere wijze tot practisch mede-
doogen zijn bewogen.
Op het podium verschenen een aan
tal blinden van het St. Henricus-ge-
sticht te Grave en het hulpbehoevende
van deze menschen is wel iets om
bij menschen met gezonde oogen
van deze menschen met gezonde oogen
een gevoel van diepe deernis te wek
ken.
Nadat Mevr. van Oerle met een kort
woord de bijeenkomst had geopend,
deed de Harmonie-kapel onder direc
tie van C. van Kalmthout zich hooren.
Een blindendirigent, die zelf blind is
staat 'natuurlijk niet op het podium,
maar bepaalt zich alleen tot het hier
en daar tellen der maatdeelen voor het
invallen der instrumenten.
Zelf bespeelde de heer Van Kalmt
hout de es-klarinet. En nu is het be
wonderenswaardig met welk 'n rhyth-
mische zekerheid de Gladiatormasch
van Blankenberg er uit kwam.
Het Harmoniekorps bestaat uit 23
leden en de partijen zijn zeer even
wichtig bezet. Bovendien blijken de
afzonderlijke leden over het algemeen
heel goede muzikanten te zijn, wat
men vooral kon opmaken uit de Car-
men-fantasie van Bizet en in Songe
d'Amour van Bouwens.
We hoorden hierin o.a. zeer mooie
solotrekjes van een piston, van een
trombone, een klarinet.
Overal trof ook het mooie geluid
van den bas-helicon.
Inderdaad een heel goed geschoold
ensemble, en men staat verwonderd,
dat deze menschen, aan wie zooveel
onthouden is, het tot zoo voortreffelijk
samenspel kunnen brengen.
In beide laatstgenoemde werken ko
men herhaaldelijk verwisselingen van
tempo voor, die met de grootste zeker
heid werden uitgevoerd, en niet min
der verrassend was 'n stringendo aan
het slot van een der werken.
We hoorden nog een mooi voorge
dragen Ouverture „Oberto" van Verdi
en tenslotte van den heer van Kalmt
hout zelf een pittige „Volksmarsch",
waarin een paar populaire melodieën
zijn verwerkt.
De componist ontving daverende
huldebetuigingen.
Na afloop hiervan zette de Directeur
van de Bibliotheek Frater Adrianus,
in korte woorden het doel van dit con
cert uiteen.
De bedoeling is een groote Braille
bibliotheek te stichten. Dat kost veel
gëld; maar met geld alleen is dat niet
in orde te krijgen. Boeken in Braille
schrift moeten met de hand worden
gemaakt. Nu zijn er 1500 menschen
aan het werk,, maai* er moeten er veel
meer komen om boeken te maken.
Frater Dozitheo, de leeraar, hield
vervolgens een demonstratie.
In de eerste plaats, zeide Z. Eerw.,
moet het denkbeeld uit de wereld ge
holpen worden, dat de blinden zich
niet kunnen ontwikkelen. Doordat hun
geniale lotgenoot Braille het blinden-
schrift heeft uitgevonden, kunnen ze
even goed aan hun behoefte om zich
te ontwikkelen voldoen als de mensch
met gezonde oogen.
Spr. heeft een viertal jongens uit
verschillende leerjaren meegenomen
en laat deze nu lezen.
De vingertoppen vervullen de rol
van oogen en het is inderdaad ver
rassend, met welk een zekerheid en
vaardigheid deze knapen* lezen. Een
paar leerlingen uit de hoogste afdee-
ling lezen met groote vaardigheid
Engelsch en Esperanto.
En tenslotte toont een knaap op een
groote reliefglobe een kennis van aard
rijkskunde, die menig ontwikkeld vol
wassen mensch met gezonde zintuigen
zou beschamen.
Na de Pauze hoorden we eerst in
zeer beschaafd samenspel het kleine
symphonie-orkest van 16 man, een
strijkorkest, versterkt met klarinet, 'n
piston, een trombone en een piano.
Het speelde „Valeur Francaise" van
Fontenelle, „Oud-Hollandsche Boeren
dansen" van Siep, „Trés Jolie" van
Walteufel en „Marche Internationale"
van Spiers.
En tusschen deze nummers gaf de
eerste violist nog een zeer te waardee-
ren en gevoelige solovoQrdracht, waar
hij hij op verdienstelijke wijze werd
begeleid.
Ook bij dit symphonie-orkestje frap
peerde weer de zekerheid van samen
spel, de zekerheid der rhythmische
variaties, de toonzuiverheid en d©
voordracht.
Vóór het laatste nummer nam Fra
ter Aurelius, de Directeur van 't Huis
nog eens het woord om de aanwezigen
te danken voor hun belangstelling en
tevens om ze op te wekken, veel voor
de blinden te doen.
In het instituut te Grave zijn er 125
opgenomen. Ook in andere instituten
zijn er een aantal. Maar het geheele
aantal blinden in Nederland bedraagt
6000. Slechts een klein percentage
daarvan wordt ontwikkeld.
Dat kan en moet anders worden.
Hoe dat kan, heeft men hedenavond
gezien en gehoord. Ieder steune zoo
veel in zijn vermogen is het werk van
de blindenzorg. Dit werk zal zeker met
rijken zegen worden bekroond.
MELAWAN GELAP.
(Strijd tegen de duisternis).
De film, welke dezen naam draagt,
draait deze week iederen avond voor
uitverkochte zalen in Amsterdam.
Geen wonder ook,
Is het ooit voorgekomen dat men
op één avond Sumatra, Borneo, Cele
bes en Nieuw Guinea bezoekt?
Is er ooit gelegenheid geboden de
Bataklanden te bezoeken en iets te
zien van al den liefde-arbeid die daar
b.v. onder blinden en melaatschen
verricht wordt?
Aangrijpend zijn de beelden uit de
melaatschen-koloniën Laoe Si-Momo.
Wie heeft de Dajakkers van Borneo
in hun leven van iederen dag gezien?
Het doek toont ons o.m. de machtige
stroomen in dat land! Schitterend is
de scène van het bezweren van booze
geesten door heidensche priesters.
De Toradja's van Midden-Celebesl
hoe geheel ander-soortig zijn ze!
Ook in dit deel van de film wordt
het eigenlijke Zendingswerk afgewis
seld met mooie natuurtafereelen en
typische volksgebruiken.
Een geheel proces van het vervaar
digen van Toradja-kleeren uit foeja-
boombast is b.v. te volgen.
Ook in deze film is een climax.
De belangrijkheid der beelden
neemt steeds toe. De Papoea's op
Nieuw Guinea komen in al hun primi
tiefheid op on9 afrennen! Men wordt
met eerbied vervuld voor hen die hier
in de verre eenzaamheid hun Zen-
dings- en beschavingsarbeid moeten
verrichten.
Het slot der film is een tournee met
een Nieuw-Guinea Zendeling.
Ook in deze film bereikt de film
techniek haar triomfen met een goed
gekozen en indrukwekkend slot.
Niemand verzuime, zich tijdig te
voorzien van kaarten voor de voorstel
lingen die plaats zullen hebben op
Dinsdag 13, Woensdag 14 en Donder
dag 15 November in de Stadsgehoor
zaal.
Men zende zijn kinderen Woensdag
middag 14 November, des middags te
3.30 uur naar de kindervoorstelling.
BAZAAR „L. E. D. A. G. O. H."
In de gezellige zaal van „De Graan-
beurs", die voor dit doel speciaal is in
gericht het tooneel o.a. is weggebro
ken, zoodat ook het achter het tooneel
liggende zaaltje beschikbaar is
houdt momenteel de Chr. Zangvereeni-
ging „L. E. D. A. G. O. H." een bazaar,
die gisteravond officieel geopend is
en die ook vandaag en morgen voor
bezoekers toegankelijk is van 25 en
■van 7.3011 uur.
Op deze bazaar heeft men dan, naast
de gewone verkoopsartikelen, waaron
der genoemd mag worden een stand
met kunstaardewerk, die ongetwijfeld
veel belangstelling zal trekken, ver
schillende attracties, zooals sjoelbak
ken, een rad van avontuur, postkan
toor, grabbelton, behendigheidswed
strijd, met het aansteken van kaarsen
en last not least een nieuwe attractie,
de z.g. paardenrennen, die bijzonder
aardig is.
Ongetwijfeld heeft de bazaar veel
moeite en werk gekost, maar het mag
dan ook gezegd worden, dat het resul
taat inderdaad heel mooi is en onge
twijfeld op zichzelf reeds de moeite
van een bezoek waard, waartoe wij on
ze lezers dan ook gaarne, mede om
het goede doel, dat wordt nagestreefd,-
opwekken.
Bij de officieele opening, die gister
avond te 6.30 uur plaats had, sprak de
voorzitter, de heer Verver, een kort
woord van welkom, speciaal tot Ds.
Meeter, die zich bereid had verklaard
de bazaar te openen en tot de dona
teurs en donatrices van de vereeniging
terwijl spr. hartelijk dank bracht aan
de leden, speciaal aan de damesleden
voor het vele werk dat ze voor deze
bazaar hebben verricht.
Ds. Meeter, daarna het woord ne
mende, zegt, dat hij gaarne aan het
verzoek, om dezen bazaar te openen,
heeft voldaan, omdat hij een liefhebber
is van muziek en wanneer L. E. D. A.
G. O. H. met de stem God wil loven,
dan staat spr. achter deze vereeniging
en is hij dankbaar, dat, waar tegen
woordig meer God gevloekt dan ver
heerlijkt wordt door jonge menschen,
hier de wensch aanwezig is om den
Naam des Heeren groot te maken.
De bazaar, die hier vanavond ge
opend wordt, heeft ten doel het tekort
in de kas aan te zuiveren en alzoo de
instandhouding van de vereeniging.
Spr. hoopt, dat door deze bazaar ge
toond zal worden, dat het streven van
deze vereeniging door velen gesteund
wordt, niet alleen met woorden, maar
ook metterdaad.
Nadat Zijn Eerw. vervolgens voor
gegaan was in gebed, verklaarde hij
de bazaar voor geopend.
De voorzitter bracht Ds. Meeter nog
dank voor de bereidwilligheid om het
openingswoord te spreken en daarna
verspreidden zich de aanwezigen door
de zaal om de fraaie stands in oogen-
schouw te nemen.
Dezen eersten avond mocht de ba
zaar zich reeds in een druk bezoek ver
heugen.
ZENDINGSSAMENKOMST.
Morgenavond hoopt in de Hoogland-
sche Kerk de heer Ds. Stam van Rot
terdam in een buitengewone Zendings
samenkomst voor te gaan. Dr. J. Rie-
mens zal den spreker inleiden, terwijl
het Kerkzangkoor „Ex Animo" zijn ge
waardeerde medewerking zal verlee-
nen.
Men zie voor bijzonderheden de in
dit blad opgenomen advertentie.
LEZING DR. H. SCHOKKING.
De lezing van Dr. H. Schokking,
welke a.s. Donderdagavond in het Aca
demiegebouw zou worden gehouden, is
in verhand met den academischen
rouw door het overlijden van Prof. Mr.
W. van der Vlugt, uitgesteld.
Nader zal worden bekend gemaakt,
wanneer de lezing zal plaats hebben.
HERDENKING
Prof. Mr. W. v. d. VLUGT.
Alvorens hedenmorgen zijn colleges
in het Burgerlijk Recht aan te van
gen, heeft prof. Mr. E. M. Meyers in
een korte rede wijlen prof. v. d. Vlugt
herdacht.
Na de persoonlijkheid van prof. v.
d. Vlugt te hebben geschetst wees de
hoogleeraar op de groote beteekenis
van prof. v. d. Vlugt voor de rechts
filosofie en de rechtsgeschiedenis, en
stelde tenslotte in het licht het belang
rijk aandeel, dat hij in de practische
staatkunde heeft gehad.
NOOIT MEER OORLOG-FEDERATIE.
Naar wij vernemen, zal de Wapen
stilstandsdag dit jaar in plaats van op
Zondag 11 November op Maandag d.a.
v. door de „Nooit meer Oorlog-Federa
tie" afd. Leiden en Omstreken worden
herdacht.
DE RIJNVAART-CONFERENTIE.
Prof. Jhr. Mr. Dr. W. J. M. van
Eijsinga, hoogleeraar in het Volken
recht en Rector-Magnificus der Leid-
sche Universiteit, is voor den tijd van
14 dagen naar Straatsburg vertrokken
teneinde als gedelegeerde der Neder-
landsche regeering de Rijnvaart-confe
rentie bij te wonen.
CONGRES TROPISCHE GENEES
KUNDE, ENZ.
Bij Kon. Besluit zijn, buiten bezwaar
van 's Rijks schatkist, benoemd tot ge
delegeerden van de Nederlandsche re
geering bij het Internationaal Congres
voor Tropische geneeskunde en gezond
heidsleer, dat van 15—22 December '28
te Caïro zal bijeenkomen: Dr. P. C.
Flu, en Dr. J. v. d. Hoeve, hoogleera
ren aan de Rijksuniversiteit alhier; Dr.
G. O. Lotsy, te Alexandrië; Dr. E. P.
Snijders, dr. W. A. P. Schüffner, en dr.
H. H. Swellengrebel, hoogleeraren aan
de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam.
HET KAPPERSHUIS.
Het is ongetwijfeld een feit, dat de
moderne coiffure, die met één slag een
glorieuse plaats heeft ingenomen in
het rijk van de vrouw, deze plaats bij
na onaangevochten zal blijven behou
den bovenal om de eigenaardige be
valligheid en bekoorlijkheid die zij
geeft aan vele van haar lieve diena
ressen.
Tegelijk hiermede valt echter een
ander feit te constateeren, namelijk
dat deze moderne coiffure, wil ze aan
iiaar doel beantwoorden, een po'*
nente verzorging vereischt, d e
bekwame en deskundige banden
hoort te geschieden.
Omdat wij nu boven dit artikeltje
Binnenland.
Minister Kan weigert medewerking
aan de samenvoeging van Naarden en
Bussnm.
Het derde vliegtuig naaf Indië ver
volgt zijn tocht.
Het voornemen bestaat op geregel
de tijden de aardappelvoorraden op te
nemen.
Buitenland.
Rede van Stegerwald over de uit
sluiting in het Roergebied.
Er zou sprake zijn van bemidde
lingspogingen in bet Duitsche metaal
conflict.
Heden hebben in de Ver. Staten de
presidentsverkiezingen plaats.
De algemeene verkiezingen in En
geland zullen waarschijnlijk volgend
jaar Mei plaats hebben.
Mussolini over Italië's deelneming
aan den wereldoorlog.
sEzse
gc-plaatst hebben „Het Kappershuis"
zou men misschien denken dat wij
dit als zich kenmerkende door een
deskundige en bekwame bediening
-zouden wilen aanbevelen, maar dat is
toch waarlijk onze bedoeling niet want
hier geldt nu eens het spreekwoord
„Goede wijn behoeft geen krans". Wij
willen slechts even er op wijzen welk
een groote vlucht het bedrijf van den
heer Rijnbende, den alom bekenden
exploitant van het KaDpersliuis heeft
genomen en dan behoeven we daar
werkelijk geen aanbeveling meer bij
to schrijven omdat de conclusie Voor
iedereen voor de hand zal liggen.
In 1916 werd door den beer Rijn
bende een .heerenzaak geopend en 3
jaar later een dameszaak, die spoedig
een zoo groote belangstelling Van de
zijde van bet publiek ondervonden,
dat er in 1926 een pand moest worden
bijgekocht, zoodat beide zaken ge
scheiden konden worden voortgezet.
De uitbreiding zette zich intusschen
inwendig voort, zoodat steeds meer
cliënten tegelijk konden wordéh be
diend. terwijl met deze uitbreiding de
moderniseering gelijken tred hield.
Met één bediende begonnen beschikt
de heer Rijnbende thans over 21 man
personeel en beeft bet Kappershuis in
en buiten onze stad een groote be
kendheid verworven.
Het is dan ook geen wonder, dat de
heer Rijnbende thans zijn cliëntèle
tegemoet wil komen door filialen te
stichten. De eerste van deze nevenza
ken is heden geopend in een mooi
perceel aan den Rijnsburgerweg No.
187, op een prachtigen stand.
De inrichting van dit filiaal heeft
weer het voorname karakter dat ook
de zaak in de Doezastraat kenmerkt
en het spreekt vanzelf, dat aan de
eischen van de meest verwende cliën
ten voldaan kan worden.
Een viertal luxueuse boxen zijn
reeds ingericht en daar komt nog bij
een box met speciale knipgelegenbeid.
Een warmwaterinstallatie van het
meest moderne type heeft het oude
systeem vervangen en alle instrumen
ten die op de coiffure betrekking heb
ben zijn zooals trouwens vanzelf
spreekt aanwezig. De permanente
wave geschiedt zonder electriciteit en
is dus absoluut gévaarloos.
In het perceel is ook gevestigd een
wachtkamer annex winkel die een ge
zellige en gedistingueerde indruk ma
ken en waar het wachten en ook het
koopen bijna een genot moet zijn.
Ook de etalage is heel mooi inge
richt met de kunstig gekapte dames
figuur en verder de vele voor dames
aantrekkelijke artikelen die aesthe-
tisch zijn gearrangeerd.
De inrichting van de salons is tot
stand gekpmen onder leiding van den
hoofdaannemer Korswagen, Oude
Singel. De fa. Geskes en Co. uit Den
Haag zorgde voor de meubileering,
de stoffeering is van de fa. A. van
Weeren Hzn., Vliet 39, alhier; de fa.
Ziegelaar, Oude Singel, zorgde voor
het schilderwerk; de fa. Teske, Doeza
straat, voor de electrische installatie
en last not least de fa. De Kier,
Korevaarstraat voor de sanitaire in
richting
GIFT.
De heer W. Spijer te Amsterdam,
heeft het Rijksmuseum van Oudheden
alhier begiftigd met een fraaie verza
meling Koptische weefsels.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
on Wetenschappen heeft den schenker
den oprechten dank der regeering be
lli igd voor dit nieuwe blijk van belang
stelling in de vaderlandscbe musea
van kunst en wetenschap.
