CHRISTELIJK D AC BLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belanorijkste nieuws in dit Nummer. 9*> JAARGANG MAANDAG 3 SEPTEMBER 1928 NUMMER 2530 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd xijn Per kwartaal. i 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778 Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse ADVERTENTIE-PRIJS Gewofte Advertentiên per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief Bij contract belangrijke reductie Kleine Advertentiên bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden da gelijks geplaatst ad. 40 cents Menschelijker-wijze volmaakt. Aldus werd indertijd getuigd van de Kieswet Van Houten van 1880. Vergissen wij ons niet, dan was de ze uitspraak van den rusteloozen libe ralen staatsman zelf. Het Gedenkboek, dat verscheen ter gelegenheid van den 70sten verjaar dag van de Koningin-Moeder, heeft eenig licht verspreid over enkele voor vallen uit den strijd pm het kies recht, waarvan de wet Van Houten mede een product was. Deze nieuwe kijk op de politieke historie van de laatste halve eeuw gaf den grijzen staatsman aanleiding om in een schrijven aan het Liberale Han delsblad een kleine opheldering te geven omtrent bovengenoemde uit spraak. De heer Van Houten toont aan, dat hij zich meer in zijn element gevoel de als opposant in de Kamer, dan als Minister-regeerder, die zijn wenschen aan allerlei omstandigheden heeft te toetsen Aardig vertelt hij, hoe Tak hem daarbij liet uitvallen. Ik heb Tak goed gekend zoo zegt hij maar niet intiem. Wij waren daarin tegenvoeters, dat hij minister wenschte te zijn en als zoodanig te regeeren. Kamerleden met een positie en invloed als de mijne, hinderden hem en ik weet door een mededeeling van Fransen van de Put te, dat Tak er mede bekend was. dat ik in 't toenmalige dubbele district Groningen vermoedelijk niet herkozen zou worden, zoodat hij door Kamer ontbinding mij „er uit" kreeg. Maar waar het ons voor ditmaal voornamelijk om te doen is, is zijn uitspraak omtrent zijn eigen wet. Zich aansluitend aan bovengenoemd uitvallen zegt hij: „Ik viel uit en kon dus niet als ka binetsformateur in aanmerking ko men. De logica der feiten leidden er toe, dat Roëll een koninklijk ministe rie vormde en ik een kieswet tot stand bracht binnen de grenzen der Grond wet van 1887. Met het oog op mijn eigen antece denten is mijn naam eigenlijk ten on rechte aan deze kieswet verbonden. Ware ik in 1894 als Kamerlid her kozen en aan mij de politieke leiding opgedragen, dan zou zeker een punt van overweging bij mij hebben uitge maakt met een nieuwe regeling van het kierrecht opheffing der grondwet telijke beperkingen ten aanzien van vrouwenkiesrecht en evenredige ver tegenwoordiging te verbinden. De zoo veel misbruikte uiting omtrent het menschelijkerwijze volmaakte van 't werk van 1879 geldt alleen de techniek en geeenszins het beginsel. Wie mijn beginselen deelt, wijde thans, nu het kiesrecht weder aan de orde komt, zijn aandacht aan het door De Jonge en mij bewerkte voorstel-v. Dorp". De menschelijkerwijze volmaakte wet was dus volgens den maker niet zoo volmaakt. Of is dit gewijzigde oordeel mis schien ontstaan uit de gewijzigde 'om standigheden sedert 1880? STADSNIEUWS. CONTRACT ACTIE BIJ DE COOP. „ONS DOEL". Het bakkerspersoneel van de Coop. „Ons Doel" alhier is onder leiding van de Hoofdbesturen van de Moder ne, Roomsch Katholieke en Christelij ke organisaties van Arbeiders in het bakkersbedrijf bijeen geweest ter be spreking van het schrijven, hetwelk door de Hoofdbesturen van het Coop. Bestuur inzake het afsluiten van een contract was ontvangen. Zoowei de besturen als het coop.- personeel kunnen zich niet vereenigen met de motieven welke door het coo- peratiebestuur worden aangevoerd om zelfstandig een contract af te sluiten. De hoofdbesturen werden opgedra gen om met alle ten dienste staande middelen te trachten alsnog tot over eenstemming met het coop.-bestuur te komen, waardoor de afsluiting van 'n arbeidsovereenkomst wordt verzekerd GIDS VOOR STUDENTEN. Wij ontvingen van de uitgeefster de fa. S. C van Doesburgh alhier den „Gids voor Studeerenden aan de Rijks Universiteit te Leiden", Academiejaar 192S— 29, uitgegeven vanwege het Leidsch Universiteitsfonds. Vergeleken met de vorige editie heeft deze een belangrijke uitbreiding ondergaan, waardoor zij te meer aan haar taak, een Gids voor studeerenden te zijn, beantwoordt. Eerst wordt een overzicht gegeven van de colleges en van de te behande len onderwerpen waarbij ook vermeld worden de aanbevolen hulpmiddelen en studiewerken. Daana volgt een opgave der colleges te volgen door hen, die een eandidaats examen wenschen af te leggen. Tenslotte volgen nog inlichtingen voor studenten in de Fuculteit van wis- en natuurkunde. De prijs van dit handboekje be draagt 0,45. BELASTING OPHAALDIENST. Het bestuur van bovengenoemden dienst heeft een verzoek om subsidie gedaan aan 's Lands regeering, en heeft hierop het volgende antwoord ontvangen: „Naar aanleiding van uw adres van 11 Mei 1928 om toekenning van 'n sub sidie, deel ik u mede, dat deze subsi die, behoudens aan spaarbanken met reservefonds, aan particulieren ophaal diensten tot dusver niet wordt ver leend en in het onderwerpelijk ge val geen uitzondering kan worden gemaakt, waar de verhouding tus- schen den dienst en de gemeente Lei den niet zoodanig is, dat deze dienst met dien van 'n openbaar lichaam op één lijn kan worden gesteld. De Minister van Financiën. Voor den Minister, De Secretaris Generaal, (was get.) DE VRIES. In verband met dit afwijzend ant- woodr heeft het Bestuur thans beslo ten den Raad der Gemeente Leiden te verzoeken het gemeentelijk subsidie dermate te verhoogen, dat het geheele exploitatie-tekort hierdoor kan wor den gedekt. Een verzoek in dien geest is reeds aan den Raad gezonden. Genoemde dienst heeft in de afge- loopen maand aan den rijksontvanger afgedragen een bedrag van 22.290,81. Het aantal leden bedraagt thans 3028. AFSCHEID A. LUCASSEN. De agent-rechercheur A. Lucassen, die in verband met het bereiken van den pensioengerechtigden leeftijd (55 jaar) 1 Sept. j.l. den dienst heeft verlaten, heeft hedenmiddag ten politiebureele afscheid genomen van zijn superieuren en col lega's. GEVALLEN. De 27-jarige N. C. uit de Poelgeeststraat had gistermorgen 10 uur, toen hij met nog enkele monteurs bezig was den spandraad van de H.T.M. te repareeren, het ongeluk van een ladder op den grond te vallen, waarbij hij in aanraking kwam met den spandraad. De man werd door den E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd, waar bleek, dat hij een vrij ernstige brandwond aan de rechterhand had bekomen alsmede een lichte hersenschudding. Hij mocht naar huis terugkeeren, waar hij zich verder onder geneeskundige be handeling stelde. LEIDSCHE VOLKSHUIS. Verschenen is het programma 1928—1929 van het Leidsche Volkshuis. Wij zien daaruit dat er weer vanwege deze instel ling velerlei verricht wordt zoowel onder de jeugd als voor de volwassenen. Voor de kinderen noemen wij verschil lende clubs, kinderkoor, verteluur, kin derleeszaal en -bibliotheek, cursussen, enz. Voor de oudere meisjes is er de af- deeling Huishoudonderwijs; voor de vol wassenen het aanvullend onderwijs, cur sussen, voordrachten, muziekuitvoeringen tentoonstelling en bezoeken aan Musea en andere voorstellingen. Ook bestaat er zoo wel voor kinderen als voor volwassenen, gelegenheid om „naar buiten" te gaan. Nadere inlichtingen betreffende dit al les verstrekt de directie van het Volks huis, Apotheker:dijk. We wijzen er even wel op, dat door onze menschen niet dan met omzichtigheid van dit werk kan ge bruik worden gemaakt, o.a. met het oog op de Zondagsviering. UITBREIDING BIJ DE N.Z.H.T.M. Naar wij vernemen, ligt het in de be doeling van de directie van de N.Z.H.T.M. over te gaan tot een belangrijke uitbrei ding van den dienst tusschen Noordwijk Katwijk en Leiden, alsmede tusschen Voorburg en Scheveningen. Het ligt in de bedoeling, op laatstge noemd traject een 6 minutendienst in te voeren. In verband hiermede zal het Wa genpark worden uitgebreid, waarvoor reeds aan verschillende firma's door de Directie prijsopgave is gevraagd. TRAMVERTRAGING. Hedenmorgen omstreeks 10 uur is on der de Klei te Noordwijk de bovenleiding van de electrische tram gebroken Het tramverkeer tusschen Noordwijk en Leiden ondervond een half uur vertra ging. GEVONDEN VOORWERPEN. Vaarboom, parelhoender, haarkam, haarkam in etui, schoorsteenzeiltje, paar zwarte dameskousen, blauwe jongenspet, bril in etui, bruine wollen muts, speelbal, portemonnaie met inhoud, huissleutels, roode mantel, rijwielpomp, zonnebril, bad pak met handdoek, lederen tabakszak, bankbiljet a 10, grijze damesschoen, stuk zeep, eikenhouten ki9tje, rijwielbelas- tingplaatje, rijwielbelastingplaatje in etui, R.K. kerkboekje, gouden damesarmband, wit schaap, blauwe sportriem, muziek stukje, lederen muilkorf, gouden dames armbandhorloge aan zwart bandje, bruine lederen actentasch inh. Fransche en Duit- sche boeken, heeren-rijwiel, zilveren hee renarmbandhorloge aan lederen riempje, blauwe zijden shawl, platvoetzool, lage damesschoen met riempje, hamer, da mos- regenmantel, blauw jongensjasje, dames- rijwiel, roeispaan, schop, gouden oorbel met juweelen steentjes, zilveren dames horloge, motorbroek, zwart damestaschje inh. huissleutel, gedeelte van een gouden horlogeketting, gouden broche, 1/20 lot Witte Stad, bonboekje Leidsche Coöpera tieve Keuken, jongensjas, slinger van een auto. vischnet, rijwieldynamo „Berko", zwart lak kinderschoentje, rozenkrans, damesparapluie, bril, jongensregenjas, riemverbinder van een motorrijwiel, zil veren halsketting met R.K. medaille, zil veren beursje inh. rozenkrans van Nini Knops, grijze heerenhoed, bruine handkof fer inh. een flesch enz., zilveren horloge ketting, paar kindersokken, zwarte lap stof, gouden broche met diamantjes, gou den damesring met camé, actentasch inh. leesboek, vulpenhouder, zilveren heeren horloge, blauwe damesregenmantel, gou den lorgnet in etui, zilverbon a ƒ2.50, tasch met boodschappen, ovaal gouden broche, regenjas, kin lerhoedje, rijwielbel, gouden ring met rcode en witte steentjes, bruin damestaschje" inh. zakdoek, honden. Gevonden in de Electrische tram (stads- lijn): Rol papier, Griebens Reiseführer, gouden halskettinkje met medaillon. Gevonden in het Postkantoor: dames vulpenhouder. Terug te bekomen en inlichtingen te verkrijgen ten Politiebureele alhier eiken werkdag, behalve Donderdag en Vrijdag, tusschen 1 en 3 uur n.m. BURGERLIJKE STAND. Ondertrouwd: W. D. A. Truyers, jm. 27 j. en M. La- bordus, jd. 27 j. J. J. den Os, jm. 21 j. en M. Gorree, jd. 18 j. G. A. Batist, jm. 24 j. en M. M. Nap, jd. 21 j. A. Riet kerken, jm. 29 j. en M. M. v. Polanen, jd. 22 j. F P Smit, jm. en J. W. H. Gas- card, gesch. - P. v. d. Put, jm. 23 j. en J. H. Smeele, jd. 24 j. II. v. d. Hoeven, jm 26 j. en D. Biemond, jd. 24 j. P. Gerth, gesch. 42 j. en J. A. Roos, 20 j. M. W. de Visser, wedr. 52 j. en C. J. Hozee, jd. 40 j. J. C. J. Lambermont, jm. 25 j. en A. F. M. L. Bernard, jd. 27 j A. G. Fasseur, jm. 21 j. en M. Boter- mans, jd. 20 j. C. J. J. Harteveld, jm. 24 j. en A. Boehmer, jd. 25 j. L. Eradus, jm. 28 j. en J. Ju, jd. 32 j. J. H. Schlag- wein, jm. 25 j. en I. C. Hoppenbrouwer, jd. 20 j. In de Stedelijke Werkinrichting zijn de afgeloopen week de volgende personen opgenomen: 187 volwassen personen en 6 kinderen, totaal 193 personen. Door de politie is in den Nieuwen Rijn een kano drijvende aangetroffen, waar te voren eenige jongens mee ge speeld hadden. Bij de politie is aangifte gedaan, dat van een veestal in den Cronesteijnpolder uit baldadigheid 9 glazen zijn ingegooid. Gisternacht omstreeks 2 uur is ten huize van de fa. W. in de Bouwelouwen- steeg de 4-jarige D. W. van de trap ge vallen. Het kind haci een bloedende wonde aan het achterhoofd doch de dokter aan het ziekenhuis zag het geval niet ernstig in, zoodat het kind weer naar huis werd meegenomen. De 16-jarige wielrijdster N. Z. uit Rijnsburg werd Zaterdagmiddag in de Breestraat door de tram aangereden. Met een gebroken enkel werd zij naar het zie kenhuis overgebracht. BINNENLAND. PACHTERS VAN SCHELPDIEREN- VISSCHERIJ-PERCEELEN. Het Tweede Kamerlid, de heer Drop heeft aan den minister van financiën gevraagd: 1. Is het den minister hekend, dat namens den Staat der Nederlanden 20 pachters van schelpdierenvisscherij- perceelen te Bruinisse met hun borgen tegen 12 September 1928 voor de recht bank te Middelburg zijn gedagvaard ter betaling van de in de laatste maan den verschenen pachtsommen? 2. Is bet waar, dat bij bedoelde dag vaarding ook gevorderd wordt beta ling van 1 pet. boete vanaf 1 Maart 1928? 3. Heeft de minister last gegeven tot het instellen dezer procedure of geschiedde bet vanwege bet bestuur der Visscherijen op de Zeeuwsche Stroomen, dan wel na overleg met ge noemd bestuur door den minister? 4. Wat zijn de beweegredenen, die tot deze wijze van optreden hebben geleid? 5. Is het waar, dat de bepaling van artikel 9 der Algemeene Verpachtings- voorwaarden, regelende de verbooging van den pachtprijs bij niet-betaling binnen 14 dagen na den vervaldag, nooit is toegepast? 6. Acht de minister een optreden vanwege den Staat der Nederlanden zonder voldoende, voorafgaande waar schuwing niet onredelijk en is de mi nister bereid, royement der aange brachte rechtsvordering te gelasten, alsmede door overleg met de betrok kenen en hun vereenigingen een rede lijke betalingsregeling der verschul digde pachtsommen te treffen? RIJKSWEG AMSTERDAM-ROTTER DAM. Men schrijft ons uit Nieuwkoop: De actie, ingesteld door het Gemeen tebestuur van Nieuwkoop, om den Rijksweg Amsterdam-Rotterdam ge traceerd te krijgen, door den Polder Nieuwkoop en Noorden en niet achter het dorp Nieuwkoop om, vindt in stemming ook in en om de gemeente Bodegraven. Wordt de eerste richting gekozen, dan passeert de weg het dorp Bode graven Oostelijk en bij de tweede rich ting Westelijk en in het laatste geval komen meerdere beteekenende belan gen in het gedrang. Dit is. aanleiding geweest voor het gemeentebestuur van Bodegraven om adhaesie te betuigen aan het streven van de gemeente Nieuwkoop en ter zake een klemmend betoog te richten tot den Minister van Waterstaat. BEëEDIGING MINISTER VAN DEFENSIE. De minister van Defensie, Z. Exc. J. M. J. H. Lambooy, heeft zich Zaterdag middag naar Het Loo begeven, ten ein de door H. M. de Koningin als zooda nig te worden beëedigd. HET GOUVERNEURSCHAP VAN CURASAO. Hier te lande is uit Curasao bericht ontvangen, dat daar bij de ingezete nen een adres circuleerde, dat aan de Koningin zal worden toegezonden, houdende verzoek, om in de vacature ontstaan door de aftreding van Mr. Brantjes, als gouverneur den oud-gou verneur Helfrich te benoemen. DEPARTEMENT VAN DEFENSIE De naam „Departement van Oorlog" welke Vrijdag nog op het ministerie aan het Plein prijkte, is Zaterdagmor gen vroeg overgeschilderd en gewij zigd in dien van „Departement van Defensie". COMMISSARIS DER UONINGIN IN ZUID-HOLLAND. De comissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland bezocht gedu rende de afgeloopen week de gemeen ten: Rhoon, Poortugaal Zuidland, Oudenhoorn, Abbenbroek, Heenvliet «*n Geervliet. De commissaris de Koningin in de provincie Zui t-Hclland zal Woo: sdag 5 Sept. geen audiëntie verleenen. JUBILEUM D. HANS. In het eere-comité voor de huldiging van den heer D. Hans, voorzitter van den Nederlandschen Journalisten Kring, ter gelegenheid van zijn 25- jarig beroepsjubileum op 11 Sept. a.s. hebben alsnog zitting genomen de hee- ren mr. M. A. M. Waszink, Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen; jhr. mr. dr. H. A. van Kar- nebeek, Minister van Staat en Com missaris der Koningin in Zuid-Holland en mr. D. Fock, Minister van Staat en voorzitter van de Liberale Staatspartij, den Vrijheidsbond. INT. UNIE GEBOUWDEN EIGENDOM De Internationale Unie van den Gebouwden Eigendom houdt haar congres dit jaar te Weenen van 25 tot 28 September. De Nederlandsche Bond van Huis- c-n Grondeigenaren en Bouwonderne mers heeft als afgevaardigden naar dit congres aangewezen de heeren mr. Binnenland. Brand in het Oranje-Hotel te Dordrecht. Het Departement van Defensie thans of ficieel ingericht. Buitenland. De Fransche minister Bokanowski bij een vliegongeluk gedood. Heden kwam te Genève de Volken bondsvergadering bijeen. Het antwoord van den Volkenbondsraad aan Costa Rica over de Monroelen. Calles weigert president van Mexico te blijven. De Zweedsche Oceaanvliegers Hasseil en Cramer zijn gered. Overblijfsel van de Latham gevonden. J. A. do Meyer en mr. E. Hollander Jr. Voornamelijk zullen aan een bespre king worden onderworpen de resulta ten op het gebieè van de volkshuisves ting in die landen, waar de crisis wet geving is ingetrokken, speciaal in ver band met den moeilijken toestand waarin de Oostenrijksche huiseigena ren verkeeren. VIERDE POSTBESTELLING IN DE GROOTE STEDEN. Over dit onderwerp schrijft het „Nieuws v. d. Dag": Wij hebben indertijd medegedeeld, c!at bet publiek in de groote Duitscbe steden over het algemeen niet ingeno men was met de beperking der post bestelling tot drie per dag. Het post- bestuur zelf vind uit economisch oog punt de beperking ook allesbehalve een gewenschten toestand. Uit finan- eieele overwegingen kon nog niet tot uitbreiding overgegaan worden. Met de verbetering van de financieele re sultaten van de exploitatie, schijnt thans een begin te worden gemaakt met een uitbreiding der postbestellin gen in groote steden. Als eerste groote stad krijgt thans Hamburg zijn vierde postbestelling terug. De postminister heeft officieel doen, mededeelen, dat in de Zustellbezirke 1, 3. 5, 8,11, 15 en 36, d.w.z. de binnenstad van Hamburg, tie vierde bestelling op werkdagen we der zal worden ingevoerd. Het is daarom verheugend, dat Hamburg zijn vierde bestelling terug krijgt, omdat men nu niet meer daar heen als voorbeeld zal kunnen verwij zen, om Amsterdam en Rotterdam met drie postbestellingen gelukkig te in aken. Tegelijk met deze mededeeling uit Hamburg, wordt ons bericht, dat te Altona, dus in Grooter-Hamburg, na cie laatste buslichting der straatbrie venbussen om 11 uur 's avonds, nog eens tusschen elf en drie uur een bus- lichting zal geschieden. De brieven worden na stempeling en sorteering per rijwiel naar Hamburg-station overgebracht om daar de eerste vroegtreinen naar Berlijn, Frankfurt a. M. enz. te bereiken. Bovendien zul len de bussen ook Zondags eenmaal meer gelicht worden. Bij ons blijft de post tusschen 10 a 10 uur 's avonds en 8^8^ uur 's morgens rustig in de straatbrieven bussen slapen. Een buslichting om tien of halfelf 's avonds is eigenlijk véél te vroeg en verlegginsr van het tijdstip naar één 's nachts zou zéér in het belang van het publiek zijn. Machtige corporaties in Engeland blijven bij den postmeester-generaal aandringen op herstel van bet aantal postbestellingen, zooals deze vóór den oorlog bestonden. Wat zijn wij dan toch bescheiden. Wij vragen niet om herstel van het aantal vóór-oorlogsche postbestellingen. Wij vragen alleen om ons te laten, wat wij hebben. BUITENLAND. DE FRANSCHE MINISTER BOKANOWSKI VERONGELUKT. Bij een vliegramp. Het vliegtuig, dat den Franschen Minister van Handel, Bokanowski, naar de vliegdemonstratie te Clermont Ferrand zou vervoeren vloog gister morgen om 9 uur 15 in brand, twee minuten na vertrek van 't vliegveld te Toul, op een hoogte van 25 meter. Het toestel viel te pletter. Alle inzittenden Bokanowski, de secretaris-generaal der Luchtvaart Mij., de chef-piloot Benin, de mecani cien-telegrafist Vidal en de marconist Willys werden op slag gedood. Nadere bijzonderheden. Uit Toul worden nog nadere bijzon derheden gemeld omtrent het vliegon-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1