CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Oi! nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9d* JAARGANG
MAANDAG 1 OCTOBER 1928
NUMMER 2554
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden ea buiten Leiden
waar agenten gevestigd rijn
Per kwartaali 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal2.90
Bureau: Hooigracht 35 Leiden SL&TCfr Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da-
gelijks geplaatst ad. 40 cènts
Op Woensdag 3 October, den
gedenkdag van Leidens Ont
zet, zal de Nieuwe Leidsche
Courant NIET verschijnen.
Gelukkig nu anders.
De Nederlandsche Middernachtzen-
ling viert heden haar 40en jaardag. Op
1 October 1888 vingen Joh. van der
leur en G. Velthuysen hun moeilijk
zerk in Amsterdam aan.
Pa van der Steur is al sinds jaren
ie groote weldoener voor de verstoo-
en en verwaarloosde Indojeugd te
Vlagalang op Midden-Java. Toen hij
l jaar na den aanvang van zijn arbeid
e Amsterdam, ook te Harderwijk den
liddernachtzendingarbeid begon, werd
lij daar getroffen door de droeve el-
cnde waarin de Indische militairen
laar leefden. Het verboden terrein
achter den muur" was het waar hij
eerde zien: Niemand zorgde voor
ïunne ziel. In Indië leefden deze
nenschen een leven dat menschont-
ierend was. Teruggekomen uit lndië
vas dat leven zoodanig dat spoedig de
Krengste afzondering noodig was.
Fandaar het voor militairen verboden
errein „achter den muur" te Hard er-
rijk. Van der Steur gevoelde roeping
m deze militairen in Indië te helpen,
im daarmede voor hun ziel te zorgen,
foor ziel en lichaam.
Uit dien arbeid is gegroeid de zorg
foor het soldatenkind, later voor de
rerlatenen en verstootenen in het al-
[emeen.
Is 1923 kon Van der Steur getuigen,
lit reeds 2175 kinderen door hem
naren opgevoed.
De tweede pionier is op zijn post
tebleven. De heer Velthuysen is nog
iteeds te Amsterdam, die daar zijn
reddingswerk nog met opgewektheid
jerricht.
In de „Middernachtzendeling" geeft
bij eenige oude herinberingen. Een
voudig, onopgesmukt, vertelt hij van
Jen aanvang van het werk te Am
sterdam. Hoe de ellénde in de beruch
te buurten toen groot was. In Haar
lem had hij reeds ervaring op dit ter
rein, maar zooals Amsterdam was,
dat was erg.
Ik was liefst onmiddellijk terugge
keerd, schrijft hij. Moesten wij in zulk
een hel nu voortaan onze levenstaak
inden. Het walgde mij meer dan ik
it?gen kan. En toch voelden wij niet
tteer terug te mogen, zoo zegt hij ver-
N'a verhaald te hebben hoe gear
beid werd, vertelt hij van een confe
ctie met den toenmaligen Burge
meester der hoofdstad. Daarbij zegt
li het volgende:
„De Burgemeester ontbood hierop
den Hoofdcommissaris. Op een ma
tig beschermend woordje antwoord
de de H.C. botweg dat de politie
vaarlijk wel wat beters te doen
haci dan zulke onmogelijke men-
ichen als die middernachtzendelin-
jen, in bescherming te nemen te-
jen gevaren waaraan zij zich eigen-
villig blootstelden. Wat verbeeld-
ten die menschen zich wel? Dat zij
de wereld veranderen zouden? Pu
blieke huizen en publieke vrouwen
hadden er immers altijd bestaan.
Alleen een dwaas kon zich daarte
gen verzetten. Wilden we met die
dwaasheid voortgaan, dan lag dat
;eheel voor onze rekening. Op be-
icherming van de politie hadden we
«iet te rekenen. „De menschen",
loo ging hij, ziende op ons, voort,
.toeken tegenwoordig op zoo'n
rreemde manier hun bestaan". De
Comm. noemde in dit verband in
lénen adem het Leger des Heils en
!e M.N.Z., die beide aan de politie
a die dagen ongewoon werk be-
lorgden".
roo was toen de toestand,
elukkig is hierin algeheele omme-
gekomen. De algemeen e zedelijk-
dsbegrippen mogen niet verbeterd
de onzedelijkheid is uit het open-
e leven gelukkig toch verbannen,
hebben wij voor een niet gering
aan den rusteloozen arbeid van
Middernachtzending te danken,
eertig jaren moeizamen arbeid
hten rijke vrucht.
Scheeve voorstellingen.
'et is bekend, dat ds. Kersten in
schriftelijk politiek debat door-
.ns enkele citaten neemt uit ge-
riften van degenen die hij meent
moeten bestrijden en dan daarop
wt zijn stelling dat de bestreden
tiek toch zoo verderfelijk is. Wan-
r hem dan gewezen wordt op dit
7e, dit onbillijke, of dit scheeve ci-
teeren ,dan antwoordt hij niet, of hij
maakt zich er met 'n handigheidje af.
Maar niet alleen in de politiek is
dit de strijdwijze ook op kerkelijk tér-
rein gaat het niet anders.
Ds. Jongeleen, de bekende Chr.
Geref. predikant heeft een boekje ge
schreven over het genadeverbond.
Nu onlangs schreef hij een brochu
re over hetzelfde onderwerp. In beide
straalt door een zeer ernstige toon en
doet de schrijver zich kennen als een
strijder voor cle eere Gods, die geen
duimbreed afwijkt van het stand
punt dat hij meent naar den Woorde
Gods te zijn. Ook wanneer men het
niet met ds. Jongeleen eens is, zal
men nochtans van zijn oprechte trouw
overtuigd zijn.
Wat do-et nu echter ds. Kersten in
de „Saambinder", het orgaan der Ge
rt formeerde gemeenten? In de eerste
plaats zegt hij van de brochure, dat
zij is: „Een uiterst zwak betoog vol
aanhalingen die buiten de zaak om
gaan, met verschillende verdachtma
kingen en onware beschuldigingen".
Maar dat is nog het ergste niet. Erger
vindt ds. Jongeleen, dat ds. Kersten
het gaat voorstellen, dat hij in deze
brochure een draai heeft genomen.
Brochure en boekje zouden elkaar
niet dekken.
In de „Wekker" gaat ds. Jongeleen
daar als volgt tegen in:
„Met dit te stellen heeft ds. K. mij
ten zeerste beleedig I. Daarmede
heeft hij mij voorgesteld, als
iemand, die het aandurft in zoo'n
ernstige zaak, zich met zulke prak
tijken bezig te houden.
Geachte Redacteur, ik heb behoef-
te hier 't volgende uit spreken, dat
ik voor God en menschen durf te
belijden, het nooit anders te hebben
geleerd, dan ik het in mijn brochu
re heb uitgewerkt en dat ik bij 't
schrijven van mijn bo,kje deze ge
dachte voor oogen heb gehad en er
ook in heb neergelegd".
Verder toont hij dan met citaten en
aanhalingen aan, dat boekje en bro
chure dezelfde gedachte vasthouden.
Het is ons niet te doen om den in
houd van dit twistgeschrijf, maar
vel meenen wij goed te doen om even
te belichten de lichtvaardige wijze
waarop ds. Kersten zijn tegenstander
beschuldigt.
Ds. Kersten w-eet toch wel, dat de
Heidelbergsche Catechismus als ver
klaring van het negende gebod zegt.
dat daaronder o.m. ook valt: dat ik
niemands woorden verdraaie, en nie
mand lichtelijk, of onverhoord veroor
deel© of helpe veroordeelen.
Wanneer zal hem dit eens tot zonde
worden voor eigen bewustzijn?
m
DE ZOMERTIJD.
Het blijkt, dat verschillende inge
zetenen niet op de hoogte zijn met het
tijdstip waarop dit jaar de zomertijd
zal eindigen. Daarom deelen wij mede
dat in den nacht van 6 op 7 October te
drie uur de klok zal worden terugge
zet op 2 uur.
VOLSTREKT GEEN ZIGEUNERS.
Gelijk vorige jaren eveneens ge
schiedde, worden er iederen avond,
hetzij voor kinderen, hetzij volwasse
nen, Evangelische samenkomsten ge
houden voor bewoners van „T Woon
wagenkamp" aan den Lagen Morsch-
weg alhier.
Zoo ook werd er Zondagmiddag in
het kamp een openlucht samenkomst
gehouden en besprekingen met de
bewoners gevoerd.
Ook dezen menschen wordt den
weg der zaligheid verkondigd, welke
ontsloten is door Jezus Christus, de
Middelaar Gods en der menschen.
Veel sympathie wordt er aan den dag
gelegd voor dit heerlijke werk, ter
wijl alles wat gedaan wordt door de
bewoners zelf ten zeerste gewaar
deerd wordt. Wie deze menschen leert
kennen, komt tot de overtuiging, dat
zc vaak zeer verkeerd worden beoor
deeld. Zoo werd vorig jaar door ver
schillende bladen een photo van een
dezer auto-tent-samenkomsten ge
plaatst, voorzien van een onderschrift,
waarin gesproken werd van Zigeuner
typen.
Natuurlijk was dat verkeerd en door
de Commissie van Evangelisatie niet
bedoeld. Zigeuners zijn buitenlanders,
en velen dezer maakten stad en land
onveilig. Onze woonwagenbewoners
zijn echter Hollanders en stellen er
ten zeerste prijs op, dat het publiek
weet, dat ze eerlijke menschen zijn.
Misschien is er ook wel eens een on
eerlijke onder geweest, natuurlijk,
maar die vindt men onder alle rangen
cr. standen, t Is de Commissie van
Evangelisatie gebleken, dat deze men-
S5 hen zich zeer beleedigd gevoelden,
door de kwalificatie „Zigeuner-typen
Zij stelt er daarom prijs op dat pu-
biiek wordt medegedeeld, dat deze
menschen eerlijk hun brood wenschen
te verdienen en daartoe- kermissen en
jaarmarkten afreizen.
Gaarne wilden we dit ook aan onze
lezers en lezeressen mededeélen, om
deze menschen publiek weer in hun
eer te herstellen en onze Evangelisa-
tie-menschen alzoo eveneens in hun
wensch dienaangaande tegemoet ko-
BIJZONDERE VRIJWILLIGE
LANDSTORM.
Zaterdag .j.l. werd door de afdee-
lingen der B.V.L. van Leiden en om
streken de laatste gemeenschappelij
ke schietoefening met scherp te Kat
wijk gehouden. De deelname was zeer
bevredigend, zoodat ternauwernood
alle deelnemers een beurt konden
krijgen voordat het donker inviel.
De zilveren wisselkrans van het de
tachement Leiden, welke het vorige
jaar door de afdeeling Noordwijk was
gewonnen, moest deze afd. afstaan aan
d6 afdeeling Lisse, welke de grootste
deelname aan de oefeningen in den
afgeloopen zomer heeft geleverd,
dank zij den grooten ijver en goeden
invloed van den nieuwen leider dezer
afdeeling, reserve luitenant J. Dekker,
te Lisse, die deze afdeeling nieuw le
ven heeft weten in te blazen.
Ingevolge instructie van den Inspec
teur der B.V.L. worden de schutters
naar gelang van hun bekwaamheid in
het schieten, in verschillende groepen
ingedeeld.
De groep A of Koningsschutters kon
door niemand bereikt worden; in
groep B of Scherpschutters konden de
volgende leden worden geplaatst: H.
J. Lamers en J. Peerenboom, van Lei
derdorp; H. Wassenaar en A. Wendt,
van Leiden; Th. Vink en J. Schelvis,
van Noordwijk; er. C. R. Segers, van
Lisse, aan wie het brevet en de Scherp
schutters-medaille zullen worden uit
gereikt.
Door de navolgende deelnemers
konden prijzen worden behaald, be
staande o.m. uit'3 medailles, waarvan
een aangeboden door de „Nieuwe
leidsche Courant", alhier.
Groep B: le prijs A. Wendt, Leiden;
2c prijs H. J. Lamers, Leiderdorp; 3e
piijs H. Wassenaar, Leiden.
Groep C: le prijs A. P. C. J. Geerdes,
Lisse; 2e prijs J. Bernard, Leiden; 3e
prijs W. v. d. Berg, Noordwijk.
Groep D: le prijs C van Voorst Czn.,
Lisse; 2e prijs A. Klinkenberg, Leiden;
3e prijs J. C. van Woerden, Lisse.
Nog niet in een groep ingedeelden:
le prijs H. Vogelaar. Noordwijk; 2e
piijs K. van Peet, Leiden; 3e prijs P.
van Eeden, Leiden.
Na afloop der prijsuitdeeling en een
„hoera" der Lissenaren voor him lei
der, wenschte men elke.ader een „tot
weerziens" in het volgend voorjaar
op de Schietbanen te Katwijk.
JEUGDVEREEN. „NOMATEG".
Men verzoekt ons de aandacht te
vestigen op een in dit nummer voor
komende advertentie, waarin een
Kerstcollecte wordt aangekondigd ten
bate van bovengenoemde vereeniging.
Wij voldoen hieraan gaarne.
NED. R.-K. BOND VAN
MELKVEEHOUDERS.
Onder voorzitterschap van den teer
J. C. Paardekooper vergaderden Za
terdagmorgen de kringen Den Haag,
leiden, Haarlem en Rotterdam van
06 Ned. R.-K. Bond van Melkveehou
ders in het gebouw „Amicitia" te Den
Haag ter bespreking van den melk
prijs.
De voorzitter deelde in zijn ope
ningswoord mede, dat de melkhandel
niet genegen was aan de wenschen
Van de melkveehouders inzake den
melkprijs tegemoet te komen. Het be
stuur heeft daarom deze vergadering
belegd om de houding te bepalen.
De notulen van de vrige bijeen
komst werden goedgekeurd.
De voorzitter gaf vervolgens een
uiteenzetting van liet verloop der on
derhandelingen met den melkhandel.
De secretaris had cle vertegenwoordi
gers van den melkhandel tot een con
ferentie uitgenoodigd, welke 1.1. Don
derdag heeft plaats gehad. Het be
stuur heeft toen gevraagd, een ver
hooging van 1 cent voor 3 maanden,
maar van die verhooging wilde de
handel niets weten.
Opgemerkt werd, dat de kaas- en
bcterprijzen omhoog zijn gegaan.
Tijdens de besprekingen had de se
cretaris, de heer A. Suyker, een tele
fonisch onderhoud met het bestuur
van den melkhandel.
Het resultaat van dit onderhoud was
de mededeeling van den melkhandel,
dat hij gezien de waarde van gecon
denseerde melk en de boterwaarde
onmogelijk eenige verhooging kan ge
ven.
Na ampele discussie werd met 24
stemmen aangenomen het voorstel
van den heer Noordman om vast te
houden aan 1 cent verhooging voor 3
maanden, terwijl 5 stemmen werden
uitgebracht op een voorstel-Van Win
den om 1 cent verhooging te vragen,
geldend van dag tot dag, dus voor on-
bepaalden tijd.
De voorzitter wees er op, dat het
noodzakelijk zal zijn, dat alle leden
zich achter do organisatie stellen om
den strijd te doen slagen
Na rondvraag sloot de voorzitter de
vergadering op de gebruikelijke wijze.
DE OPENBARE SCHOOL.
Vrijdagavond heeft in de groote
Nutszaal alhier een vergadering plaats
gehad van voorstanders van het open
bar onderwijs in en buiten den raad,
in het bijzonder van leerkrachten en
oudercommissieleden, bijeengeroepen
door het comité van actie voor de
openbare school. Aan een ons ver
strekt communiqué de vergadering
was niet openbaar ontleenen wij
het volgende:
De voorzitter, de heer Ch. Wald-
kötter, tevens voorzitter van den
Centralen ouderraad, memoreerde, dat
ccn gedachtenwisseling noodig was
over de z.g. combinatiemaatregelen
door den raad 13 Augustus j.l. aange
nomen, een besluit, waarbij h.i moge
lijk wordt, twee klassen van samen
minder dan 43 leerlingen te vereeni
gen onder één leerkracht met de be
doeling natuurlijk er een uit te spa
ren. Hij vond den toestar.i van het
openbaar onderwijs zoo niet decadent
dan toch minder bloeiend.
De heer C. J. Verwey, lid van den
raad, leidde in: „De toekomst van de
Leidsche Openbare school". Hij noem
de de houding van de rechterzijde in
den raad achterbaksch, minderwaar
dig politiek spel en moest tot zijn spijt
deze partij het vertrouwen ontzeg
gen. Wat de toekomst betreft, spoorde
hij aan tot verbreiding en versterking
van de eenheid, samenwerking tus-
schen de ouders en onderwijzers ten
opzichte van de school en de leerlin
gen.
Een levendige gedachtenwisseling
vond hierna plaats. De conclusie was.
dat de vergadering diep betreurde,
dat het besluit de onderwijzers in den
vacantietijd had overvallen en dat men
de beginselen der openbare school nog
altijd wenschelijk en onaanvechtbaar
achtende, besloot, deze uit te dragen
en te propageeren, voornamelijk door
huisbezoek.
Hierna werd de vergadering geslo-
teh.
Mr. Dr. H. VOS 70 JAAR.
Een der grootste kenners van ons
staats-, gemeente- en administratief
recht, mr. dr. H. Vos, hoopt Woensdag
«7 October zijn 70sten verjaardag te
vieren.
Mr. Vos werd 17 October 1858 te
Leeuwarden geboren, bezocht het
gymnasium aldaar en deed, na met
goed gevolg eindexamen aan dit gym
nasium te hebben gedaan, eveneens
met goed gevolg eindexamen aan de
Rijks H.B.S. te Leeuwarden. Den 6en
October 1877 werd hij bij de Universi
teit alhier als student in de rechten
ingeschreven. Hij studeerde daar on
der leiding van de hoogleeraren Goud
smit (Romeinsch recht); Vissering
(economie), Modderman (encyclopae-
clie), Buys (administratief en staats
recht), Van Boneval Faüra (privaat
recht) en Van der Hoeven (strafrecht).
Bij zijn studie voelde hij zich echter
het meest aangetrokken tot het on
derwijs van Buys en het was onder
diens leiding, dat hij zich meer in het
bijzonder op de studie in de staats
rechtswetenschappen toelegde, in wel
ke vakken hij zich weldra als een der
beste leerlingen van Buys deed ken
nen.
Hij promoveerde den 8sten Juli 1886
aan de Universiteit alhier tot doctor
in de staatswetenschap op een
proefschrift: „Publiekrechtelijke Ge
schillen" (cum laude) en in de rechts
wetenschap op stellingen.
Van 1903 tot 1907 was hij als lector
in de encyclopaedie der rechtsweten
schap aan de Universiteit verbonden
ter vervanging van prof. mr. W. van
der Vlugt, die toen wegens zijn lid
maatschap van de Tweede Kamer op
non-activiteit was gesteld.
Het onderwerp van zijn dissertatie,
de administratieve rechtsspraak,
vooral geschreven onder den invloed
van Buys, was in het jaar 1886, als
geheel, nog weinig in ons land be
schreven, maar kreeg toen vooral
practische beteekenis door de toen
aanhangige Grondwetsherziening,
welke zich voor het eerst met dit on
derwerp inliet.
Dit onderwerp heeft dan ook steeds
zijn groote belangstelling tot op he
den gehouden. In 1902 verscheen van
zijn hand een verhandeling over het
zelfde onderwerp onder den titel;
Binnenland.
H. M. de Koningin naar Het Loo
terug.
De heer Stenhuls treedt uit de S. D.
A. P.
Het wetsontwerp op de financieele
verhouding tnsschen Rijk en Ge
meenten.
Hedenmorgen is de nieuwe Kooi-
parkschool geopend.
Buitenland.
Amerika verwacht geen antwoord
op de nota inzake het vlootcompromis
Italië heeft plotseling den pasdwang
voor Zwitserland weer ingevoerd.
De nieuwe lord mayor van Londen,
Een Britsch schip door Chineefeche
zeeroovers genomen.
Italiaansch watervliegtuig veronge
lukt.
Ernstig spoorwegongeluk in Spanje.
Bij Saragossa is een tannel inge
stort.
Administratieve Rechtsspraak", naar
aanleiding van de inmiddels versche
nen latere literatuur over deze stof.
In 1894 deed hij een bewerking van
de „Rechtsspraak over de Gemeente
wet" het licht zien, welke in 1925 is
'rvolgd door een Supplement, loo-
pende tot 1 Januari 1925.
Sinds 1897 redigeerde hij het Week
blad voor Burgerlijke Administratie,
waarin een lange reeks van hoofdar
tikelen over verschillende onderwer
pen van zijn hand zijn verschenen. In
1922 is dit orgaan overgegaan in het
eekblad vo-or Gemeentebelangen,
waarin nog heden geregeld staatsrech
telijke hoofdartikelen van hem voor
komen
Op het in 1924 te Leeuwarden ge
houden Congres der Vereeniging van
Nederlandsche Gemeenten heeft hij
praeadvies uitgebracht over de admi
nistratieve rechtsspraak als middel
om de gemeentebesturen te bescher
men tegen willekeur van den kant
der boven hen gestelde organen.
Het lijdt geen twijfel of het zal de
zen ondanks zijn hoogen leeftijd nog
zeer krassen geleerde geenszins aan
talrijke blijken van belangstelling,
zoowel uit wetenschappelijke als uit
ambtelijke kringen in den lande, ont
breken.
MAX-GARAGE.
Autorijden voor 15 cent per K.M. 't
Is niet duur. En 't zijn goede wagens.
Do merken zijn behalve de vlugge
Ford, die overal in en over kan, de
Suére, Martini en Chevrolet. En je
kunt dag en nacht terecht. Wilt ge er
van profiteeren bel even deMax-
garage, Pelikaanstraat 13 en 15, Tel.
No. 2688, op. of lees de advertentie van
den ondernemer in dit nummer.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is in de
vorige maand (September) ingelegd
f 398.736,27 en terugbetaald f 282.171,61;
194 nieuwe inleggers zijn ingeschre
ven en 44 boekjes werden geheel uit
betaald.
Het tegoed der 17.162 inleggers, in
clusief 625 deelnemers aan den Af-
haaldienst, bedroeg einde September
f 7.046.844,95. In 2500 posten is in deze
maand door den Afhaaldierrst f 4.491
ontvangen.
BELASTING OPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afge-
loopen maand aan den Rijksontvan
ger afgedragen een bedrag, van
f 26.646,38. Het aantal leden bedraagt
thans 3091.
BOND VAN CHR. BEWAARSCHOOL
ONDERWIJZERESSEN IN
NEDERLAND.
Zooals we Zaterdag reeds in het kort
meldden, heeft op dien dag de Alge-
meene vergadering plaats gehad van
den Bond van Chr. Bewaarschoolon
derwijzeressen in Nederland.
Wat betreft de morgenvergad-ering
valt alleen nog te melden, dat daarin
gesproken in over de wenschelijkheid
van de wettelijke regeling van het be
waarschool-onderwijs.
Met ernst en klem zal men daarop
blijven aandringen.
De middagvergadering werd gehou
den in de Graanbeurs.
Na het zingen van het vereenigings-
lied „Tot heil van het kind", werd de
ze vergadering geopend door de pre
sidente met eer hartelijk welkom aan
