Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belanarijkste nieuws io dit Hummer.
9**® JAARGANG
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1928
NUMMER 2532
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gereetigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
V Het bijbelsch drama.
Zooals wij gisteren bespraken, toont
ons Dr. Keegstra in zijn Abraham Sa-
crifiant van Beza het Bijbelsch drama
in zijn besten vorm.
Niet alleen Beza, maar ook Dullaert
en Revius en anderen hebben een ern
stige poging gewaagd, om het Bij
belsch drama als een kunstuiting te
stellen tegenover het klassieke too-
neel.
Zij poogden daarmede de Calvinis
tische gedachte ook op dit terrein te
doen zegevieren.
Wat Beza en zijn volgers wilden,
was, het tooneel tot een wezenlijk goe
de kracht te maken in het volksleven.
En allereerst zagen zij er een propa
gandamiddel in voor de beginselen
der Reformatie.
De Heilige Schrift bood hun de voor
beelden tot dramatische uitbeelding.
In de eerste dagen der Reformatie was
de Bijbel nog niet het boek voor het
volk geworden. En waar men T volk
met de prediking des Woords niet kon
bereiken, daar moest getracht de ken
nis van dat Woord te verbreiden, ook
door middel van het gezuiverd tooneel
Het tooneel was dus niet het doel,
maar alleen een middel tot onderwij
zing in de waarheid, tot vertroosting
door het voorbeeld der geloofshelden
van den Bijbel, en bovenal tot de ver
heerlijking Gods.
Dr. Keegstra gaat de geschiedenis
van dit Calvinistisch tooneel na van
1550 tot 1566, den tijd van betrekkelij-
ken bloei.
Juist uit deze geschiedkundige bij
zonderheden die Dr. Keegstra opdiept,
blijkt, dat het Bijbelsch drama geen
ingang vond.
Geen wonder. Het drama kón niet
boeien, omdat de dramatische actie er
niet tot ontplooiing kan komen.
Immers de worsteling der hartstoch
ten, bij voorkeur het onderwerp voor
het spannende drama, komt in de H.
Schrift niet op den voorgrond.
De kracht van het geloof, door de
genade Gods. dat is de bezielende fac
tor in Gods Woord.
Maar er is meer.
Naar het getuigenis der Schrift zelf
moet het Woord Gods in de eerste
plaats gepredikt worden. Van de
ze bezielende prediking gaat door
Gods Geest kracht uit.
Bij de doorwerking van het Calvi
nisme verdween de behoefte aan pro
paganda buiten de prediking
Nu was het eigenaardige, dat wel
gedurende korten tijd de tooneelkunst
werd te baat genomen om de predi
king te dienen, maar kunstbeoefening
om die kunst zelf was het niet zoo
zeer, althans dat trad niet op den
voorgrond.
Daarentegen zagen onze vaderen in.
de opvoering van het drama zooveel
elementen van verwording, dat de
Calvinistische actie al spoedig zich
keerde tegen dit drama als zoodanig,
onverschillig welk onderwerp werd
uitgebeeld.
Hiermede moge al niet zijn aange
toond. dat het tooneel onvereenigbaar
zou zijn met de Calvinistische kunst
opvatting Dr. Kuyper in zijn schit
terende oratie over het Calvinisme en
de kunst heeft ons wel anders geleerd
het Bijbelsche drama is daarmede
wel verworpen. Indien althans voor
ons de lessen der historie spreken.
Wij verheugen ons, dat in onzen tijd
de behoefte opkomt om het Calvinis
tisch ideaal in werkelijkheid om te
zetten en dat daarbij geen levenster
rein ook niet dat van de kunst
wordt vergeten.
Wanneer de kunstuiting in Calvi-
nistischen zin, d.w.z. als middel ter
verheerlijking Gods, dan ook weer het
drama zou ter hand nemen, verdien!
die poging onze waardeering, maar
dan zeker niet het Bijbelsch drama.
STADSNIEUWS.
HERHALINGSOEFENINGEN 1928.
Evenals het vorig jaar maakt het
door het Chr. Mil. Verband gevormde
Comité zich weer op, de vele herha-
lingsplichtigen, welke van 622 Sept.
te Leiden zullen verblijven, op ver
schillende wijzen in hun vrijen tijd be
hoorlijke ontspanning te bezorgen.
Aangespoord door de groote belang
stelling ten vorigen jare zullen de
dienstplichtigen op Donderdag 6 Sep
tember in het Militair Tehuis aan den
Morschweg worden ontvangen, terwijl
er verder Vrijdag 7 Sept., des avonds
te acht uur, een wijdingssamenkomst
gehouden \.orJt onder leiding van Ds.
F G. Petersen, tegerpredikant, waarbij
de Leidsche predikanten, Ds. D. Kuil
Bureau: Hooigracht 35 Leiden €0*30*? Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 jy Aangesloten op het Streeknet Lisse
man en Ds. H. Thomas, korte toe
spraken zullen houden.
De heer Leo Mens (orgel) en Mej. A.
v. d. Reijden (zang) zullen verder er
voor zorgen, dat het een avond van
hooge wijding zal worden.
Voorzoover de plaatsruimte zulks
toelaat, is de toegang ook voor niet-
militairen vrij.
De plannen voor de volgende week
zullen nader worden bekend gemaakt.
DE LEIDSCHE WINKELWEEK.
Op een vergadering der Leidsche
Middenstands-Centrale is door de Be
sturen der drie plaatselijke Midden-
standsvereenigingen besloten een
Winkelweek te organiseeren van 25
Sept. tot 3 October.
H.H. winkeliers zullen binnen enke
le dagen, daartoe een bezoek van de
commissieleden ontvangen.
Aangezien de kosten van deelname
zeer gering zullen zijn, mag ongetwij
feld weder op een algemeene deelna
me gerekend worden.
OVERGEPLAATST.
Bij Ministerieele beschikking is met
ingang van 16 September 1928 de
rijksveldwachter-Brigadier titulair De
Waard van Leiden overgeplaatst naar
Zoeterwoude.
WEER EEN AUTOBUSLIJN.
Met ingang van heden mag onze
stad zich weer in het bezit van een
autobuslijn verheugen. Het eindpunt
is thans de grens onzer gemeente op
den Rijnsburgerweg bij den Warm on
derweg," wat weer een belangrijke ver
betering beteekent, vergeleken met de
vorige lijn, die slechts tot het station
reed.
Voor de bewoners van Tuinstadwijk
en het Kooikwartier voorziet de nieu
we lijn wel in een dringende behoefte.
Bovendien rijdt de bus bij het eindpunt
ovk door de Raadsheeren- en de Voge
lenwijk.
HET TEHUIS VOOR VROUWEN
Het is nu ruim 20 jaar geleden, dat
er hier ter plaatse door eenige dames
opgericht werd een „Tehuis voor
Vrouwen en Meisjes".
Het werd zeer bescheiden begonnen
in een gehuurd bovenhuis in de Nieuw
steeg, slechts ruimte biedend voor 6
gasten.
Het ging als met menig begonnen
werk. De grondlegsters gevoelden wel
de groote behoefte om aan vrouwen of
meisjes logies te verschaffen, die voor
korten tijd onderdak behoefden tegen
zeer matigen prijs, Jri etaoin shrdlu
zeer matige vergoeding en in Chr om
geving, maar toch beperkte men den
opzet in den meest bescheiden vorm.
Waar men nu meer en meer inziet,
dat deze inrichting iets breeder moet
worden voortgezet, omdat werkelijk
blijkt, dat er in een stad als Leiden
behoefte is, aan een dergelijke inrich
ting, zoo heeft zich een damescomité
gevormd, dat zich voorstelt, om op
18, 19, 20 en 21 Sept. a.s. een bazaar
te organiseeren in den foyer der Stads
gehoorzaal.
Verschillende circulaires zijn reeds
verzonden met het verzoek, dit werk
te steunen.
Moge het comité straks met voldoe
ning terugzien op hetgeen ze hebben
ondernomen.
Het dagelijksch bestuur beslaat uit
de dames:
Mevr. Spaargaren-v. Pijpe, Presiden
te, Apothekersdijk 5; Mevr. van Arkel-
Drijber, le secretaresse, Warmonder-
weg 17; Mevr. Hakkenberg-Mens, Hoo
ge Rijndijk 4, 2de secr.; Mej. de'Pa-
vord Smits, Stadhouderslaan 22, Pen-
ningmeesteresse; Mevr. Mulder-v. d.
Most v Spijk, Breestraat 70, Alg. ad
junct, die zeer gaarne giften in ont
vangst nemen.
DE LEIDSCHE WINKELSTAND.
In het perceel Haarlemmerstraat
122 is heden geopend „Het Nieuwe Mo
dehuis", een geheel nieuwe zaak op
het gebied van Modeartikelen.
De winkel is zeer ruim en hoog en
ingericht naar de eischen van den tijd
Het hoofdartikel van deze zaak is
dames- en kinderhoeden, waarin men
zeer ruim gesoorteerd is.
Daarbenevens echter treft men er
aan vele andere dames-mode-artikelen
speciaal zijden en wollen jumpers en
vesten, kousen, handschoenen, bont-
artikelen en corsages.
Een atelier is aan de zaak verbon
den, zoodat men steeds vlug en cou
lant en daarbij zeer vakkundig zal
worden bediend.
De zaak ligt op een mooien stand,
recht tegenover de Donkersteeg (de
Leidsche Ivalverstraat) op een van de
beste punten van de Haarlemmer
straat.
We wenschen den exploitant van
harte succes.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
Jannie, dv. C. van der Reijden en L.
de Kier Obbe Hendrik, zv. J. Sloot
en A. Harms Margaretha, dv. 1. L.
van Bohemen en C. van Opijnen
Mary Louise Elisabeth, dv. J. H. C.
Horstman en E. van Houten Hele
na Maria, dv. C. van Haasteren en M.
C J. de Vrind Johannes, zv. J.
Wessel en L. J. de Groot Gerda
Maria, dv. P. J. van Leeuwen en M. H.
Noordanus Willem Reindert. zv. L.
van den Berg en W. J. Boer Gerrit,
zv. H. Rikkers en J. P. van der Haven
Maria, dv. J. Smits en M. J. Wendel
Caspar Wilhs. Maria, dv. B. T. J.
Schmidt en J. Verplancke Johan
nes, zv. D. Hartevelt en M. van Pola-
nen Jacobus, zv. T. van Tongeren
en A. van Oosten Wilhelmus Hen-
drikus, zv. H. J. de Roos en S. Massaar
Berns. Alwiesejesj zv. B. W. de Roo
en C. W. Verhoog Maria Petronella,
dv. J. I. v. d. Meer en T. Schutten-
helm Nicolaas Cornelis, zv. C. J. L.
Bousie en R. Blok Wouter, zv. H.
L. van Kampenhout en J. van den
Berg Petronella, dv. W. Hillebrand
en N. Ouwerkerk Nicolaas Theodo
ras, zv. A. J. v. d. Krogt en C. M. van
Bemmelen Maartje Jacoba, dv. H.
J Slerve en M. J. Zwetsloot Corne
lis Johannes, zv. J. T. van der Voort
en G. Konst.
Gehuwd:
E. G. F. Reichenfeld, jm en A. J.
Bakker, jd A. Leget, jm en M. van
Zeist, jd W. A. Stokhuyzen, jm en
J. C. van Leeuwen, jd A. H. Bergers,
jm en D. C. M. Hoppezak, jd G. C.
Perreijn, jm en M. J. v. d. Voort, gesch.
J. D.'de Vroede, gesch en J. A. Mo
lenaar, jd A. Bresier, jm en B.
Brieër, jd.
Overleden;
A. OudshoornBarreveld, vr, 82 j
P. J. Konings, m, 72 j J. N. van En
gelenburg, wedr, 74 j G. H. Levedag,
ni, 82 j A. KöoremanKerkhoven,
vr, 26 j II. v. d. Tak, m, 57 j H.
Flippo, z, 7 j M. Klinkenberg, m, 67
j J. A. Wijngaard -v. Veenstra, vr,
36 j H. Henzen, jui, 55 j II. C. Lek
v. d. Reyden, wed, 50 j A. F. J.
Schütz, m, 32 j II. Verlaan, m, 44 j
A. A. M. Caspers, d, 1 dag H. A.
Hooymans, d, 51 j J. Dreef, m, 72
j M. N. J. Kort, d, 6 j.
Gistermorgen is de bakfiets van
den winkelbediende C. J. bij den over
weg aan den Rijnsburgerweg door een
achteruitrijdende auto aangereden en
gedeeltelijk vernield.
Op de Haarlemmerstraat is gis
termiddag de wielrijdster Mej. A. S.
door een auto aangereden, waardoor
haar rijwiel werd vernield.
BINNENLAND.
VOORSCHRIFTEN OMTRENT
BEVOLKINGSREGISTERS
De Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw heeft een com
missie ingesteld, aan welke de navol
gende opdracht wordt verstrekt:
1. Te onderzoeken of het denkbeeld
uitvoerbaar is, bij de algemeene Tien-
jaarlijksche volkstelling in 1930 te
houden, de telkaart tevens dienstbaar
te maken aan de invoering van het
uniforme persoonskaartenstelsel, met
behoud van zooveel mogelijk van het
model, reeds vastgesteld bij Kon. Be
sluit van 12 December 1922;
2. Een Kon. Besluit te ontwerpen,
tot herziening van het onder 1 bedoel
de Kon. Besluit, waarbij rekening zal
zijn te houden met het advies der Cen
trale Commissie voor de Statistiek
van 11 November 1911, betreffende de
bevolkingsregisters en de daarbij he-
hoorende bijlagen, met de strekking
0.m. de vaststelling van een zoo nauw
keurig mogelijk bevolkingscijfer der
gemeenten te verzekeren;
3. Na te gaan, welke kosten naar
raming zullen verbonden zijn aan de
uitvoering van de voorstellen, inge
volge de opdrachten onder 1 en 2 ge
daan, en welige financicele gevolgen
de bedoelde voorstellen zullen hebben
bij het berekenen van de jaarlijksche
uitkeeringen, ingevolge de wet van
27 Mei 1897.
4. Een rapport omtrent de punten
1, 2 en 3 aan den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw uit te
brengen;
tot lid voorzitter dezer commissie
is benoemd Prof. Dr. H. W. Methorst,
directeur-generaal van de Statistiek
DE EERE-PROMOTIE VAN DEN
HEER F. M. WIBAUT.
De Senaat der Universiteit van Am
sterdam zal op Maandag 17 Sept. e.k.
te 3 uur, in de aula der Universiteit
de openbare vergadering houden, die
bij de sluiting van ieder academiejaar
plaats vindt.
In die vergadering zal de rector
magnificus Prof. H. Burger verslag
geven van de lotgevallen der Univer
siteit in het afgeloopen studiejaar;
aan den heer F. M. Wibaut het docto
raat honoris causa in de handelswe
tenschappen verleenen; aan den heer
H. Riemens, student in de handelswe
tenschappen a. d. universiteit te Am
sterdam het getuigschrift der eervol
le vermelding uitreiken, hem door
zijn antwoord op een prijsvraag toe
gekend; en de rectorale waardigheid
overdragen aan Prof, Dr. J. J. C. H. de
Meyere.
GEZONDHEIDSCOMMISSIES.
De Minister van Arbeid, Handel
Nijverheid heeft aan de Commissaris
sen der Koningin in de provincies
geschreven:
„In verband met de omstandigheid,
dat onder de gezondheidscommissies,
die ingesteld zijn voor groepen van
gemeenten, leden voorkomen, die in
de hoedanigheid van burgemeester,
wethouder of raadslid, deel uitmaken
van de daarbij betrokken gemeentebe
sturen, is de vraag gerezen, of bij een
combinatie van de beide functies, zoo
wel in beginsel, als uit practisch oog-
puilt, bezwaar bestaat. Ten aanzien
van deze vraag neem ik het standpunt
in, dat, hoewel tegen een vereeniging
van beide functies geen overwegend
bezwaar bestaat, het niettemin beter
is. dat, zoo een andere regeling moge
lijk is, d.w.z. zoo er voor de functie
van lid of secretaris eener gezond
heidscommissie andere geschikte per
sonen gevonden kunnen worden, hier
aan de voorkeur wordt gegeven".
CENTRALE COMMISSIE VOOR DE
KEURING VAN FILMS.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw heeft aan den
heer W. H. Idzerda op diens verzoek
eervol ontslag verleend als lid van de
centrale commissie voor de keuring
van films, bedoeld in art. 15 der Bios
coopwet, onder dankbetuiging voor de
als zoodanig bewezen diensten.
OVERNEMING ZONDER
BRONVERMELDING.
Op de rol van de Burgerlijke kamer
der Haagsche rechtbank kwamen
gisteren als nieuwe zaken voor de vor
deringen van De Telegraaf en De
Courant Het Nieuws van den Dag te
gen De Residentiebode inzake het
overnemen zonder bronvermelding
door De Residentiebode van berichten
uit beide eerstgenoemde bladen.
Voor de Residentiebode stelde zich
mr. A. C. E. M. de Groot, waarna de
procureur van de eischende partijen,
mr. Spier, concludeerde voor eisch.
Op verzoek van mr. De Groot werd
de zaak 4 weken aangehouden voor
zijn conclusie van antwoord.
DE Z AAK-MAR AN G.
Op de rol van de burgerlijke kamer
der Haagsche rechtbank kwam giste
ren opnieuw voor de vordering van de
Bank van Portugal tegen K. Marang
c.s., welke vordering in verband staat
met de bekende kwestie der Portu-
geesche bankbiljetten.
Nadat de procureurs van gedaagden
hadden geconcludeerd werd dè zaak
cp verzoek van mr. Thorbecke, procu
reur voor de Bank, 8 weken aangehou
den.
ALKMAARSCHE GEVANGENIS
GESLOTEN.
Onlangs is de gevangenis vari Alk
maar gesloten, dit is de eerste gevan
genis van beteekenis, die buiten wer
king is gesteld. Een paar kleine ge
vangenissen gingen voor en de gevan
genis te Zutphen staat leeg, in ver
band met haar bestemming tot Jeugd
gevangenis.
De hoofdredactie van het Maand
blad voor Berechting en Reclasseering
van Volwassenen en Kinderen schrijft
over deze heuglijke gebeurtenis:
De sluiting van de Alkmaarsche ge
vangenis geeft een gevoel van groote
bevrediging. Niet omdat wij meenen
dat ons land het nu voortaan maar
zonder straf- en bewaringsgestichten
zal moeten doen, maar omdat wij die
gestichten tot het kleinst mogelijke
aantal willen teruggebracht zien. In
do sluiting mogen wij zien, wel niet
een bewijs van het succes van de nieu
we methoden op het gebied van net
strafrecht, maar toch wel een symp
toom van dat succes. De nieuwe me
thode, die kan gekenschetst worden
als de methode van opvoedjjig in de
maatschappij (voorwaardelijke ver-
cordeeling) ter gedeeltelijke vervan
ging van gestichtsverpleging.
Door de buiten werking stelling van
Je Alkmaarsche gevangenis bezuinigt
bet Rijk het salaris van een directeur,
eenige commiezen en schrijvers, een
aantal werkmeesters en bewaarders,
enz. Geneesheer en geestelijken ont
vangen geen salaris meer. De gehou-
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiên per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiên bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da*
gelijks geplaatst ad. 40 cents
Binnenland.
De a.s. ee re-promotie van den heer
F. M. Wibaut.
Herziening der voorschriften om
trent het honden van bevolkingsregis
ters.
De algemeene vergadering der Fe
deratie van Europeesche werknemers
in Indië.
Buitenland.
Hedenmiddag zonden Müller en
Briand over de kwestie der Rijnland
bezetting spreken.
Het algemeen debat te Genève is
uitgesteld.
Egypte is toegetreden tot het anti-
oorlogsverdrag.
De geruchten, dat Chamberlain zou
aftreden, worden tegengesproken.
Er zijn 3 millioen werkloozen in
do Vereen. Staten.
Het Britsche Vakvereenigingscongres
wen behoeven niet meer onderhouden
te worden en een aantal beambten-
woningen kunnen worclpn verhuurd
of voor andere rijksdoeleinden ge
bruikt. Een zeer belangrijke bezuini
ging dus. Nu maken wij in dit ver
band enkele opmerkingen:
1. Als het Rijk belangrijk bezuinigt
door sluiting va nde Alkmaarsche ge
vangenis, dan komt er dus geld be
st hikbaar voor andere strafrechtelijke
aangelegenheden
2. De bezuiniging is mogelijk gewor
den, voor een niet onbelangrijk deel
door de werkzaamheid van de reclas
seering;
3. ipe misdaad houdt niet vanzelf
op. Als er een gevangenis gesloten
wordt, moet er meer opvoeding van
misdadigers in de maatschappij, meer
reclasseering komen;
4. Wij vernamen van het Departe
ment van Justitie dat het gaarne meer
reclasseeringsambtenaren zou aan
stellen als er geld beschikbaar was.
Wij zijn thans zoo vrij het Departe-
door sluiting van de Alkmaarsche ge-
schikbaar is gekomen".
ZIEKTEREGELING IN HET HARING-
PAKKERSBEDRIJF.
Op een daartoe door den Centralen
Bond van Transportarbeiders en R. K.
Bond gedaan verzoek, heeft de Vereeni
ging van Haringhandelaren besloten, om,
in overleg met de arbeidersorganisaties,
een fonds te stichten, waaruit ziekengeld
zal worden betaald. Als premie voor dit
fonds zal door de arbeiders worden ge
stort 1 van hun loon, terwijl de werk
gevers een gelijk bedrag zullen storten.
De uitkeering is bepaald op 75 van
liet loon, dat in het laatste kalenderjaar
door den arbeider voor zijn ziek-zijn is
verdiend, terwijl voorts de uitkeerings-
duur is bepaald op 26 weken in een zie
ken jaar.
DE KTJNZE-KNORR-REM.
Naar wij vernemen, zal bij de Neder-
landsche Spoorwegen aan 600 groenten-
wagens, 320 veewagens en 50 kaaswagens,
volgens overeenkomst, de Kunze-Knorr-
rem worden aangebracht.
In Duitschland, waar men de Westing-
house-rem heeft afgeschaft, en er geen
remmers op na houdt, is op de goederen
treinen de Kunze-Knorr-rem overal inge
voerd. Daardoor heeft men het voordeel
verkregen, dat goederentreinen veel vlug
ger kunnen stoppen dan in ons land.
De bovengenoemde wagens zullen dus
voortaan, als die rem is aangebracht, ook
in de Duitsche goederentreinen opgeno
men kunnen worden.
LUCHTVAART.
'T ZOEKEN NAAR „ITALIA"-MANNEN.
Volgens radiobericht van de „Citta di
Milano" is de „Braganza" op den 81sten
breedtegraad aangekomen, langs den ijs-
rand. die zich van kaap Platen tot het
eiland Parry uitstrekt. Men heeft echter
niets merkwaardigs opgemerkt.
Volgens mededeelingen van de „Hobby"
en de „Veslekari" kan men als zeker aan
nemen, dat er geenerlei aanwijzing hoe
genaamd is, van schipbreukelingen op de
eilanden Gillisland en Victoria, die zorg
vuldig werden afgezocht
De „Krassin" is te Kingsbay aangeko
men. Prof Samoïlowitsj en de comman
dant van de „Citta di Milano" hebben
overleg gepleegd over de verdere samen
werking. De Kingsbaywateren beginnen
ijsvrij te worden.
De gezondheidstoestand van Mariano
gaat vooruit
