Dil nummer bestaal uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DACBLAD voor LEIDEN en OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
9<y» JAARGANG
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1928
NUMMER 2519
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Een stap achteruit.
Zoo noemt de Hoofdredacteur van
Het Vaderland een verdediging van
do doodstraf in Indië door den heer
Joh. J. B(elinfante) in het nummer
van „De Vrijheid" van 16 Aug. j.I.
De heer Belinfante verdedigt op
principieele en op utilitaire gronden
l.et behoud van de doodstraf in Indië.
Hij ging zelfs zoover om over te ne
men de woorden van Ds. Lingbeek in
ce Tweede Kamer naar aanleiding
van de Sociaal-Democratische motie
gesproken en zegt dan:
„Wij Nederlanders, hebben zonen
en dochters in Indië. In naam van
die zonen en dochters in zoover ge
legen gewesten zou ik de Regeering
willen vragen: schaf in 's hemels
naam, nu vooral, in Indië de dood
straf niet af, noch werk daartoe op
eenigerlei wijze mede. Zorg veeleer,
dat gezag en orde in Indië zoo
krachtig mogelijk worden gehand
haafd. De toekomst zou wat anders
kunnen leeren, n.l. dat zachte heel
meesters maken stinkende wonden.
Ik kan op geenerlei wijze medewer
ken tot afschaffing van d- doodstraf
in Indië; vooral nu niet!" -
De Hoofdredacteur /an Het Vader
land merkt eerst op dat de afschaffing
van de doodstraf in Indië ook een pro
grampunt was van de overleden Libe
rale Unie. De Liberaal als zoodanig is
overal en ten allen tijde gekant tegen
oe doodstraf.
„Daarom zoo vervolgt hij dan
deed het ons groot leed, dat naar
aanleiding van den sociaal-demo-
cratischen drang, om tot afschaffing
van de doodstraf in Indië te komen,
het orgaan van den Vrijheidsbond,
De Vrijheid, de doodstraf zoowel op
principieele als op utilitaire gron
den heeft verdedigd. Dat is wel een
heel bedenkelijke stap achteruit en
een slag in het aangezicht van Mod
derman in de Kamer van 1881 en G.
A. van Hamel in de Kamer van
1909. Men versta ons wel. Had De
Vrijheid den sociaal-democratisehen
aandrang, om thans de doodstraf
in Indië af te schaffen, enkel be
streden op den grond, dat het n u
de tijd daarvoor niet is, omdat dit
schijn kon wekken, dat de Indische
Regeering uit vrees voor de onrust
stokers tot eene daad overging,
waaraan ze anders niet zou hebben
gedacht, dan zou ons bezwaar tegen
het artikel in De Vrijheid tot een
minimum zijn teruggebracht. Maar
tegenover de verdediging van de
doodstraf op principieele en ultili-
taire gronden kan de wezenlijke li
beraal niet anders dan zijn: Nooit!
laten hooren. De Overheid heeft niet
het recht de doodstraf toe te passen.
Zij heeft het recht en ook den plicht
den misdadiger te straffen en de ge
meenschap te beveiligen, om aldus
de rechtszekerheid te waarborgen.
Maar vooral de Staat zij daarbij
kieskeurig in zijn middelen: wie
hem het recht van doodstraf toe
kent, moet ook zijn bezwaar tegen
geeselen, brandmerken, en pijnbank
laten vallen, en de Overheid toe
staan tot de verfijnde wreedheden
van vroeger terug te keeren, waar
mee onze jeugd in hare vak antie (o
averechtsche volksopvoeding) door
haar bezoek aan de Gevangenpoort
vertrouwd wordt gemaakt
Het is hier weer als steeds een plei
dooi, die langs den diepen ernst waar
mee dit vraagstuk moet bezien wor
den heen gaat. De Liberale schrijver
maakt gebruik van den afkeer die
ieder gevoelt van de wreedheden
waartoe de Overheid vroeger kwam
bij het oefenen van gerechtigheid.
Zelfs wordt hier het recht van straf
fen op één lijn gesteld met het onrecht
van pijnigen.
Stellen wij daar tegenover de keu
rige wijze waarop o.a. in de vergade
ring van de Tweede Kamer van 27
Februari 1924 Minister Heemskerk het
goddelijk recht der Overheid om de
doodstraf te hanteeren heeft ontwik
keld. dan zeggen wij dat de erkenning
door De Vrijheid van de noodzaak van
handhaving der doodstraf in Indië
niet een stap achteruit, maar een stap
vooruit beteekent.
Immers wel verre van een algemeen
gevestigde opinie, zooals ten aanzien
van o.a. de gelijkstelling op onderwijs
gebied, na moeizamen strijd is be
vochten, bestaat ten aanzien van het
recht der Overheid om den doodslag
met het zwaard te wreken nog geen
uitzicht op overeenstemming.
Wanne r dan ook in Liberalen
kring het standpunt vr.n De Vrijheid
gedeeld zou worden ware veel gewon-
Bureau: Hooigracht 35 Leiden Telefoonnummer 2778
Postbox 20 Postgiro 58936 Aangesloten op het Streeknet Lisse
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone Advertentiën per regel 22Vt cent
Ingezonden Mededeelingen dubbel tarief
Bij contract belangrijke reductie
Kleine Advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden da
gelijks geplaatst ad. 40 cents
nen. Helaas het blijkt, dat daartoe de
heer Roodhuyzen vooralsnog niet zal
behooren.
STADSNIEUWS.
GEEN SPREEKUUR.
De Wethouder, de heer A. L. Reimerin-
ger, is verhinderd morgen 22 Augustus
a.s. spreekuur te houden.
WETENSCHAPPELIJKE LEZINGEN.
Dr. A. Troelstra van Den Haag heeft
steeds ieder jaar, in opdracht van de Con-
fessioneele vereeniging aan de Universi
teit alhier wetenschappelijke lezingen ge-
'houden.
Thans zal in het komende leerjaar, op
uitnoodiging van de Vereeniging tot ves
tiging van Bijzondere Leerstoelen, uit
gaande van de Confessioneele Vereeniging
aan de Universiteit, weer een reeks we
tenschappelijke lezingen worden gehou
den.
Prof. Dr. Haitjema, hoogleeraar te Gro
ningen, Dr. J. C. Kromsigt, Ned. Herv.
predikant te Rinsumageest, en Dr. H.
Schokking, Ned. Herv. predikant te Den
Haag. zullen elk twee lezingen voor hun
rekening nemen en daarin behandelen:
de Anthroposophie, Christian Science en
Theosophie.
KAPELAAN BERKEMEYER.
Door den Bisschop van Haarlem is be
noemd tot kapelaan aan de St. Petruspa-
rochi-3 (kerk Langebrug) de weleerw. heer
C F. J. Berkemeyer, sinds 1927 kapelaan
aan de parochie van de H. Catharina, te
Amsterdam.
Zijneerw. is geboren in 1887 te 's-Gra-
venhage en priester gewijd in 1911.
STATUTEN GOEDGEKEURD.
Met Stcrt. No. 161 zijn verzonden de ko
ninklijk goedgekeurde statuten van de
Vereeniging tot het houden van weten
schappelijke voordrachten aan de rijks
universiteit alhier.
HOE SPELEN UW KINDEREN OP
STRAAT?
Gisteren wist een ongeveer 6-jarig zoon
tje van de familie van B. H. zich op de
Vischmarkt vast te grijpen aan een voor
bereidende luxe Ford-auto.
Hij ging op de achter aan de auto be
vestigde reserveband staan. Of d-3 bestuur
der er behagen in schepte om den boos
doener niet de gelegenheid te geven door
even te stoppen en hem er af te doen
stappen, of hem er uit eigen beweging
af te laten vallen, is niet uit te maken,
maar in elk geval werd meer gas gege
ven, waardoor het ventje geen gelegen
heid had om van de auto af te stappen,
en moest er zich ten slotte vanaf laten
vallen, met het gevolg dat hij een zware
smak maakte en een bloedende beenwond
opliep. Zijn witte trui was ontoonbaar
door d-e aanraking met de straatsteenen.
Een waarschuwing voor de Ouders, is
zeker hier op zijn plaats.
GEDENKSTEEN JOHN ROBINSON.
Bij de onthulling van. den gedenksteen
van John Robinson vanwege de General
Society of Mayflower Descendants in
America tér gelegenheid van de jaarver
gadering van het Pilgrim Fathers Genoot
schap op 8 Sept., des namiddags te 3 uur
in da doopkapel van de Pieterskerk, zal
H.M. de Koningin zich laten vertegen
woordigen door Haar Kamerheer Baron
van Hardenbroek van Lockhorst.
TRAMVERTRAGING.
Van de electrische tram, welke gister
avond 9.50 uit Leiden naar Den Haag is
vertrokken, is onder Veur bij de halte
Rozenlust de motorwagen defect geraakt.
De tram kon hierdoor niet verder en
heeft daar -aen half uur stil gestaan, ter
wijl de reizigers in het donker zaten.
Toen de volgende tram uit Leiden was
gekomen, heeft deze haar opgeduwd tot
het viaduct te Voorburg, waar inmiddels
een andere motorwagen gereed stond, di-3
de taak van den defecten motorwagen
overnam.
KIND VERMIST.
Sinds gisteravond wordt de 2Yt-jarige
Catharina Lefeber uit de Bouwelouwe-
steeg vermist.
De politie stelt ijverige pogingen in het
werk om haar op te sporen.
Het dreggen in de Oude Vest bleef tot
heden zonder resultaat.
EXAMENS.
Voor het examen Hoogduitsch L. O.
slaagden te 's-Gravenhage de heer J. Jur-
jaanz en Mej. A. Driessen, bsiden alhier.
WATERPOLO.
Gisteravond zijn te Alphen gespeeld de
wedstrijden van A.Z.C. I tegen een com
binatie uit Da Zijl I en II, eindigend met
een 21 overwinning voor Alphen, en van
een combinatie uit De Zijl II en III tegen
A.Z.C. II, eindigend in 03.
Donderdagavond zullen hier ter stede
in De Zijl tusschen dezelfde combinaties
wedstrijden worden gespeeld.
Vannacht zijn jn de Nachtegaallaan
twee personen aangehouden, die zich op
het land van G. bevonden. Het zijn de 27-
jarig-2 A. M. en de 2-jarige A. V.; zij wor
den verdacht van strooperij.
BINNENLAND.
BEZOEK VAN Z. K. H. PRINS
HENDRIK.
Gisteren bracht Z. K. H. Prins Hen
drik een bezoek aan de Aviolanda-
vüegtuigfabrieken te Papendrecht.
De Prins was vergezeld van zijn ad
judant, luitenant ter zee eerste klasse
Termijtelen en Baron Schimmelpen-
ninck van der Oye, alsmede van den
heer Lucassen, met wiens motorjacht
„Brandaris" cle Pirns zoo juist van
een reis door Zeeland terug keerde.
De Prins, die reeds 's avonds te
voren te Dordrecht de gast was ge
weest der Rordtsche Roei- en Zeil ver
eeniging, werd gistermorgen te 10 uur
te Papendrecht ontvangen door de
heeren A. Burgerhout en E. Cobos, res
pectievelijk president-commissaris en
directeur der N. V. „Aviolanda" en de
burgemeesters van Papendrecht en
Dordrecht, de heeren P. van Rees en
P. L. de Gaay Fortman.
Nadat het gezelschap de verschillen
de afdeelingen der in vollen gang zijn
de fabrieken, waar momenteel 300
man werken, had bezichtigd, begaf
men zich per motorboot, naar de Oude
Maas, waar een tweetal vliegbooten,
de D 14 en D 16 voor anker lagen.
Met de D 14, bestuurd door den ma
rine-vlieger Eikerbout, werden eenige
demonstraties gegeven.
Te circa 12 uur werd naar Papen
drecht terug gevaren en aan het ge
zelschap door de „Aviolanda" in café
restaurant Panorama een lunch aan
geboden.
Te half drie vertrok de Prins per
auto naar 's Gravenhage.
BIJ H. M. DE KONINGIN-MOEDER
TE GAST.
Men meldt uit Baarn:
Ongeveer 100 meisjes van Baarn en
Soest, leerlingen van de Soester naai
en breischool, die op 2 Augustus j.I.
aan H. M. de Koningin-Moeder een
cadeau, in den vorm van een tapijt,
hebben aangeboden, zijn gistermiddag
de gasten van H. M. ten paleize Soest-
dijk geweest.
De kinderen, die het paleis door den
hoofdingang binnen gingen, werden in
de Oranjerie in het het park onthaald
op thee, gebakjes en limonade.
Een goochelaar en een pianist hiel
den de kinderen aangenaam bezig.
De Koningin-Moeder vertoefde den
geheelen middag in haar gezelschap
en overhandigde allen bij het naar
huis gaan een reep chocolade.
ONDERSCHEIDING.
Dr. J. J. L. van Rijn te Rome, afge
vaardigde van Nederland in het per
manente comité van het Int. Land
bouwkundig instituut te Rome, is bij
besluit van 11 dezer benoemd tot com
mandeur in de Ordre du Mérite-agri-
cole.
POSTCHèQUE- EN GIRODIENST
OP KONINGINNEDAG.
De directeur van den postchèque- en
girodienst vestigt er de aandacht op,
dat op den verjaardag van H. M. de
Koningin de kantoren der posterijen
voor den postchèque- en girodienst ge
sloten zijn, behalve voor het aanne
men van stortingen, waarvan spoed-
behandeling of spoedbericht wordt ge
vraagd, en voor het uitbetalen van
chèques, op welker adviezen ten giro-
kantore spoedbehandeling is toege
past.
Het centrale giro-kantoor is op dien
dag eveneens gesloten, behalve voor
de afdoening van stortingen, giro-bil
jetten en chèque-adviezen, waarvan
spoedbehandeling wordt gevraagd.
EEN GESCHIL TE VEENHUIZEN
Door den heer Sannes zijn aan den
minister van Justitie de volgende vra
gen gesteld:
1. Wil de Minister een onderzoek in
stellen naar een geschil, hetwelk is
ontstaan tusschen den hoofddirecteur
der gestichten te Veenhuizen en een
negentigtal gerechtigden tot het gra
ven van turf in de z.g. Bieuw, welk ge
schil in wezen loopt over de grenzen
van de Bieuw?
Wil de minister in dit onderzoek
vertegenwoordigers der gerechtigden
betrekken en wil hij de resultaten van
het onderzoek mededeelen?
2. Is het juist, dat in dit geschil dooi
den hoofddirecteur van Veenhuizen is
opgetreden zonder overleg te plegen
met de betrokken gerechtigden en dat
hij zelfs turf, die door hen in 1927 nog
gegraven was, thans nu deze droog is,
door verpleegden der gestichten heeft
doen vernietigen?
3. Acht de minister het niet ge-
wenscht, dat, waar het hier gaat om
een sinds jaren uitgeoefend recht, met
de gerechtigden in overleg wordt ge
treden, om tot een voor allen bevre
digende oplossing te komen, en is de
minister bereid, het tot stand komen
eener zoodanige oplossing te bevorde
ren?
SOCIAAL-DEMOCRATISCHE
FRIEZEN.
Wij lezen in Het Volk:
Op Zondag 5 Augustus is te Leeu
warden opgericht een „Verband" van
partijgenooten, die allen uitgaan van
het beginsel, dat in Friesland de strijd
en het werk voor het socialisme aan
sluiten moet bij het Friesch-eigenè,
onder den naam „Sosiaal Demokra-
tijsk Frijsk Forban".
Deze groep partijgenooten (het lid
maatschap der S. D. A. P. is verplicht
gesteld voor toelating tot het verband)
stelt zich ten doel de bevordering van
dien strijd en de deelneming aan dat
werk voor het socialisme onder de
Friezen door middel van het Friesch-
eigene.
Voorzitter van het verband is J. K.
Dijkstra te Siegerswoude, secretaris M.
Scholte te Leeuwarden.
DE OUDE TOL TE VOORBURG
OPGEHEVEN.
Zaterdagmiddag te 2 uur is de tol
aan de Laan van N. O. Einde te Voor
burg, welke ruim 270 jaar bestaan
heeft, opgeheven.
Even voor tweeën passeerde nog een
auto, welke nog tolgeld moest betalen
Na een korte toespraak van den
heer v. d. Vlugt als vertegenwoordiger
van de N. V. De Tol, werd onder het
luiden van de bel de weg voor het vrije
verkeer open gesteld.
Volgens besluit van B. en W. van
Voorburg, zal de weg voorloopig voor
autoverkeer worden afgesloten we
gens reconstructie van den weg.
NA DE NORMALISATIE VAN DE
OVERIJSSELSCHE VECHT.
Door den heer Weitkamp zijn aan
den minister van Financiën de volgen
de vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat bij
gelegenheid van de normalisatie van
de Overijsselsche Vecht door den toen-
maligen hoofdingenieur van 's Rijks
Waterstaat, optredende in dezen als
regeeringsgemachtigde, aan eigenaren
der oeverlanden van bovenbedoelde ri
vier, speciaal de eigenaren, wonende
onder de gemeenten Ommen, Harden-
berg en Gramsbergen, teneinde die
eigenaren tot gemakkelijken afstand
hunner door den Waterstaat benoodig-
de gronden te bewegen, in het bijzijn
van meerdere getuigen beloofd is, dat
na het gereedkomen der werken aan
de rivier de oevers en dijken, weer,
evenals sinds onheugelijke tijden ge
bruikelijk was, onverhinderd tot aan 't
bed der rivier door hen zou kunnen
worden benut?
2. Zoo ja, acht de minister het dan
niet in strijd met de goed» trouw, dat
thans de in vraag 1 bedoelde oevers,
belendend aan de eigendommen derge
nen, die, vertrouwende op de belofte
van den regeeringsgemachtigde, hun
land op zeer gemakkelijke voorwaar
den afstonden, op last van de regee
ring door den weledelgestrengen heer
ontvanger der registratie en domeinen
te Ommen, bij inschrijving aan den
meestbiedende verhuurd werden?
3. Is de minister bereid te bevorde
ren, dat belendende eigenaren alsnog
in het vrije genot van de in vraag 1
bedoelde oevers worden gesteld, of, in
dien zulks niet mogelijk mocht zijn te
doen onderzoeken, hoe groot de koop
som der afgestane gronden eventueel
had kunnen zijn, indien de eigenaren
voornoemd niet door den regeerings
gemachtigde met de in vraag 1 bedoel
de belofte waren gerustgesteld, opdat,
aangezien het toch beneden de waar
digheid van den Staat ligt, en het ook
voor latere gelegenheden niet wen-
schelijk is, ingezetenen op dergelijke
manier van hun eigendommen af te
helpen, de betrokkenen alsnog wor
den schadeloos gesteld?
BETEEKENIS VAN DE LICHT
SIGNALEN.
De hoofdcommissaris van politie in
den Haag brengt onder de aandacht,
dat ter plaatse, waar met lichtsigna
len het verkeer wordt geregeld, de be
stuurders de volgende verplichtingen
hebben:
le. Rood signaal („stop"); stilhouden
in de volgorde van aankomst, achter
de 9toplijn.
Binnenland.
Ernstige treinbotsing te Roermond.
Prins Hendrik te Dordrecht.
Patrimonlam's Program van wenschen.
Buitenland.
De bekende Geneefsche predikant Frank
Thomas is overleden.
Baldwin doet een beroep op de werk
gevers in verband met de werkloosheid.
Groote overwinning der Venizelisten in
Griekenland.
Daitschland zou voornemens zijn te Ge-
nève de ontruiming van het geheele Rijn
land voor te stellen.
Een incident in de Kurzaal te Ostende.
Monarchistische betoogingen in Albanië.
Gisteren is te Keulen de eerste Int. Chr.
Persconferentie bijeengekomen.
Noord-China door zware rampen geteis
terd.
2e. Geel signaal: a. indien het volgt
op rood nog niet oprijden; b. indien
het volgt op groen bestuurders
reeds over de stoplijn rijden door; de
overigen houden halt.
3e. Groen signaal („vrij"); doorrijden
Wie linksaf wil, kan op het groene
signaal linksaf gaan, doch met dien
verstande, dat hij gebruik maakt van
een opening in de file van tegenover
gestelde richting. Linksaf is dus on
dergeschikt aan rechtuit.
Ook op het gele sein is linksaf rijden
toegestaan, n.l. voor hen, die op het
rood-sein hebben stil gehouden en zich
vooraan links van de andere file heb
ben opgesteld. Ook zij verrichten die
beweging op eigen verantwoording.
LUCHTVERKEER TUSSCHEN
NEDERLAND EN DUITSCHLAND.
Op 17 Augustus heeft op het Mini
sterie van Buitenlandsche Zaken de
onderteekening plaats gehad van een
aanvullingsprotocol bij de op 24 Juli
1922 tusschen Nederland en Duitsch-
land tot stand gekomen voorloopige
overeenkomst betreffende het lucht
verkeer tusschen beide landen.
PATRIMONIUM.
De a.s. Verbondsvergadering.
Thans is verschenen de agenda
voor de 45ste Verbondsvergadering
van Patrimonium, te houden op 19 en
20 September a.s. in het gebouw Pa
trimonium te Dordrecht.
Den 19den heeft alleen een avond
zitting plaats, die om 7 uur aanvangt
en waarin de huishoudelijke zaken be
handeld zullen worden.
Donderdags begint om 9 uur de
tweede zitting. Dan zal o.m. het pro
gram van wenschen voor de a.s. ver
kiezingen behandeld worden.
In de middagzitting zullen worden
besproken de conclusies van Mr. De
Vries inzake werkstaking.
Patrimonium's Program van
Wenschen,
Het verkiezingsprogram voor 1929
heeft het Verbondsbestuur in concept
als volgt geredigeerd:
Bevordering van Zondagsrust.
De Zondagswet worde herzien en
aan haar uitvoering de hand gehou
den.
In den publieken dienst worde aan
allen, niet strikt noodzakelijken ar
beid een einde gemaakt.
De diensten van de openbare midde-
len van vervoer worden op Zondag
zooveel mogelijk beperkt.
Onderzoek naar het Vaderschap.
De procedure inzake het onderzoek
naar het vaderschap worde, in het be
lang van de ongehuwde moeder en
haar kind, vereenvoudigd, overeenkom
stig de voorstellen der Commissie Mr.
Molengraaf.
Sociale Verzekering.
De Invaliditeitswet worde in dien
zin gewijzigd, dat de loonklasse-indee-
ling meer in overeenstemming zij met
de tegenwoordige looncijfers.
De rentebedragen behooren door de
hoogere premiebetaling en, zoo moge
lijk, door verhooging van de Staatsbij-
drage van het overgangstijdperk, ver
hoogd te worden; terwijl de weduwen-
rente aanstonds bij het overlijden van
den verzekerde worde toegekend.
De loongrens worde, evenals de leef
tijdsgrens van 35 jaar, verhoogd.
De vrijwillige ouderdomsverzeke-
ring worde door opneming eener we
duwe-rente en door de mogelijkheid
van premie-restitutie in meerdere ma
te aantrekkelijk gemaakt.
De werkloosheidsverzekering worde
wettelijk geregeld.
