CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Oil Dommer bestaal uit TWEE Bladen EERSTE BLAD. Belaimrijksie nieuws in dit Nummer. 9a® JAARGANG VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1928 NUMMER 2534 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal. i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Telefoonnummer 2778 - Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknei Lisse Middenstand en Zondag. Te Alkmaar is het 25e Congres van den Koninkl. Nederl. Middenstands bond gehouden. Op den tweeden con gresdag, gisteren, kwam aan de orde het ontwerp op de winkelsluiting. Hoewel de discussie over de strek king van dit ontwerp belangrijk is, gaan we dié voorbij. Bijzonder trof ons een besluit om trent de Zondagssluit'ng, waarom trent bet ontwerp ook regelingen beeft. Meer nog de wijze waarop dit besluit werd voorbereid en verdedigd en de stemverhouding die in de be slissing gezien werd. Er was slechts één afdeeling, Dor drecht, die het openlijk voor de Zon dagssluiting van de winkels opnam en dit een der goede elementen uit het ontwerp durfde noemen. De Utrechtsche afgevaardigde wenschte een algeheele of in het g e h e-e 1 geen Zondagssluiting. De Algemeene Winkeliersvereni ging te Amsterdam kwam met voor stellen, waarin regelen voor het ven ten op Zondag, dat aan beperking moest worden onderworpen, voorkwa men. Tegenover haar stond de Slagers- vereeniging, die wel een ventverbod wilde, maar ook vrijheid voor den Joodschen slager om Zondag en Za terdag te verwisselen. De vertegenwoordiger van het lan delijk comité van actie tegen het ont werp vatte zijn rede samen in de woorden: „Nimmer een rijks winkel sluiting, nimmer 'n Zondagssluiting Nadat zoo de meerderheid van de vergadering zich tegen de Zondags sluiting had verklaard, kwam de voorzitter, de heer Ed. G. Schürmann, een en ander samenvatten. Volgens hem moet thans een beslissing geno men worden, wil men niet, dat er over rlen middenstand besloten wordt. De regeering zoo zeide hij moeten wij behoeden voor het échec van een Zondagssluiting. Wij kunnen het niet krachtig genoeg zeggen: de geheele Zondag moet vrij zijn. En hiermee be wijzen wij den Minister een dien3t. Geen wonder, dat de vergadering zich met op twee na algemeene stemmen (die van Dordt) uitsprak tegen Zon dagssluiting. Het motief klinkt edel, den Minister behoeden voor het échec van een Zondagssluiting. Met één voorname factor hebben de heeren Neutrale Middenstanders echter niet gerekend, namelijk deze, dat er een algemeene drang naar Zondagsrust is die, gepaard met de actie voor Zondagsrust met het doel Zondagsheiliging, wel eens sterker kon zijn dan de hoog van den toren geblazen meening van dezen neutra len middenstandsbond. Wat wij van harte hopen. STADSNIEUWS. DEN ARBEID HERVAT. Men deelt ons mede: De Jongelingsvereeniging op Geref. Grondslag „Dr. H. Bavinck", vergadert vanaf heden weer iederen Woensdag avond van 8 tot 10 uur in de Consisto rie der Hooigrachtkerk. Agenda Woensdag a.s.: Ie en 2e uur: „De Vakbeweging". PILGRIM FATHERS GENOOTSCHAP. Bij de onthulling van den gedenk steen voor rev. John Robinson in de doopkapel der Pieterskerk, morgen namiddag te 3 uur, zal het woord ge voerd worden door rev. dr. Edgar Franklin Romig van New-York, door Z.Exc. mr. Richard M. Tobin, gezant der Vereen. Staten in Den Haag. door ZExc. dr. J. H. van Royen, Nederl. gezant te Washington en prof. dr. M. van Nes, voorzitter van het Pilgrim luthers Genootschap. Deze onthul lingsplechtigheid draagt een besloten karakter en is alleen toegankelijk voor genoodigden. De dienst in de Pieters kerk, die op de onthullingsplecntig- heid volgt, waar prof. dr. A. Eekhof een kortstondige rede en rev. dr. Ro mig een preek zullen houden, is voor alle belangstellenden toegankelijk. De gedenksteen vertoont in een cir kel het opgetuigde zeilvaartuig „De Mayflower" met den naam en het jaartal 1620, daaronder „In memory of John Robinson, Pastor of the En- glisch Church in Leiden 16091625", terwijl verder in 't Engelsch wordt vermeld, de beteekenis van John Ro binson en waarom, door wie en wan neer de steen is geplaatst. GROOTE ALGEMEENE DAMWEDSTRIJDEN. De Leidsche Christelijke Damvereen. heeft heden, ter gelegenheid van het eén-jarig bestaan, de inschrijving opengesteld voor deelname aan de groote en zeer belangrijke Beker- en Medaillewedstrijden, welke 2 October a.s. zullen aanvangen. De wedstrijden beloven nu reeds zeer belangrijk te zullen worden, daar behalve de inschrijving van alle leden, cqk reeds de deelname is verzekerd van op Damgebied zeer bekende per sonen. De wedstrijden zijn verdeeld in 2 groepen. Groep A kampt om de wis selbeker (le prijs) en 2 medailles (2e en 3e prijs). Voor groep B. zijn 3 zeer mooie medailles beschikbaar gesteld. Eigenaar van den wisselbeker wordt hij, welke 2 achtereenvolgende jaren houder wordt of 3 maal in 't geheel over een aantal jaren. De inschrijving kan geschieden hij den secretaris, de heer T. D. v. d. Bosch, Nieuwe Rijn 68a of Dinsdags avonds aan 't Clublokaal Theetuin Witte Singel. De inschrijving sluit uiterlijk 26 Sep tember a.s. GEM. ARBEIDSBEURS. Bij de arbeidsbeurs stonden op 5 Sept. 1928 ingeschreven 440 werkzoekenden. Op denzelfden datum van het vorig jaar bedroeg het aantal ingeschreve nen 507. JEUGDIGE DIEVEN. Door de recherche alhier zijn aan gehouden een drietal jongens van 11, 11 en 8 jaar, die zich schuldig hebben gemaakt aan inbraak in een woon schuit, liggende in de Morschsingel. Zij namen een bedrag, van f 16 mep, voor een gedeelte waarvan zij sigaret ten en snoepgoed hebben gekocht. K. B. heeft aangifte gedaan, dat hij, toen hij een visite maakte bij zijn neef J. B., wonende in de Gortestraat, en een meeningsverschil ontstond, door zijn neef met een theekopje op het hoofd is geslagen, waardoor hij een paar verwondingen opliep. BINNENLAND. DE ZIEKTEGEVALLEN OP DE „INSÜLINDE". Aneta seint uit Batavia d.d. 5 dezer: Het Bat. Nieuwsblad, dat informeer de, wat er met het telegram van den scheepsarts van de Insulinde was ge beurd, vernam van dr. J. L. W. van Leent en van den agent van den Lloyd, dat het telegram tep rechte niet ge zonden was aan dr. Van Leent, doch aan den agent van den Lloyd en het was niet verzonden door den scheeps arts, maar door den gezagvoerder. Een telegram op 1 Juni van zee uit tusschen Singapore en Batavia ont vangen meldde, dat toen verdachte roodvonkgevallen aan boord ware:* en deelde mede, dat den volgenden dag nader bericht zou worden gezonder. Het blad merkt op, dat het telegram niet spreekt van het roodvonkgeval te Singapore. Op 2 Juli kwam een nader telegram, meldend, dat enkele passagiers en le den van de bemanning erg ziek wa ren en opname gewenscht werd. Van deze telegrammen is geen mededee- ling gedaan aan den havenarts, r och aan den Dienst voor Volksgezondheid. Wel is aan dr Van Leent verzocht bij de aankomst van de Insulinde zich aan boord te begeven en een onder zoek in te stellen. Dit is geschied en wel onmiddellijk na aankomst var: de boot op 2 Juli, bij daglicht. Dr. Van Leent merkte in de eerste r>l ats aan boord op, dat het niet naar behooren was, dat de Insulinde niet met de gele vlag was binnengeloopen, indien vermoed werd, dat er rood vonk aan boord was. Naar de ^vin dingen van dr. Van Leent heeft zich op de uitreis aan boord v.an de Insulinde geen enkel geval van roodvonk voor gedaan. Wel zijn acht ziektegevallen geconstateerd, doch dr. Van Leent kon de definitieve diagnose niet vaststel len. NAT. CHR. GEHEELONTH.VEREEN. De Nat. Chr. Geheelonthouders Ver- eeniging hield te Groningen haar al gemeene vergadering onder voorzitter schap van ds. P. Veen van Utrecht De leden van het hoofdbestuur: ds. Veen van Utrecht, ds. Valeton te Zwolle en mr. baron van Verschuer van Beesd werden als zoodanig herkozen; even eens ds. A. J. Montijn van Utrecht als li 1 van de comm. van redactie. Een voorstel om bij de Zwitsersche Spoorwegvereenigingen aan te drin gen op maatregelen tegen het veelvul dig in Zwitserland voorkomend drank misbruik onder het spoorwegperso neel werd aangehouden voor nader onderzoek. Naar aanleiding van gedane vragen werden door den directeur der Verben. ds. A. J. Montijn van Utrecht, inlich tingen verstrekt over pogingen om iets te doen onder de arbeiders bij de Zui derzeewerken alsook over de voor- er. nade.dtn van ecu evtmtueele erla- Ring van den accijns' ^p het gedistil leerd. Andere voorstellen betroffen de propaganda van de Vereeniging. ■Inleidingen werden gehouden door ds: Valeton over den invloed van het alcoholisme op de kinderverwaarlop- zing; en door ds. Momijn over den toe stand der Vereeniging. Aan den avond van den eersten ver gaderdag had een samenkomst plaats in de geheel gevulde Martinikerk, waarin, na het openingswoord door den voorzitter, het woord werd ge voerd door dr. A. H. Edelkoort van Meppel en ds G. Venema van Loos duinen, Muzikale medewerking werd verleend door het Kerkelijk Zangkoor, onder directie van den heer P. W. Kuiper. RIJKSOPVOEDINGSGESTICHT TE AVEREEST. Naar de Tel. verneemt, bestaat het voornemen het Rijksopvoedingsge sticht voor jongens te Avereest op te heffen, in verband met verder door te voeren bezuinigingsmaatregelen. Het bezoek, dat Minister Donner onlangs aan dit gesticht heeft gebracht, moet met de voorgenomen opheffing ver band houden. Mocht inderdaad tot opheffing wor den besloten, dan zullen de jongens, die in het gesticht verblijven, ten deele raar andere gestichten worden over gebracht en deels aan particuliere zor gen worden toevetrouwd. Mede in verband met het plan, is, naar het blad vernam, nog steeis niet voorzien- in de vacature van directeur van het Rijksopvoedingsgesticht te Doetinchem. DEEL VAN DEN WEG RIJSWIJK—ROTTERDAM GEGUND. De Provinciale Waterstaat van Zui- Holland heeft aan de N.V. Aanne mingsmaatschap] nj v.h. Zanen en Verstoep, te Gouda, /om' f 552.000 op gedragen het maken van de aarden baan met bijbehoorende werken voor een gedeelte van den nieuwen weg RijswijkRotterdam met zijtak naar Delft. DE ZAAK VAN HET RAADSLID VAN BURINK. Gisteren kwam op de rol van den Rotterdamschen rechter voor de zaak tegen het raadslid G. v. B., die terecht moet staan terzake van verstoring van de orde in den raad. De verdediger, mr. J. J. Fokma, vroeg uitstel, aangezien hij geen tijd had gehad zich voldoende voor deze zaak te prepareeren. Het O.M. meende, dat hier de ver dachte het uitstel moest vragen. Verdachte sloot zich bij het verzoek van mr. Fokma aan. Hij is het met het O.M. eens, dat deze kwestie door de justitie moet worden uitgemaakt. En om haar geheel tot haar recht te doen komen, zal zijn verdediger de ge legenheid moeten hebben haar aan al le kanten te bezien, waartoe hem tot r,u toe de tijd heeft ontbroken. De rechtbank stelde daarop de zaak uit tot Dinsdag 2 October. GEVAAR VOOR MOND- EN KLAUWZEER De Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw deelt naar aanleiding van schriftelijke vragen van het Tweede Ka merlid van Rappard het volgende mede: Dat op enkele onzer markten vee wordt aangevoerd, sterk onder verdenking staan de, langs de zuidelijke grens ons land te zijn binnengesmokkeld, was den onderge- teekende bekend. Dat deze smokkelhandel grooter uitge breidheid zou hebben dan andere jaren, is niet met zekerheid vast te stellen. Indien in de landen, waaruit onder steld wordt, dat het vee afkomstig is, het mond- en klauwzeer in vrij belangrijke mate voorkomt, althans van een epizoötie op kleinere of grootere schaal gesproken kan worden, ligt het voor de hand, dat de kans op overbrenging van besmetting door den smokkelhandel grooter bestaans mogelijkheid verkrijgt dan bij sporadisch voorkomen der ziekte. Reeds half Juli heeft de ondergeteeken- de zich met de betrokken landbouworga nisaties in verbinding gesteld, om haar gevoelen in te winnen over den stand van zaken en over de wenschelijkheid om maatregelen te treffen, waardoor wel is waar de smokkelhandel in belangrijke mate zoude zijn tegengegaan, maar te ge lijkertijd den veehouders in de grensstre ken groote last in de uitoefening van hun bedrijf zoude worden opgelegd. Op één uitzondering na hadden alle destijds ge raadpleegde organisaties tegen het instel len van een z.g. verboden strook overwe gende bezwaren, in verband waarmede aanvankelijk nog niet daartoe werd over gegaan. Wél is aanstonds door den on- dergeteekende op verscherpt douanetge- zicht aangedrongen. Intusschen, ondanks dit toezicht en zelfs bij een gunstigen stand der ziekte, kan met gesmokkeld vee immers deze dieren ontgaan elk deskundig onderzoek binnensleepen van infectie plaats heb ben. Zeer onlangs is sterk vermoeden ont staan van zulk binnensleepen der ziekte door een gesmokkeld rund. De onderge- teekende heeft, na kennisneming hiervan, mede in verband met de juist in de laat ste dagen ambtelijk gerapporteerde uit breiding van den smokkelhandel, ge meend, niet, verantwoord te zijn, de in stelling van een verboden grensstrook langer uit te stellen. Alleen op deze wijze toch is, zoovel mogelijk, het doel te be naderen. Uit het bovenstaande moge volgen, dat thans geen aanleiding bestaat, om met de Belgische Regeering te dezer zake overleg te plegen, te minder, omdat voor het oogenblik het mond- en klauwzeer daar slechts sporadisch schijnt voor te komen. Intusschen kan, indien de omstandighe den er toe aanleiding mochten geven, zulks nader overwogen worden. BUITENLAND. HET KELLOGG-PACT. Ook Egypte, Abyssinië, Zweden, Portugal, Estland en Venezuela heb ben zich thans bereid verklaard, het Kelloggpact te onderteekenen. Ook de Nanking-regeering heeft be sloten tot het pact toe te treden. De volgende landen hebben nog niet op de uitnoodiging tot onderteekening geantwoord: Afghanistan, Albanië, Chili, China, Equador, Guatemla, Hon duras, IJsland, Columbië, Litauen, Pa raguay, Perzië, San Salvador, Siam en Hongarije. UIT DEN VOLKENBOND. De rede van Minister Beelaerts. Minister Beelaerts van Blokland heeft ook dit jaar wederom een goede pers in Zwitserland voor zijn rede van gisteren. De „Neue Züricher Ztg." verklaart, dat de rede van Minister Beelaerts weliswaar dit jaar niet zoo sensatio neel was als verleden jaar, doch toch wederom meer positief. Het blad ver heugt zich bijzonder erover, dat de Ned-erlandsche minister reeds den eersten dag der discussies het minder hedenvraagstuk aan de orde heeft gesteld en voegt hieraan toe, dat het thans de zedelijke plicht van den Zwitserschen minister Motta is, om Beelaerts te ondersteunen. Het blad „Der Bund" uit Bern prijst onzen minister als een moedigen, eer lijken redenaar, .die frisch van de le ver weg gesproken heeft over eenige tekortkomingen in de Volkenbonds methoden. Het „Journal" te Genève en „La Suisse" uiten zich waardeerend over onzen minister, al gelooft het laatste blad niet, dat zijn rede het gewensch- te succes zal hebben. Rede van minister Hymans. In de voortgezette algemeene debat ten kreeg de Belgische minister van Buitenlandsche zaken, Paul Hymans het woord. Hij wees op de groote beteekenis van de uitvoering van de in 1927 on der voorzitterschap van den toenma- ligen Belgischen minister-president Theunis door de economische wereld conferentie genomen besluiten voor het economisch herstel van Europa. Spr. geloofde, dat oen pessimistische opvatting van de politieke toestan den in de tegenwoordige politieke be trekkingen tusschen de Europeesche volken niet noodig is. Er zijn gedurende de laatste jaren belangrijke stappen tot toenadering tusschen de eertijds vijandige staten gedaan. Ernstige ongerustheid veroor zaken slechts de buitengewone bewa pening te land en te water en in het bijzonder in de lucht. Er bestaat ge vaar, dat de bewapeningswedloop tot ernstige conflicten leidt. De Volkenbond heeft echter door zijn bemoeiingen den weg tot verbete ring van de betrekkingen gewezen. In het bijzonder noemde hij de werkzaam heden van de commissies van arbitra ge ep veiligheid en de voorbereidende werkzaamheden van de ontwapenings commissie van den Volkenbond. Bel gië zal al deze werkzaamheden door zijn medewerking bevorderen. Na de rede van Hymans werd de ziting tot hedenochtend verdaagd. Dan komen onder meer Adatsji en Hermann Müller aan het woord. Het Poolsch-Litausche conflict. In de zitting van gister heeft men een begin gemaakt met de behande ling van het conflict tusschen Pohn en Litauen. Beelaerts van Blokland bracht ver slag uit over den tegenwoordigen stand der onderhandelingen en be treurde haar mislukking. ADVERTENTIE-PRIJS Gewone Advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiën - bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Binnenland. Te Westerlee bij Winschoten een vrachtanto door een locomotief aan gereden; drie dooden. Te Alkmaar twee mannen .van een toren gevallen. Het kwartje van Kan. De heer D. Wentholt, burgemeester van Hillegom overleden. Buitenland. De Poolsch-Litausche kwestie in den Volkenbond. De Zwitsersche pers over de rede van minister Beelaerts van Blokland. Rede van minister Hymans ter Vol kenbondsvergadering. Voor Amundsen zal in Noorwegen een gedenksteen worden opgericht. Zaleski (Polen) verklaarde, dat hij er niets aan toe te voegen had, daar Polen niet verantwoordelijk is voor het échec. Woldemaras, de Litausche minister president, gaf een uiteenzetting van het Litausche standpunt. Hij gaf een. verklaring van de mislukking der on derhandelingen. Polen heeft onder do aanbevelingen van den Volkenbonds raad uitsluitend dé verkeerskwesties behandeld, doch het onderhoudt aan de grens van Litauen militair ge orga niseerde benden. De minister gaf een overzicht van de ontwikkeling van het conflict se dert den overval van generaal Zeli- gowski. Litauen heeft er geen schuld aan, dat de onderhadelingen met Li tauen zoo langzaam vorderen. Belga seint uit Genève, dat de uit eenzettingen van Woldemaras een pijn lijken indruk op de vergadering ge maakt hebben. De Raad was blijkbaar ontstemd over de manoeuvres, waar door Woldemaras telkens uitstel tracht te verkrijgen. DE CRISIS IN BULGARIJE. H Liaptsjef Kabinetsformateur. Zooals te verwachten was, heeft ko ning Boris van Bulgarije den aftreden den minister-president. Liaptsjef uit- genoodigd een nieuw Kabinet samen te stellen. Over de ontwikkeling der crisis ont- leenen wij $e volgende bijzonderheden aan een uitvoerig telegram van den correspondent van het Berliner Tage- blatt te Belgrado. Minister-president Liaptsjef en Boe- rof hebben er hij Volkof, minister van oorlog, op aangedrongen ontslag te nemen om niet het geheele kabinet in zijn bestaan te bedreigen. Volkof had daarop geantwoord door den koning tot minister van oorlog te zijn benoemd en alleen te zullen heen gaan op verzoek van den koning, maar niet op dat van Liaptsjef en Boerof. Deze bleven er echter hij, dat het ontslag van Volkof noodzakelijk was in het belang van de buitenlandsche politieke ontwikkeling, Liaptsjef kon tenslotte niets anders meer doen, dan het ontslag van het geheele Kabinet aan den Koning aan te bieden. De correspondent van het Tageblatt meent, dat de crisis nog een andere oorzaak heeft, namelijk deze, dat Li aptsjef en Volkof niet, Tsjankof en Boerof echter wel voelden voor een toenadering met Servië. ONTSNAPPING VAN DR. BOUGRAT. Dr. Bougrat, die te Marseille een in casseerder vermoordde, blijkt den 30en Augustus met twee andere veroordeel den ontsnapt te zijn uit 't ziekenhuis van het straf oord Saint Laurent du Maroni in Fransch Guyana. Men heeft ontdekt, dat zij met een vlot vertrokken zijn, waarschijnlijk vergezeld van een inboorling, met het doel de rivier de Maroni (Marowijne) af te zakken naar de kust van Neder- landsch Guyana. HET VAKVEREENIGINGSCONGRES. Cook valt in zwijm. Cook, de leider van de extremisti sche mijnwerkers is flauw gevallen na het woord te hebben genomen op het vakvereenigingscongres, waarbij hij een aanval deed op het voorstel tot voortzetting van de conferentie met Lord Melchet (Sir Alfred Mond) en andere leiders der industrie met het oog op samenwerking tusschen patroons en arbeiders. Het voorstel zelf werd met zeer groo te meerderheid aangenomen. DE OPSPORINGEN IN HET POOL GEBIED. Het Noorsch tel. bureau meldt uit Oslo, dat gisteren op het ministerie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1