Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
9<ie JAARGANG
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1928
NUMMER 2543
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd lijn
Per kwartaal1 2.50
Per week0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
DE TROONREDE.
Leden van de Staten-Generaall
Weder in Uw midden vertoevend,
gevoel Ik dankbaarheid voor de zege
ningen waarmee ons volk ook in het
afgeloopen jaar is omringd en die ons
de moeilijkheden en zorgen, welke
-overblijven, met te meer moed en ver
trouwen doen onder het oog zien.
De algemeene toestand van het land
geeft in menig opzicht stof tot voldoe
ning.
Het voortschrijdend economisch her
stel buiten onze grenspalen heeft, on
danks de kunstmatige belemeringen
in het internat ionaal ruilverkeer, een
gunstigen invloed op handel en nijver
heid. Een deel der scheepvaart lijdt
echter bij voortduring onder een te
veel aan scheepsruimte op de wereld
markt.
De toestand van land- en tuinbouw
stemt tot erkentelijkheid. Weliswaar
stelde de fruitteelt teleur, maar zoowel
de omvang en de hoedanigheid van
den oogst als de prijzen der poducten
mogen bevredigend heeten. Langs den
weg van ontwatering en ontginning
wordt met kracht verhooging van het
voortbrengingsvermogen van den bo
dem bevorderd
De financieele toestand blijft tot
soberheid manen, niet het minst orn
aat de zware lasten, door de verschil
lende publieke lichamen op de bevol
king gelegd, een duurzame verbetering
van den economischen toestand be
lemmeren.
De betrekkingen, welke wij met de
andere Mogendheden onderhouden,
zijn van den meest vriendschappelij-
ken aard. Met eenige Mogendheden
werden arbitrage- en verzoeningsver
dragen gesloten. Onze aandacht Düjft
op dit belangrijk onderwerp gevestigd.
Betreurende, dat de pogingen om
tot internationale vermindering van
bewapening te geraken niet sneller tot
tastbare resultaten vermogen te lei
den, begroet Ik met voldoening de toe
nemende internationale samenwerking
op velerlei, in het bijzonder ook op
economisch gebied.
Een voorstel tot toetreding tot het
onlangs te Parijs geteekende verdrag
tot uitbanning van den oorlog, waarin
een nieuwe waarborg mag worden ge
zien voor de handhaving van den
vrede, zal U binnenkort bereiken.
Ik vertrouw, dat hernieuwde be
sprekingen met België zullen leiden
tot een voor beide landen bevredigen
de uitkomst.
Naast de in het afgeloopen jaar in
gediende en nog aanhangige wetsont
werpen op welker afdoening wordt
prijs gesteld zullen eenige andere
aan uw oordeel worden onderworpen.
Daartoe behooren ontwerpen tot
nieuwe regeling van de arbeidsover
eenkomsten van kapiteins eji schepe
lingen. en tot wijziging van het huwe
lijksgoederenrecht.
Spoedige indiening is to verwachten
van een wetsontwerp tot herziening
van de Gemeentewet en van een voor
stel tot technische wijziging van de
Armenwet. Een ontwerp inzake het
pachtcontract is in vergevorderde
staat van voorbereiding.
Tegemoet gezien kunnen worden ont
werpen van een natuurbeschermings
wet en van een monumentenwet.
Een voorstel tot herziening van de fi
nancieele verhouding tusschen het
Rijk en de gemeenten zal Uwe aan
dacht vragen.
Wetsvoorstellen betreffende rpini-
mumloonen in de huisindustrie en be
treffende de bescherming van jeugdi
ge personen en vrouwen bij het verrich
ten van landbouwarbeid zijn in voor
bereiding, evenals een voorstel van
wet tot regeling der werkloosheidsver
zekering.
De politieke toestand in Neler-
landsch-Indië. hoewel voortdurende
waakzaamheid vereischende is.vergele
ken bij dien van het vorige jaar, ver
beterd Het bedrijfsleven verheugt
zich over het algemeen in een norma
len bloei.
De economische ontwikkeling van
Suriname, hoewel nog steeds onze
ker, vertoont enkele lichtpunten, wel
ke beloften voor de toekomst kunnen
inhouden. De cultuur van Liberia-
koffie blijft gunstige resultaten op
leveren, de bauxietwinning ontwik
kelt zich krachtig en het houtbedrijf
vertoont een onmiskenbare opleving.
De economische opleving van Cura
sao blijft aanhouden.
Met den wensch, dat Gods rijke ze
gen op Uwen arbeid moge rusten, ver
Bureau: Hooigracht 35 - Leiden tikgÊÊQ? Telefoonnummer 2778
Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Me de dee lin gen dobbel tarief
Bij contract belangrijke redactie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
klaar Ik de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend.
Er ligt een zekere soberheid uitge
spreid over de laatste troonrede van
deze parlementaire periode.
Reeds de eerste zin mist de hoogge
stemde jubel van het Koninklijk hart,
die verleden jaar opklonk.
Uiterst sober, schier zouden wij zeg
gen al te sober, spreekt onze geliefde
Vorstin van genoten zegeningen. Hoe
wel het er in doorblinkt, wordt de
Bron van al dat goede zelfs niet ge
noemd.
Wij hebben dat anders gekend.
Gaarne hadden wij ook nu van Hare
Majesteit, omringd door ministers, die
met haar buigen voor den Koning der
koningen, een helderen klank verno
men.
Verder staat de troonrede in het tee-
ken van rustigen voortgang. Niets ver
raadt, dat het einde der parlementaire
periode belangrijke verrassingen zal
brengen.
Na de opsomming van den toestand
op het gebied van handel, scheepvaart
en landbouw, waarhij de tuinbouw te
recht een ruime plaats inneemt, krij
gen de verschillende politieke licha
men een verdiende terechtwijzing.
De opgelegde lasten belemmeren een
duurzame verbetering van den eco
nomischen opbloei.
Moge de noodig geachte soberheid
ook daadwerkelijk worden afgedwon
gen.
Dat de beschouwing over den inter
nationalen toestand wordt gevolgd
door de toezegging van een wetsvoor
stel tot toetreding van het Kellogg-
pact, bewijst, dat de Regeering met
ernst naast anderen wil gaan in den
weg naar algemeene internationale
ontwapening.
De nieuwe onderhandelingen met
België genieten een sobere aanduiding
tenzij het woordje „vertrouw" een be-
teekenis mocht hebben, die men ge
meenlijk daarmede niet aanduid.
De Staten-Generaal krijgen in een
tusschenzin een vermaning om wat op
te schieten met de woorden: „op wel
ker afdoening wordt prijs gesteld".
Wat als definitief wordt afgekon
digd bepaald zich tot een paar kleine
wetsontwerpen en de financieele ver
houding tusschen Rijk en gemeenten,,
indien wij althans den zin, waarin de
ze laatste wordt aangekondigd, goed
lezen.
Overigens komen Binnenlandsche
Zaken, Justitie en Arbeid met een
reeks min of meer bekende ontwer
pen. Dat ze nog vóór de verkiezingen
ter tafel zouden verschijnen, valt niet
te verwachten.
Verblijdend is, dat onder de Indiën
de West thans een ruime plaats in
neemt. De Oost trekt gelukkig de aan
dacht, de West verdient het niet min
der.
Overigens zou men mogen vragen,
of de zeer groote belangstelling voor
Indië, zoowel van politieken als van
economischen en zelfs van kerkelijken
aard, geen weerklank had behooren
te vinden bij onze regeering. Slechts
de weergekeerde politieke rust en den
normalen gang van het economisch
leven worden genoemd.
Het belooft een rustig parlementair
jaar te worden.
Moge de politieke rust daar geen
gevolg van zijn. Het is ons wat al te
rustig.
STADSNIEUWS.
3-OCTOBER-OPTOCHT.
Naar wij vernemen, heeft het Be
stuur der 3 October-Vereeniging van
B. en W. toestemming gekregen, om in
den Optocht van het Vervoerwezen
mede te voeren de Statie-Karos, welke
bewaard wordt in het Sted. Museum
De Lakenhal.
Het bij deze karos behoorend hoog
gezelschap zal in de costumes uit
dien tijd gestoken worden, en onge
twijfeld een fraaie groep vormen.
Zeer zeker een besluit van B. en W.,
dat door velen zal worden op prijs
gesteld.
Dr. E. H. HERMANS.
Naar wij vernemen komt dr. E. H.
Hermans te Rotterdam, leider van de
afdeeling huid- en geslachtsziekten
van het havenziekenhuis van de ver-
eeniging Instituut voor Tropische Ge
neeskunde RotterdamLeiden, ern
stig in aanmerking om te worden be
noemd tot hoogleeraar in de huid- en
geslachtsziekten aan de Leidsche uni
versiteit in de plaats van prof. dr. J.
N. van der Valk, te Groningen, die zijn
benoeming niet heeft aangenomen.
Dr. Hermans is oud-dermatoloog bij
het Ned.-Indische leger, is te Maas
tricht geboren en promoveerde 24 Fe
bruari van dit jaar aan de Universi
teit tot doctor in de geneeskunde op
een proefschrift over „framboesia tro
pica". Verschillende publicaties zijn
van zijn hand verschenen.
Dr. Z. KAMERLING.
Dr. Z. Kamerling, alhier, toegelaten
als privaat docent aan de Universiteit
alhier om onderwijs te geven in de
physiologie en biologie der tropische
plantenwereld, zal zijn colleges openen
Donderdag 27 dezer des namiddags te
2 uur in het klein auditorium der
universiteit met het houden van een
openbare les over het onderwerp: ,:De
kina. Van boschproduct tot cultuur
gewas".
Prof. Mr. A. J. BLOK.
Den lOden October zal het 35 jaar
geleden zijn, dat prof. mr. A. J. Bolk,
hoogleeraar in het strafrecht en de
strafvordering aan de Universiteit al
hier. aan onze Universiteit werd be
vorderd tot doctor in de rechtsgeleerd
heid op een proefschrift, getiteld:
„Over het onderscheid tusschen mede-
plegen en medeplichtige".
LEIDSCHE UNIVERSITEITSDAG.
De Leidsche Universiteitsdag van
wege het Leidsch Universiteitsfonds
zal dit jaar Woensdag 3 October te
Zutphen worden gehouden. Prof. dr.
B. G. Escher zal op deze bijeenkomst
een rede houden. Bovendien is nog
een andere spreker aangezocht.
THEOLOGISCH
STUDENTENGEZELSCHAP
Op 12 dezer was het 15 jaar geleden
dat het Collegium Theologicum Haga-
num C.S. F.O.R.U.M. een theologisch
gezelschap van Leidsche studenten
werd opgericht.
Dit feit zal op 20 en 21 dezer te 's
Gravenhage herdacht worden.
Het bestuur van F.O.R.U.M. is op
het oogenblik als volgt samengesteld:
Dr. F. v. Gbeel Gildemeester, eere-voor
zitter; C. J. Laarman, praeses; Th. G.
Tonnon, ab-actis; C. G. H. Blok, quaes
tor en A. de Bruyn, assessor.
GEEN SPREEKUUR.
De Wethouder van Financiën, de
heer Goslinga, is verhinderd om mor
gen spreekuur te houden.
DE VERWACHTING VAN DEN
MENSCHENZOON.
Evenals vorige jaren houdt ook dit
jaar pater F. Hendrichs s.J. in de St.
Petruskerk (Langebrug) een serie
conferenties over de grondslagen van
het R.-K. geloof. Zijn onderwerp is
dit jaar: „De Menschenzoon" of
zooals wij gewoon zijn te zeggen: „De
Zoon des Menschen".
Spr. had gisteravond tot onderwerp
„De verwachting", zijn rede aanknoo-
pende aan Ps. 39 8: „Nu dan, welke is
mijn verwachting? Zijt Gij het niet, o
Heere?"
Spr. begon met er op te wijzen, dat
de menschheid het hoogere niet mis
sen kan, zij kan en wil er niet aan
voorbij. Ook zelfs de haat tegen het
hoogere is indirect een bewijs voor het
bestaan er van, waarom zou men er
zich anders zoo hartstochtelijk tegen
verzetten?
Dit hoogere komt vooral tot uitdruk
king in de figuur van Jezus Christus,
die Zich aan de menschheid heeft
voorgesteld als den Menschenzoon. Bij
de Synoptici komt Hij 69 maal, in het
Evangelie van Johannes 13 maal on
der dezen naam voor.
Spr. ontwikkelde dezen avond een
tweetal gedachten:
le. er ligt in den mensch een hooge
re, goddelijke verwachting;
2e. deze verwachting vindt enkel
haar werkelijkheid in den Menschen
zoon.
Het redelijk denken leert ons, dat er
geen beweging mogelijk is zonder een
bewegen, daarom moet er achter de
groote wereldbeweging zitten een on
bewogen Beweger, dien wij God noe
men. Ook het hart en het geweten des
menschen zegt hem: or moet een God
zijn. Daar is het plichtsgevoel, zonder
hetwelk de maatschappij niet bestaan
kan. De kunst zoekt een ideaal van
volmaakte schoonheid, dat zij nooit
kan verwezenlijken.
Langs al deze lijnen worden wij op
gestuwd naar het hoogere: naar God.
Er is in 's menschen geest een drang
naar het bovenstoffelijke, het onein
dige; in zijn hart een gevoel van on
voldaanheid maar tegelijk het bewust
zijn, dat er iets moet zijn, dat wèl vol
doet.
Zoo is daar een verwachting in de
menschheid; zij heeft noodig een
Heerscher, een Leeraar, een Verlosser,
die haar zondeschuld verzoent. Deze
verwachting leeft bij alle volken der
wereld, ook bij de heidenen, zelfs, ja
juist bij hun diepste denkers.
De Menschenzoon is de werkelijk
heid, Hij alleen, van die verwcahting
die leeft bij den menscli. Zoo zag Da
niël Hem, waarvoor spr. verwees naar
Dan. 2:54, 7: 13—18 en 9:25—29.
De Menschenzoon komt op de wol
ken, en de Oude van dagen geeft Hem
het koninkrijk over alle volken, en dit
rijk zal geen einde hebben.
Daniël voorspelde den Menschen
zoon 450 jaar voor Zijn komst, 300
jaar later de Sibyllijnsche boeken; 70
jaar later het „boek van Henoch"; ten
slotte 50 jaar voor Zijn komst de „Oden
van Salomo". Steeds scherper werden
de trekken geteekend van Hem, naar
Wiens komst de menschheid zuchtend
uitzag.
En als Christus in het vleesch ver
schenen is, komen de Wijzen uit het
Oosten en Herodes verzamelde de
Schriftgeleerden, die hem zeggen, dat
de Messias te Bethlehem-Efratha
geboren zal worden. Nathanaël zegt
tot Hem: „Gij zijt de Koning van Is
raël, Dien wij verwachten". Simeon
en Zacharias en zooveel anderen meer,
zij allen waren den Menschenzoon
verwachtende.
O Menschenzoon, heerlijke Men
schenzoon, Gij zijt de werkelijkheid
van het verlangen naar het hoogere,
naar de waarheid, naar de verzoening.
Hoe groot zijt Gij in Uw heilige per
soonlijkheid, in Uw Goddelijk werk!
Met deze woorden besloot pater
Hendrichs zijn rede, die ook thans
weer het is reeds de vijfde maal dat
hij conferenties houdt hier ter stede
door een talrijke schare met groote
aandacht werd aangehoord.
HET ST. ELISABETHS-GESTICHT.
Aan het einde van dit jaar zal het
St. Elisabeths-Gesticht een aanzien
lijke uitbreiding ondergaan en een
groot gedeelte van den nieuwbouw ge
reed zijn en in gebruik genomen wor
den. Dit feit zal voor vele oud-patiën
ten, die korten of langen tijd in het St.
Elisabeth-Gesticht verpleegd zijn ge
weest, vermoedelijk een welkome ge
legenheid zijn van hunne voortduren
de belangstelling te doen blijken in de
lotgevallen van het huis, waar zij
verzachting en genezing vonden en
vooral ook om hunne dankbare ber
il nering te uiten jegens haar, die met
zooveel zorg en liefde medewerkten
tot hunne genezing.
Een aantal vopraanstac.nde perso
nen uit geheel het land heeft zich ver-
eenigd tot een dagelijksch comité on
der de auspiciën van een eere-comité,
om gelden in te zamelen voor een
passend geschenk.
Het eere-comité bestaat uit de na
volgende personen: P .L. Dessens, ka
nunnik van het kathedraal kapittel,
deken en pastoor alhier, eere-voorzit-
ter; leden: J. A. Bots, dr. J. R. Bruine
Groeneveldt, mej. J. de Haan, mevr.
H. van HeldenCleton, dr. C. J. A. van
Iterson, J. W. J. van Kampenhout, L.
van der Laan, ir. J. van der Laan, dr.
V C. M. Leesberg, dr. Murk Jansen,
dr. P. J. M. Niemer, G. J. Schölvinck,
dr. W. J. Simons. Franz Smits en jhr.
dr. C. G. F. von Winning.
Het uitvoerend Comité wordt ge
vormd door de he-eren mr. E. J. M. H.
Bolsius, voorzitter; kapelaan Th. Blom,
A. J. M. Duijnstee, penningmeester,
Rapenburg 30, alhier; P. J. van Kam
penhout, W. A. Wouterlood en H. Lom-
bert. secretaris.
ZENDELING ZIJLSTRA KCMT.
Zendeling P. Zijlstra, die een achttal
jaren voor den Geref. Zendingsbond
arbeidde onder de bewoners van Mid
den Celebes komt in Leiden spreken.
De hulpvereeniging van den Geref.
Zendingsbond alhier noodigde hem
uit. Op 21 September des avonds 8 uur
wordt in Prediker Jan Vossensteeg de
vergadering gehouden, die staan Lal
onder leiding van Ds. Beekenkamp.
Laat Prediker vol woiden.
CHR. ONDERWIJZERS.
De Vereeniging van Chr. Onderwijzers
vergaderde Zaterdag 15 Sept. op den ge
wonen tijd in 't Nutsgebouw.
Na het zingen van Ps. 1039 ging de
Voorzitter voor in gebed, waarna gelezen
werd Ps. 119 8996. In een kort woord
wees de voorzitter op de eeuwigheid en
trouw Gods in tegenstelling met de ver
gankelijkheid en ontrouw van den
mensch.
Na 't lezen der notulen kreeg de heer J.
J. de Die het woord voor zijn referaat „Het
leven van Francesco Campana", door
Scharten—Antink. 1. De jeugd van Fr.
Camp. 2. De duistere waarheid. 3. Het
eeuwige licht.
Het is de bedoeling van den inleider,
door de auteurs zelf te doen spreken, tot
een litterair-aesthetische bewondering,
zoo noodig nog, op te wekken, maar even
eens de ethisch-religieuze critiek te doen
hooren over hun pantheïstische levens
visie.
In deel 1 laten de auteurs het probleem
van het lijden in de dierenwereld in al
lerlei variaties terugkeeren. Telkens, in
de sfeer van het reinste geluk, komt daar
de schrille dissonant. En de onverwachte
Binnenland.
De Troonrede.
Dr. L. van der Horst tot hoogleeraar
aan de Vrije Universiteit benoemd.
Buitenland.
De regeering te Nanking heeft beslo
ten niet uit den Volkenbond te treden*
Een voorstel in het Argentijnsch*
parlement om uit den Volkenbond tw
treden.
Lord Cnshendun over de Rijnland-
ontr aiming.
Tornado boven Algiers.
dood van grootvader pldatst den jongen
daar alleen, met z'n vragen, in een we
reld, die hij niet en die hèm niet be
grijpt. Spr. treedt in een beschouwing
over het probleem van 't lijden, zooals de
rede dit oplost en hoe de Christen hier
tegenover staat. Als schitterend staal van
litterair vermogen citeert spr. eenige frag
menten, o.a. over de orchidee.
De duistere waarheid, anders gezegd:
de donkerheid van 't werkelijke leven. In
't le deel is 't natuurlijk groeien van het
probleem 't sterke; in 't 2e wordt die
kracht gebroken door het min of meer
tendentieus opstapelen van de in die rich
ting werkende factoren. De vragen van
Fr. zijn geen vragen meer, maar verbeten
verwijten; niet meer de werkelijke ontroe
ring over geschokt vertrouwen is er de
oorzaak van, maar verstandelijke tegen
zin tegen God en Zijn bestel. De auteurs
leiden hun genialen held door alle levens
kringen; de burgerlijke der Rovero's (sti
listisch meesterlijk beschreven), de aristo
cratische der Garobbi's, de socialistische
der technici. Maar de duistere diepe waar
heid der schrijvers is, dat het heil der we
reld niet te wachten is van een klasse;
van verbetering der maatschappelijke toe
standen, omdat de oorzaak ligt in de oer
kracht, die alles drijft: 't egoïsme.
In deel 3 zien we, welke beteekenis de
blinde Taviglia voor Fr.'s rijpwording
heeft. In hem leert Fr. de macht der zelf
opoffering kennen. En thans zijn de
auteurs op den goeden weg om de oplos
sing van het probleem te vinden. In de
gedachten van Fr: over Christus stuiten
ons telkens de meest harde uitlatingen,
die we niet anders dan godslasterlijk mo
gen noemen. En aan het slot komen de
schrijvers met een stelsel, dat weinig an
ders is dan een melange van philosofische
en occultistische theorieën, samengesteld
naar eigen oriënteering, alles veel te pas
sief tegenover de activiteit van den strijd,
zonder natuurlijken groei. En in zijn af
rekenen met het Christendom is 't zwak,
omdat het aan 't wezen daarvan ten
eenenmale voorbijgaat. De strekking van
't werk is duidelijk: de opheffing uit al
de donkerheid kan alleen maar kernen
door de finale zegepraal der alles door
stralende liefde.
Van de gelegenheid tot vragen stellen
werd door een drietal heeren gebruik ge
maakt, die o.a. den inleider prezen om
zijn principieele behandeling, het mooie,
dat er in het boek is, waardeerden, maar
het met den inleider ook eens waren, dat
het boek als zeer gevaarlijk niet in
onzen kring thuis behoort. Inleider wees
bij de beantwoording ook nog op de uit
gegeven radiolezingen van de heeren Ta-
zelaar, van Hulzen enz., die hij zeer kon
aanbevelen.
In het woord van welverdienden dank,
dat daarna tot den referent gericht werd,
sprak de voorzitter ook zijn spijt uit, dat
zoovelen geen gebruik maakten van de
gelegenheid om de vruchten te plukken
van de dege studie, die aan dit onderwerp
voorafging.
De vergadering werd daarna door den
heer Wirtz met dankzegging gesloten.
DE „BLAUWE" TRAM.
Gelijk indertijd reeds gemeld, zal
met den aanvang van den winttr-
dienst op 7 October a.s. de Noord-Zuid-
Hollandsche Tramweg Maatschappij
op haar lijn LeidenDen Haag een
kwartierdienst invoeren. De trams
vertrekken beurtelings van het sta
tion en de Barbarabrug.
Ten einde de verbinding met de
treinen uit de richting Amsterdam en
Rotterdam te vergemakkelijken zal de
halfüursdienst LeidenKatwijk vice-
versa eveneens in een kwartierdienst
gewijzigd worden. Bovendien wordt
tusschen Den Haag en Voorburg een
7K-minutendienst ingesteld.
JAARBOEK 1928 DER UNIVERSITEIT
Bij de firma S. C. van Doesburgli,
alhier, is uitgekomen het „Jaarboek
der Rijksuniversiteit te Leiden. 1928".
Het is weer volgens de nieuwste ge
gevens bijgewerkt, en bevat o.m. dit
jaar ook den geboortedatum der hoog
leer aren.