man wq1scï}i
Haarlemmerstr. 143 - Leiden
INGEZONDEN.
zware conflict (terwijl men daarnaast
nog een conflict had in het loodgie-
terabedrijf) geheel kunnen financie
ren. Want wel is er, nadat de „mo
derne" vakbeweging er eerst toe over
gegaan was, een steunbeweging te or-
ganiseeren, door het C.N.V. voor den
Christelijken Metaalbewerkersbond
een steunbeweging georganiseerd,
doch bij de opheffing van den ingeko
men steun nog geen gebruik gemaakt
behoeven te worden. Dit dient vermel
ding in verband met het feit, dat in
de socialistische pers weer de leugen
wordt; gecolporteerd, als zou de Chris
telijke Metaalbewerkersbond aan het
eind van zijn financieele kracht zijn
geweest.
Dit is een pertinente leugen. Al zou
dit conflict het dubbele van het aan
tal weken hebben geduurd, als het
thans het geval geweest is, dan zou de
Christelijke Vakbeweging zorg hebben
gedragen dat iedere week de steun,
plus de extra steun voor de groote ge
zinnen, er was geweest. Daarvoor had
het Algemeen Bestuur van het C.N.V.
in zijn vergadering van 7 September
j.l. de noodige maatregelen genomen.
Zii kon een vergelijking met den steun
van alle andere organisaties glans
rijk doorstaan. Bij vernieuwing is
klaar en duidelijk de solidariteit der
Christelijke Vakbeweging gebleken.
Alle gebazel over uitputting van den
Chr. Metaalbewerkersbond verdwijnt
bi] het licht der feiten, die spreken
van de sterke financieele draagkracht
van dezen bond en die der Christe
lijke Vakbeweging in haar geheel. Het
is belachelijk, dat de sociaal-democra
ten nog steeds na elk conflict pogen
door talsche en verkeerde voorstellin
gen te probeeren de Christelijke Vak
beweging te kleineeren. De Christelij
ke arbeiders zijn hieraan echter al ge
wend geraakt; deze taktiek heeft op
hen absoluut geen invloed.
Tijdens den strijd zijn er vele po
gingen gedaan om den strijd te be
slechten. Driemaal heeft de Rijksbe
middelaar zich er mede bemoeid.
Eenmaal het bestuur van den Metaal-
bond. De laatste poging van den Rijks
bemiddelaar is geslaagd dank zij een
intensieve actie van een tweetal pre
dikanten, ds. Hartjes en ds. Kruiswijk,
en de geestelijke adviseur van de R.-
K. Vakbeweging in Vlissingen, pastoor
Groen.
Dat dus van Christelijke zijde, even
als in het loodgietersconflict, de op-a
lossing is gekomen, zal mede wel van
invloed zijn geweest op het geschetter
van de socialisten bij den afloop van
het conflict. Te begrijpen is dit heel
goed. Het wil dan ook wat zeggen, dat
waar men zich zoo machtig veel ver
beeldt, men de eer van de oplossing
van het conflict, en een goede oplos
sing, moet laten aan de menschen van
Christelijke richting. Onder leiding
van ds. Hartjes werd een Comité ge
vormd. Dit comité was, dank zij de
uiteenzettingen in de bladen, gegeven
dcor de leiding van den Christelijken
Metaalbewerkersbond, tot de over
tuiging gekomen, dat het mogelijk
moest zijn een oplossing te verkrijgen
en dat, waar de oplossing te vinden
moest zijn, het niet langer verant
woord mocht worden geacht, dat het
gezinsleven der werklieden, het be
drijfsleven in Zeeland en de gansche
economische gemeenschap op Wa1-
cheren groote schade bleef lijden. Het
Comité stelde zich in verbinding met
de stakingsleiding in Vlissingen. Be
loofd werd, dat nader zou worden be
richt op de vragen die waren gesteld.
Dat is echter niet gebeurd. Wel ia la
ter een der predikanten, bij de leiding
van den Christelijken Metaalbewer
kersbond gekomen en heeft toen alle
inlichtingen verkregen die noodig wa
ren om een juist oordeel te vellen, üp
de vraag, wat de oplossing zou kun
nen brengen, heeft deze leiding zich
op het standpunt geplaatst, ingeno-
men door alle organisaties bij de
Rijksbemiddelaar, dat een oplossing
mogelijk was als de verhooging zou
bedragen 2, 3, 2 cént per uur voor de
in ons verzoek genoemde groepen en
de volle doorbetaling van de Christe
lijke Feestdagen, plus de drie vacan-
tiedagen. Daarbij werd gelezen op
het feit, dat op 1 Januari 1929 de 50-
urige werkweek zou worden omgezet,
er. dat door do lange duur van het
conflict ook deze kwestie aan de deur
kwam kloppen. Bedoelde predikant
heeft zich toen met zijn andere comite-
leden verstaan en gewerkt aan een
oplossing.
Het gevolg daarvan is geweest, aat
op Maandag 24 September partijen
door den Rijksbemiddelaar werden
uitgenoodigd te komen spreken over
het conflict aan „De Schelde". Op be
doelde conferentie waren aanwezig
de heeren Goedkoop en Damme voor
den Metaalbond, de heeren Smit en
Wesseling voor „De Schelde" en de
Vertegenwoordigers van de vier sa
menwerkende organisaties.
De Rijksbemiddelaar, de heer Aal-
berse, deelde mede, dat hij van oor
deel was, dat er thans wel een moge
lijkheid gevonden kon worden om het
conflict tot een oplossing te brengen.
Daartoe had hij een voorstel geformu
leerd Hij meende dit voorstel aan de
werkgevers en werknemers voor te
moeten leggen, dan konden deze elk
afzonderlijk zich daarover beraden
en daarna zou men dan gezamenlijk
het voorstel besprekende, naar een
oplossing kunnen streven.
Dat voorstel luidde aldus:
le. Op de Christelijke feestdagen
wordt niet gewerkt, doch blij'ft het
loon behouden;
2e In de Pinksterweek wordt 4 >4
dag vacantie gegeven met behoud van
loon. Alleen in een jaar, waarin „De
Schelde" geen dividend uitkeert, zul
len de akbeiders geen bezwaar maken,
bij wijze van compensatie, van deze
4H dag, IX dag ln te balen;
RECLAME
„Gezond, kwiek en
vlot, een flinke wer
ker, die zijn goede
manieren toont door
kleeding van goede
coupe te dragen. Ik
houd zelf niet van
opschik, maar goede
kleeren zijn me een
levensbehoefte*'.
Wat is goede kleeding?
Indien U niet juist weet,
wat de mode vraagt of
welk model U het best
kleeden zal, wendt Udan
om zeker te zijn tot ons.
Onze chefs, onze be
dienden, onze coupeurs
zullen U zeer gaarne met
al hun jarenlange on
derving met raad en
daad ter zijde staan.
Kreymborg is waarborg
Profiteert er vanl
Model „OSLO*
„Oslo* jassen
voor Heeren
U.90
16.90
19.90
26.- 33."
45.- tot 85.-
„Oslo" jassen
v. Jongens (8 j.)
7 90
g 9o
13.90
16.50 19.90
23.- tot 30.-
3e. 1 cent loonsverhooging over de
geheele linie, met dien verstande, dat
de gewone periodieke loonsverhoo
ging doorgaat;
4e. Bij het omzetten van de 50-
urige werkweek in de 48-urige met 1
Januari a.s„ zaltvoor het gederfde
loon een compensatie worden gege
ven;
5e. De arbeiders zullen er geen be
zwaar tegen maken over te werken,
wanneer overwerkvergunningen moch
ten worden gegeven van 55 uur voor
de eerstvolgende drie maanden en
van 53 uur voor de daarop volgende
drie maanden;
6e. Partijen verbinden zich weder-
keerig dat geen slachtoffers zullen
worden gemaakt.
Over deze punten werd daarna door
de partijen afzonderlijk beraadslaagd.
Het resultaat was, dat de arbeidersor-
ganisties de punten 1, 2, 4 en 6 aan
vaardden, doch bezwaar hadden tegen
de punten 3, n.l. het slechts geven van
1 cent loonsverhooging en van punt 5,
het overwerken.
De Metaalbond had bezwaar tegen
de 1 cent verhooging over de geheele
linie en de Y% dag vacantie meer, dan
door de organisaties was gevraagd.
Door een gelukkige formuleering van
het punt ten aanzien van het over
werken door den Rijksbemiddelaar,
werd men het hierover eens. Bleef
punt 3, de 1 cent loonsverhooging,
over. Alle organisaties drongen aan
daarvan 2 cent te maken. De Metaal
bond verklaarde, dat dit absoluut niet
ging terwijl ook de Rijksbemiddelaar
van oordeel was ,dat niet verder zou
worden gegaan. Men kwam niet tot
overeenstemming. Een uogiag door de
leiding van den Christelijken Metaal
bewerkersbond gedaan, om door een
verandering van het voorstel de twee-
do cent te verwerven mislukte. Een
voorstel om het gemaakte compromis
voor een bepaalden tijd vast te leg
gen, om daardoor direct de 2 cent
loonsverhooging te verkrijgen misluk
te eveneens. De Metaalbond was van
oordeel, dat niet verder kon of mocht
worden gegaan. Besloten werd toen
des Donderdags opnieuw bijeen te ko
men.
Door het hoofdbestuur van den Chr.
Metaalbewerkersbond werd besloten
te trachten alles te doen wat mogelijk
was, om de tweede cent verhooging
te verkrijgen, doch, als dit niet geluk
te, bet voorstel van den Rijksbemid
delaar te aanvaarden en ook voor de
loden te verdedigen. Door de andere
organisaties was besloten om even
eens een ernstige poging te doen om
de tweede cent te verkrijgen. Mocht
dit niet gelukken, dan zouden zij ver
klaren, het voorstel aan hun leden
voor te zullen leggen, maar het niet te
verdedigen.
De conferentie op Donderdag 27
September kwam. Dezelfde, corpora
ties waren aanwezig. Bijna een uur
werd nog onderhandeld om de 2e cent
er bij te krijgen. Ook door de leiding
van den Christelijken Metaalbewer
kersbond. Toen echter vaststond dat
deze er niet bij zou komen, deelde
deze mede, bet voorstel te zullen ver
dedigen in de ledenvergadering van
den Christelijken Bond. De andere or
ganisaties verklaarden bet aan bun
leden te zullen voorleggen. Het resul
taat zou aan den Rijksbemiddelaar
worden medegedeeld.
Op Vrijdagmiddag kwamen de sta
kers in vergaering bijeen. Bij den Chr.
Bond waren 367 leden opgekomen. Na
toelichting en verdediging van bet
voorstel werd gestemd. Het resultaat
was 357 vóór aanvaarding van bet
voorstel, 8 tegen en 2 blanco. Hierme
de was de zaak beslist. Want, terwijl
do socialistische Bond vergaderde,
werd van dit besluit aan de „moder
ne" leden mededeeling gedaan. Met als
gevolg, dat op voorstel van bet bestuur
besloten werd, bij acclamatie de voor
stellen eveneens te aanvaarden.
Bij den R.-K. Bond, en de Syndica
listische Federatie van Metaalbewer
kers was eveneens schriftelijk ge
stemd. Het resultaat was, dat met
overgroote meerderheid de voorstel
len van den Rijksbemiddelaar waren
aanvaard. En zoo behoort deze mach
tige strijd om sociaal recht en voor
uitgang tot het verleden.
Dinsdag is de arbeid hervat.
Het resultaat is bevredigend. De
Christelijke feestdagen zullen in het
vervolg worden betaald. Een week va
cantie, de Pinksterweek, is gewaar
borgd. Daardoor krijgt de oplossing
van dit conflict voor de metaal indus
trie zelfs nationale beteekenis. De
loonsverhooging was niet bevredi
gend, doch het feit, dat met Januari
de 48-urige werkweek wordt inge
voerd zonder loonderving, wat bij ,.De
Schelde" niet vaststond, vergoedt veel.
De vraag of bij vasthouden, dus door
staken de 2de cent zou zijn verkregen
is een speculatieve vraag. De leiding
van den Christelijken Metaalbewer
kersbond was van oordeel, dat deze
niet verkregen zou worden. Dit oor
deel steunde op het feit, dat slechts na
18 weken staken dit compromis er
was gekomen en dan nog wel na heel
wat onderhandelen, terwijl ook naar
het oordeel van den Rijksbemiddelaar
niet meer bereikt zou worden. Daar
enboven meende de Christelijke Bond,
dat, gelet ook op andere belangen, ian-
ger doorstaken niet geoorloofd was
Heel Walcheren leed onder den voort-
duur van de staking. Terwijl ten leste
het bereikte resultaat van beduiden
de beteekenis is voor de ontwikkeling
van gezonde sociale verhoudingen in
de metaalindustrie. Op al deze gron
den werd het advies gegeven de ver
kregen oplossing te aanvaarden.
Dank past aan allen die hebben ge
holpen en gesteund. Dank inzonder
heid aan het Comité in Zeeland, dat
zijn arbeid met resultaat bekroond
zag. Doch bovenal dank aan God Die
gegeven heeft, waarom zoo vurig was
gevraagd: de eervolle vrede, na een
zwaren strijd.
DE VACANTIE IN DE
BOUWVAKKEN.
Naar Het Volk verneemt heeft de
Algem. Patroonsvereeniging in de
bouwvakken ingezien, dat het vacan-
tie-vraagstuk een zeer belangrijk punt
bij de a.s. contractbehandelingen zal
zijn.
Teneinde nu tevoren ingelicht te
zijn over de meening van de leden,
heeft het bestuur van de A.P.V. een
enquête ingesteld, waarbij aan de pa
troons wordt gevraagd, hoe zij tegen
over bet verleenen van vacantie staan.
Daarbij is deze vraag gesplitst in twee
doelen, namelijk ten aanzien van va
cantie voor het geheele bedrijf of al
leen voor het bedrijf in de grootste
vier steden.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redaotle.)
VERKIEZINGS-ACTIE.
Hooggeachte Observator,
Met groote belangstelling zette ik mij
vanavond tot de lezing van uw zoeklicht je
toen ik ontdekte, dat u een plannetje in
overweging gaf voor de a.s. actie.
Steeds klimmende was mijn belangstel
ling bij het doorlezen der eerste punten,
want ik dacht niet anders dan dat nu zou
volgen een aanwijzing in welke richting
de oplossing zou te vinden zijn voor de
moeilijkheden, waarvoor èn Kiesvereeni-
ging èn Propagandaclub steeds weer zit
ten.
Doch wie zal beschrijven mijn schrik
en ontnuchtering toen de rij punten bij
no. 5 bleek gesloten en alleen gevolgd
werd door de simpele opmerking: „dat
het lijstje nog wel aan te vullen zou zijn".
Het allervoornaamste punt, dat ik juist
zoo gaarne had gelezen, ontbrak, n.l.: met
welke menschen de in die 5 punten ge
noemde dingen verricht moeten worden
en waar die menschen te vinden zijn.
Het lijstje zooals dat nu voor mij ligt,
doet denken aan de vele eischen die te
genwoordig aan 's Rijks schatkist worden
gesteld en waarop steeds het antwoord
van den verantwoordelijken minister
volgt: ,,'k Ben het met u eens dat zeer
veel van wat u noemt héél mooi is, maar
mij ontbreken de middelen; wijst u
mij die eens aan". Behalve een plaatje
dat laat zien hoe mooi het worden kan en
hoe lekker het er wel zal uitzien als al
les goed gaat, behoort op het pakje dat
Observator aanbiedt ook een „Bereidings
wijze". En die ontbreekt nu juist.
Ik vestig hier met nadruk eens de aan
dacht op, omdat vooral in den laatsten
tijd als men in grooter of kleiner kring
de politieke actie bespreekt allerlei stem
men gehoord worden, die beweren dat dit
middel te baat genomen of die methode
gevolgd moet worden, dat deze of gene
weg ingeslagen moet woren, enz., doch
wie dat moeten doen, hoort men niet en
het zélf te doen, daarvan komt in den re
gel heelemaal niets.
Zoo het aan Observator niet bekend is,
laat ik hem dan mogen meedeelen, dat
in de laatste weken, behalve allerlei kor
te besprekingen gehouden zijn: 1 verga
dering van het bestuur der K.V. 2 verga
deringen van het bestuur der Prop. Club
en 1 gecombineerde vergadering van beide
besturen. Op al die vergaderingen zijn de
genoemde 5 punten in den breede bespro
ken. Voor de vergaderingen zijn reeds
sprekers genoemd en zelfs aangeschreven,
voor de werving van nieuwe leden en
contribuanten der K.V. is een speciale
voorziening getroffen, de noodzakelijkheid
van het bewerken van twijfelaars gerui-
men tijd vóór de verkiezing is uitvoerig
besproken, eveneens de periodieke ver
schijning en verspreiding van een cou
rant; met den administratieven arbeid
voor het vormen van een strijdkas (het
maken van lijsten) is reeds begonnen.
Doch laten wij nu eens ophouden met
het telkens weer opzeggen van een versje
dat we reeds jarenlang zoo goed kennen,
dat we het net zoo vlug van achter naar
voor als omgekeerd kunnen opzeggen, en
laten wij allen eens beginnen met doen.
Zal het bij den aanvang der a.s. actie
weer gaan als voor 2 jaar? In 1927 zouden
er 2 verkiezingen zijn voor Staten en
Raad en op de eerste vergadering die in
het najaar van 1926 gehouden werd, wa
ren aanwezig 11 verkiezings-strijders (be
halve de 5 bestuursleden nog 6 getrou
wen). Op die vergadering moest de actie,
en vooral de financieele actie worden in
gezet, de leden waren behalve per adver
tentie, persoonlijk geconvoceerd en bo
vendien had de hoofd-redacteur van de
N. L. Crt., die zooals Observator wel zal
weten een bereidwillig man is, een opwek
king geplaatst voor allen die in staat wa
ren mede te werken. Het bleek toen noo
dig dat een kleine kern eerst op huisbe
zoek ging om anderen op te wekken tot
het doen van huisbezoek.
Als dat eens niet meer noodig is en er
bij het begin van de actie gerekend kan
worden op een schare getrouwe werkers,
dan is aan een der voornaamste punten
voldaan en dan komen alle andere meer
en minder wenschelijke punten vanzelf
aan de orde. Daarvan hangt, onder Gods
zegen, het welslagen van iedere verkie-
zings-actie voor een groot deel af.
Met hoogachting en broedergroet,
Uw dw.
J. MULDER.
Leiden, 4 October 1928.
Gemeentelijke Aankondigingen
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen ter algemeene kennis,
dat door hen vergunning is verleend
aan:
a. de N.V. Biscuitfabriek „Nutrix"
en rechtverkrijgenden tot het uitbrei
den van de fabriek van biscuits, pe
permunt, drops, enz. in het perceel
IJoogewoerd Nis. 24, kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie D. Nis
1 en 1527;
b. de firma Trip en van der Wiel en
rechtverkrijgenden, tot het uitbreiden
van de ondergrondsche .bewaarplaats
voor benzine met bovengro-ndsche af
tapinrichting in en op bet perceel
Hansenstraat, kadastraal bekend Ge
meente Leiden, Sectie K. No. 3813;
c. de N.V. Automobiel- en Motor
handel „Het Motorhuis" en rechtver
krijgenden tot het uitbreiden van de
bewaarplaats voor benzine in en op
het perceel Morschsingel No la, ka
dastraal bekend Gemeente Leiden,
Sectie A. No. 1284.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen ter algemeene kennis,
dat door de N.V. Textielfabrieken
voorheen Gebrs. van Wijk en Co. bij
H. M. de Koningin beroep is ingesteld
tegen bet besluit van bun college, d.d.
13 September 1928, waarbij aan ge
noemde Naamlooze Vennootschap
Voorwaardelijk vergunning is verleend
tot het uitbreiden van de fabriek van
sajetten garens, wollen dekens en tri
cotages in de perceelen Vestestraat
No. 4038, kadastraal bekend Ge
meente Leiden, Sectie I. No. 2633.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen ter algemeene kennis,
dat door hen de beslissing op bet ver
zoek van:
a. Gebr. van Hoeken's Houthandel
om vergunning tot het uitbreiden van
de stoomwasscberij in de Waard, op
de perceelen kadastraal bekend Ge
meente Leiden. Sectie N. No. 318 en
324 en Sectie K. Nis. 3890 en 3942 en
b. de N.V. de Graaf en Co.'s Han
delmaatschappij om vergunning tot
het oprichten van een ondergrond
sche bewaarplaats voör benzine in
het perceel Oude Vest No. 171, kadas
traal bekend Gemeente Leiden, Sectie
H. No. 3811, met bovengrondscbe af
tapinrichting voor dat perceel, is ver-
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
SLUITINGSUUR VOOR WINKELS.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen- ter openbare kei nis,
dat zij, uitsluitend voor den door het
Bestuur der Evangelisch Luthersche
Gemeente op 16, 17 en 18 October a.s.
in bet Nutsgebouw te houden bazaar,
ontheffing hebben verleend van het
sluitingsuur voor winkels.
Leiden, 2 October 1928.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRYEN. Secretaris.
MEDEWERKING AL3 BEDOELD IN
ARTIKEL 76 DER LAGER
ONDERWIJSWET 1920.
Burgemeester en Wethouders van
Leiden brengen ter openbare kennis,
A. dat de ltaad dier gemeente in zijn
op den eersten dezer gehouden ver
gadering besloten heeft medewerking
te verleenen:
le. aan het bestuur der Vereeniging
tot oprichting en instandhouding van
scholen voo. lager- en r uil ebreid
lager onderwijs op Gereformeerden
grondslag alhier;
a. tot dè aanschaffing van leermid
delen ten behoeve van de school voor
u.l.o aan de Hoogl. Kerkgracht 20a;
b. tot veiandering van de inrichting
van het schoolgebouw aan de Hoog-
landsche Kerkgracht 20a. en tot het
aanschaffen van de noodige school-
meubelen, leer- en hulpmiddelen voor
ae uitbreiding van het aantal klassen
van de in dat gebouw gevestigde
school voor gewoon lager onderwijs;
c. tot uitbreiding van het schoolge
bouw aan de Driftstraat hoek Java-
straat met één lokaal, alsmede tot het
aanschffen van de noodige school-
meubelen, leer- en hulpmiddelen voor
de uitbreiding van die 3chool met
één klasse;
2e. aan het Bestuur van de Roomsch-
Katholieke Parochiale Jongensscho
len onder 't Roomsch-Kath. Paro
chiaal Kerkbestuur alhier tot de aan
schaffing van leer- en hulpmiddelen
ten behoeve van de invoering van het
zevende leerjaar aan zijne jongens
scholen voor gewoon lager onderwijs
aan de Caeciliastraat 1115 en den
Heerensingel 27;
3e. aan het Bestuur van de Inrich
ting van Liefdadigheid voor R.-K. te
l eiden (Meisjesscholen der Eerwaar
de Zusters in de Pelikaanstraat) tot
aanschaffing van leer- en hulpmidde
len ten behoeve van de invoering van
het zevende leerjaar aan zijn meisjes
school voor gewoon lager onderwijs
aan den Heerensingel 27;
B. dat binnen dertig vrije dagen, te
rekenen van heden af, ieder inge/.ete-
ne en het betrokken schoolbestuur
van deze beslissing bij Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland in beroep
kunnen komen.
Leiden, 4 October 1928.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemeester
KAM STRYEN, Secretaris.
