CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9<fe JAARGANG
MAANDAG 15 OCTOBER 1928
NUMMER 2865
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal. i 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 227t cenl
Ingozonden Mededeelingen dobbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën - bij vooraitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad, 40 cents
EERSTE BLAD.
Het stembusprogram 1929.
Het ontwerp program van Actie
voor de stembus van 1929 is thans
verschenen.
Nadat het in de verschillende Kies-
vereenigingen zal zijn behandeld
komt het op het Centralen Convent
aan de orde, dat is uitgeschreven te
gen Donderdag 22 November 1928,
vcormiddags 11 uur in het Jaarbeurs
gebouw te Utrecht.
Dit ontwerp-Program van Actie voor
de stembus van 1929, dat aan de kies
verenigingen ter beraadslaging en
beoordeeling wordt aangeboden, is
ditmaal opgesteld geworden onder
den invloed van een tweetal overwe
gingen, die niet over het hoofd konden
worden gezien.
Van de wenschen der anti-rev. par
tij ten aanzien van het k e r k e 1 ij k
vraagstuk en het kiesrecht
wordt geen gewag gemaakt, omdat
met zekerheid vast staat, dat deze
onderwerpen in de eerstvolgende pe
riode toch niet aan de orde komen.
Immers, aan Grondwetsherziening
valt niet te denken.
In de tweede plaats zal, hoewel de
moeilijke jaren op financieel ge
bied voorbij zijn, nog steeds groote
soberheid betracht moeten wor
den.
Het Centraal Comité /eerde daar
om voorshands alles van het program,
dat geld zou moeten kosten.
Wel zijn enkele wenschen naar vo
ren gebracht, op welker verwezenlij
king zeker weinig kans is, doch *.vaar-
vcor geen Grondwetsherziening noo-
dig en die onverwachts wel
eens, zij het alleen bij de dagelijksche
btstuurshervorming aan de orde zou
den kunnen komen.
Lettend op de voorafgaande over
wegingen is het C.-C. van oordeel, dat
v - de komende parlement..:"© perio
de kan worden volstaa: met de na
volgende samenvatting van de wen
schen der A.-R. partij:
In het algemeen.
Een vaste beginselpolitiek vorme
den grondslag van geheel onze poli
tieke actie, met name waar het geldt
handhaving en bevestiging van de
Christelijke grondslagen van ons
volksleven.
Buitenlandsche Zaken.
a. Handhaving van de zelfstandige
positie, welke het Koninkrijk der Ne
derlanden, onder Gods bestel, in lang
durige historische ontwikkeling ver
kregen heeft.
b.Krachtige medewerking aan alle
maatregelen, die de heerschappijl van
het recht in het leven der volkeren
helpen bevorderen en mitsdien bij
dragen tot beteugeling van den oorlog.
Justitie.
a. Herstel van het recht der Over
heid om den moordenaar aan het le
ven te straffen.è
b. Krachtig tegengaan de invloeden,
die de oneerbaarheid bevorderen.
c. Sneller afloopder procedure tot
nakoming van onderhoudsplicht, met
name ook van den vader van een na
tuurlijk kind.
Binnenlandsihe Zaken en
Landbonw.
a. Tegen ontheiliging van den Dag
des Heeren worde opgetreden door
krachtige bevordering van de Zon
dagsrust, in 'het bijzonder met betrek
king tot de publieke diensten, de
openbare middelen van vervoer, open
bare vermakelijkheden en optochten.
b. In de bestaande leemte van de
begrafeniswet worde voorzien,, met
dien verstande, dat crematie, indien
mogelijk, worde geweerd.
c. Elke doelmatige gelegenheid
worde onzerzijds aangegrepen om tot
afschaffing van den stemplicht te ko
men.
d. Aan de bestrijding van het mis
bruik van sterken drank worde voort
durend aandacht geschonken.
e. Naar een heter© regeling der
pachtovereenkomst worde gestreefd.
f. Er worde tegen gewaakt, dat bij
de regelingen inzake het middelbaar
landbouwonderwijs het bijzonder on
derwijs zou worden achtergesteld bij
dat der overheid en bij het lager
landbouwonderwijs de scholen op
Christelijken grondslag in ongunsti
ger positie gesteld tegenover de an
deren.
g. In verband met de nog altijd be
staande wisselvalligheid bij den afzet
onzer producten van land- en tuin
bouw en veehouderij bevorder© de
Eegeering een actieven voorlichtings
dienst.
h. Bij de Regeeringsbemoeiingen
inzake de emigratie van Nederlanders
naar het buitenland worde naast de
behartiging van de materieele belan
gen der emigranten, meer dan tot nu
tóe geschiedde, ook rekening gehou
den met hun geestelijke behoeften.
i. Onder vooropstelling dat tegen
elke poging tot reglementeering van
het bedrijfsleven in land- en tuin
bouw zoomede veehouderij met be
slistheid moet worden opgekomen,
kan de bescherming van de gehuwde
vrouw en van ieugdige personen ten
a<- nzien van djn arbeidsduur in deze
bedrijven worden aanvaard. In verder
gaande regelingen op het stuk der
arbeidsbescherming kan alleen wor
den toegestemd, indien daarbij in alle
opzichtten rekening gehouden wordt
met de eigenaardigheden van het be
drijfsleven. Zulk een regeling be
hoort voorts te leiden tot zoodanige
opwekking van het organisatieleven,
dat op den duur de door de overheid
vastgestelde bepalingen kunnen wor
den vervangen door uit het bedrijf zelf
voortgekomen regelingen.
Onderwijs.
a. De gelegenheid tot steun aan het
bijzonder hooger onderwijs worde
verruimd.
b. Naar doorwerking van de finan-
cieele gelijkstelling op het terrein van
het middelbaar en voorbereidend
hooger onderwijs worde gestreefd.
c. Het verzet tegen de uitbreiding
van den wettelijken leerplicht blijve
gehandhaafd. Voorts is meerdere be
wegingsvrijheid inzake het leerplan
en den lesrooster voor algemeen vor
mend lager onderwijs noodzakelijk.
d. Wettelijke regeling van het voor
bereidend onderwijs in dien zin, dat
de ongelijkheid van behandeling van
openbaar en bijzonder voorbereidend
onderwijs verdwijn© en opdrijving van
kosten zooveel mogelijk worde ver
meden.
e. Het onderwijs aan schipperskin
deren worde geregeld.
f. De ontwikkeling van het nijver
heidsonderwijs worde door een rui
mere toepassing van de Nijverheids-
Onderwijswet bevorderd.
Defensie.
Ter verdediging zoowel van Neder
land als van Indië worde een weer
macht onderhouden, zooals die uit
nationaal en internationaal oogpunt
vereischt wordt, met besliste afwij
zing van eenzijdige nationale ontwa
pening.
Financiën.
a. Voortzetting van het financieel
beleid der laatste jaren, inzonderheid
waar het geldt de handhaving eener
strikte zuinigheid in den publieken
dienst; verlaging van den nog steeds
t* hoogen belastingdruk, zoodra de
mogelijkheid daartoe zich voordoet
b. Wijziging van de financieele ver
houding tusschen Rik en Gemeenten
waarbij ook vooral gerekend worde
met het verschil in draagkracht in de
v.erscheidene gemeenten van ons
vaderland zonder aantasting van
de gemeentelijke autonomie.
c. Betere regeling of afschaffing der
forensenbelasting.
d. de Staatsloterij worde afgeschaft.
Waterstaat.
a. Nader onderzoek naar de grieven
bij de toepassing der Zuiderzee-
steunwet.
b. Ten einde tegemoet te komen aan
het tekort in voor land- en tuinbouw
of veeteelt geschikte gronden werde
eenerzijds de drooglegging der Zui
derzee zoo snel mogelijk voltooid en
ten andere de ontwatering der voor
ontginning geschikte gronden zoo-
v i doenlijk bevorderd.
Arbeid, Handel en Nijverheid.
a. Vooropstellende dat, naar den
eisch van het antirevolutionair begin
sel. de militaire tegenstelling tusschen
ondernemers en arbeiders moet wor
den veroordeeld, daarentegen op de
gemeenschapsgedachte in onderne
ming en bedrijf de nadruk behoort te
worden gelegd, blijve de eisch voor
een betere bedrijfsorganisatie voort
durend voor de aandacht. Voor over
ijlde stappen om van boven af, door
wettelijke maatregelen, een publiek
rechterlijke organisatie van het5 be
drijf in he leven te roepen, hoede men
zich, daar zulk een organisatie uit het
leven zelf moet opkomen. De taak der
overheid beperlts zich daarom voors
hands tot een voorzichtige bevorde
ring van wat op natuurlijke wijze
groeit.
In verband met dit laatste zou kun
nen worden overgegaan tot de bin
dendverklaring van collectieve con
tracten althans voor wat betreft de
voornaamste bepalingen der arbeids
voorwaarden.
b. Ter zake van het vraagstuk der
arbeidsbescherming en dat der sociale
verzekering wordt de aandacht ge-
v< stigd op de navolgende voorzienin
gen:
1. beteugeling der misstanden in de
huisindustrie;
2. toepassing van de Arbeidswet-1919
op enkele groepen, die er thans nog
niet onder vallen;
3. uitbreiding van de mogelijkheid
om bedrijfsregelingen, tot stand ge
bracht tusschen patroons en organi
saties van werklieden, in de plaats te
doen treden van wettelijke regelingen;
4. aanneming en invoering (indien
nog niet geschied) der aanhangige
ziektewet met dien verstande, dat de
regeling voor zwangerschap van de
gehuwde vrouw niet op de ongehuw
de toepasselijk moet zijn;
5. meerdere differentiatie van de
loonklassen in de invaliditeitswei, zoo
ecnigszins mogelijk zonder verhoo
ging van de Rijksbedrage;
6. maatregelen tot bestrijding der
werkloosheid en wettelijke regeling
der werkloosheidsverzekering bedrijfs-
gewijze en met medezeggingschap van
allen, die in de kosten ervan bijdra
gen;
7. na invoering der ziekteverzeke
ring meer eenvoud in het beheer van
het complex van verzekeringen, óók
met het doel de kosten van dat beheer
te verlagen.
Koloniën
a. Uitgaande van de zedelijke roe
ping, die wij tegenover de overzeesche
bewesten te vervullen hebben, worde
aen de godsdienstige, zedelijke, intel-
loctueele en stoffelijke behoeften der
onderscheidene bevolkingsgroepen
\cortdurend nauwgezette aandacht
"©schonken.
b. Zonder in het minst te kort te
doen aan de ook door ons steeds be
pleite grootere staatkundige zelf
standigheid van Nederlandsch-Indië,
worde er met zorg tegen gewaakt, dat
oe voortgaande ontwikkeling van dat
beginsel zou leiden tot toestanden,
welke aan het doel zelf in den weg
staan.
De Nederlandsche leiding in dit
ontwikkelingsproces worde daarom
door de wetgeving op ondubbelzinnige
wijze gewaarborgd en in de uitoefe
ning van het bestuur met klem ge
handhaafd.
STADSNIEUWS.
KAMERKIESKRING „LEIDEN".
Het bestuur van den Kamerkies
kring „Leiden" kwrm Zaterdag 13
October j.l. onder leiding van den
heer W. Warnaar van Sassenheim te
Den Haag in vergadering bijeen.
Na opening en lezing der notulen
wordt door een der afgevaardigden
naar de conferentie met het Centraal-
Comité, welke op 27 Juli j.l. heeft
plaats gehad in het Kuyperhuis, ver
slag uitgebracht.
Deze conferentie van het C.-C. met
gedelegeerden uit de Kamercentrales
had ten doel een nadere oriënteering
van de wenschen en verlangens wel
ke, ten aanzien der candidaatstelling
voor de Tweede Kamer, in de partij
leven.
Een overleg dus waardoor het C.-C.
zich op de hoogte stelt van de gevoe
lens der partijorganisatiën.
Door de afgevaardigden zijn de wen
schen van het bestuur van den Ka
merkieskring „Leiden" kenbaar ge
maakt.
Mede wordt door den afgevaardigde
naar de vergaderingen van het C.-C.,
die op 28 September en 6 October
eveneens in het Kuyperhuis gehouden
zijn, rapport uitgebracht.
De vergadering van 28 September
was geheel gewijd aan de behandeiing
van het Concept-Program van Actie,
in die van 6 October is de candidaat
stelling behandeld.
Het resultaat van beide vergaderin
gen is als Concept-Program van Actie
reeds naar de verschillende partij-
oiganisaties verzonden, waaromtrent
in de vergadering van het op 22 Nov.
as. te houden Centralen Convent een
vtorloopige beslissing genomen zal
worden.
Als afgevaardigde naar het Centra
len Convent wordt benoemd de heer
W. Warnaar.
Na uitvoerige bespreking wordt be
sloten de vergadering van afgevaar
digden uit den geheelen Kieskring, die
volgens reglement gehouden moet
worden in het jaar voorafgaande aan
een Kamerverkiezing, te bepalen op
Woensdag 19 December 1928.
De morgenvergadering, welke te 10
uur aanvangt, zal plaats hebben in
één der zalen van restaurant „Den
Burcht" te Leiden, terwijl de middag
vergadering in de zaal van ,.De
Graanbeurs" zal worden gehouden.
In de middagvergadering zal het
Kamerlid J. Schouten, van Rotterdam,
een opwekkende rede houden.
De tot den Kamerkieskring „Lei
den" behoorende Kiesvereenigingen
zulen worden aangeschreven, voor
stellen of punten voor het agendum
dezer vergadering in te zenden uiter
lijk 17 November a.s. aan het Secreta
riaat van den Kieskring, Hooigracht
35 Leiden.
Tevens zal den Kiesvereenigingen
worden verzocht de aandacht van het
bestuur te vestigen op mannen die
volgens haar in aanmerking komen
oIs candidaat voor het bestuur van
óm Kamerkieskring.
Volgens art. 3 van het Reglement
wordt het bestuur, dat in zijn geheel
aftreedt, gekozen uit 9 drietallen uit
do Statensectie „Gouda" en 9 drietal
len uit de Statensectie „Leiden"; deze
beide Statensecties vormen te zamen
de Kamerkieskring „Leiden".
De aftredende bestuursleden zijn
herkiesbaar.
Aan de heeren Boot en Karstens
wordt opgedragen deze vergadering
voor te bereiden en te regelen.
Deze Kieskringvergadering zal be
langrijker zijn dan vorigen omdat
worden de voorstellen van bet C.-C.
inzake de candidaatstelling door het
Centralen Convent aangenomen
ditmaal de stemming over de candi-
datenlijst voor de Tweede Kamer in
deze Kieskring vergadering zal plaats
hebben.
De afvaardiging der Kiesvereenigin
gen naar de Kieskringvergadering is
per 50 leden (of minder) één afgevaar
digde en voorts zooveel afgevaardig
den als de Kiesvereenigingen veel
vouden van 50 leden tollen.
Bij de rondvraag vraagt een der le
den of het niet gewenscht is een com
missie te benoemen uit het bestuur,
aan wie wordt opgedragen, met het
oog op de propaganda, in de komende
maanden geregeld contact te.houden
met de tot den Kieskring behoorende
Kiesvereenigingen.
De vergadering, de noodzakelijkheid
daarvan erkennende, draagt den
vraagsteller op, tegen de volgende
vergadering een nader geformuleerd
voorstel in te dienen.
Hierna wordt de vergadering door
den voorzitter gesloten, nadat ds. E.
H. Broekstra van Rijnsburg is voorge
gaan in dankgebed.
BEVESTIGING Ds. H. C. v. d. BRINK.
In het kerkgebouw der Doopsgezinde
Gem. had gisterenavond de bevestiging
plaats van D s. H. C. van den Brink,
overgekomen van Zandvoort, als predi
kant bij de Geref. Kerk in Hersteld Ver
band alhier, door Dr. J. G. Geelkerken, van
Amsterdam-Zuid. Het kerkgebouw was
stampvol.
Onder de aanwezige afgevaardigden, be
vond zich o.a. wethouder T. S. Goslinga,
vertegenwoordigende het gemeentebestuur.
Nadat Dr. Geelkerken, daartoe ingeleid
door Ds. H. Hasper van Den Haag, de
kansel beklommen had, en de te bevesti
gen leeraar met den Kerkeraad hadden
plaats genomen, werd gezongen Ps. 89 1.
Hierna werd belijdenis des geloofs af
gelegd door voorlezing van de 12 Geloofs
artikelen, waarna staande gezongen werd
Lied 214 uit den Gezangenbundel.
Nadat de prediker heeft gelezen Jesaja
40 1—9, is voorgegaan in gebed en gezon
gen is Ps. 751, 4 en 6, kondigt deze zijn
tekstwoord aan, n.l. Hebr. 138: .Jezus
Christus is gisteren en heden dezelfde en
in eeuwigheid".
De ure, die ons hier sajnen ziet en
waarin de gemeente haar eigen leeraar
ontvangt, spreekt ons van verandering.
Van verandering, juist op een terrein,
waar de stabiliteit wel buitengewoon
groot is gebleken.
Zelfs op het terrein van Kerk en ambt
staan wij dus voor verandering. Niemand
beeft voor enkele jaren kunnen verwach
ten of vermoeden, dat binnen zulk een
kort tijdsbestek de kleine gemeente van
Leiden, de Geref. Kerk in bet herstelde
verband, oen eigen Dienaar des Woords
zou ontvangen.
Gij gemeente, nog zoo klein in getai en
zoo zwak van kracht, moogt er vanavond
getuige van zijn uw dienaar des Woords
aan u te zien verbonden.
Groote dankbaarheid moet uw hart ver
vullen voor zooveel zegen, van uw God
ontvangen. En toch, al is er groote dank
baarheid en blijdschap, zij is met bezorgd
heid gemengd.
Er is weemoed in ons hart omdat het in
den strijd voor de vrijheid van het Woord
van God en in den strijd tegen mensche-
lijke macht en overheers:h"ng .uoest ko
men tot institueering van een nieuwe
Kerkgemeenschap.
Ook gij, geachte dominé van den Brink,
hadt deze gang van zaken niet kunnen
vermoeden. Eerder was er verwachting
dat gij, na een leven van trouwen en ge-
zegenden arbeid, als Dienaar de Woords,
vanuit Zandvoort's kleine Kerk, tot de
rust van het emwitaat zoudt ingaan.
Het spreekt ons alles to van wisseling
en verandering, waarvan de tekst, welke
voorafgaat aan de onze, ook gewaagt.
Immers, het vermaan van den apostel
om uwer. voorgangeren te gedenken, die u
het Woord Gods gesproken hebben, hun
geloof navolgende en de uitkomst van bun
wandel aanschouwende, wijst op de ver
anderlijkheid der dingen. Maar dan volgt
als tegenstelling van alle wisseling des le
vens bet woord van onzen tekst: Jezus
Christus is gisteren en heden dezelfde en
in eeuwigheid.
't Is de verkondiging van de bestendig
heid van Jezus Christus. Hij is de onver
anderlijke, gisteren, vandaag en tot aan
het einde, waarin de eeuwenloop zich ver
liezen zal.
De boodschappers van Jezus Christus
veranderen, maar de boodschap zelve blijft
Binnenland.
Kleine tegenspoeden voor de vlieg
tuigen naar Indië.
Ernstig motorongeluk bij Zwolle.
Ds. H. C. van den Brink in de Geref.
Kerk (H. V.) te Leiden bevestigd.
In Rotterdam is een inbreker neer
geschoten.
Het zilveren jubileum van de gla-
zenwasscherij Knkler.
Buitenland.
Ernstig spoorwegongeluk in Enge
land.
Door de aardbeving in Mexico zijn
honderden gezinnen dakloos geworden
Pest-epidemie in Kirgisië.
De Duitsche democraten verklaren
zich tegen den bouw van den pantser
kruiser.
De Engelsche minister, Lord Birken
head, treedt af.
De tocht van de „Graf Zeppelin"
naar Amerika.
tfci affi. faTOHMMBM—
en verandert nooit. In bet ontvangen van
den Dienaar des Woords hebt gij, gemeen
te, te zien: Jezus Christus, den onveran
derlijke, den blijvende.
Gij hebt er voor te waken, dat gij niet
te veel vasthoudt aan het woord van den
apostel: „Gedenkt uwer voorgangeren".
Als Jezus Christus alleen maar pro me
morie wordt genoemd en te veel wordt
vastgehouden aan wat uw voorgangers
gesproken hebben, dan stelt ge u vastig
heden en fundamenten, waaraan ge geen
houvast hebt.
Alleen Jezus Christus en diens onveran
derlijkheid moet uw vastigheid en funda
ment wezen. Niet het formulier, niet de
belijdenis, zelfs niet de Schriftbeschou
wing is in eeuwigheid dezelfde, maar al
leen Jezus Chrstus is gisteren en heden
dezelfde en tot in eeuwigheid.
De menschelijke dingen moeten veran
deren. Wie daar niet aan wil, zal geeste
lijk verstijven en bevriezen.
Hierna zich richtend tot den te bevesti-.
gen leeraar, zegt de prediker: Ook aan u,
geachte dominé van den Brink, wil Jezus
Christus zijn blijvende, onveranderlijke
genade vervullen, indien gij uw ambt ver
vullend, steeds zijn onveranderlijkheid
prediken wilt, altijd betuigend tot de ste
den van Juda: Zie, bier is uw God.
Geve God u de genade zijn stem te doen
kooren. Gods Woord zij u en uw gemeen
te een blijvende veiligheid.
En wat u bier in uw dienstwerk weder
varen moge, Hij zal u steunen, Hij staat
achter u en zal u niet begeven of verla
ten. Ga dan been in deze uwe kracht en
zeg: ik zal niet vreezen; wat zal een
schuldig mensch mij doen?
Als gij aan Jezus Christus vasthoudt,
gij gemeente en dienaar, dan zult gij de
smaadheid kunnen dragen.
Stelle God u tot rijken zegen voor velen.
Hierna werd het formulier gelezen tot
bevestiging van dienaren des Woords,
waarna Ds. van den Brink op de gestelde
vragen, staande antwoordde: Ja ik, van
ganscher harte, waarop hem toegezongen
werd het eerste vers van Lied 40 uit den
Gezangenbundel.
Nadat Dr. Geelkerken was voorgegaan
in dankgebed en staande gezongen was
Lied 3 2, was de plechtigheid geëindigd.
Ds. v. d. Brink hoopt Woensdag 17 Oc
tober in hetzelfde kerkgebouw zijn intre
de te doen.
EEN JAVAANSCHE HUISHOUD
SCHOOL.
Men zou ze aan den Witten Singel
no. 105 niet verwachten, een Javaan-
sche Huishoudschool.
De vriendelijke woning van Dr.
Woltjer is velen hekend, dank zij de
vriendelijke bewoners, maar een huis
houdschool, en dan nog wel een Ja-
vaansche, neen, dat was onbekend.
Toch hadden we het voorrecht, daar
Zaterdagmiddag in een Javaansche
Huishoudschool te worden rondgeleid.
Op uitnoodiging (als wij het wel
hebben) van het Comité van Bijstand
voor de Chr. Scholen voor meisjes uit
den Javaanschen adelstand, had Mevr.
Woltjer haar huis een oogenhlik af
gestaan en was Dr. Offringa, de direc
teur van het Petronella-Hospitaal te
Djocja, die nog met verlof in het Va
derland is, overgekomen om voor een
kleinen kring genoodigden een film
van de Javaansche Huishoudschool te
Djocja te vertoonen.
Dr. Offringa heeft eerst een over
zicht gegeven van den oorsprong de
zer instelling.
Het Nederlandsch Comité van Bij
stand der vereeniging voor oprichting
